|
2000
|
|
|
Zeren eta, ondo pentsatuta, hiru oharmen zoli eta zorrotz ageri zaizkigu hor. Lehenik, hizkuntzaren izaera eta funtzioa eraldatzen ari zaigula historian barrena, eta eraldaketa horrenoinarrian dagoen estatu modernoaren aginpidea gotortu ahala
|
ari dela
aldaketa horigertatzen. Hizkuntza ez dela, besterik gabe, gizajendeak elkarrekiko mintza-beharrakasetzeko soilik darabilen tresna aldagaitza.
|
|
2001
|
|
|
Klima-modeloetan gertatzen
|
ari diren
aldaketek adierazten dutenez, baliteke XXI.
|
|
|
Aurreratu bezala,. Metakurrikulua? izeneko artikulua du oinarri puntu honek.Izan ere, artikuluak gaur egun gertatzen
|
ari den
aldaketa orokor eta handiaren berriematen digu, Carr eta Kemmis-en lanez baliatuz (Carr eta Kemmis, 1988; Kemmis, 1988; Carr, 1996). Eta aldaketa horren baitan azaltzen ditu kurrikuluari buruzkolau ikuspegi nagusi:
|
|
|
Bira hori ez zen halabeharraren fruitua izan, politikan ohi bezala. Luzaroan, bakearen aldeko mugimendu Elkarri eta ELA eta LAB sindikatuen arteko akordioa
|
ari ziren
aldaketa bat prestatzen eta bultzatzen norabide horretan. 1997ko urrian, Ermuko espirituak gori-gori ziharduenean, ELA sindikatuak, Gernikara deitu zuen ekitaldi batean, konstituzio eta estatutu-bidearen ahitzea aldarrikatu eta deia luzatu zuen nazioaren burujabetzan oinarrituriko eszenatoki politiko berri bateranzko prozesua abia zedin.
|
|
|
Irizpide klasikoak, hala nola egia eta objektibotasunaren bilaketa, informazio-iturrien egiaztapena, eta aniztasunaren adierazpena? mugatzen edo aldarazten
|
ari diren
aldaketa giroan murgildurik dago kazetaritza (kontzentrazioa oligopolio handitan, ikusgarritasunaren lehentasuna, bezeriaren konkista lehen irizpide gisa, aldaketak lan-moldean teknologia berrien eraginez, eta abar). Egungo kazetaritza molde guztietan egiten dugu topo gisa horretako arazo eta joerekin:
|
|
2002
|
|
|
Orain, kilometro dezente egin ditudanean, euskararen bilakaera eta berreskurapenerako erritmoa bizkortu dezadan erregu egin didate. Alabaina, horretarako gaixoari gaitza ongi diagnostikatu behar zaio aurrena, indarrak eta ahuleziak ederto batean neurtu, buxonak non dauden ondo identifikatu, gizartean gertatzen
|
ari diren
aldaketez eta joerez jabetzea, hiztun taldeen arteko harremanak aztertzea, harreman sareetan diren etenak eta oztopoak gainditzeko estrategiak zehaztea, gure esku dagoena eta besteen esku dagoena ondo identifikatzea, eragile bakoitzaren egitekoaz ondo jabetzea eta alderdi batzuen epe laburrerako mugimenduei so ibili beharrean lehia antzuetan denbora ez galtzea eta indarrak ez ahitzea, euskaraz bi...
|
|
|
Gaur egun, sistema ekonomikoan gertatzen
|
ari diren
aldaketetara egokitubehar da enpresa. Enpresaren lehiakortasunaren kontzeptua hein handi bateanaldatzen ari da; izan ere, produktibitatearen edo lehia-egoeraren hobekuntzak ezdaude soilik enpresaren eskuetan, baizik eta berarekin batera elkarreragiten dutensistemaren beste agenteenetan ere.
|
|
|
Gure gizartean hain azkar gertatzen
|
ari diren
aldaketek era zuzenean eragiten dutebere bameko egitura eta ezaugarrietan. Aldaketa horiek edozein herritan suertatzendiren harremanetan nabarmentzen dira, eta baita giza sistemetan ere.
|
|
|
Egitura sozialaren baitan, eta ez ertzetan, ematen
|
ari diren
aldaketa horiek hiru zati bereiztuz landuko dira. Beck-i (1998a) jarraituz betiere, honako hiru atal hauek izango dira datozen orrialdeetan hizpide: 23
|
|
|
zerikusirik ez duela froga daitekeelako. Dena dela, balioen arloak gizartean ematen
|
ari diren
aldaketen hurbilpen bat egiteko balio dezake. Silvestre (1997) ere uste horretakoa izaki, 1995eko inkestetatik zenbait ondorio atera litezke.
|
|
|
Ideia hori hizpide harturik, krisi ekologikoaren jatorria industria-gizartean datzala azalduko da. Bestalde, industria-gizartea bizitza-eredu bezala posible egin duen modernitatearen eta kontramodernitatearen arteko bizikidetza-gogoeta gai harturik, gizartearen destradizionalizazioa, familia nuklearraren baitan ematen
|
ari diren
aldaketak, eta, lanaren gizartearen, krisia azpimarratuz, gizarte garaikidea trantsizio modura uler daitekeela proposatuko da.
|
|
|
Palomares inguruko egoera erradiologikoari buruzko dokumentu hau Energia, Ingurumen eta Teknologia Ikerketen Zentroak (Ciemat), lehengo Energia Nuklearreko Batzordeak, eskatuta egin da. Ondorioen arabera, “Palomares eskualdean gertatzen
|
ari diren
aldaketa sozioekonomiko jarraitu eta sakonek istripuaren egoera erradiologikoa aldatzen dute”. Alde horretatik, dokumentuak azpimarratzen duenez, “plutonio oxidoaren partikulen tamaina pixkanaka murrizteak areagotu egiten du haien mugikortasuna eta berresekitzeko probabilitatea, eta, beraz, handitu egingo litzateke arnastuz gero, batez ere lur-mugimenduak eginez gero”.
|
|
|
Ni Itziar Zubizarretarekin nago: deigarriena, azken garai hauetan, irakurlegoan gertatzen
|
ari diren
aldaketak dira. Horiek, ezbairik gabe, beste batzuk eragin dituzte emakumezkoek idatzitako literaturan, kontraesanez beterik dauden eta euskal literatura norantz eramango duten ondo ez dakigun arren.
|
|
|
2. Zail dateke EUren onuragarritasuna aztertzea ezagutzarensortze, erabilera eta zabaltze eratan gertatzen
|
ari diren
aldaketa prozesu konplexuak kontuan hartu gabe. Ez dut hemen baloratuko aldaketa horiek gure inguruko unibertsitateetan duten eraginaren egokitasuna.
|
|
|
Ez dut hemen baloratuko aldaketa horiek gure inguruko unibertsitateetan duten eraginaren egokitasuna. Azpimarratu nahi dudana da ezagutza-sortze prozesuetan ematen
|
ari diren
aldaketen, eta unibertsitateen betekizun berrien eta beren kanpo harremanen artean dauden elkarreraginak. Hortaz, ekonomiaren oinarritzat zientzia eta teknologia duten herria ldeetan bortizki eragiten dute nola enpresa moduko rolakhartzera unibertsitateak behartzen dituzten joerek, sortut ako ezagutza kapital bilakatzen den heinean, hala unibertsitateen eta gobernu eta enpresen arteko lotura estutzera, ezagutza sortu eta komertzializ atzerakoan.
|
|
2003
|
|
|
Bitxia da, baina munduan jazotzen
|
ari diren
aldaketa nagusiak ulertu nahian bilaka hasita, hain modaz kanpo dirudien marxismora bihurtzen ari garela esango luke batek. Ramonetek berak dioen moduan, «mundializazioak dakartzan aldaketak daude lehenik.
|
|
|
Eragin espazialaren aldetik begiratuta ere, oso kontuan hartzekoa da azpiegituren finantziazioaren esparruan gertatzen
|
ari diren
aldaketa hauek guztiak.Kudeaketa edo zerbitzuak errentagarritasun pribatuko irizpideren menpe geratzeaneta parte hartzen duten enpresek epe laburrretan mozkinak lortzea helburu izanik, azpiegitura-proiektuak eskari potentzial handiko espazioetan kontzentratuko dira; hots, azpiegitura-sareen arloan erregulazio publikoa ezabatzearen praktikak lurralde-oreka handiagoa ahalbidetu beharrean garapen ...
|
|
|
Informazioaren Gizartean bizi gara, gaur egungoa gizarte postindustriala da. Industriaren Gizartearen sorrerak energia sortzeko ere berriek eduki zuten protagonismoberezia industrian, garraioan eta oro har gizartearen antolaketan aldaketa iraultzaileak eragin zituztelako; orain, berriz, ezagutza gorde, mugitu eta trukatzeko era berriak eragiten
|
ari dira
aldaketa iraultzaileok eta honi erreparatu behar diogu gizarteberria azaltzeko (Castells, 1997). Ados, baina energiak, gehienbat elektrikoak, zenbait moduren bidez sortua?
|
|
|
Ikerketak erakutsi duenez, merkatu horretarako helmuga nagusiak eguzkia eta hondartza dira, eta atzetik oso urrun daude. Merkatu honetan gertatzen
|
ari diren
aldaketa handiak hondartza mediterraneoetan izango dira, batez ere. Aldaketa nagusietako bat familia-bidaiak merkaturatzeko modua da.
|
|
|
Eta hala ez bada, Internet dute beren oporrak antolatzeko. Merkatu horretan gertatzen
|
ari diren
aldaketak azaltzen dituen beste faktore bat soziologikoa da turismoarena baino gehiago. Bi helduk eta bi seme-alabek osatutako familia mota batentzat sortutako paketeek gero eta beharrezkoagoa dute gizarte modernoaren eredu berrietara egokitzea.
|
|
|
Worldwatch Institutuak egindako azterlan batek agerian utzi du planeta jasaten
|
ari den
aldaketen tamaina.
|
|
|
“Pobrezia murriztean izandako porrotak ezegonkortasun globalari laguntzen dio orain, terrorismoari, gerrari eta gaixotasun kutsakorrei dagokienez”, esan zuen Michel Rennerrek, “Ezinbesteko zeinuak” proiektuaren zuzendariak. Izan ere, azterketak biltzen dituen zifra batzuek planeta jasaten
|
ari den
aldaketen dimentsioa ematen dute. Hala, gaixotasun infekziosoek minbizia baino bi aldiz pertsona gehiago hil zituzten iaz mundu osoan; azken urteetako 50 gatazka armatuen ia %25ek baliabide naturalak kontrolatzeko borroka egin dute, eta munduan 50 milioi errefuxiatu daude, lehorteek, uholdeek eta presek kaltetuak.
|
|
|
Tradiziozaleen diskurtsoa izan zen euskal herritar gehienentzat identitate-narrazio eraginkorra ehuntzen jakin zuena; frantsesen eta liberalen politika antierlijioso bortitzak ere lagundu zien horretarako, baita Erregearen eta foruen jarraipena kolokan egoteak ere. Hamarkada gutxi haietan jendea bizitzen
|
ari zen
aldaketa politiko, ekonomiko, sozialek galbidean jartzen zituen antzina-antzinakoak, jatorrizkoak, Jainkoak emanak omen ziren ohiturak eta bertuteak. Arrisku horien aurrean, komunitateak bere burua sendoago definitu behar du, bere berezitasunaren lerroak argiago marraztu behar ditu:
|
|
2004
|
|
|
Arazorik handiena hori da hain zuzen ere, nahiz eta proposamena Batasunak egin, berriro ere ETAk erabakiko du Ezker Abertzaleak herri honetan ematen
|
ari diren
aldaketa politikoetan parte hartuko ahal duen, su-eten bat iragarriz, edo aitzitik biolentzia egoera urtetan luzatuz Batasuna jokoz kanpo utziko duen.
|
|
|
Alde horretatik, txostenak adierazten du alderdi politikoak beren programen berri emateko web orriak erabiltzen ari badira, zergatik ez erabili Internet botoa emateko ere? Fernando Ballestero Auna Fundazioko zuzendari nagusiaren aburuz, “eDemokrazia” boto elektronikoa baino zerbait gehiago da, “Informazioaren Gizartea garatzeko lan-eremu berria da, mundua jasaten
|
ari den
aldaketa-prozesu handia. Beste herrialde batzuetako esperientziak ezagutu behar ditugu, Espainia aro berriaren abangoardian jartzeko”.
|
|
|
Igoera erregularra eta konstantea Aldaketa horiek “batez ere azken 15 urteetan gertatu dira”, eta oraindik ez dakigu “aldi baterakoak ala iraunkorrak diren”. Teknologia berriei esker, zehatzago aztertzen
|
ari dira
aldaketa horiek. Teknologia horiei esker, sentsoreak jarri ahal izan dira Mediterraneoko itsas hondoko zenbait lekutan, hala nola Gibraltarko itsasartean, Balear uharteetan eta Tunisiako kostaldean.
|
|
|
Bazterri masailak gorritu zitzaizkion. Ez zuen jenderik ikusi nahi, hautsirik zetorren, bazekien sekula ahantziko ez zuen zerbait gertatu zitzaiola lau horma haien artean poliziaz inguraturik; hartara, iruditzen zitzaion bere baitan haragi bizian nabari zuen zauria begi-bistan ageriko zitzaiola jendeari, eta salatu eginen zuela gertatzen
|
ari zitzaion
aldaketa, oraindik, konpreni gaitz hura. Ferminen laguntza bilatu zuen, baina Fermin bera bezain hautsia zegoela iruditu zitzaion; jada ez zuen beldurrik, lau egun lehenago sentitutako izu-laborria, usain gozo eta laztankor harekin batera begiak lausotu eta hankak dar-dar jarri zizkion beldur hura; eta mina ere dagoeneko jabaltzen hasia zitzaion, komisaldegiko atea pasa zuen unetik; halaber, urruti, oso urruti ikusten zituen duela bost egun bizi izandako paranoia haiek; iragan guztia, haurtzaro osoa, nerabezaroko kezka politikoak, Euskal Herria askatzeko egindako bilerak, betaurreko jendeketa irribarretsu hura, azken boladako desirak jostailu hautsiak bailiren agertu zitzaizkion, zentzurik gabeko puskatan barreiaturik.
|
|
2005
|
|
|
Gizona bezain protagonista izateko bidean dago. Aldaketa hauek guztiak, bizitzen
|
ari garen
aldaketa sozialen baitan sartu behar dira. Lan munduan emakumeak hartu badu ardura handiago eta zabalagoa, logikoki festan ere bai.
|
|
|
I. A.-Jada bizitzen
|
ari gara
aldaketa horiek. Zenbait liburu ikuspegi humanistikotik serio eta exigenteagoak direnek ez dute irakurlerik lortzen euskal literaturan.
|
|
|
Baina, berandu xamar zen. SFk berandu eta gaizki erantzun zuen emakumearen inguruan ematen
|
ari ziren
aldaketen aurrean. Emakumearen presentzia lan esparruan geroz eta nabarmenagoa zen eta berdintasunaren eskaera ekidinezina zen.
|
|
|
Bertako landa-eremuak bisitatu eta hango nekazari-elkarteekin eta erakundeekin bildu da. Bidaiaren helburu nagusietako bat landa garapeneri buruzko mintegi iraunkor bat sortzea da, landa-giroan mundu osoan gertatzen
|
ari diren
aldaketei garaiz antzeman eta irtenbideak bilaketzeko asmoz.
|
|
|
Ziztuan oinetakoak jantzi eta kalean da. Azkar ibiliz gero erraz topatuko du Ametsek Ainararekin osteratxoa egiteko aukeratutako pasealekua, berak dakienez irrikan baitago Uribitarte inguruan egin diren eta egiten
|
ari diren
aldaketa handiak ezagutzeko, Bilbo bizitzen ari den itxuraldaketaren partaide sentitzeko. Besterik ez bada, distantzia zuhur batetik ikus dezakeenak zerbait esango diolako susmoa du.
|
|
2006
|
|
|
Lacrimogeni e repressione chimica" publikatu zuen, Genoan G8a zela eta 2001ean gertatutako errepresioaz. Esku artean dugun artikuluan berriz, Europar Batasuna bere Defentsa Agentzian egiten
|
ari den
aldaketez dihardu. Iazko azaroaren 21ean Europar Batasunak onartu zuen 35.000 milioi euroko arma merkatua berrantolatzeko erabakia.
|
|
|
Europako gizartean gertatzen
|
ari diren
aldaketa demografikoek euskal familian ere eragina dute, eta horrela, bizikidetasun-eredu berriak leku hartzen doaz gurean ere. Europan eta Euskal Herrian gertatzen diren aldaketa demografiko hauen ezaugarri nagusia ereduen ugaritasuna da.
|
|
|
Geurean moduko herri «aurreratuetan», aurreratze hori bera espeziearen soinaren neurrietan eragiten
|
ari den
aldaketak direla eta laster geurea Homo sapiens «Gilbor» izango omen da. Dakarkigun espezie motzor potzoloagoa ikuskizun, bi jarrera nabarmentzen ari dira.
|
|
|
Hala ere, azken ideia horrekin erlazionatuta, emakumeok izan ditzakegun kontraesanen gaia gaineratu nahi nuke. Esanliteke Mendebaldeko hainbat emakume, emakumeentzako egoera sozial berriekinpozik egoteaz gain, gertatzen
|
ari diren
aldaketez eta aldaketa horiek iragartzenduten etorkizunaz ez daudela oso ziur, ez direla fio, eta batzuetan zaila egitenzaiela/ zaigula mundu berdintzaile eta alternatibo hori irudikatzea. Egoera zalantzakor hauetan errazago sortzen dira kontraesanak eta ideia atzerakoiak.
|
|
|
Izan ere, modan dago paradigma aldaketei buruz hitz egitea. Adibide hurbil bat jartzearren, Eusko Ikaskuntzako lehendakari den Javier Retegik berriki erakunde horren batzar nagusian egindako hitzaldian kontzeptu hori erabili zuen mundu mailan gertatzen
|
ari diren
aldaketa sozioekonomikoei buruz jarduteko (tira, berak" crisis de paradigma externo" dio, beste batzuek nahiago izaten dute globalizazioa). Ez dut uste lan handirik beharko litzatekeenik frogatzeko duela berrogei bat urte Zientziaren Historiaren baitan sortu zen kontzeptu horrek (paradigma aldaketa) egundoko arrakasta izan duela, bere esanahia alor askotara zabalduz.
|
|
2007
|
|
|
Eta Karrantzako ardi famatua ere hor da, ardi burubeltza, oso gazta goxoa egiten da haren esneaz, baina, zoritxarrez, desagertzeko zorian dago. Ekoizpenari eusten diogula dioenak ezkutatu egiten du gertatzen
|
ari den
aldaketa: ekoizpenari eutsita ere, baserritar gutxiago ari da lanean.
|
|
|
Eta 2001eko emaitza hobetu badute ere (%21, 7), ez dira iritsi 1993ko datuetara. Herri txikietan gertatzen
|
ari diren
aldaketa soziodemografiko handien eragina usaindu daiteke gertakari honen azpian.
|
|
|
Haurtxo bat adoptatzen denean, gertatzen
|
ari diren
aldaketez ez da jabetzen umetxoa baina haurra konturatu egiten da, sentitzen duena adierazteko gauza ez bada ere.
|
|
|
Gizarteari eta ekonomiari dagokien arloan, nekazaritza-ustiategien egiturak egokitzea giltzarria da, nekazaritza modernizatzeko edozein estrategiatan, batez ere merkatuetan lehia hobetu eta enpresa bideragarriak sendotu nahi badira, errenta-eta okupazio-maila egokiak sortzeko. Hori dela eta, egitura berritzea edo hobetzea beharrezkoa da Espainiako nekazaritzaren zati zabal batean, azkenaldian egiten
|
ari diren
aldaketa sakonak gorabehera, zati horrek oraindik egitura-gutxiegitasunak dituelako, bai oro har eta lurraldeari begira, bai beste estatu batzuen aldean; hain zuzen ere, azken horiekin batera, egunean-egunean irekiagoak eta lehiakorragoak diren merkatuak eta interesak ditu. Egitura hobetzeko, funtsezko osagaietako bat lurraren mugikortasuna da, eta helburu hori lortzeko mekanismorik egokienetarikoa errentamenduaren erakundea da.
|
|
|
Hain zuzen, txostenetan diote% 90eko probabilitatea dagoela jasaten
|
ari garen
aldaketak gizakiak eragindakoak izateko. Hala ere, zientzialari batzuek gelditzen den% 10ari eusten diote esateko gertatzen ari dena aldaketa naturalen ondorio dela.
|
|
|
Hain zuzen, txostenetan diote% 90eko probabilitatea dagoela jasaten ari garen aldaketak gizakiak eragindakoak izateko. Hala ere, zientzialari batzuek gelditzen den% 10ari eusten diote esateko gertatzen
|
ari dena
aldaketa naturalen ondorio dela. Zer iritzi duzu horretaz?
|
|
|
Bada, ordea, bigarren eredu bat, hain zuzen ere, OECD erakundearentxostenetan aurkitzen duguna. Bereizketa ondo atzemateak aldagai bat aurreradiezaguke garaiko egitura zientifikoetan gertatzen
|
ari diren
aldaketak ulertzeko. Biereduetan zientziarekiko irakurketa oniritzi epistemiko berberetan oinarritzen da.Bi ereduetan uste da ezagutza praktikorako, nazioen segurtasuna, ongizatea etaosasuna bermatzeko, elikagaiak edota energia ekoizteko, orobat berrikuntzaeskuratzeko, zientzia oinarrizko baliabidea dela.
|
|
|
Gainerakoan, hiru dira lagungarriak gerta dakizkigukeen aldagai esplikatzaileak: alde batetik, zientzialari eta politikarien aldetik ezagutzaren ziurgabetasunaeta beronen kontsiderazioa; bigarrenik, erregulazio-politikan hautaturiko ezagutzaeta gaien erabilera; eta, hirugarrenik, zientzia-sisteman mamitzen
|
ari diren
aldaketek zientzialarien motibazioetan izan ditzaketen eraginak. Zientziaren pertzepzioeta irudi sozialak aldagai horien bueltan ulertu beharko genituzke.
|
|
|
Bilboko aireportuak (Loiu) eramango du ahurra, Gipuzkoako 461.000 bidaiari hartzen baititu, Hondarribia 266.000 bidaiarik erabiltzen dutenean. Abiazio komertzialean gertatzen
|
ari den
aldaketa erradikala luze ari da Gipuzkoan. Konpainia berriek eragindako prezio-jaitsierak ez du eraginik izan Hondarribiko aireportuan.
|
|
|
Kosta egiten zaigu jendea aurkitzea. " Merkataritza eta eraikuntza dira enpleguaren hazkundean gehien laguntzen duten sektoreak" Onuragarriak iruditzen zaizkizu langile autonomoen eremuan sartzen
|
ari diren
aldaketak. Ekonomia eta Ogasun Ministerioak erabaki du aldaketarik gabe mantentzea PFEZn bi milioi enpresari txikiren tributazioa arautzen duten moduluetako tarifak.
|
|
|
Lan horrek erakusten duenez, “ekoizpen-sektoreen ahaleginaren ondorioz, emisioak egonkortu egiten dira, eta egoera hori ez da nahikoa etxeetako eta garraioko energia-kontsumoa konpentsatzeko”. Egileek uste dute ekoizpen-egituran gertatzen
|
ari diren
aldaketa sakonek eragin txikia izango dutela iraunkortasuna hobetzeko, eta datozen 14 urteetan ez dela hobekuntza nabarmenik izango. Biderik arrazoizkoena garraio-ereduan funtsezko aldaketa da, Espainian petrolio-produktuen %60 baino gehiago eragiten baitu.
|
|
|
González Rodríguezek komunikabideei gogorarazi zien, Madrilen liburua aurkezteari dagokionez, parte hartzen duen bilduma buru-osasunaren arloan sortzen ari diren patologietan lehen mailako arretako medikuak prestatzeko diseinatu zela. Gaur egun ezagutzen diren patologia mental gehienak gizarte-egituran gertatzen
|
ari diren
aldaketengatik gertatzen dira, eta aldaketa horiek patologia tipikoenak aurkezteko eredu klasiko batzuk ere aldatu dituzte (depresioa, eskizofrenia edo gaixotasun bipolarra). «Itxura guztien arabera, arrisku-populazioa handitu denez (etorkinak, haur adoptatuak, pertsona marjinatuak, tratu txarren biktimak eta langabeak), gero eta kontsulta gehiago egingo dituzte lehen mailako arretako profesionalek osasun mentalaren arloan».
|
|
|
Gaiaren azterketak lau gune uztartu behar ditu: erbesteko abertzaletasuna; bertokoa; abertzaletasunaren harremana oposizioko beste indar politikoekin eta euskal gizartean gertatzen
|
ari ziren
aldaketak.
|
|
|
Langile klase berria bertako langile eta kanpoko emigranteekin osatu zen.5 Langileriaren eraldaketa horretan batzuetan gertatu zen militante politiko eta sindikalista historikoek zubi lana egin zutela lan merkatuan sartu berriak zirenekin. Baita ere oso kontuan izan behar da eliza barruan ematen
|
ari ziren
aldaketa batzuk onuragarriak izan zirela langile berriak gatazketan bideratzeko orduan, hain zuzen ere eliza talde batzuk auzi sozialaz ardura zuzena hartuz joan ziren heinean. Bere eginbide apostolikoak burutzen saiatzeaz gain, beste motatako helburuengatik borrokatzen ari ziren langile kontzienteekin bat egin zuten; gutxienez elkarri laguntzen zioten eta protestak antolatzeko behar ziren azpiegiturak eskaintzen.
|
|
|
Kontua da, aldaketa handiak gertatzen ari direla munduan, teknologia berrien munduan. Eta badirudi, gu ere, euskaldunok, azkarrago egokitzen
|
ari garela
aldaketa hauetara. Globalizazioa ala gure gaitasuna ote?
|
|
2008
|
|
|
Dena den, zientzialariak ez dira iraganaz bakarrik arduratzen. Orain gertatzen
|
ari diren
aldaketak ere gertutik aztertzen ari dira, batez ere sumatzen dutelako etorkizunean eragina izan dezaketela. Izan ere, azken mendean karbono dioxido ugari isurtzen ari gara airera; horren ondorioz, gas horren kontzentrazioa handitu egin da lurrazaletik gertuen dagoen atmosferaren geruzan.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi planetan egiten
|
ari garen
aldaketa azkarrek ez dutela eraginik izango. ... Baina gizakion denboraren eskala ez da planetarena.
|
|
|
NARRATZAILEA Paradoxikoki, gaur egun, kontrakoa gertatzen da. Gazteak sentitzen dira ezdeus, inuiton kulturan eta ohituretan beharbada azkarregi gertatzen
|
ari den
aldaketa honetara moldatzeko gai ez direla.
|
|
|
Ikusi dugu, azal-azaletik bada ere, zein den administrazioko hizkeran gertatzen
|
ari diren
aldaketak; baina benetako iraultza, dena goikoaz behera irauliko duena aurrerapen digitala da. Bai, honetaz zerbait esan nahi dut saio honen bigarren zatian:
|
|
|
1826ko zazpi udalkideetatik lauk liberalen aldeko talde armatuetan parte hartuko zutela I. Karlistaldian, eta beste batek Gasteizera alde egin zuela karlistek Eibar hartu zutenean. Datu hau funtsezkoa iruditzen zait udalaren osaketan gauzatzen
|
ari zen
aldaketa azaltzeko orduan, aurreko agintaldian zortzitik bakar batek parte hartu zuelako Zaintza Hiritarrean?. Guardia Urbana??. Eibarko Udalean, garai berdinean beste herri batzuetan gertatzen ari zen bezala, liberalak indarra berreskuratzen zihoazen poliki-poliki, indarren arteko harremana oraindik absolutisten aldekoa izan arren.
|
|
|
Iraolagoitiak ez zuen idazkari-lanpostua eskuratzerik lortu, baina bere kexuak udal-funtzionamenduaren inguruan gauzatzen
|
ari ziren
aldaketak azaleratu zituen neurrian, aurrerantzean jarraitu beharreko prozedurak zehazten lagundu zuen. 1846ko Gabon Zahar egunean, 1847ko udal-karguak izendatzeko bilduta zeudela, auzokideak urtean gutxienez sei aldiz biltzea erabaki zuten, bi hilabetero hain zuzen.
|
|
|
Protesta hau, gainera, idazkari berriaren izendapenarekin zegoen lotuta, auzokide legez onartuak izanez gero bozketan parte hartzeko eskubidea izango baitzuten, eta beharbada, bozketaren emaitza aldatzeko ere. Auzokidetza eskatzen zuten nekazarien kopurua nahiko altua zen, eta euren eskakizunak onartu ez bazituzten ere, udalean burutzen
|
ari ziren
aldaketen aurkako mugimendu legez ulertu behar dugu. Berrezarkuntzaren garaian udalean sartzeko baldintzak zorroztu egin ziren, eta itxura denez, liberalen bazterketa bukatzen ari zen sasoi berean, Lege Zaharraren defendatzaileek ere euren eskubideak aldarrikatu zituzten.
|
|
|
Aparejuginen kopuruari buruzko datu hauek aurreko kapituluan zirriborratutako hipotesia indartzen dute, alegia, 1820ko hamarkadan hasitako merkaturatze pribatuaren ildoan Eibarrek eman zuen aurrerapausorik garrantzitsuena izan zela bertotik irten gabe arma bat hasieratik bukaerara fabrikatzeko trebetasuna lortzea. Giltzaginen hazkundea arlo horretan gauzatzen
|
ari ziren
aldaketa teknikoekin lotuko nuke, pistoiaren asmakizunarekin hain zuzen761: Aretak bildu duenez, Eibarko lehen pistoidun eskopeta 1835ean fabrikatu bazen ere (Areta, 2003:
|
|
|
hitza erabiltzen da, eta horiei partaide bakar bat gehitzen zaie, José Mandiola, sindiko-karguarekin. Lege Zaharreko udal-karguen terminologiaren berreskuratze horrek erakundetze mailan gauzatzen
|
ari ziren
aldaketen berri ematen digu. Napoleonen inperioa deusezta tzeak, frantziarrek ezarritako erakundetze administratibo eta politikoaren bukaera ekarri zuen, baina beste arazo bat sortzen zen boterearen egituraketaren inguruan:
|
|
|
maileguak, estandarrak edo deskulturizazio/ kulturizazioak eraginda. Aurrekoetxeak zioenaren jarraipena da honako hau ere, hau da, euskara jasaten
|
ari den
aldaketa soziolinguistikoaren azterketa egiteko asmoz ekin zaio lanari. Hizkuntzaren hainbat arlo aztertuko dira horretarako (morfologia, sintaxia, fonologia eta lexikoa) galdesorta itxi bat aintzat hartuta.
|
|
|
Pertsonen ibilbideak eta egoerak aztertu eta analizatzeko garaian, batetik, emigratu aurreko egoera laborala, familiarra eta sozioekonomikoa hartu behar dira kontuan, eta bestetik, Europan gertatzen
|
ari diren
aldaketak. Beraz, migrazio-prozesuetan eta ongizatean eragiten duten faktoreak asko dira.
|
|
|
Munduko turistaren profilean gertatzen
|
ari den
aldaketa gehien nabaritzen duen herrialdeetako bat da Espainia. Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioaren azken datuen arabera (2007koak, abenduko daturik gabe), hiru turistatik bi “aske” iristen dira gure herrira, hau da, aurretik bidaia-pakete itxi bat kontratatu gabe.
|
|
|
Horiek dira elikadura-ohitura berrien ezkutuko arrisku batzuk. Dieta mediterraneotik urruntzea Espainiako gizartearen maila sozioekonomikoak aukera ematen die familia gehienei mota guztietako elikagaietara iristeko, baina azken hamarkadetan gertatzen
|
ari diren
aldaketa sozialak haurrek jaten dutena ahalik eta gutxien kontrolatzeko arrazoietako bat dira. Gaur egungo elikadura-ohituren itzalpean daude bitaminatan eta mineraletan aberatsak diren janarien kopuru txikiak, eta horiei lotutako urritasunak eta gaixotasunak sor ditzakete.
|
|
|
Bioerregaien kontrakoa da. Arriskua ikusten du Hego Amerikan gerra zibilak pizteko, baldin eta AEBek, eskuinak eta transnazionalek eteten badituzte Venezuela, Bolivia eta Ekuadorren gertatzen
|
ari diren
aldaketa prozesu demokratikoak. Seguru dago Latinoamerikan bestelako gizarte baten ernamuina dutela,, udaberri demokratikoak?
|
|
|
Zenbateraino dira garrantzitsuak Evo Morales Bolivian egiten
|
ari den
aldaketak, eta zer arrisku dakarte?
|
|
|
Mongeren tesiak dio eskolaren irakaskuntza-eredua ez dela apenas aldatu, eta oinarrizko teknologia erabiltzen jarraitzen du, hau da, hitz inprimatua. Gizartean gertatzen
|
ari diren
aldaketa guztien aurrean, eskolak ezin duela geldirik geratu iritzi dio," zaharkitua geratzeko arriskua baitu". " Hortaz, ezin da espero teknologia berriak ezartze hutsarekin eskola bere kabuz aldatuko denik.
|
|
|
Mende aldaketa honetan munduan gertatzen
|
ari diren
aldaketa ekonomiko, politiko eta kultural bortitzek agerian utzi dute, planetaren" iparraldean" zein" hegoaldean", gure planetan gauzatzen ari den kultura-aniztasuna handia eta garrantzitsua dela. Zenbait nazioarteko erakundek diotenez, Unesco, OIT/ LNE (Lanaren Nazioarteko Erakundea) eta ACNUR (Errefuxiatuentzako nazio batuen goi-komisarioa) erakundeek esaterako, eratutako 200 estatu horiez gain, egoera minorizatuan gutxi gorabehera 6.000 herri, etnia eta kultura daude, eta gero eta ahulagoak diren migratzaile-talde eta errefuxiatu-taldeetan 200 milioi lagun baino gehiago; horiek guztiek, dagoeneko baztertu ezin den errealitatea osatzen dute.
|
|
|
Esanak esan, bizitzen ari garen garai honetan, beharrezkoa da unibertsitate-proposamena berriz hausnartzea eta etorkizunera begira planifikatzea, hori guztia, ezagutzaren gizartean lehentasunezko posizioak bilatzeko eta, azken batean, Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleen bizi-kalitatea hobetzeko. Ea GHEEren baitan bultzatzen
|
ari diren
aldaketek hori lortzea errazten duten.J
|
|
|
Ezagutzaren gizartean gertatzen
|
ari diren
aldaketei lotuta, Goi-mailako Hezkuntzaren Europako Esparrua (GHEE) sortu da, eta horrek ere eragin handia izan du Europako goi-mailako hezkuntzan. Esanak esan, unibertsitatea ulertu eta kudeatzeko, irakatsi eta ikertzeko modu berriak agertu dira.
|
|
2009
|
|
|
Alde Zaharretan ematen
|
ari diren
aldaketei heldu diegu lehendabizi, eta Gasteizkoaren eta Donostiakoaren artean dauden desberdintasunak azaldu ditugu. Etxebizitza politikak aldaketa horien gain izan duen eraginaz ere hitz egin dugu, baita politika horrek izan ditzakeen bestelako ondorioez ere.
|
|
|
Iraultza txiki bakoitzak ekarriko du iraultza orokorra! Arrain txikiak ekartzen
|
ari dira
aldaketa, bai obamalandian baita Euskal Herrian ere.
|
|
|
J.Martirena. Berdintasunerako, gizarteko printzipioak arazo dira emakumearentzat, baina baita gizonarentzat ere. Eremu pribatuan
|
ari dira
aldaketak ematen eta aldi berean, bada gizarte eremuan ere gizonengandik sorturiko mugimendu bat, planteatzen duena balio maskulinoak oinarritzen direla indar zakarrean, eta botere ekonomikoan. Eta aldarrikatzen dute gizonezkoek ere euren alde emozionalarekin, sentiberatasunarekin gehiago konektatu behar dutela.
|
|
|
Klima ari da berotzen. Eta kasu honetan ez gara planetaren eguratsean gertatzen
|
ari diren
aldaketaz soilik ari. Nazio Batuen Erakundearen (NBE) diplomaziak CO2 isurketak jaisteko martxan dituen negoziazioetan ere tenperatura igotzen ari da, eta munduko kaleetan ere giro sutsua nabaritzen da.
|
|
|
Odoleko bi hemoglobina-formaren arteko proportzioa neurtzen du, oxigenoa duena eta oxigenorik gabekoa (hemoglobina oxigenoa garraiatzen duen proteina bat baita). Garunaren toki batek energia behar duenean, proportzio hori aldatu egiten da, eta erresonantzia magnetikoak detektatu eta irudikatu egiten du non gertatzen
|
ari den
aldaketa.
|
|
|
Badirudi gogo gutxirekin hartu zuela kargua, urtea bukatu arte bakarrik agindu baitzuen berak. Urtea igaro ondoren behin eta berriro
|
ari da
aldaketa eskatzen. Madrilera aldatu du bizitokia, eta huts asko egiten ditu azken urteetako bileretan.
|
|
|
Euskal Herriko hainbat hiritan II. Errepublika aldarrikatu izana poz-eta itxaropeneztanda izan zen, sarritan gogoratu izan denez. Gizarte-eta politika-alorretanerrotiko aldaketen premian zegoenez, jendearen poza oso ageriko eta errespetatuaizan zen, eta hurbiltzen
|
ari zen
aldaketarekin bat ez zetozen indar sozialen arteanere ikusmina eta errespetua eragin zituen
|
|
|
Pertsonen ibilbideak eta egoerak aztertu eta analizatzeko garaian, batetik, emigratu aurreko egoera laborala, familiarra eta sozioekonomikoa hartu behar dirakontuan, eta bestetik, Europan gertatzen
|
ari diren
aldaketak. Beraz, prozesu migratorioetan eta ongizatean eragiten duten faktoreak askotarikoak dira.
|
|
|
Izan ere, erretiroaren inguruan egindako ikerketagehienak gizonezkoetan erdiratu dira, ondorioz, emakumezkoen ikuspegia ez dabehar adina aztertu. Egun, besteak beste, lan-merkatuan gertatzen
|
ari diren
aldaketak direla medio, hau da, emakumeen sartzea dela-eta, horien erretiroa aztertzeaerronka interesgarria iruditzen zaigu.
|
|
|
Eta, gainera, ateak ere zabaltzenditu; izan ere, testuinguru sozial konplexu, global eta aldakor honetan profesionalhoriek inoiz baino beharrezkoagoak dira. Giza genomaren inguruan, teknologia berrien etorkizunaz edota nazioarteko harremanetan sortzen
|
ari diren
aldaketez adituak diren profesionalak behar ditugu, analisi onak sortzeko gai diren behatzaileak.
|
|
|
Hori eztabaida desideologizatzea da, eta ekonomia arduradun politikoen erantzukizunetik kanpo kokatzea. Ez gara eskatzen
|
ari
aldaketa edo neurri tekniko bat hartzea krisiari aurre egiteko, eskatzen ari gara erabaki politiko bat hartu behar dela politika ekonomiko eta sozialen norabidea aldatzeko.
|
|
|
Herenegungo deklarazioan Rolando Pacielek epaileari esan zionez, museoaren proiektuan sortzen
|
ari ziren
aldaketetarako marrazkiak eta planoak egitea izan zen bere lana.
|
|
|
–Antzeko ariketa egin dut liburuan. Esnatu eta kalera jaitsi naiz erretratuak egitera, gertatu eta gertatzen
|
ari diren
aldaketak ulertu ahal izateko?. Potretak giza jarrerei, bizimoduei egin dizkie.
|
|
|
EAEko immigrazioa kudeatzea, Ikuspegiren iritziz. Administrazioak lidergo handiagoa izan beharko lukeela uste du, gizarteak jakin dezan nola jokatu behar duen gertatzen
|
ari den
aldaketa prozesuan. –Eguneroko egoerak kudeatzeko baliabideak behar ditu gizarteak; immigrazioaren kasuan, Administrazioari dagokio baliabide horiek jartzea?.
|
|
|
Aldaketak gero eta bizkorrago gertatzen ari dira, batez ere hamarkada honen hasieratik, baina pozgarria da ikustea gero eta dokumental eta film labur gehiago dagoela. Beharbada, lan horien atzean, hain zuzen ere, gertatzen
|
ari diren
aldaketa horiek interpretatzeko ahalegina dago, mundu osoan eta gizartearen arlo guztietan gertatzen ari direlako; beharbada gehiago ahulenen artean.
|
|
|
identitateari eusteko erantzuna. Gertatzen
|
ari den
aldaketa ez baita ingurumenekoa bakarrik, askoz sakonagoa baizik.
|
|
|
Internetek eta komunikazio-euskarri berriek munduko hizkuntzen erabileran eta hizkuntzen arteko orekan izan dezaketen eraginari buruzko azterketak dira nagusi azken urteotako bere ekarpenetan. Horien ondoan azpimarratu behar, halaber, ingelesaren bilakaeraz eta globalizazio hizkuntza izatearen ondorioz ingelesa nozitzen
|
ari den
aldaketaz edo munduko hizkuntza dibertsitateaz eta hizkuntzen krisialdiaz egin dituen lanak.
|
|
|
Edo, agian, bertze era batean, alderantziz, erran daiteke: Descartes da bere garaian gertatzen
|
ari ziren
aldaketen ordezkari nagusia, alegia, aldaketa horiek argien erakutsi dizkiguna. Hurbiltze horretan, ulertze-saiatze horretan, bi gai fundamental izango dira autore frantziarraren eskutik azaldu beharko ditugunak.
|
|
2010
|
|
|
Hezkuntza alorrean azken urteetan ematen
|
ari diren
aldaketak ez dira gutxi, eta Zubiri Manteoko irakaslea kexu da lege berri bat ateratzen denean praktikan jartzeko eta garatzeko nahikoa denborarik uzten ez dela: " Hobeto azaldu behar da zein den lege edo aldaketa horren benetako asmoa, nola eramango den aurrera, apurka-apurka joan behar da aplikatzen eta irakasleak horiei aurre egiteko prestatu behar dira".
|
|
|
Urteko pertsonaia Time aldizkariak izendatzen du, munduko pertsonarik aberatsenen zerrenda Forbes-ek argitaratzen duen bezala. Bada, 2006 urteko zenbakiak aparteko oihartzuna lortu zuen, funtsean, guztion ahotan zebilena agerian jarriz, nolabait esateko, prestigiorik handieneko medio batek egintzat jo zuelako aipatzen
|
ari garen
aldaketa: 2006 urteko pertsonaia" Zeu".
|
|
|
Serranok gizartean ematen
|
ari den
aldaketa nabarmena azpimarratu du, indarkeria mota hori gero eta gehiago arbuiatzen ari den indarkeria delako; eta baikor agertu da sentsibilizazio-kanpainek emakumeak anima ditzatela indarkeria espiral horretatik ihes egiten.
|
|
|
Erakusleihoen egitasmo hauek datorren astelehenean egingo dira aldi berean hiru hiriburuetan eta azaroak 2ra arte dagokien saltokietan jarraituko dute. Esnaolak, merkataritzaren sektorea kontsumitzaileak jasaten
|
ari diren
aldaketen jakinaren gainean dagoela nabarmendu du, bereziki, konektibitatearen eztandaren ostean, horrek, erosteko modu berriak ekarri dituelarik.
|
|
|
esan zuen, Akitaniako inskripzioei buruz eman zuen hitzaldiaren ondoren. Ekitaldi berean, Euskaltzaindiko zuzendaritza osoa aurrean zuela, Baluarte Jauregian, Lakarrak hitza hartu zuen antzinako euskararen berreraikitzeari buruz planteatzen
|
ari den
aldaketak azaltzeko, eta hitzaldiaren amaieran, Veleiako idazkiei buruz galdetu ziotenean, horien garrantzi filologikoaren maila beheititu zuen. Han aurkitutako materialak ez zuela, ezer?
|
|
|
Gazte haiek, era berean, Europan nahiz Euskal Herrian ematen
|
ari ziren
aldaketa ideologikoak eta politikoak oso gertutik jarraitzen zituzten. Oso urte biziak ziren, eta belaunaldi berriak garai hartako seme-alabak ziren.
|
|
|
Arrago hauetan batzen ziren pertsonak, euskal hiritar berriak, Euskal Herriak bizi zituen aldaketa sakonen protagonista izan ziren. Mendebaldeko Europan gertatzen
|
ari ziren
aldaketa ekonomikoak eta sozialak, une berean, Hego Euskal Herriko lurraldeetan ere gertatzen ari ziren. Ez, ordea, Ipar Euskal Herrian.
|
|
|
Autogintza, elektronika, kimika... adarretanegindako inbertsioek hartu zieten aurrea lehen sektorekoei garai hartan. 1980kohamarkadaz geroztik, oro har ekonomian gertatzen
|
ari den
aldaketa estrukturalaAlZra ere iritsi dela esan daiteke, hots, zerbitzuetan gauzatzen ari da atzerrikoinbertsio zuzenaren parterik handiena eta, aldiz, industria-arloko AIZ indar erlatiboa galtzen ari da.
|
|
|
Honezkero, identitatea, gure psike eta egonkortasun emozionalaren funtsezko euskarri den hori, problema larri bihurtu zaigu, ez nazionalismo handien intelektualek aldarrikatzen dutenez, gehiegizko atxikimendua dagoela-eta, identitate-atxikimenduen galeragatik baizik, identitate-atxikimenduak ahuldu ahala ziurgabetasuna eta larridura handitu baitira. Erakundeetan galdutako konfiantzak zerikusia du, noski, baina baita denbora azeleratuaren eskutik ezin bizkorrago geratzen
|
ari diren
aldaketek eta haiekin lotutako kultura eta herrien nahasketek ere. Bigarren globalizazioaren intelektualek, lehenengokoen antzera, asmatu dute anabasa modu positiboan izendatzeko berba:
|
|
|
Bost urtera iraungitzen dira, nahiz eta Zigor Kodean Parlamentuan tramitatzen
|
ari den
aldaketa batek hamar urtera igo ditzakeen.
|
|
|
Erakunde horietako batek ere ez zuen iragarri 2008an bankaren eta aseguru-etxe iparamerikarren kataklismoa, eta benetako zalantza sortu da beren aurreikuspenen baliotasunari buruz, baita euren iritzien atzean ezkutatzen diren interesei buruzkoa ere.Iritzi horiek kontuan hartzen dira oraindik ere, eta modu erabakigarrian eragiten dute gure eguneroko bizitzan. Horren adibide nagusiak dira estatuko defizitaren murrizketa bortitza, lan merkatuaren erreforma, edo aurrezki kutxetan gertatzen
|
ari diren
aldaketa sakonak. Ez da gehiegikeria esatea entitate horiek egungo eredu ekonomikoa bultzatzen jarraitzen dutela, eta gainera hori baldintzatzera ere ausartzen direla, nahiz eta neurri horietako askoren eraginez gizarte sektore jakin eta eskualde batzuk merezi duten garapenetik kanpo gelditzen diren.
|