|
2003
|
|
|
GerMammalioahorretatikeratorridirazelanedohalanklasehorretakoanimalienizenarrunta, delamammalsingelesez (nahizetamammifersereinoizerabiliizanzen), delamammifèresfrantsesez (eteazmammaux, animauxpluralarenbidetik), delamamíferosgaztelaniaz.AlemanezteutonizatueginzutenlatinezkoizenaSäugetiereeratuz, hadau, animaliaedoskitzaileak edoeginez.Euskarazere, Sabino Arana, teutonizatuk? egizigunnizenarrunta, zereneta, latinezkotikzuzeneanmamalioakedotamamiferoakonartubeharrean, denokerabiltzendugun, ugaztunak, sortubaitzuen, hauda, ugatzakdituena, titiakdituena.Euskarazkotradizioarenabiapuntua, InesPagolakargituduenez, SabinoAranaren 1898koLenengo egutegibizkattarradelakoakekarrizuen, egutegihorretakootsailaren26arekinbatera, larunbataetabarur
|
eguna
zena:
|
|
|
Emaztearekinduelarikgizonak beregozoa, zenbatara berezigizon batetikbertzeraetagizonberarenbaithan, adinarau, aldartearau, ahal etabeharorduarau! Begiukaldi, behatze, usna, entzute, musu, jasta, murtxa, milika, ausiki, xurga, hunki, pereka, tinkatze, borroka, kutsatze bitxibezainxikin, orobaderamatzagubatbertzearenondotik,
|
egunetik
biharreraedobakhanagoaldizkatzenditugularik, arduraarahoitarikbati edobierdagolarikgutarikbakotxa.
|
|
|
Behazu, Piarres, Goienbideangerthatuzaiotenari.Mugaz bertz alderat joandaBatixta, bereamaxaharra, bereandrea, berehiruhaurrakhemen utzirik, geroxagohoriekin ororekinuraz haindirat, Ameriketaratjoaiteko. Hamaregungabe, haurgaixoetarikbathilizanda; etaharenehortz
|
egunean
, aita dohakabeaezzenhan, berelagunarenaldean, gorphutzttikiarenhil herrietaratsegitzeko... Ezkilakdan, dan, danari, etamugari hurbil, bixkarbatean, nigarrezikusiomenduteaita ihestiarra!...
|
|
|
Nolanahi, aurrekoeuskaltzainarenheriotza
|
egunetik
hurrengoarenizendapen eguneraartekohiruhilabetehorietan, antza, hainbateskutitzidatziziren, euskalakademiarenhistoriaofizialakdamaigunprotokolozkoargazkiarenatzetikbenetangertatuzenaargitzenlagunduko digutenak.AzkueBibliotekakoartxibategianarakatuz, besteakbesteorduko dozenbatagutunirakurriditut, argitaratugabeak, Buruzainenordezpenarenbarnehistoriako zenbaijazokunteezezagunetaosoesanguratsuakaur...
|
|
2007
|
|
|
1933ko abenduaren 24an, nantza ministroa iruzurraz jabetu zen eta Baionako udal kredituen zuzendaria atxilotu. Hurrengo
|
egunean
Staviskyren gorpua aurkitu zuten, batzuen ustez norbaitek hilarazia, gaizkileak sala ez zitzan; Brunet, J. P.: Dictionnaire> historique> de> la> vie> politique> française> au> X> Xe> siècle, Jean François Sirinelli zuzendaritzapean, Puf, Paris, 1995, 12 orr.
|
|
|
Harek zituen artikuluak eskuratzen, berexten, askotan baztertzen edo ondoko
|
egunetarat
gibelatzen, bat eta bere nahitara guti edo aski xederraturik ager arazten124
|
|
|
Egungo
|
egunean
, gehiago ezin ukhatuzko gauza ez othe da: komunista guri bihotzeko phisu minenen trenkatzerat doala...
|
|
|
Lengo
|
egunean
, Euskaltzaleen Biltzarrak urtero egiten duen batzarreko dei bat artu genuen. Itzik ere ez zekarren euskeraz...
|
|
|
La, tte jaunaren hizkuntzan aurkitu ditugu hitz batzu, eskualdunek nekez onhartu ondoan, laster erortzera utzi zituztenak... Badira aldiz bertze batzuk,, berak ondoko
|
egunetan
gai ez ginen jauspen oso batekin erakatsi daukun bezala?, zuzenik gabe kitzikatu daizkogunak309
|
|
|
Egungo
|
egunean
mendiz bertzaldeko agerkari gehienak suntsituak dira... Aldi huntan ere bakhetzerat eta lanerat deitzen ditugu oro, ala Yakintza n ari zirenak, ala R.I.E.V. delakoan ari zirenak, ethor ditela gureganat.
|
|
|
Oxobi: Getariko
|
eguna
, Gure> Herria, 1924ko ekaina, 325 orr.
|
|
|
Badakizue orok zoin ederki mintzo den Y barnegaray. Etauku iduritzen gure deputatuaren elhe sarkorrek egundaino bihotzik hunkitu dutela eta berotu eta sutan ezarri nola Gethari Kurutzeko bazkarian, Oxobi, Getariko
|
eguna
, Gure> Herria, 1924ko ekaina, 325 orr.
|
|
|
Zerbitzari: Sarako
|
eguna
, Gure> Herria, 1925eko urria, 553 orr.
|
|
|
1932an Jean Elissalde Zerbitzarik649 Goyhenecheri 1932ko Aberri
|
Egunean
parte har ez zezan aholkua eman bazion ere (il ne faut pas encore nous mêler à ces manifestations. Pour le moment, laissons faire nos frères650), 1933ko Donostiako Aberri Egunean Goyheneche hizlarietako bat izan zen.
|
|
|
1932an Jean Elissalde Zerbitzarik649 Goyhenecheri 1932ko Aberri Egunean parte har ez zezan aholkua eman bazion ere (il ne faut pas encore nous mêler à ces manifestations. Pour le moment, laissons faire nos frères650), 1933ko Donostiako Aberri
|
Egunean
Goyheneche hizlarietako bat izan zen. Horren aurretik 1932ko uztailaren 24an Hondarribian izan zen Emakume Abertzale Batza eta Mendigoizaleen egoitza berria zabaltzeko ospakizunean eta bertan elkartu zen Piarres La, tte, Jean de Jaureguiberry eta José Ariztimuñorekin651.
|
|
|
Batzarra egin zuten eta hurrengo
|
egunean
Olphe Galliardekin topo egin zuen Amoçainek. Begirunez hitz egin zion Amoçainek La, tteri Olphe Galliard abokatuari buruz:
|
|
|
Biltzarraren
|
egunean
ikurrak ere saldu ei zituzten, gizonezko zein emakumezkoak:
|
|
|
Posible da Ganich izenorde hori Xabier Diharce izatea: Harat hunatetan maiz naukan paperño bat eskuan eta ikasten nituen
|
egunean
hogoi edo hogoi ta hamar euskal hitz. Su geiegi agertzen bide nuen eta nere buruari ez nion Jean emaiten izena, bainan Ganitx; egun batez erakasleak erran zautan:
|
|
|
Euskaltzaina(). ..., maiatza, uztaila, iraila, urria, azaroa, abendua; 1924ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1925eko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1926ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria; 1927ko martxoa, apirila, maiatza, urria, azaroa; 1928ko urtarrila La, tte urgazle izendatua izan zeneko
|
eguna
, berroren aditzari buruzko lana irakurri, martxoa, maiatza, urria, azaroa, abendua; 1929ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, abuztua, azaroa, abendua). Eskualzaleen Biltzarraren bileretan parte hartu (1928).
|
|
|
Euskalzaleen egitaraua aurkeztu (1933). Donostiako Aberri
|
Egunean
parte hartu (1922).
|
|
|
Euskaltzaina(). ...maiatza, uztaila, iraila, urria, azaroa, abendua; 1924ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1925eko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1926ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria; 1927ko martxoa, apirila, maiatza, urria, azaroa; 1928ko urtarrila. La, tte urgazle izendatua izan zeneko
|
eguna
, berroren aditzari buruzko lana irakurri?, martxoa, maiatza, urria, azaroa, abendua; 1929ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, abuztua, azaroa, abendua; 1930eko urtarrila, otsaila, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1931ko urtarrila, otsala, apirila, maiatza, abuztua, azaroa, abendua; 1933ko otsaila, martxoa, maiatza, uztaila, urria, azaroa; 1934ko urtarrila, ... Société des Sciencies, Lettres et Arts de Bayonne elkartearen bileretan parte hartu (1921ko ekaina; 1922ko apirila, azaroa; Eskualzaleen Biltzarraren bileretan parte hartu (1925, 1928).
|
|
|
Hondarribiko Emakume Abertzale Batzan parte hartu (1932). Donostiako Aberri
|
Egunean
parte hartu (1932). Eskualtzaleen Biltzarraren bileretan parte hartu (1933).
|
|
|
Euskaltzaina(). ...maiatza, uztaila, iraila, urria, azaroa, abendua; 1924ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1925eko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1926ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria; 1927ko martxoa, apirila, maiatza, urria, azaroa; 1928ko urtarrila. La, tte urgazle izendatua izan zeneko
|
eguna
, berroren aditzari buruzko lana irakurri?, martxoa, maiatza, urria, azaroa, abendua; 1929ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, abuztua, azaroa, abendua; 1930eko urtarrila, otsaila, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1931ko urtarrila, otsala, apirila, maiatza, abuztua, azaroa, abendua; 1933ko otsaila, martxoa, maiatza, uztaila, urria, azaroa; 1934ko urtarrila, ... Société des Sciencies, Lettres et Arts de Bayonne elkartearen bileretan parte hartu (1921ko ekaina; 1922ko apirila, azaroa; Eskualzaleen Biltzarraren bileretan parte hartu (1925, 1928).
|
|
|
Euskaltzaina(). ...maiatza, uztaila, iraila, urria, azaroa, abendua; 1924ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1925eko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1926ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, urria; 1927ko martxoa, apirila, maiatza, urria, azaroa; 1928ko urtarrila. La, tte urgazle izendatua izan zeneko
|
eguna
, berroren aditzari buruzko lana irakurri?, martxoa, maiatza, urria, azaroa, abendua; 1929ko urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, uztaila, abuztua, azaroa, abendua; 1930eko urtarrila, otsaila, apirila, maiatza, uztaila, urria, azaroa, abendua; 1931ko urtarrila, otsala, apirila, maiatza, abuztua, azaroa, abendua; 1933ko otsaila, martxoa, maiatza, uztaila, urria, azaroa; 1934ko urtarrila, ... Société des Sciencies, Lettres et Arts de Bayonne elkartearen bileretan parte hartu (1921ko ekaina; 1922ko apirila, azaroa; Eskualzaleen Biltzarraren bileretan parte hartu (1925, 1928).
|
|
|
Kobla eta othoitza. Donibane Garazi-ko elizan bertsularien
|
egunean
emana izan den hitzaldia, 1950, 56 orr.
|
|
2008
|
|
|
Eta berdin, osasuna, hirigintza, kirola, turismoa, irakaskuntza, EITB. Esparru horiek guztiak kudeatzeko paper mordoa sortzen du Administrazioak, egungo
|
egunean
euskarazko testu gehienak, dudarik gabe, eta idazki horietako asko eta asko ez dira, teknikoak?, oso, arruntak, baizik:
|
|
|
b* eguzkia delako lorea,* lorea (k) delako sorta,* seinalea delako
|
eguna
|
|
|
– Ostegun eta ostiral
|
egunei buruz
|
|
|
ZABALA, P.: Naturaren mintzoa(
|
egunez
egun, sasoien gurpilean). Alberdania
|
|
|
2000 Egutegi zabala, hilabetez hilabete eta
|
egunez
egun eguraldiaren gainean iruz
|
|
|
erantzun nion. Badakit eus karaz hitz egiteko ohitura falta zaidala, baina gaurko
|
egunerako
egokiagoa iruditzen zait eta horretan saiatuko naiz, nahiz eta niretzat euskaraz egitea hain bada ere.
|
|
|
3 EEBS (Egungo Euskararen Bilketa lan Sistematikoa): 1900 urtetik gure
|
egunetaraino
iristen da, urtero eguneratuz eta handituz. Hala ere, XX. mendeko corpusa denez, urtearen bukaeran corpus itxi izatera pasako da, alegia, ez da eguneratzen jarraituko.
|
|
|
Beraz, XXI. mendeko euskal produkzioa eskuratzen hasi beharra dago; baina ez eskuratzen bakarrik, baizik eta aukeratzen, kodetzen, etiketatzen eta modu erosoan eskaintzen. Gainera, ezin ahantz dezakegu Euskaltzaindiak
|
egunen
batean hiztegi arau-emaileari heldu diola, eta hori pentsaezina da atzean erreferentzia corpus modernorik gabe, OEH eta EEBSrekin osatuko dena.
|
|
|
Asko aldatu da egoera soziolinguistikoa orain dela 80 urtetik gaur
|
egunera
, eta horrek hizkuntzan arrastoa utzi du, ezinbestean. Bilakaera hau islatzen duten adibideak asko dira.
|
|
|
Horretarako ere, elkarrekin lan egiteko para daren premia, guztion ekarriak ontzeko tenorean. Erakusgarri, gaur
|
egunean
behin tzat, oraintsu argitaratu den Espainiako Zigor Kodearen argitalpen elebiduna, Euskal Herriko Unibertsitateak eta Deustuko Unibertsitateak ondu dutena, IVAP HAEEren itzalpean.
|
|
|
Denok dakigunez,. Euskalgintza XXI. mendeari buruz? gai duen Biltzar hau, bereziki lehen hiru
|
egunok
, Euskaltzaindiaren sortzaile izan ziren bi euskaltzain erraldoiren, Azkueren eta Urkixoren omenez antolatu da; eta hemen hiztegigintzaz zerbait esatea agindu didate. Gaia batetik eta omenduak bestetik kontuan hartuaz, berehala nabarmentzen da hiztegigintza gaiei dagokienez, ezin hobeto uztartzen direla Azkueren eta Urkixoren lana, euskararen normalkuntzarekin eta euskara XXI. menderako prestatzearekin.
|
|
|
–eta geo baita ere beste beste ipuia! eta ipui hura/ txoriketaria berarena zen/ ze txoriketaria bera handittu zenean/
|
egun
hartan/ joan zen basora/ eta basoko zuhaitz guztiak
|
|
|
2 Kasu nabarienetako bat aste
|
egunen
eta hilabeteen izenena dateke: aspaldiko urteotan Euskal Herrian argitaratzen diren egutegi gehienek eredu batuko izenak besterik eskaintzen ez dituztenean, eta, zenbait baserritako lagunek salbu, kale giroko jende gehienek, era batuak ez badakizkite, enerue, > febrerue, > etab. besterik esaten ez dutenean, herri mai lako hizkuntza mintzatu zein idatzian behialako forma dialektalak birpiztu nahi izateak ez dirudi premiazko ez bidez koa denik.
|
|
|
Adibidez, uda honetan neba arreba birekin
|
egun
batzuk egiteko aukera izan dut. Beraien artean erabiltzen zuten hizkera abiabidetzat hartuz, zenbait hitz eta esamolde idaztera bultzatu nituen.
|
|
|
|
Egun
hauetan entzun berri dugu, Gasteizeko alde horretatik frantsesari ere bultzada bat eman nahi lirokeela Hezkuntza Sailak. Zergatik ez?
|
|
|
8
|
eguna
zabaldu zain, bezalakoak aipatzen ditu; perpausen elipsiaren bidez azaltzen ditu.
|
|
|
Eta, ematen ez dizkigunean, guk, euskal dunok, hitzak mailegatuz, egokituz eta sortuz, ematen dizkiogu euskarari behar dituen hitzak. Horrela eginez doa
|
egunez
egun euskal hiztegia, hiztegi hori ofiziala ez bada ere, eta batu izaera zalantzazkoa badu ere. Euskaraz bizi nahi dugu, eta, horretarako, inguratzen gaituen eta erabiltzen dugun oro izendatzeko, hitzak behar ditugu.
|
|
|
Elcorria edo charrampiña:? Elcorria azaltzen da laugarren
|
egun
inguruan lendabicico arpegui eta lepoan eta joaten da andican gorputz guztira zabalduaz beste bi egunean (Sarampión: > rece> ro> ra> radualmente> extiende> re> resto> (Aranburu Bago
|
|
|
Elcorria edo charrampiña:? Elcorria azaltzen da laugarren egun inguruan lendabicico arpegui eta lepoan eta joaten da andican gorputz guztira zabalduaz beste bi
|
egunean
(Sarampión: > rece> ro> ra> radualmente> extiende> re> resto> (Aranburu Bago
|
|
|
Hunek, ainitz partida jokatu ondoan gazteekin igandetan, eta astearte horietan berriz, Bercetche, Etchenic, Londaiz, Bessonart, Panpo, Ussaralde, Vignau, Elissalde edo Aguinaga batzuekin, horietarik denetarik da jujatzen ahal nolakoa zen Josep Gozterratxu jaun erretor pilotaria, hau haatik lehenik apez eta astean behin pilotari, Dongaitz trinket hartan lehenago Baxenabarre alde hartan plazetan eginak zituen partiden ondotik. Hots ez zuen arras merezi Josepen etxeko batek
|
egun
batez bi anaia horien mailaz erran zuena: «> Michel> ba, > hura> zen> pilotaria>! > »> Guk aldiz errefera ginezoken:
|
|
|
Preseski hango bereko herritar hunek zer estimutan zaukan, beste ainitzen gisa funtsean, erakutsi izan dio beti. Zendu zelarik Hasperue apeza, 2001 urteko azaroaren lehen
|
egunetan
, artikulu eder eta sentitu bat egin zion HERRIA> kasetan Davantek. Hasperue pastoralzalea ere zela, ikustera joaile jarraikia erran eta, hunelaxe segitzen du:
|
|
|
miliunka baitzituen Frantziak presunerak bere soldadoetarik Alemanian,
|
egunak
ziren orduan presuner haientzat pilota partidak eta kermeza moduko antzerki batzu egiteko, hango gure gazte dohakabeeri, koliak, deitzen ziren laguntzatto batzu igortzeko.
|
|
|
35 Hartan hedatu zen zinez Hasperue apezaren fama, kaseta batzuek hura deitu ere zutelarik. Urteko pilotaria?. Bainan ez zuen berak urgulurik hartzen hortaz, ziolarik jendea pilotarat heldu zela, edo neguan errugbirat, beste jos tetarik ez izanez, ez eta dantzarik ere, gerla
|
egun
haietan.
|
|
|
« Eta zuretzat pilota gaurko
|
egunean
–»
|
|
|
ko
|
egunetan
Euskal Ligako xapelgoaren finala galdua zuten horien beren kon tra, 21 Hola da jokoa. Bere lagun Etchegaray berarekin jo zituzten Dubois Thicoipe amikuztarrak trinketean, 50 Eta, beti trinketean, heme retzi bote sartu Caracotche apezak Erramouspe gaztearekin Mugordoy eta Etchegaray lagun ohia joz 50 Inchauspe Carricart famatuak ere orduantxe jin eta gure bi xapeldunek heien kontra galdu 18, trinketean:
|
|
|
edo antzeko zerbait. Modu berean «horreki> utzi > ko> dut> doaien> libre> bazkoa egunkara»> (JMESB, 50) > dioenean, horrekin utzi ko dut joan dadin libre pazko
|
egunean
–adierazi nahi du.
|
|
|
Ax 45: Eztut bekhaturik egin nahi, zeren benturaz hetan nengoela, neure azken
|
egunak
atrapa nintzake. Eztut ebatsi nahi, zeren benturaz iustiziak atzeman nintzake, urkha edo azota.
|
|
|
Deskargua egin arteiño, etzuen utzi bere konzientziak sosegatzera, anarteraiño bethi eman zioen garri eta narrio. Ezta egungo
|
egunean
mundua hunein sentikor eta konzientziatsu.
|
|
|
aiphatzeaz beraz ere errabiatzen da, erratzen da, arneguz eta iuramentuz hasten da. Eta hala baldin haserre direnen, eta hauzitan dabiltzanen artean, ongunderik, eta abenikoarik egin nahi baduzu, ez berehala lehenbiziko
|
egunean
ekhin, utzkitzu, ba ldin na hi ba duzu kolpea segur egin, a phur ba t hotztera, unhatzera, eta elkharren biphiltzera.
|
|
|
d) Bere apurrean ere, testigantza fidagarria ematen du hark, XVII. mendean Euskal Herrian indarrean zen egitura juridiko eta administratiboarena. Ezin ukatuzkoa da, bide beretik, orduko hartan, gaurko
|
egunean
bezalaxe, lege munduak, euskararen ikuspegitik behinik behin, bazuela eta baduela zer landu eta zer hobetu, justiziak, sarri askotan, Axularren garaian bezalaxe, egun ere, euskaldunentzat min eta garratz izaten jarraitzen baitu.
|
|
|
(5) [zerria> halako>
|
egunetan
] > iltzen> izan> bear> zen
|
|
|
(5?) [zerria> halako>
|
egunetan
] > hiltzen> > behar> zen
|
|
|
" Hautalana Mikel Lasarekin egin nuen. Nik paperak bete eta bete egiten nituen, Oteitzari eramateko,
|
egunean
egunekoa, eta hor konpon. Oteizak bere lantegian gorde eta pilatu egin zituen.
|
|
|
Horretarako salmoak asteka> banatzen, eta, astearen barruan, salmoak egunero aldatzen dira. Beraz, salmoez egindako otoitza aste zazpi>
|
egunetan
oinarrituta dago. Hortik. Artaso ko Salmuak?
|
|
|
Baliagarritasun hori, beren baitan zekartzaten argibide prak tikoetatik zetorkien: denboraren neurketak, eguraldiaren iragarpenak, iragan urtearen oroimenak, hurrengo urtealdiko aste eta
|
egunen
gobernu hobeak, lanen eta uzten ardurak, edo elizako urte zikloa, etab. Hori guztia herritarren eskueran jartzeko balio izan dute egutegiek. Hortaz, gizarte bizitza kodetuan guztiz baliagarriak ziren.
|
|
|
Oro har, almanaken eta zehazkiago egutegi takoen katalogatzeak, eta izandakoen bilduma osoak jasotzeak, aparteko zailtasunak dituzte, arrazoi ezberdinengatik: a) Luzaz iraundakoek, tituluz maiz aldatu izan dira (argi talpen beraren segida ezkutatuz), b) Urte jakin baterako balioa zutenez, jen deak ez ditu gorde izan, c) Takoak, gainera,
|
egunez
egun azkeneraino desegi teko sortuak dira, eta liburutegietan ere ez dira jeneralean gorde izan3.
|
|
|
honen bidez euskal izendegi asmatu berria hedatu nahi zuelako. Miren, Koldobika, Kepa> eta Josu> aipatu zituen, adibidez, hitzaurrean, eta gero gainerako guztiak bildu
|
egunez
egun. Mende bat geroa go gureak ditugu izen horiek, sortzaileak nahi izan zuen bezala.
|
|
|
Ikustekoa da hautatutako bi euskalkiak nola elkarretaratu ziren, batzue tan esango genuke batak bestea zango trabatuz ere bai: asteko
|
egunen
izenak bi hizkelgietan txandakatuz eman ziren, batean, ostirala, zena hurrengoan, barikua?
|
|
|
1954, 1956, 1957, eta Donostiako KMn ere ikus daitezke urte batzuetakoak. Hasiera hartan, aurreko orrialdea zuen bakarrik idatzita, eta
|
egunean
eguneko datu, teknikoen, ondoan, esaera zabal xamarren bat eman ohi zuen, eta merkatu eta adorazione egunak ez ziren falta.
|
|
|
Hasiera hartan, aurreko orrialdea zuen bakarrik idatzita, eta egunean eguneko datu, teknikoen? ondoan, esaera zabal xamarren bat eman ohi zuen, eta merkatu eta adorazione
|
egunak
ez ziren falta. Euskalkien gainetik jauzi egin nahia ageri da bertan, egunen izenak hainbat moldetan ematen baitzituen.
|
|
|
ondoan, esaera zabal xamarren bat eman ohi zuen, eta merkatu eta adorazione egunak ez ziren falta. Euskalkien gainetik jauzi egin nahia ageri da bertan,
|
egunen
izenak hainbat moldetan ematen baitzituen.
|
|
|
Liburu gisara datorren arren, bere urterokotasuna hain zintzo gorde duen honek leku egin bat irabazita du jada euskarazko kulturaren munduan. 1984an jaioa, gaur
|
egunak
arte iraun du:
|
|
|
deitua). Ospatu ere, arrakasta handienarekin ospatu zen hori, Altxamendu militarra lehertu baino hamabost
|
egun
lehenago (1936ko Ekainaren 29tik Uztailaren 5era).
|
|
|
Denboraren harian,
|
egunez
egun orriak galduz joan ohi dira egutegi tako hauek; horretarakoxe asmatuak dira izan ere. Izaera horren ondorioz, Arantzazun bertan ere ez dago bilduma osorik (gipuzkerazko/ batuari
|
|
|
1938an, Instituto de España erakundearen eraketa
|
egunean
eta frankistek erregimen berria legitimatzeko antolatutako showean.
|
|
|
Gorago esan duguna errepikatu nahi nuke berriz: Baroja ez zen euskararen etsaia, bai ordea nazionalismoarena, eta nazionalismorik gabe euskarak
|
egunak
kontatuak izaki (edo hori zen behintzat euskaltzale askoren kezka). Batak, Barojak, gauzak zeuden moduan egotearekin nahikoa zuen; nazionalistentzat, berriz, euskara, proiektu nazionalaren muina?
|
|
|
Bajaren lehen lau
|
egun
erdietan edo lehen bi egunetan, %75a ordainduko zaie (GAO
|
|
|
Bajaren lehen lau egun erdietan edo lehen bi
|
egunetan
, %75a ordainduko zaie (GAO
|
|
|
Han zen, orduan ere, mahaiburuan, Manuel Lekuona euskaltzainburuarekin eta Juan San Martin idazkariarekin batera. Esan nezake
|
egun
horretan hasi nintzela berarekin gaur arteko etenik gabeko harremanetan, lankidetzan eta adiskidantzan.
|
|
|
Jose Antonio Arana Martijak diruzaintza kargua, Jeanek euskaltzainburutza hartu zuen
|
egun
berean hartu zuen eta hala segituko zuen gaixotasunagatik utzi behar izan ez balu, 2003ko azaroan, nahiz eta hiru hilabete geroago nik hartu behar izan nuelarik kargu hori. Hamalau urte pasa izan ziren elkarrekin Zuzendaritzan Jean eta Jose Antonio eta uste dut, desadostasun gutxi batzuk gorabehera, elkarren errespetu osoz ihardun zutela, bai bakoitzaren eginbideetan, baita ere gobernamenduko amankomunetan, beti ere Akademiaren mesedetan.
|
|
|
(19v),, oi, onegaiti> itxaden begi/ dozenaxe bat urtean? (42v),, zegaiti onek> sustenduko nau/
|
egunean
da gabean? (42v),, onen> biotzau nai bekizu/ efini seiñaladurik?
|
|
|
irugarren
|
egunean
aterako ditu buruak edetera? (13v).
|
|
|
–Zu ekustera etortearren,/(?)/ penarik> asko> iragaro dot/
|
egunean
da gabean? (16v),, erraz daizu ekusi/ donzeilla linda damarik> asko>/ munduan parebagarik.?
|
|
|
Hori horrela, eta gure
|
egunotan
ere delako erak bizirik ote dirauen jakin nahiz, handik egun gutxira auzo horretara joan eta bertako hiru etxe euskaldunetan harako galdera egin nuen ezezko borobila jasoz, ez omen dute lako inoiz horrelakorik aditu. Diodan, bide batez, Argin Karrika dela gaur egun han erabiltzen duten izena nahiz, galdetuz gero, Argintz Karrika ere bai, aditu egin dutela dioten.
|
|
|
–Zuten? diozu, ez baituzu uste egungo
|
egunean
erabiltzen denik, baina zuk aditu duzu, etsenplu onak eman baitituzu...
|
|
|
Egungo
|
egunean
doi bat ahantzia baldin bada ere, gogoratu behar da Pierre Lhande, eragin handiko gizona izan dela, XX. mende hastapenean. Orduko euskal kulturaren anitz sailetan ari izana da lanean eta hiztegi egile bezala egon baldin bada gure oroitzapenetan, gogorarazi behar da eleberri eta saiakera egile gisa bildu zuela bere famarik handiena.
|
|
|
Berdoly kontseilari jeneral pasatu ondoan, Réveilek geldialdi bat izan zuen baina ez zegoen lo, eta Berdoly, berriz, bere tenorearen beha,
|
egunen
batez diputatu izateko ustetan duda gabe. Destandeau diputatu xuri hilaren lekua betetzeko departamendu osoan berriz hautesleak bozetara deituak izan zirela rik 1887ko otsailaren 27rako (gizonkiak baizik ez, erran gabe doa), Réveil> berriro agertu zen, oraingoan ofizialki, 1886ko azaroaren 14an.
|
|
|
Ondorioz Diputatuen Ganbarak bozak hautsi eta Etxeberri inbalidatu zueneko kontuak eta hizka mizkak agertu ziren kazetan, bai eta boz
|
egune
tako eta ondoko kalapitak: Etxeberri eta Mettas suprefetaren arteko afera,
|
|
|
hutsekoak dira boz
|
egunetako
hautagai errepublikanoen deiak haien pentsa tzeko manera agertuz eta boz galdez, boz ondoan eskerrak emanez, edo boze maileei aholkuak, edo etsaien kontrakoak.
|
|
|
VII Gobernuac igorridu galde hon bat
|
egun
hotan: Deputatu bat eskas duela (7), Pariseko Gamberetan, Hortakotz gerthatzen dela, langile beharretan, Badugunez hango gisaric, (8) Eskual herri hotan.
|
|
|
Menderdi geroago Pierre Larzabek idatzi zuen Orreaga, > pastorala> gisarako> ikusgarria35, zein Roger Idiartek muntatu zuen eta zeinen emailea azkaindar antzeztalde bat izan zen, lehen aldiz jokatuz Donibane Lohizunen 1964ean Pazko
|
egunez
. Eta non gertakizunez aparte kanta hauek entzun ziren:
|
|
|
17 Era honetako hitz jokoen bidean, bada gure artean literatur tradizio luze bat, gutxi enez Lazarraga arabarraren garaian ere praktikatua, bertsoak erdi euskaraz eta erdi gaztela niaz taiutzeko, sagarra manzana, > ikatza carbón... edo Cuando> > a> Ochandiano> andra> Mari>
|
egunean
... > ezagunetan garbi ageria. Horien bidetik, eta, batera, esaten zitzaionarekin entzulea nahasteko asmo berberarekin, bazen txantxa xelebre bat duela berrogei bat urte Burgosen soldadutza egitera beharturik geunden euskaldun soldaduen artean, erdaldunei
|
|
|
alde/ kalde> horren bigarren aldaerak alemanezko Fugenelement> dire lakoekin (sukalde> delakoan, demagun) harremanik ba ote duen, ilun dago egungo
|
egunean
. Zenbait kasutan (aurrekalde, > azpikalde> modukoetan) Fugenelement> argi baten aurrean gaudela pentsa liteke:
|
|
|
8 Eratorpen atzizkitzat hartu behar den, edo begien aurrean duguna behinolako lexema burujabea, egungo
|
egunean
zeharo ihartua, den ez da, berriro esan, saio honen aztergai nagusi.
|
|
|
talde>, atzizki, ra jo behar du egungo
|
egunean
, euskaldun jendeak ulertuko badio. Aldiz hitzen behinolako esanahiaz jabetu nahi duenak, toponimian eta onomastikan ari denak bereziki, garrantzitsua du jatorrizko (apalago eta zuhurrago esanik, behinolako) adiera horren berri izatea.
|
|
|
25 Beterik dago euskara, egungo
|
egunean
bederen, horrelako (edota, gutxienez, horrela uler litekeen) hitz joskeraz. Ugariak dira lekuzko posposizioak, eta ez dira hain gutxi den borazkoak.
|
|
|
–alde nire bistatik? modukoak hitzetik hortzera erabiltzen dira, egungo
|
egunean
ere, haserre giro biziko azalpenetan.
|
|
|
Gehienak
|
egun
parteak edo urtaroak adierazteko erabiltzen dira:
|
|
|
Ez, behintzat, ohiko multzo elkarteen pare pareko. Oro har, egungo
|
egunean
bi talde> lexema daudela esan behar da: talde1> eta talde2 Ohiko eran jarduten dutenei (konkretuki, goian azaldu ditugun adibideei eta horien parekoei) talde1> esango diegu hemen, eta jokaera berrikoei talde2 Ikus dezagun jokaera berriko zenbait adibide:
|
|
|
dui) > atzizkia.
|
Egunen
batean, multzo atzizkien konparazio taula prestatzen denean, argi ikusi ahal izango da irizpide horren arabera atzizki batzuek eta besteek beren artean duten diferentzia eta antzeko tasuna zenbatekoa den.
|
|
|
dira horiek. Kualitate kontuak alde batera utziz,
|
egunen
batean tza> eta? (g) oa> aztertzen ditugunerako, zaila da elkarren artean paralelismo handiagorik bilatzea.
|
|
|
Kasu batzuetan oso argi dago,
|
eguna
baino argiago, multzo eta anizta sun adierako hitz eratorriak edo elkartuak direla horko hainbat. Hala ger tatzen da, bereziki, aurreko ataleko a) eta b) pasarteetan ageri diren adibideekin:
|
|
|
Oiartzungo udalarekin batean ateratzea gogoratu zitzaigun berehala eta herri horretan aurkeztea, jakinik asmo honek babes osoa aurkituko zuela bere herritarren artean. Ezer baino lehen, Juan Mari Lekuonaren nortasunari eta obrari hurbileko erretratu gisakoak ateratzea hartu genuen gogoan, hil ondoko
|
egunetan
entzun eta irakurritakoak islatzea. Une hartako testigantza gordetzea genuen xedea:
|
|
|
1958ko irailaren 12ra. Beraz, zortzi hilabete eta hamahiru
|
egun
dira, eta ez urtebetea aipatutako ka zetan azaltzen den bezala.
|
|
|
1992anhonakoizenburuazuenartikuluaidatzinuen:. JuanMariLekuona: poesialanduarenetaherriliteraturarenartean? (Mundaiz, 1993, 45.alea: 37). Aurreranindoan heineanbizikiinteresatzenzitzaidanpuntubaterahelduginen: bereegonaldia ErromakoUnibertsitate Gregoriarreanetadoktoretza tesia: Diario Ascético PastoraldeFrayBartolomé delosMártiresOP(), Erro manlatinezdefendatuaeta1966angaztelaniazargitaratua.1992ko abenduaren11n (nireurtebetetze
|
eguna
) JuanMaribulegoanazal duzenopariederhauzekarrela.Azaleanidatzitadago:. Auctore JuanMariaLekuona.DissertatioadLaureaminFacultateTheologi cPontificiaaeUniversitatisGregorianae.Romae, 1966?. Barruan eskaintzalaburbatdu:. Gorkari, urtebetetzeanoroigarri.1992 XII
|