|
2005
|
|
|
Iñigo Alberdi testuaren orraztaileak dioen modura, Zein goxoa den LETRA ARTEAN BERE AHOTSA ENTZUTEA! Orain arte esandakoagatik, ahozkotasunera garamatza berriro
|
ikus
entzunezko testu idatziak. Hortan utziko dugu.
|
|
2010
|
|
|
Ez da kontu erraza baina, gero eta ordu gutxiago bikoizteko eskaria baitute bikoizketa etxeek. Ikus entzunezko itzulpenaren mundua txikia da, oso hermetikoa, zaila da
|
ikus
entzunezko testuen itzultzaile egokitzaile edo bikoizleen munduan sartzea. Normalean, gainera, ez dute langileok langintza hori soilik izaten euren bizibidea.
|
|
|
Joan zen Irrati Telebista eskola sortu zeneko sasoia, egun bikoizketa etxeek prestatzen dituzte profesionalak. Josu Barambones irakaslea ere, EHUko Itzulpengintza eta Interpretazio lizentziaturako ikastaroetan, saiatzen da bere ikasleei
|
ikus
entzunezko testuen itzulpenaren panoramika eskaintzen. Ikus entzunezko itzulpenaren egoeraren errepasoa egin eta teknikak irakasten dizkie ikasleei; izan ere, ikus entzunezkoak itzultzeko teknikak garaitiko testuetatik aldentzen dira:
|
|
|
Halatan ere, ez du horrek inolaz ere esan nahi euskarara egindako bikoizketa desegokia denik. Gainera, kontuan hartu behar da oso obra gutxi direla euskaraz sortuak, eta hortaz, erreferentzia gutxi dute
|
ikus
entzunezko testuen itzultzaile egokitzaileek, literatur itzultzaileen aldean.
|
|
2011
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuak irakurri eta ulertzeko Euskal Herriko gazte eta nerabe eskolatuek duten trebetasuna ezagutze aldera, metodologia kualitatiboa ere erabili zen. Euskal Herriko zortzi ikastetxe hautatu ziren (1 taula ikusi) bi aldagai demografiko kontuan izanda:
|
|
|
Dimentsio bakoitzean lor zitekeen puntuazioaren erditik behera geratu dira inkestatuen batez besteko puntuazio guztiak, 23 taulan ikusten den bezala. Horrek adierazten du maila handiko ezjakintasuna dagoela gure artean, aisialdian nahiz bizitza profesionalean hain denbora luzez erabiltzen eta kontsumitzen ditugun
|
ikus
entzunezko testu kultural horien irakurmenean eta ulermenean.
|
|
|
Formazioa eta ikasketa maila dira belaunaldien arteko amildegiaren kontrapisua. Nahiz eta adinak komunikazio teknologien erabileran desberdintasunak agerian utzi,
|
ikus
entzunezko testuen ulermen eta irakurketa kritikoa egiteko gaitasuna nabarmenki hobetzen du goi mailako ikasketak.
|
|
2013
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testua aipatzen denean, ikusizko eta entzunezko kanalen euskarrietan igortzen den testu mota ulertu ohi da eta, gainera, mezua eratu eta komunikatzeko, hizkuntzaren kodea ez ezik beste kode batzuk ere baliatzen dituena, hala nola musika eta efektu bereziak, planoak, argazkia, muntaia eta beste. Kode horien guztien bat egitetik eta elkarrekiko duten eraginean sortzen da ikus entzunezko testuaren esanahia.
|
|
|
Ikus entzunezko testua aipatzen denean, ikusizko eta entzunezko kanalen euskarrietan igortzen den testu mota ulertu ohi da eta, gainera, mezua eratu eta komunikatzeko, hizkuntzaren kodea ez ezik beste kode batzuk ere baliatzen dituena, hala nola musika eta efektu bereziak, planoak, argazkia, muntaia eta beste. Kode horien guztien bat egitetik eta elkarrekiko duten eraginean sortzen da
|
ikus
entzunezko testuaren esanahia. Autore asko mintzatu dira ikus entzunezkoen kode kanalen inguruan, esate baterako Agost (1999), Casetti eta di Chio (1999), Chaume (2001, 2004) eta Zabalbeascoa (2001).
|
|
|
a)
|
Ikus
entzunezko testua hainbat sistema semiotikok osatua dago, baina hizkuntzari dagokiona baino ez da itzultzen; gainerako sistemetako zeinuak ez ditu ukitzen itzultzaileak; bere eskumenetik eta lantegitik haratago daude. Horrek, halabeharrez, zenbait muga eta neurriren barruan lan egitera behartzen du itzultzailea, hau da, egokitzapenak egitera.
|
|
|
d)
|
Ikus
entzunezko testuetan askotariko egoerak eta ekintza komunikatiboak planteatu ohi dira eta, horiei lotuta, hizkuntza aldaera eta erregistro ugari onar dezakete. Itzulpena, sinesgarria izango bada, horiek guztiak islatu behar ditu.
|
|
|
e)
|
Ikus
entzunezko testuak ikusle askorengana iristen dira; profil oso heterogeneoak izan ohi dituzte ikusleek (adin, bizipen, formazio?) eta munduko bazter ezkutuenetan aurki daitezke. Hizkuntza komunitate bateko kideak, hiztun gutxiko komunitatea izanik ere?
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuen itzulpenean, ikusizko kodeak bere horretan, jatorrizko eran, irauten du, ez du inolako aldaketarik izango.
|
|
|
Sortu nahi dugun testuaren komunikazio asmoak esango digu zein den beharrezko informazioa. Eta zer gertatzen da
|
ikus
entzunezko testuetan edo entzungaietan?
|
|
2014
|
|
|
1 Ikasnews web orrian,
|
ikus
entzunezko testuei buruzko informazioa topatuko duzu. Arakatu bertan, eta erantzun honako galdera hauei.
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuek kode bakarra erabiltzen dute.
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testu askotan kode ikonikoa da indartsuena.
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuak, oro har, objektiboak dira eta arrazoian eragiten dute. Ikus entzunezko testuak aztertzean kodeak modu isolatuan aztertu behar dira.
|
|
|
Ikus entzunezko testuak, oro har, objektiboak dira eta arrazoian eragiten dute.
|
Ikus
entzunezko testuak aztertzean kodeak modu isolatuan aztertu behar dira.
|
|
|
e) Zeri erreparatzen zaio
|
ikus
entzunezko testuaren musika aztertzeko?
|
|
|
9 jardueran bildu dituzun
|
ikus
entzunezko testuetatik, hautatu egokiena iruditzen zaizuna, gustukoen duzuna; horrekin egingo duzu lan oraingoan.
|
|
|
1 Jaso itzazu, zerrenda batean,
|
ikus
entzunezko testu hori hautatzera eraman zaituzten arrazoiak.
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuen mezuak oso indartsuak dira; izan ere, mundu bat ez ezik, munduaren ikuskera bat ere proiektatzen dute. Ikasnews web orrian topatuko duzu horri buruzko informazio gehiago, eta hori beharrezkoa izango zaizu hurrengo zereginetarako.
|
|
|
a) Zergatik komeni da
|
ikus
entzunezko testuak kritikoki aztertzea?
|
|
|
c) Zer galderari erantzun behar zaie
|
ikus
entzunezko testuek islatzen duten mundua aztertzeko?
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuetan, gizartearen balioak ez ezik, haren irudia ere islatzen da. Aldi berean, islatze horren poderioz, gizartearen irudi hori indartu eta berretsi egiten da.
|
|
|
|
Ikus
entzunezko testuei buruz ikusi, ikasi eta entzundakoak kontuan izanik, prest al zaude ikus entzunezko testuak egoki erabiltzeko dekalogoa idazteko?
|
|
|
Ikus entzunezko testuei buruz ikusi, ikasi eta entzundakoak kontuan izanik, prest al zaude
|
ikus
entzunezko testuak egoki erabiltzeko dekalogoa idazteko?
|
|
|
1 Osatu
|
ikus
entzunezko testuak egokiro erabiltzeko dekalogoa, denon artean emandako arrastoak baliatuta.
|
|
|
|
IKUS
ENTZUNEZKO TESTUEN ERABILERA EGOKIRAKO DEKALOGOA
|
|
|
1
|
Ikus
entzunezko testuak oso indartsuak dira, eta oso presente daude gure bizitzan. Gozatu, kritikoki balioetsi, eta arduraz erabiliko ditugu.
|
|
|
2
|
Ikus
entzunezko testuen hartzaile garenean, darabiltzaten kodeei erreparatuko diegu:
|
|
|
3
|
Ikus
entzunezko testuen igorle garenean, modu bateratu eta eraginkorrean erabiliko ditugu hiru kodeak; hau da, mezu beraren mesedetan.
|
|
|
8 Ez da nahikoa
|
ikus
entzunezko testuak darabiltzaten baliabide adierazkorren arabera soilik interpretatzea. Irudikatzen duten munduaren eta mundu ikuskeraren balorazio kritikoa egingo dugu:
|
|
|
9
|
Ikus
entzunezko testuak eta irudiak partekatzen ditugunean, zainduko dugu:
|
|
|
|
ikus
entzunezko testuetako hitzezko kodea, soinu
|
|
2015
|
|
|
Bideo horietan aldarazten eta uztartzen dituzte beste batzuek sortutako testuak. Youtuberrak produktuetan, esaterako, maiz entzun, irakurri eta ikus daitezke beste
|
ikus
entzunezko testu batzuekiko hartu emanak.
|
|
2016
|
|
|
fi nean emanaldi osoa da
|
ikus
entzunezko testu egokia, koherentea, kohesionatua, zuzena, atsegina,
|
|
2017
|
|
|
Sarrerako testua hautatzen eta aurkezpen testuak lotzen badago lan apur bat oraindik ere. Azken finean emanaldi osoa da
|
ikus
entzunezko testu egokia, koherentea, kohesionatua, zuzena, atsegina, entretenigarria, euskal literatura ezagutzeko baliagarria izango dena! Zer iruditzen zuzendaritza edo koordinaziorako lan-taldeak hartzea egiteko horren ardura?
|