|
2010
|
|
|
Ba al
|
zenekien
algak oso garrantzitsuak direla planetaren bizitzarako. Arnasteko ezinbestekoa dugun oxigenoa sortzen dute.
|
|
|
Duela ehun urte gure arbasoak kezkatuta zeud en: «Ik ertu egin behar da, gehiago
|
jakin
behar da». Eta horregatik s ortu zen Aquariuma, ikertzeko asmoarekin. Ondo dago arrainak umeei, nerabeei edo edadetuei erakustea, entretenitzeko. Hori bai, ikerkuntzaren oinarriari eutsi behar zaio.
|
|
|
Gaur tunidoen gaineko aurreproiektu bat emango digute.
|
Badakizue
zenbat balioko duen proiektuak. Proiektu horren aurrekontuak?
|
|
|
Punta puntako teknologia erabiliz, nazioarteko erreferentzia bihurtu da ikerketa zentroa. Uneotan mundo osoko itsasoa ari dira aztertzen Pasaiako gunean, 6 herrialdeetatik etorritako ikerlari zientifikoak. Berdelaren, antxoaren zein hegaluzearen migrazioak zergatik gertatzen diren
|
jakin
nahi dute. Hala nola, klimak zer ikusi handi duela uste dute Aztikoek.
|
|
|
Labur esanda, Itsasoko istripu eta gertaeren ikerketarako Estatuko batzordeak bilatzen duena da nabigazioarekin loturiko instituzioek akatsetatik ikastea. Akats horiek zeintzuk izan diren
|
jakitea
, beti ez da erraza izaten. Helburua, akats horiek publiko egin eta neurriak har ditzaketen pertsonek ez errepikatzea da.
|
|
|
Datorren irailean, hilabete gutxi barru beraz, bertan behera geldituko da zerbitzua. Hori gertatu baino lehen, itsasontzi honi buruz zerbait gehiago
|
jakin
nahi izan dugu Price of Bilbao oso ondo ezagutzen duten bi pertsonaren eskutik: bata ontziaren kapitaina, besteaâ? ¦..
|
|
|
Galdera ona da hori. Momentuz ez
|
dakit
, eta beste tripulazioko guztiak berdin daude. Irailaren 28an bukatuko dugula dakigu eta P&O konpainia denen lana gordetzeko ahalegina egiten ari dela ere.
|
|
|
Momentuz ez dakit, eta beste tripulazioko guztiak berdin daude. Irailaren 28an bukatuko dugula
|
dakigu
eta P&O konpainia denen lana gordetzeko ahalegina egiten ari dela ere. Baina oso zaila da.
|
|
|
Euskadin hiru daude baina ziur ez
|
dakigula
zein den euren betebeharra. Horietako baten sartuko gara orain, barruan zer dagoen ikusteko.
|
|
|
Urteak urteak etorri, ontzi berritu eta lehiakorragoak eraikitzeko, teknologia berrietara egokitzen
|
jakin
dute: ontziak, arrantza ontziakâ? ¦
|
|
|
< Azken paragrafoa ez dut ulertu, ez
|
baitakit
galdera zein den, baina uste dut ondo interpretatu dudala, hala ere. Egiaztatu badaezpada.
|
|
|
Zer dira itsasoko errepideak?. Guk orain arte ez
|
genekien
ondo zer ziren baina Transfennica enpresakoek azaldu digute zer garraio mota den eta nola egiten dute lan. Santurtzin, kamioiek barkuan sartzen dute karga, eta edozein lekutaraino eramaten dute errepidetik pasatu gabe.
|
|
|
Guk hori horrela den
|
jakin
izan nahi dugu eta Afrikako arrantzale horiekin hitz egin dugu euren esperientziaren berri izateko.
|
|
|
IBON: Ba al
|
dakizu
Elkano nor izan zen?
|
|
|
IBON: Ba al
|
dakizue
getariarrei nola deitzen dieten.
|
|
|
IBON: Ez
|
dakizue
–
|
|
|
IBON: Lapa ba al
|
dakizue
zer den?
|
|
|
Deitu ere, elkarri anaia deitzen diogu. Nik orain ezer ez banu, honen etxera joan eta
|
badakit
laguntzeko prest legokeela. Uste dut, zuek ez duzuela elkar laguntzeko joera hori.
|
|
|
Nik arraina ikusi egin behar dut, badagoela sinisteko. Iaz urte polita izan zen, baina aurten ez
|
dakigu
hegaluzerik izango ote denâ? ¦. Arrantzalearen ogibidea gogorra da baina emazteak ere asko sufritzen du. Hiru seme alaba ditugu eta berak bakarrik eraman behar du etxeko martxa.
|
|
|
Hiru seme alaba ditugu eta berak bakarrik eraman behar du etxeko martxa. Norbait gaixo jartzen bada ere, ez
|
daki
zer egin eta nora jo. â? ¦Beti zain, emaztea beti zain.
|
|
|
Lagunak, egon hadi orain!
|
Badakizue
KRESALA n astero sartzen dugula gure erreportajeekin inolako zerikusirik ez duen irudi bitxiren bat. Begira, nolako xelebrekeria sartu genuen azkeneko saioan.
|
|
|
Oso denboraldi ona egiteko prest gaude. Kantabriako edo Galiziako taldeen maila
|
badakigu
zein den, eta ez dago aukerarik. Baina ezin duzu huts egin.
|
|
|
itsasadarraren aldea, hor itsas goran ikaragarrizko korronteak baitaude, eta duna hau. Aurten, gainera, altuera handia hartu du eta jendea handik murgiltzen da uretara, oso sakonera txikia dagoela
|
jakin gabe
.
|
|
|
Oso denboraldi ona egiteko prest gaude. Kantabriako edo Galiziako taldeen maila
|
badakizu
zein den. Euskadin ezin dugu huts egin.
|
|
|
KRESALAren jarraitzaile sutsu zaretenok
|
dakizuen
legez, astero astero, gure erreportajeetan irudi bereziren bat agertzen da, gainerako irudiekin bat ez datorrena.
|
|
|
VIRGINIA Bai jente askok ez
|
daki
baina nire amak maratoiak korritzen zituen. Helburu zehatz barik korrika hasi, eta 1982 edo 83an Bilboko maratoia irabazi zuen
|
|
|
|
Badakit
ulertzeko zaila dela baina ni neu ez nintzen honetan hasi garaipenak lortzeko helburuarekin. Egia da zenbat eta garaipen gehiago lortu hobea dela, baina niri benetan gustatzen zaidana lasterketetara joatea da, entrenatzea, motibazio hori izatea eta nire burua eta gorputza noraino hel daitezkeen ikustea, gainditze proba gisa hartzen dut.
|
|
|
IBON
|
jakin
badakigu lan fisikoa garrantzitsua dela baina mentalki ere prestatzen zara?
|
|
|
Pentsa! Bisualizazioa zer zen
|
jakin
baino lehen, 9 edo 10 urte nituenean, jada, lasterketa aurreko gauean, helmugara nola heltzen nintzen ikusten nuen, Nola ematen dituen oinkadak â? ¦.
|
|
|
Benetan, bete betean asmatu duzue! Ez
|
dakit
nori bururatu zaion baina erabaki hori hartu duen pertsonak bete betean asmatu du!! euskerak duen hitzik garrantzitsuenetakoa baita!...
|
|
|
ANA NIK ORAIN EZIN DUT HAIEKIN JARRAITU, EZ
|
BAITAKIT
ARRAUNEAN EGITEN ETA KORTAREKIN BATERA JOANEZ GERO, PISU GEHIEGI IZANGO LITZAKE, BERAZ, ONDO SEGI ETA BUELTAN IKUSI DUGU ELKAR.
|
|
|
Chico moreno: Ez
|
dakit
, hamar terdietan hasi gara ta ez dakit ze ordu den.
|
|
|
Chico moreno: Ez dakit, hamar terdietan hasi gara ta ez
|
dakit
ze ordu den.
|
|
|
Merkatura joan eta lata bat hegaluze edo hagalabur erosten dugunean barra kodea duela antzematen diogu. Baina gutxik
|
dakite
ordea barra kode horri esker elikagai horren inguruko informazioa izan dezakegula.
|
|
|
Ikusiko duzue! Lata bakoitza nork egin duen
|
jakitea
posible da!
|
|
|
Orain, azken urte luzeetan ermita zaintzen duen elkarteko kideak lagun hartu, eta goazen baseliza barrutik ezagutzera. Haren berri, inork ez
|
daki
haiek baino hobeto.
|
|
|
Getariako bizilagun batek 40, 50 eta 60ko hamarkadetan erabiltzen ziren arrantzarako tresnak zaindu eta sailkatu ditu. Modu honetan, gure arrantzale zaharrek erabiltzen zuten teknikaren berri
|
jakin
ahal izan duguâ? ¦
|
|
|
Gizonezkoei behin baino gehiagotan esaten diegu: â? ¦â, zuek ere josten ikasi zenukete, barkuan apurtzen bada sarea,
|
jakin
dezazuen non geratu behar duzuen gau hortako harrapaketak ez galtzeko!... Aitzakia, niretzat aitzakia baino ez delako diot, hatzak lodiak dituztela esaten dute, aitzakia hutsa!
|
|
|
Zer kontatu dizu? Zer
|
dakizu
–Nola joan da espedizioa?
|
|
|
Bi hilabete ta erdi denbora asko da, 20 metroko belauntzi bat da, haundia ematen du baina zortzi gara eta txikia da. Azkenean ez duzu hemendik irteten eta ez
|
dakit
, arnasa
|
|
|
Getariako bizilagun batek 40, 50 eta 60ko hamarkadetan erabiltzen ziren arrantzarako tresnak zaindu eta sailkatu ditu. Modu honetan, gure arrantzale zaharrek erabiltzen zuten teknikaren berri
|
jakin
ahal izan duguâ? ¦
|
|
|
diseinua... Merkatuak zer eskatzen duen asmatzen dugu, eta horrela
|
dakigu
zer egin behar dugun. Eta hasieratik lehenengo zirriborrotik, hasten gara:
|
|
|
Nire amak
|
bazekien
unibertsitatea ez zegoela niretzat egina. Aitak berriz â??
|
|
|
zioen. Nik
|
banekien
ezetz. Orduan surfa agertu zen nire bizitzan premiazko beharrizan modura. Amets bat balitz bezala hasi zen oso txikitan, eta han geuden, niri berdin zitzaidan esaten zidaten guztia.
|
|
|
Craig: Andy Irons, igual jende askok ez
|
daki
baina munduko txapelduna izan zen 2002, 2003 eta 2004 n, hiru urte jarraian. Olatuetan trebetasun paregabea erakusten zuen beharbada Kelly Slateren mailan.
|
|
|
Gaurko gure saioa Hondarribitik aurkeztuko dizuegu. Erreportaje oso interesagarriak zain dauzkagu, baina hasteko, ezagut dezagun arrantza herri hau pixka bat hobeto eta
|
jakin
dezagun bertako bizilagunek zein iritzi duten beren herriaz â? ¦
|
|
|
Eta ikasi egiten dute baina, itsasoan egon behar da.
|
Jakiteko
, galegoz esaten den bezala â?, hay que mamarlo â?
|
|
|
Ze ordutan? Gaur egun polita da, gaur ordubatetarako etxean egon gintezke beste batzuetan hirurak edo laurak arte egoten gara, nork
|
daki
.
|
|
|
Unai: Gasteizen ere
|
jakin
dezatela, hemen dago proba, bera hona etortzen dela produktu onak eta freskoak erostera.
|
|
|
Pedro Luis: Eta handik bi egunera itzuli egin behar, bi itsasontzi sartzeko direla
|
jakiten
duzulako eta ea zorte gehiago daukazun. Horrela da.
|
|
|
Resu: Ez
|
dakit
, gehienak behintzat â? ¦
|
|
|
Malbinetan, Hegoafrikan, ni asko ibilia naiz. Karga-ontzi baten, baina, bizitza, aldatu egiten da,
|
badakizu
nolakoa den.
|
|
|
Ezer baino lehen, ordea,
|
jakin
dezagun plentziarren ahotik nolakoa den herria eta zer sentitzen duten plentziarrek harengatik.
|
|
|
Datorren urteko martxoan, Plentziako badian egin den ikerketa oso berritzaile baten emaitzak
|
jakingo
dira. Ardoa izan da ikerketa gaia.
|
|
|
Gizona: Izugarrizko aukera zen itsaspeko laborategia egitea, ez upategi batentzat bakarrik, baizik eta nahi duten botilentzat eta arloko profesionalentzat ere. Era honetan
|
jakin
dezakete itsasoak zer aukera ematen dituen ardoak ontzeko.
|
|
|
arrantza ontzian sartu gara, gau oso bat itsasoan egiteko. Gau eta egun eskifaiarekin egon gara, arrantza nola egiten duten ikusi eta ontzi barruan elkarbizitza nolakoa den
|
jakiteko
|
|
|
Baina lehenago,
|
jakin
dezagun bertako bizilagunen ahotik, nolakoa den Pasai Donibane.
|
|
|
Jendea kite surf praktikatzera animatu nahi dut. Berdin dio inoiz uretako kirolik egin ez badute ere; kirol honetarako ez da behar ez indarra, ezta uretan ibiltzen
|
jakitea
.
|
|
|
Baina lehenago
|
jakin
dezagun gehiago Santurtziri buruz, bertoko bizilagunen ahotan.
|
|
|
Gutxiago edo gehixeago Eguberrietan ia denok hurbiltzen gara gure etxeko sutondora sukaldean aritzeko. KRESALA n, sukaldera ez baina munduko sukaldari onenen ondora hurbildu gara parrilan erretako arrainei buruzko sekretuak
|
jakitera
. Adi, gure eguberrietako afarietan eta bazkarietan balia ditzakegun aholkuak eman dizkigute eta.
|
|
|
Normala denez, bizimodua euren artean egiteko joera zuten. Orain dela 120 edo 130 urte Italiatik etorritako pertsona bat, siziliar bat, hizkuntza ez
|
zekiena
, kultura ezberdina eta hizkuntza ezberdina dituen herrialde batera zetorrena, normala denez bere kidekoekin egongo da lotuago.
|
|
|
|
Jakin
dezagun gehiago opera honi buruzâ? ¦.
|
|
|
Itsasertzeko herri txikitxo bat da, oso polita, eta jendea gazitzetik bizi izan da. Halako baten
|
jakin
zuten hemen, Bizkaiko Golkoan antxoa ugari eta handia zegoela, eta hona etortzen hasi ziren.
|
|
|
Esperientzia duen norbaitekin joatea hobea edo komenigarriagoa izango litzateke, baina guk nahiago dugu elkarrekin egin. Kontua da
|
jakitea
horrelakorik egiteko gauza garen; horixe bilatzen dugu. Bestela ez ginateke hemen izango.
|
|
|
Lasterketa hau orain dela bi urte jaio zen. Ez
|
genekien
berriz egingo zen ala ez, baina bueltatu egin da, eta indartsuago gainera. Ontzi kopurua ikustea besterik ez dago.
|
|
|
GARRA RUFA arraina aipatzen badizuet, zuetako askok segur aski ez du
|
jakingo
zertaz ari garenâ? ¦Baina gure hanketako azalaren zati lehorrak edo hildakoak xurgatzen dituen arrain bat badela esanez gero, akaso ezagutu duzue. â?. DOKTORE ARRAINAâ?
|
|
|
Barceloneta auzoan izan ginen haiekin, PORT VELL kaiaren ondoan, estropada garrantzitsu honen aurretik haien usteak eta iritziak
|
jakiteko
. Datozen asteetan, bi gipuzkoarrek Lurreko itsaso bortitzenak zeharkatuko dituzte, 2000 ordu baino gehiago iraungo duen lehiaketa gordinean.
|
|
|
1990garren urtetik egiten dugu lan hau. Lanaren helburua Ibaizabal ibaiaren estuarioren kalitatea neurtzea da, eta Bilboko itsasadarra deritzona denboran nola bilakatzen den ahalik eta zehatzen
|
jakitea
. Duela hogei urtetik honako datuak ditugu.
|
|
|
Badira urteak jendeak itsasadarrean arrantzatzen duela.
|
Badakigu
itsasadarraren behereko zatian lupiak hartzen dituztela, eta horrek erakusten digu arrainak gero eta gorago sartzen direla. Arrainak bio adierazle modura erabiltzen ditugu.
|
|
|
Mujer2: Nik ez
|
dakit
zer diren, (Egurra ukituko dut)
|
|
|
Ikusten ari naiz, jende gaztea gutxi animatzen dela, ezta? Ez
|
dakit
denborarik ez duten edo â? ¦
|
|
2011
|
|
|
Zientzia komisioan harrapaketa kopurua zehazteko agindua genuen, 2022 urtera% 60ko errekuperazioarekin heldu behar genuela
|
jakinda
. Ariketa hori egin genuen eta ondorioztatu genuen 13.500 tonako harrapaketa kopuruarekin 2022 urtera iritsitakoan arrantza baliabidea berreskuratuta egongo zela.
|
|
|
Fernando:
|
Badakizu
, denboraldiahelduarteezdugujakingononegongogaren.
|
|
|
Arrantzale, kapitaina, surflari eta beste hainbat lagunek euren esperientziak kontatu dizkigute, itsasoak bere alderik gordinena erakusten duenean. Euskalmet eko aditu batekin ere egon gara, denboraleak eta galernak nola sortzen diren argitzeko, eta ze ondorio dakarten
|
jakiteko
.
|
|
|
Esan bezala, ekosistema hau oso gaztea da oraindik. Ez
|
dakit
noiz arte jarraituko duen garatzen eta leheneratzen, baina iritsiko zaio helduaroa. Orain arrain mota asko ikus ditzakegu, txiki txikiak batzuk, kabuxak, muxarrak... baina baita krabarrokak, itsas baleztak, lupiak, urraburuak eta itsas aingirak ere.
|
|
|
Herri honen jatorriaz gain,
|
jakin
dezagun orain kostako herri honetako zehaztasun gehiago.
|
|
|
Lekeitioko itsas argira goaz orain. Itsasora irten aurretik kontutan eduki behar ditugun oinarrizko segurtasun neurriak zeintzuk diren
|
jakingo
dugu.
|
|
|
Hainbat gomendio ematen dituen ikastaroaz ari gara, Kirol itsasontzietan nabigatu behar dugunean eta bakarrik goazenean,
|
jakin
beharreko segurtasun neurriak dira.
|
|
|
|
Jakin
dezagun berri gehiago EAri buruz, gaurko erreportajeak ikusi aurretik!
|
|
|
Surf a egingo dugu jarraian, padel surf deitzen den modalitatea,
|
badakizue
, taula luze batean arraunekin lagunduta egiten dena. Gurekin dator padel surf a egitera AKETZA SANCHEZ, surflari ezaguna.
|
|
|
EMILIO FRANCO: Gaur
|
jakin
dut 70 garela; 69 ginen baina egin duten moldaketaren ondorioz amarratzeko toki bat gehiago jarri dute.
|
|
|
EMILIO FRANCO: Nik ez daukat eragozpenik mundu guztiak
|
jakin
dezan. Lehenik eta behin kontatuko dizut esku artean dudana:
|
|
|
Jartzeko orduan sistema bat dut. Gezurra dirudi, baina urte askotako praktikarekin eta esperientziarekin,
|
badakit
kabratxoak izkirari lehenengo jaten diona bizarrak direla. Hori dela eta, atzeko partetik sartu behar duzu.
|
|
|
Nik ez dut sekula arrainik garbitu. Nik ez
|
dakit
ondo ari naizen, baina tiraâ? ¦
|
|
|
Honelako proba sozialetan, eta proba guztietan, balizen kokapen zehatza behar da. Non dauden zehatz
|
jakin
dezaten norabidea erabakitzeko eta abar. Baliza batetik bestera, bestetik hurrengora, eta horrela...
|
|
|
Kanpora irtengo gara.
|
Badakizue
bale bizarrak zer diren?
|
|
|
Buztana:
|
badakizue
buztanak zer tamaina daukan?. Hegazkin baten hegoaren tamaina.
|
|
|
|
Badakizue
zer den hau
|
|
|
Euskaldunek Estatu Batuetan balea harrapaketan izaten zituzten abenturak kontatzen ditu. Ingelesez idatzita dago eta askori
|
jakin
mina piztu die.
|
|
|
Ba al
|
dakigu
berez nongoak diren itsaski hauek: abakandoa, otarraina, zigala, izkira?
|