|
2013
|
|
|
a) Eta zuk," beti ongi nahi duenak maiz gaizki" dabilela jakinda, nola
|
ikusten
duzu zeure burua. Jo ezazu berriz ere taulara, eta jaso informazio hori hirugarren zutabean.
|
|
|
Berriro elkar
|
ikusi
arte.
|
|
|
|
Ikusi
dugun bezala, galderak helburuarekiko egokia izan behar du. Horretaz gainera, nori egiten zaion galdera ere garrantzitsua da, erantzun egokia jaso nahi badugu.
|
|
|
8 Asteburu honetan taberna batean kanta jarrita, gazte kuadrilla handi bat
|
ikusi
dut kantuan eta zuk bideoan egiten dituzun keinuak zehatz errepikatzen. Zer gogoeta eragiten dizu horrek?
|
|
|
Eta horrek oso ikuspegi zabala eman dit: komunikazio legez
|
ikusteko
, inprobisazio legez... Ez jardun tradizional kultural legez.
|
|
|
Ez jardun tradizional kultural legez. Oso garrantzitsua da
|
ikustea
bertsolaritza ez dela norabide bakarreko ezer.
|
|
|
ez dut
|
ikusten
. Gero, batzuetan, ez dakit ezetz esaten.
|
|
|
d) Kobazuloak leku interesgarria dirudi. Noiz joan gaitezke
|
ikustera
–
|
|
|
1 Laguna a)
|
ikusi
zaitu.
|
|
|
6 Mauleko lagunari f)
|
ikusi
dituzu.
|
|
|
5) Anderrek zu kalean
|
ikusi
gaur goizean.
|
|
|
g) Nork
|
ikusi
zaitu kalean?
|
|
|
|
ikusi
nau. irakasleak irakasleek
|
|
|
3 Mezu arraro bat
|
ikusten
baduzu, ezabatu berehala.
|
|
|
d) Bizitza gogorra izan duzu; hala eta guztiz ere, egoera zailenak ere alderik onenetik
|
ikusteko
edo hartzeko joera duzu.
|
|
|
Jokamoldearen berri emateko adjektiboak erabiltzeaz gainera, hainbat esamolde daude, gure hizkuntzan, pertsona baten nolakotasuna eta izaera deskribatzeko.
|
Ikus
ditzagun horietako batzuk.
|
|
|
h)
|
Ikusi
al duzu gure Mari. Ondotik pasatu da, eta begiratu ere ez!
|
|
|
Leku baten deskribapena egitea ez da soilik espazio horretan dauden elementuak izendatzea. Elementu horiek ordenatu eta elkarrekin erlazionatu behar dira, irakurleak leku hori"
|
ikus
" dezan. Beraz, espazio jakin bat deskribatzean, haren nolakotasuna islatzen duten elementuak eta ezaugarriak ez dira edozein modutara aurkezten; aitzitik, aurrez finkatutako deskribapen plan baten arabera ordenatzen eta aurkezten ditu deskribapenaren egileak.
|
|
|
|
Ikusi
duzun bezala, leku deskribapenetan, adjektiboak baliagarriak zaizkigu sentimenduak, inpresioak eta sentsazioak helarazteko. Adjektibo horietako batzuk bildu ditugu jarraian, euskalki batetik eta bestetik hartuak.
|
|
|
Etxea mendiaren maldan zegoen, itsasotik
|
ikusteko
moduan. Haren goialdean, basoak gorantz egiten zuen euri hodeietaraino; behealdean, tolesduraz tolesdura jaisten zen laba beltza, garai bateko erregeek barruan gordetzen zituzten haitz haiek osatuz.
|
|
|
Kafe bat eskatu, eta kanpoko terrazan eseri nintzen. (a) ondo
|
ikus
nezakeen inguru guztia: (b), zuk hain gustuko duzun udal liburutegia;
|
|
|
maila igo behar dira. Ermitatik
|
ikusiko
dogun paisaia zoragarria da, benetan: itsasoz inguratuta dago, hirigunetik ihesi, eta gizakiaren eragina gutxienekoa du.
|
|
|
Hemen
|
ikusten
duzuen hau Vincent Van Gogh margolari ezagunaren margolana da: Logela Arles-en.
|
|
|
Zuk aurrera egin zenuen, besteetan bezala, usainari jarraikiz jarraituko zitzaizula pentsatuz. Baina ez zen hala izan; ez zenuen txakurra berriro
|
ikusi
, eta, orduz geroztik, galduta dabil hain maitea duzun txakurra.
|
|
|
Txakurraren galeraren berri zabaltzeko, txakurra nolakoa den deskribatzen duten kartelak egitea otu zaizu. Lehenik, galdu den bazterretik gertuen dagoen herrian jartzea pentsatu duzu, inork paraje haietan
|
ikusi
badu, zurekin harremanetan jar dadin.
|
|
|
1 Kartela egiten hasi baino lehen, eredu bat izan duzu.
|
Ikusi
al duzu inoiz galdutako animalia bat iragartzen duen kartel edo oharrik. Ikusi, bada, eskaintzen dizkizugun honako adibide hauek.
|
|
|
Ikusi al duzu inoiz galdutako animalia bat iragartzen duen kartel edo oharrik?
|
Ikusi
, bada, eskaintzen dizkizugun honako adibide hauek.
|
|
|
|
Ikusiz gero
, deitu zenbakira eta 100 euroko saria jasoko duzu.
|
|
|
Norbaitek
|
ikusiz gero
, deitu telefonora, mesedez. Aurkitzen duenak saria jasoko du.
|
|
|
Basozainak, hasteko, gogorarazi dizu zer dioen legeak txakurrak mendian lotuta ez eramateari buruz. Ondoren, zure larritasuna
|
ikusita
, zer egin behar duzun proposatu dizu.
|
|
|
Pertsona bati buruzko informazioa jasotzeko modu bat baino gehiago dago; horietako bat elkarrizketa da. Orain
|
ikusiko
duzun bideoan, Mertxe Arruti andreak bi elkarrizketatzaileren galderei erantzuten die.
|
|
|
1 Bideoa
|
ikusi
ahala, honako galdera honi erantzugo diozu: elkarrizketatzaileak Mertxeren zaletasunez galdetuz hasten du elkarrizketa; zer beste gairi buruzko galderak egiten dizkiote?
|
|
|
2 Bideoa
|
ikusi ondoren
, binaka jarri, eta Mertxeri egindako galderen zerrenda osatuko duzue. Kontuan izan zerrenda berria bi kideen ekarpenez osatu behar duzuela.
|
|
|
Lur azpian bizi da, eta haitzuloetatik nahiz osinetatik kanporatzen da. Leku askotan
|
ikusi
izan da, baina honako hauek dira Mariren zulo entzunenak: Balzola, Diman; Supelaur, Orozkon eta Anboton; Atxorrotx, Eskoriatzan, Zaldiaranen eta Aketegin; Agamunda, Ataunen; Murumendi, Beasainen; Marizulo, Amezketan; Akelarre, Zugarramurdin; Lezia, Saran, eta abar.
|
|
|
Gogoratu, esate baterako, Xabier Payak bere buruari buruz dioena 13 jardueran irakurri dugun elkarrizketan: " Ni oso ezkorra naiz, eta akatsa besterik ez dut
|
ikusten
". Lehenik adjektiboa erabiltzen du(" ezkorra"), eta, ondoren, hori zertan ikusten den azaltzen du(" akatsa besterik ez dut ikusten").
|
|
|
" Ni oso ezkorra naiz, eta akatsa besterik ez dut ikusten". Lehenik adjektiboa erabiltzen du(" ezkorra"), eta, ondoren, hori zertan
|
ikusten
den azaltzen du(" akatsa besterik ez dut ikusten").
|
|
|
" Ni oso ezkorra naiz, eta akatsa besterik ez dut ikusten". Lehenik adjektiboa erabiltzen du(" ezkorra"), eta, ondoren, hori zertan ikusten den azaltzen du(" akatsa besterik ez dut
|
ikusten
").
|
|
|
Honako adjektibo hauen artetik, zein lotuko zenioke bertsolari gazteari? Idatz ezazu testuko zer informaziok eraman zaituen hori ondorioztatzera.
|
ikusi
adibidea:
|
|
|
Bi informazio mota erabil dezakegu pertsona baten deskribapena egiten dugunean: batetik,
|
ikusi
duzun bezala, ezaugarri fisikoen eta izaeraren deskribapena egin daiteke; bestetik, haren ekintzen eta jokamoldearen berri eman daiteke.
|
|
|
Nola
|
ikusten
duzu zure burua?
|
|
|
NIRE BURUA HONELA
|
IKUSTEN
DUT
|
|
|
|
Ikusi
dut esanda, nik zerbait orain dela gutxi ikusi dudala adierazten da. Gaztelaniaz lo/ la/ le he visto esan nuke hori bera adierazteko, eta ingelesez I have seen it.
|
|
|
Ikusi dut esanda, nik zerbait orain dela gutxi
|
ikusi
dudala adierazten da. Gaztelaniaz lo/ la/ le he visto esan nuke hori bera adierazteko, eta ingelesez I have seen it.
|
|
|
|
Ikusi
zenuen ekin zuk norbait atzo edo lehenago ikusi zenuela adierazten da.
|
|
|
Ikusi zenuen ekin zuk norbait atzo edo lehenago
|
ikusi
zenuela adierazten da.
|
|
|
|
Ikusiko
gaituzte: norbaitzuek gu gero ikusiko gaituztela.
|
|
|
Ikusiko gaituzte: norbaitzuek gu gero
|
ikusiko
gaituztela. Gaztelaniaz, nos verán; ingelesez, they will see us.
|
|
|
|
Ikusi
baninduzu: gaztelaniaz, si me hubieses visto; ingelesez, If you had seen me.
|
|
|
Aditzak, molde jokatugabean, berriz, ez du ez pertsonaren, ez denboraren, ez bestelakoren informaziorik ematen: esnatu, egitea, irabazi,
|
ikustea
, hartu, etortzea
|
|
|
Ondoren, bakoitzak paper batean idatziko du zer hitz erlazionatu dituen eta zein den lotura horretarako arrazoia.
|
Ikus
ditzagun adibide batzuk:
|
|
|
Nik Txanogorritxo, otsoa eta ausardia erlazionatu ditut: otsoa
|
ikusi
, eta ikaratu edo korrika alde egin beharrean, Txanogorritxok harekin hitz egin zuen. Horregatik, ausarta izan zela iruditzen zait.
|
|
|
Hitz egitean, solastean, literatura testuak ozen irakurtzean& hitz serioak zabaltzen ditugu, biziak, lehorrak, kantariak, sentituak, dantzariak&, denak adierazkorrak! Bi pertsonak nola egiten duten
|
ikusiko
dugu bi bideotan:
|
|
|
Jolastu tonuarekin, bolumenarekin, keinuekin, koru eta errepikarekin. Horretarako, hainbat baliabide
|
ikusi
eta ikasi dituzue osagai honetan. Ondoren, irakur ezazue taldekide guztion artean.
|
|
|
Ariketa horiek zenbat eta gehiago egin, orduan eta trebeagoa izango zara, ahoko muskuluak garatuagoak izango baitituzu. Etxean ariketak egitea erabakitzen baduzu, jar zaitez ispiluaren aurrean, ondo egiten ote duzun
|
ikusteko
.
|
|
|
Ez eskatu ispiluak bezain leiala izan nadin ezin bazara
|
ikusi
zure aurrean ezin badidazu barrura so egin zabalik etsi den leiho batetik bezala.
|
|
|
Ez dakit bestearen minaz nireaz ez bada.
|
Ikusten
dudan bezala diotsut ez eskatu ispiluak bezain leiala izan nadin, ez naiz mugituko
|
|
|
Ea egunsentia arte irauten duen! Zer ez ote nukeen emango Naima orain
|
ikusteko
. Berdin zait gosariarekin ala gabe etortzen den.
|
|
|
a) Testu idatziak batetik, audioak bestetik, eta
|
ikus
entzunezkoak azkenik.
|
|
|
|
ikusten
ditudanean, batez ere adorea falta zaidala ikusten dut.
|
|
|
ikusten ditudanean, batez ere adorea falta zaidala
|
ikusten
dut.
|
|
|
aztertutako taldean, taldekideen izaera, egin eta
|
ikusitako
keinuak eta nire esperientzia kontuan hartuz, bakoitza nola sentitu den ondorioztatu badut.
|
|
|
2 Egin dituzun eraldatzeetatik, bereziki harro al zaude horietako batez? Hura ere zure bilduman jasoko duzu; jarri izenburua, eta, beharrezkoa
|
ikusten
baduzu, egin azkeneko txukunketak.
|
|
|
1 Taldeka jarrita, talde bakoitzak bideo bat
|
ikusi
eta aztertuko du. Eta bost minutuko tarte batean, taldekide bakoitzak honako fitxa hau osatuko du:
|
|
|
Irakurtzeko, entzuteko eta
|
ikusteko
nire sentimenduei buruzko testu poetikoak bilduko dituen bilduma.
|
|
|
Eta sentimenduak
|
ikusi
ere egiten direla esango balizute. Aspaldian elkar ikusi ez duten bi lagunen besarkada beroa ez al da maitasunaren eta pozaren irudi garbia?
|
|
|
Eta sentimenduak ikusi ere egiten direla esango balizute? Aspaldian elkar
|
ikusi
ez duten bi lagunen besarkada beroa ez al da maitasunaren eta pozaren irudi garbia. Oraingo honetan, begiak zorroztea komeni zaizu.
|
|
|
Zuri zuri zegoen, trantze estu bat pasatzen ariko balitz baino abailduago. (&) Kokotsa dardarka; begiek, berriz, lauso lauso nigan finkatuta segitzen zuten, baina ni ez nintzen beste norbait edo zerbait
|
ikusten
ariko balira bezala. Ez nekien zertaz ari zen.
|
|
|
Loriak udan ihintza bezala maite det dama gazte bat, hari hainbat nahi diotenik ez da munduan beste bat. Inoiz edo behin pasatzen badet
|
ikusi gabe
aste bat, bihotz guztira banatutzen zait halako gauza triste bat.
|
|
|
Esaldiak osatzeko, erabili 7 jardueran
|
ikusitako
iritzia emateko adierazpenak, eta 10 jarduerako zergatiak emateko egiturak. Hona adibide bat:
|
|
|
Elkarri bizkarra ematen zioten, memento hartan ez zuten elkar
|
ikusi
ere egin nahi. Ez zeuden ados eta desadostasun betea adierazi nahi zioten elkarri.
|
|
|
Aitona amonek niri, lepo lepotik helduta, musu eman zidaten herenegun, etxera bisitan ustekabean joan nintzaielako. Nik emandako sorpresarekin haiek hain pozik
|
ikusita
, egindakoaz harro sentitu nintzen.
|
|
|
Hesteak erabat urratuta utzi zizkioten. Beldurra ematen du halakorik egin dezakeen jendea badela pentsatzeak eta
|
ikusteak
!
|
|
|
Baina badago bestelako jenderik; gertaera horien ondoren horrenbeste herritar protesta egitera irten izanak itxaropena eragiten du. Oso ona izan zen bat bateko protestagileen haserrea
|
ikustea
, bortxatzaileak Justizia Administrazioaren aurrera eramateko erabakitasuna ikustea.
|
|
|
Baina badago bestelako jenderik; gertaera horien ondoren horrenbeste herritar protesta egitera irten izanak itxaropena eragiten du. Oso ona izan zen bat bateko protestagileen haserrea ikustea, bortxatzaileak Justizia Administrazioaren aurrera eramateko erabakitasuna
|
ikustea
.
|
|
|
Hori baino hobea izan zen
|
ikustea
nola zuzentzen zuten beren haserrea kalera protestara irtendako herritarrek bortxaketak eta sexu indarkeria justifikatzen dituen gizarte eta kultura baten aurka. Kaleko gizon eta emakume arruntek sexu indarkeriaren arrazoiei aurre egiteko eta amaiera ipintzeko
|
|
|
Bihotz biren berri ematen dute honako bi testu hauek. Zure sentimenduen inbentarioa
|
ikusita
, nolakoa dela esango zenuke zeurea. Nolako bihotzak gustatzen zaizkizu?
|
|
|
2 Bi testuetan hitz batzuk nabarmenduta daudela
|
ikusi
duzu. Jarri arreta horietan, eta erantzun galderei:
|
|
|
Unitate honetan, beldur jarri beharrean, beldurra jarri dugu. Hiztegian
|
ikusitakoa
eta gaztelaniaz izen sintagmari buruz ikasitakoa baliatuz, ondoriozta daiteke izena beldur dela eta beldurra izena gehi artikulua.
|
|
|
2 23 jardueran
|
ikusitakoaren
harian, nahikoa iruditzen al zaizu izenak besterik gabe hautatzea. Ikusi duzu izenen artean badirela halako loturak; bestela, nola multzokatu!
|
|
|
2 23 jardueran ikusitakoaren harian, nahikoa iruditzen al zaizu izenak besterik gabe hautatzea?
|
Ikusi
duzu izenen artean badirela halako loturak; bestela, nola multzokatu! Hona hemen hainbat hitz; ea gai zaren multzotan banatzeko, ondoren ematen dizkizugun izenei segida emanez:
|
|
|
Baina ez sarrera bakoitzari lotutako testua. Hala ere, ziur gai zarela eskuartean ez duzun testu horren edukia aurrez
|
ikusteko
.
|
|
|
h. Zerbaitek izango dituen ondorioak denbora pasatzen denean
|
ikusiko
direla adierazteko.
|
|
|
4 Eraldatzeko proposamena:
|
Ikusirik
zeltek halako balio handia ematen zietela zuhaitzei, eta halako errespetua zietela, esan daiteke zelten zuhaitzek itzal handia zutela.
|
|
|
1 paragrafo bat osatu du.
|
Ikus
dezagun nola egin duen. Batetik, paragrafoa osatzeko erabili dituen hiru esaldiak jaso ditugu.
|
|
|
Batetik, paragrafoa osatzeko erabili dituen hiru esaldiak jaso ditugu. Bestetik, esaldi horiek josiz nolako paragrafoa sortu duen
|
ikusiko
duzu.
|
|
|
Informazio testu bat idatzi behar denean, hartzaileak gaiari buruz eduki ditzakeen ezagutzak aurre
|
ikusi
behar dira. Gaiari buruzko ezagutza maila baxua duela pentsatzen bada, ideiak ahalik eta hiztegi arruntenarekin adierazi behar dira, eta ezinbestean aipatu beharreko hitz teknikoen esanahia esplikatzea edo argitzea da egokiena.
|
|
|
" Mari jainkosa" izenburua daraman testua idatzi berri duzu, eta, hura berrikusten ari zarela, aurrez
|
ikusi
duzu zer jakin lezakeen irakurleak gai horri buruz; hauxe erabaki duzu: informazio laburrak gehituko dizkiozu testuari, hainbat izen, ideia eta kontzeptu argiago gera daitezen.
|
|
|
1 Testua irakurlearen ezagutzetara egokitzeko, txertatu azpian dituzun informazioetatik egoki deritzozuna; erabili, horretarako, ikasitako baliabideak. Testua egokiagoa izan dadin beste aldaketaren bat egin beharra
|
ikusten
baduzu, egin ezazu.
|
|
|
Horiek eginda, osatu honako taula hau. Zehazteak lagunduko dizue kazetari ona izateko unitatean ikasi beharrekoak aurrez
|
ikusten
.
|
|
|
3 Ez da makala Zaharrak berri unitateak proposatzen dizun erronka! Nola
|
ikusten
duzu zeure burua kazetari. Nola moldatuko zara proposatu zaizkizun kazetari zereginetan?
|
|
|
b) Gako hitza: testuan informazio jakin bat bilatzeko aurrez
|
ikusitako
hitz, hitz multzo, zenbaki edo bestelako zeinu segida.
|
|
|
Beste batzuetan, aldiz, gako hitza ez da esplizituki galderan ageri. Adibidez," noiz agertu zen txalaparta?" galderan, bilatu behar dena zenbaki bat (urtea, mendea&) dela aurrez
|
ikusi
behar duzu, eta begiak azkar mugituko dituzu testuan haren bila. Behin data bat identifikatu duzularik, azkar irakurriko duzu haren inguruan dagoena, ea data hori den txalaparta noiz agertu zen adierazten duena, eta ez beste bat.
|
|
|
Neguko solstizioei buruzko testu batekin jardungo duzue lanean. Hasieran, ez duzue testua osorik
|
ikusiko
; pixkanaka joango zarete haren sekretuak deskubritzen.
|
|
|
Baina hori aski ez denez, aldizkari osoari begiratua emanez, erraz identifikatzen dira publizitate iragarkiak, artikuluak, egileak, aldizkariaren jabeak, argitaratze data, etab. Webguneetan, berriz, informazioa beste era batera antolatzen da.
|
Ikus
dezagun nola antolatzen den eta nola bilatzen den informazioa webgune batean. Sar zaitez Ikasnews webgunean.
|
|
|
Merlenka txiki horietakoak ere baziren. Pantxoak, palomitak, oilarrak& Xapoa geroago etorri zen; eta bakailaoa, garai hartan, ez zen
|
ikusi
ere egin nahi izaten. Pobreen jana zela esaten zen".
|
|
|
3 Irudia
|
ikusita
, unitatean zer egin duzula uste duzu?
|
|
|
3 Azpitituluei behatzea garrantzitsua da, izan ere, testuak zeren inguruan jardungo duen aurrez
|
ikusten
laguntzen dute.
|
|
|
a) Webgune guztiek ez dute aurkibiderik izaten.
|
Ikusten
al duzu aurkibiderik aldizkari digital honetan?
|
|
|
Sortu nahi dugun testuaren komunikazio asmoak esango digu zein den beharrezko informazioa. Eta zer gertatzen da
|
ikus
entzunezko testuetan edo entzungaietan?
|
|
|
Kontrabandoa Bidasoa aldean liburua lagungarri izan dakizukeela iruditu zaizu. Hori balioesteko, egileari EiTBn egin dioten elkarrizketa
|
ikusiko
duzu.
|