|
2002
|
|
|
Baieztapen horretaz baliatzeak froga ditzake diskriminazioa eta sexismoa, baztertuta geratuz arrazoiketa biologikoak oinarri
|
harturik
emakumeei lekua aurrezartzea argudiatzen duen jarrera. Generoaren soziologiak egindako ekarpen
|
|
2006
|
|
|
Emakumeen eskubideen eta giza eskubideen aldeko gobernuak eta erakundeak ordezkatzen zituzten 3.000 pertsona inguru bildu ziren New Yorken 2005eko martxoan, Pekingo Emakumeari buruzko NBEren Munduko Konferentziaren hamargarren urteurrena ospatzeko eta Beijing-eko Adierazpena eta Ekintza Plataforma betetzeko bidean egindako aurrerapena ebaluatzeko. “Gobernuek aurreko hamarraldian hartutako konpromisoak aho batez berretsi zituzten arren, ez zuten erantzukizun berririk
|
hartu
emakumeen giza eskubideak sustatzeko eta babesteko, neurri batean, eskubide horien aurkako eraso atzerakoia izan zelako, azken urteetan agerian geratu dena”. Eraso hori, bereziki emakumeen sexu eta ugalketa eskubideen aurkakoa, Estatu Batuek babestutako talde kristau kontserbadoreek zuzentzen zuten, eta Egoitza Santuaren eta Konferentzia Islamikoaren Antolakundeko kide batzuen laguntza zuen”, dio testuak.
|
|
2007
|
|
|
Baina hautsak deitzen genien etxeko sutan bizi ziren jenio zaharrei ere. Erronkarin ere hala deitzen omen zieten, hautsak, deabruak
|
hartutako
emakumeei (Lertxundi, 2004: 19).
|
|
2008
|
|
|
A, ez da horregatik, fiskalak esku
|
hartzeko
emakumeak hilda edo hiltzear edo elizak birjina aitortua izan behar du. Emakume bat bakarra al da bertutetsua ala beste denek ere ama, lagun, langile… izateko dohainak dituzte?
|
|
2009
|
|
|
Baina gaiztakeria kontuan hasi ezkero, nork aurrea
|
hartu
emakumeari. Ez Erramonek, ezta gizonezko beste edozeinek be.
|
|
|
Ildohorretan, jarrera oso desberdina izan zuten bi aldeek. Osatu berri zen EuzkoJaurlaritzak emakumeak gatazkatik aldentzeko ahaleginak egin zituen, preso
|
hartutako
emakume gehienak aske utzi zituen eta Bizkaitik ihes egiteko baimena emanzitzaien (150 emakumek alde egin ahal izan zuten Baionara, Britainia Handiareneta Nazioarteko Gurutze Gorriaren babespean), nazionalen aldean preso zeudenekin aldatuko zituztela aginduz. Baina matxinatuek ez zuten beren hitza bete etaaskatutako emakumeak Euskadi autonomoan integratzea galarazi zuten.
|
|
|
Txapeldunak Josefina Gonzalez eta Marian Mendia izan ziren, Dori Gonzalez eta Virginia De la Sotari 5/ 3 eta 5/ 3 irabazi ostean. Argazkian, padel txapelketan parte
|
hartutako
emakume guztiak.
|
|
|
Interpretatzen duen irakaslearen pertsonaiari buruz, berriz, noizbehinka etsiak
|
harturiko
emakumea dela azaldu du. –Egoerak gainezka egiten dio, baina gurasoekin eta zuzendaritza taldearekin lanean arituko da?.
|
|
|
Neurriak
|
hartzerakoan
emakumeen parte hartzea indartu behar dela nabarmendu dute Genevan
|
|
2010
|
|
|
Gazteentzat da aurtengo ekimena, eta Silvestrek beharrezkotzat jo du hala izatea. Izan ere, iaz Ertzaintzak esku
|
hartutako
emakumeen aurkako indarkeria kasuen %35etan biktimek 18 eta 30 urte bitarteko adina zuten. Adin tarte horretan, 1.288 biktima izan ziren.
|
|
|
Ahizpak esandako bera esan zion alabak arratsaldean. Asteazkenerako erretreta
|
hartutako
emakume bihurtua zen Agnes.
|
|
2011
|
|
|
ematean epaimahaikoek azpimarratu nahi izan dutena: bakegintza lanetan parte
|
hartzeko
emakumeek duten eskubidearen alde egindako lana. Eta, epaimahaikoek oroitarazi dute ezinezkoa izango dela munduan demokrazia eta bake iraunkorra lortzea emakumeek, gizonezkoek duten adinako aukerarik lortzen ez duten bitartean gizartearen garapenean eragiteko.
|
|
2012
|
|
|
Beharbada, ez hain herrialde urrutikoaren baizik eta Europa edo Ingalaterrako istorioren baten antz handiagoa hartuko dio irakurleak honi. Baina atsegin beza gogoan
|
hartzea
emakumearen kasketaldiak ez direla klima edo nazioren batera mugatzen eta erraz pentsa daitekeen baino askoz orokorragoak direla.
|
|
|
Kontuan hartuta prostituzioa eta horren ondorio okerra, pertsonen salerosketa prostituzio helburuetako, bateraezinak direla gizakien duintasun eta balioarekin eta arriskuan jartzen dutela norbanakoen, familiaren eta erkidegoaren ongizatea; kontuan
|
hartuta
emakumeen eta haurren salerosketa zigortzeari buruz, ondorengo nazioarteko instrumentuak indarrean daudela: 1.1904ko maiatzaren 18ko Nazioarteko Akordioa Emakumeen Salerosketa zigortzeko, Nazio Batuen Biltzar Orokorrak, 1948ko abenduaren 3an, onetsitako Protokoloak eraldatu zuena, 2 1910eko maiatzaren 4ko Nazioarteko Hitzarmena, Emakumeen Salerosketa zigortzeko, aurretiaz aipatu Protokoloak eraldatu zuena, 3 1921eko irailaren 30eko Nazioarteko Hitzarmena, Emakume eta Haurren Salerosketa zigortzeko, 1947ko urriaren 20ko Nazio Batuen Biltzar Orokorrak onetsitako protokoloak eraldatu zuena, 4 1933ko urriaren 11ko Nazioarteko Hitzarmena Adin Nagusiko Emakumeen Salerosketa zigortzeko, aurretiaz aipatu Protokoloak eraldatua,
|
|
|
Emakumearen Izaera Juridiko eta Sozialaren Batzordeak eta Emakumearen aurkako Bereizkeria Ezabatzeko Komiteak aztertu behar dute berehala halako aukera, eskaerak egiteko eskubidea onetsia izan dadin; horretarako, emakumearen aurkako bereizkeria modu guztiak ezabatzeari buruzko Konbentzioaren hautazko protokolo bat egingo dute. Giza Eskubideen Munduko Konferentziak begi onez hartu du Giza Eskubideen Batzordeak hartutako erabakia, hau da, bere 50 bileren aldian, aintzat
|
hartzea
emakumearen aurkako indarkeriari buruzko errelatore berezia izendatzea.
|
|
|
Giza Eskubideen Munduko Konferentziak, ikusirik errefuxiatuen munduko krisiaren konplexutasuna, aitortzen du behar beharrezkoa dela, zer eta, nazioarteko erkidegoak onets dezan planteamendu oso bat, Nazio Batuen Gutunaren arabera eta nazioarteko instrumentu egokien eta nazioarteko elkartasunaren arabera, zama banatzeko helburuarekin, herri interesdunen eta erakunde eskudunen koordinazio eta lankidetzarekin, betiere, aintzat hartuta Errefuxiatuentzako Nazio Batuen Goi Komisiodunaren mandatua.Planteamendu horrek halakoak barneratu behar ditu: errefuxiatuen eta lekualdatuak izan diren pertsonen mugimenduen arrazoi sakonei eta ondorioei aurre egiteko estrategiak aurkeztea; larrialdi egoeretako antolaketa eta horiei erantzuteko mekanismoak hobetzea; babes eta laguntza eraginkorrak ematea, betiere, aintzat
|
hartuta
emakume eta haurren beharrizan bereziak; bai eta, irtenbide iraunkorrak lortzea, ahal den neurrian borondatezko aberriratzearen bitartez, segurtasun eta duintasun baldintzetan, barne hartuta errefuxiatuei buruz nazioarteko konferentziak onetsitako irtenbideak.Konferentziak estatuen erantzukizuna azpimarratzen du, beren beregi, jatorrizko herrialdeei dagokienean.
|
|
|
...ta biomedikoa, operazionala, soziala, kulturala eta jokaerarena, eta tradiziozko medikuntzan egin dena, helburu zehatz batzuk dituela horrek: prebentzio eta terapia metodoak hobetzea; prebentzioa, arreta eta tratamendua, eta GIB/ HIESaren arretarako teknologiak eskuratzeko aukera azkartzea (eta infekzio oportunisten eta horiek eragindako neoplasien, eta sexu bidezko gaixotasunen arretarako), barne
|
hartuta
emakumeak kontrolatutako metodoak eta mikrobizidak, eta batik bat, HIESaren aurkako txerto egokiak, seguruak eta prezioz eskuragarriak, eta horiek aplikatzea, bai eta diagnostikoa, laborategiko probak eta prebentzio metodoak, amak ez dezan seme alabarik kutsatu; hobeto ulertzea zein faktorek duen eragina epidemian eta horri aurre egiteko neurriak, besteak beste, sektore publiko eta pribatuaren ar...
|
|
|
Aukera berdintasunaren estrategiak emaitza on anitz izan baditu ere, ez diragutxi izan emakumeak aurkitu dituen arazoak mundu publikoan sartzeko, eta horietatik nagusia aintzat ez
|
hartzea
emakumeen diskriminazioari eusten dion gizarteantolaketa, bereziki familian duten rola. Esan bezala, ez da hori izan arazo bakarra, emakumeak mundu publikoan sartzean ikusi da bertan ere diskriminatuak direla.Arazo edo muga horien aurrean mugimendutik datorren erantzuna honakoa da: emakumeak ez badira berdinak abiaburuan eta, hori dela-eta zailtasun gehiagobadituzte mundu publikoan jarduteko, abiaburua zuzendu behar da.
|
|
|
Lehenengoari eman beharreko irtenbidea erraza da: emakume eta gizonen partaidetza eztabaida horietan parekoa izatea; horretarako, gainditu dira emakume gehienek dituzten oztopoak parte hartzeko, jardunabikoitza ez dadila hirukoitza bihurtu. Eta, bigarrenari buelta ematea da, alegia, aintzat
|
hartzea
emakumeen interesak eta proposamenak. Irtenbide biek hein handibatean kultura politiko eta botere harremanen aldaketa eskatzen dute, lortuz gero, berdintasunezko harremanetan oinarritutako nazio proiektua izango genuke, nazioproiektuak berdintasunaren balioa erantsita euskal gizartean aurkeztean aukeragehiago izango luke atxikimendu handiagoa erdiesteko.
|
|
|
Gogoratu behar da EAEko ezkerreko egunkariek bestelako helburu edo gaien harira eztabaidatzen zutela legea editorial gehienetan, legea bera gutxitan zela eztabaidagai. Izan ere, EAEko egunkarietan legeari erreferentzia egitean egunerokotasuneko gertakariei erreferentzia anitz egiten zitzaien, besteak beste, emakumeen eskubideekin lotutako ospakizunak edo urraketekin lotutako ekintzak, Hondarribiko edo Irungo Alardeetan parte
|
hartzeko
emakumeekiko diskriminazioarekin loturikoak esaterako. Horrelako gertakarietan ohikoa da pertsonekiko eragina aipatzea (diskriminazioak, erasoak, kalteak, etab.).
|
|
2013
|
|
|
Ohikoa dira musika industrian antzeko esperimentuak. Handik eta hemendik
|
hartutako
emakume musikariak batu eta laborategiko talde bat sortu, batez ere negozio ona izan direlako beti emakumez osatutako taldeak. Berritasuna nagusi.
|
|
|
Esparru horiek guztiak jorratu zituzten epaiketan: Basauriko Calero auzoko bizimodua, emakumeen sexu osasunaren gaineko arreta, nasciturus ari (jaiotzekoa dena) buruzko eztabaida zientifikoa, Elizaren jarrera, estatuaren esku
|
hartzea
emakumeen bizitzan eta izaeran... «Abortua gizarteak ukatu ezin zien eskubidea zela pentsatzea izan zen andre haien delitua, eta euren amatasunaren ardura libreki hartu nahi izatea».
|
|
|
Ikus entzunezkoen bitartez, Ahotsak en historia eta helburuak ere azaldu zituzten. Esan zuten euskara jasotzeko eta nagusien ahozko ondarea jasotzeko helburuarekin sortutako proiektu bat dela eta proiektuan parte
|
hartutako
emakume batek zioen, besteak beste," euskaldunon nortasuna" euskarak ematen digula. Euskalkiak batzeko eta gordetzeko ere balio du proiektuak eta memoria eta historia hurbilagotik ezagutzeko ere baliagarria dela entzun ahal izan zen jaialdian.
|
|
2014
|
|
|
Gorputzaren eraikuntza sinbolikoa auzitan jarri behar da, zalantzanjarri behar da ideologiek izenpetutako eta irudi moldeatuekin eraikitako gorputzsinbolikoa. Ikasleak begi onez
|
harturiko
emakume erreferenteak bistaraztea komenida: izebak, amonak, andereñoak, horrela, eredu bat izan daitezke ikaslearentzat etaemakume gisa ikus daitezke erreferente horietan (Altube Vicario, 2001: 102).
|
|
|
Bigarrenari dagokionez, bada denbora Marcela Lagardek proposatzen duela emakumeen arteko paktuak eta sororitatea emakumeen askatasunak hazteko estrategia gisa erabiltzea (Lagarde, 2006). Ikerlanean parte
|
hartutako
emakumeek ez dute inoiz sororitate hitza erabili, baina askok adierazi dituzte, euren ekintzen bidez, sororitatean oinarritutako estrategiaren inplementazio gorpuztu desberdinak. Horien guztien progresioan honako puntu komunak aurkitu ditugu:
|
|
|
Jakin 203 uztaila abuztua 2014 oinarri hartuta, eta parte
|
hartutako
emakumeen partaidetza kartografiaren azterketa eginez, ikusi ahal izango dugu euskal berrikuntza demokratikoak genero arauez zeharkatuta izateak dituen inplikazioak.
|
|
|
Eta, orain, esku
|
hartzeko
emakumeak dauka.
|
|
2015
|
|
|
Bigarren tituluak neurri multzo bat arautzen du, genero ikuspegia euskal aginte eta herri administrazioen jardunean integratzeko: plangintza egitea; estatistikak eta azterketak hobetzea; langileak gaitzea; eta berdintasun printzipioa administrazioaren araudian eta jardunean txertatzeko prozedura ezartzea; horrez gain, erabakiak
|
hartzerakoan
emakumeek parte hartzea.
|
|
|
Jarduera fisikoak gizonezko presoen bizi kalitatean duen eragin positiboa kontuan izanda, ikerlan honek emakumeen kasuan dituen rola eta esanahia aztertu nahi izan ditu. Hots, espetxean praktika fisikoetan parte
|
hartzeak
emakumeen maila psikologikoan, fisikoan, sozialean zein afektiboan duen eragina aztertuz, bizi kalitatea ardatz izanik. Ikerlan honen bidez kartzelako gorputz heziketako egitarauen eraginkortasunerako gakoak aurkitu nahi dira, betiere emakume preso ohien bizipenen oroitzapenak abiapuntutzat hartuta.
|
|
|
Kirola bidelagun bezala definitu zuen Haizeak. Jarduera fisikoetan parte
|
hartzeak
emakume presoari dakarzkion onurek elkarrizketa guztietan izan zuten presentzia esanguratsua, kartzelako praktika motorren garrantzia berretsiz.
|
|
|
Gizon batek hainbesteko lana
|
hartzea
emakume baten ametsak betetzeko.
|
|
2016
|
|
|
Gizarteak ez ezik, hedabideek ere ez diote tratamendu bera ematen gizon eta emakume kirolariei eta haien lorpenei. " Aspic enpresak 2013an egindako ikerketaren arabera, Arabako, Bizkaiko eta Gipuzkoako idatzizko prentsan albisteen %5, 9 besterik ez zuten
|
hartu
emakumeek. Berri gutxiago ez ezik, toki gutxiago izan zuten.
|
|
|
New Yorkeko jantzigintzako langileek, bitarteko neguan, industria inarrosi zuten? 20.000 lagunen altxamendua? izendatu den hartan, eta orduantxe hasi zen boto eskubidea nolabaiteko esangura
|
hartzen
emakume langileen borroken barruan. Emakume langileen buruzagiek argudiatu zuten ezen emakume langileek boto eskubidea erabil zezaketela soldata hobeak eskatzeko eta lan baldintzak hobetzeko.
|
|
2017
|
|
|
Gerran, Bilbora joan zen mikelete hura, eta Zumaian geratu zen Bitxori bost umerekin. Tropak sartu zirenean,
|
hartu
emakumeak Bitxori tartean, eta oinez bidali zituzten Lekeitiora. Bitxori, konparazio batera, bost umeekin joan zen; txikiena, lau hilabetekoa zuen.
|
|
|
Fenomeno horien artean daude honako hauek: (i) sexuaren araberako lan banaketa berria garatzea, emakumeen lana eta euren ugaltze funtzioa lan indarra erreproduzitzearen mende jarrita; (ii) ordena patriarkal berria eraikitzea, oinarri
|
hartuta
emakumeak ordaindutako lanetik kanporatzea eta gizonen mende izatea; (iii) gorputz proletarioa mekanizatzea, eta emakumeak langile gehiago ekoizteko makina bihurtzea. Are garrantzitsuago dena, metatze primitiboaz egin dudan analisian, erdi erdian kokatu ditut XVI. eta XVII. mendeetako sorgin ehizak.
|
|
|
Dena den, eremu horren alderdi positiboak ere azpimarratu nahi nituzke. Lehenik eta behin, unibertsitateak prestakuntzarako irekitzen duen aukera bikaina, oso beharrezkoa baita gaur egun, kontuan
|
hartuta
emakumeek garai batean baino gutxiago parte hartzen dutela elkarteetan eta, izugarrizko informazio pila egonik eskuragarri, ezinbestekoa dela informazio hori antolatzea. Unibertsitate ikasketek, beraz, aukera ematen dute prestakuntza orokorra lantzeko, baina baita askotariko gai eta ikuspegietan sakontzeko eta espezializatzeko ere.
|
|
2018
|
|
|
emakume gisa sartu dira. Eta nola izango da bestela, aintzat
|
harturik
emakumeak ez direla gizonak eta ezin direla gizonak izan. Kontratu sexuala gizarte zibilaren eta enplegu kontratuaren parte oso oso bat da.
|
|
|
–Hemen dagoen bakarra genero arazo bat da. Nik ezin dut beste alardean parte
|
hartu
emakumea naizelako: kito?.
|
|
|
Euskal Herriko mugimendu feministak gaur Areetan gogora ekarri duenez, 1982 urtean, NATO ren kontra emakumeek burututako borroken oroimenean, Bakea eta Armagabetzearen aldeko Emakumeon Nazioarteko Eguna ospatzen hasi zen, bereziki, Greenham Common en egindako protesta eta ekintzetan parte
|
hartutako
emakumeen memorian. Izan ere, urteak dira feminismotik gerra eta armagintzaren negozioa arbuiatzea aldarrikatzen dabilela:
|
|
|
1982 urtean, NATO ren kontra emakumeek burututako borroken oroimenean, Bakea eta Armagabetzearen aldeko Emakumeon Nazioarteko Eguna ospatzen hasi zen, bereziki, Greenham Common en egindako protesta eta ekintzetan parte
|
hartutako
emakumeen memorian.
|
|
2019
|
|
|
Horrek posible egin du egoera duela hamarkada batzuk baino hobeagoa izatea, eta horregatik egin du gora plazan dabiltzan emakume bertsolarien kopuruak, baina argi izan behar dugu zerotik egin duela gora, %20 ingurura iritsi arte. Arazoa, baina, ez da soilik kuantitatiboa, kualitatiboki ere baloratu behar da, aintzat
|
hartuta
emakumeak zer leku duen jendartean, zer posiziotatik kantatzen duen, zein gorputzekin, nondik entzun eta begiratzen zaion eta nondik epaitu. Ikerketan elkarrizketatutako batek zioen gisan:
|
|
|
Zera eskatzen du: goian aipatutako datatik aurrera hilabete izango du Udaletxeak gatazka hau konpontzeko, edo bertzela, beharrezko neurriak
|
hartzeko
emakume honek lur hori utz dezan eta lehen bezala gel dadin, hainbeste denbora irauten duen gatazka honi irtenbidea aurkitu arte, emakume hau bera bakarrik ari delako lur hau erabiltzen inolako eskubiderik gabe eta bertzei min egiten,... bezala. Hau guztiarengatik herri osoa ordezkatzen duen Batzarre honek, eta Udaletxeari presiorik egin gabe baina bai arrazoi osoz bertze irtenbide batzuk hartuko dituela erabakitzen du.
|
|
|
orduan, aldarrikapen feministak arlo teorikotik atera ziren, eta oinarri ekonomikoak aurkitu zituzten; haien aurkariak, ordea, oldarkorrago bihurtu ziren; nahiz eta lur jabeei lekua kendu neurri batean, burgesiak moral zaharra atxiki zuen, eta moral horren arabera familiaren sendotasuna da jabetza pribatuaren bermea: emakumea etxean egotea eskatzen du, gero eta zakarrago, haren emantzipazioa egiazko mehatxu bilakatzen den heinean; langile klasearen barnean ere, gizonak saiatu dira askatze hori geldiarazten, lehiakide arriskutsuak iruditzen baitzaizkie emakumeak, are gehiago kontuan
|
harturik
emakumeak ohituta daudela soldata apalen truke lan egiten. Emakumea gutxiago dela frogatzeko, feministen kontrakoek beren alde erabili dituzte, lehen bezala, erlijioa, filosofia, teologia, baita zientzia ere:
|
|
|
Askotan, konfidentziak aditzen direnean, oso zaila izaten da erabakitzea noiz hasten den eldarnio patologikoa. Izuak
|
harturiko
emakume maitemindu batek deskribatzen duenean, gizonaren jokabideak itxuragabea dirudi beti: gizona neurotikoa da, sadikoa, erreprimitua, masokista, deabrua, mengela, koldarra, edo hori guztia batera; koloka jartzen ditu azalpen psikologikorik sotilenak.
|
|
|
halako zerbaiten arrasto bat ikusiz gero, oldarrean altxatu eta alde egiten du; helburua da emakumearekin ez izatea subjektuen arteko inolako harremanik: emakumeak, gizonaren erresuman, ez du izan behar objektu bizidun soila baino gehiago; sekula ez da subjektu gisa ikusia izango; sekula ez da kontuan
|
hartuko
emakumearen ikuspegia. Montherlanten pertsonaiaren moralak harrotzat dauka bere burua, baina erosoa baino ez da:
|
|
|
emakume hura, tamalez, asko sufritutakoa duk eta, azkenean, egoerak gainezka egin ziok. Ez diat nik epaituko mutilaren heriotzak eta hire balentriak zenbaterainoko eragina izan duten hark hartutako erabakian; baina hik heroismoa ikusten duan egintza horretan, nik etsiak arrunt
|
hartutako
emakume baten suizidioa, besterik ez diat ikusten.
|
|
|
Stinson etxeko hegazkin arina Genovatik zetorrela zioen Elizburuk; ezin jakin, ordea, Genova hori Suitzako Geneva al zen –litekeena, bidaiarien jatorria eta hizkera kontuan hartuta–, ala Italiako Genoa. Dena dela, Hondarribiko aireportua zuten helmuga bidaiariek, baina laino itsuak Erlon utzi zituen.Orkatilan min
|
hartutakoa
emakumea zela ere bazion Elizburuk, baina datu hori ez dator bat Maria Jesus Garatek ikusitakoarekin." Ez sinestekoa" Ingurua ezagututa, hegazkinekoak bizirik ateratzea" sinesgaitza" zela zioen Elizburuk bere kronikan, eta bat datoz baieztapen horrekin Oranda Goiko ahizpak. Erlo barreneko harkaizti artean, baina" leku onean erorita" zegoela dio Pilar Garatek.
|
|
|
Hauxe bat: mindurak mendean
|
hartutako
emakume bat, mantelina luzea buruan, hilkutxa gainera oldartuta, eskutik arrosa girlanda dindilizka. Ez dut egundo ikusi doluaren adierazkera sublimeagorik.
|
|
2020
|
|
|
Askatasun sexuala babesteko eta sexu indarkerien kontrako lege integralaren aurreproiektua onartu du Espainiako Ministroen Kontseiluak. Azken urteetan halako delituei lotutako epaiketetan izandako eztabaidei heldu dio Berdintasun Ministerioak, eta proposatu du bortxaketa gisa
|
hartzea
emakumeen onespenik gabeko ekintzak. Hau da, onespena izango da bortxaketa egon den ala ez ebazteko baldintza, eta ez larderia eta indarkeria.
|
|
|
• Neurri zehatzak
|
hartzea
emakumeei kalte egiten dieten soldata eta pentsio arrakalak ezabatzeko, eta kotizazio aldi gehigarriak aitortzea seme alabak dauzkatenei eta zaintzagatik enplegua utzi dutenei.
|
|
|
Orain artean baino apalago bizi dute, estutasunik gabe baina. " Bizi naizen artean, ez dizut hitzik egingo", jakinarazi dio Matildek Iruñera sartzen ari direla, eta Villa Teresitan
|
hartutako
emakumeen bizipenak etorri zaizkio burura; haiek guztiak baino lotsagarriago irizten dio une honetan bere buruari.
|
|
2021
|
|
|
Berandu asmatu nuen emazte
|
hartutako
emakumeak kartzelako urteak pasa ahala ni maitatzeari utzi ziola. Berandu ere konturatu egin nintzen nire orduko borrokaideek gogoan zuten bidegabekeriaz.
|
|
|
Estereotipoak hausteko daude, baina. Gurean ez du errugbiak beste herrialde batzuetan besteko tradiziorik izan, baina hemen ere ari da indarra
|
hartzen
emakumeen errugbia eta ari da ikusgarritasuna irabazten. Baina egia da oraindik errugbia aipatzen dugunean Zeelanda Berriko All Blacks en hakak ekin [Maorien kulturatik datorren gerrako kantua, Zeelanda Berriko selekzioak nazioarteko partidetan ereserkien ondotik eta hasierako sakea baino lehen aurkarien kontrako borrokarako dei moduan antzezten duena] lotzen dutela askok, edo bestela Samoako edota Hego Ameriketako errugbi jokalari gizonezkoekin, gizon indartsuekin.
|
|
|
Nikole, azkenera arte, Fundatzaile eta Maisuaren alarguna izan zela beti, batzuek ez zutela txarrerako
|
hartu
emakumea bigarrenez ezkondu izana; Fundatzailearen orduak bizi izan zituena, gogorrenak tartean, Nikole izan zela; Nikoleri egin ziola belarrira hitz Maisuak beste inori ez bezala, horra argazkiaren mezua. Haientzat alferrik ziren Luis Koldobikaren pariztak eta purrustadak.
|
|
2022
|
|
|
Ikastetxez ikastetxe, emakumearen gaia ere aipatzen dute. «Jendartearen inkontzientean sartua da ofiziale lanetan ari daitezkeenak gizonak direla»; alta, kontuan
|
hartuz
emakumeek langile posibleen erdia osatzen dutela, konponbideen erdiari hesten direla estimatu daiteke. Erraterako, ofizialeen sektorea emakumeei gehiago irekiz gero, kontratatu ditzaketen pertsonen panela bikoiztu liteke.
|
|
|
Aitor Etxeberriak 01:04:47 denboran osatu zuen ibilbidea. Aiako eta Oriotik parte
|
hartutako
emakumeen artean berriz, Amagoia Iribar izan zen azkarrena, lasterketa 01:28:20 denbora bukatuta.
|
|
|
Gela hura erditik zatitzen duen burdin hesia ikustean, espetxea etorri zaio burura. Moja hura alde batean eta bi ertzainak bestean; zirrara eragiteko modukoa da, are gehiago kontuan
|
hartuta
emakume haiek beren borondatez erabaki dutela han barruan bizitzea.
|
|
|
Komentatu da erabakiguneetan parte
|
hartzeak
emakumeen bizitzako hainbat esparrutan duela eragina: bilera espazioetako esperientzian, jakina; baina baita kale espazioan, bueltan bueltan iristen zaizkien esamesekin; edota espazio domestikoan.
|
|
2023
|
|
|
Hiru belaunaldiren testigantzak bildu dira: erretiroa
|
hartutako
emakumeak, oraindik lanean ari direnak, eta sektorean lanean hasi berri direnak. Kamiruagak ezaugarri komun bat ikusi zuen elkarrizketatuengan:
|
|
|
gero eta lanpostu gehiago aldi baterakoak dira, egonkortasunik gabekoak, eta, beraz, familien erosahalmena ere gero eta apalagoa da. Halaber, ziurtatu dutenez, nahiz eta berehala neurriak
|
hartu
emakume ugalkorrak azkar urritu baino lehen, Japoniarentzat oso zaila izango da erabat leheneratzea eta garai batean bezainbeste haur jaiotzea berriz.
|
|
|
Antisorgailu gehienak emakumeen baitan txertatzekoak dira. Neurriak
|
hartzea
emakumeari dagokiola sinisten dute gazte eta heldu askok. «Ondo» jokatu ezean «ondorioak» izango ditugun katixima baita jaiotzetik, alua dugula ikusi eta munduaren B aldean kokatu gintuztenetik, garunean eta gorputzean gurutziltzatu digutena.
|
|
|
«Nahi gabe egindako tiro bat», gehitu du. «Ez da aukeratzat ere
|
hartu
emakumeari nahita tiro egin izana. Ustekabeko istripua izan zen».
|
|
|
Eskulanen, margolanen eta etxetresnen ehunka erakusketetan, estatubatuar emakume zurien unibertsoa agertu zuten, haiek beren burua ikusten zuten eran agertu ere. Adierazgarria da emakume haietatik bakar batek ere –ez Couzinsek, politikoki hain aktiboa izanik, ez Palmerrek, joera filantropikoko dama bat izanik– ez kontuan
|
hartzea
emakume beltzen ekarpenak ere bazirela AEBren historiaren parte, zeren agerian uzten baitu zein normalizatuta zegoen emakume beltzen ikusezintasuna. Britainiar sufragistek indiar, egiptoar edo afrikar emakume kolonizatuentzat onena zer zen –haiei deus galdetu gabe– eztabaidatzen zuten bezalaxe, estatubatuar emakumeek ere egozentrikoki eta ez ikusiarena eginez jokatu zuten emakume beltzen ezabaketaren auzian.
|
|
|
Nire ikaskideen artean, oso gutxik ezagutzen zuten nolakoa zen beste kultura batzuetako bizitza. Maiz aski eta beste eskola askotan entzuna nuen nola irakasle zein ikasleek ahotan hartzen zituzten islamak gatibu
|
harturiko
emakume gaixoak (edo" emakume islamikoak", nire irakasle eta ikaskideek izendatzen zituzten bezala, oker izendatu ere), oharkabean Mendebaldeko feministen zorte ona (edo) nabarmendu nahian.
|
|
|
2020an, COVID pandemiak agerian utzi zuen emakumeak direla AEBko" oinarrizko langileen" erdiak baino gehiago (supermerkatuetako langileak, atezainak eta janari lasterraren sektoreko langileak, denak ere gutxiengo soldatapekoak), eta haien artean, gainera, beltzak direla gehien gehienak. Eta, hala ere, ez zituzten oinarrizkotzat
|
hartu
Emakumeen Martxan. Alegia, emakume zuri andana batek martxan parte hartzen zuen bitartean berei komeni zitzaien egun batean, beste batzuk –gehienak ere koloreko emakumeak eta immigranteak– emakume zurien hoteletako gelak garbitzen ari ziren, edo emakume zuriak hirian batera eta bestera autobusean garraiatzen, edo takoak, noodleak eta pizza kozinatzen, emakume zuriek beren burua saritu zezaten injustiziaren aurkako protesta egun gogor baten ondoren.
|
|
|
Zenbait auzi politiko GKEen esku uzten direnez (esate baterako, abusuak jasaten dituzten edo lege arloan laguntza behar duten emakumeentzako zerbitzuak), eztabaida politikotik kanpo geratzen dira aldi berean. Gobernuen finantzaketa faltaren olatuek emakumeei zuzenean eragiten dietenean ere, sekula ez dira
|
hartzen
emakumeen auzitzat edo auzi feministatzat. Etxeko indarkeriatik babesteko zentroetako emakumeei legearen arloko zerbitzuetarako dirulaguntzak murrizten zaizkielarik, zaila da horren berri izatea ere:
|