|
2003
|
|
|
|
Modu
bertsuan, Fiskaltzak proposa dezake entzunaldi egintzan gizabanako jakin batzuek edo erakunde publiko nahiz pribatuko ordezkariek parte hartzea, horiek prozesura ekarri ahal badituzte zenbait elementu, eta elementu horien bitartez adingabearen interesa eta eskatutako neurrien egokitasuna edo egokitasunik eza balioetsi ahal badira.
|
|
|
1) Falta gisa kalifikatu badira egitateak, neurri
|
moduan
bakarrik ezar daiteke zentzarazpena; asteburuko egotaldia, askoz jota, lau asteburukoa; gizartearentzako prestazioak, askoz jota, berrogeita hamar ordurako; eta gida-baimena nahiz bestelako administrazio baimenak kentzea.
|
|
|
Edozein
|
modutan
ere, egiaztatuta badago adingabeak aurretiaz izaera bereko beste egitate batzuk burutu dituela, Fiskaltzak hasiera eman dio espedienteari, eta, hala denean, lege honen 27.4 artikuluak baimentzen duenaren arabera jardun du.
|
|
|
Adingabe edo gazte berberaren aurka, zenbait prozeduraren izapideak egiten badira, prozedura horiek guztiak adingabearen espediente pertsonalean artxibatuko dira, hain zuzen ere, Fiskaltzak adingabeari buruz ireki duen espediente horretan.
|
Modu
berean, eginbideak artxibatuko dira adingabeen epaitegi eskudunean.
|
|
|
Espedienteko adingabeari zenbait delitu eratxiki bazaizkio, eta delitu horiek lurralde desberdinetan burutu badira, adingabearen egoitza zein tokitan izan eta toki hori izango da kontuan, espediente bakar batean delitu horien guztien gaineko eskumena zein organo judizialek duen zehazteko, bai eta aplikatu beharreko neurrien betearazpena zein erakunde publikori dagokion ezartzeko;
|
modu
subsidiarioan, kontuan hartuko dira Prozedura Kriminalaren Legeko 18 artikuluan aipatutako irizpideak.
|
|
|
Auzitegi Gorenaren iritziz, alderdi errekurtsogileak nabariro eta
|
modu
konponduezinean hautsi baditu errekurtsoari buruz ezarritako betekizunak, edo uziak ez badu kasazio edukirik, magistratu txostengileak aretoari komunikatuko dio ez onartzearen arrazoia, eta aretoak erabakiko du, hiru eguneko epean, errekurtsogileari entzutea, bai eta Fiskaltzaririk jarri; jarraian, aretoak autoa emango du, eta auto horren aurka ezin izango da inolako errekurtsorik jarri. ere, Fis...
|
|
|
Auzitegi Goreneko Bigarren Aretoa ohiko
|
moduan
eratuko da, eta ahozko ikustaldira dei egingo die alderdi errekurtsogileari eta, edozein kasutan, Fiskaltzari; ikustaldi horretan, entzungo ditu egiten diren alegazioak, eta txostena eska diezaioke aurkaratutako ebazpena zein epaitegik eman eta horrexen jurisdikzio lurraldean adingabeak babestu edo eraldatzeko ardura duen erakunde publikoari, eta, hala denean, ebazpena betearazteko ardura zein er... Jarraian, kasazio epaia emango du, Prozedura Kriminalaren Legean aipatutako modu eta ondorioekin.
|
|
|
Auzitegi Goreneko Bigarren Aretoa ohiko moduan eratuko da, eta ahozko ikustaldira dei egingo die alderdi errekurtsogileari eta, edozein kasutan, Fiskaltzari; ikustaldi horretan, entzungo ditu egiten diren alegazioak, eta txostena eska diezaioke aurkaratutako ebazpena zein epaitegik eman eta horrexen jurisdikzio lurraldean adingabeak babestu edo eraldatzeko ardura duen erakunde publikoari, eta, hala denean, ebazpena betearazteko ardura zein erakundek izan eta horrexeri. Jarraian, kasazio epaia emango du, Prozedura Kriminalaren Legean aipatutako
|
modu
eta ondorioekin.
|
|
|
Era berean, neurri horiek ezin izango dira beste
|
modu
batera bete, lege honek eta berau garatzen duten erregelamenduek zein modu ezarri eta modu horretan baino.
|
|
|
Era berean, neurri horiek ezin izango dira beste modu batera bete, lege honek eta berau garatzen duten erregelamenduek zein
|
modu
ezarri eta modu horretan baino.
|
|
|
Era berean, neurri horiek ezin izango dira beste modu batera bete, lege honek eta berau garatzen duten erregelamenduek zein modu ezarri eta
|
modu
horretan baino.
|
|
|
Gizabanako jakin batzuei lege hau aplikatzen zaienean, eta gizabanako horiei buruz datu pertsonalak bildu, laga eta tratatu behar badira
|
modu
automatizatuan, titulartasun publikoko informatika fitxategiak bakarrik erabili ahal izango dira; fitxategiok adingabeak babesteko erakunde publikoen menpe, administrazioen menpe eta adingabeen epaile eskudunen edo Fiskaltzaren mentan xedatutakoa, lege horrek arautu baitu datu pertsonalen gaineko babesa.pe egongo dira, eta horiei aplikatuko zaie abenduaren 13ko 15/ 1999 Lege Organikoan eta horren...
|
|
|
Ildo horretan, urtarrilaren 12ko 5/ 2000 Lege Organikoa, adingabeen erantzukizun penala arautu duena, gazteek egiten dituzten delituen aurreko esku hartzeko
|
modu
juridiko penala errotik berritzeko jaio zen. Gazteen delituei eta atzean dauden gatazkei aurre egiteko molde juridiko penala ez zen inola ere egokia, areago kontuan hartzen bada aurreko legearen egitura funtsean 1948 urtekoa zela.
|
|
|
5
|
Modu
berean, lege organiko hau idazteko irizpen eragileak izan dira, besterik ezin eta, Konstituzio Auzitegiaren doktrinan barneratuak, batez ere, otsailaren 14ko 36/ 1991 eta martxoaren 17ko 60/ 1995 epaietan. Bi bion oinarri juridikoak aintzat hartu dira.
|
|
|
Bistan da adingabeen zigor zuzenbidean lehenetsi behar dela, prozeduraren eta hartu beharreko neurrien osagai eragile
|
moduan
, adingabearen goreneko interesa. Interes hori zientzia ez juridikoetako aditu talde batek neurtu behar du irizpide tekniko eta ez formalisten bidez. Horrek ez du baztertzen neurrien aplikazioa printzipio orokor eta bermatzaileei egokitu beharra, berbarako, akusazio printzipiora, defentsa printzipiora edo errugabetasun presuntzioari buruzkora.
|
|
|
Ildo beretik, adingabeen epaileari ahalmen zabalak eman behar zaizkio, auzi nagusiaren agiri eta lekukotza esanguratsuenak auzira batzeko. Biktimen interes eta premiak direla eta, legeak ezarri du,
|
modu
iraultzaile batez bada ere, ekintzen arduraduna zein adingabe izan eta horrekin erantzukizun solidarioa dutela haren guraso, tutore, hartzaile edo zaintzaileek. Epaileak erantzukizun hori molda dezake.
|
|
|
Biktimei prozeduretan esku hartzeko aukera ematen zaie, besteak beste, frogak proposatu eta egiteko, ondorioak formulatzeko eta errekurtsoak jartzeko. Hala ere, parte hartze hori
|
modu
mugatu batez ezarri da, adingabeen arloan ez baita onartzeko modukoa gizabanakoek alderdi akusatzaile izateko duten eskubidea, horretarako diren prozesu eskubide eta karga guztiekin. Hemen ez dago, ez ekintza kriminalaren ondorioz kalteturik gertatu direnen akzio partikularrik, ezta herritarren akzio popularrik ere, kasu horietan gizarte eta estatuaren interes lehenetsia bat adingabearenarekin.
|
|
|
Adingati guztietan hartu behar du parte. Une oro, espedientearen edukia zein den jatzake, eta, zenbait egintza burutzen bakin behar du, frogabideak proposa didira adingabearen interesa balioesteko eta neurria betearazteko, egintza horietan guztietan parte hartuko du; neurria aldatzeko eska dezake,
|
modu
berean ere.
|
|
|
Ezarritako neurria zaintzapeko askatasuna denean, araua hautsi duen adingabea zaintza eta jagotzapean dago epaian ezarritako denboran zehar. Langileria espezializatuak burutzen ditu zaintza eta jagotza horiek, adingabeak trebetasun, gaitasun eta jarrera egokiakbeak bete ditu, orobat, epaileak lege honekin bat etorriz ezar diezazkiokeen betebeharrak eta debekuak. beregana ditzan, gizabanako
|
moduan
eta gizartearen barruan bere nortasuna behar bezala gara dadin. Zaintzapeko askatasunak dirauen bitartean, adinga
|
|
|
gizarte hezkuntzako zereginaren helburua da trebakuntza heziketaren bitartez lortzea; horretarako, ez da metodologia klinikorik erabiltzen, baizik eta psikohezkuntzako orientazioa duena. Tratamendu anbulatorioa uler daiteke, bestalde, gizarte hezkuntzako zeregin berezi
|
moduan
, ondo definitutako arazo bati aurre egiteko.
|
|
2004
|
|
|
Hori guztia dela eta, kasazio interesa
|
modu
objektiboan hartu da lege honetan; horrek esan nahi du kasazioko errekurtsoa ebazteak prozesuko alderdientzat berebiziko garrantzia duela, baina badagoela haratagoko interesik ere. Interes hori modu objektiboan jasotzeko, batetik, munta handiari buruzko parametroa erabili da; eta, bestetik, gaiari dagokion parametroa.
|
|
|
Hori guztia dela eta, kasazio interesa modu objektiboan hartu da lege honetan; horrek esan nahi du kasazioko errekurtsoa ebazteak prozesuko alderdientzat berebiziko garrantzia duela, baina badagoela haratagoko interesik ere. Interes hori
|
modu
objektiboan jasotzeko, batetik, munta handiari buruzko parametroa erabili da; eta, bestetik, gaiari dagokion parametroa. Bigarren horren eretzean, auziak ebatzi behar izan dira lege substantiboa urratuz, eta, horrez gain, Auzitegi Gorenaren (edo, kasuan kasuan, autonomia erkidegoetako auzitegi nagusien) jurisprudentzia doktrinaren aurka edo Probintziako Audientziaren aurkakotasuneko jurisprudentzia duten autu edo arazoetan.
|
|
|
Era horretara, errekurtsoaren beharrizana zentzuzko objektibotasunarekin ezarri da. «Kasazio interesa»
|
modu
objektiboan itxuratzeak segurtasun juridiko handiagoa dakarkie justiziapekoei eta euren abokatuei, eta horixe hobetsi da zenbait erakundek proposatutako beste metodo batzuen kalterako; beste metodo horietan, kasazioko auzitegiari ahalmena ematen zaio bere eskumeneko auziak hautatzeko. Itxuraketa horrek ezabatzen ditu, besteak beste, mesfidantza eta auzitegiaren erabakiekin bat ez etortzeko arriskuak.
|
|
|
1881eko Legearen eta horren berrikuntza ugarien arabera, kasaziora sarbidea izan zitzaketen auzi motak mugatuak ziren eta tratamendu berezia zuten. Horren eretzean, lege honek ezarritako kasazio errekurtsoan, dagoeneko ezin da eskatu errekurtsoa zein epairen aurka jarri eta hori deuseztatzea, auzialdira berriro igorriz, eta, aldi berean,
|
modu
subsidiarioan, auzialdiko epaiaren ordeztea eskatu, berori zuzenbide substantiboarekin bat ez datorrelako. Lege honek jardunaren prozesu zuzenketarako tresna egokiagoak jasotzen ditu.
|
|
|
Asmo hori koherentea da, batetik, legearen xedearekin, hots, kasaziotik gai zibil bat ere ez baztertzeko xedearekin, gai zibilak baitira, ezbairik gabe, nortasunari datxezkion eskubideak, Konstituzioan aitortuak?; eta, zio Auzitegian jarritako babes errekur bestetik, Auzitegi Gorena Konstituzioaren epaile ere badela adierazi ideiarekin, gainerako jurisdikzio organo arruntak bezala. Gainera, Konstitutsoa ordezko
|
moduan
hartu behar zen kontuan, legegintza aukera horretan. Horregatik, ezin arbuia daiteke, behin behineko betearazpenaren araubide berriak, errekurtso guztietan, baita errekurtso berezietan ere, izango duen eragina.
|
|
|
Azkenik, Konstituzio Auzitegiari eratxiki gabeko prozesu arazoei dagokienez, eta itxierako osagaia
|
moduan
, legearen intereserako errekurtsoari eutsi zaio, errekurtso hori Auzitegi Gorenaren arlo zibileko salan jar daitekeela. Errekurtso hori jurisprudentziaren batasun desiragarria erdiesteko sortu da.
|
|
|
Behin hona iritsita, eta errekurtso bereziekin bukatzeko, gogoratu behar da jurisprudentziak edo aurrekariak benetako garrantzia duela Espainiako sisnera, aginte hori da eta izango da, kasatema juridikoan, ez euren indar lotesleagatik, baizik eta beren aginte eta eragingarritasunarengatik. Aginte horrek jatorria du erabakiaren kalitatean, horren justifikazioan eta justifikazio hori adierazteko
|
modu
arduratsuan. Aginte hori, «case law» sistema juridikoetan ere, garrantzitsuen bihurtzen ari da.
|
|
|
Epaiketaren objektua dela eta, eskatutako jurisdikzio babesa subjektu batzuen aurka batera bakarrik eragingarri izan daitekeenean, horiek guztiek auzikide
|
moduan
demandatuak izan dute, legeak beren beregi besterik xedatu ez badu.
|
|
|
Beste alderdiak egiaztatzen badu, epaiketaren objektuari begira, alderdi eskualdatzailearen aurka soilik erabil ditzakeen eskubide edo defentsak badituela, uzia ez da onartuko. Halaber, uzia ez da onartuko, beste alderdiak errekonbentzio eskubidea badu, errekonbentzioa erabakitzeko dagoenean edo alderdi aldaketak beste alderdiaren defentsa
|
modu
nabarian oztopa dezakeenean.
|
|
|
3 Konkurtso prozeduretan zein ondasun eta eskubide auzigai besterendu eta besterentze horrek ondorioztatutako prozesu oinordetza arautuko da Konkurtso Legean ezarritakoaren arabera. Halakoetan, beste alderdiak konkurtsopean dagoenaren aurka zein eskubide eta salbuespen izan eta horiek
|
modu
eragingarrian aurka jar diezazkioke eskuratzaileari.
|
|
|
Aurreko lerrokadan xedatutakoa ez da aplikatuko, errentariak lehenengo batean maizter botatzea ezereztu badu; ezta errentatzaileak errentariari,
|
modu
sinesgarrian, zorra ordaintzeko agindu badio ere, demanda aurkeztu baino gutxienez bi hilabete lehenago eta ordainketa egin ez bada demanda aurkeztean.
|
|
|
2) Borondatezko uko egiteagatik, lanbidea uzteagatik edota lanbidearen egikaritzan eteteko zehapena jasotzeagatik. Lehenengo bi kasuetan, prokuradoreak, aurretiaz eta
|
modu
sinesgarrian, gertaera hori ahalorde emaileari eta auzitegiari ezagutarazi behar die. Etendura gertatuz gero, Prokuradoreen Elkargo eskudunak auzitegiari emango dio horren berri.
|
|
|
5 Emakumearen aurkako indarkeria epaitegiek
|
modu
esklusibo eta baztertzailean erabiliko dituzte arlo zibilean dituzten eskumenak, betiere Prozedura Zibilaren Legean ezarritako prozedurekin eta errekurtsoekin bat etorriz.
|
|
|
1 Agintari izaera duela, idazkari judizialari dagokio prozesu jardunaren fede ematea, jardun hori auzitegian edo auzitegiaren aurrean gauzatzen bada, hori edonon era daitekeela;
|
modu
berean, idazkari judizialari dagokio sekretuak ez diren eta alderdi interesdunentzat erreserbatuta ez dauden kopia ziurtatuak eta lekukotzak luzatzea.
|
|
|
2)
|
Modu
sinesgarrian jasoko du auzitegian edo auzitegiaren aurrean prozesu egintzak gauzatu direla, eta garrantzi prozesaleko egitateak sortu direla.
|
|
|
2) Igorpenaren bitartez, postaz, telegramaz edo bestelako bide teknikoen bitartez igorri behar denean komunikatu beharrekoa; azken kasu horretan, bide teknikoak ahalbidetu behar du auzi paperetan
|
modu
sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, data eta edukia.
|
|
|
3 Komunikazio egintzen ondoreetarako, egoitza gisa zehatz daiteke udal erroldan dagoena edo beste ondore batzuetarako
|
modu
ofizialean agertzen dena. Halaber, erregistro ofizialean edo elkargo profesionalen argitalpenetan zein egoitza agertu eta hori ere zehatz daiteke, baldin eta, hurrenez huten pertsonak badira.
|
|
|
Ebazpenaren kopia edo zedula igortzea bidezkoa izan daiteke, posta ziurtatuaren nahiz telegramaren ordainagiriarekin, baita antzeko moduez ere, azken
|
modu
horrek ahalbidetzen badu auzi paperetan modu sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, horren data eta edukia; halakoetan, idazkari judizialak fede emango du, auzi paperetan, igorpenaren eta igorritakoaren edukiaren gainean, eta auzi paperei batuko die, kasuan kasuan, hartu izanaren agiria edo jasoketa agerrarazteko modua.
|
|
|
Ebazpenaren kopia edo zedula igortzea bidezkoa izan daiteke, posta ziurtatuaren nahiz telegramaren ordainagiriarekin, baita antzeko moduez ere, azken modu horrek ahalbidetzen badu auzi paperetan
|
modu
sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, horren data eta edukia; halakoetan, idazkari judizialak fede emango du, auzi paperetan, igorpenaren eta igorritakoaren edukiaren gainean, eta auzi paperei batuko die, kasuan kasuan, hartu izanaren agiria edo jasoketa agerrarazteko modua.
|
|
|
Auzitegiaren egoitza zein epaibarrutitan egon eta bertan jasotzaileak egoitza badu, eta komunikazioaren helburua ez bada bertaratzea, alderdiek jarduna gauzatzea edo jardunean parte hartzea, orduan epatze zedula jasotzaileari igorri ahal izango zaio, 1 paragrafoan aipatutako
|
moduetatik
edozeinez; horrela, jasotzailea auzitegiko egoitza horretan agertuko da, jakinarazpena, agindeia edo idazkien bat berari helarazteko.
|
|
|
...azio egintzen jasotzaileek, bide elektroniko nahiz telematikoak, infotelekomunikazioak edo antzekoak badituzte, komunikazio egintzak bide horien bitartez igorri ahal izango dira, horiei dagokien hartu izanarekin; bide horiek ahalbidetu behar dute idazkiak eta agiriak igorri eta jasotzea, komunikazioa eta beraren edukiaren kautotasuna bermatzea, eta igortze eta jasotze osoa, eta horiek egiteko unea
|
modu
sinesgarrian agerraraztea.
|
|
|
167 artikulua. Ofizioak eta manamenduak gauzatzeko
|
modua
|
|
|
1 Manamenduak eta ofizioak luzatu dituen auzitegiak zuzenean igorriko dizkio halakoak agintari edo funtzionario eskudunari. Halakoetan, lege honen 162 artikuluan ezarri
|
moduak
erabil daitezke.
|
|
|
1 Lege honetan xedatu
|
moduan
auzitegia eratu ondoren, epaile edo buruak adieraziko du jendaurreko ikustaldia egingo dela, ekitaldia ateak itxita gauzatu behar denean izan ezik. Behin ikustaldia hasita, idazkari judizialak kasuan kasuko aurrekariak edo jorratu beharreko arazoak aipatuko ditu laburki.
|
|
|
2) Ikustaldien garapena bizkortzea; ren parte hartzeetan
|
modu
nabarian al horretarako, abokatuari edo alderdiari abisua emango dio, baldin eta horiek eudendu badira eztabaidapean diren arazoetatik. Halakoetan, abokatu edo alderdi horri eskatuko dio premiarik gabeko erretorikarik ez egiteko, eta, jaramonik egiten ez badio berorrek egin bigarren abisuari, hitza kendu ahal izango dio.
|
|
|
107 artikulua. Ezespena proposatzeko unea eta
|
modua
|
|
|
Ezetsiak ukatu badu ezespenaren oinarri
|
moduan
alegaturiko arrazoia egiazkoa dela, lege honen 109 artikuluko 3 paragrafoan ezarritakoaren arabera jokatuko da.
|
|
|
Ezespenaren oinarri
|
moduan
zein arrazoi alegatu eta arrazoi horren egiazkotasuna ukatzen badu ezetsiak, ezespena ebatzi behar duenari igorriko dio idazkari judizialak jarduna, hark intzidenteari buruz erabaki dezan. Hori guztia idazkari judizialak egingo du bosgarren egunean barne, ezetsiak alegatutakoa entzun ondoren, eta ezetsiak proposatu eta egoki diren egiaztapenak burutu edo idazkari judizialak premiazko derizkionak gauzatu ondoren.
|
|
|
Alderdiek aurkeztu irizpenen egile zein aditu izan eta aditu horiek narriopean jar daitezke, lege honen 343 eta 344 artikuluetan ezarritako arrazoi eta
|
moduan
soilik; alderdiek, ordea, ezin izango dituzte aditu horiek ezetsi.
|
|
|
5 Auzitegiek eta prozesuan parte hartzen duten subjektuek idazkiak eta agiriak igorri, eta horiek ohi
|
moduan
jasotzeko bide teknikoak badituzte, komunikazioaren kautotasuna bermatzeko, eta igortze eta jasotze oso osoa eta horien data modu sinesgarrian agerrarazteko, orduan idazkiak eta agiriak bide horien bitartez igorri ahal izango dira; modu berean ordainagiria adieraziko da, eta horiek aurkeztutzat joko dira, eskubideen egikaritza eta eginbeharren betetze ondoreetarako, legearen arabera zehaztu denbo...
|
|
|
5 Auzitegiek eta prozesuan parte hartzen duten subjektuek idazkiak eta agiriak igorri, eta horiek ohi moduan jasotzeko bide teknikoak badituzte, komunikazioaren kautotasuna bermatzeko, eta igortze eta jasotze oso osoa eta horien data
|
modu
sinesgarrian agerrarazteko, orduan idazkiak eta agiriak bide horien bitartez igorri ahal izango dira; modu berean ordainagiria adieraziko da, eta horiek aurkeztutzat joko dira, eskubideen egikaritza eta eginbeharren betetze ondoreetarako, legearen arabera zehaztu denboran.
|
|
|
5 Auzitegiek eta prozesuan parte hartzen duten subjektuek idazkiak eta agiriak igorri, eta horiek ohi moduan jasotzeko bide teknikoak badituzte, komunikazioaren kautotasuna bermatzeko, eta igortze eta jasotze oso osoa eta horien data modu sinesgarrian agerrarazteko, orduan idazkiak eta agiriak bide horien bitartez igorri ahal izango dira;
|
modu
berean ordainagiria adieraziko da, eta horiek aurkeztutzat joko dira, eskubideen egikaritza eta eginbeharren betetze ondoreetarako, legearen arabera zehaztu denboran.
|
|
|
Kauzioa eman daiteke eskudiruz edo lehen agindeian ordain daitekeen iraupen zehaztugabeko abal solidarioz, azken hori eman badu kreditu erakunde batek edo elkarrekiko berme sozietate batek; beste edozein
|
modutan
ere eman daiteke kauzioa, auzitegiaren iritziz kasuan kasuan bermatzen bada kopuru horrek berehalako eskuragarritasuna izango duela.
|
|
|
Auzitegiak
|
modu
berean jardungo du, auzia tartekaritzapean jarri eta deklinatoriaren oinarria hori bada.
|
|
|
197 artikulua. Ebazpenen gaineko eztabaida eta botazioa egiteko
|
modua
, kide anitzeko auzitegietan
|
|
|
160 artikulua. Komunikazioak postaz, telegramaz edo antzeko
|
moduez
igortzea
|
|
|
Ebazpenaren kopia edo zedula igortzea bidezkoa izan daiteke, posta ziurtatuaren nahiz telegramaren ordainagiriarekin, baita antzeko
|
moduez
ere, azken modu horrek ahalbidetzen badu auzi paperetan modu sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, horren data eta edukia; halakoetan, idazkari judizialak fede emango du, auzi paperetan, igorpenaren eta igorritakoaren edukiaren gainean, eta auzi paperei batuko die, kasuan kasuan, hartu izanaren agiria edo jasoketa agerrarazteko modua.
|
|
|
...hiz telegramaren ordainagiriarekin, baita antzeko moduez ere, azken modu horrek ahalbidetzen badu auzi paperetan modu sinesgarrian agerraraztea komunikazioaren jasoketa, horren data eta edukia; halakoetan, idazkari judizialak fede emango du, auzi paperetan, igorpenaren eta igorritakoaren edukiaren gainean, eta auzi paperei batuko die, kasuan kasuan, hartu izanaren agiria edo jasoketa agerrarazteko
|
modua
.
|
|
|
Legeak kasu orokorrak eta zehatz nahiz ohikoak ezarri ditu. Esan beharra dago agiriek prozesu monitorioan duten eragingarritasuna
|
modu
harmonikoan osatu dela, epaiketaz kanpoko jatorrizko titulu betearazleak indartuz.
|
|
|
Legeak agiri zehatz batzuk itxura horren oinarri
|
moduan
hartu baditu edo auzitegiak horrela erabaki badu, zordun gisa nor agertu eta horrek aukera dezake ordaintzea edo «kontu arrazoiak ematea». Horrela, zorduna auzitegian agertu ez bada edo aurka jarri ez bada, behar bezala justifikatuta dago betearazpena agintzea, legean xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Dena den, aurka jartzeko arrazoi ugari izateak ez du betearazpeketa adierazle plenarioko eztabaidaren antzeko eztabaida, horrek jurisdikzio babes judiziala zapuztuko bailuke. Izan ere, lege honek epaiketaz kanpoko titulu betearazleak benetako titulu betearazletzat jotzen ditu eta, ez, ordea, epaien eta frogabide gisa bakarrik balio duten agirien arteko hirugarren mota
|
moduan
. Horrela, epaiketaz kanpoko titulu betearazleen ezaugarriek zentzuzko oinarria ematen diote zuzenbideari, zorra egiazkoa dela uste izateko, benetako eta nahitaezko betearazpena agintze ondoreetarako.
|
|
|
3 Ernaldu eta jaiogabeen ordez, horiek jaio ostean
|
modu
legitimoan nork ordezkatu eta horiek agertuko dira.
|
|
|
Konkurtsopean daudenen gaitasunari buruzko mugak eta horiek gainditzeko
|
moduak
arautuko dira Konkurtso Legean ezarritakoaren arabera.
|
|
|
250 artikuluaren 1 paragrafoko 7 zenbakiaren kasuetan, demandatua demandaren aurka jar daiteke, bakarrik, baldin eta, kasuan kasuan, auzitegiak zehaztu kauzioa ematen badu, lege honen 64 artikuluaren 2 paragrafoko bigarren lerrokadan xedatutako
|
moduetatik
edozein erabiliz.
|
|
|
Aurreko paragrafoetan galdatu gordailua edo zainpean uztea egin daiteke, orobat, lehen agindeian ordain daitekeen eta iraupen zehaztugabea duen abal solidarioaren bidez, abal hori ematen badu kreditu erakunde batek nahiz elkarrekiko berme sozietate batek; egin daiteke beste edozein
|
modutan
ere, kasuan kasuan bermatzen bada, auzitegiaren iritziz, zainpean edo gordailuan jarritako kopuru hori berehala eskura daitekeela.
|
|
|
452 artikulua. Epea,
|
modua
eta ez onartzea
|
|
|
374 artikulua. Lekukoen adierazpenak jasotzeko
|
modua
|
|
|
Auzitegiek baloratuko dute lekukoek egindako adierazpenen froga indarra, kritika zintzoaren erregelen arabera. Horretarako, kontuan izango dituzte horiek emandako jakintza
|
modua
, lekukoon inguruabarrak, eta, hala denean, aurkeztu narrioak eta narrioen gainean gauzatu frogen emaitzak.
|
|
|
Eskaeran behar bezala banandutadizialak, horiek bat baino gehiago badi adieraziko dira, eskatutako erabaki jura. Eskaera nagusiei ematen zaienerako,
|
modu
subsidiarioan aurkeztu eskaerak euren hurrenkeraren arabera eta banandurik jasoko dira.
|
|
|
405 artikulua. Erantzuna eta demandari erantzuteko
|
modua
|
|
|
Demandatuak erantzunean eta, hala denean, errekonbentzioan eskatu uziak gauzatu eta ebatziko dira, demanda nagusiaren objektu diren uziak gauzatu eta ebazteko une eta
|
modu
berean.
|
|
|
2 Epaiketan homologatutako hitzarna aurkara daiteke, transakzio judizialamenak izango ditu legeak epaiketa bidezko transakzioari eratxiki ondoreak, eta hitzarmen hori gauza daiteke, epaiak eta epaiketan onartutako hitzarmenak betearazteko izapideen bidez. Hitzarmerentzat ezarri arrazoiengatik eta
|
moduan
.
|
|
|
1 Alderdien arteko adostasuna lortzen ez bada, auzitegiak ebatziko du, ondorengo artikuluetan xedatutakoaren arabera, prozesuak
|
modu
egokian aurrera egitea eta edukiaren gaineko epai bidez amaitzea oztopa dezaketen inguruabarrei buruz, eta, batez ere, ondorengoei buruz:
|
|
|
5) Demanda, edo, hala denean, errekonbentzioa proposatzeko
|
moduan
, legezko akatsa, argitasunik edo zehaztasunik ez izateagatik alderdiak zehaztean edo eskaeran.
|
|
|
Egitate berria edo jakin berria egiazkoa ez dela ulertzen bada, froga egoki eta erabilgarria proposatu eta gauzatuko da, lege honetan prozedura mota bakoitzarentzat zehaztu
|
moduan
, baldin eta jardunaren egoeragatik berori gauza badaiteke. Bestela, epaiketa arruntean azken eginbideentzat xedatutakoaren arabera jardungo da.
|
|
|
289 artikulua. Frogak gauzatzeko
|
modua
|
|
|
Neurriak izango dira, auzitegiaren iritziz gauzak edo egoerak artatzeko edo horien izatea eta ezaugarriak
|
modu
sinesgarrian agerrarazten dituzten xedapenak. Froga ziurtatzeko asmoz, zerbait egiteko edo ez egiteko manamenduak ere agin daitezke, manamenduok bete ezean agintaritzari desobeditzeagatik jardungo dela ohartarazita.
|
|
|
318 artikulua. Agiri publikoekin froga eratzeko
|
modua
|
|
|
325 artikulua. Froga eratzeko
|
modua
|
|
|
Agiri pribatuak aurkeztuko dira, lege honen 268 artikuluan xedatutako
|
moduan
.
|
|
|
2 Agiria erakusteko eskabideari batuko zaio agiriaren kopia soila, eta, halakorik ez bada edo berori eskatzailearen esku ez badago, orduan agiri horren edukia ahalik eta
|
modu
zehatzenean adieraziko da.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren arabera, irizpenok ekarri ondoren, alderdiek adierazi behar dute irizpenen egileak agertzea nahi duten lege honen 431 artikuluan eta ondorengoetan arautu epaiketan, edo, hala bada, hitzezko epaiketaren ikustaldian. Halakoetan, alderdiek adierazi dute adituek irizpena azaldu behar duten; edo adituok galderei, eragozpenei edo zuzentzeko proposamenei erantzun behar dieten; edota, auzigaiaren objektuari begira, irizpena ulertu eta baloratzeko beste
|
modu
erabilgarriren batean parte hartu behar duten.
|
|
|
Adituak narriopean jartzea. Narrioen aldia eta
|
modua
|
|
|
Pertsona zehatz bati buruzko azterketa judiziala gauzatuko da, auzitegiak egindako galdeketaren bidez; galdeketa hori kasuan kasuko beharrizanaren araberakoa izango da. Alderdiek galdeketa horretan parte har dezakete, auzitegiaren ustez parte hartze horrek nahasmendurik eragiten ez badu, eginbidea behar den
|
moduan
gauzatzeko; galdeketa horiren egoitzatik kanpo, inguruabarren ara egin daiteke, ateak itxita edo auzitegiabera hori komenigarri bada.
|
|
|
Egintzaren helarazpena egin bada 276 artikuluan ezarri
|
moduan
, eta egintza horrek, legearen arabera, prozesuko jardun zehatzaren epea hastea eragiten badu, orduan epe horrek bere bidea hasiko du, auzitegiaren esku hartzerik gabe; demandako kopietan zein data agerrarazi eta data horren biharamunean zenbatzen hasiko da epe hori.
|
|
|
284 artikulua. Froga proposatzeko
|
modua
|
|
|
4) Demandatzailearen aldeko «mortis causa» oinordetza
|
modu
sinesgarrian agerrarazi duen agiria, eta jabe nahiz gozamendun moduan edukitzailerik ez dela adieraz dezaketen lekukoen zerrenda; horixe egingo da, auzitegiari eskatu bazaio demandatzailea ondasun batzuen edukitzan jartzea, demandatzaile horrek adierazten duenean oinordetza horren ondorioz, berak eskuratu dituela ondasunok.
|
|
|
4) Demandatzailearen aldeko «mortis causa» oinordetza modu sinesgarrian agerrarazi duen agiria, eta jabe nahiz gozamendun
|
moduan
edukitzailerik ez dela adieraz dezaketen lekukoen zerrenda; horixe egingo da, auzitegiari eskatu bazaio demandatzailea ondasun batzuen edukitzan jartzea, demandatzaile horrek adierazten duenean oinordetza horren ondorioz, berak eskuratu dituela ondasunok.
|
|
|
267 artikulua. Agiri publikoak aurkezteko
|
modua
|
|
|
268 artikulua. Agiri pribatuak aurkezteko
|
modua
|
|
|
Edozein
|
modutan
ere, prozesuaren inguruko gaiek espezializazio handia behar dute, honako bi arrazoi hauek tartean direlako: batetik, teknizismo juridikoa ezinbestekoa izatea; eta, bestetik, hainbat arazo sortzea, besteak beste, alderdi bakoitzaren uziak defendatzeko baliabideei buruz eta auzitegien barne antolaketari buruz.
|
|
|
Historia eta kulturaren ikuspuntutik, Prozedura Zibilari buruzko 1881eko Legearen balioa ikaragarria da. Alabaina, errealitatearen esangura jasotzen duen ikuspuntu hori dela bide, kontuan izan behar da, aurrenik, dagoeneko agortutzat jo dela zatikako eraldaketen metodoa, jurisdikzio ordena zibilak eman beharreko justizia hobetzeko; eta, hurrenik, lege berria behar dela aurreko lerrokadetan aipatu planteamenduak
|
modu
zeharo berritzailean bildu eta egituratzeko.
|
|
|
Zalantza izpirik gabe, helburu horietan, eta, oro har, zuzenbidearen munduan, egundoko garrantzia du hizkerak, hau da, zuzenbidea adierazteko
|
moduak
. Latineziko inportantzia du, batik bat, justiziaren arlo honetan, herritar guztiek jo ahal duko esamoldea ius semper loquitur den heinean, horren garapen zehatzak berebitelako bertara.
|
|
|
Zinez, hainbat ahots entzun ziren, gaztelaniaz besteko hizkuntza horien tratamendua salatzeko; baina prozesuko legeek euren horretan iraun zuten, erregimen politikoak aldatu arren. Horrek indartu egin zuen gaztelaniaren eginkizuna, prozesu zibilaren berezko espresabide
|
moduan
. Euskal erakundeek behin eta berriro erreklamatu zuten euskararen ofizialkidetasuna eta Justizia Administrazioaren zerbitzupeko langileek euskara jakitea.
|
|
|
|
Modu
berean, azpimarratzekoa da Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Sailak egindako lana. Izan ere, hainbat neurri sustatu ditu, euskara benetan eta eragingarritasunez erabil dadin Justizia Administrazioan:
|
|
|
Terminologia finkatzeko orduan, kontuan hartu da zein diren prozesuaren izapide guztiak eta nolakoa den horien eremu semantikoa. Horrela, egoki bereiz daitezke, hitz egiteko orduan antzekoak izan arren, edukiaren aldetik esangura desberdinekoak diren kontzeptuak (auzi paperak/ autos, espediente
|
moduan
, eta autoa/ auto, ebazpen mota bat).
|
|
|
Lehenengo atala. Ebazpen motak, euren forma eta edukia, eta horiek eman, argitaratu eta artxibatzeko
|
modua
299
|
|
|
|
modua
859
|
|
|
3 Epai eratzaileak kondena erabakiak jasotzen baditu, erabakiok betearaziko dira lege honetan ezarri
|
moduan
.
|
|
|
5 Behin behineko neurriak ondorerik gabe geratuko dira, epaiak, horien ordez, behin betiko neurriak ezartzen baditu, edo prozedura beste
|
modu
batean bukatzen bada.
|