|
2000
|
|
|
Gizarteak ez du elebidun funtzionatzen, gizarteak ez dakizki euskara eta gaztelania edo euskara eta frantsesa; horixe da errealitate gordina. Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoak (Jaurlaritza, Gobernua, Aldundiak, Unibertsitateak) ozta ozta heltzendira eredu elebidunetara, publikoari eskaintzen dizkieten eduki idatziak kontuanhartuta; eredu mintzatuetan eta abarretan, ostera, ez. Are gizarte egoera kaxkarragoa
|
|
|
|
Euskal
Herriko erakunde publikoek argitaratu duten Soziolinguistikazko Inkestakoazken datuen arabera1, Euskal Herriko biztanleriaren %22 elebiduna da.
|
|
2002
|
|
|
Ipar Euskal Herria daiturrietara jotzeko eta datu oinarri zabala aurkitzeko zailtasun gehien erakustenduena. Areago, INSEE edo bertako erakundeetako aldagaien eremua, kategoria etahorien ustiakuntza oso bestelakoak dira Hego
|
Euskal
Herriko erakundeek edo INEerakundeak erabiltzen dituztenekin konparatuz. Hori dela eta, hemen Ipar EuskalHerriko ekonomiari kapitulu propioa eskaini diogu, nahiz beste kapitulu batzuetanere egin dugun hango egoera islatzeko ahalegina.
|
|
|
3. Nire ustez, Euskal Unibertsitateak izaera publikoa izan behar du, hau da,
|
Euskal
Herriko erakundeek eratu lukete. Askotan, adibide gisa, ikastolak aipatzen dira.
|
|
2003
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko erakundeak urte luzez bi alderdi abertzale eta bi alderdi konstituzionalistaren arteko indar banaketaren arabera antolatu izan dira. Orain trantsizio berezi bat hasten da, historikoki Herri Batasunak bete duen lekua hutsik geratuta.
|
|
|
Edozelan ere, egun gertatzen den moduan, egoera dezepzionagarri honen faktura ezin du gizarte osoak ordaindu. Adibidez, asteburu honetan Nazio Eztabaida Gunerako Foroaren berri izan dugu, eta izango dituen lan ildoak eta ideia indartsuak ikusita, betiko leloak direla ohartzen gara, azken hogei urteotan entzun izan ditugun berberak eta, noski, edozein
|
Euskal
Herriko erakunde berrik bezala, «diagnosi» bat egingo du Foroak. Herri honek duen diagnosi kopurua edukita, nola da posible gaudenetik irten ezin izatea?
|
|
|
Kulturgintzan diru aldetik defizitarioak garen eta izango garen gure egoeran, zalantzarik gabe babestu lukete
|
Euskal
Herriko erakunde eta komunikabide publikoek euskaraz sortzen den lan oro, gutxieneko kalitatea bermatuta noski. Eta garaia litzateke FORTAn egiten diren lanez aparte (espainieraz), Kataluniako ereduari berriro ere jarraiki —laurogei film egiten dira telebistarako urtero katalanez, TV3en babespean—, gure artean ere telebistarako filmak egiten hasteko.
|
|
2004
|
|
|
Bilkuran zenbait herrialdetako hezkuntza ministroak ere izango dira, administrazio publikoetako ordezkariak eta abar. Ni,
|
Euskal
Herriko erakundeekin harremanetan jar daitezen saiatuko naiz, dela Jaurlaritzarekin, Nafarroako Gobernuarekin, EKErekin... dena delakoarekin, bata besteagandik ikasteko, guk haiengandik eta beraiek gugandik...
|
|
|
Hala ere bada okerren bat, gabezia batzuk eta ordena ere ez da ene gustuko egokiena. Okerra karlismoari dagokio, puntu hau, segurki akats bategatik, Aro Modernoko atalean jarria baitago,?
|
Euskal
Herriko erakunde politikoen eramolde instituzionala: foruak?
|
|
|
Erabat desregulatu edo araugabetutako testuinguru batean, merkatuak eta enpresa handiek euren legea inposatu dute, bai egituran —multimedia kontzentrazioa—, bai kate antolaketan —AEBetakonetworketa telebista lokalen antzekoa—, bai programazioereduetan.
|
Euskal
Herriko erakunde autonomikoak eta udal mailakoak, berriz, ez dira gauza izan telebistagintza lokalaren garrantziaz garaiz ohartu eta haien beharretara egokitutako politikak bideratzeko. Ekonomikoki itota, talde handiekiko babes legalik gabe, tokian tokiko ekimenek, gizarte taldeek zein enpresa txikiek bultzatutakoek arazo larriak dituzte gaur egun garatu eta nabarmentzeko; arazo are larriagoak izango direnak datozen urteetan, Madrilgo Gobernuak ezarritako azken lege aldaketekin.
|
|
2005
|
|
|
Bestalde, 1808an Konstituzio Foralaren aldeko adierazpena egin zuten Hego
|
Euskal
Herriko erakundeetako ordezkariek, Baionan, Napoleonen eraginez eta honen babesean, Espainiarako konstituzio politiko berria eztabaidatzen ari zirela. Zehazki, beste arabar batek, Ortuño Agirrek, Montehermosoko markesak, erabili zuen Konstituzio Forala kategoria, euskal lurraldeetako ohizko erakundetze publiko eta pribatuaren egituraketa politikoa laburki adierazteko.
|
|
2006
|
|
|
Jaurlaritzakoak, Nafarroako Gobernukoak, Foru Aldundietakoak eta Udaletxekoak. Denen artean 19.000 milioi euroko dirutza erabiliko dute, gutxi gorabehera Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoek (14.500 EAEn eta 4.500 Nafarroan) haien egitasmoak aurrera eramateko, haien hauteskunde eta gobernu egitasmoak gauzatzeko, hau da, hiru bilioi pezeta baino gehiago. Dirutza hori dena Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako biztanleen artean banatuz gero, 7.000 euro tokatuko litzaioke bizilagun bakoitzari.
|
|
2007
|
|
|
Hori dela-eta, ez da batere erraza euskal esparru sozioekonomikoa (EESE) egituratzearen alde serio lan egitea. Esparru horrek, era berean, lan harremanetarako eta babes sozialerako (LHEE) euskal esparrua garatu behar du.Euskal esparru sozioekonomikoa egituratzeko,
|
Euskal
Herriko erakundeek eta gizarte eragileek legegintza ahalmen eta eskumen ekonomiko, sozial eta laboral guztiak izan behar dituzte. Beraz, argi dago lan araudi propio bat egin behar dela, azken urte hauetan Espainiako eta Frantziako legediek langileen eskubideei eragindako kalteei heldu ahal izateko.
|
|
|
Aitortu beharra dago
|
Euskal
Herriko erakundeek ez dituztela funtsezko hainbat baliabide honako gai hauetan politika propioa egiteko: laneko legeria, gizarte segurantza, funtzio publikoa, lan politika, lanbide heziketa, justizia administrazioa, lan ikuskapena...
|
|
2009
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko erakunde politikoetara begira jartzen bagara, hautetsi abertzaleak begira ikusten ditugu, alderdi espainolistek zer egingo, baietz PPk gobernatu EAEn ere Nafarroan bezalatsu, ehun eguneko konfiantza behintzat eman egin zaio gobernu berriari; gainera orain lehentasuna krisi globalari ematen zaion tokiko erantzunak du... Alderdien Legea indargabetzeko estrategia, presoen afera, politika espainolista era bateratuan deslegitimatzeko mugimenduak, ez du ematen horiek lehentasun dituztenik, eta horiek aintzat hartu gabe, abertzaleak espainolismoaren eztialdiaren ikusle zozo bihurtzeko peril handitan.
|
|
|
Tamalez, ez daude inolaz ere arrisku bizi batetik libre, AHT, hirigintza sakabanatu eta merkataritza azaleren mehatxupean baizik. Hurrengo atalean aztertuko dugu globalizazioren politikak nola ari diren euskal hiztun herria etorkizunik gabe uzten,
|
Euskal
Herriko erakundeen lankidetza, laguntasun eta ekimenen bidez.
|
|
|
Azken 30 urteotan, egiaztatu dugu
|
Euskal
Herriko erakunde politikoek etajudizialek ez dutela izan bultzada eta ekimen propiorik, egiaren bila aritu, justiziagauzatu eta ordaina egiteko orduan. Ulertezina da, eta neurri batean gaitzesgarria, egiaztatzea euskal erakundeak egotea Garzon epailearen moduko ekimenak bainoatzerago (haren ibilbide profesionalak talka egiten du etengabe Euskal Herrikoborrokalari antifrankistek defendatu dituzten balioekin), Euskal Autonomia Erkidegoan gertatu diren nahitaezko desagerpenei eta hor dauden hilobi batzueiburuzko materiala entregatu diotenean, gai honetan Eusko Jaurlaritzak hartutakokonpromisoaren proba moduan.
|
|
|
Urtebete pasatu da, eta gatazka armatuak, eskubide zibil eta politikoen urratzeak eta alde guztietako eskubideenek bere horretan diraute, eta Lizarrako esparrua osatzen zuten taldeen arteko sakabanaketa handiagoa da. Gainera, fronte espainolistak Hego
|
Euskal
Herriko erakundeen agintea eskuratu du?. Hala ere, egoera politikoak, okerrera?
|
|
|
Konponbidea, LABen arabera, esparru juridikoa aldatzea da. . Lan munduan ditugun arazoak konpondu nahi baditugu,
|
Euskal
Herriko erakundeek eta eragileek eskumen guzti guztiak behar dituzte lan kontuetan edo ekonomikoetan; Lan Harremanen eta Babes Sozialaren Euskal Esparrua behar dugu?.
|
|
|
Dena den, hutsune handiak ere izan ziren, Iruñeko Udalarena eta Nafarroako Gobernuarena, hain zuzen.
|
Euskal
Herriko erakunde publiko gehienek ordezkaritza bidali zuten atzokoan Iruñera. Bertan ziren, besteak beste, Idoia Mendia Eusko Jaurlaritzako bozeramailea, Rafaela Romero Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidentea, Jose Antonio Santano Irungo alkatea edota Sara Ibarrola Nafarroako Berdintasun Institutuko zuzendaria.
|
|
2010
|
|
|
Eta
|
Euskal
Herriko erakunde publiko eta enpresa pribatu nagusienetako komunikazio zuzendariek, hau da, komunikazioaren profesionalek, argi dakusate" Euskadin produktua dugu" diotenean, hau da," badugu zer saldu; ez, ordea, izenik". " Zer" saldu hori berezia da," tasun" propioz jantzia.
|
|
|
Arlo hori oso landuta omen dago nazioarteko zenbait herrialdetan; Euskal Herrian, ordea, ezer gutxi egin dela aipatu du Zuazuak. Arlo hori aurrera ateratzeko,
|
Euskal
Herriko erakundeen, enpresen eta ikertzaileen arteko sinergiak garatu behar dira azpimarratu du.
|
|
|
erantzutea; eta Euskal Unibertsitatea sortzea. Idatzi berean,
|
Euskal
Herriko erakunde guztiei ere, udalak, diputazioak, talde politiko eta sindikalak?, deialdi berezia egin zieten ikastolek,, historian zehar sorturiko okerrak zuzentzeko eta euskarak eta euskal kulturak dagokien lekua izateko?.
|
|
2011
|
|
|
Gehienez hamabortz proposamen egin zitzaketen, eta horiek gaur bozkatuko dituzte, hirugarren saioan. Atzokoan Bildu koalizioak Hego
|
Euskal
Herriko erakundeetan lortutako ordezkaritza zabala izan zen eztabaidagai nagusia, batez ere PP eta UPN alderdiek plazaratuta. Gainerakoan, alderdi nazionalistek eta erregionalistek tokian tokiko gaiak izan zituzten aipagai, eta, bezperan bezala, krisi ekonomikoa gai nagusietakoa izan zen.
|
|
|
«Pilota besteen teilatuan dago, ez gurean».PPrentzat ere hitz egin zuen, ordezkari batzuek Amaiurrekin «harreman normalik» ez dutela izango adierazi dutelako. PPk hitz horiek ekintza bidez «gezurtatzen» dituela azaldu zuen, Bildurekin hainbat akordio lortu dituelako
|
Euskal
Herriko erakundeetan.
|
|
|
–
|
Euskal
herri erakundeen hizkuntza politika oinarrizko kudeaketa pubilikoaren politiketatik at dago; hau da, gure bizitzeko moduarekin eta garapen orokorrarekin loturarik ez duen hizkuntza politika burutzen dute. Beste modu batera esanda:
|
|
|
Ikastaroak Euskal Herriko Unibertsitateetako eta ikastolen munduko irakasleek eman dituzte, horietako batzuk euskaltzainak. Ikastaldiez gainera,
|
Euskal
Herriko erakunde, ikastegi eta kulturguneetara ere bisitak egin dituzte: Ikastolen Elkartea, Tuterako Ikastola, Hezkuntza Saila, Euskal Irrati Telebista, Foru Aldundiak, Argia aldizkaria, Bertsozale Elkartea, Kafe Antzokia.
|
|
|
Alde horretatik, nagusiki erdal praxia izan zuten
|
Euskal
Herriko erakunde eta elkarteek. Eusko Ikaskuntza, erakunde eta koadernoen argitaletxe gisa, horren erakusletzat har daiteke, baita beste batzuk ere, hala nola RSBAP?, eta gure ustez, 80ko hamarkadan oraindik gerraurreko postulatuetatik oso hurbil jarraitzen zuten. Alde horretatik, euskarazko aldizkariak proiektu modernoagoak ziren, 50eko hamarkadako eztabaidek ahalbidetu zutelako bilakaera eta berrikuntza.
|
|
|
Halaber, bietan ikerkuntza zientifikoaren emaitzaren zabalpenerako (dela etnografikoa Etnikerren kasuan, dela beste edozein jakintza arlotakoa, Eusko Ikaskuntzaren kasuan), liburu eta aldizkarietan, gehien erabilitako hizkuntza gaztelania izan zen. Hortaz, indartu egin zuten euskal gaiei buruzko komunikazio zientifiko erdalduna, eta, beraz, elkarte zientifiko izaera zuten
|
Euskal
Herriko erakunde bi hauek ez zuten elikatu euskaraz funtzionatuko zuen komunikazio zientifikorik edo euskarazko komunikazio jasorik. Hori, ikusiko dugunez, euskal kulturgintzako erakundeek sortu, eraiki eta trinkotu zuten.
|
|
|
Hortaz, Hispana Europeanaren oinarria da. Proiektu honetan
|
Euskal
Herriko erakunde ugarik parte hartzen dute: Aretxabaleta, Irun, Durango, Pasaia, Urnieta eta Gasteizko udal artxiboak; Koldo Mitxelena Kulturunea; Euskomedia Fundazioa; Hegoa Liburutegi Digitala; Bizkaiko Foru Aldundia; Nafarroako Unibertsitateko Biblioteca digital del Griso; Euskal Liburutegi Digitala; Zahartzaroa; Nafarroako Liburutegi Digitala; Nafarroako Gobernuko Osasun Departamentuko Liburutegia; Dadun; Egoibarra Batzordea (Eibarko Kultura Ondarea); Euskal Etxeak; Gipuzkoa 1936; Irargi; Gipuzkoako Artxibo Orokorra; Euskal Memoria Digitala (Antso Jakituna Fundazioa); Eusko Jaurlaritzako Osasun Saileko Liburutegia; Donostiako Prentsa Historikoa (Donostiako udal liburutegien sarea); Donostia, Gasteiz eta Bizkaiko elizbarrutietako artxibo historikoak; eta eDTB (Euskal Doktorego Tesien Bilduma).
|
|
2012
|
|
|
Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoen ordezkariak ere, erakundeen aginduz, bertan batzartu ziren: Arabarren ordezkari, Arabako Aldundiak izendatuta, Ortuño Maria Aguirre Montehermosoko markesa; Bizkaiko Jaurerriaren izenean, Juan Jose Maria Yandiola; Jose Maria Lardizabal Gipuzkoako ordezkari; Luis Gainza eta Miguel Escudero Nafarroako erresumako Aldundiaren izenean; Gabriel Maria Orbegozo Bilboko Kontsulatuaren ordezkari eta Francisco A. Etxagüe Donostiako Konsulatuaren ordezkari eta Calahorrako gotzainaren ordez Manuel Maria Upategui Arrasateko apaiza eta bertako bikarioa.
|
|
|
|
Euskal
Herriko erakunde foraletako ordezkariek, ohiko foruen bidezko erakundetzea, konstituzio egilearen zentzu politikoaren arabera interpretatu zuten. Hau da, konstituzio politiko eta askatasunaren erakusle bihurtu zuten.
|
|
|
Tartean egoera politiko administratiboa eta legezkoa ere aldatuta,
|
Euskal
Herriko erakunde politiko eta sozial hainbat —beste askotxo ez oraindik— onartuz joan dira, sinesmenez ala etsipenez —bakoitza bere erara—, euskara ikasi eta erabiltzeko herritarren eskubidea edota horren" normalkuntzaren" aukera. Euskara ofiziala den lurraldeetan, erakunde publikoek —ez denek seguruenik— berenganatua dute, teorian gutxienez, euskararen normalkuntza sozialari begira duten erantzukizuna.
|
|
2013
|
|
|
Gizarte eragileen eta sindikatuen iritziz, orain arteko bideak" hondamendira" darama. " Horregatik,
|
Euskal
Herriko erakundeei eskatzen diegu lehentasun nagusia eta bakarra hemen bizi garen eta lan egiten dugun herritarrei bizi baldintza duinak bermatzea izan dadila; enplegu duina, kalitatezko zerbitzu publiko unibertsalak eta prestazio egokiak". Testuinguru horretan, greba orokorrarekin" indarrak biltzeko, borroka egiteko eta Euskal Herriarentzat alternatiba eraikitzeko prozesuari bultzada eman" nahi diote.
|
|
|
Ikusiko dugu inoiz egile eskubideak kudeatuko dituen
|
Euskal
Herriko erakunderik?
|
|
|
Baina erakundearen eta artistaren arteko hurbiltasuna ere garrantzitsua da. Hortaz,
|
Euskal
Herriko erakundea, isolatuta egon beharrean, beste batzuekin federatuko balitz, egingarria izango litzatekeela uste dut.
|
|
|
10.000 lagunek baino gehiagok egin zuten dantza atzo Bilbon, Arriaga antzokiaren aurrean, Espainiako Hezkuntza ministro Jose Ignacio Wertek sustatuta asteon Madrilgo Kongresuak onartutako legearen aurka Bilboko kaleak ibili ostean. Hego
|
Euskal
Herriko erakundeei hezkuntza erreformaren aurrean planto egiteko eskatu zieten. Imanol Uria bertsolariak laburtu zuenez, bertsotan:
|
|
|
Eztabaidan, Amaiurreko diputatu Onintza Enbeitak salatu du legearekin alkate eta zinegotziak «jokoz kanpo» geratuko direla «frankismoan bezala». Haren iritziz, legea PPren «gabezia demokratikoaren» isla da, eta Hego
|
Euskal
Herriko erakunde egituraren aurka doa. Hala, euskal erakundeen iritzia errespetatzeko eskatu dio Enbeitak Cristobal Montoro ministroari, eta legea atzera botatzeko exijitu dio.
|
|
|
Orain Jakiunde fase berri batean sartuta dago. Jakiundek zabaldu egin behar du, eta, beraz, orain erronka nagusia
|
Euskal
Herriko erakundeen artean kokatzea da, geure burua ezagutaraztea, nor garen eta zertarako gauden azaltzea eta beraiek nola profitatu dezaketen Jakiundek eskaini diezaiekeena. Horretarako, Jakiundek hausnarketa sakon bat egina dauka, 2011 aritu ginen horretan, zer gai lehenetsi erabakitzeko.
|
|
|
Agerian dagoen moduan, beraz, ikusteko eta jakiteko asko dago oraindik: eragin zuzenaz aparte, zeharkako eragina zenbaterainokoa izango den, zer pasatuko den Mondragon Taldeko aldi baterako langileekin Fagorreko 1.000 bazkide birkolokatu beharra badago… Dena dela, agerian dagoena da, baita ere, Fagorri, bertako langile ohi eta bazkideei, hemengo zein
|
Euskal
Herriko erakunde eta ekonomiari, eta jakina, Debagoien guztiari komeni zaiola orain sortu den egoera latzari irtenbide positiboa ematea. Horretan indarrak jartzeko unea iritsi da.
|
|
|
|
Euskal
Herriko erakundeek eta gizartearen gehiengo nabarmenak euskal presoak jasaten ari diren oinarrizko eskubideen urraketak behin eta berriz salatu dituzte, legeak, zuzenbide internazionalak eta giza eskubideen deklarazioak presoei aitortzen dizkien eskubideak defendatzea zilegi dela adieraziz.
|
|
|
Izan ere," gehiengo sozial baten mesedetan egongo den eredu berri bat definitzeko beharrezkoak diren proposamen eta alternatibak jasoko lituzke" aipatu Kartak. Era berean,"
|
Euskal
Herriko erakunde ezberdinak interpelatzeko tresna litzateke, ezartzen ari diren politikak alda ditzaten". Argazkian, hilaren 5ean onartu zen Kartaren zirriborroa, Donostian burututako hirugarren nazio asanbladan.
|
|
|
Asteartean bilera informal bat burutu zuten GABB elkarteak eta Udalbiltzak. Gaur,
|
Euskal
Herriko erakundeak harrera egin die Kurdistango elkarteko kideei." GABB eko kideok esan digute hartu eman hau garrantzitsua dela eurentzat, aurrera begirako lankidetza posible baterako", diote Udalbiltzatik kaleratu duten prentsa oharrak. Udalbiltzak ere lehentasunen artean kokatzen du, munduko erakundeekin harremanok sustatzea.
|
|
|
Baldintza hauek nekez ematen dira kontzentrazio baketsuetan.Ez da lekuko deserosorik saihestu behar kamarak eta erreportariak poliziaren parte hartze tokietatik urrunduz. Gizarte demokratiko batean, kazetariek askatasun osoz mugitzeko eskubidea izan behar dute herritartasunaren informazioren eskubidea bermatu ahal izateko. Euskal Herrian, 2013ko apirilaren 22an EKE
|
Euskal
Herriko erakunde profesionalik garrantzitsuena da eta Espainiako Kazietarien Elkarteen Federazioan (FAPE) barneratuta dago.Federazio honek kazetariak identifikatzen dituzten txalekoak ditu, hauen helburua, honelako ekintzak ekiditea delarik.
|
|
2014
|
|
|
Izan ere, Seaskak uste du murgiltze eredu eta oro har euskararentzako legeak «ezinbestekoak» direla ikastolek eta euskarak «aitzina» egin dezaten. Frantziako Estatua «hain etsai» izanda, bestalde, Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoen laguntzak «beharrezkoak» direla nabarmendu du Indok. «Gipuzkoako Foru Aldundiarenak bezalako laguntzek luzaroan irautea espero dugu.
|
|
|
Ukaezina da azken hogeita hamar urteotan
|
Euskal
Herriko erakunde publiko hainbaten ahalegina eta emana, euskalgintzaren eta euskal kulturaren aldekoa. Erakundeen babes eta laguntzak jauzi kualitatiboa ekarri du, bizirauteko batzuetan, proiektu berriak garatzeko bestetan.
|
|
|
Aspalditik dakigu Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailak balizko erakunde horrek beteko lukeen funtzio batzuk abian jarri dituela: Ondarenet, Liburutegi Digitala, Nahiz eta urte hauetan motelago aritu,
|
Euskal
Herriko erakunde gehienek funts bibliografikoak digitalizatzen jarraitu dute
|
|
|
Nahiz eta urte hauetan motelago aritu,
|
Euskal
Herriko erakunde gehienek funts bibliografikoak digitalizatzen jarraitu dute. Lerro hauetan adibide batzuk baino ez ditugu aipatuko.
|
|
2015
|
|
|
Etxaidek nabarmendu du ez dituztela babestu nahi gobernuek proposatzen dituzten politikak, errealitatea aldatu baizik. Eta, horretarako, eskubide sozialen gutunean biltzen diren neurriak sustatzeko beharra aipatu du.Alde horretatik, eskubide sozialen gutuna bideratu duten sindikatu eta eragile sozialek Hego
|
Euskal
Herriko erakundeei eskatu diete bertan biltzen diren neurriak martxan jartzeko. Areago, bilerak eskatu dituzte Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernu eta hiru diputazioekin.
|
|
|
Zazpigarren urtez jarraian gora egin du Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoen zorrak. Espainiako Bankuak atzo emandako datuen arabera, 12.112 milioi euro zor zituzten 2014 urtearen amaieran Hego Euskal Herriko bi gobernu nagusiek, urtebete lehenago baino 696 milioi gehiago.
|
|
|
Ekonomikoaz harago, baina, badu beste helbururik biharko norgehiagokak: «Ipar
|
Euskal
Herriko erakundeei erakustea hegoaldeko futbol taldeek euskarari dioten atxikimendua, eta umeek ikusi dezaten futbol profesionalean euskaraz bizi daitekeela», azaldu du Indok.Donibane Lohizuneko Herriko Etxearekin harreman ona du Seaskak, horregatik hautatu dute bertako errugbi zelaia. Guztira 4.500 pertsona inguru kabitzen dira bertan.
|
|
|
Urte batzuk beranduago," historia berbera errepikatu da". Eta, gainera, epaiketa" bestelako testuinguru batean" garatuko da, hau da," gaurko egoerak planteatzen dituen zailtasun eta konplexutasunen gainetik ere, bake eta normalizazio prozesua
|
Euskal
Herriko erakunde politiko eta sozial guztiek onartzen duten egoeran", EAJ, EH Bildu, Udalberri eta Gozen Bilbaoren iritziz.
|
|
2016
|
|
|
Horregatik, nabarmendu du Nazabalek,
|
Euskal
Herriko erakundeetatik bultzatu daitezkeen babes politiketan dago gakoa. " Oso larria litzateke administrazioen partetik esne sektorea distribuzio eta industria jakin batzuen interesen arabera antolatzen uztea.
|
|
|
Dauzkaten gabezia guztiak eta bete gabeko transferentzia guztiak kontuan hartuta ere, Helep ez da helduko erakunde horien heinera, ez boterez, ez eskumenez, ez diruz. Oraingo herri elkargoen aurrekontuak batuko dira; deus gutxi izanen da hori, Hego
|
Euskal
Herriko erakundeek dauzkatenekin parekatuz.Espantu anitz egin da azken hilabeteetan erakunde berri horri begira, eta beharbada batzuek pentsatu dute Ipar Euskal Herriak azkenean lortu duela bere erakundea, azkenean Euskal Herriko «hiru errealitate» administratiboetako bakoitzak izango duela bere botere edo kudeaketa egitura. Desorekak ez dira desagertuko, lehen bezain handiak izanen dira, Ipar Euskal Herria ahula eta botere gutxikoa izanen da aitzina ere.
|
|
|
enplegu plan oso bat martxan jar dezatela, eta administrazio bakoitzean beharrezkoak diren eginkizunak deialdi publikoen bidez bete daitezela. «Azken finean,
|
Euskal
Herriko erakundeei zerbitzu publikoen defentsarako sententzia hauek eskaintzen dituzten tresna juridikoak erabili ditzaten eskatuko diegu», Casanovaren arabera.Irailetik hona langileek epai horien inguruko zalantza ugari azaldu dituztela esan dute sindikatuko arduradunek. Beharginekin batzartzen ari dira LABeko ordezkariak, informazioa eman eta egoeraren inguruko hausnarketa egiteko eta, balitz, mobilizazioak egiteko.
|
|
|
EiTBren euskara planean jaso bezala, euskara lehenetsiko da aurretiko kontaktuan, batik bat solaskidea
|
Euskal
Herriko erakunde batekoa denean.
|
|
|
Hori bai, elkargo bakarreko hautetsiek erabaki dute gero zein izen jarri. . Halakoetan, Euskaltzaindiari galdetzen diote
|
Euskal
Herriko erakunde desberdinek, baina gero beti ez da errespetatzen gure iritzia. Guk, Euskal Elkargoa proposatzen dugu, eta erabilerak emango digu arrazoia ala ez?, esan du Sagrario Aleman euskaltzainak.
|
|
2017
|
|
|
Zer deritzezue
|
Euskal
Herriko erakundeek Kataluniako prozesuarekiko hartutako jarrerei?
|
|
|
Askapenak
|
Euskal
Herriko erakunde internazionalistak 30 urte betetzen ditu aurten, eta garaiko eta egungo erakundeko hainbat kideek agerraldia egin dute gaur Zarautzen, lehen asanblada herrian bertan egin zutelako 1987an. " Urteak pasa arren, Euskal Herri sozialista, feminista, euskaldun eta internazionalista baten alde borrokan jarraiten dugu", nabarmendu zuen Jesus Valenciak.
|
|
|
Kantitatearekin batera, kalitatea ere bermatu behar da hainbat arlotan: ...zea, euskara LV1 batxilergoan...); ikasleek batxilergoraino eta zikloka erdietsi behar dituzten konpetentziak, jakitateak eta hel buru horietara heltzeko programak finkatu behar dira; beharren araberako ikastresnak gai eta maila guzietan hornitu behar dira; irakasleen oinarrizko formakuntza eta formakuntza jarraikia plantan eman behar dira, euskal irakaskuntzaren berezitasunak kontuan hartuz; Hego
|
Euskal
Herriko erakundeekiko loturak suspertu behar dira...
|
|
|
Datu normalizatuei begiratzen badiegu,
|
Euskal
Herriko erakundeen artean deigarria da Mondragon Unibertsitateak Akitaniarekin duen hartu emana, Frantziarekiko elkarlanean ere UPV/EHUren balio proportzional bertsuak ditu. UPV/EHU da Frantziarekin elkarlan intentsitate altuena duena eta Deustuko Unibertsitatea da frantsesekin elkarlan gutxien izaten duena.
|
|
|
Hala ere, datu normalizatuen arabera, Mondragon Unibertsitatea eta ESTIA dira proportzionalki Euskal Herria Akitania elkarlanerako joera handiena duten erakundeak. ESTIA unibertsitateak joera nabarmena erakusten du
|
Euskal
Herriko erakundeekin elkarlanean aritzeko orduan, eta bi aldagaik izan dezaketen eragina azpimarratu nahiko genuke: alde batetik, Euskal Herritik geografikoki hurbilen dagoen erakundea da, eta, bestetik, Ipar Euskal Herriaren eremuan dago kokatua, Bidarten hain zuzen.
|
|
|
|
Euskal
Herriko erakundeen analisia egiterakoan, ez dugu uste zuzena denik haien arteko distantzia geografikoa erabiltzea Frantziarekiko elkarlan fenomenoen intentsitatea azaltzeko, euskal erakundeak gertuegi baitaude bata bestearengandik. Akitaniako erakundeak, ordea, elkarrengandik distantzia handiagora daude kokatuta eta analisi hori egitea egokitzat jo dugu.
|
|
|
Hau da, langile elebidunak kontratatzea. Datozen urteotan, langile askok hartuko dute erretiroa Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoetan. Haiek ordezkatzerakoan, hizkuntza eskubideak bermatuko dituen kontratazio politika beharrezkotzat jo du Behatokiak, alegia, lan deialdietan hizkuntza eskakizun egokiak ezartzea, langileek, hizkuntza eskubideak beteta, herritarrak berdintasunez arta4 ditzaten.
|
|
|
Nik dakidala behintzat, ez dugu informazio enpiriko nahikorik baieztatzeko
|
Euskal
Herriko erakunde publiko zein enpresa pribatu, partidu politiko edo sindikatuetan ardurak dituzten feministak lidergo mota oso ezberdinak burutzen ari diren. Intuizioak edo zantzuak besterik ez.
|
|
|
Tortura ere aipatu dute. Espainiako eta
|
Euskal
Herriko erakundeei galdegin diete torturak eta bertze tratu txar batzuek sortu oinazearen aitortza publikoa egitea.
|
|
2018
|
|
|
Joan den ostiralean osatua izan da Euskaltzaindiaren Mendeurreneko Ohorezko Patronatua, Bizkaiko Foru Aldundiaren Bilboko egoitzan. Ipar eta Hego
|
Euskal
Herriko erakunde nagusiak eta Euskal Herritik kanpoko zenbait ere ordezkatuak dira sortu berri den erakundean: Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Parlamentua, Nafarroako Gobernua, Euskal Elkargoa, Espainiako Gobernua, Arabako Foru Aldundia, Euskadiko Udalen Elkartea (Eudel), Nafarroako Udal Kontzejuen Federazioa, Baionako Herriko Etxea, Donostiako Udala, Gasteizko Udala, Iruñeko Udala, Mauleko Herriko Etxea, Galiziako Errege Akademia, Ikerketa Katalanen Institutua eta Espainiako Errege Akademia.
|
|
|
Hanka biak gehi gainerako eragile eta erakunde guztiak behar ditugu. Erakunde diodanean ez bainaiz ari Eusko Jaurlaritzaz soilik,
|
Euskal
Herriko erakundeak daude hemen. litzateke planteatu beste modu batera guk buruan daukagun halako tamainako ariketa soziala.
|
|
|
Madrilen, PP eta gainerako eskuina bakarrik geratu dira, azken unera arte grebaren aurka agertuz.
|
Euskal
Herriko erakunde publikoak ere ez dira egon behar zuten lekuan: ostegun goizean, ehunka mila emakume kalera ateratzeko prestatzen ari ziren bitartean, Eusko Jaurlaritza abiadura handiko trenari buruzko agerraldi bat egiten ari zen.Mugarri historikoa dela ezin uka, baina egokia ote da «historia egin dugu» esatea?
|
|
|
Elkartearen presidente Consuelo Ordoñezek azaldu duenez, talde horretako kide diren Txetx Etxeberriri eta Michel Tubianari helarazi die mezu hori, gutun baten bidez, aurretik haiek eskatutako bilerari erantzunez.Otsailaren 27an, Coviteko Ordoñez eta Ruben Mujika bildu ziren Max Brisson senatariarekin (Les Républicains) eta Vincent Bru diputatuarekin (En Marche), Donostian, elkartearen egoitzan. Frantziako Justizia Ministerioarekin elkarrizketan ari den Ipar
|
Euskal
Herriko erakunde eta eragileek osatutako ordezkaritzako kide dira Brisson eta Bru. Bileran, Coviteko kideek ontzat jo zituzten Emmanuel Macronen gobernuak (En Marche) euskal presoak hurbiltzeko erabilitako irizpideak.
|
|
|
ELAk azaldu du bi erakundeetan behin behinekotasuna ere erdira jaitsiko dela, hau da, lanpostuen %10etik behera geratuko da.Sindikatuak nabarmendu du azken hilabeteetako lanuzteak eta mobilizazioak «gakoa» izan direla aldundiak jarrera aldatzeko. Horrez gain, «zerbitzu publikoak eta langileen lan baldintzak hobetzeko» eskatu die
|
Euskal
Herriko erakunde publikoei.Tubacexen kasuan, Laudioko eta Amurrioko fabriketako zuzendaritzek langile batzordearen gehiengoarekin. ELA, CCOO eta independenteak, lotu dute hitzarmena.
|
|
|
Euskaltzaindiaren eskariari erantzunez, Christian Prudhomme Frantziako Itzuliaren zuzendariak agindu du uztailaren 28an Senpere eta Ezpeleta bitartean jokatuko den etapan seinale elebidunak jarriko dituztela, Ipar
|
Euskal
Herriko erakundeekin eta Senpereko zein Ezpeletako hautetsiekin adostu duten legez; gainera, lasterketako hizlari ofizialek mezuak ele bitan emango dituztela esan du. Bestalde, Tourraren Diktaketa martxoaren 30ean izanen dena eta CM2 ko ikasleei zuzendua dena euskaraz eta frantsesez egingo dela ere agindu du Tourreko zuzendariak.
|
|
|
Gaur egin da Ohorezko Patronatua eratzeko ekitaldi nagusia, Bizkaiko Foru Aldundiaren Bilboko egoitzan. Guztira, hogeita bat erakundek osatuko dute Mendeurreneko Patronatua; tartean, Ipar eta Hego
|
Euskal
Herriko erakunde garrantzitsuenak daude.
|
|
|
Euskaltzaindiaren Mendeurreneko Ohorezko Patronatua eratu da gaur, Bizkaiko Foru Aldundiaren Bilboko egoitza nagusian. Besteak beste, bertan bildu dira Patronatua osatuko duten hogeita bat erakundeak, tartean, Ipar eta Hego
|
Euskal
Herriko erakunde nagusiak.Uztaileko Osoko bilkura profitatu du Akademiak Ohorezko Patronatuaren eraketa egiteko, eta Galiziako Errege Akademia, Ikerketa Katalanen Institutua (Institut d' Estudis Catalans) eta Espainiako Errege Akademiako ordezkariak gonbidatu ditu Jauregiko Batzarraldi Aretora. Osoko bilkura amaitu ostean egin da ekitaldi nagusia, non hitz egin duten Iñigo Urkullu Eusko Jaurlaritzako lehendakariak, Ana Ollo Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako kontseilariak, Beñat Arrabit Euskararen Elkargoko lehendakariordeak, Unai Rementeria Bizkaiko ahaldun nagusiak, Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiak, Ramiro Gonzalez Arabako ahaldun nagusiak, eta Andres Urrutia euskaltzainburuak.
|
|
|
Eguraldiak laguntzen badu, milaka lagunen giza katea, festa erraldoia bilakatuko da.Nazio mailako Gure Esku Dago taldeak erronka zehatza aurkeztu nahi dio gizarteari, ekaineko mobilizazioarekin: “Erabakitzeko 2019 arrazoi aurkeztuko ditugu
|
Euskal
Herriko erakundeetan. Indartu dezagun ekimen hau giza katean parte hartuta”.Aiurri hamaboskariak Beterri Aiztondoko Gure Esku Dagoko partaide ezberdinak batu ditu, giza kateaz eta erabakitze eskubideaz jarduteko.
|
|
|
Haatik, Bigarren Gerra Karlista garaian, Espainiako prentsak
|
Euskal
Herriko erakundeen eta pertsonen kontrako mezuak zabaldu zituen, foru sistema kentzearen aldeko kanpaina egitearekin batera. Araba, Gipuzkoa eta Bizkaiko diputatuek Espainiarekiko leialtasuna erabili zuten argudio gisa, foruak indargabetzeko ahaleginaren kontra.
|
|
|
" Herritarren esku hartzerako aukerak oso urriak" direla eta kudeaketarako tresnak" urrutikoak" bezala ikusten direla azpimarratu zuen. Halaber,
|
Euskal
Herriko erakundeen arteko" zulo handiegiaz" ohartarazi zuen. Adibidez, udaletatik aldundietarako distantzia handiak bi erakunde mota horien arteko lana zailtzen duela zioten.
|
|
|
Hori aukera izan litekeen bezala, traba ere bada, bakoitzak bere egitura eta bere dinamika baitu.
|
Euskal
Herriko erakunde bateratzaile bat sortuko balitz, hark koordinatuko lituzke garraio enpresak, zerbitzu zentralizatua eskaintzeko eta dauden gabeziak estaltzeko. Ahulgune handia dago Euskal Herri kontinentalean, baita ere Nafarroa Garaiarekiko loturetan.
|
|
|
Euskara eta kultura dira, bereziki, batasuna bermatzen duten ardatzak.
|
Euskal
Herriko erakunde nazional zaharrenetakoa, Eusko Ikaskuntzarekin batera, Euskaltzaindia da. Ehun urte beteko ditu 2019an, hastapenetik Euskal Herri osoko kideak izan dituen akademiak.
|
|
|
zerrendatik hartu behar da... eta zerrenda horretan ez da agertzen Euskal Herria.
|
Euskal
Herriko erakunde eta enpresek ere badituzte horrelako formularioak, eta horiek ere ez dute uzten halako aukerarik. Maiz herrialdea hauta daiteke, baina lau aukera baizik ez dira eskaintzen:
|
|
|
Amerikako Estatu Batuetako eskaintza horien zabalkundeak euskarari kalte eginen dio, azkenaldiko —eta, itxura guztien arabera, etorkizuneko— ikus entzunezko ospetsuenak plataforma horietan daudelako, eta hor euskarak ez daukalako lekurik.
|
Euskal
Herriko erakundeek badute erronka bat: lortzea plataforma horietako eduki guztiek euskarazko azpitituluak edukitzea eta, ahal bada, film edo serie batzuk euskarara bikoiztea (irakurtzen ez dakiten edo irakurtzen hasi berri diren haurrentzat bereziki).
|
|
|
2011ko urriaren 10ean berrehun urte beteko dira inoiz izan den euskaldunik interesgarrien eta zoragarrienetako bat jaio zenez geroztik. Dakidala,
|
Euskal
Herriko erakunde publiko batek ere ez dio omenaldirik prestatu. Gaur egun, Xahok, oraindik ere," umezurtz" dirau.
|
|
2019
|
|
|
Zufiaren ustez, arrakasta hori ulertzeko gakoetako bat izan da grebari begira mugimendu feministak «akuilu lana» egin duela aldarrikapen zehatz batzuei ahotsa emateko, eta horrek «kualitatiboki eta kuantitatiboki indartu» egin duela deialdia. Argi dauka
|
Euskal
Herriko erakunde nagusiek ezinbestez erantzun dietela andreen eskaerei, hitzez harago, neurri zehatzak hartuta: «Ez dugu nahi argi morerik, argazkirik eta diskurtsorik; neurri eta kopromiso zehatzak nahi ditugu».Azken urteotan mugimendu feministaren mobilizazio masiboek «mugarri» bat ezarri dutela uste du Zufiak, eta orain, aurrera begirako erronkei heldu aurretik, gogoetarako garaia dela uste du:
|
|
|
Horren froga ugarietako bat 1897an Euskalduna aldizkarian Euskararen Akademia baterako oinarriak biltzen zituen testua argitaratu izana da. 33 zituela eta Euskaltzaindia sortu baino 22 urte lehenago idatzitako testu horretan, Hego Euskal Herriko lau aldundien dirulaguntzek babestutako akademia bat sortzearen alde agertu zen Azkue, baina Ipar
|
Euskal
Herriko erakundeei partaide izateko aukera aitortuta Hego Euskal Herriko aldundien baldintza berberetan, euskalki guztiak ordezkatuak izateko. Akademia horren zereginik presazkoena, sistema ortografiko komuna?
|
|
|
Ipar zein Hego
|
Euskal
Herriko erakundeen babesa jaso zuen akademiak 90 urteurreneko amaiera ekitaldian, 2009ko urriaren 9an, Donostiako Foru Jauregian.
|
|
|
Guztira, hogeita bat erakundek osatzen dute Mendeurreneko Patronatua; tartean, Ipar eta Hego
|
Euskal
Herriko erakunde garrantzitsuenak.
|
|
2020
|
|
|
Hasieratik esan genuen Euskaraldiak praktikak, aldaketak, eta konpromiso zehatzak eskatzen dituela. Zorionez, Euskaraldiak lortu du
|
Euskal
Herriko erakunde eta udalerri gehienen adostasuna, baina adostasuna praktikara eramateko konpromisoa ere hor dago. Ez baldin bada ikusten Euskaraldiaren eraginez erakundeetan aurrerapausoak ematen direla Euskaraldiak bere zentzua galduko du.
|
|
|
Baina, beti bezala, ondo bidean emandako urratsak euskal gizarteari zor dizkiogu, euskaldun militanteei eta kontzientzia linguistikoa daukatenei esker egin dugu aurrera arlo horretan,
|
Euskal
Herriko erakunde ezberdinek ezer gutxi egin duten bitartean, eta zer esan literaturaren arloaz, non Armiarma edo Booktegi bezalako egitasmoak, funtsean, lan militanteak diren (pribatuak), edota UEUk euskal unibertsitatea online zabaltzeko ahaleginak behin eta berriro zapuztuta geratu behar izana, zeinak erakundeetan ez duen behar bezalako arreta piztu eta, bideratzeko aukera izan denean, funtzion...
|
|
|
ez da nahikoa, baina bai beharrezkoa. Hego
|
Euskal
Herriko erakundeek etxebizitza munizipalizatze eta nazionalizatze aldera, langa bat jarri behar dute. Langa hori ez jartzearen arrazoia zera da:
|
|
|
Baina zaintza lanak nekez eragin dezake emakumezkoen emantzipazio ekonomikoa administrazio publikoaren esku hartzerik gabe. Hego
|
Euskal
Herriko erakundeek zaintza lanen prekarietate parametroak aldatu behar dituzte eta zaintza lana publifikatzeaz eta desmerkantilizatzeaz gain inbertsioa handitu behar dute desfamiliarizazioa eragiteko. Hala, egun zahartze demografiko orokorra eta adinekoen zaintza beharra baby boom delako belaunaldiek arintzen dute maila handi batean.
|
|
|
Zerbitzuen sektoreak produktibitate txikiagoa du industriakoak baino, besteak beste ekoizpenaren ikuspegi patriarkala dela eta. Horregatik sailkatzen dituzte Hego
|
Euskal
Herriko erakunde publikoek eta alderdi politikoek, oro har, gizarte zerbitzuak, emakumeek doan egiten zituztenak barne, gizarte gastuen multzoan, inbertsio produktiboen multzoan sailkatu ordez. Produktibitateak gure gizarte neoliberalean kapitalaren produkzioarekin eta metaketarekin baitu lotura, ez ongizatearen produkzioarekin.
|
|
|
Krisi honetatik onik ateratzeko modu bakarra gizarte eta komunitate osoaren konpromisoa eta elkarlan aktiboa den uste sendotik, beraz, TOKIKOMek erabateko lankidetza eskaini nahi die
|
Euskal
Herriko erakunde publikoei une konplikatu hauetan, beti ere herritarrak egoki eta puntual informatu eta egoeraren larria ahal den neurrian leuntzeko asmoz.
|
|
|
Horrenbestez, ostegun honetan Gasteizen bildutako memoria eragileek hiru eskaera luzatu dizkiete
|
Euskal
Herriko erakundeetako ordezkariei, hezkuntza komunitateari eta eragile politiko zein sozialei.
|
|
|
Oso egun gutxiko ibilbidea izanagatik, ordea, taldeak badaki eskaeraren mezua nortzuk jaso luketen. " Eskaerak bi hartzaile ditu, batetik, eta zuzenean, Disney konpainia, eta bestetik,
|
Euskal
Herriko erakunde publikoak. Guk ekimena jarri dugu, baina uste dugu beste batzuen lana dela euskaldunon eskubideak bermatu daitezen ziurtatzea".
|
|
|
|
Euskal
Herriko erakundeen ikuspegia, beraz, poliki poliki ari da aldatzen gai honen inguruan. Gorka Buenok onerako aldaketatzat jo du, orain arte klima aldaketaren ukaziotik gertuko jarrera batean ikusi izan baitu Eusko Jaurlaritza.
|
|
|
alde batetik, Estatuak ahalmen erabakitzaile handiagoak izan behar ditu; eta, bestetik, gizarteak, kolektiboki jokatuz eta bere arau, ohitura eta erakundeak indartuz, hierarkia politikoaren gehiegikeriak mugatu eta Leviatanaren gaineko kontrol demokratikoa sendotu behar ditu. Tamalez, erakundeen kalitatea oso apala da Espainian8 Hego
|
Euskal
Herriko erakunde garrantzitsu asko Espainiakoen berdinak direnez, erakundeen kalitateari buruzko balorazio hori guri ere aplikagarria zaigu hein handi batean. Espainiako autonomia erkidegoen artean desberdintasun handiak daude, ordea, eta Europako erregioen erakundeen kalitateari buruz argitaratu diren rankingetan EAE eta Nafarroa toki gorenetan agertzen dira Espainiako autonomia erkidegoekin alderatuta9.
|
|
|
Eta Espainiako Gobernuak autonomia estatutuak bertan behera utzi eta politikaren kontrol osoa hartu izanak, Madrilen kokatu du erreferentea: kontsumitu diren informazio, agindu zein aholkuak, neurri handi batean, Espainiatik etorriak izan dira,
|
Euskal
Herriko erakundeek protagonismo handia galdu baitute. Gauza bera Iparraldeko Euskal Herriarekin.
|
|
|
—Hainbestean —esan nion— Dena dela, lehen galdetu didazu ea ez dudan ikusten
|
Euskal
Herriko erakunde garrantzitsuenarekin gertatzen ari dena, eta, egia esan, ez dakit zer erakunde den hori.
|
|
|
|
Euskal
Herriko erakundeek eta Euskaltzaleen Topaguneak bultzatzen dute Euskaraldia, azaroaren 20tik abenduaren 4ra egingo dena.
|
|
2021
|
|
|
Hego Euskal Herriko hiriburu ezberdinak zeharkatuko dituzte mobilizazioek. Herritarrek ez ezik,
|
Euskal
Herriko erakunde nagusiek ere antolatu dituzte bilkurak.
|