2000
|
|
marrazkiak aukeratzeko irizpidea, hain zuzen. Dena den, Dendalecheren hautuan, badira zenbait lan, Tillac en lan txukunak izatetik urrun
|
daudenak
. Halaber, liburu berriaren «Irudi ehizatzailea» izenburuak zer pentsatua ematen du, Unsainek «Irudi ehiztaria» jarri baitzion bereari.
|
|
Estatubatuar eta irlandarrek Yoyesen tragedia garaikide hau balute, honezkero zenbait film egina zuten. Gidoia mamitzeko dokumentazio bilaketa itzela egin zuen Tabernak, egunkariak miatuz, familiarekin mintzatuz, baita Yoyes ezagutu zutenekin ere, gaur egun politikaren esparru zabalean
|
daudenak
.
|
|
Nahiz eta Euskal Herrian ez den El Ejidoren gisako arazorik gertatu, eta etorkinak bertakotuagoak dauden, hemen ere egokitze, integratze eta harrera arazo larriak daude oraindik. SOS Arrazakeria, zenbait Gobernuz Kanpoko Erakunde (GKE), Gurutze Gorria, udaletako gizarte zerbitzu batzuk... dira pertsona hauen integratzearekin konprometituen
|
daudenak
. Euren lan desinteresatua da eskertu litzatekeena.
|
|
Aurrekontratu batzuk badaude, alabaina hau guztia ekainean Saroben burutuko den Zinema Eskolen Jardunaldietan zehazten joango da. Orduan mundu mailako enpresa asko etorriko da, postprodukzio digitalean murgilduak
|
daudenak
, eta esperientzia interesgarria izango da". Oarsoaldea Garapen Agentziako gerente Fernando Nebredak zera adierazi du:
|
|
Mikel Arrizabalagaren ustez," Martinekin zor handia dago eta hau zor hori kitatzeko zati txiki bat baino ez da, guk eskaini dezakeguna. Gizarte honetan, eta batez ere euskalgintzan, badira Martinekin zorretan
|
daudenak
eta oraindik zor hori kitatu ez dutenak, arrazoi desberdinengatik"
|
|
Baina oso gutxi dira, ez bakarrik hemen, mundu osoan baizik. Zenbat dira benetanestresik gabe nahi dutena idazten dutenak, urtero derrigor liburu bat idaztera beharturik ez
|
daudenak
–
|
|
Eta, kontuz; guk beti pentsatzen dugu geu garela militanteak. Baina beste aldean
|
daudenak
ere badira militante: literaturaren militante, hizkuntzaren militante (txineraz idazten dutenak txineraren militante dira, gaztelaniaz idazten dutenak gaztelaniaren militante diren bezalaxe) eta egoera baten aurrean aldeko edo kontrako postura hartzearen militante.
|
|
Ezkutuan seguruenik egongo dira bere lana txarra dela pentsatzen duten idazleak, inoiz lehiaketa bat irabazterik lortu ez dutelako. Eta irabazteko orduan faktore asko daude, askotan kalitateari lotuta ez
|
daudenak
. Baina kontrako jarrera hori," ni lehiaketen kontra nago, kontra nagoelako eta kitto" hori ere ez zait bidezkoa iruditzen.
|
|
Alderdi espainolistek benetako beldurra diote euskararen garapenari nazio kontzientziaren sortzailea izan daitekeelako, kolokan jarriz beren proiektua. Euskararen aldeko mugimenduari leporatzen diote politizazioa, beraiek direnean euskararen berezko garapena eragotzi nahi dutenak eta prest
|
daudenak
gure izaeraren adierazlerik garrantzitsuena den euskara behin betiko desagertarazteko arrazoi politiko hutsengatik. Hil ala bizikoa da euskararentzat normalizazioa lortzea, euskaldunok gure bizitza euskaraz egiteko eskubidea dugu, hizkuntzaren balio komunikatiboa murrizten duten neurrian, hilzorian egongo baitira bai gure hizkuntza baita gure izaera ere.
|
|
Tanttaka, Txalo, Ur eta abar. Zergatik ari diren ondo, gaizki
|
daudenak
zergatik ari diren gaizki eta halako kontuak aztertu ditugu. Izan ere, antzerkian urte mordoska eman eta gero, ondorio garbi batera iritsi naiz:
|
|
Zergak eta denak han ordaintzen ditugu, ezta? Mundu honetan alferrik
|
daudenak
nortasun agiri eta mugak dira. Karnetean askotan ez dakigu abizena ere autentikoa daukagun...
|
|
Gustatuko litzaidake lehenengo irakurketa behintzat segidan egitea, lau atal horiek halako hari bat baitute. Intentzioz behintzat, nik azkeneko atalean
|
daudenak
aurrekoa irakurrita zuenarentzat idatzi nituen.
|
|
Hemendik aurrera urtegiko hurbiltzeko gure ezkerrera bideska bat baino gehiago aurkituko dugu, baina horietako batzuk egoera txarrean daude. Ondo
|
daudenak
(askaldegi eta guzti prestatutako guneak) Marietatik 3,5 kilometrotara hasten dira.
|
|
Literatur piezei dagokienez, berriz, hiru aipatzen ditu Joxerra Gartziak beste guztien gainetik" Euria esan eta euria erortzea" (191 or.)," Ziutateko enparantzak" (201 or.) eta" Laberintoa habitatu" (206 or). Hirurak surrealismo girokoak direla diosku, Kafkaren mundu absurduetatik hurbil
|
daudenak
, eta amesgaiztoen logikan oinarrituak.
|
|
Irri eragille edo umorezkoak (batez ere, amaieran ezustea dutenak eta intrigazkoak); Anatomia eta Litteratura (absurduaren ildotik harilkaturikoak); eta Chaos. Dena dela, ipuin guztiak sarkasmo eta ironia handikoak dira, absurduaren mugan
|
daudenak
.
|
|
Ipuin oso laburrak dira, eta hauetan argazkiak berak ipuinotan ageri ez diren arren, ipuin hauen bidez egoera jakin bateko argazki txiki bat eskaintzen zaigu, sentsazio ezberdinak iradokitzen zaizkigula. Hortaz, oso ipuin eskematikoak dira, topikoz beterik
|
daudenak
eta gehienetan galtzaileen mistifikazioa ere ikus daiteke.
|
|
Batzuk pertsonaia aktiboak dira baina pasiboak ere badira dexente. Memoriarekin asko jolasten dut, hildakoak, bizirik
|
daudenak
, modu ezberdinetara agertzen dira pertsonaiak, hori bai. Ipuinei aniztasuna ematea gustatzen zait, baina ez dut pertsonaia galeria bat osatzeko intentziorik izan.
|
|
programatzaileen ikuspegitik eta audientziako ikus entzuleen kopuruaren eta soslaiaren arabera, ordu guztiak ez dira berdinak; eta, bestetik, programa genero batzuk sarriago errepikatzen dira eta maizago erabiltzen dituzte, desorduetan? betegarri gisa (fikzioa, erreportajeak eta, oro har, denbora jakin bati lotuta ez
|
daudenak
).
|
|
e) Prime time aldian duten jarreraren arabera, hiru motatako telebistak daude: nagusitasuna eskuratu guran lehian
|
daudenak
, hauetariko batzuen itzalpeansortu diren, bigarren kanalak?, eta emisio esparru mugatuagoa dutenak.7
|
|
Legeak ez die Autonomia Erkidegoei, edota, orokorrean, tokian tokiko aginteei? inongo eskuduntzarik ematen sistema pribatu honen antolaketan.Aipamena merezi duten legeak ezarritako bestelako xedapenak, honako hauek dira: programei buruzkoak, Estatutuak zehazten dituen printzipio berberak errespetatu beharra; horrez gain, emisio kuota berezi batzuk ere ezartzen zitzaizkien, dagoeneko indarrean ez
|
daudenak
, Mugarik Gabeko Telebistaren gaineko artezarauak finkatutakoekordezkatuta. Xedapen garran tzitsuak dira, halaber, sozietateei dagozkienak etakontzentrazioarekin eta nazioarteko tzearekin zerikusia dutenak.
|
|
Nafartasunaren izenean, Diario de Noticias egunkariak ahazturik dauzka, batetik, Pirinioez bestaldeko nafar lurralde historikoak eta, bestetik, Aragoeko lurretankokaturik
|
daudenak
(Pitilak, esate baterako).
|
|
Anaitasuneko egituraren bidez, inbidia eta etsaigoa moteldu nahi dira taldearenbarruan (bereziki alkoholikoaren barruan
|
daudenak
: ase ezintasuna eta ahozkoagresibitatea).
|
|
Zer esanik ez, horrez gain, Txillardegiren beste hainbat euskarazko lan azter ditzakegu, ekimen positibo eta esnatzaileak, guztien begien bistan
|
daudenak
. Nork ezdaki arlo askotan bide urratzaile izan dela, hala nola nobelagintzan, gramatika gaietan, fonetikan, euskararen ahoskeraren problematikan, intonazioaren garrantziaren azterketan, linguistika eta matematikaren arteko erlazioan, soziolinguistikan (zenbat informazio ez ote digun eman, herri gutxiengotuen arazo linguistikoez, diglosiaz etaabarrez)...
|
|
402 erantzunetatik 314 dira euskal hitzez osatuta
|
daudenak
(%78) eta 88 erdalhitzez. Badira datu interesgarri batzuk aipatzea merezi dutenak:
|
|
1) Ia inongo abstrakziorik ematen ez denezagutza mota, ez errepresentazionala dena, sentsorio motorea delako errealitatearen presentzia eskatzen duena eta presentziaren menpe egongo dena. 2) Abstrakzio maila ezberdineko ezagutzak, edo ezagutza errepresentazionalak eta, horregatik, errealitatearen presentzia zuzenaren menpe ez
|
daudenak
. Ezagutzaerrepresentazionalean, honako maila hauek bereiziko dira:
|
|
Joan MariIrigoien ek famatu zituen poliedroen hostoen antzera, hamaika aurpegi dituen pertsonaia da. Liburu honetan haietariko batzuk azalarazten direnez, niri Hezkuntzarekinloturik
|
daudenak
agertzea suertatu zait. Ez dira haiek, agian, Txillardegiren aurpegiezagunenak.
|
|
Sozialak: gizartean dauden klase eta taldeek segmentu jakinak eta zehatzak osatzen dituzte; hala nola, erbesteratuak, 3 adinekoak, erretiratuak, gaixorik
|
daudenak
, gaztetxeen inguruan dabilen jendea, yupiak, etab.
|
|
Dagoeneko iritsia den irrati berriak, DAB edo Digital Audio Broadcasting delakoan oinarritzen denak, esperimentazio fase aurreratua gainditu ostean, epe berriaren ateak zabalduko ditu hedabide txiroan, espezializazio autobideak sortuko direlarik. Irratiaren historiaren bigarren iraultza honetan, programatzaileak aintzat hartu ditu ondoko puntuak. Martí irakasleak (1996) aipatu bezala?, sare berriekin, euskarriekin eta eskaintza programatikoekin erlazionatuta
|
daudenak
:
|
|
Horrela sorturiko uhinak antena batek jasoak dira. Antena horrekin kontaktuan sartzen diren guztietarik, hargailuak berarekin sintonizaturik
|
daudenak
baino ez ditu anplifikatzen.
|
|
Horrela, gero eta gehiago dira turismotik irabaziak ateratzen dituzten karrantzarrak. Baina haranean turismoa bultzatu nahi bada, azpiegitura egokiak garatu dira, gaur egun
|
daudenak
ez baitira nahikoak; ostatu zein jantoki gutxi daude eta tren eta autobus gutxi dira Bilbotik edo Kantabriatik egunero Karrantzara iristen direnak.
|
|
Altuera nabarmena eduki arren, mendi horiek, higadurak eragindako erliebe biribiltsu eta leuna erakusten dute gainetan. Hegoaldera begira dauden aldapak ere leunak dira, baina iparraldera
|
daudenak
oso malkarrak.
|
|
—Horrek ez du deus ere erakusten, Joanes, zeren eta deabruak ez baititu izutzen deabruak harturik
|
daudenak
, eta zure osaba hori...
|
|
Hala, bada, jakizu, alde batetik, ezen Potosi goiti beheiti doala eta gaurkoa ez dela atzokoa, zeren egun bateko zilarra biharamuneko hauts bihurtu baitzen —Sibiliatik atera zenetik bere galeoiko hainbat kideren ezpainetarik aditua zuen iritzia aditu zion Joxek aita Zacaríasi ere—, eta zeren, harat joaitea, ondorez, nekea eta gaitza ez ezik, erokeria hutsa ere izan baitaiteke, baita munduko ezpataririk handienarentzat ere, zure entseiuaren fruituak idorrak, agorrak eta hautsaren parekoak izan litezkeelako, finean. Eta jakizu, bertzetik, ezen, Potosirat joan gabe ere, badirela Santo Tomáseko asentamenduaren ondoan etxaldeak edo haziendak, batik bat behi aziendaren hazkuntzari emanak eta zureak bezalako beso indartsuen beharrean
|
daudenak
, beren ondasunen begiratzeko eta ordenaren ezartzeko, eta nagusi haietarik bati eskain diezazkiokezula zeure zerbitzuak eta endrezuak... Izan ere, nagusien arteko harremanak ez dira beti onak izaiten, eta hala nahi izaiten ditu bakoitzak bere alde eta fabore, beren arteko ahakarren eta liskarren orduan, armarik onenak, zeren giristinoen arteko gudurik handienak eta gogorrenak ez baitira kastitatearen guduak, nola batzuek sinestarazi nahi baitigute, baina poltsikoarenak eta diruaren ingurukoak, eta gudu haietan armarik onenak dituenarena izan ohi baita garaitia —eta, pausa labur baten ondotik, gaineratu zuen—:
|
|
—Eta zergatik ez goaz hirurok elkarrekin Santo Tomáserantz? Ez diguzu, bada, erran ezen han ere badirela indiarrak, hemen dituzuen horiek bezalakoak eta oraino kutsatu gabe
|
daudenak
–Eta bertze iritzi batzuk ere jaso ditzakegu han, beharbada, Utopiari buruz...
|
|
Gure nazio batzarrek gai zibiletan zein lege argitaratu eta horiek gorde ditugu, batez ere ordena politikoan izan diren gertakari izugarriei lotuta
|
daudenak
. Gisa berean, gorde egin ditugu hobesteko modukoak ikusi ditugunak, erakunde higatu eta makurren gainetik.
|
|
Halako tesiak positibismo zientifista eta aurrerapen teknologiko itsuaren aurka jotzen du, hau da, XIX. mendeko ideologiaren hezurraren kontra. Zientzia kulturaren sinonimoa dela eta gainerakoa basakeria eta atzerapen hutsa delakoan
|
daudenak
ideologia honen seme alabak dira. Haien artean, Darwin eta Frazer (eta batzuetan Freud, psikoanalisia erabateko zientzia bilakatzen denean, amets eta hizkuntzaren fisika bat bailitzan) kokatzen ditu Wittgensteinek, dudarik gabe hauen eboluzionismo positibistagatik (ikus liburu honetan euskaratutako Wittgensteinen aldiko oharrak; filosofian darwinismoari beste kritika bat irakurtzeko, ikus Tractatus Logico Philosophicus 4.1122).
|
2001
|
|
Eta ontan Ego Ameriketako jerarkia guziarekin bat nator, Medellinen 1968garrengo urtearen abuztuan barruko kolonialismoaren aurka burrukatzera lotu bai ginan. Indarkeria garaitzeko bide bakarra, gaitzaren sustraira jotzea da, alegia, indarkeriaren ama ala iturria agor beharra dago; injustiziak ala zuzengabekeriak, itxuradun antolamendu soziala, eta eragabekeria ezarritakoa, beste indarkeria ala gogorkeria guzien iturrian
|
daudenak
, agor behar ditugu". Eta bere agerpideen amaieran honela dio:
|
|
Frogak ere bazituen hura guztia adierazteko: " Ezagutzen ditugu bi ta lau baiño gehiago, eroso bizi zitezkenak edo karrera aundi batekin dirua aisa irabaziaz, eta gaur kartzeletan
|
daudenak
. Egon ez, jardun.
|
|
" Arraroa" diogu, horrela ikusten duelako aitak berak ere futbolzale amorratua izaki gizona, bere ikasgelako beste lagunen iritzia ez aipatzeagatik. Berarentzat ordea," arraroak" besteak dira, futbol zelaira joan eta batzuetan oso pozik eta besteetan oso triste baina inoiz ez enpate itzultzen zaizkizun horiek, edo unero baloiaren atzetik korrika ibiltzeko irrikitan
|
daudenak
, zertarako eta, hainbeste kosta ondoren harrapatuz gero, ostikoz urrundu behar izateko, eta berriz bila hasteko. Gure mutikoak beste zaletasun batzuk ditu, intsektuak eta narrastiak harrapatzea, esate baterako.
|
|
Honen guztiaren ondorioz, gaur egun bainuetxeetara hurbiltzen den bezero motak antzinako nobleziarekin zerikusi gutxi duela esan genezake. ...k askotan dirulaguntzen bidez hurbiltzen diren pertsona nagusiek bezeria potentzial nagusia izaten jarraitzen dute, batez ere astean zehar eta denboraldi baxuan, baina Raimundo Azpilikuetak argitzen digun bezala," asteburua eta oporrak heltzen direnean hau jende gaztez betetzen da, hirietako presa eta estresetik ihesi; izan ere, beraiek dira mundu hau deskubritzen ari direnak eta ilusionatuen
|
daudenak
, paradisua iruditzen zaie; imajinatu, duela urte batzuk hemen haurtzaindegi bat jartzea zorakeria irudituko zitzaigukeen, eta jadanik abian dago".
|
|
Baina hauteskundeetako lehian sartuta
|
daudenak
orain ez daude sakontasunetarako. Legebiltzarreko gehiengoen osatzeez urrunago ez du inork ezer ikusten, edo inork gu txik, eta horretara ausartzen denari hiritarraren arazoetatik urrun, estratosferan, ibiltzea leporatzen zaio.
|
|
Estrategian baino prozeduran ikusten diot nik EHri ahulezia. Nire inguru hurbilean, militanteak izanik ere haserre eta iritziak janez bizitzen asperturik
|
daudenak
gehiago dira, bere eremuak ongarritzen jarraitzeko adina indar dutenak baino. Ez dakit EHren zuzendaritzara zer nolako informazioa heltzen den herrietatik.
|
|
Ez dakit heltzen dena ere kontrastatzen ote den. Dakidana da, zuzendaritzarengandik aldendutakoak asko ezagutzen ditudala, erabakiak goitik behera etortzeaz nazkaturik
|
daudenak
. Eta ez dira Aralarren dabiltzan mendigoizaleak.
|
|
Bigarrenik, zein dira globalizazioaren aurka
|
daudenak
eta zer eskatzen dute. Globalizazioaren aurkako mundu mailako mugimendu hau osatzen duen jende gehiena ez da alderdi politikoetan antolaturik dagoen jendea.
|
|
Garai bateko mespretxu eta errepresioen atzetik zaindu beharreko altxorrak direla, ondarea alegia. Koldo Gorostiagak eutanasia estrategia deitzen dio," ahalik eta gutxien geldi daitezela, eta
|
daudenak
ahalik eta ahulen, baina ez inork hil dituelako, prozesu naturala bailitzan baizik". Frantziako gobernuaren jarrera aldaketa kokatzen du hor," neutralak balira legez, Ziburuko kasua bezala, ustez ez daude ez kontra ez alde baina gero eztena dator".
|
|
Irizarren taldea linea bezeroa harremana, hau da, bezero bat eta eskaera bat gureganatzen dugun unetik autobusaren bizitza amaitzen den arteko prozesua hobetzen saiatu gara. Berez orri zuri bat den berringeniaritzatik abiaturik talde autonomoak eta autogestionatuak eratu ditugu, bezeroari begira
|
daudenak
gauza hurbil eta bizi bat bezala. Berringeniaritzak berrasmatzea eta berritzea esan nahi du.
|
|
Artxibategi horrek bilduko ditu Iparraldeko dokumentu guztiak. Adibidez Lapurdi, baxe Nabarra eta Zuberoako notarioen guziak, Pauen
|
daudenak
, hala nola ere udaletxetako artxiboak jadanik Pauera igorriak.
|
|
Alde eternala, adierazkaitza, eta puntuko alde bien artean kokatzen da Sarrionandiaren poesia, errealitateaz berak egiten duen joera kontuan hartuta, badu alde objektiboa, eta era berean idazlearen existentziak ematen dio bere marka berezia. Liburu honetan, zalantzarik ez, badira poema panfletarioak, politika baten gorespena direnak, eta badira ere alde intimora begira
|
daudenak
.
|
|
Globalizazioaren aurka
|
daudenak
ez doaz Estatuen aurka, globalizazioaren ardura duten nazioarteko erakundeen aurka baizik: Munduko Bankua, Merkataritzaren Mundu mailako Erakundea...
|
|
Soltean salgai
|
daudenak
, oro har, merkeago izaten diren arren, bada salbuespen bat: Eurofrits makilatxo ontziratuak kiloko 500 pezeta baino gehixeago baizik kostatzen ez direlarik, 1 zk.ko ziri bataiatu ditugun horien kiloko prezioa ia 800 pezetara iristen da.
|
|
Azterketatik beste ondorioren bat ere atera da, hala nola: ziriek makilatxoek baino legazki gehiago daukate, lagin guztiek ekilore olioa baliatu dute eta denen egoera higieniko sanitarioa egokia bada ere, zortzi laginetatik zazpik (salbuetsirik
|
daudenak
Frudesa markako ziriak dira) listeria izeneko eragile patogenoa zuten, ofizialki onartutako kopurua baino dezente gutxiago, edonola ere.
|
|
Aukeratu elikagai freskoak, egoera ezin hobean
|
daudenak
.
|
|
Fenomeno parazientifikoak dira, hau da, zientziaz kanpo
|
daudenak
, baina ez dute lotsarik zientziaz jantzirik aurkezteko ere.
|
|
Horrela, Espainian 600 katamotz iberiar baino gutxiago daude horixe da munduan mehatxatuen dagoen felidoa, 70 hartz arre, 30 giloi ar; itsas txakur fraidea desagertutzat jotzen da eta beste espezie batzuen biztanleria zehatzaren berririk ez dago; horiek guztiak Europan mehatxatuak
|
daudenak
dira.
|
|
DVD aren grabazio formatuak mahai gainean daude jada,
|
daudenak
ez dira elkargarriak eta (2000, eta VHS sistemekin laurogeigarrenen hasieran gertatu zen bezala) konpainiak bata bestearen aurka ezarri dituzte oraingoan ere.
|
|
Kontsumoari buruzko informazioarekin aseen
|
daudenak
Elikagai ekologiko gutxien kontsumitzen dituztenak.
|
|
Nazioarteko Adopzio Erakunde Laguntzaileak (NAEL) dirurik irabazteko asmorik ez duten elkarteak dira, autonomia erkidegoek adopzio prozesua bideratzeko baimendurik
|
daudenak
.
|
|
Zifra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest
|
daudenak
(%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez lan mundutik kanpo egon ondoren berriro lanera itzuli nahi duten emakumeak)
|
|
Zifra horren barruan sartzen dira lehen lanpostuaren bila dabiltzan gazteak (472.000), lana izan arren hainbat arrazoigatik lanpostua aldatzeko prest
|
daudenak
(%32 inguru, 1999ko CIS erakundearen ikerketa baten arabera), unean uneko edo iraupen luzeko langabetuak eta berriro lan merkatura sartu nahi luketen pertsonak (adibidez, denbora batez lan mundutik kanpo egon ondoren berriro lanera itzuli nahi duten emakumeak).
|
|
Azkarrak, helduak, ederrak... Eta ezkongabeak, jakina, ezkonduta
|
daudenak
guztiz aspergarriak dira.
|
|
Trebetasun emailea, ordea, bete betean dago, lanketa intentsiboan. Helburura hurbiltzen diren ereduak sortzen hasiko da ikaslea, helburutik gertu xamar
|
daudenak
. Etengabe lagunduko diogu, eta zuzenketaintentsiboa izango da, betiere arazoak gainditzeari begirakoa.
|
|
Honen barruan ordenagailuetan izango ditugunariketak eta testuak daude. Ariketa hauek izateko bi bide daude, bata ariketaberriak sortzea, eta bestea klaserako diseinatuta
|
daudenak
(guk diseinatuta, originalak) moldatzea, pantaila baten aurrean, eta bakarka erabili ahal izateko.Euskaltegian sortu ez den materiala ere egongo da. Alde batetik, EuskaldunenEgunkariako, Argiako eta interneten publikatzen diren testuak izango ditugu.Bestetik, euskara ikasteko publikatutako metodo, informatikoak?
|
|
Ikasleari gauzak ulertzeko eta erabiltzeko moduan jarri behar bazaizkio, modurik errazena adibideakematea izan daiteke; baina ez edonolako adibideak. Zuzen zuzen bere egoerarekineta ezagutzekin lotuta
|
daudenak
badira, askoz errazago ulertu eta bereganatukoditu. Ezinbestekoa da, beraz, ikaslea ondo ezagutzea, ikaslearen inguruak, esperientziek eta abarrek eskain dezaketena aprobetxatzeko.
|
|
–Horizontes?, 133 orr. Badira interpretazio honekinados ez
|
daudenak
edo zalantzan jartzen dutenak, bederen: esate baterako, Larrea-ren ustez, gehiegizkogarrantzia eman zaie Ximenotarren dinastiaren agintaldiak narratzen dituzten kronikei.
|
|
Oraintsu arteko nobela historikoan (demagun Yon Etxaideren batean) gertakizunak dira urruti
|
daudenak
, baina idazlea (inoiz baita testu barruko narratzaileaere) eta irakurlea garaikideak dira.
|
|
zituzten, hau da, egileak ezarritako edo erabakitako mugak. Halako erabakiekin betigertatu ohi den gisa, diren guztiak ez daude; hori bai,
|
daudenak
ondo merezia duteegotea: B. Atxaga, J. Sarrionandia, A. Lertxundi edo R.
|
|
gizabanakoak normalki interakzionatzen duen taldea, familia, lagun eta ezagunekin egiten duen euskararen erabilera; maila honetan gurasoak, bikotekidea, seme alabak, lagunak, lehengusuak, bizilagunak, lankideak eta ikaskideak sartzen dira; 2) Urrutiko sarea: ezezagunekin egiten dituzten kanpo erabilerak, eguneroko interakzio zirkulutik kanpo
|
daudenak
eta erlazio urriagokoak; maila horretan sartzen dira: kalea, dendak, tabernak, jaiak, zerbitzuak, kirola etadenbora librea.
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoari (EAE) dagokionez, hala ere, duela gutxira artebi sare publiko zeudela aipatu behar da: HABEren euskaltegiak batetik, eta udalenesku
|
daudenak
bestetik. Gaur egun, HABEren euskaltegiak erabat desagertu dira, eta udal euskaltegiak, HABEren babesean eratuak, oso hedatuak daude Gipuzkoaneta Bizkaian.
|
|
Mahasti ugari daude Nafarroako erdialdean eta Arabako Errioxan. Horiei kostaldean txakolina egiteko
|
daudenak
gehitu behar zaizkie
|
|
Miguel Arias Cañetek zuzentzen duen sailak berak egindako txosten baten arabera, “behi eroen” krisian “ahalik eta egoera okerrenean” gaude, baina idazkariordeak arriskuak minimizatu zituen. Joan den astelehenean Lamelak nekazaritza erakundeetako ordezkariei eman zien azterlan batean esaten zen esne ustiategiek eta zezenketako abeltzaintzek haragi irinekin pentsuak erabili dituztela, 1994az geroztik debekatuta
|
daudenak
eta prioia transmititzen dutenak, BSE eragiten duena.
|
|
Bigarren urtea igaro ondoren, haurrak hainbat alderditan hasi dira sozializatzen, besteak beste, elikaduraren inguruan. Haurrek familiako kideen (aitona amonak, osaba izebak, anai arrebak) edo beren lagunen eragin nabariak jasotzen dituzte, eta, batzuetan, hainbat elikagai probatzera gonbidatzen dituzte, hala nola gozokiak, izozkiak, freskagarriak, opilak edo gozokiak, gomendatutako elikadura ereduetatik urrun
|
daudenak
. Horrek nabarmen eragin diezaioke elikadura ohiturei, lehenengo urteetan konformatzen hasten baitira.
|
|
Elikagai freskoak eta egoera onean
|
daudenak
erabili behar dira, zaporeak ez baitira disimulatzen, indartu egiten baitira.
|
|
Kalitate irizpideak erosketan eta kontserbazioan: Sasoiko Bruselako azak azoketan udazkenean eta neguan
|
daudenak
dira. Horiek erostean, buru lau, sendo, estutu eta astunak hautatu behar dira.
|
|
Kontzesiodunei, soilik beraiei, baimena emango zaie partzela horiek erabili eta ustiatzeko, beti ere Usurbilgo udal baratzeen emakida eta erabilera arautzeko erregelamenduaren arabera". Lehiatzaileak" Lehiatzaileek Usurbilgo udal baratzeen emakida eta erabilera arautzeko erreglamenduan ezarritako baldintzak bete dituzte. Lehiaketan usurbildarrak izan eta jarduteko gaitasun osoa duten pertsonak aurkeztu ahal izango dira (urritasun psikikoa duten pertsonen kasuan, zaintzailea beharrezkoa izango da) eta gutxienez 18 urte izan dituzte eskaera egiteko. Ondorio horietarako, Usurbilgo bizilagunak izango dira, eskaera egiten dutenean Usurbilen erroldatuta
|
daudenak
". Aprobetxamendu epea" Aprobetxamenduak gehienez ere 5 urtez luzatu ahal izango dira, behin betiko adjudikazioaren hurrengo egunetik kontatzen hasita. Agiri honetan arautzen diren Agerrezpiko udal baratzak bertan desagertu edo leku aldatuko balira, emakidako titularrek lehentasunezko eskubidea izango dute beste udal baratzeen emakida prozesuetan". Udal baratzeen partzel... Lehen zozketa, lehentasun talde batean dagoenen artean izango da.
|
|
Egunez eta gauez. Horregatik Indian ordenagailurik seguruenak eskukoak dira, bateriaz horniturik
|
daudenak
.
|
|
Herri tipietan ez da eritegirik baina
|
daudenak
nolakoak diren esatea ez da erraz. Ezin berdindu Europan ikusten direnekin.
|
|
Gobernutik zerbait lortzeko, zure lurraldeetarako ura ukaiteko, poliziak bakean utz zaitzan, lanpostua lortzeko, goian
|
daudenak
diruz ongi gantzutu behar dituzu.
|
|
Bosgarren talde bat dago: ukiezinak, pariak, harijanak edo dalitak, maila guztietatik kanpo
|
daudenak
, errukarri errukarrienak. " Harijan" hitzak" Jainkoaren haurra" esan nahi du.
|
|
Euskarak bere tamaina hori dela medio ez du gehiegizko hedadurarik izan, ez lurrez ez hiztunez eta ez literatura obrez ere. ...esan, gure artean paperera pasatzen garenean, esan nahi dut (badakizue, orain  tsu arte, joan den mende arte, gizonak ez du biderik izan papera edo tinta edo antzeko zerbait ez baldin bada, esaten zituenak edo esan nahi zituenak gordetzeko, tomateak potoan sartuta gordetzen diren bezala gorde  tzeko), joan den mendeetatik datozkigun lekukotasunak gehienbat lekukotasun idatziak dira, paperetan
|
daudenak
; eta paperetan âhori garai horietako paperak erabili behar izan dituenak ongi baino ongiago daki eta gehienetan damuz ikasten duâ euskara ez dela gehiegi ausartzen, ez dela gehiegi aurreratzen, euskara beti atzera samar gelditzen dela. Euskarazko hitz bat aurkitzeko ehunka hitz irakurri behar dira beste hizkuntzaren batean dauden dokumentuetan.
|
|
Iztuetak ondorengo gutxi utzi zuela pentsatzen duena ez dabil guztiz zuzen, 1876tik aurrera, urtea gora urtea behera, ederki ikusten denez, idazle laikoak ugaritu ahala. Aski genuke lekukotzat Donostiako plaza polit batean Okendo hamaika aldiz garaituaren estatuan
|
daudenak
irakurtzea, argidotar eta guzti. Bada, haatik, bestelako iturburu aberatsagorik ere.
|
|
Azken aldi honetan, izan ere, literaturak berak bere funtsean ezin neurtuzko aldakuntzarik ez duelarik ezagutu, besterik gertatu da literaturarekiko literaturarekin. Argitaratzear
|
daudenak
saihestuaz, badugu argitaraturik liburu eta liburuxka mordoa
|
|
Badaude beste arazo batzuk konputagailuaren ahalmenarekin lotuta ez
|
daudenak
eta ulertzen ez direnak. Horietariko adibide garrantzitsu bat, eta ongi ulertzen ez dena, sistema klimatikoaren eta ziklo biogeokimikoen artekoelkarrekintza da.
|
|
Edo baita, orain arte mundu osoan XIX. mendeko William Blake pintore erromantikoari eskainitako erakusketarik zabalena ere. Bilboko Guggenheimen, ordea, Panza bildumako artista minimalisten lanak (zailak, eta bestela ere bertan
|
daudenak
), eta Nam June Paik sortzaile korearraren lan audiobisualak. Eta noski, Armani.
|
|
Ondorioak begien bistakoak dira: zuzenak, agerian
|
daudenak
, eta zeharkakoak, erritmo sakonean oroen subkontzientean higadura sakona eragiteko modukoak. Bizi baloreak ere mendratuz eta ahituz doazelarik, euskararen berreskurapena, ezinbestean, haiei uztarturik dakusat sormenean; edukiez eta moldez egun munduak behar duenbe rdintasunberezitasunelkartasunezko ildotik.
|
|
Hala zen, urte latz haietatik datorkigu euskararen biziberritzeko bultzadarikinda rtsuena. Gerora egindakoak, eta egiteke
|
daudenak
, urte haietan ereindakotik eratorriak dira. Orduko irakaspenak berritu eta gureganatuko bagenitu gauden ataka honetatik ateratzeko bide erdia egina izango genuke.
|
|
Baina seguru egon Bai Euskarari kanpainarenondo ren euskara lantegietan planifikatzea erabaki dutenenpresa zenbait plan hauek gerarazten hasiak direla dagoeneko, hainbat aitzakia erabiliz. Aldeko haizea kontrakobihu rtzen denean, zalantzan
|
daudenak
-dira atzera egiten lehenak.
|
|
Orain arte hiriburu inperialek kanpoko lurraldeetatik etorritako gortesauak erakartzen zituzten. Kanpoko enpresen zerbitzura
|
daudenak
, kanpoko talde minoritarioak eta globalki antolatutako presio taldeak erakartzen zituen Washingtonek. Hiritarrak ez daude, Erroman bezala, goiarraza batean mugaturik.
|
|
Eta gauza batzuk argi gelditu dira eraso hauen nondik norakoak aztertzean, azaletik besterik ez bada ere. Lehenengoa, Miguel Sanz ez baino beste batzukdi rela euskararen erasoaren atzean
|
daudenak
, euren burua ezkutuagoan gordetzea gustatzen zaienak asko, eta banitatearen banitateaz jotako Jaime Ignacio Del Burgo jauna, Nafarroako Diputazioaren lehendakari izandakoa, eta hainbat partidu sortu, nahastu eta deuseztu ondoren, gaur egun UPNko kidea, eta azkenaldi honetan Madrilgo agintarien aurrean merituak metatzen saiatzen ari dena —ikusiko dugu zerbaitetarako balio dioten—.
|
|
Horrexegatik, ez da harritzekoa rapsodari eginiko kritikan, Platonek era berean olerkaria bera ere kritikatzea: pentsamolde tradizionala eta bere jokabidea dira jokoan
|
daudenak
. Rapsodak, konposatu eta errezitatzeaz gain, olerkien komentarioak ere egiten zituen.
|
|
Gorago ari izan gara gai hau aztertzen, ezagutza ahalmena non datzan oinarrian eztabaidatzean eta egiari buruzko jardunean. Baina zenbateko ahalmena dauka ezagumen honek nire gogotik kanpo
|
daudenak
ezagutzeko. Non oinarritzen da nire ezaguerak objektibotzat onartzea?
|
|
Beste izen bat erabiliz, hautamenez eginak direlako, gogoaren esanera, adimenaren jaunaren esanera. Kanti jarraituz," giza arteak sortzen duena, natura behartuz ez berezko (naturaren) joeraz jardutera, baizik gureetara makurtuta" (etxe, itsasontzi, erlojuak) 115 Hauek dira datu fisiko transmaterialak, datu fisikoak izanik ere, legearen menpe ez
|
daudenak
. Beste datuak —lurra eguzkiaren jirabiran, adibidez— datu fisiko arruntak deituko ditugu.
|
|
Edo, okerrago, etsaiak. Bai, piramidetik kanpo
|
daudenak
piramidearen aurka matxinatzen badira, etsai bihurtzen dira, eta, hortaz, suntsitu beharrekoak. Zeren, asko hitz egiten da lehiaz, baina piramide horrek ez du onartzen lehiarik, bakarra behar du; piramidean ez dago traidoreentzako tokirik.
|
2002
|
|
Izan ere, ez dago guztiak apaletan kokatzeko adina lekurik. Aldiro, soinu tresnak aldatuz joango dira eta ikertzaileek biltegian
|
daudenak
ere aztertzeko parada izango dute. Euskal Herriko gramofonoa, Egiptoko rababa, Kataluniako peixeta, Boliviako Andeetako moceña edota Indiako baya dira bertan ikusi eta entzun ditzakegunak.
|
|
Hala ere, garbi dago zakurtegietatik ateratzeko aukera gutxien dituzten animaliak zeintzuk diren: zaharrak eta gaixo
|
daudenak
.
|
|
Hark haundiak, batera eta bestera nekez ibiltzen diranak, ederrak... Begi sakonek, bekainpeko hobietan sartuak
|
daudenak
, errespetua sartzen digute: ' Zer ote du gizon horrek?'.
|
|
Beste zenbait esparru, berriz, indarra galtzen joan da eta egun naturalista izena merezi duten pertsona gutxi aurki ditzakegu. Biodibertsitatearen krisiari aurre egin nahi diogun une hauetan, beharrezkoak dira landare eta animalien bizitza ongi ezagutzen duten pertsonak, eta baita mendiko lanetan trebatuta
|
daudenak
ere. Honela, ikastaro honen bitartez naturalismo klasikoa aldarrikatu eta esparru horretan sartzeko aukera eskainiko da.
|
|
Bidaia agentziek sarean eskuragarri jartzen dituzten beherapen horiek sarri bulegoko erakusleihoan bertan
|
daudenak
izan ohi diren arren, Internetek hainbat abantaila eskaintzen dizkio bezeroari. Eroski Bidaiak eko (www.viajeseroski.com) Jon Aguerak azaldu digunez," bidaiak Interneten erostea erraz eta erosoagoa da, eta gainera, bezeroak denbora aurreztuko du".
|
|
Une honetan, ordea, Europako petrolio enpresak dira abiatzeko posiziorik hoberenean
|
daudenak
Irakekin kontratuak lortzeko, baldin enbargoa bukatzen bada eta herrialdea Europako merkatuetara irekitzen bada. Ildo horretan, TotalFinaElf hasia da Irakeko gobernuarekin negoziatzen, Majnoon eko eta Nahr Umr eko petrolio hobiak ustiatzeko, zeinen erreserbak, bienak batuta, 20.000 milioi inguru upelera iristen baitira.
|
|
Eta kontuan izan behar da Aznar jaunak agintzen duela Espainian. Beste adibide bat, Hezkuntzaren Kalitate Legea dela-eta indar politiko guztiak bi taldetan banatu dira, alde
|
daudenak
eta aurka egiten diotenak. Baina harrigarriena zera da:
|
|
Haritschelharrekin, J. Kortazarrekin,...), hauek guztiek ez dute ikusten eta entzuten. Bera ikusi eta entzun dezaketen bakarrak lehendik ezagutzen ez zutenak izango dira (kaleko jendea, euskal filologiako ikasle literaturazaleak,...), hau da, euskal literaturaren eta kulturaren zurrunbilo mediatikotik kanpo
|
daudenak
. Modu honetan, gauzen benetako muinetara itzuli nahi du Julenek (42), etengabe errepikatzen den Win Wendersen Hain gertu eta hain urrun filmean iradokitzen dena gaindituz, bizitzari, literaturari berari, begi berriekin, benetakoagoekin begiratzeko azken ahalegina egiten ahalegindu nahi du.
|