|
2017
|
|
|
Eta orduan, zer saldu ez genuela... eta zer egin ez genekiela... orduan... amak eta biok pieza bat saldu genuen. Aitak ez zigun egundo baimenik
|
emango
, baina berak ez daki gauzak zein gaizki dauden, ez daki zein zaila den merkatu beltzean jatekorik aurkitzea, eta gerra galdu dugula ere ez daki, Alsazia eta Lorena entregatu behar izan dugula ere ez... Egunkaria irakurtzen diogunean ez diogu holakorik aipatzen, kezkatu ez dadin.
|
|
|
Alabaren begiradak nire intentzioen berri
|
eman
zionean lasaitu egin zen. Mahai gainean zeuden karpetak bata bestearen gainean, eta itsuak nire eskua sentitzeaz batera besotik heldu eta besaulkian eserarazi ninduen.
|
|
|
animatuta eta hordituta zegoen, ardoa edan balu bezala. Azkenean, alde egin behar nuela esan nuenean, ikaratu egin zen, mainak egin zituen ume baten moduan eta, haserre bizi, kolpe bat
|
eman
zuen hankarekin zoruan, bildumaren erdia ere ez nuela ikusi esanez. Ama alabek eginahalak egin behar izan zituzten alde egiten utzi nezan, bestela, trena galduko bainuen.
|
|
|
Sentiberatasunik gabeko gizona da, zakarra, pentsatu zuen izebak. Ondoren, beste azalpen hoberik
|
emateko
ezinean ikusi zuen bere burua.
|
|
|
Neskato gazteena" Mandalayrako bidean" errezitatzen hasi zen, giroari barre ikutua
|
ematen
ziola. Lehenengo lerroa baino ez zekien, baina hala ere, probetxu handia ateratzen zion.
|
|
|
" noski" esan zuen izebak gogo txarrez," baina hain ona izan ez balitz, ez dut uste hain arin joango zirenik laguntza
|
ematen
"
|
|
|
nazkagarri hitzak ontasunari itsatsirik, halako erakargarritasun misteriotsu bat sortzen zuen. Izebaren ipuinetan agertzen ez zen sinesgarritasuna
|
ematen
zion.
|
|
|
" Jende guztiak hitz egiten zuen bere ontasunari buruz eta lurralde hartako Printzeak haren berri izan zuenean, astean behin, herriaren kanpoaldean zuen jardinean ibiltzeko baimena
|
eman
zion. Jardina ederra zen eta umeak ezin ziren bertan sartu, beraz, ohore handia zen Bertharentzat."
|
|
|
" Hain ona izango ez banintz, orain herrian egongo nintzateke arriskutik kanpo". Nolanahi ere, mirtoaren usain gogorrak ez zion aukerarik
|
ematen
otsoari Bertharen gordelekua deskubritzeko, eta gainera, sasitza hain zen zarratua, ezen denbora luzez inguruan bueltaka ibilita ere, ez bailuke inondik inora neskatoaren arrastorik ikusiko. Hortaz, neskatoa alde batera utzi eta txerritxo bat harrapatzea hobe zuela pentsatu zuen.
|
|
|
Begiko zafiroak baino ez zaizkit geratzen, Indiatik ekarri zituzten duela mila urte baino gehiago. Kendu egidazu zafiro bat eta
|
emaiozu
gazteari."
|
|
|
Horrexegatik dago neskatoa negarrez. Enaratxo, kendu egidazu beste begia eta
|
emaiozu
neskatoari".
|
|
|
Ume gosetiak ikusi zituen herriko kale gorrienetan hotza pasatzen. Ume bi ikusi zituen bata bestearen ondoan elkarri beroa
|
ematen
.
|
|
|
Enara Printzearengana joan zen eta ikusitakoaren berri
|
eman
zion. Eta Printzeak:
|
|
|
" Urre gorri finez nago estalita, kendu egizkidazu urre kapa guztiak eta
|
emazkiezu
pobreei".
|
|
|
" Negargarria baino okerrago, eskekoa
|
ematen
du" esan zuen korifeoak.
|
|
|
Egun batez, Peretola herrixka ondoan belaz ehizan zebilela, kurrilo bat harrapatu zuen, eta pieza samurra eta sendoa zela ikusirik, bere sukaldariari
|
eman
zion kurriloa labean erre eta afarian zerbitza zezan. Sukaldaria, Veneziarra jatorriz eta izenez Chichibio, tontolapiko galanta zen.
|
|
|
Izterra
|
ematen
ez badidazu zin degizut ez dizudala mesederik txikiena ere egingo.
|
|
|
Eztabaida txiki baten ostean, Chichibiok, bere maitale kuttunari atsekaberik ez eragiteko, izterra moztu eta
|
eman
egin zion.
|
|
|
Atea suabe jo ostean, ile urdindun emakume zahar bat agertu zen buruan kofia dotorea zuela. Nire txartela
|
eman
eta galdetu nion baso kontseilaria ikus nezakeen. Harrituta eta mesfidati samar, begiratu bat eman zidan eta gero txartelari so geratu zen:
|
|
|
Nire txartela eman eta galdetu nion baso kontseilaria ikus nezakeen. Harrituta eta mesfidati samar, begiratu bat
|
eman
zidan eta gero txartelari so geratu zen: hiri galdu honetan, etxe zahar honetan, bisitaldi bat gertakaria zen.
|
|
|
Eta andreak, urrats txikiak
|
emanez
, egongelara pasa nadila esan zidan.
|
|
|
Baina ongietorri keinu adeitsu eta espontaneo honi zurruntasun arraroa kontrajartzen zitzaion. Ez zuen urrats bat ere
|
eman
nigana gerturatzeko, eta ni zertxobait harrituta hurbildu egin behar izan nintzaion eskua emateko. Bere eskua estutzera nindoala konturatu nintzen bere eskuek ez zituztela nireak bilatzen:
|
|
|
Baina ongietorri keinu adeitsu eta espontaneo honi zurruntasun arraroa kontrajartzen zitzaion. Ez zuen urrats bat ere eman nigana gerturatzeko, eta ni zertxobait harrituta hurbildu egin behar izan nintzaion eskua
|
emateko
. Bere eskua estutzera nindoala konturatu nintzen bere eskuek ez zituztela nireak bilatzen:
|
|
|
Enarak, jostunaren titara ondoan utzi zuen harribitxia. Eta umearen gainean hasi zen hegalditxoak egiten, hegoekin umearen bekokiari haize
|
ematen
.
|
|
|
Poz handia
|
eman
didazu zure bisitarekin esan zuen egundo ahaztuko ez dudan barren barreneko emozioaz. Pozaren pozez izan naiz, azkenean, aditu batekin begiratu ditudalako nire lamina maiteak.
|
|
|
Bai, hirurogei urtez ibiliz gero bildumak egiten gauza asko lortu ahal dira, kalean botata ez dauden gauzak alegia. Luisa,
|
emadazu
armairuko giltza!
|
|
|
Behingoan, euskaldunok sentitzera kondenaturik gauden inpotentzia horretatik aske. Gaur
|
eman
dut lehen pausoa. Iosuk, horrelakorik ez egiteko esan dit, arriskutsua dela, behin sartuz gero ezin aterako naizela...
|
|
|
Eskuartean darabilzun zigarroa botatzeko garaia da. Pena
|
emango
balizu bezala begiratzen diozu; ondoren lurrera bota duzu eta gupidagabe zapaldu, belar idorrezko tripak atera arte. Barruan zaude.
|
|
|
Une honetan, haize hotzaren pasiadak nabaritzen dituzu zure masailetan barrena, aurpegia izoztuko dizula
|
ematen
du. Min arin bat ere sentitzen duzu, ganibet baten bizarrak azala karrazkatuko balizu bezala.
|
|
|
Isildu egin da. Orduan erlojuari so egin diozu, segundorik segundo aldatuz doazen zenbaki horiei begira zaude, nola batzuk ezerezean desagertzen diren, beste batzuei segundo bateko bizitzaren jabe izateko aukera
|
emanaz
. Bi minutu igaro dituzu horrela.
|
|
|
Liburua mahai gainean utzi duzu axolagabeki. Chesterfield paketea atera duzu galtza beltzetako patrikatik, zigarro bat ahoratu eta su
|
eman
diozu, birikak kez bete dituzularik. Eta ustekabean, sentsazio arraro batek bildu zaitu.
|
|
|
Ez dakigu ziur gure metara noizbait iritsiko garen, ez dakigu meta hori existitzen den ere. Hamar pausu
|
eman
ditugu. Horietatik lau gibelera eta bat zulora.
|
|
|
Zerraldo erori naiz lurrera. Azken bultzada
|
eman
diot. Ez da mugitu.
|
|
|
Behingoagatik lo lasai egin nahi zenuke, zure barnea zulatzen duten pentsamendu horietatik at. Barrena garbi sentitu nahiko zenuke, eguneroko nahaspila horren presentziarik gabe. Irtenbiderik ez duen gauza berari milaka buelta
|
eman
gabe. Arazorik gabe.
|
|
|
Horregatik idazten duzu. Koaderno horretako orrialdeak, errealitateari ihesi egiteko pasaportea dira zuretzat; eta beraietan zure sentimendu, sentsazio, eta pentsamenduak adierazteak hegoak
|
ematen
dizkizu, askatasunera abiatzeko.
|
|
|
Hasieran ez zuen inork sinisten, inork ez baitzuen ezer ikusi, entzun bakarrik. Nola izan zitekeen, guri bizia
|
eman
ziguten gizon berberek, lurrean zuloa egin eta landatu gintuztenek, basakeria hori egitea?
|
|
|
Han gu bezalako pinu asko zeuden, batzuk siku siku eginda, beste batzuk ez hainbeste. Bakoitzak bere istorioa zuen; ondokoak kontatzen zidan bera dendan egon zela denbora guztian, ez zuela inork erosi eta azkenean bota egin zutela, beste batek umeak su
|
eman
ziola eta horrelako gauzak. Arrazoi batengatik edo beste batengatik denek amaitu zuten zakarrontzian eta han geunden, berriro ere kamioi batean, nora gindoazen jakin gabe eta hori galarazteko zer egin jakin gabe.
|
|
|
Inork haren berri
|
ematen
ez zionez, halako batean, Ataulf Tarqquusek buelta erdia eman eta Jainkoarren! Non da kartazala!
|
|
|
Inork haren berri ematen ez zionez, halako batean, Ataulf Tarqquusek buelta erdia
|
eman
eta Jainkoarren! Non da kartazala!
|
|
|
Berak, aurrerago joan nahi zuen. Moërgell enpresako jabeek ontzi horretan agintzeko botere absolutuak
|
eman
zizkioten egun beretik, helburu bakarra baitzuen berak: Moërgell enpresaren betiereko lidergoa lortzearena, hain zuzen.
|
|
|
Bien bitartean Dubiok buelta erdia
|
eman
zuen, poliki poliki, txokolatez bustiriko kruasana baino aurpegi gozoagoa ageriaz. Hain zegoen gustura, non ahozabalik, zoriontasunezko listu lerro bat beirazko zubi garden legez zerion, poltsikoan gordeta zuen kartazalean ainguratzen zena.
|
|
|
Eta berak, sentimenduak adierazteko hizkuntza baten faltan, bere bihotza
|
ematen
zion egunero.
|
|
|
Eguna
|
ematen
zuen bere otarra behin eta berriz marrubiz betetzen. Gorri gorriak batzuk.
|
|
|
Gau osoa
|
eman
zuen esna.
|
|
|
Plaza zuritzen ari zen eta gereziondoaren hostoetan elur habiak ikus zitezkeen. Puskasek Maialenen begirada berreskuratu nahi zuen, leihotik kendu eta bere begietan finkatu, oraindik ez zuen lehenago
|
emandako
informazioa ulertu ahal izan. Puskasek begirada neska gaztearen begietan finkatu zuen burua noiz biratu zain.
|
|
|
Pausu bakoitza elur sakonera handiagoan
|
ematen
zuen Puskasek. Etxerako bidea abentura bat bihurtu zen, abentura arriskutsu bat.
|
|
|
Etxerako bidea abentura bat bihurtu zen, abentura arriskutsu bat. Buelta
|
ematea
pentsatu zuen eta Balbera sartzea. Burua biratu zuen tabernarantz, baina berehala kendu zuen ideia hura burutik.
|
|
|
Balbeko leihoan begi urdin batzuk ikusi zituela iruditu zitzaion, bere amesgaiztoko begiak bezalakoak. Buelta
|
eman
nahi zuen ikusi zuena gezurtatzeko, gorputza ez zen mugitzen ordea. Bere ametsean bezala, ez zeukan adorerik begietara begiratzeko.
|
|
|
Puskasek buruarekin mugimendu bat egin zuen, nostalgia puntu batekin, arrazoia
|
emanez
bezala. Elkarrizketa bukatuta berriro ere isiltasuna beraiekin batu zen.
|
|
|
Elkarrizketa bukatuta berriro ere isiltasuna beraiekin batu zen. Egoera hari aurre egin ezinik amore
|
eman
zuten; baso erdia amaitu bitartean hari ikusezinari eusten iraun zuten. Ondoren etxerako bidea hartu zuten elur maluta berrien azpian.
|
|
|
Inork ez zekien nondik agertu zen. Berria bolo bolo zabaldu zen herrian eta apaiza berehala joan zitzaion babesa
|
ematera
. Gizon isila zen ijitoa, herritarrekin asko erlazionatzen ez zena.
|
|
|
Gizon isila zen ijitoa, herritarrekin asko erlazionatzen ez zena. Horrek, eta ijito izanda herrian bakarrik agertzeak misterio puntu bat
|
ematen
zion.. Herritar askok mesfidati begiratzen zioten, ez baitzitzaien normala iruditzen kanpotar bat besterik gabe beraien herrian bizitzea.
|
|
|
Puskas bere pentsamenduetatik bueltatu zenean jendea eliza barrutik atarirantz irteten ari zen. Herriko lagunak agurtu eta Sabinoren alargunari doluminak
|
ematera
joan zen Puskas. Ondoren Tomasekin elkartu zen.
|
|
|
Bazekien herritar horietako bat izan zitekeela hurrengoa, barruko mezulari ezezagun batek esaten zion. Baso erdiari azken tragoa
|
eman
eta Maialenengana biratu zen beste bi baso erdi eskatzeko. Bi begi urdin haiek inoiz baino urdinagoak iruditu zitzaizkion Puskasi eta ordaintzean begirada bi putzu urdin haietan finkatu zuen segundo batez.
|
|
|
Marrubiz gorritutako zelaietara
|
ematen
zuen atea zabaldu zuen.
|
|
|
Halako batean, Krutzger jaunak bere informazio sareen bitartez jakin zuen, kartazal hura Recquio izeneko kontu emaile batek,
|
eman
ziola Dubiori, Zuzendaritza Nagusira eraman zezan. Hor eten zen haria.
|
|
|
Baina, Dubiok irribarreaz itzuli zizkion irain ordainak. Hartaz oroitu zen, Tarqquus jauna, Gong itxurako bulegoko paretako erloju handi mandiari buelta erdia
|
ematea
erabaki zuenean. 17 minutu.
|
|
|
Dubio gizajoa berriz, ahoa bete hotz, mugiezin geratu zen, harik eta Ataulf Tarqquus erori zen inguruan burbuilak desagertu ziren arte. Eta pare bat minutu beranduago, Moërgelleko enperadorea ubidetik irteten ez zela ohartuta, itoaren desagerpenaren abisua
|
ematera
joan zen eta, bide batez, ahaztuta soinean zekarren kartazal hura Krutzger jaunari entregatzera.
|
|
|
Ez dakit zer gertatzen ari den. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat
|
emateko
asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte baina ez dakit nola, eta ez dut jakin nahi ere. Egunero, orduro, minutoro, segundoro gorpuak hilik ikusten ditut nire aurrean, begiratzen dudan alde guztietan.
|
|
|
Andreas, galdera bat egin behar dizut eta ondo pentsatu erantzun baino lehen. Zure bizitza
|
emango
zenuke Margot ikusi ahal izateko?
|
|
|
Hauek ofizial alemanentzat dira, beraien ospakizunetarako, 100 metroko distantziara milaka pertsona gosez hiltzen ari den bitartean. Nazka
|
ematen
dit.
|
|
|
Ametsean ere ez nintzen jaiki. Beldur pixka bat ere
|
ematen
dit-eta Rodolfok. Geldi geratu nintzen ohean.
|
|
|
Nire hartza da Joakin. Bularraren kontra estutu nuen eta musu
|
eman
ondoren. Loak hartu ninduen itxuraz, zeren begiak irekitzean, jada gaua egun bilakatua zen.
|
|
|
Jada ezerk ez du betetzen. Eta egunez egun denbora gehiago
|
ematen
du munduak asmatzen. Gauetan oroitzapenetara joaten da bizitzera.
|
|
|
Gauetan oroitzapenetara joaten da bizitzera. Egunez egun denbora gutxiago
|
ematen
du errealitatean; bere etxe perfektuan, bere lan perfektuan, bere gizon prefektuarekin... Finean, bere bizitza perfektu horretan.
|
|
|
Sendagilearenean dago Maite. Hain ezezagunak egiten zaizkio horma horiek, aulki horiek... beldurra ere
|
ematen
diote. Iseka egiten diotela begitanduko zaio.
|
|
|
Arrotz dira gure existentziaren hasiera eta amaiera ere. Eta hala ere ezezagunak beldurra
|
ematen
digu. Hauxe da bizitzaren paradoxa:
|
|
|
Bizitzaren helmuga ikusiko balu bezala izango da. Oroitzapenak min
|
emango
diote orain, zoriontasun hura inoiz berreskuratuko ez duela pentsatuko duelako.
|
|
|
Eguzkiak izpi ederrak jaurtitzen ditueneko munduak eraikitzen ditu. Eta zeru koloretsu eta ederrak abaroa
|
ematen
dioeneko munduak. Haizea epel eta maitekorra deneko munduak sortzen ditu.
|
|
|
Aurrez aurre eseri zaio eta begietara begiratu dio begirada finko batez. Eta une horretan gizon hori ezer baino arrotzagoa irudituko zaio, beldurra
|
emango
dion mugararte. Horixe pentsatzen aritu delarik bat batean," Zer???" ozen batek murgildurik zegoeneko mundutik atera duen arte.
|
|
|
Batzuetan sukarra izaten du amak. Besteetan bizkarreko mina izaten du eta nik masajeak
|
ematen
dizkiot. Beti esaten diot.
|
|
|
Orduan konturatu ziren bere gurasoak zoritxarra heldu zela bere alabarengana. Mota guztietako belar botikak
|
eman
zizkioten osatu zedin, baina alferrik izan zen.
|
|
|
Mutiko pobrea zela zioten, bere senide bakarra zen aitona hil zenetik bakarrik bizi zen mendiaren beste aldeko etxola batetan. Artzainak batzen zirenean, egun aspergarriei bizia
|
ematen
zieten humore pittin batekin, ijiak eta algarak nonahi entzuten zirelarik, edozein gaztek egingo lukeen bezala.
|
|
|
Ostadarraren argia... ezinezkoa da argi hori esku tartean izatea, beraz, ezinezkoa da maite dudan mutil bat aurkitzea. Benetako zoritxarra nirea eta nire familiari
|
eman
diodana!
|
|
|
Amesgaiztotik izerdi patsetan eta arnasestuka esnatu zen Puskas. Bihotzak taupada bizkorrak
|
ematen
zizkion, eskuek dardara beldurti bat zeukaten eta buruak ezin zuen lasaitzeko agindurik eman, ametsetatik bueltan oraindik ametsean zerbait utzi bazuen bezala esnatu zen. Maindirea izerdiarekin bustita zegoen, jantzita zeuzkan kantzontziloak bezala.
|
|
|
Amesgaiztotik izerdi patsetan eta arnasestuka esnatu zen Puskas. Bihotzak taupada bizkorrak ematen zizkion, eskuek dardara beldurti bat zeukaten eta buruak ezin zuen lasaitzeko agindurik
|
eman
, ametsetatik bueltan oraindik ametsean zerbait utzi bazuen bezala esnatu zen. Maindirea izerdiarekin bustita zegoen, jantzita zeuzkan kantzontziloak bezala.
|
|
|
Logelako leihotik herriko sarrera ikus zitekeen. Ilargi beteak nahiko argitasun
|
ematen
zuen herriari begira jartzeko. Aurreko egunetan elurra sortu zuten hodeiak alde egin zuten.
|
|
|
Bazkaldu ostean ohean etzanda lo hartu zuen ordu erdian argazki zaharrak ikusten ari zela. Goizaldea eta goiz guztia
|
eman
zuen argazki haiek ikusten. Ordu erdi beranduago, esnatu zenean garai bateko apaizaren argazkia zuen eskuetan.
|
|
|
Tomasek keinu bat egin zuen buruarekin eskerrak
|
emanez
eta mahaira itzuli zen neskaren begi urdinei azken begirada bota ostean. Mahai inguruko aulkietan eserita berriz ere isiltasun astun bat nagusitu zen hiru lagunengan.
|
|
|
Mikrofono bat daukagu. Hitz egiten dugu mikrofono horretatik, gure iritziak
|
ematen
ditugu, eta benetan nik uste dut errespetua zor zaion jardun bat dela. Eta horregatik bertsolari bakoitza dela hitzaren jabe eta esaten duenaren arduradun.
|
|
|
Nik uste entzuleak, berak ere, bere burua nahasten dala pentsatzen" nik egoera horretan zer esango nuke, zer pentsatuko nuke?" orduan, bera hasten da, bere barruan, horrei erantzuna
|
ematen
, entzuten dio bertsolariari eta ikusten du bertsolariaren forma hori zenbateraino dan aberatsagoa, zenbateraino dan ederragoa, zenbateraion dan, e, artistikoagoa, eta orduan, nolabait, bertsolariarekin identifikaturik dagoen entzuleak, hantxe gozamen hori izaten du, zeren bertsolariaren hitza ere, bere hitz bihurtzen da, eta orduan, hor dago entzulearen gozamen hori, hortik dator, ez, nolabait, entzulea bera ere bertso horiek botatzen ari da bertsolariarekin.
|
|
|
Bertsolariarengan inportantea da neretzako, esaten duena bezain inportantea da, zer ez duen esaten. Alegia, bere ausentziak, bere elipsiak, bere hutsuneak, bere etenak, bertsolariak
|
ematen
ditu imajina bat bestearen ondoren, bestearen ondoren, inolako lotura gramatikal, lotura retorikorik gabe. Eliminatzen duanarekin sortzen du infinitua eta ez duana jartzen da ematen diona indar hori bertsoari, neretzako..
|
|
|
Alegia, bere ausentziak, bere elipsiak, bere hutsuneak, bere etenak, bertsolariak ematen ditu imajina bat bestearen ondoren, bestearen ondoren, inolako lotura gramatikal, lotura retorikorik gabe. Eliminatzen duanarekin sortzen du infinitua eta ez duana jartzen da
|
ematen
diona indar hori bertsoari, neretzako.. Ez dauka musikarik, bere ahotsa besterik, ez dauka inolako gauza espektakularrik, ez dauka inolako tramoiarik, da bere gorputz biluzia, bere aho biluziarekin, eta biluztasun horrek ematen dio, ez edukitze horrek ematen dio iñolako poderioa niretzako bertsolariari.
|
|
|
Eliminatzen duanarekin sortzen du infinitua eta ez duana jartzen da ematen diona indar hori bertsoari, neretzako.. Ez dauka musikarik, bere ahotsa besterik, ez dauka inolako gauza espektakularrik, ez dauka inolako tramoiarik, da bere gorputz biluzia, bere aho biluziarekin, eta biluztasun horrek
|
ematen
dio, ez edukitze horrek ematen dio iñolako poderioa niretzako bertsolariari.
|
|
|
Eliminatzen duanarekin sortzen du infinitua eta ez duana jartzen da ematen diona indar hori bertsoari, neretzako.. Ez dauka musikarik, bere ahotsa besterik, ez dauka inolako gauza espektakularrik, ez dauka inolako tramoiarik, da bere gorputz biluzia, bere aho biluziarekin, eta biluztasun horrek ematen dio, ez edukitze horrek
|
ematen
dio iñolako poderioa niretzako bertsolariari.
|
|
|
Gai jartzaileak gaia botatzen du. Bertsolaria perfila
|
ematen
ari da gaia entzuten, gai jartzaileak bukatu du gaia ematen. Bertsolaria perfila emateari utzi eta kamaran parez pare ipini da.
|
|
|
Gai jartzaileak gaia botatzen du. Bertsolaria perfila ematen ari da gaia entzuten, gai jartzaileak bukatu du gaia
|
ematen
. Bertsolaria perfila emateari utzi eta kamaran parez pare ipini da.
|
|
|
Bertsolaria perfila ematen ari da gaia entzuten, gai jartzaileak bukatu du gaia ematen. Bertsolaria perfila
|
emateari
utzi eta kamaran parez pare ipini da. Ileak dantzan hasi zaizkio (Bentiladorea martxan ipintzearen ondorioz) Kamara berarengana inguratzen hasten da, bere aurpegitik oso gertu geratzen da kamara, geratu den momentu berean bertsolaria atzeraka dijoa, guregandik aldenduz, zuzen atzeraka.
|
|
|
Artxiboko argazki eta irudiak animatu eta historian zehar paseotxo bat
|
emango
dugu.
|
|
|
Beraz, kurioski, emakume bertsolarien lehenengo aipamena prohibizio baten bidez daukagu. Baina behintzat Foru horrek
|
ematen
digu berri 1452an garai hartan bazirela kantatzen zuten emakumeak. Ordutik hona gure irudipena izan da, eta gaur eguneko diskurtsoak diona da emakume bertsolaririk ez dela egon gaur arte.
|
|
|
Kasu batzuetan oso lasai egiten dena, emakumeei zuzentzen gatzaizkienean zenbat zailtasun umorea egin ahal izateko horrekin. Eta umorea ukatzen zaion pertsona benetan motz gelditzen den pertsona da, eta nik uste dut umorearen eta emakumearen arteko harremana oraindik bide asko egiteko dagoela, eta horrek adierazten du gabezia bat, ezintasun bat, beste gai askotan ere
|
ematen
dena.
|
|
|
Ba dago euskaldun dexente hitzaren jolasarekin, gure pentsamentuak tolestatzeko eta botatzeko gaitasunarekin gozatzen duena eta horrek poz handia
|
ematen
digu guri, eta bestetik txapelketan gertatzen da, guzti horren erpina bihurtzen dela eta txapelketak ba dauka bertsozaletasunaz harago ere beste esanahiren bat, finalak adibidez. Finalean euskalduna joaten da, euskaldun asko joaten da, ez bakarrik bertsoaren alderdi ludiko eta sozial eta politiko hori gustatzen zaiolako, euskaldunak arrazoi gutxi izaten ditu euskera hutsez euforia momentuak bizitzeko eta nik uste dut denoi gustatzen zaigula noizean behin kolektibo baten parte sentitu eta momentu onak pasatzea.
|
|
|
Txapeldun berririk balitz berak ikusi luke txapelari zer garrantzi
|
ematen
dion edo nola hartzen duen horren representatibidadea edo representaderik eza edo, eztakit hori txapeldun berriak ikusi luke baina nere kasuan lasai hartuko nukela, lasai eta lasaitasunez, txapelaren erreleboa."
|
|
|
Bai, eta gainera oinez egiten da bi eratan, modu metaforikoan, eta modu fisikoan. Modu fisikoan, alegia, mendira joanez, eta pentsatuz, eta bueltak
|
emanez
, jarrerari, gauzen zentzuari, zure bilakaera hori, eta baita ere oinez denboran zehar. Alegia, urtetatik gaur egun arte etengabeko kontraesan horretan bide eginez.
|
|
|
Baina era berean uste dut egun inportantetan asmatzen dugula ondo xamar egoten. Eta esango nuke saio horri
|
ematen
diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan badaramazu aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen ari zara kontestu hori, lantzen ari zara saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat ematen dizu, inportantzi bat ematen dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bate giteko.
|
|
|
Eta esango nuke saio horri ematen diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan badaramazu aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen ari zara kontestu hori, lantzen ari zara saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat
|
ematen
dizu, inportantzi bat ematen dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bate giteko.
|
|
|
Eta esango nuke saio horri ematen diozun baloreak, tentsioak, eta preparatiboek laguntzen dutela ondo egoten. Ez dakit, saio baten esperoan badaramazu aste bete, edo egun batzuk, ba normalki oso presente daukazu, inkontzienteki lantzen ari zara kontestu hori, lantzen ari zara saio hori, pentsatu duzu saio horretan, zure ahaleginean, eta nik uste preparatibo horrek tentsio bat ematen dizu, inportantzi bat
|
ematen
dio saio horri eta holakotan arriskua izaten da saio on bate giteko.
|
|
|
Horrek talde giro bat sortu du, baina benetan uste dut talde kontzientzia hori, eta BECen islatzen zen giro hori,
|
ematen
duena dela badaukagula bertsotaz harago dagoen zerbait egiten aritzeko kontzientzia. Alegia, gure helburua ez dela bertsotan egitea bakarrik, gure helburua ez dela txapel bat irabaztea, txapelketaren funtzioa eta hor dauden bertsolariena hortik harago doan zerbait da.
|
|
|
Txirritak eta Uztapidek hogeita hamabostean enpate gelditu ziren, eta Ustapidek esan zion,"(...) beno Txirritari
|
eman
txapela, ni gaztea naiz eta badaukat astia gero eta" nola da posible joku baten ondoren, zelan enpate, ez delako benetan neurtu daitekeen zerako bat, pelotan, frontoian, badakizu tantoa egiten denean ba erraza da neurtzen, baina bertsoan nola neurtzen dezu?
|
|
|
Alde batetik bertsoaren magia hain da momentukoa, hain da subjektiboa, horrek ezinezko bihurtzen du bertso hori baloratzea. Bertsoa beste zerbait da, ez da teknika bakarrik, ez da kantakera bakarrik, eta hori baloratzea subjektiboegia izan daiteke benetan emaitza onartzeko moduko bat
|
emateko
. Hori alde batetik, bestetik, bertsolariak ahalegin berezia egiten dute txapelketarako prestatzeko, eta azkenean txapelketa bihurtu da mugarri artistiko bat.
|