|
2000
|
|
|
«Ateak irekita dauzkagu, bai kazetari, baita Andoainen edo beste edonon ikasten
|
ari diren
teknikarientzat ere. Profesionalak trebatzeko harrobia baita ZTB bezalako herri telebista bat; horra hor gaur egun ETBn ari diren 9 kazetari.
|
|
|
«Ateak irekita dauzkagu, bai kazetari, baita Andoainen edo beste edonon ikasten ari diren teknikarientzat ere. Profesionalak trebatzeko harrobia baita ZTB bezalako herri telebista bat; horra hor gaur egun ETBn
|
ari diren
9 kazetari. Pena bat da, gurekin hasi eta gero, beste batzuek ateratzen dietelako etekina, baina tira»
|
|
|
Horren alde bat bistakoa da: Aragoi osoan aragoera ikastaroak antolatu eta hiztun berriak sortzea, eta fablak-dialektoak-mintzo dituzten ibarretan berriz, galtzen
|
ari diren
hiztun zaharren hizketa moldeak gorde eta aztertzea. Izan ere, bizitza modernoan hizkuntza gutxiagotuen patua baitauka aragoerak berak ere:
|
|
|
Orain berriro ere egoera aldatu egin da eta batez ere telebistaren eraginez. Eskoletan egiten
|
ari diren
lana ere oso garrantzitsua da, baina telebistaren eraginez gauzak aldatzen ari dira. Telebistaz gehien eskuz ezker paretan ikusten da eta gaur egun jokamolde horretan aritzen diren eskola guztiak bete egiten dira.
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeko Biztanleria Batzordeak egindako azterketa demografikoek etorkizun kezkagarria iragartzen dute Europarentzat. Azkenaldi honetan Europan, eta bereziki azken asteotan Almerian, gertatzen
|
ari diren
xenofobia eta arrazakeria gertakariak kontuan izanik, ez dirudi biztanleria oso prest dagoenik etorkinei behar den harrera egin eta integratzen laguntzeko. Hala ere, etorkinak geroz eta beharrezkoak izango dira Europan, eta beraz Euskal Herrian, egungo ongizate estatua mantendu nahi bada.
|
|
|
garenak gara, eta asumitu behar, baina amorrua ematen dit euskalduntasunean gure lekua normaltzen ari denean, politikan horrelakorik jasan behar izatea. Badira hogeita hamar urte Arabatik kanpo bizi naizela eta ez daukat aholkurik emateko hango politikagintzan ari direnei; baina, zinez, aspergarria da zoldak kendu ezinean ibiltzea, eta gutaz mutur fin
|
ari diren
Euskadi berdeko garbizaleei motiboak ematea
|
|
|
Bukatzeko, azken asteotan Banco Guipuzcoanok egin duen iragarpen ofizialaren arabera, banku honek Interneten beste banku bat sortzeko erabakia hartu du. Banku berri honetan gestio independentea bideratuko da (www.bancogui.es) BSCH eta BBVA Uno-e ziberbankuarekin egiten
|
ari diren
ildo beretik.
|
|
|
Kutxetan Internet bidezko zerbitzu hauek edukitzen
|
ari diren
harrera onaren adibide dira Bizkaiko kutxak, BBK.es bidez, 100.000 bezero erregistratu zituela 1999an, eta 1.100.000 kontsulta egin zirela bere web orrietan. BBKnet bidez 600.000 operazio egin ziren, Telekutxaren bidez 425.000 eta Cajacash bidez 240.000.
|
|
|
Kanbon hamabost urte daramatzate, eta pixkanaka-pixkanaka eraikina ordaintzen ari dira Herri Urratsen bildutako diruari esker. Seigarren, bosgarren, laugarren eta hirugarren mailak egiten
|
ari diren
216 ikasle dituzte. Hirugarren maila bukatuta, lehen azterketa nazionala egiten dute, eta, ondoren, lizeora abiatzen dira azkeneko urteak egitera.
|
|
|
Baina egungo txapelketetan bestelako haizea ere badabil. Bertsotan
|
ari diren
neska-mutikoek ispilu aurrean beharrean telebistari begira kantatzen dute. Mikel Mendizabalek adierazten duenez," nabaritzen da orain bertso eskoletan umeek ahal den azkarrena telebistako izar bihurtu nahi dutela, eta haiei begira daudela".
|
|
|
Badira hogeita hamar urte Arantzazun euskara batua jaio zenetik, eta sorreran hainbat aldek enoratu ostean, onarpen maila handiena bizi du egun. Beharbada horrexegatik, oinarri sendoa hartu duelako, egindako bidea egokia izan ote den eta erdialdeko euskalkiek emandakoa bizkaiera edo mendebalekoaren kalte ez ote den izan eztabaida interesgarria dabil hitzetik hortzera azken urteotan. Orriotan euskalki hau berrindartzeko hainbat esparrutatik egin den lana, egun bizi duen bultzada eta normalizaziorako ematen
|
ari diren
urratsak eta dauden kezkak bildu nahi izan ditugu.
|
|
|
Udalbiltzak erantzun diezaioke horri. Eta horiez gain, hor daude gizartean sortzen
|
ari diren
Euskal Herri mailako gune horiek (kirol federazio nazionala eta abar), Udalbiltzak babestu eta garatu beharko lituzkeenak. Udalbiltzaz gain, sei lurraldeen batzar bat ere behar dugu.
|
|
|
Horrez gain, Recording Industry Association of America delakoak Secure Digital Music Initiative ekimena jarriko du abian datorren udazkenean. MP4az, MP3aren bertsioa hobetuaz, hitz egiten hasiak dira batzuk dagoeneko eta diskoetxeak beldur dira hartzen
|
ari diren
neurriak ez ote diren nahikoak izango etengabeko aldaketan ari den esparru hau kontrolpean izateko.
|
|
|
Zehazki Ernesto Erkoreka Plazan eta Riberako sarreretan gertatzen dira. Ekonomia eta Ogasun Sailetik diotenez, arazoak kaleetako lanengatik-gehienbat oinezkoentzat egokitzen
|
ari diren
kaleengatik, hala nola, Ercilla kalean eta Gran Vian-eta azkenaldian ia egunero burutzen diren manifestaldiengatik sortzen dira.
|
|
|
EUSKARA Biziberritzeko Plan Nagusian, datozen hamar urteetarako erronka nagusiak aztertzen diren atalean, telebista aipatzen da, besteak beste. Plan horren arabera, euskarazko herri-telebisten garapen-markoa lantzeko lan-ildo bat martxan jarri behar da, proiektuok bultzatzen
|
ari diren
eragile sozialen eta erakunde publikoen artean. Gure hausnarketatan ere lehentasunezko eginkizuntzat hartu dugu herri telebista sortzea, erronka horri ilusioz beterik heldu diogu, eta inguru honetako udalak zein udalez gaindiko erakundeak bidelagun izan gura ditugu ekimen honetan, ezinbestekoa baita herri-erakundeak eta gizarte eragileak elkarlanean aritzea herritarrei eskaini gura zaien informazio-zerbitzu hau abian jartzeko.
|
|
|
Eta agian topikoa da esatea nobela agortzen ari dela. Baina inguruan ateratzen
|
ari diren
liburuei begiratuz, badirudi joera hori izango dela, memorietara jotzea, esperientzia liburuetara... eta horri fikzioa txertatzera.
|
|
|
A. ITURBE.Esango nuke itzultzaile horiek idazleari euskara aberastasuna ematen diotela, jatorrizko idazlearen ideiak edo mundua baino. Idazle asko hizkuntzarekiko hainbat arazo konpontzen ari da itzultzaileek egiten
|
ari diren
lanari esker. Praktikan beharrezkoak diren soluzioak ematen dituzte.
|
|
|
Tanttaka, Txalo, Ur eta abar. Zergatik
|
ari diren
ondo, gaizki daudenak zergatik ari diren gaizki eta halako kontuak aztertu ditugu. Izan ere, antzerkian urte mordoska eman eta gero, ondorio garbi batera iritsi naiz:
|
|
|
Tanttaka, Txalo, Ur eta abar. Zergatik ari diren ondo, gaizki daudenak zergatik
|
ari diren
gaizki eta halako kontuak aztertu ditugu. Izan ere, antzerkian urte mordoska eman eta gero, ondorio garbi batera iritsi naiz:
|
|
|
Isabel Barreitx eta Maite Davant dira formakuntza talde berriak burutzen
|
ari diren
ikastaroen arduradunak: " Lehen formazio taldea duela bi urte hasi zen zortzi jendeekin.
|
|
|
Noski. Liburu hau batxilergoa ikasten
|
ari diren
gazteei zuzenduta dago, eta gazteak izan ditugu buruan. Aipatzen diren testuak, zinearekin, artearekin, abestiekin... lotzeko ariketak eskaini ditugu ere.
|
|
|
Espainol askok eta beste muturrean-ezker abertzalean, baina ez denak-
|
ari diren
askok hori desio dutela dirudi: " Espainolak jarriko dira gobernuan eta herriaren altxamendua etorriko da.
|
|
|
Edo bertsolariek bertsorik kantatu gabe? Bertsolariak hankaz gora jartzen ditugu?" Zer da eskatzen
|
ari diren
berritasuna. Ni gai honek kezkatzen nau.
|
|
|
Alegia, bertsogintza hobetzen baino denbora gehiago ematen du egungo bertsolariak kantuei hitzak jartzen, eskelatarako bertsoak idazten, egunkarietarako zutabeak idazten edo hedabideetako langileei mesedetxo txikiak eginez. Malgutasun bera alde on bihur daiteke ordea, gainerako arte moetekin batera sortzen
|
ari diren
esperimentuetan parte hartzeko orduan.
|
|
|
EUSKARAREN erabilpenari dagokionean ere maila akademikoan nahiko murritza dela esan dezakegu oraindik. Euskara alde batetik zein bestetik egurtzen
|
ari diren
une hauetan, unibertsitateak apustu sendoa burutu beharko lukeela iruditzen zaigu arlo honetan, azken finean goi mailako ikasketak euskaraz aurrera eramateko gaur egun dugun tresna bakarrenetarikoa baita. Euskarak duen garrantzia izanik, jakintza gisa bederen, EHUk bere gain hartu beharko luke Euskara sendo mantentzeko ardura, beste zenbait elkarte edo erakundek hartzen duten gisara.
|
|
|
Ni ez naiz arlo penalean ari, baina arlo honetan
|
ari diren
espezialistek Maria Jose Galindok emandako epaia ontzat eman dute. Alegia, Sevillan, Caceresen edo Lugon antzeko epaia emango zela diote adituek.
|
|
|
Euskaraz ez dakiten biztanleekin informazio zubiak antolatzea premiazko lana da. Euskal munduaren garapen, lorpen, disgustu, poz eta arazoen berri zuzena izan dezaten eta askotan jasotzen
|
ari diren
mezu gaizto eta manipulatzaileen aurrean erantzuna emateko bidea izateko.
|
|
|
Hitzen ondoeza (Txalaparta, Tafalla, 1997). Atal honetan aipatzen
|
ari diren
genero aldetik sailkagaitz gertatzen direnen artean berriena dugun hau hiztegi baten modura eratua dago eta tankera ezberdineko osagaiez taiutua. Hiztegi baten tankera du, baina ez da" hiztegia bakarrik, ipuin laburrak, saio tipi ugariz osatzen da" egileak berak dioenez," eta aforismoz, eta munduaren lau partetako ene auzokoen aipuek hornitzen dutela".
|
|
|
Iñaki Petxarromanen ustez," sinbologia eta errealitatearen arteko nahasketa eder batean, Azken fusila itxaropenaren sinboloa da; gerra galdu ostean, oraindik dena galduta ez dagoela adierazten duen sinboloa." (Hika) Sinbologia honekin bat etorriz gero, txapelokerrek garaipena irudikatuko lukete; burdinbidea eraikitzen
|
ari diren
presoak, berriz, galtzaileen mendearen irudia izango lirateke. Iruzkingile honek aipatzen duenez," bi arlo-politikoa eta pertsonala-elkarrengandik ezin aldendurik azaltzen zaizkigu."
|
|
|
38 taulan ikus daitekenez, Administrazioan
|
ari diren
protagonistak dira albistegietara heltzeko erraztasun handiena dutenak, eta ondoren datoz politika-mundukoak.Sozialki ongi kontsideratuak diren gizarte eta kulturaren ingurukoak ere sarritanpantailaratzen dira. Taula honetan, gainetiko alderaketa bat eginez gero, berdintasunakazpimarratzeaz gain, kultura-hezkuntza-euskara delako multzoan kokatutako protagonistek eta kiroletakoek dituzten tratamendu ezberdinak aipatuko ditugu.
|
|
|
2/ 2000 Legea, Kataluniako Parlamentuarena, maiatzaren 4koa. Europan ezartzen
|
ari diren
etaFrantziako kasuan azaldu den CSAren tankerako erregulazio erakundea izan nahi du CACek. Ordea, aholkularitzarako funtzioak baino ez ditu oraindik.
|
|
|
Plangintza tekniko hau, ordea, Estatuak ez du oraindik finkatu; hortaz, gaur egun Estatu osoanemititzen
|
ari diren
ehundaka telebista lokalak legez kanpo daude, inork ez baitie oraindik frekuentziarikesleitu. Autonomia Erkidegoek ezin dituzte horiek emateko deialdiak zabaldu Plangintza hori gabe.Alabaina, zenbait Autonomia Erkidegok horiek emateko araudiak xedatu ditu, hala nola, Nafarroakoak (313/ 1996 Foru Dekretua, irailaren 9koa).
|
|
|
Mundu berriaren aurrean nazionalismoak egin behar duen egokitzapen horretan, pentsamenduaren baitan ematen
|
ari diren
joerak eta korronteak aztertu behar ditugu. Gaur egungo filosofia, jite juridiko?
|
|
|
Gaur egun, benetako aukera historikoa dugu erronka horri heltzeko. Hainbat urte pasatu ditu Euskal Herriak etengabeautodeterminazio-eskubidea aldarrikatzen, eta zentzu horretan bereziki azpimarratubehar da ezker abertzaleak jorratutako lana, urte askotan bakarrik aritu delako autodeterminazio-eskubidea era duin eta koherentean aldarrikatzen, orain gurekin batera gauza bera aldarrikatzen
|
ari diren
horiek Euskal Herriaren hitza mugatzen zuenmarko batean etengabe murgildurik egon ziren bitartean, Euskal Herriaren kalterako denbora galtzen. Edozein kasutan, gaur indar abertzaleak denak hein berean esaten ari gara Euskal Herriak baduela erabakitzeko ahalmenik.
|
|
|
Baina, guretzat behintzat, hori ez da nahikoa: Euskal Herriak bere hitzaeta erabakiak hartzen hasteko garaia iritsi da. Etahor kokatuko genuke, lehenengo urrats historikomodura, Udalbiltzaren sorrera, non Euskal Herrikoherrialde ezberdinetakoudal-ordezkariak bildu diren, eta jada pausoak ematen
|
ari diren
atalez atalEuskal Herriaren diagnostikoa egiteko, eta horrenondorioz hartu beharrekolehenengo erabakiak hartzen hasteko. Ba, gureikuspuntutik, Udalbiltzarekin egin dugun bezala, gure helburua hitza har-
|
|
|
Zalantzarikgabe horrek zaildu egiten du profesionalen artean berariazko gaiei buruz euskarazeztabaidatu ahal izatea. Gabezia horren kaltetuenak, zalantzarik gabe, etorkizuneanprofesional izateko prestatzen
|
ari diren
ikasleak izaten dira. Gaur egun hauekkontraesan batean murgildurik daude:
|
|
|
izkutatu, edo gutxietsi bederen, egiten delaerabakizunen izari politikoa. Nola egin daiteke, etorkin berrien integrazio osoa?, integrazio horren kontra sakon-sakonetik
|
ari diren
talde politiko eta intelektualen lanetengabea salatu gabe. Nola lor daiteke, eskubide indibidual eta kolektiboensendotzea?, Konstituzioaren barruan?
|
|
|
Nik uste dut, militante huts ez diren Euskal Herriko biztanleengan, sentiberatasuna sortzeko indarra badutela gai hauek, aberastasunaren izenean tratatuak izatenbadira. Egia da, gero eta sutsuago daudela Euskal Herriaren aurka agertzen
|
ari diren
–vasco-tasunaren, jabe omen direnak, eta Espainia edo Frantziako naziokideen etakomunikabideen laguntza dutela.
|
|
|
Baina genoma norbanakoaren kodea izanik (milaka datuz osatutako kodea), Herri baten nortasunak nolakokonplexitatea duen (eta, halaber, datu konkretuetan datzala) adierazteko baliagarriazaigulakoan nago. Bide batez, Herria ote garen eztabaidatzen
|
ari diren
haientzat, kodegenetikoa osatzeko adina datu ditugula geure kulturan, erantzun zuzena proposatzekoasmoz.
|
|
|
Indibidualismoa, antidogmatismoa. Egiaren erlatibismoa.Orain behin eta berriro modan jartzen
|
ari diren
Indiako filosofiak eta Buda, eta abarere, espiritu berrien zibilizazioaren narda, naturaren gosea, denak hortxe daude.Frankismoaren erdi-erdian. Eta hori dena ez dago erlijioa ukatzeko eginda.
|
|
|
alderdi kuantitatiboak eta kualitatiboak, modu erlatibo edokonparatiboan kontsideratuz. Alderdi honetatik ikusita, badirudi esan daitekeelaeuskararekiko zientziagintza nahiko urria dela, nahiz eta azken urteetan gauzakhobetzen
|
ari diren
. Etsenplu gisa, nahikoa da ikustea noiz hasi diren euskararekikoikerketak, edo nolako presentzia homogeneoa eta eskasa duten gaur egungo unibertsitatearen mailan.
|
|
|
Iturri ofizialeko sistema erabilgarria izan daiteke edo beharkizuna izateraino hel daiteke. Baina, zalantzarik gabe, sistemak informazio asko galarazten ditu, gertatzen
|
ari diren
beste gauza batzuen kaltetan. Harreman publiko ofizialen ugaritasunak, eta kasurik hoberenean, informazio ofizialaren ugaritasunak oso errazten ditu gauzak, nahiz eta epe ertainera informazio-lana errazegi eta sinple-egi bilakatzen duen:
|
|
|
Raneroko haitzen magaletako, Aldeacuevako eta Mazo eta Moro mendietako artadiak, inoiz jasandako mozketa eta suteetatik errekuperatzen
|
ari diren
baso gazteak dira, nahiz eta egun, konifero-landaketek lekua kentzen ari zaizkien. Zuhaitz eta zuhaixka gazteek, sastrakadia estaliz, artadi itxiak eratu dituzte, landaredi artean babesten diren animalientzat bizileku aproposak bilakatuz; basurdea, esaterako, artadiko itxitasunean ezkurrak, sustraiak, erraboilak eta onddoak janez ondo moldatzen da.
|
|
|
Bai, egia da hori lehen izan zela eta, urte batzuetarik honat, gauzak aldatzen ari direla, eta Elizak ere bere neurriak hartu dituela, Trentoko kontzilioaren ondotik partikularzki: ikusi bertzerik ez dago aita Bartolome eta don Laureano bera ere zer lan bikaina egiten
|
ari diren
hemen Urbiainen... Baina, igandeko solasaldi hartan gertatu zenagatik eta haren txakurtxoak egin zuenagatik ere, ez genuke Joanikot galdutzat eduki behar.
|
|
|
Ez, ez naiz Jesu Kristoren iduria lohitzen ari, nahiz eta dogma katolikotik gero eta urrunago sentitzen naizen eta gero eta sozzinitarragoa eta nestoriarragoa naizen, nolabait erraiteagatik, zeren maite baitut nik ere Jesu Kristo, eta sinesten dut ezen gizon hura, Jainkoak ukiturik, Jainko egiten zela, ez beti, baina bai batzuetan, hala nola iltzez josi ondoren hitz haiek erran zituenean: " Aita, barka iezaiezu, ez baitakite zer
|
ari diren
"... Eta sinesten dut, halaber, ezen, gure munduak zentzurik badu, hitz horietan hartzen duela, zeren eta amorioa baita, hainbat alkimistaren erranetan, munduan dagoen harri filosofal bakarra... eta amorioak bakarrik atera diezaioke, halatan, baita materiarik satsuenari eta zantarrenari ere, urre distirarik distiratsuena, nola atera baitzien Kristok bere hiltzaileei, barkamenduaren eta barkamenduzko besarkadaren arauaz, Kalbarioko hartan, zeren argiak itzala besarkatu, eta argiaren besarkadak bihurtu baitzuen itzala argi.
|
|
|
—Irakurtzak, gizona. Eta interesatzen bazaik, badiat gainera, bertze erreportaje bat autobideko zerbitzuguneetan egiten
|
ari diren
lapurketez. Honen berri ere ez huen, ezta?
|
|
|
Bitxia da, bitxia denez, aldian aldiko telefono kabinaren ilaran Karmelo deika ikustea, eta hura ahoskatzen ari den hitzak laster zureak izango direla jakitea, eta norbera izatea hitz horien sujeta. Bitxia da, bitxia denez, haren deietan nirekiko erakusten duen berri ezaren aldean, ni urjauzietako urbizien pareko bilakaera azkar batean sentitzea, eta hark kanpotik ezin ikustea neure baitan zer nolako aldaketak gertatzen
|
ari diren
. Eta bitxiagoa da, bitxiagoa denez, niregan gero eta jakinmin handiagoa piztea Dabid berarekiko Karmelok dioenarekiko baino:
|
|
|
Hala ere, eta honekin batera esan behar da," betiko izenek" ere erronkari eutsi diotela (Izagirre, Urretabizkaia, Lertxundi, Irigoien, Txiliku, Igerabide). Pozgarria da ikustea orain 20, 25 eta 30 urte hasi ziren haiek zer-nolako lan interesgarriak
|
ari diren
argitaratzen.
|
|
|
Baina lehenago ere behin baino gehiagotan esan dudan bezala, niri, askotan eta askotan, gustatu edo ez gustatu parametroa erabiltzea gustatzen zait artelan baten aurrean nagoenean, eta esan behar dut, ia baldintzarik gabe, niri Zurbaranen pintura gustatu egiten zaidala, eta edonori gomendatzen diodala bere koadroak ikustea, baita erakusketa berezia bukatu eta Bilboko Museoaren bilduma propiokoak besterik ez badaude ere ikusgai. Baina San Hu go jangelan (edo errefektorioan) koadroaren aurrean jartzeko paradarik izanez gero, begiratu une batez bazkaltzen
|
ari diren
fraideen atzealdean dagoen paretean zintzilik dagoen bigarren koadroari. Pintura, pintura barruan —antzerkian izan balitz modernotasunaren paradigma izango zatekeena— Fraideen atzeko koadro horrek bakarrik mereziko luke Zurbaranen aurrean aho zabalik gelditzea. j
|
|
|
Webguneen lasterketa abiatu da, baina amarauna azkartzeko gertatuko diren aldaketen zain dago bere benetako potentziala erakusteko. Lurreko komunikazioetan ematen
|
ari diren
aurrerapenak, zuntz optikoaren hedapena eta gero eta modernoagoak diren sateliteak, norabide horretatik doaz. Eta honen guztiaren froga argiena Estatu Batuetan oraindik garatzen ari den Internet -2an aurki dezakegu.
|
|
|
/ irikaren helburua espresio perfeta lortzea da, horregatik ezagutzen ditugu beti testu bera idazten eta berridazten bizi osoa ematen duten poetak: tornuan daukaten pieza behin eta berriz leuntzen
|
ari diren
aprendizak dira, lima eskuan1 Baiki, mekanikak, geometriak ere, horixe baitu helburu: espresio perfeta.
|
|
|
' Biblioteka prestakuntzaren aldaketa ekarriko baitu. Kasu honetan, interesgarria da zenbaitzuentzat errekurtso hauek antolatzeko sortu eta osatzen
|
ari diren
webguneak nolabait katalogatzeko modu bat direnaren teoria.
|
|
|
Interpretazio batzuen ustez, lehenengoa gertatu da; beste batzuk, aldiz, bigarrenaren alde gaude. Izan ere, Vienako Zirkuluaren ideia asko egungo filosofiaren baitan ikus ditzakegu eta, orobat, Zirkuluaren ekarpenak neurri juxtuagoan kokatzea lortzen
|
ari diren
hainbat berrirakurketa zabaltzen ari dira. Honek guztiak beharbada balioko du, termino kontraesankorretan esanda, Zirkulu irekiaz mintzatzeko.
|
|
|
24 Adibidez, erlazio bat ‘gutxiago edo berdin’() izan daiteke, eta funtzio bat ‘batuketa’(+). Eragiketa hauei buruz
|
ari diren
teoriak dira logika berriak kontzeptualiza ditzakeenak.
|
|
|
Horrela, metodo honekin, eztabaidetan ez zen kalkulagailuekin eman litekeen denbora baino gehiago alferrik botako. Zeren, eztabaidan
|
ari diren
bi filosoforentzat, nahikoa litzateke honekin: " calamos in manus sumere sedereque ad abacos, et sibi mutuo dicere:
|
|
|
Ikusten ditudan hilarri guztiei egiten dizkiet argazkiak, baina egiten ditut bestelakoak ere: sasiak guztiz bere egindako Seat 600 bat Zestoako baserri batean, goroldiozko pijamak jantzita etengabeko berriketa patxadatsuan
|
ari diren
harri handi batzuk Altzürükütik Ahüzkirako bidean, Castejongo geltokia desolazio lehorrez inguratua... Orain hurrengoan Lauaxetari asto baten gainera igota egin nion argazkia.
|
|
2001
|
|
|
Jorge Gimenez, Euskal Editoreen Elkarteko lehendakaria ikasliburuak jasaten
|
ari diren
erasoaz mintzo zen. Hauek dira" Euskaldunon Egunkaria" n bildutako bere adierazpenetako batzuk:
|
|
|
"(...) Azken bolada honetan indarberritu egin da jokabide iraingarri bat, euskal kulturgintza eta hezkuntza susmagarri bilakatzea helburu duena. (...) Egitasmo horiek hainbat hedabideren babesa izan dute.(...) Asmo garbiro pozointzaileez barreiatzen
|
ari diren
sasi informazioek gure hezkuntza sistema bera bilakatu nahi dute susmagarri, eta gure gizarteak pairatzen duen egoerari etekin politikoa ateratzeko erabiltzen ari dira. (...)
|
|
|
Guri, profesional bezala, ez zaigu iruditzen beraiek hartutako bidea egokia denik. Egiten
|
ari diren
lanak ez dituzte profesionalekin adostu.
|
|
|
Irakaskuntza eta administraziorako dekretu berri bat egin zedin lanean ari zen aspaldi eta iazko ekainean Nafarroako Gobernuari hizkuntza politika sakonki berrikus zezan eskatu zion mozio bidez Legebiltzarrean. Administrazioan zein irakaskuntzan ezagutzen
|
ari diren
datu asko ez dira gobernuaren aurrekontua sostengatzen duten UPN eta PSNren gustuko: 2000 urtean, eskola publikoan, hamar gurasotik seik euskarazko eredua-euskarazko ikasketak edo euskara ikasgai gisa-aukeratu zuten Nafarroan.
|
|
|
UPNk oraingo egoera baliatu du administrazioan euskara arautzeko dekretu berria egiteko, baina ez dirudi horretan geratzeko asmoa duenik, irakaskuntzarako eta osasun eremurako ere beste bi dekretu kaleratuko dituztela iragarri baitute. Ikusi behar iragarpena zertan geratzen den; Nafarroako indar sozial eta politikoek dekretu honi erantzuteko bideratzen
|
ari diren
ekimen andanaren arabera ere egongo da neurri handi batean.
|
|
|
Irakurleak aldizkari hau eskuratzen duenerako, burutuak izango dira martxoaren 8ko Emakume Langileen Nazioarteko Egunaren inguruko ekitaldi, ospakizun eta mobilizazioak Euskal Herrian eta mundu osoan zehar. Emakumeen egoera eta bizi-baldintzak hobetzearen alde
|
ari diren
munduko mugimendu feminista guztien helburu nagusietakoa gizon eta emakumeen arteko berdintasuna lortzea da. Hala ere, asko aurreratu den arren, bizitzako arlo guztietan berdintasun hori utopia da oraindik.
|
|
|
ASTE Santuan urtebete beteko da Jarraik eta Gazteriak gazte erakundeek bat egin eta Haika sortu zutenetik. LAB ere Iparraldera hedatua dago, Senideak eta Gureak elkarteek bat egin dute oraintsu, eta Ipar Euskal Herrian presoei sostengua emateaz arduratzen den Koordinaketa erakundeko heledunek ere, amnistiaren alde eta presoen sostenguan
|
ari diren
euskal erakundeek bat egin beharko luketela adierazi berri dute. EHk aurrera daraman Batasuna prozesuaren azken helburua ere hori da, Euskal Herri osorako ezker abertzaleko erakunde politiko berri bat sortzea.
|
|
|
2.000 urtean Torturaren Aurkako Taldeak (TAT) bildutako informazioaren arabera Euskal Herrian
|
ari diren
polizi talde guztiek erabili dute tortura. 77 tortura testigantza jaso ditugu, bainan torturatuak gehiago dira, kasu batzuetan, beldurrak edo bestelako faktoreren batek eraginda bizi izandakoa beraientzat gordetzen baitute.
|
|
|
Baina titanioaren distiratik haratago begiratuta, modernotasun nahiaren azala altxata, beste mundu bat ageri zaigu. Arte proposamen berriak daude alde batetik, esparru zabalagoak etengabe konkistatzen
|
ari diren
joerak, objektu fisikoari indarra kendu eta planteamentuei balio handiagoa ematen dieten sortzaileak. Beste aldean, modernotasunez barnizatutako politika kontserbadoreak, hausnarketarako lekurik ez duten proiektuak, betiko arte objektuak zintzilik jartzeko eraikinak.
|
|
|
Itsasoaren inguruko kulturaren zabalkunde asmo horretan, batez ere barnekaldeko biztanleak, gazteak, gutxitu fisikoak, adinduak eta errekurtso ekonomiko urriko pertsonak planteatu dituzte beraien egitasmoaren hartzailetzat. Bestalde, nautika, itsas ingeniaritza, itsas biologia eta oro har, itsasoarekin zer ikusia duten ikasketak burutzen
|
ari diren
ikasleengana iritsi nahi dute, praktikak egiteko aukera eskaini, alegia. Ildo horretan, akordioak adostu nahi dituzte zentru akademikoekin, irakasten duten materiarekin erlazioa duten gaietan sakontzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Gertatzen
|
ari diren
legez kanpotze, ideiaren espetxeratzea, tortura, hilketak... zuzenbide estatuaren aurkakoak edo giza eskubideen aurkakoak dira, hori ezkutaezina da. Arrazoi desberdinak medio, ordea, ETAren azken boladako biktima gehienek gizartearen gehiengoaren ulerkortasuna dute; Estatuaren biktimek ez.
|
|
|
Eta hala egin beharko luke. Masa, zifra eta kalkuluen azpian herritarrak daudela ikusi den bezala, politikan
|
ari diren
protagonisten artean pertsonak daudela nahi nuke sinetsi. Batzuek demostratu dute azken hilabeteotan.
|
|
|
Ondarroan senagaldarrak daude, Hondarribian peruarrak eta Donostian eta Mutrikun errumaniarrak. Donostian
|
ari diren
errumaniarrak ezagutu ditugu guk. Cornel Milicencuk 34 urte ditu.
|
|
|
John Le Carre idazleak idatzitako azken liburua(" El jardinero fiel") irakurri duenak badaki garbi asko zertaz ari naizen: industria farmazeutikoan murgildurik dauden multinazionalak nola egiten
|
ari diren
mota guztietako esperimentuak Afrikan, kontinente hori den baino zabortegi handiagoa bilakatuz, beti ere bertako jende gaixo, indarge eta ahots gabea akuri moduan erabiliz. Gainera, nola ez, nagusi horiek gehiago aberastuko dira eta multinazionalak direnez (buru anitzeko hydra arriskutsuaren gisan) inor ez da errudun izango ardura eta erantzukizun guztiak ezin hobeki daudelako ezabatuta (itxurazko bulego fantasmak munduan zehar zabaldu ondoren, Kanadan, Suitzan, hainbat paradisu fiskaletan...).
|
|
|
Laguntzera joan nintzen, eta han beste bat gehiago nintzen. Egia da abegi onekoak direla, eta gainera horrelako egoera zail batean inor laguntzera joaten baldin bada, eta eurak bizitzen
|
ari diren
momentu txarrak bizitzen baditu eurek bezalaxe, hori dena apreziatzen badakitela.
|
|
|
Horretaz jabetzeko nahikoa da beren datuei begiratzea: munduko biztanleen %21ak mundu osoko Barne Produktu Gordinaren %79a ekoizten eta kontsumitzen du; aldiz, garapenean sartzen
|
ari diren
herrialdeek, munduko biztanleen %80a izanik, gainerako %21a besterik ez dute bereganatzen. Munduko biztanleen herena baino gehiago erabateko txirotasunean bizi da, egunean 200 pezeta (8 libera) eskas izanik bizitzeko.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak ez luke grabitatearen legea onartuko». Zenbait eremutan gertatzen
|
ari diren
gauzekiko adibide esanguratsua dela uste dut.
|
|
|
Ofizialki ezer jakitera eman ez bada ere, Espainiako gobernua, patronala eta sindikatuak, erdi ezkutuka, lan arloko erreforma berri bat negoziatzen ari dira, eta erreforma horrek eragina izango du Hego Euskal Herriko langileengan, zeren, politikan ez ezik ekonomian eta lan arloan ere nahiko soberaniarik gabe jarraitzen denez, Euskal Herria Espainiako eta Frantziako gobernuen mende dago. Beraz, gauzatzen
|
ari diren
erreforma Espainiako gobernu, patronal eta sindikatuen esku dago. Onartu nahi ez badute ere, lan arloko erreforma berri honen helburua lan esparruko malgutasun eta mugikortasun geografiko handiagoa ahalbidetzea, erretirorako adina atzeratzea eta negoziaketa kolektiborako sektore probintziala eta autonomikoa ezabatzea da.
|
|
|
Biztanleria geroz eta zaharragoa bihurtzea aitzakiatzat harturik erretirorako adina atzeratu nahian dabiltza Europako erakunde nazionalak nahiz nazioartekoak, publikoak nahiz pribatuak. Atzeratze hori ere mahai gainean dago hainbat gizarte eragileren eta Espainiako gobernuaren artean erdi ezkutuka egiten
|
ari diren
negoziaketa horretan.
|
|
|
1995 urteko legediaren arabera, langile edo ikasle diren guraso guztiek dute plaza bat izateko eskubidea diru publikoarekin finantzatzen diren zentruetan (baldin eta haurra 1 -12 urte bitartekoa bada). Zentru hauek Ongizate Zerbitzu Sistemaren menpe daude nahiz eta Hezkuntzara pasatzeko ahaleginetan
|
ari diren
. Sistema berdinaren menpe aurkitzen dira eskolatuak dauden haurrentzako denbora libre eta aisialdi zerbitzuak, guztiak Udalaren konpetentziakoak.
|
|
|
Eta langile mugimenduen zein ezker iraultzaile berriztatuaren ekarpenek indartu egingo dute mugimendua. Ikusteko dago ere, mundu guztiko «lurraren kolorekoek», eta lurraren okupazioetan
|
ari diren
nekazariek ere, bat egingo dutela globalizazio kapitalistaren aurkako borroka horretan.
|
|
|
Unibertsitate Legea dela eta Madrilgo eta Gasteizko Gobernuak eztabaidan
|
ari diren
honetan, EIREko ordezkariek argi dute Madrilgo proiektuak bere asmoak aurrera ateratzeko eragin negatiboa duela," unibertsitatea deszentralizatu eta euskaldundu behar delako eta Madriletik alderantzizko bidea proposatzen dute". Hori ekiditeko Euskal Autonomia Erkidego eta Nafarroako Foru Erkidegorako lege propioaren alde agertu dira kongresu honen antolatzaileak l
|
|
|
Bizilagunaren baratzetik lurrin fin askoa bidaltzen dion mizpira japoniarrak bere lana urtero zorrotz kunplitu duen gisa berean. Urruneko itsasaldera iritsitako kamioizaleren batek ekarritako fruitu berezia ikusi eta dastatu ondoren, aitonak ereindako bere hezurretik sortua omen da, landare gehientsuenak ihartzen
|
ari diren
garai berean loratzen den arbola hostozabala.
|
|
|
ASPALDIKOAK dira Euskal Herrian bizi den gatazka bideratzeko EEBBetako euskal diasporan egiten
|
ari diren
ahaleginak. Oraingoan, Boiseko-Idahoko hiriburua-Ordezkarien Ganbaran, Euskal Herrian autodeterminazio erreferenduma egitearen aldeko proposamena aurkeztuko du Dave Bieter ordezkari demokratak.
|
|
|
Gipuzkoako gizartea herritar nazionalistek eta ez nazionalistek osatua bada, Udalbiltzara-edota Udalbidera-joan daitekeen diru laguntza bertan behera geldi dadila nahi dugu. Hirugarrena, aurrekontuek izaera sozial bat izan behar dute, Gipuzkoan egiten
|
ari diren
azpiegituren gauzapenean eta finantziazio moldean akordio batera iritsi behar dugu. Aurrekontu hauek udalekin elkarlanean gauza daitezen proposatzen dugu, edo behintzat, elkar lan hori den baino zabalagoa izan dadila.
|
|
|
Orokorrean ados nago esandakoekin, hala ere nik ñabardura batzuk egingo nituzke. Islamisten munduan erlijioaz izaten
|
ari diren
eztabaiden ikuspuntutik saiatuko naiz egoera azaltzen. Lehenik eta behin, hau ez da berria islamaren munduan eta islam politikoarekin lotuta dauden mugimenduen inguruan gertatzen da.
|
|
|
J. AISA. Batetik ulertu behar da mugimendu hauek islamaren baitan gertatzen
|
ari diren
mugimenduak direla, eta islamaz egiten den interpretazioaren arabera sortzen direla. Bestetik, oso mugimendu minoritarioak dira eta horregatik aritzen dira horren bortizki, baina islamaren baitan nagusiki Saudi Arabian eta Pakistanen izan den interpretazio oso kontserbadore horrek mesede egin die, eta hori baliatu eta manipulatzen ari dira.
|
|
|
Islamisten artean barne eztabaida handia dago, adibidez Hasan Al Banna estatu islamiarraz ala gizarte islamiarraz ari den; ez gara horretan sartuko, korapilotsua delako eta luze joko lukeelako, baina haien artean oso eztabaida garrantzitsuak dira, batez ere guk islamisten botere eskuratzeaz ulertzen duguna interpretatzeko. Gauza bat da islama erreformatzeko egiten
|
ari diren
mugimenduak eta beste bat hortik sortu diren sare islamista ultrakontserbatzaileak, eta haien arten nabarmen egiten dute topo. Halaber, estatu islamiarra eta estatu musulmana bereizi beharko lirateke.
|
|
|
Gidoiak beti dira dramatikoak bere urritasunean, eta hori bakarrik ez, dramara begira daude, dramatikotasuna aipatuz. Beren joskera sinplean dramaren hezur-mamidura dira, kolpeka
|
ari diren
aurkako indar biren txoke izugarria. Gidoiaren eragina argien agertzen duen poema Etiopian" Fas fatum" deiturikoa litzateke.
|
|
|
Hezkuntza Administrazioak fondo publikoetatik finantzaturiko ikastetxeetan derrigorrezko hezkuntzan
|
ari diren
ikasleei testu-liburuak eskuratzeko diru-laguntzak eskaintzen dizkie.
|
|
|
Bi izen horiek desagertu egin dira dagoeneko estatu mailan desagertzeko arriskuan dauden eta desagertzen
|
ari diren
278 espezieen zerrendatik.
|
|
|
Orain jartzen
|
ari diren
taximetroek bi diruetako irakurketa eskaintzen dute, 2001eko abendura arte baliagarri izan behar dutelako, bi diruek batera irauten duten bitartean eta ondoren, pezeta desagertutakoan, euroa bakarrik erabiltzen denean.
|
|
|
Oraintxe egiten
|
ari diren
azterketetatik 2006 urterako ondorioak ateratzea espero dute baina, bien bitartean, Estatu espainiarrean joan den irailean onetsi zen Errege Dekretuak jasotzen dituen aholkuak ditugu, hau da, Europar Batasunak emanikoak.
|
|
|
Klima-modeloetan gertatzen
|
ari diren
aldaketek adierazten dutenez, baliteke XXI.
|
|
|
Motorrentzako olio ona aukeratzea funtsezkoa da gure ibilgailuak behar bezala funtziona dezan, marruskadura arindu, igurzketa eta errekuntzaren ondoriozko beroa suntsitu, hondakinak kendu, mugitzen
|
ari diren
piezen arteko atxikipena bermatu eta korrosioaren aurrean babestu egiten duelako motorra.
|
|
|
Motorrentzako olio ona aukeratzea funtsezkoa da gure ibilgailuak behar bezala funtziona dezan, marruskadura arindu, igurzketa eta errekuntzaren ondoriozko beroa suntsitu, hondakinak kendu, mugitzen
|
ari diren
piezen arteko atxikipena bermatu eta korrosioaren aurrean babestu egiten duelako motorra.
|
|
|
Ikasten
|
ari diren
elementuak beste era batera irakasten dutenek izango dute arrakasta: hotza eta beroa, goian eta behean, barruan eta kanpoan...
|
|
|
Eskola garraioan
|
ari diren
ibilgailuak behartuta daude segurtasun neurri bereziak betetzera: garraio mota adierazten duen seinalea, larrialdi kasuetarako kristalak hausteko mailua, eta haurrak autobusean sartzen edo irteten ari direnean argien bidez seinaleztatzea.
|
|
|
Adibidez, atzerrian ikasi duten edo ikasten
|
ari diren
zientzialari espainiar multzoa berreskuratu beharra dago, sistema handituko bada ezinbestekoa baita giza kapital hori.
|
|
|
Elikagaien segurtasunean eta etengabe aldatzen
|
ari diren
alorretan, web orria osatzen duten elementu guzti-guztiak gaurkotzeko aukeraz gozatzeak esan nahi du kontsumitzailearen premiei noiznahi erantzungo dien produktua eskura edukitzea, horrelako bereizgarriak dituen obra baten arrisku larrienari saihets eginik: zaharkiturik geratu eta, horrenbestez, baliagarritasuna galtzea.
|
|
|
(Gora begira.) Zenbat denbora daramate Mirenek eta musubero horrek! Auskalo zertan
|
ari diren
!
|
|
|
Lehenengoan, molde grafiko etaadierazgarria eskuratzen saiatuko gara; ea laguntzen digun hizkuntzaren ikuspegiosoa atzematen. Bigarrenean, hizkuntzaren zientziak nola
|
ari diren
ikusiko dugu, apurka-apurka, hizkuntzaren ikuspegi oso hori berreskuratzen, konduktismotikabiatu eta lau garapenetan gauzatuz. Eta, hirugarrenean, zenbait ondorio aterakoditugu.
|
|
|
Euskararen deskribapen berriek, euskararen alderdi pragmatikoak argitzeak, langaien diseinuan eragin lezakete, eta halaber euskalduntze-alfabetatzearenalorrean
|
ari diren
prestakuntza-ahaleginen diseinuan ere.
|
|
|
Arlo honetan ere, beste askotan bezala, ezinbestekotzat jotzen dutelkarlana. Pertsonaien inguruan antolatzen dena, gehienbat euskaltegiarenikuspegitik baino harantzago egin beharko litzateke, gutxienez inguruan euskararen ikaste-prozesuan dauden guztiei begira eta horretan
|
ari diren
guztiekinelkarlanean. Bakoitza bere aldetik aritzea, baliabide asko kontsumitzeaz gain, kalterako izan baitaiteke.
|