|
2001
|
|
|
Pinu zati txikiek nabarmen zailtzen dute belar txarrak garatzea. Gainera, barrubiguna
|
egon arren
hazten badira, errazago identifikatzen eta ezabatzen dira. Zapal daiteke.
|
|
|
Gaur egun, proteina eta olioen funtsezko iturria da soja, eta erabilera ugari ditu, bai pertsonentzat bai animalia pentsuentzat. Halaber, industria aplikazio ugari
|
daude
hazi garrantzitsu eta aldakor horren osagaietarako. Gaur egun, Asia osoan (AEB) hazten da. eta Afrikako mendebaldean.
|
|
2003
|
|
|
Hala, terapia fotodinamikoa aipatu zuen; duela lau urte inguru sortu zen, eta ikusmen galera larria saihestea lortzen du askotan. Gainera, azpimarratu zuen aurretiazko emaitza positiboak lortzen ari direla, sendagai antiangiogenikoak emanez ikerketa ildo berriak eginez, makulan hodi berriak agertzeari aurre egiten diotenak eta gaixorik
|
daudenak
hazten ez direnak. Beste berritasun bat da likido oxigenatuekin egindako ebakuntza kirurgikoak, erretinopatia larriak dituzten pazienteei egiten zaizkienak; hau da, farmakoak erabiltzen dira beirak desegiteko eta eragiketak hobeto egiteko.
|
|
2005
|
|
|
Enterobakterioak eta arrautzak Arrautzek, garbitu ondoren, enterobakterioen ondoriozko kutsadura maila txikiagoa dute. Mikroorganismo horiek ez dira oso erresistenteak erabili ohi diren garbiketa eta desinfekzio produktuekiko, oxigenoa dagoenean edo ez
|
dagoenean
hazi daitezke, baina elikagaietan Salmonellak ugaltzeko gaitasun txikia du oxigenorik ez badago. Horrek ez du arazorik sortzen arrautzan, egoera guztiz aerobikoa baita.
|
|
|
Errioxa 2005eko ekainaren hasieran onetsi zuen Nekazaritzako Elikagaien Kalitatea Babesteko Sistemen Legea, eta Autonomia Erkidegoaren eta haren kalitate figuren ezaugarrietara egokitzen da. Horri esker, gaur egun
|
daudenak
hazi eta garatu egin dira, eta esparru juridiko egoki baten barruan beste batzuk sortu. Errioxako arauak orientazio berri bat eskaintzen du, funtsezko hiru zutabetan oinarritua:
|
|
2006
|
|
|
N.I. Institutuko banku genetikoek lagundu egin diezaiokete salbamendu taula bati. Errusiako Vavilov, galzorian
|
dauden
hazien bildumekin, hala nola Caucasian eta Erdialdeko Asian sortutakoekin. Azken hamar urteetan izurri berak eragin handia izan du Irlandako eta Alaskako patata laborantzan.
|
|
2008
|
|
|
Kontua da munduan bospasei enpresa handi
|
daudela
hazien salmenta monopolizatzen dutenak eta ez merke saldu gainera. Gaur da eguna baserritarrek artoa nahi badute hazia erosi behar dutena, menpekotasun osoa dute hazi egileenganako, eta Harluxeten mintzaira erabiliz eurak" ttantto" bat besterik ez dira sistema zabal batean.
|
|
|
Biltegiratze ganberak zero azpiko 18 graduko tenperatura konstantean mantenduko dira, 1.000 urtez haziak kontserbatzeko aukera emanez. Hiru milioi mota Gangan
|
dauden
haziak jatorrizko bankuetakoak galdu izan balira bakarrik atera ahal izango dira. Gordailugileek haien gaineko eskubideak gordeko dituzte.
|
|
|
«Basoberritzea da tokiko basoa berreskuratzea, ez arrazoi ekonomikoengatik egiten dena». Horretarako, tokian tokiko zuhaitzak errespetatzen dituzte, eremu kaltetutik hurbilen
|
dauden
haziak erabilita.
|
|
2009
|
|
|
Jokalaria baikorra da. Ez
|
dago
hazita eta bihar entrenatzea espero dut.
|
|
|
Igorren, arratsaldeko 18:30ean, Hire Zain antzezlana izango da ikusgai Lasarte Aretoan. Gar Produkzioak ekoiztutako lan honetan, haziak agertu dira eremu mortu eta ilun batean, erne ahal izateko jasoko dituennorbaiten zain
|
dauden
hazi gorriak dira; bi gizonek topatu dituzte: batak zainduegingo ditu eta itxoin, erne arte; besteak bildu egiten du aurkitzen duenguztia, haziak bere bildumaren parte izango dira.
|
|
|
Bestalde, lau herritarretik hiru (%72) gustura daude Gernikako Estatutuarekin, kontra daudenak bostetik bat direlarik (%22). Hala ere, gustura
|
daudenen artean
hazi egin dira kritikoak (%42), baikorren kaltetan (%30).
|
|
|
Emaitza horiei esker, ikertzaileek zehaztu ahal izan zuten segidaren hasierako estadioetako landareak mikorrizekiko mendekotasun handiagoa dutela baso helduetan daudenak baino, non landareak ez baitira oso sinbiosiaren mende. Uste zen bezala, onddoekiko mendekotasun handia zegoen landare segidari hasiera ematen dioten landare multzoetan; aldiz, baso helduetako landareak, landare segidaren azken etapan daudenak, ez dira onddoen mende
|
egoten
hazteko. Jakina denez, basoaren biodegradazio handiena dagoen eremuetan, landareek onddoekiko mendekotasun handiagoa dute hazteko, eta eremu horietarako egokiak diren basoberritzeak egin ahal izango dira onddoa inokulatu zaien landareen bidez. Horrek landare gehiago hazten lagunduko du eta horien heriotza tasa murriztuko du.
|
|
|
Emaitza on horiek aurtengo txapelketako Sustraiak errotuz leloa bete dela agerian utzi dute. Bertsolaritzaren hazia erein genuenean haitza zuen azpian; gaur egun lurra
|
badago
haz dadin, adierazi du Ricardo Gonzalez de Duranak duela hogei urteko egoera gogora ekarriz.
|
|
2010
|
|
|
–Maiatzaren 4ko akordioaren helburuetako bat ikastolen hazkundeari muga jartzea zen, eta bada gaur egun ere. Ikastola gehiago ez eta
|
daudenak
hazi gabe leloa, alegia. PSE, EE eta EAJ alderdietako solaskideek behin eta berriro mahairatu zigutenez, sare publikoko ikastetxe eta ikasle kopuruak nagusi izan behar zuten hezkuntza sisteman, eta Europan normala den hori ikastolek hankaz gora jartzen genuen.
|
|
|
Asturiasko Nekazaritzako Elikagaien Ikerketa eta Garapenerako Eskualdeko Zerbitzuak (Serida) gomendatu egiten die babarrunen ekoizleei gantzaren gaixotasunetik libre
|
dauden
haziak erabiltzea eta prebentzio neurri zorrotzak hartzea, hala nola lanabesak garbitzea, soroetako belar txarrak kontrolatzea eta uztaren hondarrak kentzea. Babarrunaren gantza “Pseudomonas syringae patovar phaseolicola” bakterioak eragindako gaixotasuna da, eta erraz ezagutzen da zorroetan, itxura oliotsuko orbanak eragiten baititu.
|
|
|
Agintarauak hala dio: " Helduen danborradak eboluzionatu egun du eta antolamenduari eta bolumenari
|
dagokionean
hazi egin da". Antolaketa beharrei aurre egiteko sortu zuten agintaraua.
|
|
2011
|
|
|
–Ez
|
dago
haziaren arrastorik ez baginan ezta uzkian ere. Egia esan behar bada, gorputz osoa miatu dut goitik behera eta ez dut indarkeria seinalerik topatu.
|
|
2012
|
|
|
Solasek, berriz: «Ez dakigu honek, luzera, aireportua erabat ixtea eragingo duen, baina ziur
|
gaude
hazteko aukera kendu diola». Konpainiei, «oztopoak» Ordutegi berritik kanpo lurreratzeagatik enpresei ezarriko dizkieten zigorrak aipatu dituzte, bi aireportuen jardunak behera egingo duela argudiatzeko.
|
|
|
Azido jasmonikoa erabili zuten; hain zuzen ere, landareen defentsa mekanismoak martxan jartzen dituen hormona. Ikusi zuten haziak azido jasmonikotan
|
egon ondoren
hazi horietatik jaiotako landareei askoz gutxiago erasotzen zietela intsektuek.
|
|
|
– Distantzia handietara dauden herrialdeen arteko truke genetikoak. Adibidez, ezin da txakur bat bidali Ingalaterran
|
dagoen
hazitarako batekin koarentenarik jarri gabe gurutzatzeko. Erreproduzitzaile on baten ondare genetikoa denbora mugagabean gordetzeko aukera ematen du.
|
|
|
Hazi oleaginosoetan ere aflatoxinen bidez kutsa daitezkeenak, baimendutako mailak zorrotzagoak izan behar dira. EFSAren arabera, Elikagai eta Pentsuetarako Alerta Azkarreko Sistemak (RASFF) behin baino gehiagotan ohartarazi du aflatoxina maila handia
|
dagoela
hazietan, hala nola ekilore hazietan. Hala ere, nabarmendu behar da hazi oleaginoso horietatik datozen olioak egitea ez dela arriskutsua, prozesatzean toxinak ezabatzen baitira.
|
|
|
Ezkutuko borrokan sartzen dena ez
|
dago
hazitarako. Ez dago lore jokotarako.
|
|
2013
|
|
|
Hartara, gainontzeko enpresetan eragiteko aukera ere badute. Tafalla eta Etxebarriko bi enpresen arteko bidean
|
dago
Hazi. Erakunde publikoa da, eta orain dela bi urte korporazio bihurtu zen, Itsasmendikoi, IKT eta Kalitatea fundazioaren bat egitearekin batera.
|
|
|
–Baina ereiten ez badogu, ez dago inondiko uztarik. Elizaren historiak erakusten dauanez,
|
badago
hazi ona eta badago uzta emoten dauan lur ona be. Gure eskuetan dago hazi ona ereitea?.
|
|
|
Elizaren historiak erakusten dauanez, badago hazi ona eta badago uzta emoten dauan lur ona be. Gure eskuetan
|
dago
hazi ona ereitea?. Apaltasunez eta errespetuz eta konfiantzaz dihardu hazi ona ereiten Benedikto XVI.ak bere eguaztenetako katekesi hitzaldietan.
|
|
|
zenbat eta hurbilago, orduan eta berdeago. Beste norabidean, Herniok oso handia ematen zuen, gu kanposantuan
|
egon bitartean
hazi egin balitz bezala. Albizturko bi emakumeei bidea erakutsi zien belearen istorioa gogoratzen al zuen galdetu nion anaia gazteari.
|
|
2015
|
|
|
Arroza, ilarrak, artoa eta garia zituzten eskura; eta, hala ere, gosez hil ziren. Hazi biltegi batean egiten zuten lan, eta beren biziaren gainetik
|
zegoen
hazi haiek gordetzea.
|
|
|
Maitasuna heldu egiten da, apurka apurka eta konturatu gabe, olatu batek bestea dakarren modura, hondarrari muturra garbitzera... Eta zain
|
gagozkio
haziz doan barrengo harrari,, betiko zaitut, noiz entzungo zain.
|
|
|
...ien zenbat galdu genuen, Ene zahartzaro honetatik atzera begiratzeanAndere eta ume hilen imajinak datozkit gogora, Pilatu eta barreiaturik troketan.Oraindik ere izugarria da enetzat.Eta ohartzen naiz, lokatz odoleztatu haretanBeste zerbait ere hil zela, geroEkaitzek estali zuten gauza bat: Herri baten ametsa amaitu zen han.Nazioaren zirkulua hautsi da, Eta lurrean galdu dira bere zatiak.Iadanik ez
|
dago
hazirik batereEta hil eginen da gure arbola sakratua.
|
|
|
Biztanleriari
|
dagokionez
hazi egin da, baina 13 udalerrik biztanleria galdu dute. Hau esanda, ideiatxo bat:
|
|
|
Esaterako, Arrue zentsorea. Bitxia da, baina Equipo Editorialeko jendea ez zen euskalduna, PCtik zetozen, baina ikusten zuten nazionalismoan
|
zegoen
hazi iraultzailea. Gaur taldea ere sortu zuten, eta ni hor nengoenez, zubi lana egin nuen beste euskaldun batzuekin, Arantxa [Urretabizkaia], Arregi eta Sarasolarekin, esaterako.
|
|
2016
|
|
|
Sabino Arana Fundazioak joan zen domekan eman zion saria jasotzeko ekitaldian, kulturak “laiariak” behar dituela esan zuenean bezala, solasaldi honetan zehar ere, behin baino gehiagotan egin du kulturaren eta baratzezaintzaren arteko paralelismoa Zugazak: “Landatu ezkero, seguru
|
egon
hazi batzuek emango dutela fruitua! ”.
|
|
2017
|
|
|
Karta edo arketipo batekin erabat identifikatuko gara gaur, eta bestearekin bihar. Geure baitan lozorroan
|
dauden
haziak ernetzeko, karta edo arkano bakoitza ongarria, ura edo eguzkia balitz bezala, sasoi eta ziklo ezberdinen arabera.
|
|
|
Hargatik pintatzen zuten Venus jarririk, zeren amodioa edo maitakeria alferkeriaz, aise eta geldi
|
egoteaz
hazten eta mantentzen baita.
|
|
2018
|
|
|
" Nire Jack maitea, sentitzen dut zuekin ez
|
egotea
hazten zareten bitartean.
|
|
2019
|
|
|
Urteetan zehar denbora joanaren hondamendia ezkutatu zuten tindagaiak bota eta ondorengo egunetan, Raimundo Silvak, lehen zurtoina noiz azalduko zain
|
dagoen
hazi ereile inozoa bailitzan, arreta obsesiboaz behatzen zuen, goizetik gauera, bere ileen erroa, bere biloen egia azaltzeak, artifizioz biluzturik, eragingo zion kolpearen espektatiba morbidoki dastatuz. Baina, dela ilea, adin batetik aurrera, oso geldo hazten delako, dela tindatu zuen azkenean tindagaiak larru azpiko geruzak ere tindatu zituelako, esan bedi bide batez hau guztia azken batez inportantzia oso txikia baizik ez duena azaldu nahi izateko egiten den suposizioa baizik ez dela?, Raimundo Silvak gero eta garrantzi txikiagoa ematen zion aferari, eta azkenean orrazia sartzen zuen ilajean bere lehen gaztaroan egongo balitz bezain arduragabe, ohartarazi behar delarik, alabaina, jarrera honetan fede txar pittin bat bazegoela, bere buruaren faltsifikazio bezalako bat edo, gutxi gorabehera adieraz genezakeena esan eta pentsatu ez zen esaldi baten bidez, Ez dut ikusten nola naizen gauza ikusten ez dudalako plantak egiteko, hau azkenik itxurazko uste sendo bihurtu zen, are eta gutxiago esan dena, esan ez dena gutxiago esatea posible bada, uste sendo eta irrazionala, honako hau, hain zuzen, azken tindatzea behin betikoa izan zela, patuak horrela saritu nahi izan bailion munduko hutsalkeriak alde batera uzteko erabakia hartu izana.
|
|
|
Datu horiek guztiak gorabehera, ziur asko Europan eta beste herrialde batzuetan, adibidez Kanadan, hazi horien salmenta baimenduta dago. Hori bai, aipatutako arriskuak saihesteko, legeriak gehienezko muga batzuk ezartzen ditu, eta muga horiek, Europan, 20 mg zianuro
|
daude
hazi kilo bakoitzeko (gogora dezagun batez besteko kontzentrazioa 3.800 mg/ kg dela). Hau da, bakarrik onartzen da zianuro kontzentrazio txikiko haziak saltzea; izan ere, tradizionalki, pertsianaren antzeko produktuak egiteko erabili izan dira, azukrearekin eta abrikota haziaren irinarekin egindako orea, eta batzuetan mazapanen ordezko gisa erabiltzen da, merkeagoa delako.
|
|
|
Eta baserri inguruan lan asko egon ohi da garaiotan, bai soroan, bai basoan, baita uzta gordetzen eta bere tokian kokatzen ere, eta zeresanik ez aziendak gobernatzen... beharrak behar eragin, lanak berak jartzen zaitu lanean. Eta lana, hortxe
|
zegoen
haziaren aro izatearena, garia ereitearena. Ederki dio honako esaera honek:
|
|
2020
|
|
|
Baliteke hondamendi ekologiko batena izatea eta halaxe adierazi du Nekazaritza, Arrantza eta Elikadura Ministerioak: “Debekatuta
|
dago
haziak osasun ziurtagiririk gabe sartzea Espainian, landare osasuna eta ingurumen osasuna arriskuan jartzen baitituzte, espezie inbaditzaileak izan daitezke edo izurriteetara sartzeko bidea”, azaldu du Valentín Almansa Nekazaritzako Ekoizpeneko Osasun zuzendari nagusiak. Zenbat balio dute espezie inbaditzaileek?
|
|
|
Hauen artean kooperatiben eredu eguneratuak interesa izango lukete Euskal Herrian subiranotasun teknologikoa garatzen laguntzeko. Euskal Herrian
|
badago
hazi bat42 maila lokalean baina eskalagarria luke izan datu eta kooperatiben erronka EBren politikekin lotzeko edo berauek gutxienez eraginarazteko, datuen altruismoaren moda aprobetxatuz eta gaindituz. Baina gauzak fundamentuz egin behar dira, proiektu konkretuak eta estrategia/ politika globalak elkar elikatuz, lankidetza erreala eginez (ez soilik hitzez, baizik eta batik bat ekintzez frogatua).
|
|
2021
|
|
|
Karitea. Bi zuhaitz espezieren fruituetan
|
dauden
hazietatik lortzen da: Bitellaria paradoxa eta Vitellaria nilotikoa, Afrikako erdialdeko eta mendebaldeko zenbait herrialdetan landatzen dira.
|
|
|
Uste dut sorkuntzaren alde doala hori. Dena argi badago hasieratik, ez
|
dago
hazteko marjinarik. Betikoa egiten duzu, betiko bizioekin —eta batzuetan ongi etorriak bizioak, hori ere esan behar da, norbere bizioengatik ere nahi izaten baitzaituzte— Baina eskemak apurtzea asko gustatzen zait, zentzu onean baina zuzendariarekin borroka horiek izatea, beste norabait heltzeko.
|
|
|
Gainontzeko hazien kasuan, 250 gramo gordetzen dituzte gehienera jota, kristalezko potoetan itxita. Hiru gradutan
|
dago
hazien germoplasma bankua. «Tenperatura baino garrantzitsuagoa da hezetasuna:
|
|
|
Horretaz mintzo da Marta Barba antropologoa: «Gehiago da jakitea gaur egun zer gune
|
dauden
hazien inguruan ditugun jakintzak transmititzeko. Ez naiz horrenbeste egon baserrietan.
|
|
|
Parkea, handitzen: enpresa berriak batzeaz gain, lehendik
|
daudenak
hazten ari dira.
|
|
|
" Gauzak gaur egun doazen moduan badoaz, Garaiak hazten jarraituko du. Ez bakarrik enpresa berriak sartzen ari direlako, aurrez
|
zeudenak
hazten doazelako baizik". Garaian dauden enpresek" geroz eta leku eta zerbitzu gehiago" eskatzen dituztela adierazi zuen Albizuk, eta horrek" kalitatezko enplegua" sortzen laguntzen duela gaineratu zuen.
|
|
|
Ikasleak polarizatu ohi dira: batetik, eskola munduarekin identifikatzen direnak eta, bestetik, bere aurka
|
egonda
hazten direnak. Henry-k dioen bezala, horrek guztiak egundoko erabilgarritasun ekonomikoa dauka, eskolaren aurka hazi eta hezi diren horiek bukatu behar dutelako azkenik frakasatu dutela pentsatzen eta barneratzen eta, horrenbestez, lan estruktura burokratikoaren edo industrialaren behe mailetan bukatu kexatu barik.
|
|
2022
|
|
|
Desazkundea ez da proposamen politikoa, gure testuingurua da. Gure sistema sozioekonomikoak desazkundea jasango du maila materialean, ez
|
dagoelako
hazten jarraitzeko baliabiderik. Nahitaez gertatuko da.
|
|
|
Urgoitiaren hitzetan, gisa bereko eremu autogestionatuak ohikoak dira Alemanian eta Herbehereetan, kasurako. Zorrotzaurren,
|
badago
hazteko abagunerik, oraindik nabe asko baitaude hutsik. «Gehiago egon lirateke, gune abandonatu bat kulturara bideratzea balio handiko zerbait baita».
|
|
|
• lekadunak: landare leguminosoetako leketan gorderik
|
dauden
haziak (ilarra, baba);
|
|
|
Kolonialismoaren garaian jaio eta harekin dantzan egin behar izan zuten, Europako potentziek Ipar Afrika banatu zuten garaian jardun zuten, baina ikertu dituztenek diote beste zerbaitek mugitu zuela haien lana. Eta beste zerbait horretan
|
badago
hazi bat Garabideko lanean dabilena.
|
|
2023
|
|
|
Etxetik kanpo ametsen bila aritu eta gero, etxean lehiatu nahi nuen, eta, Laboralekin sinatuta, biok haziko gara elkarrekin. Ez
|
dago
hazten jarraitzeko toki hoberik», esan du.
|
|
|
Tertulianok zioenez, fruitua beti
|
dago
hazian.
|
|
|
Ez dago nazien garaira edo gure gerra eta diktadurako izugarrikerietara jo beharrik. Eguneroko gauza xumeetan
|
dago
hazia eta sustraia. Gure herrian, eta beste herri askotan, hegoaldetik igotzen ziren immigranteei txurrianoak dei  tzen genien, hala ikasi genuelako, eta ez ziren ongi  etorriak izaten, hasieran behintzat.
|