|
2007
|
|
|
Euskalduntasuna ez da diskurtso bakar batetik irudikatu, nahiz eta diskurtsohegemonikoa egon (eta horretaz ari naiz, hain zuzen ere). Euskalduntasuna eraugariz ulertu dute euskaldunek, bizi dituzten egoerek eta biziarazi
|
dituzten
diskurtsoek eraginda. Euskal herritartasuna irudi hegemoniko abertzaleak irauliz biziizan da eta hala jarraituko du segur aski.
|
|
|
Sistema horiek gobernuekhartutako erabakietatik ulertu beharrekoak dira, hau da, hor ehuntzen diren intereseta balio desberdinen artean. Beste aldetik, bigarrenik, zientzia politikak etaberauek ongizatearen promesarekin justifikatzen
|
dituzten
diskurtsoak harremankausal oker batek baldintzatzen ditu. Bigarren arazo hau testuinguru garaikideansamurrago atzemango dugu:
|
|
2009
|
|
|
Baina ez diote guztiek modu berean heltzen euskararen edo hizkuntzen bizikidetzaren auziari. Begien bistan dago, euskararekiko atxikimenduari dagokionez, oso ondorio eta eragin ezberdinak
|
dituzten
diskurtsoak daudela plaza publikoan.
|
|
|
Bestalde, abertzaletasunaren oinarri ideologikoei hertsiki lotuta egiten den euskararen balioespenak abertzaleen artean euskararen mesedean eragin dezake, jakina da hori, baina hain zuzen horrexegatik indarra eta eragina galtzen ditu besteengan, edo okerragoa dena, kontrako jarrerak pizteko arrazoi edo aitzakia ere izan liteke zenbaitetan. Kontrako jarrerak elikatzen
|
dituzten
diskurtsoak ere bai baitaude plaza publikoan. Argitu dezagun euskararen eta hizkuntza bizikidetzaren aurkako diskurtsotzat, esplizituki edo inplizituki elebakartasun soziala aldarrikatzen duten mezuak baino ez ditugula kontsideratzen, hots, bi hizkuntzen estatus berdinkidetasunaren helburuaren zilegitasuna ukatzen dutenak.
|
|
|
Ondoren, urte luzeetan, berau ia desagertzerainoko lan politikoa egin ostean, eta egin bitartean?, kontzientziei forma egokia emateko beharrezko lan kulturala: kulpak eremu indibidualean instalatzen
|
dituzten
diskurtsoak indartu.
|
|
|
Zein dira, azken batean, kantan ikusi ditugun eta lurralde espazioa eta hizkuntza komuna lotzen
|
dituzten
diskurtso horiek nazio nortasunaren eraikuntzan izan dituzten ondorioak. Euskal kasuan, adibidez, nahiko esanguratsua da ikustea nola 1980ko eta 1990eko hamarraldietan egin zen rockak, euskal rock erradikala deiturikoak?
|
|
|
Raimonen eta Llachen lanek, eszenatokian eta eszenatokitik kanpo beti erantsi
|
dituzten
diskurtsoak gorabehera, bidean aurrera egin izanak planteamendu etiko pertsonal batzuen epika erakusten dute. Izan ere, borroka eta mehatxu artean amaitu dute askotan âgogoratu, bestela, zer gertatu zen Raimonekin Madrilen" Al PaÃs Basc" kantatu zuenean, edo Llachekin Valentzian" Germanies" ikuskizunean.
|
|
|
Hori guztia kontuan harturik, ezin ahaztu Gulaga. Marxen, marxismoaren, marxismo leninismoaren kontra, eta baita marxismoari buruz aipatutako heretikoek idazten
|
dituzten
diskurtso guztien kontra ere, Gulag salaketa unibertsala da, eta marxismoa XX. mendearen iruzurtzat hartzen da.
|
|
|
Dena den, marxismoa lagun, neokapitalismoari aurre egiteko kritikaren eta ideologiaren mailan erabiltzen
|
dituzten
diskurtsoek, praktikara eta gizartera eramateko indarge badaude ere, hamaika eta bat leiho zabalik utziko dituzte aurrera begira.
|
|
2010
|
|
|
Izenordainak prozedura enuntziatiboak dira, eta horien bidez esatariak bere marka ezartzen dio enuntziazioari, berarekiko nola inskribatzen den eta kokatzen den adieraziz. Pertsona izenordainek ematen dute, era berean, solaskide eta enuntziatzailekidearekiko posizioren berri; horrenbestez, izenordainek adierazten dituzte eta, are gehiago, ezartzen
|
dituzten
diskurtsoan dautzan erlazio intersubjektiboak.
|
|
|
Living Together sarea Gainera, proiektuaren ondorioz, Living Together sarea jarri da abian, Behatokiaren web orriaren bidez (www.oberaxe.es). Lan Ministerioak azaldu zuenez, Dekalogoari eta Sareari atxikitzen zaizkion erakundeek “atzematen
|
dituzten
diskurtso arrazista berriak jakinarazi ahal izango dituzte, eta, hala, alerta goiztiarreko sarea osatu”. Azken txostena web orrian kontsulta daiteke, www.oberaxe.es estekaren bidez. Bertan, Herritartasunaren, Tolerantziaren eta Elkarrizketaren Dekalogoan jasotako proposamenak ikus daitezke:
|
|
2011
|
|
|
Ezberdintasunak emakumeen bilakaeraren hiru elementutan aurki ditzakegu, gehienbat: bortizkeriazko portaeretan, jokaera horien pertzepzioan eta horiek legitimatzen
|
dituzten
diskurtsoetan. Azken horiek aldatu egin daitezke tokiaren, momentu historikoaren, sinesmenen edo legeen arabera, baina mendekotasunaren logikan egon ohi dira beti.
|
|
2012
|
|
|
Ez zuen bereizten, praktikaz hain jantzitako gizon honek, sentimenduen desberdintasuna adierazpenen berdintasunaren pean. Zeren eta, ezpain lizun edo salkoiek xuxurlatuak baitzizkioten esaldi berdintsuak, motelki baino ez zuen sinesten hauen xalotasunaz; beheititu beharra zegoen, pentsatzen zuen, txera epelak estaltzen
|
dituzten
diskurtso sutsuak; arimaren betedura ordea batzuetan metafora hutsalenen bidez gainezkatzen da, zeren eta inork, inoiz, ezin baitezake eman bere beharren neurri zehatza, ez bere kontzeptuena ez eta bere oinazeena, eta giza mintzoa pertz pitzatu baten antzekoa baita, non jotzen ditugun hartzari dantza eragiteko melodiak, noiz eta izarrak hunkitu nahi genituzkeenean.
|
|
|
Atal honetan Henri Meschonnic, Antoine Berman eta Douglas Robinson ikertzaileek proposatutako itzulpenaren poetikak aztertuko ditugu, guztiek ere episteme postmodernoarekin uztargarriak diren diskurtsoak proposatzen baitituzte. Nork bere erara, autore horiek zentzuaren finkotasuna eta itzultzaileak zentzu horri zor dion morrontza defendatzen
|
dituzten
diskurtsoen aurka dihardute, eta agerian jartzen dute itzultzailearen subjektibitateak itzulpenean duen eragin sortzaile eta saihestezina.
|
|
2013
|
|
|
Fenomeno antzekoa da Gizarte Psikologian" babesgabetasun edo etsipen ikasia" (indefensión aprendida) deitzen dena, honekin lortzen dira: 1) ez bakarrik menpeko egoerakoek bereak egitea dominatzaileek menpekoentzako sortzen
|
dituzten
diskurtsoak, 2) baizik baita ere menpekoek horrekin ez konturatzea, edo areago diskurtso horrekin pozik egotea. Txostenean ikusten diren zenbait espresio adibide moduan hartu daitezkeenak, zori txarrez gure gazteetan aurkitzen direnak (48 or.):
|
|
2014
|
|
|
Pragmatikoek diotenez, entzuleek ematen baitiote esanahia esandakoari, etahorrek ere baldintzatuko du komunikazioa eraginkorra izatea ala ez. Beraz, etairakaslegaien diskurtsoaren lanketara orain arte esandakoa laburbilduz, irakasleekez dute diskurtsoa zuzen, egoki eta koherente eta kohesiodun egin behar soilik, jasotzen
|
dituzten
diskurtsoak ere entzuten eta egoki interpretatzen ikasi behar duteeta horretarako aurrerago aipatuko ditugun estrategia diskurtsiboak eta trebetasunsozialak ere klaseratzen ditugu gure ikasleak komunikazio gaitasunean trebatzean.
|
|
2015
|
|
|
jende askok uste du bere iritziak ez duela eraginik, eta langabezia ere handiagoa da. Horregatik, aiseago onartzen dituzte «hor goiko haiek eta hemen beheko gu» bereizten
|
dituzten
diskurtsoak. Paradoxikoa zera da:
|
|
|
Subjektu politikoek eratzen
|
dituzten
diskurtsoak bi multzotan sailkatu ditzakegu: konfrontazioa ardatz ‘errealean’ sortzen dutenak batetik, eta konfrontazioa ardatz sinbolikoan sortzen dutenak bestetik.
|
|
2016
|
|
|
Jarraian jasotzen dira Euskal Herriko hainbat adituk bat pertsonek, euskararen inertzia eta jokaera zaharren aurrean, proposatu
|
dituzten
diskurtso eta jarrera berritu baterako gako ideien zerrenda (Euskararen Aholku Batzordea 2016: 110):
|
|
2017
|
|
|
...asleek ezagutza maila ona badute ere, erabilera murritza egiten duten susmotik abiatu da ikerketa hau. ikerketa bideratzeko, metodologia kuantitatiboa eta kualitatiboa uztartu dira. kale neurketa, galdetegi soziodemografikoa eta eztabaida saioa erabili dira ikerketa tresnatzat lehen mailako ikasleen ohituretan sakontzeko. ikasleen identitatea zein den azaleratu nahi izan da eta euskararen inguruan
|
dituzten
diskurtsoetatik abiatuta, ezagutzaren eta erabileraren arteko desorekan eragina duten faktoreak identifikatzen saiatu gara.• Hitz gakoak: euskara; hizkuntza gutxitua; hizkuntza ezagutza; hizkuntza erabilera; identitatea; euskararen inguruko diskurtsoak.
|
|
|
Euskararen kasuan ere, Cooper-en behaketa gauzatu da: estandarra usuenik idazteko onartua eta gero, irakaskuntza formalaren eta tokiz gaindiko komunikazioaren garapenarekin, lurralde ezberdinetako jendeak estandarra erabiltzen du, testuinguru komunikatiboek tokiz gaindiko baloreak azpimarratzen
|
dituzten
diskurtso ezberdinetan (Cooper, 1989: 143).
|
|
|
Hizkuntz komunitate menperatzaileek erabiltzen
|
dituzten
diskurtso eta praktika baztertzaileek izugarrizko gutxiagotasun konplexua sortzen dute hiztunengan (14). Gaur egun askok gainditurik dagoela uste badute ere, guztiz nabarmena da gure herrietan, bereziki bazterketa sakonago eta basagoa den lekuetan.
|
|
2018
|
|
|
Azterketa horietan jasotako informazioa izaera makroagoa (edo orokorragoa) duten bestelako ikerketa soziolinguistikoetako datuak testu inguratzen laguntzen dutela uste dugu. Zenbait gazteekin egon ondoren euren hizkuntza praktikak nolakoak diren eta gazte horiek
|
dituzten
diskurtsoak zein diren azalduko ditugu hizkuntza eta generoaren gaia argitzeko elementu gehiago mahai gainean jartzeko.
|
|
|
Naturala al da, anatomikoa, kromosomikoa edo hormonala? Eta zelan ebaluatuko ditu kritikari feministak halako «egitateak» ezartzen ei
|
dituzten
diskurtso zientifikoak?. Ba al du historiarik sexuak?.
|
|
2019
|
|
|
Bestalde, Zaborretan azkenak (Ultimes déchets) izenburuak ere zentzu geruza zenbait iradokitzen ditu, hiru ardatz hauetan gurutzatzen direnak: hondakinen kudeaketa eta ekologismoa(" ultimes déchets" hondakinen kudeaketan errefusa esateko ere erabili ohi da); zabor bilketa eta gizarte eredua; zabor imajinarioak jendetasunarekin uztartzen
|
dituzten
diskurtsoak. Hiru geruza horietan katramilaturik dabilkigu Amaia Ezpeldoiren gogoa Zaborretan azkenak nobelako orriotan.
|
|
|
Horixe da emakumea emakume egiten duena: gizonen osagarria izatea, hirurehun urte
|
dituzten
diskurtso eta praktika feministek aspaldi erakutsi baitzuten emakumea gizona ez dena dela, eta gizona izatea emakumea ez izatea dela. Hortaz, gizona gizon egiten duen horren absentziak egiten du emakumea emakume, emakume eta gizonen eraikuntza era kontrajarrian egiten delako, LISIPEren hirugarren alean Wittigek biribil azaldu moduan:
|
|
2020
|
|
|
Aurki ikusiko zaitugu indar polizialen egoitza nagusiak bisitatzen, eta arestian aipatutako balentriak goraipatzen
|
dituzten
diskurtsoak entzuten zuri harrera egiteko ekitaldietan. Eskatuko diezu arduradunei autokritika egiteko eta onartzeko giza eskubideen oso urraketa larriak egin dituztela, eta tortura horien biktimek eskubidea dutela «egia, justizia eta erreparazioa» jasotzeko?
|
|
|
Hurrengo atalean, bertso eskolari jarduera komunitate gisa begiratuz, gazteok bertsolaritzaren jiran sortzen eta garatzen
|
dituzten
diskurtso eta praktikak aztertzen dira. Izan ere, bertso eskolan, gazteok bertsotan trebatzeaz gain, elkarrekiko konfiantza giro bat sortzen dute, lotsari aurre egiten diote, besteen aurrean hitza hartzen dute, elkarrekin gogoetatzen dute, eta, maiz, elkarrekin hartzen dute parte, euskararen aldeko zein gazteen problematikaren inguruko aktibismoan ere.
|
|
2021
|
|
|
Diagrama horretan, lau jarduera eremu47 nagusi azaltzen dira," egitea"," antolatzea"," azaltzea" eta" argudiatzea" funtzioen edo aditzen bidez adierazita eta multzokatuta, hain justu ere, alde batetik, gertakari, kontzeptu, prozedura eta estrategien kontzeptualizaziorako, eta, bestetik, horiek hizkuntzaz adierazteko, horretarako beharrezkoak diren helburu, modu, genero eta estilo linguistiko komunikatiboak erabiliz. Arestian azaltzen zenari jarraiki, jarduera eremu horiek eta barnean biltzen
|
dituzten
Diskurtso Kognitiboaren Funtzioak (CDF) 48 ingelesez, Cognitive Discourse Functions konplexutasunean sakontzen doaz jakintza arloa bera ezagutza, prozedura eta gaitasunen konplexutasunean ere handitzen doan neurrian. Halaber, ikaslearen gaitasun maila hiru multzotan sailkatzen dute:
|
|
|
Didaktismotik ihes egitea proposatzen du Petitek (op.), eta, horrekin batera, transmisiorako hainbat gako kontuan hartu liratekeela: (1) Irakurtzen ez dutelako gazteak errudun egiten
|
dituzten
diskurtsoak bazterrera uztea; (2) irakurketaren izatea eta euskarriak aniztu direla, eta denak hartu behar direla irakur jardunaren baitan, nahiz eta irakurketa ekintza guztiak ez diren berdintzat hartu behar, ez izatez, ez helburuz; (3) ikerketatik eta datu enpirikoetatik abiatu behar dira irakurzaletasuna sustatzeko31 ekimenak, uste okerretako bideak zabaldu daitezkeelako, adibidez, tresna digi...
|
|
|
Finean, egungo eskuin muturreko alderdiek «konplexurik gabe» adierazten dute jokamolde hori, ikertzaileak azaldu duenez. Halere, nabarmendu du alderdi mota horiek oraindik apenas izan direla gobernuak zuzentzen, baina musulmanak edo migratzaileak seinalatzen
|
dituzten
diskurtsoak denbora luzea daramatela: «Ez dugu ikusi ezberdintasunik gobernu mota ezberdinek hartutako erabakietan.
|
|
|
Gure ikerketaren helburu nagusia da HUHEZIra 1 mailara datozen hizkuntzaprofil ezberdinetako ikasleek hizkuntza hautuaren inguruan
|
dituzten
diskurtsoak aztertzea. Jakin nahi dugu zer diskurtso agertzen den profil bakoitzean, zein den euskararen erabilerarekiko duten pertzepzioa fakultatean eta zer balio aitortzen dioten euskarari.
|
|
2023
|
|
|
Gainera, azaldu zuen ezkerra ez dagoela «presente» eztabaida horretan, eta hiru joera izan ohi dituela: beste alde batera begiratu, «paternalismoz» jokatu, edo pertsona jakin batzuk diskriminatzen
|
dituzten
diskurtso horiek bere egin, haiek bizi dituzten «egiturazko arazoak» kontuan hartu gabe.
|
|
|
Horrek trans identitateen auzia guztion ahotan jarri du, horien kontrako gorroto hitzaldien gorakada nabarmena azaleratuz sare sozial eta komunikabide askotan. Diskurtso horien aurka egiteko, Bilboko Ozen LGTB asanbladak “Fuego amigo” berbaldia eskaini zuen joan den otsailaren 24an, Sopelako Mikelats Herriko Tabernan, zehazki, “sasi ezkerreko eta TERF taldeek” zabaltzen
|
dituzten
diskurtso transfoboak lantzeko asmoagaz. Hala, Euskal Herriko transmisoginiaren eta transfobiaren gorakadaren inguruan berba egiteko aukera izan dugu Ozen LGTB taldeko Anna eta Bryn kideakaz, baita emandako hitzaldian landutako gaiez aritzeko ere.
|