2000
|
|
Hori ez da izan euskaltzain batzuei egun batean berriz arauak ematen hastea bururatu zitzaiela. Ez, ez, 90 -92an eztabaida berezia izan zen bide honetatik jo
|
behar genuen
ala ez ikusteko; argitaletxeetatik eta beste leku askotatik arauak eta arauak eskatzen ari ziren. Leioan eztabaida handia izan zen orduan.
|
|
Hogeigarren mendean Bitorian finkatu zen funtzionario, militar eta apaizen sozietatea ez zen oso gure alde. Baina Araba ez zen eredu aranista bezalako probintzia, eta bertako nazionalistek, gure nekadurarako, bi frentetan borrokatu
|
behar genuen
: hurbileko haurride karlista eta frankisten aurka, eta iparralde berdeko haurride abertzaleen kondeszendentziaren irensteko.
|
|
Nolakoak izan
|
behar genuen
jakinarazteko, oraindik, gure garaian, santuen bizitzak bazuen indar pixka bat. Zer esanik ez gure aurreagokoenetan.
|
|
Han, 1993ko urriaren 29an, Tirol Hegoaldeko Ombudsmann den Dr. Werner Palla jaunak eman zigun hitzaldi jakingarriak ikasbiderik aski eskaini zigun, hizkuntza gutxituetan zelan jokatu
|
behar genuen
. Baina, zoritxarrez, gure politikorik azaldu ez eta Jaurlaritzan hizkuntz politikaz arduratzen zenik ere ez.
|
|
Eta, notizia bat bertze bati zerraiola, etxekoek etxean gertatuaren berri jakinarazten ziguten, eta guk geure bidaiaren berri emaiten genien. Eta, nola guk haratakoan ez baikenien jakinarazi norat joan
|
behar genuen
, Pisarako bidaian gertatuak kontatzen genizkien.
|
|
txabolan baduk egurrik eta lastorik aski, eta, halatan su emaiok lastoari, su eman egurrari, eta su emaiok txabolari, Maddalen eta biok barrenean gauzkala, zeren gorputz biziari emaiten zaion sua tortura duk eta oinaze iturri duk, nola izan ohi baita inkisidoreen eskuetan, baina hilotzari emaiten zaiona, aldiz, purifikatzailea duk, are gehiago gure kasuan, zeren etsaiak ezin izanen baitu, halatan, mendekurik hartu gure hilotzen gainean, nola har baitzezakeen bertzenaz; eman, bai, su guztiari, eta daramala haizeak gure hauts amorostua, nola erraiten baitzuen Quevedok, Jainkoaren baitarat, suarekin su eta amorioarekin amorio. Eta ez egon triste, otoi, guk hartu deliberamenduagatik, zeren, desterrurat joan
|
behar genuen
egun berean edirenen baitugu, benturaz, zinezko libertatearen lurra, nork daki...
|
|
Orga hartan tigre-bezatzaile bat zetorren, Cádizko andaluz hitzontzi bat, gauzen erraiteko laketago zituena bide luzeak —bertze hamaika bidez eta kontrabidez osatuak—, bide laburrak eta xuxenak baino. Eta gizon hark, handik harat, hilabete osoa egin zuen gure etxean, aitari, Mattini eta etxeko morroiei erakusteko eta irakasteko zer zen eta zer ohitura zituen piztiak eta nola baliatu eta erabili
|
behar genuen
hura, ehizan egiteko.
|
|
—Gassendi handiak erran zigunez, Galileok laket zitian Baronius zeritzan kardinalaren hitz batzuk, orain berean erranen dizkiadanak, nik ere laket-laket ditudalako —eta, begietarat so egiten zidala eta hatza altxatzen, erran zidan—: " Spiritu Sainduak Biblian erakutsi zigun nola joan
|
behar genuen
zerurat, ez nola dabiltzan zeruak..."
|
|
Bejondeigula! Ikaragarriren bat egin
|
behar genuen
. Ziur nintzen, eta ez nekien nola parte hartu.
|
|
Maiatzeko ostegun hartan, berehala uxatu zuen Migelek arazoa: zer egin
|
behar genuen
arratsaldean?
|
|
Ezina zen arazoa gerorako uztea. Bustita nengoen eta, tira!, jende gehiago konprometitu
|
behar genuen
, norberaren erantzun-beharra aho ireki hutsean lagatzeko.
|
|
Nazkatu egingo ginen denok hainbeste errezo eta sotanarekin, hainbeste arau eta debekurekin. Askatasuna
|
behar genuen
, askatasuna. Ez al da ba zerorrek idatzia" Dana emon biar yako/ matte dan azkatasunari" famatu hura?
|
|
Oroitzapen historikoen aldetik ere, ez zegoen gertutasun handirik: Franco eta Hitler elkartu ziren lekutik gertu geunden eta Antoine Abbadiaren bizitoki eta behatoki astronomiko izandako etxearen inguruetaraino joan
|
behar genuen
.
|
2001
|
|
Triple A-k atentatu batzuk egin zizkidan, jarri zidaten bonba autotik mirariz libratu nintzen... Hirutik bitan hustu
|
behar genuen
eraikina bonba mehatxuengatik, gauero kotxeak edukitzen nituen zain, denok genekienean zer kuartelekoak ziren, sumario piloa eta gerra kontseilua dut... «Egin»en ere goizetako nire lehen lana epaitegietara joatea zen, atxilotu egin ninduten...
|
|
" Ikasten" aztertzen konturatu ginen. Oso harro gaude disko horrekin, baina egia da erritmo denak pisutsuak direla eta guk badaukagu punki ukitu bat ere bai, eta horregatik, abiadura pixka bat sartu
|
behar genuen
. Jada bosgarren aldian oso erraz entzuten da diskoa.
|
|
Maketa grabatzerakoan gauzak ondo zihoazela ikusi genuen, eta horren inguruan begiratu eta mintzatu ginen. Talde bat edo bestea hartu
|
behar genuen
, zuzeneko batzuk aldi berean ematen baikenituen. Bere garaian Berri Txarrakekin jarraitzea erabaki genuen.
|
|
Azterketa ebaluazioaren ardatza ezin izan zitekeela ikusi genuen, eta alternatiba bat bilatu behar geniola, azterketen ordez, beste bide bat bilatuz. Gure ustez, eguneroko jardueran arreta jarri
|
behar genuen
, ikasleen aurrerapena neurtzeko etahorren inguruko informazioa aurkitzeko. Bagenekien hori guztia ebaluatzeko gureikuspuntua baino ez izatea ez zela nahikoa, ikasleei ere eman behar geniela aukeraberen iritziak kanporatzeko eta autoebaluazioa egiteko.
|
|
Autoebaluazio-fitxak prestatu genituen,
|
behar genuen
informazioa lortu ahalizateko, eta informazio hori eskuan ikasleekin hitz egiteko. Ordura arte, ohitutageunden informazioa geuk ematen, norabide bakarreko informazioa lortuz; eta orainhori aldatu beharra zegoen, norabide bikoitzeko informazioa lortzeko, garrantzitsuena ikasleek hitz egitea baitzen.
|
|
Baina, zer ebaluatu
|
behar genuen
–Elkarrizketa horietan ikasleekin helburuakadostu behar genituela ikusi genuen; eta ikasturtearen hasieran egin behar genuenhori, helburu horien arabera klaseko jarduera markatzeko, eta hortik egunerokomartxa zehazteko.
|
|
Aurreko urtean hasiak ginen horrela lan egiten, baina orain materiala etaoinarri teorikoak genituen, hori frogatu ahal izateko. Era berean, ordura arte geneukan dinamika apurtu
|
behar genuen
, hots, ikasleek zeukaten testua hitzez hitzulertzeko, ohitura, hori, hain justu.
|
|
Alde batetik, ikasleak berek egiten zutenaz hausnartzen jarri behar genituen, haien kontzientzia-maila handiagotuko bagenu. Eta bestetik, ikasleak autonomoagoak izatea lortu
|
behar genuen
, ikasleek beren helburuak definitzeko, helburuhoriek lortzeko bitarteko egokiak aukeratzeko eta egindakoa ebaluatzeko gauzaizatea, alegia.
|
|
Ordubete barru klasera itzuli
|
behar genuen
eta, garbitu eta arropak aldatu beharko nituen.
|
|
Moilaren bururaino joan ginen buruz behintzat hainbat bider, etsaminak hasi zirenetik. Gogor estudiatu
|
behar genuen
, baina ez zen erraza gogoa liburuetan atxikitzea, izenorde erlatiboak bere antezedentearekin jeneroan eta numeroan izan behar zuen konkordantzian, edo Nankingo palazio urrunean, edo subjuntiboaren ezaugarrietan, etimologia aldetik soumis à, il en indique la possibilité, le caractère souhaité, eta jakinmin sakon batek altxarazten zizkigun begiak liburutik eta bultzatzen gintuen, harresiak pasa...
|
|
Goizeko seietan, egundo hutsegin gabe eta atzeratu ezinik, Padre Solanak txirrina jotzen zuen. Ohea berehala utzi
|
behar genuen
, hotzez dardaraka, ernegaturik eta, komunetara joan eta janzteko ordu laurden izan ondoren, komedorera jaisten ginen eta han, beste ezer baino lehen, padrenuestro errezatu behar genuen. Nik, otoitz egiten zeharo ahaztuta, ezpainak mugitu besterik ez nuen egiten.
|
|
Goizeko seietan, egundo hutsegin gabe eta atzeratu ezinik, Padre Solanak txirrina jotzen zuen. Ohea berehala utzi behar genuen, hotzez dardaraka, ernegaturik eta, komunetara joan eta janzteko ordu laurden izan ondoren, komedorera jaisten ginen eta han, beste ezer baino lehen, padrenuestro errezatu
|
behar genuen
. Nik, otoitz egiten zeharo ahaztuta, ezpainak mugitu besterik ez nuen egiten.
|
|
Batzuetan, argihauts zerrenda hura buruen gainean genuela, mutiko taldeen arteko borrokak hasten ziren, eta areto zaintzaileok geure linternarekin jaiki
|
behar genuen
, faroaren moduko dzartadak emanez eta isiltzeko aginduz.
|
|
Kalaportuko ikastetxera sartu
|
behar genuen
eta, astelehen hartan, amak goiz esnatu zuen Goio:
|
|
Zerrenda irakurtzen hasi zen, izena entzutean zutitu eta bertan geundela erantzun
|
behar genuen
, presente. Izenen artean aipatu zituen:
|
|
Hala gustatzen zitzaion Padre Mendiberi. Batzuetan, latina ezik, santuren baten bizitza irakurri
|
behar genuen
. Liburua ikasleren bati ematen zion eta, bakoitzak pasarte bat irakurri behar zuen eta ikaslez ikasle pasatzen zen liburua.
|
|
Zein da behin ere gelditu gabe ibiltzen dena? Gure amamaren igarkizuna zen eta guk, umeok, denbora erantzun
|
behar genuen
. Eternitatea, orduan, orain ibiltari horren ibilbidea da.
|
|
Gure etxean ezin zen espainolez egin, aitak debekatu zuelako. Gero, etxetik irten eta beste mundu batean bizi
|
behar genuen
. Indigenak dabiltza horrela Medellin, Bogota edo Caliko bazter auzoetan, arroparen azpian beren pintura eta orbanak ezkutatzen dituztela... ’
|
|
Pupitreetan binaka geundenez, niri Goioren alboan esertzea suertatu zitzaidan lehenengo egunetik. Klase orduan begiak zabalik, belarriak arretaz tente, ahoa josita egon
|
behar genuen
.
|
|
Hamabietarako libre utzi gintuzten eta, Kalaportu inguruan bizi zen jendea etxera joan zen artean, internoek bertan geratu
|
behar genuen
. Klasearen atzealdean utziak genituen maleta beteak jaso eta, zurezko eskaileretan gora, pasillorik pasillo geletaraino eraman gintuzten.
|
|
Goizeko seietan puntuan iratzartzen gintuen kanpai hotsak, eta ohea berehala utzi
|
behar genuen
, erdilotan, sorgortuta, ernegaturik, eta ordu laurden genuen komunera joan eta janzteko, gero komedorera heldu eta, gosaldu baino lehen, padre nuestro errezatzeko.
|
|
Hogei minutu geroago ni, arroza urarekin sutan utzi eta ploz ploz ploz itzultzen nintzen. Eta erlojua begiratu
|
behar genuen
, arroza hamabost minututan egosten zelako, eta orduan sukaldera, sua itzali eta ploz ploz ploz arineketan ohera berriro. Eta gero biok jaikitzen ginen arrautzak frijitzeko, eta arroz zuriaren gainean arrautza frijitu bana jartzen genuen platerean, eta mamiari oraindik kea zeriola zatitzen genuen ogia, eta oraindik larrugorritan, oraindik ia dardaraka jaten genuen arroza arrautzekin, ogiarekin eta garagardoarekin.
|
|
Hainbat lasterren adierazteko, labur-beharrez zebilen beti Orixe, eta labur-beharrez ibili gara haren ondotik genbiltzanok, biribiltasun betegin baten bila. Eta lar eta gehiegizko, premiarik gabeko, zirudien guztia soildu egin
|
behar genuen
, bide horretan barrena abiatuko baginen: murrizte honetan, gainera, aditz laguntzailea zen beti aurren-aurrenik galduan irtengo zena.
|
|
Nabarmenegiak dira, izan ere, sail honetan hobe beharrez egin diren hutsak. Garbitasuna
|
behar genuen
, garbitasuna baino balio garaiagorik ez balego bezala. Menderen mende ahotan erabiliak gozoz eta zaporez bete zituen hitzak baztertu eta arbuiatu genituen, horien lekuan, zerbait ipintzen genuenean?
|
|
–Gautxorien artean noizbait
|
behar genuen
juntatu, ez?
|
|
Sadabaren kopeta belzten ikusi nuenean bere gelara eraman nuen, zer gerta ere. Urtea ongi hasi
|
behar genuen
nola edo hala. Mines ere etorri zitzaion kontsolatzera.
|
|
Izanez ere, azienda batzuekin Urrabia pasa
|
behar genuen
aldetik aldera, beti bezala presa azpitik, ur ttikia den Ubelako horretan. Zortzigarren mugarrian hogei bat buru hartu eta horrat ailegatu ginenean, hantxe izaki guardia zibilak, geldi-geldirik, kanposantuko paretaren kontra, zigarroa erretzen patxada ederrean, alde egiteko inolako presarik gabe.
|
|
Nahi genuela hizkuntza sendoa, beti bat, bere hiztun guztiak bertan eroso sentitzeko modukoa, eta beti jori, norberak bere bitxikeriak eta ezberdintasunak islaturik ikusteko modukoa; jakintza eta munduaren plegu guztiak bere baitan, ahalegin berezirik gabe hartuko zituena, zientzia bezala josteta, olgetarako ongi zorroztua, amodiorako bezala gorrotorako, bakerako bezala gerrarako, malgua eta sortzailea baina harrizkoa eta betierekoa, noranahikoa, jakintzaren hegoak igoa, muin betirakoa eta, funtsean, munduan den guztiari egokia eta zehaztua. Eta izan zen kontua ezen B -12 delakoak erantzun zuela esanez, lehenbizi, hagitz plazer handiaz konplituko zuela gure eskaera, eta halaber esanez, bigarren, horretarako
|
behar genuen
lehen gauza literatur kanon bat edukitzea zela, hortik abiatuko genuela gure eraikuntza linguistiko erraldoi, gogoangarri eta atzeraezina.
|
|
Hasiera batean, ikarak eta tentsioak eragindako erreakziotzat jo nuen. Baina bere portaera ustez ero hura ondo hausnartutako plana izan zen... gu bizia salbatu nahian ari zen,
|
behar genuen
ataka ttiki hori eskaintzen. Laster hasiko ziren tiro hotsak non-nahi.
|
2002
|
|
Gabriel Aresti hil egin da. Egunen batean argitu
|
behar genuen
hainbat gauza, eztabaidatu behar genuen hainbat arazo, gainditzen saiatu behar ginen milla kontradizio, lurrak eraman ditu.
|
|
Gabriel Aresti hil egin da. Egunen batean argitu behar genuen hainbat gauza, eztabaidatu
|
behar genuen
hainbat arazo, gainditzen saiatu behar ginen milla kontradizio, lurrak eraman ditu.
|
|
Aurkako kasuak ere ezagutu ditut. Azken espedizioan, Cho Oyun, haizeak dendak eraman dizkigu, materialik gabe geratu gara, eta beste espedizio bateko jendeak
|
behar genuen
dena utzi digu. Niretzat oso garrantzitsua da ondoan konfiantzazko jendea edukitzea, benetako lagunak, eta jakitea zerbait gertatuz gero sekula ez didatela hutsik egingo.
|
|
komunikazio ia etengabea lortu
|
behar genuen
. Arreta eta kontuhandiz landu beharra zegoen mezuak zentzu positiboan zabaltzea etakideak ez uxatzea.
|
|
Borroka asko egin izan
|
behar genuen
, baina hala eta guztiz Madrileko ministeritzan ez genuen, aita pontekorik, izan, eta aldiz, bai etsaia eta orduan hau ixtea erabaki zuten.
|
|
Eta gure egoera ere antzekoa zen, Herioaren aurkako gerran murgildurik geundenez gero. Horregatik zaindu
|
behar genuen
guk ere, Leirerekin batera, bizitzak eskaini zion lur puska txikia. Geure hitz egokien euria eta sentimendu onen eguzkia eman behar genizkion, lur puska hura lorategi ezin ederrago bihur zekion gure nexkari.
|
|
Zertaz, berak galde. Zer egin
|
behar genuen
geurea konpontzeko, nik.
|
|
Euskara zapaldua baitzegoen Francoren garaian, zapuztua, debekatua eta baztertua, irakurle gaztea. Franco ez baitzen liburuetan Napoleon bezalatsu ikasi behar izaten genuen urruneko norbait, baizik zer egin
|
behar genuen
, zer ez, zer zegoen ongi, zer zuzen edo oker, egunero egunkarietatik oroitarazten zigun agintari hurbileko bat, gure bizitza osoa jaten zuen militar txiki, lodi eta bibotedun bat, uda aldean Donostiara etortzen zena. Ikusi beharko zenuke zer nolako harrera egiten zitzaion gainera hiriko karriketan!
|
|
Garagardoen ondorioa, apika. Biharamunean, gure Chevy zurira igo eta amets amerikarraren bila atera
|
behar genuen
, Kaliforniako errepide amaigabeetan barrena.
|
|
Baina gure benetako helmuga Las Vegas zen, edo Vegas, amerikar jatorrek dioten legez. Hain ospe handia duen hiri honetara iristeko Nevadako desertua zeharkatu
|
behar genuen
, eta ordurako desertuak zeharkatzen ohituta bageunden ere, Nevadako hura bereziki gogorra egin zitzaigun. Kanpoaldean beroa ikaragarria zen, gure Chevrolet barruan giroa hobea zen baina.
|
|
New Yorken egin
|
behar genuen
azken gauean, Macin  toshek antolaturiko egitarauaren kontzertu batera joan ginen. Mercury Lounge izeneko aretoan jo zuten lehenengo talde biak ez nituen ezagutzen:
|
|
Gauza ugari entzunda geunden Yosemiteri buruz, eta denak onak, hori baita, dudarik gabe, Estatu Batuetako parke naturalik ospetsuenetako bat. Yosemite Kalifornian dago; berriro itzuli
|
behar genuen
, beraz, USAko Mendebaldean zeharreko ibilaldia hasi genuen lekura. Las Vegasetik Yosemiteko inguruetara joateko bide bat baino gehiago dago, eta hauen artean laburrena aukeratzea zen zentzuzkoena.
|
|
Geurea zen su-lerro hura eta parte hartu
|
behar genuen
.
|
2003
|
|
Hemen, garai haietan jada, zerbait irabazten zen, bai profesionaletan eta baita amateurretan ere. Han dena guk erosi
|
behar genuen
, bizikleta, jantziak... Ez genuen inoiz dirurik ikusi, eta dena nire poltsikotik ordaindu behar izaten nuen.
|
|
ez ote dugun huts egin: hainbeste herri urrats ibili ondoan, aspaldian irabazia
|
behar genuen
partida! Urrun gaude zorigaitzez!
|
|
Donostiako bileran jorratutako gai garrantzitsuena UEU etengabe berritu beharra izan zen. Zenbait lagunen iritziz, Euskal Unibertsitatean jardunaldi batzuk ohitura bihurtu ziren, eta molde klasikoak (klaseen lehentasuna mintegien aurrean, irakasle-ikasle bikoiztasuna) errepikatu egiten ziren Larraonan136 Egoera hori konpontzeko proposamen berria eta garrantzitsua aurkeztu zuen Natur Zientziak Saileko Martxel Aizpuruak, zenbait sailetan aplika zitekeena, «eskualde bat aukeratu
|
behar genuen
, UEU egingo den herritik hurbil. Herri honen ingurura joango ginake bi egunez behin edo eta beste egunetan ikusitakoaz mintegi batzu ukango genituzke, Teoria-Praktika lotu nahiean.
|
|
Baina amorru handi bat ere bagenuen, eta amorruak bizirik mantentzen gintuen. Burumakur geunden, bai, baina burua zutitu
|
behar genuen
berriro, nola edo hala. Eutsi egin behar genion, bai, agintariek errotik erauzi nahi izan ziguten ametsari.
|
|
Negu gorrian heldu nintzen eta, besteak beste, eskolako berogailua pizten irakatsi zenidan. Guk geuk txikitu
|
behar genuen
egurra (halakorik sekula egin gabea nintzen ni), eta behin ia su eman nion eskolari, gauean ilintiak guztiz itzali gabe utzi nituelako. Zulo bat gelditu zen zurezko zolan, gogoratuko zara noski.
|
|
–Jatetxean geratuta geunden, nire amarekin. Gaur aukeratu
|
behar genuen
ezkontzako menua.
|
|
Zuk eta nik elkarrekin alde egin
|
behar genuen
egun berean, lagun batek esan zidan Laszlo bizirik zegoela, gaixorik, Paris inguruan ezkutaturik, eta behar ninduela. Saiatu nintzen zuri kontatzen baina... ezin izan nuen.
|
|
Lasaiago egonez gero, Kepari aurpegiratuko nion: " Gaur gogor sakatu
|
behar genuen
, ala?", baina konturatzerako kezko pote bat hanketan nuen. Ez bat eta ez bi, eskua sakelan sartu eta, musuzapia aterata, malapartatu haiei atzera bueltan bidali nien.
|
|
Aspaldian ulertu
|
behar genuen
. Aspaldian erabaki.
|
|
Ez zen noski gauza ohikoa, eta are gutxiago B. bezalako hiri turistikoari zegokion mailakoa. Han bilduak geunden lagun guztiak kanpotarrak ginen, eta ez genekien, beraz, nora jo
|
behar genuen
arrisku edo istripuren bat gertatuz gero. Urduritasunez, apurtxo bat gehiago itxarotea erabaki genuen, seguru baikeunden ordena publikoaren zaintzaileak laster iritsiko zirela.
|
|
-Urtero egiten da zerbait, bai, baina, Jesus!, nik ezin nuen jakin aurten guri tokatuko zitzaigula, bueno... zuei, eta zer egin
|
behar genuen
–Badaezpada ez joan?
|
|
Esku kolpea jo
|
behar genuen
Císcar ontzian. Ezinbestez.
|
|
Císcar eta José Luis Díez gudontzi madarikatuak alde eginak ziren, eta hartan gure agintarietako batzuk. Alde egindakoak nortzuk ziren eta zer zeramaten galdatu
|
behar genuen
.
|
2004
|
|
Edo ez duzu jasotzen, alegia. Figurazioa errazago da, baina abstrakzioa ere ez da berria; honezkero, ohiturik
|
behar genuen
. Abstrakzioak bere mezua dakar, horretan hasi zirenean ez ziren konturatzen, baina gaur egun inork ez du zalantzarik horretan.
|
|
Zeharo konbentzituta geunden aukera hobeak aurkituko genituela Espainiaz gaindiko esparrutan. Francok nahi bazituen Espainiako mugak harresi bihurtu, gu sinetsita geunden mugaz beste aldean zegoela nahi eta
|
behar genuen
guztia. Desideratum horri Europa deitzen genion.
|
|
Ikusten ari ginelako Aurreautonomia banatuta eta gero Estatutu aldendua gorpuzten ari zela. Oso gogoan genuen Nafarroarik gabeko autonomia egiten ari ginela baina bestetik, zer egin
|
behar genuen
. Dena geldiarazi?
|
|
" Hileta ospakizun bat egiteko musika erabiltzea ezinbestekoa dela uste genuen. Esan nahi genuen hau esateko musikala
|
behar genuen
", kontatu digu Jon Gerediagak. Bi protagonistek bost bat abesti kantatzen dituzte, batzuk besteak baino alaiagoak.
|
|
Gure aurrean, kalearen amaieran, kontrol dorre bat ikus zitekeen. Horren aurretik pasatu
|
behar genuen
amona eta osaba bere familiarekin bizi ziren etxera ailegatzeko. Hala ere, ez genuen izan enkontru txarrik.
|
|
Baina taxia hartu
|
behar genuen
lekura iristeko asko falta zen, kilometro bat inguru, jaberik gabeko lur zatian. Beraz, fardelak hartu eta aurrerantz egin genuen.
|
|
sortu izanak euskaltzale batzuen kontzientziak aztoratu egin ditu, eta, hizkuntza eta kultura industriarik? gabeko normaltze-bideetan barrena abitu
|
behar genuen
. Hizkuntza-funtzioen politikan dikotomiaren irizpidea orain arte egin den politika bezain baliogabea dela uste duen honek, are kontraesan larriagoa sumatu ohi du euskal industriaren kontu horretan.
|
|
–Bertsolari artean darabilgun euskararen maila arras jaisten ari da, euskara degradatzen, zabartzen, erosionatzen ari da eta erremedio bat jarri behar zaiola pentsatzen dut?. 544 Ahozkotasunaren iturri joriena agortzen hasita baldin badago, zer ez da gertatuko alde guztietatik erdal munduaz itota bizi den hiztunaren kasuan? Iturria bertsolaritzaren alorrean kokatu dugu guk, baina, beharbada, alderantziz egin
|
behar genuen
: euskararen etorkizuna ez dago bertsolaritzaren esku, doi-doi alderantzizkoa da elkarrekiko duten hornitze-bidea.
|
|
Han genioen. Baina han eta hemen, erantsi
|
behar genuen
. Hizkuntzaren erabilera, oro har, bizitza materialaren parametroetan era-bakitzen den fenomenoa baita, hizkuntza minorizatuetako abagune kaskarretan nazio-nortasunaren jarrera ideologikoak630 zerbait lagundu arren.
|
|
-Beharbada, hobeto prestatu
|
behar genuen
antzerki lana.
|
|
Ezin dut! Horregatik aurkitu
|
behar genuen
egunerokoa!
|
|
Egunero. Norbait
|
behar genuen
. Bakea eta lana ekarriko zizkigun norbait.
|
|
Erran dudan bezala, gaztelua begiztatu genuenetik banuen halako sentipen makur, desatsegin bat. Ez zen hartu
|
behar genuen
arriskua bakarrik, baizik eta ametsetan egotea bezalako susmo arrotz bat. Mahai Borobilaren aretoan sartu nintzenean, sentipen hura biziki areagotu zitzaidan.
|
|
–Non dagoen baino garrantzi handiagokoa da zer den eraikin hori... eta zer egiten den han –atzeraka orrazturiko ilearen gainean eskua lerratu zuen aitak– Himmlerrek SSen agintea hartu zuenean, zaldun ordena berri bat sortzeko ametsa izan zuen. Guk, nolabait errateko, XX. mendeko zaldun teutoiak izan
|
behar genuen
, Reich Berriko gerlari gaindiezinak eta ideal nazionalsozialistaren babesleak.
|
|
Taldeek ez zuten elkarren berri. Hamaika piezako puzzle nabar eta amaiezina osatu
|
behar genuen
, eta ahalik eta ezkutuen eduki. Hori nuen betebeharra.
|
|
–Kurt ez da azaldu –eten zion Einsteinek, bekokia zimurtuz– Xake-partida bat jokatu
|
behar genuen
. Badakizu xakean?
|
|
–Urte haietan, nora begiratu
|
behar genuen
ziur ez genekienez, leku guztietara egin genuen tiro. Duela lau urte, haietako txosten batzuk gainbegiratzen ari nintzela, ekuazio sorta ezberdin hauekin egin nuen topo.
|
|
Ezinean ibiltzen ginen, nolabait esateko, gauzak egiteko irrikaz, alde batetik, baina bitarteko falta nabarmenean bestetik. Zernahi gaiez euskaraz idatzitako liburuak argitaratu nahi genituen orduan, hori zen gure erronka nagusia, eta horretarako, nahitaez, itzulpenetara jo
|
behar genuen
.
|
|
zer irabazi
|
behar genuen
jakin barik
|
2005
|
|
zer arraio eramango duzue oholtza gainera? Guk asmatu
|
behar genuen
formula; sortzaileak gu ginenez horrek konfiantza ematen du. Nik gainera, oso gustura egin dut lan Eloi Beatorekin, ezagutzen nituen berak aurretik egindako lanak, Sobradumekin-eta...
|
|
Beharbada ez nuke erran behar, bozen sekretua baita, baina aspaldian baita hori, erranen dut. Hautatu
|
behar genuen
euskaltzain berri bat, eta hor ziren Altuna eta Txillardegi. Lehenbiziko itzulian, Txillardegi lehen.
|
|
Hiruko gobernuak beren programa izenpetzea proposatu zigun eta horretarako lehentasunezko tratamendu moduko bat eskaini. Tratamendu hori onartzeko ordea adostasun bat erdietsi
|
behar genuen
presoen politikan, euskararen egoeran, baita lan harremanen eta ingurunearen tratamenduan-AHTren gaian, kasu-. Ez zuten gurekin deus adostu, guk ez baitugu lehentasunezko tratamendu bat izenpetuko ez bagaude edukietan ados.
|
|
Zoritxarrez, ezustean finantza arazoa atera zen. Jakin nuen momentutik garbi nuen egoera oso gogor hari probetxua atera behar geniola, zulo ekonomikoa kirol errendimendurako tranpolin bihurtu
|
behar genuen
. Askok gure soldata jaitsi genuen, eta dirua galdu.
|
|
Sukaldean leiho bat zuen eta bertatik kanpoko argia sartzen zen. Taldekoek sukaldean grabatu
|
behar genuen
eszena hura argiztatzeko tresna elektronikoak eraman zituzten. Nik esan nien ez nuela nahi eszena hura argiztatzerik.
|
|
Olaztin ginen Maialen Lujanbio eta biok, Nafarroa Oinez-en. Azken ekitaldian bertsotan egin
|
behar genuen
, jendea agurtze aldera. Gure aurretik kantariak ziren oholtza berean, eta Niko Etxart, bere aita eta koinatuak ekitaldia burutu zutelarik igo ginen gu, bertsotara ustez.
|
|
Horregatik, genero bio grafikoaz gogoeta jakingarriak idatzi zituen bere bizitzaren azken aldian eta modu originalean aplikatu bere buruaren azterketara.Beraz, badugu bai zer ikasi, J.C.B.ren lanetan, ikerketa egiteko moduaz.AZKEN MENDE LAURDENAXX. mendean paradigma interpretatibo nagusiak, funtzionalismoa, alde batetik, aldaketarena, bestetik, non marxismoa barne kokatzen baitut, egon direla esango nuke. Ikerlariok, beraz, teoria ondo eta sakon ikasi
|
behar genuen
eta gero hori aurkitu errealitatean, datuak egokitu eskema teorikora. Datu egokiak aurkitu behar ziren teoria konfirmatu edo deuseztatzeko.
|
|
Apaiz urde nazkagarri horiek salatu egin gintuzten azkenean! Bai, ikusi
|
behar genuen
, bai, apaizak betiere boterearen bila dabiltzala. Beren sermoietan eta esaten dute, bai, beti txikienari edo ahulenari lagundu behar zaiola, baina badaezpada ere boteredunaren morroi bilakaturik.
|
|
Gure egutegiaren arabera, urtarrilean edo otsailean hasi
|
behar genuen
derrigorrezko fase honekin, baina zoritxarrez, ez zaigu posible izan gure asmoak betetzea zenbait barne arazorengatik (adibidez, neurketak egiteko makina izorratu egin zen eta Madrilera bidali behar izan zen konpontzera
). Behar bada beranduegi baina Azpeitian Zer?
|
|
Inoiz ez bezala mendiari buruzko datu guztiak zituela, koordenatuak, garaierak eta azken harriari buruzko xehetasunak barne? Bada, zer gehiago
|
behar genuen
menditik ibiltzeko! Mirariak ez dira egunero gertatzen, eta behin gertatuz gero, muzin egin behar ote diegu?
|
|
Batek nire jatetxea nola zihoan jakin nahi zuen eta nire erantzunek ez zioten balio, nik ere telebistara pasatzeko asmoa ote nuen jakin nahi izan zuen gero, eta auskalo zer azkenik. Besteak, ea noiz egin
|
behar genuen
garai bateko eskola-kideek afari bat. Batek emaztearengandik ihes egin nahi zuen, besteak lagunengandik.
|
|
Marka bi egin zituen libretan; ondoren, libreta eta boligrafoa txamarraren barneko sakela batean ezkutatu, keinua okertu, eta autopsiarena azaldu zigun. Hileta egun bat atzeratu
|
behar genuen
, ohiko arrazoiengatik hiltzen ez ziren guztiei autopsia egin behar omen zietelako. Arrebari begiratu genion denok zeharka:
|
|
–Gu ez ginen hiltzaileak, baina dirua
|
behar genuen
, eta hamasei urteko neska bat bortxatzen duen tipoa putakume hutsa da. Gainera, Azuak azaldu zion Anderri tipoa gaztea zela, garaia eta indartsua, eta kontu izatea komeni zitzaigula.
|