|
2008
|
|
|
EITB sorrarazi zuen Legeak bi eginkizun nagusi aitortzen zizkien irrati eta telebista publikoei: herritarren informazio eta partehartze politikoa bata, eta euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena, bestea.
|
|
|
EITB sorrarazi zuen Legeak (Euskal Irrati Telebista (EITB) Herri Erakundea sortzeko 5/ 1982 Legea) bi eginkizun nagusi aitortzen zizkien irrati eta telebista publikoei: herritarren informazio eta partehartze politikoa bata, eta euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena, bestea. Horrela. lege horren babesean sortutako komunikabideak" herritar euskaldunak argipide eta politikan lehen lehen mailako bide direnez eratzen dira, eta bai hezkuntzarekiko eta euskal kulturaren suztapen eta zabalkundearekiko gure erapidetzaren oinarrizko lankidetasun tresna direnez ere, euskeraren suztapena eta zabalkundea bereziki kontutan izanik" (5/ 1982 Legearen aitzinsolasa).
|
|
2009
|
|
|
Izan ere, hogei urte bete ditu Bidegileak izeneko bildumak. Euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenean bidegile, bide erakusle, sortzaile eta ekintzaile fin eta amorratuak izan direnen ibilbidea eta lana modu errazean ezagutzera ematea du helburu aipatu bildumak. Hogei urteotan, 54 sorta kaleratu dira aipatu bildumaren barruan.
|
|
|
– Euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapen eta zabalkundea.
|
|
|
Alegia, Interneten, muga geografikoak lausotu egiten dira. Euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapena da helburua, eta, horrexegatik, hain zuzen,. eus domeinuak hizkuntza eta kultura komunitate bati egiten dio erreferentzia. . eus ek ez du mugarik ez zatiketa administratiborik ez distantzia geografikorik ezagutzen.
|
|
|
Euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenean herri mugimendua ezinbesteko tresna izan dela eta aurrerantzean ere hala izaten jarraituko duela azpimarratu dute eztabaidan parte hartu duten sentsibilitate politiko guztietako ordezkariek. Mikel Aranak euskal kulturaren kriminalizazioa salatu du eta euskal kulturaren adierazpen guztiak merkatu logikatik at erakundeen babes zabala behar dutela adierazi du.
|
|
2010
|
|
|
Eztabaida eta parte hartze politikoa modu esanguratsuan murriztu dira, haren ordez banalitatea ezarriz. Horrekin, euskal gizarteak behar duen eztabaida publikoa ukatzeaz gain, EITBren sorrera legeari berari egiten zaio iruzurra (izan ere lege horrek parte hartze politikoa eta euskara zein
|
euskal
kulturaren sustapena jartzen baititu medio publikoen helburutzat, inon agertzen ez delarik entretenimendua helburu gisa). Erreferentzia eremua, gero eta nabarmenago, Espainia da, eta digitalizazioa baliatu dute, Lopezek eta Sanzek eskuz esku, Nafarroatik ETB desagertarazteko.
|
|
|
Komunikabideen aurrean eskainitako prentsaurrekoan, erakunde honen asmoa
|
euskal
kulturaren sustapenari bultzada berri bat ematea dela adierazi du Blanca Urgell Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburuak, euskararen eta euskal kulturaren irudi erreala, modernoa eta oso bat eskainiz, ideologiak gaindituz.
|
|
2011
|
|
|
egoera ekonomikoa, hirigintza plan zaharkitua, hainbat arlotan erregulazio falta eta Hiriburu eta Zubiaur Mendikoa industrialdearen egoera. Horrekin batera, euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena, gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren aldeko lana eta garapen jasangarria aipatu zituen. PPko kideei zuzenduta, Rodriguezek salatu zuen" oraindik ere, ez dute esan zer egin behar duten herriaren alde.
|
|
2012
|
|
|
Euskal Herriko zati honetan herritar gehienon nahiak balore abertzaleekin bat egiten du eta horien artean, nola ez, euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena dugu. Baina, beste arlotan ere agerian geratu denez, orain arteko hizkuntza politikak eman du eman beharrekoa.
|
|
|
EiTB eratzeko 5/ 1982 Legeak euskarazko zein erdarazko hedabideen jarduna hiru helbururen arabera arautu zuen. Lehenengo eta behin, EiTBren jardunak «euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapena eta zabalkundea» ditu xede. Bigarrenik, EiTBk «euskal herritarrek informazioa jasotzeko eta parte hartze politikorako» daukaten eskubidea bermatzeko eskatu zuen 1982ko Legeak.
|
|
|
Hortaz, EiTB eratzeko araudiak irratiaren helburuak zehaztu zituen2 Egileek xedeok hiru kategoriatan sailkatu ohi dituzte. Lehenengo eta behin, EiTBren jardunak" euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapena eta zabalkundea" ditu helburu. Bigarrenik, EiTBk" euskal herritarrek informazioa jasotzeko eta parte hartze politikorako" daukaten eskubidea bermatzeko eskatu zuen 1982ko Legeak.
|
|
2013
|
|
|
Ekitaldian Andres Urrutia euskaltzainburuak, Iratxe Esnaola. eus proiektuko koordinatzaileak eta Iñigo Urkullu lehendakariak hartu dute hitza. Hirurek,. eus domeinuak euskararen garapenean duen garrantzia eta euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenean egingo duen ekarpena azpimarratu dute. Ekitaldian, Ruper Ordorika igo da oholtzara eta Egin Kontu abestia kantatu du.
|
|
|
EITB sorrarazi zuen legeak bi eginkizun nagusi aitortzen zizkien euskal irrati eta telebista publikoei: herritarren informazio eta parte hartze politikoa bata, eta euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena, bestea. Horrela, lege horren babesean sortutako komunikabideak herritar euskaldunak argipide eta politikan lehen lehen mailako bide direnez eratzen dira, eta bai hezkuntzarekiko eta euskal kulturaren suztapen eta zabalkundearekiko gure erapidetzaren oinarrizko lankidetasun tresna direnez ere, euskeraren suztapena eta zabalkundea bereziki kontutan izanik (5/ 1982 Legearen aitzinsolasa).
|
|
|
Euskararen berreskurapenaren eta erakundetze politikoaren testuinguruan sortua, bi helburu nagusiri aurre egin die ETBk bere historian zehar: euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena, eta integrazio politikoa. Horretarako eredu jakin bat aukeratu zen hura gobernatzeko —gobernuari eta gehiengo parlamentarioari estuki lotua—, eta eredu duala helburu nagusiak erdiesteko (hots, telebista kanal bat euskaraz, helburu batekin, eta beste bat gazteleraz, beste batekin17).
|
|
2014
|
|
|
Militantzia da, azken finean. Euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenerako Ttalaka elkartearen guneko blogaria zara... Hizkuntza altxorra da edozein tokitan, baina gure altxorra txikia eta indartsua da, oso berezia, zaindu eta landu beharrekoa.
|
|
2015
|
|
|
EITB sorrarazi zuen Legeak (Euskal Irrati Telebista (EITB) Herri Erakundea sortzeko 5/ 1982 Legea) bi eginkizun nagusi aitortzen zizkien irrati eta telebista publikoei: herritarren informazio eta partehartze politikoa bata, eta euskara eta
|
euskal
kulturaren sustapena, bestea. Horrela, lege horren babesean sortutako komunikabideak, herritar euskaldunak argipide eta politikan lehen lehen mailako bide direnez eratzen dira, eta bai hezkuntzarekiko eta euskal kulturaren suztapen eta zabalkundearekiko gure erapidetzaren oinarrizko lankidetasun tresna direnez ere, euskeraren suztapena eta zabalkundea bereziki kontutan izanik?
|
|
2016
|
|
|
Eusko Legebiltzarrak 1982ko maiatzean onartu zuen EiTB Herri Erakundea sortzeko Legea, Euskal Autonomia Erkidegoaren autogobernuan funtsezko tresna izan zedin, besteak beste, Euskadiko herritarren informazio eta parte hartze politikorako, geure heziketa sistemarekiko elkarlanerako eta, orobat,
|
euskal
kulturaren sustapen eta zabalkunderako eta, bereziki, euskararen sustapen eta garapenerako.
|
|
|
" Kultura eta Hizkuntzak" bilduko dituen eskumena sei puntutan deklinatuko litzateke: arte hezkunde eta hedapena, profesional eta amaturren arteko proiektuaren egituratzea, euskararen garatze eta transmisioa,
|
euskal
kulturaren sustapena, mugaz gaineko partaidetzen garapena eta... gaskoi kultura eta hizkuntzaren sustatzea. Ber denboran, BABko hautetsi batzuk diote gaskoiak euskaldunek klikatuko ditugula...
|
|
2018
|
|
|
11: 40ean, Mailu Irizar eta Ixabel Jauregiri omenaldia, irakaskuntza eremuan, gaztetxoen artean, euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenean eta transmisioan egindako lanagatik. Udal areto nagusian.
|
|
2021
|
|
|
Bertsolaritzaren lehen eragile haiek, bada, bazuten prentsak
|
euskal
kulturaren sustapenerako izan zezakeen garrantziaren kontzientzia. Ziurrenik bat batekoari ez zion toki handirik egingo gauzatzera iritsi ez zen proiektu hark, baina bertso jarrien inguruko aldizkari bat zatekeen, euskarazko kazetaritza martxan jarri baino hainbat hamarkada lehenago.
|
|
|
Estudios Vascos aldizkaria jarri zuen martxan, euskal kulturaren ikerketa zientifikora bideratua. Urte berean
|
euskal
kulturaren sustapenerako Euskal Esnalea elkartea sortu zen, 1908an izen bereko euskarazko aldizkaria eta 1911n Euskalerriaren alde argitaratzeari ekingo ziona, Gregorio Mujikaren zuzendaritzapean. 1915ean Euzkerazko Itz Jostaldien Batzarrearen arduretatik zetorren Toribio Altzagak Euskal Iztundea zeritzon euskal antzerki eskola jarri zuen martxan...
|
|
|
1918an itxi zen Euskal Erria aldizkaria eta nolabait ziklo baten amaiera adierazten du horrek. Foralismoari abertzaletasunak hartu dio erreleboa
|
euskal
kulturaren sustapenean, eta argitalpen abertzaleak izan dira bertsolaritzari jarraipen estuena egiten diotenak. Horrenbestez, Euskal Herriko prentsan dezente aldatu da panorama, aurreko zikloan gaiari buruz gehien argitaratu zuten argitalpenetatik bik bakarrik eutsiko diote ziklo berrian zerrenda horretan:
|
|
|
Nafarroan, aldiz, bestelakoa izan zen bidea, nazionalismo espainiar eskuindarrak jarraitu baitzuen gobernuan: " Nafarroako Foru Erkidegoan autonomiaren kudeatzaile politikoek bultzatutako instituzionalizazioak ez du inolako alderdi zalantzagarririk eduki[...] argi eta garbi, euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenaren aurkakoak izan dira" (Larrinaga, 2007b: 178).
|
|
|
Krutwigek erbestera jo behar izan zuen urte berean, 1952an, ikasle talde batek Ekin taldea sortu zuen Bilbon. Gerra galdutako etxeetako semeak ziren, nerabezaroa gerraosteko errepresio giroan bizitakoak, eta 1950eko hamarraldi hasiera hartan, erresistentzia oro erbestean zelarik, trebakuntza politikoan eta
|
euskal
kulturaren sustapenean murgiltzea erabaki zuten. 1955ean EAJk bere gaztediarekin, EGIrekin, bat egitera behartu zituen, baina abertzaletasun jelkideak frankismoari erantzun eraginkor bat emateko erakusten zuen ezintasunaren aurrean, bide berri bat urratu nahian EGI utzi eta Euskadi Ta Askatasuna sortu zuten 1958an.
|
|
|
Arlo horretan egindako lanaren beste adibide bat da Etxepare Euskal Institutuaren webgunean txertatutako basqueliterature.com ataria, lehenago EIZIEk kudeatzen zuena. Halaber, 2015ean, Etxepare Euskal Institutuak eta Laboral Kutxak euskararen eta
|
euskal
kulturaren sustapenean eta elkarlanean aritzeko Etxepare Laboral Kutxa Itzulpen Saria sortu zuten, jatorriz euskaraz idatzi eta beste hizkuntza batean argitaratutako obra baten itzulpena saritzeko. Itzulpenaren kalitatea eta argitaletxearen sustapen plangintza aintzat hartu, eta bi biak (itzultzailea eta argitaletxea) saritzeko xedea du lehiaketak.65 Ikusten denez, euskal eremuan egindako literaturaren itzulpenak ezagutzera emateko ahalegina saritu nahi da.
|
|
|
Argitxu Nobliarekin batera, Ipar Euskal Herriko ikastolen mugimenduko aitzindaria izan zen, eta irakasle lanetan aritu zen erretiroa hartu zuen arte, ikastolen mugimenduaren aldeko beharrean eta
|
euskal
kulturaren sustapenean jarduteaz batera.
|
|
2022
|
|
|
Ekonomia sailean lehiakortasuna eta ikusgarritasuna atxikitzeko, finantza aldedira: laborantzako elikagaien sail iraunkorrean lan egin, mugaz gaindiko eta eskualdeko garapena segurtatu eta
|
euskal
kulturaren sustapenerako urratsak eman.
|