|
2010
|
|
|
2 Enplegu jakin baterako zein kalifikazio eskatu eta kalifikazio horietan oinarritutako bereizketa, bazterketa edo lehenespenak ez dira bereizkeria gisa
|
hartuko
.
|
|
|
Hitzarmen hau zein estatu kiderentzat indarrean izan eta estatu kide horiek euren gain betebeharra
|
hartzen
dute, enplegu eta okupazio arloan, aukera eta tratu berdintasuna sustatuko duen nazio politika azaldu eta gauzatzeko, horren inguruko edozein bereizkeria ezabatzeko xedearekin; aukera eta tratu berdintasun hori sustatzeko nazio politika gauzatuko da nazio mailako baldintzei eta eginerari begira egoki diren metodoen bidez.
|
|
|
Hitzarmen hau zein estatu kiderentzat indarrean izan eta estatu kide horiek euren gain betebeharra
|
hartzen
dute, nazio mailako inguruabar eta eginerei egokitutako metodoen bidez, hurrengoak gauzatzeko:
|
|
|
f) Hitzarmen honen aplikazioaren inguruan estatu kide bakoitzak izan behar duen urteko oroitidazkian jasotzea politika hori gauzatzeko
|
hartutako
neurriak eta lortutako emaitzak.
|
|
|
1 Lanaren Nazioarteko Konferentziaren beste hitzarmen edo gomendio batzuetan babesaren edo laguntzaren inguruan ezarritako neurri bereziak ez dira bereizkeriazkotzat
|
hartuko
.
|
|
|
...de Berezia izendatuko du (aurrerantzean Batzorde deituko dena); batzorde hori bost pertsonak osatuko dute, Komitearen kide izan daitezkeenak ala ez.Batzordeko kideak izendatuko dira gatazkako alderdien erabateko eta ahobatezko adostasunarekin, eta euren jardunbide egokiak estatu interesdunen esku jarriko dira, arazoa adiskidetasunez konpondu ahal izateko, konbentzio honetan ezarritakoa oinarritzat
|
hartuz
.
|
|
|
4.Artikulu honetako 2 paragrafoarekin bat etorriz ezarri edo izendatutako organoak eskarien erregistroa eramango du, eta, bide egokiak baliatuta, urtero gordailutuko ditu, idazkari nagusiaren esku utziz, erregistroaren kopia ziurtatuak, horien edukia jendaurrean ez dela zabalduko aintzat
|
hartuz
.
|
|
|
b) Hiru hilabeteko epean, komunikazioa jasotzen duen estatuak idatziz aurkeztuko dizkio azalpenak edo adierazpenak Komiteari, arazoa argitzeko eta, hala denean,
|
hartu
duen neurri zuzentzailea azaltzeko.
|
|
|
1.Herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen 1960ko abenduaren 14ko 1514 (XV) ebazpenean jaso dena, aintzat
|
hartu
eta horren helburuak lortzen ez diren bitartean, konbentzio honetako xedapenek ez dute inola ere mugatuko nazioarteko beste tresna batzuek edo Nazio Batuek eta horren erakunde espezializatuek bestelako herri horiei eskariak egiteko aitortu dieten eskubidea.
|
|
|
2.Nazio Batuetako Biltzar Orokorrak erabakiko ditu, demanda horri dagokionez,
|
hartu
beharreko neurriak, hala behar izanez gero.
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuen Gutunaren oinarri direla duintasun eta berdintasun printzipioak, gizaki guztiei datxezkienak, eta estatu kide guztiek, erakundearekin lankidetzan arituz, neurriak hartzeko konpromisoa hartu dutela, elkarrekin edo bananduta, Nazio Batuen helburuetako bat gauzatzeko, alegia, guztion giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetu unibertsala eta eragingarria sustatzea eta bultzat...
|
|
|
Kontuan harturik, Nazio Batuen Gutunaren oinarri direla duintasun eta berdintasun printzipioak, gizaki guztiei datxezkienak, eta estatu kide guztiek, erakundearekin lankidetzan arituz, neurriak
|
hartzeko
konpromisoa hartu dutela, elkarrekin edo bananduta, Nazio Batuen helburuetako bat gauzatzeko, alegia, guztion giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetu unibertsala eta eragingarria sustatzea eta bultzatzea, bereizkeriarik egin gabe, arraza, sexu, hizkuntza edo erlijio arrazoiengatik.
|
|
|
Kontuan harturik, Nazio Batuen Gutunaren oinarri direla duintasun eta berdintasun printzipioak, gizaki guztiei datxezkienak, eta estatu kide guztiek, erakundearekin lankidetzan arituz, neurriak hartzeko konpromisoa
|
hartu
dutela, elkarrekin edo bananduta, Nazio Batuen helburuetako bat gauzatzeko, alegia, guztion giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetu unibertsala eta eragingarria sustatzea eta bultzatzea, bereizkeriarik egin gabe, arraza, sexu, hizkuntza edo erlijio arrazoiengatik.
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalak aldarrikatutakoaren arabera, gizaki guztiak aske jaiotzen direla, berdinak izanik duintasunari eta eskubideei begira, eta pertsona orok bertan adierazitako eskubide eta askatasunak dituela, inolako bereizketarik egin gabe, batik bat, arraza, larru kolore edo jatorri nazionalaren ondoriozko arrazoiengatik,
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, gizaki guztiak berdinak direla legearen arabera, eta gizaki guztiek legearen babes bera izateko eskubidea dutela, bereizkeria ororen aurka eta bereizkeria bultzatzen duen egintza ororen aurka,
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuek kolonialismoa eta horrekin batera gauzatu ohi diren segregazio eta bereizkeria eginera guztiak kondenatu dituztela, horien mota eta horiek dauden tokia edozein dela, eta herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpenak, 1960ko abenduaren 14koak, [Biltzar Orokorraren 1514 (XV) ebazpena], adierazi eta solemnitateaz aldarrikatu duela halakoak lehenbailehen et...
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, arraza bereizkeria mota guztiak ezabatzeko Nazio Batuen Adierazpenak, 1963ko azaroaren 20koak [Biltzar Orokorraren 1904 (XVIII) ebazpena], solemnitateaz adierazi duela, dela munduko toki guztietan arraza bereizkeria lehenbailehen ezabatzeko beharrizana, horren mota eta agerpenak edozein izanik ere, dela gizakiaren duintasuna ulertzea eta errespetatzea ziurtatzeko beharrizana,
|
|
|
Erabakia
|
harturik
, behar diren neurri guztiak hartzeko, lehenbailehen arraza bereizkeria ezaba dadin, horren mota eta agerpenak edozein izanik ere, eta doktrina nahiz eginera arrazista guztiak prebenitu eta borrokatzeko, arrazen artean elkar ulertzea susta dadin, eta nazioartean arraza segregazio nahiz bereizkeria guztietarik aske den erkidegoa eraiki dadin.
|
|
|
Erabakia harturik, behar diren neurri guztiak
|
hartzeko
, lehenbailehen arraza bereizkeria ezaba dadin, horren mota eta agerpenak edozein izanik ere, eta doktrina nahiz eginera arrazista guztiak prebenitu eta borrokatzeko, arrazen artean elkar ulertzea susta dadin, eta nazioartean arraza segregazio nahiz bereizkeria guztietarik aske den erkidegoa eraiki dadin.
|
|
|
Gogoan
|
harturik
, enplegu eta okupazio arloko bereizkeriari buruzko Hitzarmena, Lanaren Nazioarteko Erakundeak 1958an onetsitakoa, eta irakaskuntza esparruko bereizkerien aurka borrokatzeari buruzko Konbentzioa, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundeak 1960an onetsitakoa,
|
|
|
4.Arraza edo etnia talde nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik
|
hartutako
neurri bereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein hel...
|
|
|
4.Arraza edo etnia talde nahiz pertsona batzuen aurrerapen egokia ziurtatzeko helburuarekin bakarrik hartutako neurri bereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat
|
hartuko
, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein helbururekin hartu eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
...ereziak, talde eta pertsona horiek behar duten laguntza premiazkoa denean, berdintasun baldintzetan berma dakien giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen izatea edo egikaritza, ez dira arraza bereizkeriazko neurritzat hartuko, betiere, horren ondorioz ez badira ezartzen eskubide desberdinak arraza talde desberdinentzat, eta neurri horiek indarrean jarraitzen ez badute, neurriok zein helbururekin
|
hartu
eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
c) Estatu alderdi bakoitzak neurri eragingarriak
|
hartuko
ditu, gobernu politika nazionalak eta toki mailakoak berrikusteko, eta legeak nahiz erregelamendu xedapenak zuzendu, indargabetu edo deuseztatzeko, halakoen ondorio denean arraza bereizkeria sortzea edo aurretiaz dagoen tokian iraunaraztea.
|
|
|
2.Estatu alderdiek, inguruabarrek hala eskatzen dutenean, neurri berezi eta zehatzak
|
hartuko
dituzte, gizarte, ekonomia eta kultura esparruetan, bai eta beste esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak e...
|
|
|
...ta beste esparru batzuetan ere, arraza talde batzuek edo talde horietako pertsona batzuek garapen eta babes egokia izatea ziurtatzeko, berdintasun baldintzetan berma dadin pertsona horiek oso osoan izatea giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak.Neurri horien ondorioa inoiz ez da izango arraza talde desberdinentzako eskubide desberdinak edo bananduak iraunaraztea, neurri horiek zein helbururekin
|
hartu
eta helburuok lortu ondoren.
|
|
|
...arru kolore nahiz jatorri etniko jakin bateko pertsonen nagusitasunean oinarritutako ideia nahiz teoriak, edo halakoek justifikatu edota sustatu nahi dutenean arraza gorrotoa eta arraza bereizkeria, horien mota edozein izanik ere; eta bereizkeria hori gauzatzera bultzatzen duten egintza guztiak edo horrelako bereizkeriazko jarduerak ezaba daitezen, berehalakoak eta positiboak izango diren neurriak
|
hartzeko
konpromisoa hartzen dute. Halaber, xede horrekin, estatu alderdiek Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalera bildutako printzipioak, bai eta konbentzio honetako 5 artikuluan esanbidez adierazitako eskubideak ere, behar den moduan aintzat hartu ondoren, besteak beste, hurrengo neurriak hartzen dituzte:
|
|
|
Estatu alderdiek kondenatzen dituzte propaganda oro zein erakunde guztiak, halakoek baliatzen dituztenean arraza baten edo larru kolore nahiz jatorri etniko jakin bateko pertsonen nagusitasunean oinarritutako ideia nahiz teoriak, edo halakoek justifikatu edota sustatu nahi dutenean arraza gorrotoa eta arraza bereizkeria, horien mota edozein izanik ere; eta bereizkeria hori gauzatzera bultzatzen duten egintza guztiak edo horrelako bereizkeriazko jarduerak ezaba daitezen, berehalakoak eta positiboak izango diren neurriak hartzeko konpromisoa hartzen dute. Halaber, xede horrekin, estatu alderdiek Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalera bildutako printzipioak, bai eta konbentzio honetako 5 artikuluan esanbidez adierazitako eskubideak ere, behar den moduan aintzat
|
hartu
ondoren, besteak beste, hurrengo neurriak hartzen dituzte:
|
|
|
b) Legearen aurkakotzat adierazi eta debekatuko dituzte, nahiz erakundeak, nahiz propagandarako antolatutako jarduerak eta propaganda jarduera oro ere, halakoek arraza bereizkeria sustatu edo hori egitera bultzatzen badute, eta aitortuko dute legeak zigortutako delitua dela erakunde edo jarduera horietan parte
|
hartzea
;
|
|
|
c) Eskubide politikoak, eta horien artean bereziki, hauteskundeetan parte
|
hartzea
, sufragio unibertsal eta berdinaren arabera hautatzea eta hautatua izatea, gobernuan eta edozein mailatako arazo publikoetan parte hartzea, eta berdintasun baldintzetan funtzio publikoan sarrera izatea;
|
|
|
c) Eskubide politikoak, eta horien artean bereziki, hauteskundeetan parte hartzea, sufragio unibertsal eta berdinaren arabera hautatzea eta hautatua izatea, gobernuan eta edozein mailatako arazo publikoetan parte
|
hartzea
, eta berdintasun baldintzetan funtzio publikoan sarrera izatea;
|
|
|
vi) Kultura jardueretan, berdintasun baldintzetan, parte
|
hartzeko
eskubidea;
|
|
|
Estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute berehalakoak eta eragingarriak diren neurriak
|
hartzeko
, batez ere, irakaskuntza, hezkuntza, kultura eta informazio arloetan, arraza bereizkeria eratortzen duten aurreiritzien aurka borrokatzeko eta nazioen eta arraza nahiz etnia talde desberdinen artean elkar ulertzea, tolerantzia eta laguntasuna sustatzeko, bai eta Nazio Batuen Gutunaren, Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren, arraza bereizkeria mota guztiak ezabatu nahi dituen Nazio Batuen Adie...
|
|
|
Komite hori hemezortzi adituk osatuko dute, prestigio moral sendoko eta inpartzialtasun handikoak, estatu alderdiek hautatuko dituztenak euren nazionalen artean; aditu horiek euren eginkizunak modu pertsonalean gauzatuko dituzte. Komitea osatzeko orduan geografiaren araberako banaketa orekatsua eta zibilizazio mota desberdinen ordezkaritza aintzat
|
hartuko
da; orobat, sistema juridiko nagusien ordezkaritza.
|
|
|
1.Estatu alderdiek Nazio Batuetako idazkari nagusiari txostena aurkezteko konpromisoa hartzen dute, Komiteak azter dezan; txosten hori izango da konbentzio honetako xedapenak eragingarri egiteko
|
hartu
dituzten legegintza, epaiketa eta administrazio neurriei edo bestelako neurriei buruzkoa. Bada, txosten hori aurkeztuko dute: a) Kasuan kasuko estatuarentzako konbentzioa indarrean jarri eta urtebetera; eta b) osterantzekoan, bi urterik behin, eta Komiteak hala eskatzen duenean.Komiteak informazio gehiago eskatu ahal die estatu alderdiei.
|
|
|
...1.Estatu alderdi batek uste badu beste estatu alderdiren batek ez dituela betetzen konbentzio honetako xedapenak, gai hori Komitearen esku utzi ahal izango du.Komiteak kasuan kasuko komunikazioa helaraziko dio interesdun den estatu alderdiari.Hiru hilabeteko epean, komunikazioa jasotzen duen estatuak idatziz aurkeztuko dizkio azalpenak edo adierazpenak Komiteari, arazoa argitzeko eta, hala denean,
|
hartu
duen neurri zuzentzailea azaltzeko.
|
|
|
5.Komiteak artikulu honek eratorritako arazoetarik edozein erabaki behar duenean, estatu alderdi interesdunek ordezkari bat bidali ahal izango dute, Komitearen lanetan parte
|
hartuko
duenak, boto eskubiderik gabe, arazoa aztertu bitartean.
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, ziurtatu dadin Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunaren (aurrerantzean ituna deituko denaren) asmoak ahalik eta gehien lortzea eta horren xedapenak aplikatzea, komenigarri litzatekeela itunaren IV. zatian ezarri Giza Eskubideen Komitea (aurrerantzean Komitea deituko dena) ahalbidetzea, Protokolo honetan jasotakoaren arabera, itunaren edozein eskubide urratzeagatik biktimak direla adier...
|
|
|
...eko Itunaren (aurrerantzean ituna deituko denaren) asmoak ahalik eta gehien lortzea eta horren xedapenak aplikatzea, komenigarri litzatekeela itunaren IV. zatian ezarri Giza Eskubideen Komitea (aurrerantzean Komitea deituko dena) ahalbidetzea, Protokolo honetan jasotakoaren arabera, itunaren edozein eskubide urratzeagatik biktimak direla adierazten duten gizabanakoen komunikazioak jaso eta kontuan
|
hartzeko
,
|
|
|
Ituneko estatu alderdi orok, protokolo honen alderdi egiten denean, aitortzen du Komitearen eskumena, estatu horren jurisdikzioaren mende dauden gizabanakoen komunikazioak jaso eta kontuan
|
hartzeko
, gizabanako horiek biktimak direla alegatzen dutenean, estatu alderdi horrek itunean aipatutako eskubideetarik edozein urratzeagatik.Komiteak ez du jasoko protokolo honetako estatu alderdi ez diren estatuen inolako komunikaziorik, nahiz eta estatu horiek ituneko estatu alderdiak izan.
|
|
|
1 artikuluan xedatutakoa kontuan
|
harturik
, ituneko eskubideetarik edozein urratu dela alegatzen duen gizabanako orok Komitearen esku utzi ahal izango du idatzizko komunikazioa, baldin eta barne jurisdikzioko errekurtso guztiak agortu baditu.
|
|
|
2.Sei hilabeteko epean, estatu alderdi horrek idatziz aurkeztu dizkio azalpenak edo adierazpenak Komiteari, arazoa argituz eta, hala denean, estatu alderdi gisa horren inguruan
|
hartutako
neurriak zehaztuz.
|
|
|
1.Komiteak aztertuko ditu protokolo honekin bat etorriz jasotako komunikazioak, kontuan
|
hartuz
gizabanakoak eta estatu alderdi interesdunak idatziz emandako informazio guztia.
|
|
|
Herrialde eta herri kolonialei independentzia emateari buruzko Adierazpena, Nazio Batuen 1960ko abenduaren 1514 (XV) ebazpenean jaso dena, aintzat
|
hartu
eta horren helburuak lortzen ez diren bitartean, protokolo honetako xedapenek ez dute inola ere mugatuko nazioarteko beste agiri batzuek edo Nazio Batuek eta horren erakunde espezializatuek herrialde horiei eskariak egiteko aitortu dieten eskubidea.
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuen Gutunean adierazitako printzipioekin bat etorriz, gizaki guztien duintasuna eta eskubideak berberak eta besterenduezinak direla aitortzea munduko askatasunaren, justiziaren eta bakearen oinarri dela,
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuen Gutunak estatuei betebeharra ezarri diela, giza eskubideen eta askatasunen errespetu unibertsala eta eragingarria sustatzeko,
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdi bakoitzaren konpromisoa da neurri, batik bat, ekonomikoak eta teknikoak
|
hartzea
, alde bakarrez nahiz nazioarteko laguntzaren eta lankidetzaren bidez, euren baliabideen arabera ahal duten neurriraino, arian arian lortzeko, egoki diren bide guztiak baliatuz, bai eta, bereziki, legegintzazko neurriak harturik ere, hemen aitortutako eskubideen erabateko eragingarritasuna.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdi bakoitzaren konpromisoa da neurri, batik bat, ekonomikoak eta teknikoak hartzea, alde bakarrez nahiz nazioarteko laguntzaren eta lankidetzaren bidez, euren baliabideen arabera ahal duten neurriraino, arian arian lortzeko, egoki diren bide guztiak baliatuz, bai eta, bereziki, legegintzazko neurriak
|
harturik
ere, hemen aitortutako eskubideen erabateko eragingarritasuna.
|
|
|
3.Garapen bidean dauden herrialdeek, behar bezala kontuan
|
harturik
giza eskubideak eta ekonomia nazionala, erabaki ahal izango dute zein neurritan bermatuko dizkieten itun honetan aitortutako ekonomia eskubideak euren nazionalak ez diren pertsonei.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute lan egiteko eskubidea, horrek bere baitara biltzen duela pertsona orok duen eskubidea, bizimodua ateratzeko aukera izateko, askatasunez aukeratu edo onartutako lanaren bidez, eta neurri egokiak
|
hartuko
dituzte eskubide hori bermatzeko.
|
|
|
2.Eskubide horren erabateko eragingarritasuna lortzeko itun honetako estatu alderdi bakoitzak
|
hartu
dituen neurrien artean izan dira, orientazio eta prestakuntza tekniko profesionala, ekonomia, gizarte eta kultura garapen iraunkorra lortzera bideratutako programa, arau eta tekniken prestaketa eta erabatekoa nahiz produktiboa den okupazioa, denak ere gizakiaren askatasun politiko eta ekonomikoak bermatzen dituzten baldintzen mende izango direla.
|
|
|
c) Guztientzat aukera bera, aurrerakuntza izateko, euren lanean, goragoko kategoria egokia eskuratzeari dagokionez, horretarako kontuan
|
hartuko
diren inguruabar bakarrak izango direla zerbitzuak emanez jardundako denbora eta gaitasuna;
|
|
|
3.Artikulu honetan xedatutakoak ez die baimenik emango, 1948ko Lanaren Nazioarteko Erakundearen Hitzarmenean, sindikatu askatasunari eta sindikatuko kide egiteko eskubidea babesteari buruzkoan, alderdi diren estatuei, legegintzazko neurriak
|
hartzeko
, halakoek kalte egiten dietenean hitzarmen horretan jasotako bermeei, edo legea aplikatzeko, berme horiei kalte egiteko moduan.
|
|
|
2.Eskubide horren erabateko eragingarritasuna ziurtatzeko, itun honetako estatu alderdiek
|
hartu
dituzten neurrien artean izango dira beharrezkoak direnak:
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute pertsona orok hezkuntzarako duen eskubidea.Adostu dute hezkuntza bideratu behar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu behar duela giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu behar dituela, eragingarritasunez parte
|
hartzeko
gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetzea ahalbidetzeko nazio guztien artean eta arraza, etnia edo erlijio talde guztien artean, eta Nazio Batuen jarduerak sustatzeko, bakea izatearen alde.
|
|
|
a) Kultura bizitzan parte
|
hartzeko
;
|
|
|
2.Eskubide horren erabateko egikaritza ziurtatzeko, itun honetako estatu alderdiek
|
hartu
dituzten neurrien artean izango dira beharrezkoak direnak zientzia eta kultura kontserbatu, garatu eta hedatzeko.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek txostenak aurkezteko konpromisoa hartzen dute, ituneko zati honekin bat etorriz,
|
hartu
dituzten neurrien inguruan, eta izandako aurrerapenen inguruan, bertan aitortutako eskubideen errespetua ziurtatzeko helburuarekin.
|
|
|
Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak noizean behin Biltzar Orokorrari aurkeztu ahal izango dizkio izaera orokorreko gomendioak dituzten txostenak, bai eta itun honetako estatu alderdietatik eta erakunde espezializatuetatik jasotako informazioaren laburpena ere, informazio hori denean itun honetan zein eskubide aitortu eta eskubide horien errespetu orokorra lortzeko
|
hartutako
neurriei eta izandako aurrerapenei buruzkoa.
|
|
|
Ekonomia eta Gizarte Kontseiluak Nazio Batuetako beste organo batzuen, bere organo subsidiarioen eta laguntza teknikoa ematen duten erakunde espezializatu interesdunen esku utzi ahal izango du itunaren zati honetako txostenek eratorritako arazoetatik edozein, arazo horiek balio dezaketenean erakunde horiek erabakia
|
hartzeko
, euren eskumenen esparruan, nazioarteko neurrien egokitasunari buruz, neuri horiek lagun dezaketenean itun hau eragingarritasunez eta arian arian aplikatzeko.
|
|
|
3.Babes eta laguntza neurri bereziak
|
hartu
behar dira, haur eta nerabe guztien mesedetan, inolako bereizkeriarik egin gabe, seme alabatasunaren edo beste edozein ezaugarriren ondorioz.Haurrak eta nerabeak babestu behar dira ekonomia eta gizarte esplotazioaren aurka.Halakoak enplegatzen badira euren moralarentzat eta osasunarentzat kaltegarriak diren lanetan, edo euren bizitzarentzat arriskutsuak diren lanetan edo lan horiekin euren garape...
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute pertsona orok duen eskubidea, norberak eta norberaren familiak bizitza maila egokia izateko, baita elikadura, jantzi eta etxebizitza egokiak ere, eta bizitza baldintzak etengabe hobetzeko.Estatu alderdiek neurri egokiak
|
hartuko
dituzte eskubide horren eragingarritasuna ziurtatzeko, ondore horretarako aitortuko dutela nazioarteko lankidetzaren garrantzia, hori adostasun askean oinarritzen denean.
|
|
|
2.Itun honetako estatu alderdiek, aitortuz pertsona orok duen oinarrizko eskubidea, gosearen aurka babestua izateko, beharrezko neurriak
|
hartuko
dituzte, programa zehatzak ere barnean direla, banaka eta nazioarteko lankidetzaren bidez:
|
|
|
b) Ziurtatzeko munduko elikagaien banaketa bidezkoa izatea, beharrizanen araberakoa, aintzat
|
hartuz
elikadura produktuak inportatzen edo esportatzen dituzten herrialdeei sor dakizkiekeen arazoak.
|
|
|
1.Salbuespenezko egoeretan, baldin eta egoera horiek nazioaren bizitza arriskuan jartzen badute eta halako egoerak modu ofizialean aldarrikatu badira, itun honetako estatu alderdiek, kasuan kasuko egoerak galdatutakora mugatuta, xedapenak eman ahal izango dituzte, itun honen ondorioz
|
hartutako
betebeharrak eteteko; edonola ere, xedapen horiek ez dira bateraezinak izango estatu alderdiei nazioarteko zuzenbideak ezarritako osterantzeko betebeharrekin, eta ez dute inolako bereizkeriarik eragingo, arraza, larru kolorea, sexua, hizkuntza, erlijioa edo gizarte jatorria dela bide.
|
|
|
3.Bizitza kentzeak berarekin dakarrenean genozidio delitua, ulertuko da artikulu honetako xedapenek ez dituztela estatu alderdiak inondik inora askatuko genozidio delitua prebenitu eta zehatzeko Konbentzioaren xedapenen ondorioz
|
hartutako
betebeharrak gauzatzetik.
|
|
|
5.Legearen aurka atxilotu edo preso
|
hartu
den pertsona orok konponketa lortzeko eskubide eragingarria izango du.
|
|
|
Itun honetako estatu alderdi baten lurraldean legearen arabera dagoen atzerritarra soil soilik kanporatu ahal izango da legearen arabera
|
hartutako
erabakia betetzeko; eta, segurtasun nazionaleko premiazko arrazoiek eragozten dutenean izan ezik, atzerritar horri ahalbidetuko zaio kanporaketaren aurka dituen arrazoiak azaltzea, bai eta, berrikuspen ondoreetarako, bere kasua agintari eskudunaren edo agintari eskudun horrek modu berezian izendatutako pertsonaren edo pertsonen esku uztea, eta horretarako ordezkaria izatea ere.
|
|
|
4.Zigor ondoreetarako, adingabeei aplikatu beharreko prozeduran, kontuan
|
hartuko
dira horien adina eta gizarte birgaikuntza bultzatzeak duen garrantzia.
|
|
|
2.Pertsona guztiek dute adierazpen askatasunerako eskubidea; eskubide horretara biltzen da era guztietako informazioak eta ideiak bildu, jaso eta zabaltzeko askatasuna, mugak kontuan
|
hartu
gabe, ahoz, idatziz edo inprimatuta, modu artistikoan edo eurek aukeratutako beste edozein prozedura baliatuta.
|
|
|
3.Artikulu honetako xedapenek ez diete baimenik emango, 1948ko Lanaren Nazioarteko Erakundearen Hitzarmenean, sindikatu askatasunari eta sindikatuko kide egiteko eskubidea babesteari buruzkoan, alderdi diren estatuei, legegintzazko neurriak
|
hartzeko
, halakoek kalte egin diezaieketenean hitzarmen horretan jasotako bermeei, edo legea aplikatzeko, horrek berme horiei kalte egin diezaiekeenean.
|
|
|
4.Itun honetako estatu alderdiek egoki diren neurriak
|
hartuko
dituzte, ezkontzari dagokionez bi ezkontideen eskubideak eta ardurak berberak izatea ziurtatzeko, ezkonduta dauden bitartean eta ezkontza desegiten denean.Ezkontza desegiten denean, seme alabei behar adinako babesa ziurtatzeko xedapenak emango dira.
|
|
|
a) Arazo publikoetan parte
|
hartzea
, zuzenean edo askatasunez hautatutako ordezkarien bidez;
|
|
|
2.Komitea osatuko dute itun honetako estatu alderdietako nazionalek; nazional horiek izan dute moral aldetik zintzotasun handikoak, eta giza eskubideen arloan ageriko trebetasuna dutenak.Kontuan
|
hartuko
da eskarmentu juridikoa duten pertsona batzuek parte hartzearen onura.
|
|
|
2.Komitea hautatzeko orduan kontuan
|
hartuko
dira geografiaren araberako banaketa orekatsua eta zibilizazio mota desberdinen eta sistema juridiko nagusien ordezkaritza.
|
|
|
Komiteko kideek, aldez aurretik Nazio Batuetako biltzar orokorrak hala onetsita, zerbitzu sariak jasoko dituzte Nazio Batuen funtsetatik, biltzarrak orokorrak ezarri modu eta baldintzetan, komitearen eginkizunen garrantzia aintzat
|
hartuta
.
|
|
|
b) Komitearen erabakiak
|
hartuko
dira bertan dauden kideen botoen gehiengoarekin.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute txostenak aurkezteko,
|
hartu
dituzten xedapenen inguruan, halakoek eragingarri egiten dituztenean itun honetan aitortutako eskubideak, eta eskubide horiek baliatzeari dagokionez eman dituzten aurrerapausoen inguruan:
|
|
|
e) Aurreko c) idatz zatiko xedapenei katerik egin gabe, Komiteak bere jardunbide egokiak estatu alderdi interesdunen esku utziko ditu, arazoa adiskidetasunez konpondu ahal izateko, itun honetan aitortutako giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak oinarritzat
|
hartuz
.
|
|
|
...omiteari bidalitako arazo bat ez bada konpontzen estatu alderdi interesdunak asez, Komiteak, aldez aurretik estatu alderdi interesdunen adostasuna izanda, Adiskidetze Batzorde Berezia (aurrerantzean Batzordea deituko dena) izendatu ahal izango du.Batzordearen jardunbide egokiak estatu interesdunen esku jarriko dira, arazoa adiskidetasunez konpondu ahal izateko, itun honetan ezarritakoa oinarritzat
|
hartuz
.
|
|
|
b) Arazoa adiskidetasunez konpontzea lortzen bada, itun honetan aitortutako giza eskubideen errespetua oinarritzat
|
hartuz
, Batzordeak txostenean azalpen labur bat besterik ez du jasoko, egitateen eta lortutako konponbidearen berri emanez.
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuen Gutunean adierazitako printzipioekin bat etorriz, gizaki guztien duintasuna eta eskubideak berberak eta besterenduezinak direla aitortzea munduko askatasunaren, justiziaren eta bakearen oinarri dela,
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuen Gutunak estatuei betebeharra ezarri diela, giza eskubideen eta askatasunen errespetu unibertsala eta eragingarria sustatzeko,
|
|
|
4.Nazioarteko zuzenbide humanitarioak eratorritako betebeharrekin bat etorriz, gatazka armatuetan biztanleria zibila babesteari dagokionez, estatu alderdiek ahal duten neurri gehienak
|
hartuko
dituzte, gatazka armatu batek ukitutako haurren babesa eta zaintza ziurtatzeko.
|
|
|
Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak
|
hartuko
dituzte, haurrek egoera fisikoa eta psikologikoa berreskura dezaten eta haurrak gizartera daitezen sustatzeko, haurrak hurrengoen biktima direnean: edozein abandonu, esplotazio edo abusuren biktima; tortura edo bestelako tratu edo zigor krudel, anker edo apalesgarriren biktima; gatazka armatuetako biktima.Berreskuratze eta gizarteratze hori gauzatuko da osasuna, norberarenganako errespetua eta ha...
|
|
|
...ak hautsi dituztela edo haur horiek akusatzen direnean edo errudunak direla adierazten denean, lege horiek hausteagatik, orduan, estatu alderdiek aitortzen dute haur horien eskubidea, tratatu daitezen eurengan duintasunaren eta balioaren zentzua suspertzeko moduan; horrekin lortu nahi da haur horien errespetua gehitzea, enparauen oinarrizko eskubideei eta oinarrizko askatasunei begira, eta kontuan
|
hartzea
haurren adina, eta zein garrantzitsua den haurren gizarteratzea sustatzea eta haurrek gizartean eginkizun eraikitzailea bereganatzea.
|
|
|
2.Asmo horrekin eta nazioarteko tresnen kasuan kasuko xedapenak kontuan
|
hartuta
, estatu alderdiek, beren beregi bermatuko dute:
|
|
|
iii) Agintari edo organo judizial eskudun, independente eta inpartzial batek auzia ebaztea, atzerapenik gabe, legearen araberako entzunaldi bidezko baten bidez, aholkulari juridiko bat edo bestelako aholkulari egoki bat bertan dela, eta kontuan
|
hartuz
haurren adina edo egoera, eta haurren gurasoak edo lege ordezkariak, hori haurren interes gorenaren aurka doala uste denean izan ezik;
|
|
|
3.Estatu alderdiek egoki diren neurri guztiak
|
hartuko
dituzte, haurrentzako lege, prozedura, agintari eta erakunde bereziak ezar daitezen sustatzeko, alegatzen denean haurrek zigor legeak hautsi dituztela edo haurrak akusatzen direnean edo errudun direla adierazten denean, lege horiek hausteagatik, eta bereziki hurrengo neurriak:
|
|
|
b) Egoki eta komenigarri bada, haur horiek tratatzeko neurriak
|
hartzea
, prozedura judizialetara jo beharrik gabe, betiere, erabat errespetatzen badira giza eskubideak eta lege bermeak.
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, Nazio Batuen Gutunean aldarrikatu printzipioekin bat etorriz, gizaki guztien duintasuna eta eskubideak berberak eta besterenduezinak direla aitortzea munduko askatasunaren, justiziaren eta bakearen oinarri dela,
|
|
|
Aintzat
|
harturik
, Nazio Batuetako herrialdeek Gutunean euren ustea berretsi dutela, gizakiaren oinarrizko eskubideetan eta pertsonaren duintasun eta balioan, eta erabaki dutela gizarte aurrerapena sustatzea eta bizitza maila hobetzea, askatasunaren kontzeptua modu zabalagoan ulertuz,
|
|
|
Jakinik, familiak, gizartearen oinarrizko talde gisa eta bere kideen hazkuntza nahiz ongizaterako inguru natural gisa, eta, bereziki, haurrei dagokienez, erkidegoan dituen ardurak bere gain
|
hartu
ahal izateko, behar adinako babesa eta laguntza izan behar duela,
|
|
|
Kontuan harturik, haurrak erabat prestatuak izan behar dutela, gizartean bizitza independentea izateko, eta Nazio Batuen Gutunean aldarrikatutako idealen espirituan oinarrituta hezi behar dutela eta, bereziki, bakearen, duintasunaren, tolerantziaren, askatasunaren, berdintasunaren eta solidaritatearen espirituan, Aintzat
|
harturik
, haurrei babes berezia emateko beharrizana adierazi dela 1924ko Ginebrako Adierazpenean, haurren eskubideei buruzkoan, eta haurren eskubideei buruzko Adierazpenean, 1959ko azaroaren 20an Biltzar Orokorrak onartutakoan, eta beharrizan hori aitortu dela Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalean, Eskubide Zibil eta Politikoen Nazioarteko Itunean (batik bat, 23 eta 24 artikuluetan), Ekonomia, Gizarte ...
|
|
|
Kontuan
|
harturik
, haurrak erabat prestatuak izan behar dutela, gizartean bizitza independentea izateko, eta Nazio Batuen Gutunean aldarrikatutako idealen espirituan oinarrituta hezi behar dutela eta, bereziki, bakearen, duintasunaren, tolerantziaren, askatasunaren, berdintasunaren eta solidaritatearen espirituan, Aintzat harturik, haurrei babes berezia emateko beharrizana adierazi dela 1924ko Ginebrako Adierazpen...
|
|
|
Aintzat
|
harturik
, haurren eskubideei buruzko Adierazpenean aipatutakoaren ildotik, «haurrek, heldutasun fisiko eta mentalik ez dutenez, babes eta arreta berezia behar dutela, bai eta legearen babes egokia ere, jaio aurretik nahiz ostean»,
|
|
|
4.Neurri desberdinak xedatuko dira, hala nola, zaintza, orientazio eta gainbegiratze neurriak, aholkularitza, zaintzapeko askatasuna, zaintza etxeetan uztea, irakaskuntza eta lanbide heziketako programak, bai eta erakundeetan barneratzerik ez dakarten beste aukera batzuk ere, ziurtatzeko haurrak euren ongizateari begira modu egokian tratatzen direla, eta
|
hartutako
neurria haurren inguruabarrekin nahiz arau hausteekin proportzionala dela.
|
|
|
1.Konbentzio honetan estatu alderdiek euren gain zein betebehar
|
hartu
eta betebeharrok gauzatzeari dagokionez emandako aurrerapausoak aztertzeko helburuarekin, Haurren Eskubideei buruzko Komitea ezarriko da, jarraian ezartzen diren eginkizunak gauzatuko dituela.
|
|
|
2.Komitea hemezortzi adituk osatuko dute, denak ere moral aldetik zintzotasun handikoak eta trebetasun nabarikoak, konbentzio honek araututako gaietan.Estatu alderdiek hautatuko dituzte Komiteko kideak, euren nazionalen artean, eta kide horiek euren eginkizunak modu pertsonalean gauzatuko dituzte, behar bezala kontuan
|
hartuko
direla geografiaren araberako banaketa orekatsua eta sistema juridiko nagusiak.
|
|
|
1.Estatu alderdiek konpromisoa hartzen dute, Komiteari txostenak aurkezteko, Nazio Batuetako idazkari nagusiaren bidez, konbentzio honetan zein eskubide aitortu eta eskubideok gauzatzeko
|
hartu
dituzten neurrien inguruan eta eskubide horiek baliatzeari dagokionez eman dituzten aurrerapausoen inguruan:
|