|
2001
|
|
|
AnuskaPentsatzen egon naiz zein kuriosoa den adiskidetasunak nola sortzen diren. Bizitzak arrazoi edo
|
egoera
oso ezberdinengatik ematen dizkigu, joan eta etortzen dira. Nik hemen jende askori buruz hitz egiten dut eta guztiak lagunak konsideratzen ditut, nahiz eta batzuekin askotan ez naizen egoten, beste horrenbeste arrazoiengatik.
|
|
2010
|
|
|
Beraz, kontsumorako beste mailegu bat eskatu zuen. Iruditu zitzaion gastuak murrizteko hartu zituen neurri zorrotzak hartu eta gero haren
|
egoera
ekonomikoak berehala eginen baitzuen hobera, eta hartara mailegua eskatzea ez zela horren larria.Kapitalismoa bersortzenTxisteak azaltzea baino okerragorik ez da. Baina horixe eginen dugu.
|
|
2015
|
|
|
Nafarroko Gobernutik, bestalde, gogorarazten dute 011 telefono zenbakira ere dei daitekeela, Trafikoko Zuzendaritza Nagusiko errepideen informazio telefonora, eta haren webgunea kontsulta daitekeela (www.dgt.es); bertan, Espainia guztiko informazio eguneratua topa daiteke trafikoko
|
egoeraren gainean
eta edozein eratako gorabeheren gainean.
|
|
|
www.incidenciascarreteras.navarra.es webgunean eta 848423500 telefono zenbakian errepidearen
|
egoerari buruzko
etengabeko informazioa eskaintzen da
|
|
|
Hauteskundeak. Abenduaren 20ko Espainiako hauteskunde orokorrak giltzarri dira gai honetan eta, eskura jarriz gero, oposizioko alderdiek baliatu egiten dituzte halako
|
egoerak
, batez ere UPN, PSN eta PP. Baina baita ere Ahal Dugu eta Izquierda Ezkerraren kasuan ere. Ahal Duguk bere esperientzia eza erakutsi du hasieran, baina jarrera birpentsatu du; Ezkerrak berean jarraitzen du.
|
|
|
Lan hori garatzen ari dira egun, eta bere azken helburua da edozein
|
egoera
korapilatsu konpontzea, kalkulua egiteko epea murriztea, eta, hortaz, “smart cities” en ingurune batean funtzionatzen duten komunikazio sistema hari gabeko eta mugikorren plangintza teknikak erabiltzeko aukera ematen du.
|
|
|
Azken urteotan, Hegoak elkartearen jarduerak momentuko
|
egoerara
egokitzen dira, arriskuen murrizketaren filosofiatik, prozesu hezitzaileak eraikiz elkarrekin gogoeta egiteko drogen fenomenoaren inguruan eta erabakiak hartzeko prozesuan. Horrela, bakoitza bere errealitatez jabetu daiteke eta bere ongizatea bilatu, osasunerako onuragarri diren baliabideak ikasiz.
|
|
|
Boluntariotza eta parte hartze soziala prebentzioa egiteko modu bat dira. Pertsonek interesa badute eta inplikatzen badira, bakoitzak bere
|
egoerei
aurre egiten ikasteko baliabideak garatu ditzake.
|
|
|
Asko dira, eta udalaren alor guztiei eragiten diete. Izan ere, hiriburuaren
|
egoera
orokorra txarra da. Beharrezkoa da lema kolpe bat, norabidea zuzentzeko.
|
|
|
Hauteskunde kanpainan esan genuen bezala, akordio zabal bat nahi dugu pobreziaren kontra, enplegua sustatzeko eta etxebizitza eskubidea bermatzeko balioko duena. Premiazkoa da, gaur egun larrialdi
|
egoeran
baitago gizartea.
|
|
|
Ezinikusiak, gorroto pertsonalak, salaketak, mesfidantza erabatekoa… Hori da Udaltzaingoaren barruan suma daitekeen giroa. Eta guk, hasieratik beretik, konpromisoa hartu genuen
|
egoera
hori errotik konpontzeko. Elkarrizketa eta hartu eman ugari izan ditugu Segurtasun Alorreko arduradunekin, udaltzainekin, ordezkari sindikalekin… Bi mailatan sailka daiteke gure egitekoa:
|
|
|
Auzo elkarteak, kultur taldeak, eragile sozialak… Talde asko kontra izan dituzte Maiak eta Barcinak azken urteetan. Nola irauli
|
egoera
hori. Nola konpon daitezke apurtutako lokarriak?
|
|
|
Zein heinean jaitsiko dituzten soldatak gaur adostuko dute Iruñeko udaleko batzarrean aldaketa udalean ziurtatu duten lau alderdiek. “Soldatak Iruñeko udalean ez dira gehiegizkoak baina, gauden
|
egoeran
izanda, egokitzeko beharra ikusi dugu”, azaldu du EH Bilduk. Mahai eta eledunen batzarra izanen da gaur udalean.
|
|
|
Udalaren barne
|
egoera
zein den jakiteko txostenak eskatuak dituztela argitu du Abaurreak: “Larrialdi egoeran legokeen arloren bat balego lehenbailehen erantzuna eman behar diogu”.
|
|
|
Udalaren barne egoera zein den jakiteko txostenak eskatuak dituztela argitu du Abaurreak: “Larrialdi
|
egoeran
legokeen arloren bat balego lehenbailehen erantzuna eman behar diogu”.
|
|
|
Batzuetan beraien kotxeetan haurrak eramaten, haur eta lehen hezkuntzakoei autobus bat, gurasoen artean, antolatzen beste batzuetan, Tiebasetik Beriainera mugitzen autobus hori hartu ahal izateko, beste kasuetan... eta eguerditan eskoletako jantoki zerbitzua erabili beharra, inongo diru-laguntzarik gabe (ezta Konzentraziozko eskoletan dutenaren antzekoa ez diete ematen).
|
Egoera
ulergaitzak, 2015.urtean, gure seme alabek euskaraz ikas ditzaten.Horregatik, Nafarroa osoan euskaraz ikasteko eta bizitzeko eskubidea dugulako, Nafarroako Gobernu berriari, hizkuntz eskubiderik gabeko familia hauei babesa emateko, exijitzen diogu. Hasteko, aipatu dugun gastu ekonomikoari aurre egiteko laguntzen, eta bestetik, beraien herrietan, eredua zabaltzen.
|
|
|
Iragan jardunaldiaren aurretik talde iruindarra kinka larrian zegoen, jaitsiera postuetan eta bertatik ateratzeko aukera gutxirekin. Aitzitik, 90 minututan gorritxoen
|
egoera
guztiz irauli zen, Recreativoren aurkako garaipenak eta Santanderreko Racingen ustekabeko porrotak jaitsiera postuetatik irteteko aukera eman baitzieten. Hortaz, orain bai, orain nafarrek bere esku dute mailari eustea. Eta ez hori bakarrik:
|
|
|
Mobilizazioak iragarri dituzte gazte auzipetuek
|
egoera
salatu eta atxilotuei babesa emateko
|
|
|
Mobilizazioak deitu dituzte atxiloketak salatu eta sortu den
|
egoera
onartezina dela aldarrikatzeko. Iruñean, Gasteizen eta Bilbon eginen dituzte elkarretaratze eta protestak.
|
|
|
|
Egoera
horren aurrean erantzuleak badaudela uste dute Herri Harresiko kideek. " Hiru gazteen bila dabil polizia, baina, iskin egitea lortu dute", nabarmendu du Imanol Salisnas Burlatako bizilaguna eta absolbitutako auzipetuetako kideak.
|
|
|
Egun nahasiak izan direla diote.
|
Egoera
larria bizi dutela, bila ari direnengatik eta espetxera eraman dituztenengatik. Herritarren babesa iritsi zaiela nabarmendu dute.
|
|
|
Gasteizen egin dute agerraldia gazte auzipetuetako batzuk eta Iruñean elkarretaratzean bildu dira hainbat herritar. Euskal Herria nazkatuta dagoela ohartarazi dute eta
|
egoera
honekin amaitzeko eskatu. Gazte auzipetuek nabarmendu dute atzo kaleratutako sententzia eta horren ondorioz eman ziren atxiloketak ez direla soilik euren kontrakoak;" Euskal Herrian bizi garen herritarren kontrako erasoa da".
|
|
|
Epaiarekin ez daudela ados nabarmendu dute eta eskatu, jarduera politikoengatik epaitzen ari dituztenei absolbitzea baino eza dela geratzen, ez dutela besterik onartuko. "
|
Egoera
errepresiboarekin" amaitzeko ordua dela ere nabarmendu dute.
|
|
|
Hiriburuko haurren
|
egoeraren inguruko
txostena egin dute Udalak eta Nafarroako Unibertsitate Publikoak.
|
|
|
Udalak eta NUPek Iruñeko haurren inguruko txostena egin dute, egungo
|
egoera
ekonomiko eta sozialean pairatzen duten egoeraren diagnostikoa egiteko, eta horren gainean bitartekoen eraginkortasuna handituko duten esku hartze sozial sozial ereduak diseinatu ahal izateko.
|
|
|
Udalak eta NUPek Iruñeko haurren inguruko txostena egin dute, egungo egoera ekonomiko eta sozialean pairatzen duten
|
egoeraren
diagnostikoa egiteko, eta horren gainean bitartekoen eraginkortasuna handituko duten esku hartze sozial sozial ereduak diseinatu ahal izateko.
|
|
|
«Proba fisiko batzuk gainditzeagatik jaso ahal ditugun sariak dira, UPNk kendu nahi zizkigunak». Foruzaingoaren
|
egoera
ez da onena. Desagertzeko zorian dago, ELAko kidearen iritziz.
|
|
|
«Lau urte daramagu auto berririk gabe, 500 mila kilometro baino gehiago duten ibilgailuekin, gelditzen diren motorrekin». Parlamentuan bi agerraldi egin dituzte Foruzaingoko sei sindikatuek
|
egoera
azaltzeko. «Ez dugu diru gehiago eskatzen, lanerako bitartekoak eta azpiegiturak hobetzea nahi dugu».
|
|
|
Bizikletaren
|
egoeraren
garrantziaz ere ohartaraziko diete erabiltzaileei. Gurpilak, balazta, argiztapena eta direkzioan jarriko dute bereziki arreta.
|
|
|
Foruzaingoa eta Tuterako udaltzaingoa izan ziren apirilaren 13tik 19ra bitarte kanpaina egiten bizikleten
|
egoera
zein zen jakiteko asmoz. Horrez gain, 30.281 auto ere kontrolatu zituzten eta 1.569 gidariri isuna jarri.
|
|
|
Txosten horren arabera, krisiaren poderioz familia askoren
|
egoera
ekonomikoak okerrera egin du nabarmen, eta horrek eragin bereziki latza eduki du haur eta gazteen bizi kalitatean.
|
|
|
Gogoetak 250 herritarren sinadurak bildu zituen. Agiriak arlo hauen
|
egoera
larria nabarmendu zuen: laborantzaren eta lurraren problematika.
|
|
|
Instituzioei so eginez, Nafarroakoa da
|
egoerarik
goriena, azken hiru hamarkadetan lehenbiziz UPN eta PSNrik gabeko gobernua osatzeko aukera egiazkoa delako. Aldaketa esaten diote horri, eta hala gertatuz gero aldaketa instituzional itzela litzateke, baina ez hain handia Nafarroako gizarte osoari begira, besterik gabe gizartean norabide aldaketa sumatzeko denbora behar izaten delako.
|
|
|
Aldaketa izatekotan ere, erregimeneko indarrak oso ahaltsuak direlako oraindik eta instituzioei kontrabotere lana egiteko duten tresneria ugaria eta indartsua delako.
|
Egoera
desberdinak diren arren, galdetu Martin Garitano edo Juan Karlos Izagirreri, edo beste maila batean Alexis Tsiprasi.
|
|
|
EAE n argazkia finkoagoa da teorian. EAJren eta EH Bilduren blokeek sendo jarraitzen dute eta PSE EEren eta PPren
|
egoera
estua da oraindik. Azken hauteskundeetako joeran ez dute burua altxatu eta oraingo aurreikuspenak ere ez dira onenak.
|
|
|
Denetik apur bat? Andaluziak pista batzuk eman ditu, baina ez dira baliagarriak hemengo
|
egoerarako
. Baliatuko du Podemosek bere indarra edo Roberto Uriarte idazkari nagusiak iragarri moduan, oposizio bilakatuko da irabazle izan ezean?
|
|
|
Sekula baino beharrezkoagoa da gardentasunik gabeko heziketa eredua aldatzea, eta
|
egoera
honetako arduradunak nabarmentzea (UPN, CEN, UGT eta CCOO), hala nola eredu hau babesten dutenak.
|
|
|
Zentzu horretan,
|
egoera
berdinean dauden interino guztiei erreklamatzeko gonbitea luzatzen diegu, eta horretarako eman behar diren pausuak errezte bidean hitzaldi informatiboa emanen dugu. Hitzaldia datorren asteazkenean, apiriliak 22, arratsaldeko 6:00etan eginen dugu gure sindikatuaren egoitzan (Joaquin Beunza 4, behea, korralilloen ondoan).
|
|
|
" Horixe da behatuko genukeena: hasierako edo bukaerako
|
egoera
batean bazaude, antigeno eta antigorputz gutxi egongo dira, eta erresonantzia erreferentziazko uhin luzeratik hurbil dauden uhin luzeretan egongo da. Egoera aurreratuagoa bada, atzematen diren kontzentrazioak handiagoak izango dira, eta erresonantziaren uhin luzera asko aldatuko da", azaldu du.
|
|
|
hasierako edo bukaerako egoera batean bazaude, antigeno eta antigorputz gutxi egongo dira, eta erresonantzia erreferentziazko uhin luzeratik hurbil dauden uhin luzeretan egongo da.
|
Egoera
aurreratuagoa bada, atzematen diren kontzentrazioak handiagoak izango dira, eta erresonantziaren uhin luzera asko aldatuko da", azaldu du.
|
|
|
Helburua, kalitatezko enplegua sortzea litzateke Geroa Bairentzat. Izan ere, Nafarroan egungo
|
egoerak
agerian uzten du zein larria den langabeziaren arazoa: herritarren %15 langabe dago. Baina eskualdearen arabera datu hori are handiagoa da, Errinberan eta Sakanan kasu.
|
|
|
Honekk urteetan zorra pilatzen utzi zion, naiz eta Osasunak dirutzak xahutzen zituen fitxaje berrietan.
|
Egoerari
aurre egiteko Osasunaren Legea egin zen 2014ko maiatzean, UPNren, PSNren eta PPNren botoekin onartua. Funtsean, Osasunaren ondasunak (43 milioi euro) zorraren truke kitatzea adostu zen.
|
|
|
Krisia. 44.000 langabeturekin hasi zen legealdia Nafarroan 2011n eta 45.000 langabeturekin dago egun. Agintariek krisia amaitutzat jotzen duten unean 50.000 pertsona menpekotasun
|
egoeran
dira eta horietatik 8.000 bat dira diru-laguntzaren bat jasotzen dutenak. Murrizketa politika batez ere gastu sozialean egin du Nafarroako Gobernuak eta, besteak beste, horrek krisia eta apurketa ekarri zuen UPNren eta PSNren artean.
|
|
|
15 eguneko epea eman zion UPNri hauteskundeak deitzeko, bestela zentsura mozioa jarriko zuela prentsaurrean iragarriz. PSOEk debakatu egin zuen zentsura mozioa eta Jimenezek dimititu behar izan zuen, PSN
|
egoera
estuan utziz.
|
|
|
UPNren barne
|
egoera
. Miguel Sanzek Yolanda Barcina Nafarroako Gobernuko lehendakaritzara eraman ondoren, bien arteko harremanak gaiztotu egin ziren eta lehia UPNren barruan ere ireki zen 2013ko kongresuan.
|
|
|
Osasuna. 2014an Osasuna Espainiako Ligako Bigarren Mailara jaitsi zen eta horrekin batera bere
|
egoera
ekonomiko larria azaleratu zen. Besteak beste, 53 milioi euroko zorra zuen Nafarroako Ogasunarekin.
|
|
|
urtero, 10,5 milioi euro baino gehiago galtzen ditu.
|
Egoera
irauli nahian, akordioa sinatu dute Iruñeko Udalak, Nafarroako Gobernuak eta AENAk, Noaingo aireportuko pistan bestelako ekitaldiak antolatzeko. Lehenbizikoa aurtengo Sanferminetan ikusi ahal izanen dugu, Gora Iruñearen jaigunea, txosnak eta guzti, aireportu pistara mugitzea erabaki baitu udalak.
|
|
|
Argi utzi nahi izan dugu makina bat argudio dugula, baina bederatzi arrazoirekin aski dugula proiektua bertan behera utzi behar dela aldarrikatzeko: gune naturalen desagerpena, diru xahutzea, oinarrizko trenbide zerbitzuen desagerpena, parte hartzerik eza, lege irregulartasun
|
egoera
, egungo krisi ekonomikoaren eragina, gizartearen benetako beharrak nahiz lehentasunak atzeratzea, diru kutxa publikoen gaineko hipoteka eta proiektuaren gaineko ikerketa sozioekonomikorik eza.
|
|
|
Jakin badakigu AHTaren proiektua Espainiako Sustapen Ministerioaren ardura dela, baina Nafarroako Gobernuak itun bat dauka Madrilekin, lanen kostua aurreratzeko. Argi izan behar dugu gaur egun Nafarroako Gobernua beste alderdi batzuen esku balego
|
egoera
oso bestelakoa izanen litzatekeela. Proiektu erraldoi hau ezinezkoa zatekeen UPN, PP eta PSN alderdiek eman dioten babesa izan ez balu, eta kasu honetan, horri gehitu behar zaio Geroa Bairen sostengu isila ere.
|
|
|
R.O.: Gaur egun Nafarroan inkesta eginen bagenu, konturatuko ginateke herritar gehienek ez dakitela zein
|
egoeratan
dauden AHTaren proiektuaren lanak. Geldirik daude?
|
|
|
Beraz, zein da proiektuaren
|
egoera
une honetan?
|
|
|
Argi dago ahalik eta lan handiena egin nahi dutela hauteskundeak ailegatzen direnerako. Maiatzetik aurrera, gobernu aldaketa etor liteke, eta
|
egoera
zeharo aldatu. Cadreita eta Alesbes arteko zatia (sei kilometro) entregatua dago dagoeneko; Cadreita eta Castejon artekoa, berriz (8 kilometro), amaitzear da, eta, proiektuan ezartzen diren epeak betetzen badituzte, hilabete honen buruan entregatuko dute.
|
|
|
Joandako larunbateko Osasuna Alcorcon partida ikusi zutenek ortzadar handi bat antzemanen zuten Sadar futbol zelai gaineko zeruan. Gehienek
|
egoera
metereologikoari egotziko zioten fenomenoa, baina ez zen euria eta eguzkiaren nahasketaren ondorioz izan.
|
|
|
Agintean izan den alderdiak, eta bere lekaio fidelak, lehengai mamitsua eskaini izan diete umoristeei, lan egin dezaten. Bilerako partaide batek ezin hobeki azaldu zuen
|
egoeraren
funtsa: “gure aukeren gainetik bizi izan gara”.
|
|
|
Txarrenean jarrita, ordea, aldaketa
|
egoera
batek ekar ditzakeen aukerak aztertu zituzten atzoko bileran, baina etsipena izan zen nagusi. Umorista grafiko batek azaldu zuenez, “planoegiak” omen dira Adolfo Araiz edota Laura Perez bezalako hautagaien aurpegiak, “karikaturizatzeko zailak”, bere hitzetan.
|
|
|
“Gotorlekua jazarpen politikoaren monumentu bat da, eta, ibilaldi honen bitartez, Nafarroako hainbeste jende jotzen duen gaitz hau salatu nahi dugu. Gaur egun, populazioaren parte bat errepresioaren, kartzelaren eta askatasun faltaren mehatxupean bizi da, eta amaiera jarri behar zaio
|
egoera
horri”, salatu dute Iruñerriko Herri Harresiko kideek.
|
|
|
Euskarak, komunikaziorako hizkuntza bat den heinean, ikastetxeez gain, eremu publikoa eta etxekoa garatu behar ditu.
|
Egoera
honetan, ereduak, datozen urteotan Nafarroan izango dituen erronkei behar den bezala aurre egiteko, Euskalgintzako zein Hezkuntzako eragileen elkarlana eta konpromisoa ditu. Eta honekin batera, arduraz jokatuko duen Administrazioa ere, guztiz beharrezkoa izango dugu.
|
|
2016
|
|
|
Gaur aurkeztutako aurrekontuek honako helburu hauei heltzen jarraituko dute: gizarte gastua sustatzea, erabateko lehentasun gisara; hiri eredu berri baterantz abiatzea halakoa non pertsonen beharrek izanen baitute lehentasuna, eta desberdintasunek atzera egin dezaten lan eginen baita; mugikortasun jasangarriko kontzeptu berri bat sustatzea; sakontzea aniztasunarekiko begirunean; aldaketa sakona bultzatzea emakumeen
|
egoeran
, haien ahalduntzea sustatuz, indarkeria matxistak deuseztatuz eta zaintze lanak balioetsiz; azpiegiturak abiaraztea herritarrekin adostuta, eta herritarren partaidetza eta ahalduntzea sustatzeko prozesuak bultzatzea, oinarrizko kudeaketa tresna gisa. Hori guztia, genero ikuspegia ere kontuan hartuz politika publiko guztietan, eta lanari eten gabe eta tinko eutsiz.
|
|
|
Hori ziurtatu dute gaztetxeko kideek. " Eraikinaren ezegonkortasuna ez dute egindako obrek eragin, baizik eta eraikinak ez zuelako beharrezko eta berezko ezaugarririk, eman nahi zitzaion
|
egoera
berrira egokitzeko. Horri dagokionez, hiru gauza ditugu aipatzeko:
|
|
|
Gertatutakoaren karietara, Ospa! mugimenduak herrian bizi duten"
|
egoera
errepresiboa" izan du gogoan; halaber, " ostatuetako ohiko borroka" izan zela esan dute lekukoek.
|
|
|
Ildo berean, testuinguruan paratu nahi izan du mira Ospa! mugimenduak, hala, herrian bizi duten" errepresio
|
egoera
" ekarri du gogora," eguneroko polizia indarkeria" pairatzen baitute," mehatxu, eraso eta kontrolen bidez".
|
|
|
Enpleguaren eta bermatutako errentaren arteko loturak askatzera jo behar dela ere uste dute. Izan ere, egun, lanpostu bat izateak ez du esan nahi egonkortasuna izatea, “enpleguaren prekarietateak eragindako
|
egoera
latzak aurkitu daitezke gizartean”. Hala, CIPARIIS txostenak jaso du langabezian diren 10 herritarretik 6 denbora luzean daudela egoera horretan:
|
|
|
Izan ere, egun, lanpostu bat izateak ez du esan nahi egonkortasuna izatea, “enpleguaren prekarietateak eragindako egoera latzak aurkitu daitezke gizartean”. Hala, CIPARIIS txostenak jaso du langabezian diren 10 herritarretik 6 denbora luzean daudela
|
egoera
horretan: “Egoera horiek kroniko ez bilakatzea ezinbestekoa da”.
|
|
|
|
Egoera
desberdinei aurre eginen dien bermatutako errenta
|
|
|
Deialdi publiko baten bidez aukeratutako ikasleek prestakuntza jasoko dute zenbait gaitan, hala nola aniztasun kulturalarekin lotutako gaiak, adingabeekin
|
egoerei
aurre egitea edo familiarekiko harremanak. Laguntzeko lanak jarduera ludikoak eta kulturalak izango dira haurren aisialdietan (bi eta hiru ordu bitarte astean) Unibertsitateak gainbegiratuko dituen hainbat irizpideri jarraikiz.
|
|
|
Eta berauk eragiten dituen ondorioak benetan lazgarriak. Izan ere, iruindar guztiontzat
|
egoera
justuago eta orekatuagoa zekarren aldaketa geldiarazi du epaile batek eta gaur gaurkoz ez dakigu zer gertatuko den egin dugun matrikularekin. Eta bi eskubide urratzen zaizkigula ulertzen dugu:
|
|
|
Dakizuenez, azken urteetan Haur Eskolen inguruan egondako eskaintza desorekatu eta ulergaitzarengatik ehunka familia kaltetuak izan gara, soilik gure seme alabak euskaraz bizitzea nahi izateagatik.
|
Egoera
horren ondorioz hainbat familiak milaka kilometro egin behar izan ditugu euskaraz zeuden bi haur eskoletara gure haurrak eramaten. Orain eskaintza hori orekatzen hasia zela bat batean neurri bidegabe batzuekin egin dugu topo.
|
|
|
Orain eskaintza hori orekatzen hasia zela bat batean neurri bidegabe batzuekin egin dugu topo. Gogoratu behar dugu Udalak planteatutako aldaketek euskaraz bizi nahi duten familia askoren
|
egoera
arinduko dutela, baina inolaz ere ez dute gutariko askoren egoera konponduko. Izan ere, guk egiten dugun hautua, euskarazko Haur Eskola, Iruñeko 4 auzotan besterik ez baita eskainiko.
|
|
|
Orain eskaintza hori orekatzen hasia zela bat batean neurri bidegabe batzuekin egin dugu topo. Gogoratu behar dugu Udalak planteatutako aldaketek euskaraz bizi nahi duten familia askoren egoera arinduko dutela, baina inolaz ere ez dute gutariko askoren
|
egoera
konponduko. Izan ere, guk egiten dugun hautua, euskarazko Haur Eskola, Iruñeko 4 auzotan besterik ez baita eskainiko.
|
|
|
Eta berauk eragiten dituen ondorioak benetan lazgarriak. Izan ere, iruindar guztiontzat
|
egoera
justuago eta orekatuagoa zekarren aldaketa geldiarazi du epaile batek eta gaur gaurkoz ez dakigu zer gertatuko den egin dugun matrikularekin. Eta bi eskubide urratzen zaizkigula ulertzen dugu:
|
|
|
Lazgarrienak: udaltzaingoaren eredua eta barne
|
egoera
; politika sozialetan utzitako zuloa eta batez ere, hesi ideologikoa, bakar batzuentzat gobernatzea.
|
|
|
Nafarroatik zer egin daitekeen? Bada, hemen bizi dugun
|
egoera
aztertu, diagnostikatu, horren araberako helburuak finkatu eta xede horiek lortzeko lanketa prozesua abian jarri. Pobreziari eta desberdintasunei aurre egiteko, ekonomia solidarioa eta garapenerako kooperazioa garrantzitsu jo dituzte.
|
|
|
Nafarroan benetako aldaketa eman zedin euskaratik eratorritako aldaketa izan behar zela aldarrikatu genuen orain dela urtebete eta hori berresten dugu orain ere. Hainbat gauza aldatu da azken urtean, hori hala da, baina oraindik ez gaude nahi eta behar dugun
|
egoeran
. Areago, erregimenari eta beren pribilegioei eutsi nahi diotenek euskararen eta euskaraz bizi nahi dugunon aurkako erasoari eutsi diote.
|
|
|
Arrisku
|
egoerak
ekiditea, xede
|
|
|
Gobernuak aurkeztu duen lan eskaintza publikoak gainera ez da nahikoa izanen
|
egoera
horri buelta emateko. Motzegia da.
|
|
|
Hala adierazi du gaur goizean Osasuneko kontseilari Fernando Dominguezek, Planaren egungo
|
egoeraren
berri emateko egindako agerraldian. Aipatu du" beharrezkoa dela egungo gizarteko osasun beharrei erantzun egoki bat ematea, gero eta zaharragoa dena eta gaitz kronikoek gero eta prebalentzia handiagoa dutenak, laguntza eredua aldatuz, gaitz akutuetarako egokiena dena, baina zatikatua, eraginkor eza eta efizientziarik gabekoa gaixo kronikoen beharretarako".
|
|
|
Halaber, harridura adierazi du" soilik EiTBri egin zaiolako agindua, antzerako
|
egoerak
daudenean bai Nafarroan baita beste Autonomia Erkidegoetan ere, erakunde publikoen eta enpresa pribatuen partetik".
|
|
|
Garaiagatik, lekuagatik, komunikabidearen eraginarengatik… kontrol handia bizi izan nuen. Desadostasun politiko eta linguistikoak izan ziren gehienbat
|
egoeraren
sorburua. Ikastolako umea naiz, nire gurasoek ez zekiten euskaraz, batua da nire euskalkia, baina betidanik teorian Iruñean erabiltzen ziren moldeetara jotzeko joera izan dut, beste hainbatek bezala.
|
|
|
Ez, ezin da ulertu. 200 puntuko froga batean, galdera batzuk euskara, ingelesa eta frantsesaren ezagutzari buruz izateak ez du zuritzen
|
egoera
hori. Euskara jakin gabe lor daiteke lanpostua; ingelesa jakin gabe, ez.
|
|
|
Hiru puntuak lortzeko faboritoak ziren gorritxoak, baina egiaren unean ez zuten maila eman. Zelaiaren
|
egoera
txarra eta arerioaren joko fisikoa tarteko, berdegunean ezin gozatu ibili ziren. Partidaren irakurketan ez zuten asmatu, eta hor egon zen Lugotik esku hutsik irteteko gakoa.
|
|
|
Giharrean eta intentsitatean oinarrituriko taldea da Lugo, eta atzokoan ederki asko erakutsi zuen.
|
Egoera
horretan, Martinen jokalariak geroz eta deserosoago zeuden zelaian. Lehen hamar minutuetako erasoaldia igarota, Lugoren areara iristeko modua asmatu ezinik ibili ziren.
|
|
|
Nafarroako garraioaren etorkizunari begira, oraindik zintzilik da AHT proiektua. Urtarrilean, Nafarroako AHT egitasmoaren
|
egoeraren inguruko
txostena kaleratu zuen Sustrai Erakuntzak.
|
|
|
Gizakia Herritar Fundazioak iaz 1.421 herritar artatu zituen, 2014an baino %21 gehiago. Kezkagarriena, haurrak dituzten familien
|
egoera
dela nabarmendu dute.
|
|
|
Gizakia Herritar Fundazioak hainbat zerbitzu eskaintzen ditu
|
egoera
larriak bizi dituztenak artatze asmoz. Elikadurarekin loturik, Paris 365 jantoki solidarioaz gain, elikagai saskiak ere banatzen ditu duela zenbait urte.
|
|
|
Jantokian 134 adingabe izan dira otorduak hartzen iaz. “Familien pobrezia
|
egoera
kroniko bilakatzen ari da eta atenditu beharreko haurrak urtero gehiago direla ohartzen ari gara”, azaldu du Saioa Zabalza Paris 365eko kideak. Oinarrizko saskien banaketa ere hazi egin da:
|
|
|
Aldi baterako ostatua ere eskaintzen dute Fundazioan. Paris Etxea 365 izenarekin 4 etxebizitza dituzte
|
egoera
larriak atenditzeko. “Beteak izan dira etxebizitzak, eta are gehiago, badugu unean unean sortu daitekeen larrialdi egoerarako etxebizitza bat, ba hori ere erabili behar izan dugu behin baino gehiagotan”, azaldu du Zabalzak.
|
|
|
Paris Etxea 365 izenarekin 4 etxebizitza dituzte egoera larriak atenditzeko. “Beteak izan dira etxebizitzak, eta are gehiago, badugu unean unean sortu daitekeen larrialdi
|
egoerarako
etxebizitza bat, ba hori ere erabili behar izan dugu behin baino gehiagotan”, azaldu du Zabalzak.
|
|
|
" Suarekin jolasean dabiltza eta ESAko urtegiaren
|
egoera
ez da batere fidagarria", ohartarazi du Aretxabalak Parlamentuko batzordean.
|
|
|
Nafarroako Gobernuaren aburuz, azterketa hori, hezkuntzako era honetako jardueretan ezinbestekoa den adostasuna ez izateaz gain," ez da ebaluazio bat, ebaluazio batek izan beharreko izaera jarraitua, orokorra, prestakuntzakoa eta orientatzailea ez baititu; gainera ikasleen bilakaeraren une zehatz batera eta testuingurutik kanpoko
|
egoera
batera murrizten du".
|
|
|
Navarro Villosladak idatzi zuen nabaria zela Nafarroan edozein gertakariren aurrean koplak edo abestiak inprobisatzeko zegoen ohitura. Jose Mari Iribarren jotaren inguruko XX. mende erdialdeko ikertzaile nabarmenetariko bat izan zen (Azkueren moduan
|
egoerak
, ideologiak eta garaiak bultzatuta zekiena baino askoz ere gutxiago idatzi zuena). Iribarrenek esan zuen frantsesadatik aurrera Nafarroako historia guztia koplekin kontatu daitekeela, eta Esparzak berresten du.
|
|
|
Gertakari konkretuez gain, pertsonaia,
|
egoera
eta gai ugari izan dira jota heretikoentzat inspirazio iturri, hala nola elizgizonak, Guardia Zibila, epaileak, jornalariak, pobreak, aberatsak, mozkorrak… edo abertzaletasuna, euskaldunak, erotismoa eta sexua: Con los curas y los frailes las monjas y los beatos o hay que llevarles al aire o hay que tener pocos tratos Ya vienen los jornaleros de trabajar del Canal han trabajau todo el me...
|
|
2017
|
|
|
Hainbat gizarte eragiletako ordezkariak izan dira Labrit pilotalekuan egindako ekitaldian, eta, arloz arlo, haien aburuz heldu den urteko aurrekontuek dauzkaten" gabeziak" aitatu dituzte. Esaterako, Nafarroak estatuari emandako 500 milioietatik 300 zor publikoa ordaintzeko direla; aurrekontuek migratzaileen eta errefuxiatuen
|
egoera
ere gogoan izan behar dutela eta" aniztasuna ertzetan" dagoela, eta ez" zentroan"; 1.080 euroko pentsioak behar direla; biztanleriaren %15a LGTBIQ+ kolektibokoa dela eta hori aurrekontuetan nabaritu behar dela; eta garapen eta tren eredua birpentsatu behar direla.
|
|
|
Zein da zure ustez honen ondorioa? Baliteke
|
egoera
benetan kezkatzekoa izatea; hots, ziur gaude adin txikikoek alkohola edateari utziko diotela. Nire uste apalean, gaztetxoak ezkutuan ibiliko dira alkohola edaten debeku hau dela eta, alkoholaren kontsumoa tabu bilakatu daiteke, gutxiago hitz egingo dute helduekin honen inguruan “debekatuta dagoelako” etab. luze bat.
|
|
|
Nire uste apalean, gaztetxoak ezkutuan ibiliko dira alkohola edaten debeku hau dela eta, alkoholaren kontsumoa tabu bilakatu daiteke, gutxiago hitz egingo dute helduekin honen inguruan “debekatuta dagoelako” etab. luze bat.
|
Egoerak
okerrera egingo du ziurrenik. Hots, debekatuta dauden hainbat gauza egiten jarraitzen dugu edozein adinetan, esaterako gidatzen goazenean.
|
|
|
Haur batek gaurko gizartearen aniztasunari erreparatzen dio bere etxeko leihotik. Neskatoak hamabi
|
egoera
bitxi aurkezten dizkigu eta modu sinple bezain grafikoan egiten du auzokide bakoitzaren argazkia, bineta gisa, topikoei ihesi, eta benetako errealitatea agerian utziz.
|
|
|
Egileek modu bikainean elkartu dituzte hitza eta irudia. Testuaren bidez
|
egoerak
aurkeztu ahala, irudien bidez egoera horiek bizia hartzen dute, umorea lagun eta detaileei arreta jarrita. Hizkuntza biek originaltasuna indarra eta askatasuna erakusten dute.
|
|
|
Egileek modu bikainean elkartu dituzte hitza eta irudia. Testuaren bidez egoerak aurkeztu ahala, irudien bidez
|
egoera
horiek bizia hartzen dute, umorea lagun eta detaileei arreta jarrita. Hizkuntza biek originaltasuna indarra eta askatasuna erakusten dute.
|
|
|
Kannabisa orokorrean, kontzientzia
|
egoera
eta gauzen pertzepzioa aldatzeko erabili izan da. Aipatzekoa da ere, landare honen erabilera zenbait kale tribuen adierazgarri da, “kannabisaren kultura”, bizi-modu zehatz bati dagokiona.
|
|
|
Ikerketan biltzen den moduan, hiri aberats bihurtu baino lehen, Lizarrak populazio gune sakabanatuak eta dentsitate txikikoak zeuzkan, horixe izanik Erdi Aroko hasierako landa paisaiaren paisaia tipikoa.
|
Egoera
hau aldatu zen Iruñeko monarkiak konkistatu zuenean, Antso I.a Gartzez erregearen eskutik, eta XII. eta XIII. mendeen artean Lizarra hazi zen, obra handiak egin ziren eta merkataritza bihurtu zen jarduera ekonomiko nagusi, Done Jakue Bidearen eragin garrantzitsua bultzatzailea izan zelarik.
|
|
|
Berriobeitiko Udalaren finantza
|
egoera
ona azpimarratzen du Nafarroako Kontuen Ganberak
|