|
2016
|
|
|
1.1 Euskarazko deituren kasuan?
|
euskal
grafia oraintsu arte estandarizatu eta ofizial egin gabe egon baita?, gure artean errotuta dauden ohitura asko inertzia hutsa dira, eta ez datoz bat ez izendunaren nahiekin, ez hizkuntza normalizazioko xedee
|
|
|
2.1
|
Euskal
Irrati Telebistan euskal abizenak euskal grafiarekin idatzi behar dira, hau da, idazkera akademikoaren arauak betez. Hartara, < c>, < ç>, < qu>, < gu>, < v> eta < y> letrak eta multzoak ez dira erabiliko. s
|
|
|
2.1 Euskal Irrati Telebistan
|
euskal
abizenak euskal grafiarekin idatzi behar dira, hau da, idazkera akademikoaren arauak betez. Hartara, < c>, < ç>, < qu>, < gu>, < v> eta < y> letrak eta multzoak ez dira erabiliko. s
|
|
|
2.1 Euskal Irrati Telebistan euskal abizenak
|
euskal
grafiarekin idatzi behar dira, hau da, idazkera akademikoaren arauak betez. Hartara, < c>, < ç>, < qu>, < gu>, < v> eta < y> letrak eta multzoak ez dira erabiliko. s
|
|
|
2.2 Euskarazko mintzaldietan,
|
euskal
abizenak ahoz erabiltzeko orduan, euskararen hotsak eta moldeak erabili behar dira.
|
|
|
3.1
|
Euskal
abizenak euskal grafiarekin erabiltzeko irizpide orokorra euskal herritarrei bakarrik dagokie. Euskal Herritik kanpo zabaldu diren euskal deiturak bere horretan utziko dira.
|
|
|
3.1 Euskal abizenak
|
euskal
grafiarekin erabiltzeko irizpide orokorra euskal herritarrei bakarrik dagokie. Euskal Herritik kanpo zabaldu diren euskal deiturak bere horretan utziko dira.
|
|
|
3.1 Euskal abizenak euskal grafiarekin erabiltzeko irizpide orokorra
|
euskal
herritarrei bakarrik dagokie. Euskal Herritik kanpo zabaldu diren euskal deiturak bere horretan utziko dira.
|
|
|
3.1 Euskal abizenak euskal grafiarekin erabiltzeko irizpide orokorra euskal herritarrei bakarrik dagokie.
|
Euskal
Herritik kanpo zabaldu diren euskal deiturak bere horretan utziko dira.
|
|
|
3.1 Euskal abizenak euskal grafiarekin erabiltzeko irizpide orokorra euskal herritarrei bakarrik dagokie. Euskal Herritik kanpo zabaldu diren
|
euskal
deiturak bere horretan utziko dira.
|
|
|
3.2
|
Euskal
Irrati Telebistak ezin dezake ezarri bere irizpidea abizendunaren irizpidearen gainetik. Pertsona batek garbi utzi badu, modu batez edo bestez?
|
|
|
37
|
Euskal
Herriko toki izenak
|
|
|
EiTBko kazetariek sarri aipatu behar izaten dituzte
|
Euskal
Herriko hiriak, herriak, auzoak, mendiak, mendateak, ibaiak eta bestelako lekuak euren informazioetan. EiTBk eredugarri izan behar du Euskal Herriko toponimoak erabiltzean, eta, horrenbestez, kazetariek beti egiaztatu behar dute zuzenak ote diren.
|
|
|
EiTBko kazetariek sarri aipatu behar izaten dituzte Euskal Herriko hiriak, herriak, auzoak, mendiak, mendateak, ibaiak eta bestelako lekuak euren informazioetan. EiTBk eredugarri izan behar du
|
Euskal
Herriko toponimoak erabiltzean, eta, horrenbestez, kazetariek beti egiaztatu behar dute zuzenak ote diren.
|
|
|
|
Euskal
Irrati Telebistan toponimoak forma bakarrean erabiltzera joko da. Toponimoa euskarazkoa bada, euskal forman.
|
|
|
Euskal Irrati Telebistan toponimoak forma bakarrean erabiltzera joko da. Toponimoa euskarazkoa bada,
|
euskal
forman. Toponimoa erromantzezkoa bada, dagokion forman.
|
|
|
Izen ofzial bi dituzten lekuen kasuan, ETBren euskarazko emisioetan, Euskadi Irratian, Gaztean eta eitb.eus en
|
euskal
bertsioan euskarazko izena erabiliko da. ETBren gaztelaniazko emisioetan, Radio Euskadin, Radio Vitorian eta eitb.eus en gaztelaniazko bertsioan izen erromantzea erabiliko da. eitb.eus en gainerako bertsioetan izen biak erabiliko dira batera, marra makur batez banatuta.
|
|
|
2.3
|
Euskal
Herriko toki izenen euskarazko formaz, Euskaltzaindiak du azken hitza.
|
|
|
|
Euskal
Herriko toki izenak ez dira erabili behar erreferentzia arrotzak izango balira bezala. Ikus entzuleentzat ernegagarria izan daiteke «Bilboko Deustu auzoa» eta antzeko itzulinguruak entzun eta gero «Jinhua» soila entzutea nazioarteko kronika batean.
|
|
|
EiTBren Estilo Liburua: VII. eranskina
|
Euskal
Herriko udalerriak eta jentilizioak
|
|
|
|
EUSKAL
IRRATI TELEBISTAREN ETA EiTBREN SOZIETATEEN ERREDAKZIO ESTATUTUA
|
|
|
|
Euskal
Irrati Telebista (EiTB) titulartasun publikoko komunikabide bat da. EiTBri dagokion araudiak zuzenbidezko estatu demokratikoaren prozedurei jarraitzen die, eta adierazpen askatasunerako eskubidea eta egiazko informazioa jasotzeko eskubidea errespetatzen ditu, NBEren Giza Eskubideen Agirian eta indarrean dagoen legerian Espainiako Konstituzioan eta Euskadiko Autonomia Estatutuan jaso bezala.
|
|
|
Informazio zerbitzu publikoa den aldetik,
|
Euskal
Irrati Telebistak herritarrei eskaintzen dien informazioak oinarri hauek izan behar ditu: gertaerak egiazko izatea, iturri guztiak kontsultatzea, edozelako manipulaziorik ez onartzea, eta UNESCOk, Europako Kontseiluak eta Kazetarien Nazioarteko Federazioak landutako Kazetaritzako etika profesionalaren printzipioak errespetatzea.
|
|
|
kazetaritzako, irudi arloko eta soinu arloko profesionalak, EiTBren hedabideetako informazio saioetan eta albistegietan zuzenean informazioa lantzen eta zabaltzen dihardutenak, bai plataforma tradizionaletan irratian eta telebistan, bai plataforma multimedia eta interaktiboetan, bai EiTBk etorkizunean teknologia berrien garapenaren ondorioz ezar ditzakeen bestelako plataformetan. Horrenbestez, EiTB Taldeko erredaktore eta erredakzio laguntzaile guztiak,
|
Euskal
Telebistako errealizadore eta errealizazio laguntzaile guztiak, eta Euskal Telebistako albiste eta kirol saioetara loturiko ENG operadore eta kamerari guztiak informazioaren profesionalak dira.
|
|
|
kazetaritzako, irudi arloko eta soinu arloko profesionalak, EiTBren hedabideetako informazio saioetan eta albistegietan zuzenean informazioa lantzen eta zabaltzen dihardutenak, bai plataforma tradizionaletan irratian eta telebistan, bai plataforma multimedia eta interaktiboetan, bai EiTBk etorkizunean teknologia berrien garapenaren ondorioz ezar ditzakeen bestelako plataformetan. Horrenbestez, EiTB Taldeko erredaktore eta erredakzio laguntzaile guztiak, Euskal Telebistako errealizadore eta errealizazio laguntzaile guztiak, eta
|
Euskal
Telebistako albiste eta kirol saioetara loturiko ENG operadore eta kamerari guztiak informazioaren profesionalak dira.
|
|
|
EiTBren Estilo Liburuak banan banan heldu die
|
Euskal
Herriko erredakzioetan maiz zalantzak eta debateak eragiten dituzten aktualitateko gaiei eta arazo deontologikoei. Gai eta arazook aztertu, eta horien gainean jarrera finkatzeko saio bat egin du, hedabide publikoa den aldetik dagokion erantzukizuna aintzat hartuta:
|
|
|
Universidad
|
Euskal
Herriko del Pais Vasco Unibertsitatea
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak 1982ko maiatzean onartu zuen EiTB Herri Erakundea sortzeko Legea,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoaren autogobernuan funtsezko tresna izan zedin, besteak beste, Euskadiko herritarren informazio eta parte hartze politikorako, geure heziketa sistemarekiko elkarlanerako eta, orobat, euskal kulturaren sustapen eta zabalkunderako eta, bereziki, euskararen sustapen eta garapenerako.
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak 1982ko maiatzean onartu zuen EiTB Herri Erakundea sortzeko Legea, Euskal Autonomia Erkidegoaren autogobernuan funtsezko tresna izan zedin, besteak beste, Euskadiko herritarren informazio eta parte hartze politikorako, geure heziketa sistemarekiko elkarlanerako eta, orobat,
|
euskal
kulturaren sustapen eta zabalkunderako eta, bereziki, euskararen sustapen eta garapenerako.
|
|
|
i. Euskara eta
|
euskal
kultura sustatzea. Programazio lerro nagusiak ezartzeko, euskararen erabilera aintzat hartzea, Euskal Autonomia Erkidegoan orekatuta egon behar baitu irrati telebistako edukien eskaintza osoak hizkuntzari dagokionez.
|
|
|
i. Euskara eta euskal kultura sustatzea. Programazio lerro nagusiak ezartzeko, euskararen erabilera aintzat hartzea,
|
Euskal
Autonomia Erkidegoan orekatuta egon behar baitu irrati telebistako edukien eskaintza osoak hizkuntzari dagokionez.
|
|
|
Aipagarri dira Amsterdameko Tratatua (1997), eta Europako Parlamentuaren, Europako Kontseiluaren eta Europako Batzordearen beraren erregulazioak. Araudiok Estatuko eta
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko legeetan jasotzen eta garatzen dira.
|
|
|
5/ 1982 Legea, maiatzaren 2koa,
|
Euskal
Irrati Telebista Herri Erakundea sortzeari buruzkoa; 3 art.
|
|
|
2002tik aurrera, mandatu marko hori programa kontratu gisa gauzatu da EiTBn. 2016ko otsailaren 24ko programa kontratuan jasotzen denez,
|
euskal
gizarteak, bera ordezkatzen duten erakundeen bitartez, aro digitalera egokitutako eta bideratutako misio hau ezarri dio EiTBri:
|
|
|
b. Euskara eta
|
euskal
gizarte gero eta elebidunagoa sustatzea.
|
|
|
c.
|
Euskal
kultura bultzatzea eta zabaltzea.
|
|
|
d.
|
Euskal
kirola bultzatzea eta zabaltzea.
|
|
|
e.
|
Euskal
Herriko ikus entzunezko industria sustatzea.
|
|
|
h.
|
Euskal
erakundeen Bake eta Bizikidetza Planarekiko konpromisoarekin jardutea. i. Euskal erakundeen aurrerakuntza eta normalizaziorako planak eta jarduerak
|
|
|
h. Euskal erakundeen Bake eta Bizikidetza Planarekiko konpromisoarekin jardutea. i.
|
Euskal
erakundeen aurrerakuntza eta normalizaziorako planak eta jarduerak
|
|
|
Zerbitzu digital berriek ere zerbitzu publikoaren misioari erantzun behar diote. Eten digitala gainditzea funtsezkoa da gizarte kohesioari begira, eta EiTBk bere eginda dauka zeregin hori,
|
euskal
gizarteari komunikazio eta partaidetza gune bat eskaintzeko helburuarekin.
|
|
|
EiTB da
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko komunikazio erakunde publikoa, bertoko informazio marka erreferentziazkoa, eta, hala den aldetik, kazetariari bere lanbidean jardutea erraztu behar dio, eta egoera kritikoetan babesa eman.
|
|
|
Estilo Liburu honek betekizun nagusi bat du: EiTBren jarduerak
|
euskal
gizartearen informazio eskubidearekin bat egiten duela bermatzea, kalitatezko informazioa zabaltzen duela eta jarduera profesional etiko eta arduratsua sustatzen duela egiaztatuz.
|
|
|
c)
|
Euskal
kultura eta euskara sustatzea
|
|
|
EiTBk bere plataforma eta hedabide guztietan egingo du euskararen sustapena, eta guztietan emango die zabalkundea gure inguru honetan euskaraz zein gaztelaniaz sortzen diren kultur agerpenei. EiTBk aintzat hartuko du euskararen eta, oro har,
|
euskal
kulturaren alde ari diren erakunde eta organismoen lana. Horretarako, babesa eta zabalkundea emango die euskararen ezagutza eta erabilera sustatzeko ekimen eta proiektuei, bai eta euskararekin lotutako kultur tradizioei ere.
|
|
|
Euskararen eta
|
euskal
kulturaren alde
|
|
|
Gure gizartean diren hedabideen eskaintza ugariek eta interes ugariek eratzen duten mosaikoan, hauexek dira EiTBren bereizgarriak:
|
euskal
komunikazio taldea, publikoa eta multimedia.
|
|
|
gertakari guztien berri ematea, herritarren ikusmoldetik eta interes orokorretik. Ostean,
|
euskal
errealitatearekiko hurbiltasunak gidatu behar ditu bai informazioa bera, bai iritzi eta analisi saioak. Era berean, Euskadiren irudia munduan proiektatzen lagundu behar du EiTBk.
|
|
|
EiTBren erreferentzia kultural, ekonomiko, sozial eta instituzionala, lehen lehenik,
|
euskal
herritarren eremu kultural, ekonomiko, sozial eta instituzional bera da. Horren berri ematen duenean, EiTBk arduraz zaindu behar du hitzak, adierazpideak eta izendapenak zuzen eta errealitate sozial eta politikora egokiturik erabiltzen direla, eta aintzat hartzen direla tradizioa eta erakunde akademikoek balioztaturiko hizkuntza erabilerak.
|
|
|
1
|
Euskal
Irrati Telebista 2 Ikus entzunezko kazetaritza. Estilo eskuliburuak 3 Euskara. Estilo eskuliburuak 4 Gaztelania. Estilo eskuliburuak I. Cantalapiedra González, María José II. Zalbidea Bengoa, Begoña III. Aranburu Iturbe, Andoni, zuz. IV. Euskal Irrati Telebista
|
|
|
1 Euskal Irrati Telebista 2 Ikus entzunezko kazetaritza. Estilo eskuliburuak 3 Euskara. Estilo eskuliburuak 4 Gaztelania. Estilo eskuliburuak I. Cantalapiedra González, María José II. Zalbidea Bengoa, Begoña III. Aranburu Iturbe, Andoni, zuz. IV.
|
Euskal
Irrati Telebista
|
|
|
2.2
|
Euskal
komunikabidea
|
|
|
Eskola kirolean ari diren umeek eredutzat hartzen dute kirolari buruzko informazioa. Hori dela eta, Kiroleko Indarkeriaren Aurkako
|
Euskal
Batzordearen gomendioak hartuko dira aintzat, bereziki eskola kirolari dagozkionak, Kirolarien dekalogoan eta Eskola kirolaren ikusle onen dekalogoan jasorik daudenak.
|
|
|
|
Euskal
Irrati Telebistak funtsezko konpromisoa du herritar kritiko eta arduratsuak heztearekin, eta adierazpen askatasunerako eta informaziorako eskubidea aldeztearekin. Konpromiso horri lotu behar zaio EiTBk ematen duen informazio politikoa.
|
|
|
1.1 Politikari buruzko informazioan batik bat, ondoko printzipio hauek bete behar dira: aniztasun politikoaren errespetua; in independentzia, ormazioaren objektibotasuna, egiazkotasuna eta inpartzialtasuna; bizikidetzari dagozkion gizarte balioen babesa eta bultzada, eta
|
euskal
kulturaren eta euskararen sustapena.
|
|
|
Hedabide publikoetan antena eskubidea ordezkagarritasun txikiagoko politika, gizarte eta kultura taldeentzat ere bermatuko da(
|
Euskal
Irrati Telebista sortzeko Legearen 21 art.).
|
|
|
Legebiltzarreko debateen emankizun grabatuetan edo haien gaineko informazioetan talde bakoitzari eman beharreko antena denbora, bestalde, bakoitzak Eusko Legebiltzarrean duen ordezkari kopuruaren araberakoa izango da(
|
Euskal
Irrati Telebista sortzeko Legearen 22 art.).
|
|
|
|
Euskal
erakundeek, bai politikoek, bai akademikoek, lan handia egin dute euskal gizartean hizkera normalizatu bat errotzen, halakoa behar baita bakezko garai berri honetan. Euskaltzaindiak emandako arau eta izendapenetan eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ikuskatutako ikasliburuetan asko dira kontsentsuak, gizarte hedabideetan ere normalizatu behar direnak, hizkuntzaren erabileraren bitartez gizarte espazio komun bat sor dadin.
|
|
|
Euskal erakundeek, bai politikoek, bai akademikoek, lan handia egin dute
|
euskal
gizartean hizkera normalizatu bat errotzen, halakoa behar baita bakezko garai berri honetan. Euskaltzaindiak emandako arau eta izendapenetan eta Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ikuskatutako ikasliburuetan asko dira kontsentsuak, gizarte hedabideetan ere normalizatu behar direnak, hizkuntzaren erabileraren bitartez gizarte espazio komun bat sor dadin.
|
|
|
EiTBren Estilo Liburuan jarduera profesionalerako eskaini diren jarraibideak: 20 Adierazpenen hizkuntza tratamendua, 36 Pertsonen deiturak, 37
|
Euskal
Herriko toki izenak. Horrez gainera:
|
|
|
EiTBren komunikazioesparruko egiturak, VII. eranskina?
|
Euskal
Herriko udalerriak eta jentilizioak.
|
|
|
90 Erantzuteko eskubidea
|
Euskal
Irrati Telebista Herri Erakundea sortzeko Legean13 dagojasota, eta informazio batek bidegabe kalte egin diela uste duten pertsona naturaledo juridiko guztiak babesten ditu14 EiTBko Zerbitzu Juridikoari dagokio eskubidehorren aplikazioa interpretatzea eta baloratzea.
|
|
|
5/ 1982 Legea, maiatzaren 20koa,
|
Euskal
Irrati Telebista Herri Erakundea sortzeari buruzkoa; 26 34 art.
|
|
|
5/ 1982 Legea, maiatzaren 2koa,
|
Euskal
Irrati Telebista Herri Erakundea sortzeari buruzkoa; 33 art.
|
|
|
Gizarte erantzukizunaren arloan, EiTBk lehentasunezko ildotzat jo ditu ingurugiroaren errespetua eta jasangarritasuna. EiTBren informazioa baliabide egokia da ingurugiroarekin loturiko gaien dibulgazioa egiteko, eta
|
euskal
gizartean kontzientziazioa eta jardunbide onak hedatzea du helburutzat.
|
|
|
|
Euskal
Irrati Telebistan sortzen den dokumentazioan, prentsa oharretan, programetan eta abarretan sarri aipatu behar izaten dira EiTB eta EiTBren hedabideak. Bakoitzak bere izena dauka, bere marka.
|
|
|
|
Euskal
Autonomia Erkidegoko komunikazio talde publikoaren izena Euskal Irrati Telebista da. Erabilera arruntean?
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoko komunikazio talde publikoaren izena
|
Euskal
Irrati Telebista da. Erabilera arruntean?
|
|
|
EiTB Taldeak hiru hedabide erabiltzen ditu: telebista(
|
Euskal
Telebista), irratia (Euskadi Irratia, Gaztea, EiTB Musika, Radio Euskadi, Radio Vitoria) eta Internet (eitb.eus).
|
|
|
EiTB herri erakundeak sozietate anonimo unipertsonal hauek biltzen ditu:
|
Euskal
Telebista, S.A.U.; Eusko Irratia, S.A.U.; Radio Vitoria, S.A.U., Eitbnet, S.A.U.
|
|
|
|
Euskal
Telebistak hainbat kanal kudeatzen ditu: ETB1, ETB2, ETB3, ETB4, Canal Vasco eta ETBSat.
|
|
|
|
Euskal
Telebista ETB ETB1 ETB2 ETB3 ETB4 Canal Vasco ETBSat ETB1HD
|
|
|
Ez dira enpresak eta markak nahasi behar.
|
Euskal
Telebista deritzon enpresak telebista kanalak ekoizten ditu: ETB1, ETB2, Canal Vasco, e. a. Eusko Irratia deritzon enpresak irrati kanalak produzitzen ditu:
|
|
|
Jarraibide hauetan jasota dauden izenak ez dira itzuli behar, ezta birformulatu behar ere. Radio Vitoria ez da Gasteiz Irratia, eta ETB2 ez da
|
Euskal
Telebistaren bigarren kanala. Dena dela, Euskal Herritik kanpo zabaldu beharreko testuetan argibide ona izan daiteke izenaren ondoan ordain bat ematea, parentesi artean, dagokion hizkuntzan:
|
|
|
Radio Vitoria ez da Gasteiz Irratia, eta ETB2 ez da Euskal Telebistaren bigarren kanala. Dena dela,
|
Euskal
Herritik kanpo zabaldu beharreko testuetan argibide ona izan daiteke izenaren ondoan ordain bat ematea, parentesi artean, dagokion hizkuntzan: «Euskal Irrati Telebista (Basque Broadcasting Corporation)», «Euskadi Irratia (la radio p ú blica en euskera)», «ETB (t é l é vision publique basque)», eta a bar.
|
|
|
|
Euskal
Irrati Telebistak kanal bereiziak ekoizten ditu euskaraz eta gaztelaniaz, eta euskal herritar bakoitzaren esku uzten du hizkuntza bata edo bestea aukeratzea. EiTBko profesionalaren ardura izango da edukia emitituko den kanalari dagokion hizkuntzako adierazpenak lortzea, elkarrizketatuaren borondatea errespetatuta.
|
|
|
Euskal Irrati Telebistak kanal bereiziak ekoizten ditu euskaraz eta gaztelaniaz, eta
|
euskal
herritar bakoitzaren esku uzten du hizkuntza bata edo bestea aukeratzea. EiTBko profesionalaren ardura izango da edukia emitituko den kanalari dagokion hizkuntzako adierazpenak lortzea, elkarrizketatuaren borondatea errespetatuta.
|
|
|
Normalizazio horretan, urrats garrantzitsua da euskarari gaztelaniazko kanaletan ere toki bat egitea. Helburua da
|
euskal
gizartearen errealitate elebiduna ikusgai egitea eta euskara prestigiatzea, betiere interes informatiboaren eta audientzien kaltetan izan gabe.
|
|
|
EiTBren euskara planean jaso bezala, euskara lehenetsiko da aurretiko kontaktuan, batik bat solaskidea
|
Euskal
Herriko erakunde batekoa denean.
|
|
|
Emakunde Emakumearen
|
Euskal
Erakundea (2008). Euskararen erabilera ez sexista:
|
|
|
Emakunde Emakumearen
|
Euskal
Erakundea (2008). Emakumeka eta komunikabideak. http:// www./ contenidos/ informacion/ sen_ revista/ es_ emakunde/ adjuntos/ emakunde71.pdf
|
|
|
EiTBko profesionalak albistea gertatzen den lekuan bertan egoteak berrindartu egiten ditu sinesgarritasuna eta hurbiltasuna. Aldi berean, profesional horiek
|
euskal
irrati telebista publikoaren markairudia bilakatzen dira.
|
|
|
EiTBren Dokumentazio eta Artxibo Zerbitzuak berebiziko lana egiten du
|
Euskal
Herriko ikus entzunezko ondarea dokumentatzen eta zaintzen.
|