|
2000
|
|
|
Basaurira ekarri, eta urte bat eta erdira, epilepsia atake bat jasan zuen. Sendagileak muturreko osasun
|
egoera
larrian zela ohartu ziren azkenik eta epaileek baldintzapeko askatasuna eman zioten.
|
|
|
\ Paranoia
|
egoera
larriak. Drogaren egoera ilegalak eta hartzailearen paranoiarekiko joerak eraginda ager daitezke.
|
|
|
Kimioterapiak goragale
|
egoera
larriak ekartzen ditu, kalamuaren THCarekin saihestu daitezkeenak.
|
|
|
" Bearrezko ote da armen indarra? Odol ixurtzera amilduko ote gaitu
|
egoera
larri onek. Ez ote dugu bururik aterako indarkerizko olatu onen azpitik?
|
|
|
ez daukate.
|
Egoera
larria eta latza da, nazioartean denok espainol ala frantsesakgara. Bi urte pasatu dira politikariek legea aprobatu zutenetik eta ez dago ezereginda, inplikazio politikoa askoz gehiago behar da.
|
|
|
Ehiza ugaria denean, antzandobi arruntak intsektu, sugandila eta zenbait ugaztun txiki sartatzen ditu sastraken arantzetan eta alanbre hesietan, ehizakirik ez duenerako biltegiak osatuz. Hainbat harrapari handi ere, larreetara hurbiltzen dira bazkatzera; haranean hain arruntak diren belatz gorria eta zapelatzaz gainera, kontserbazio
|
egoera
larrian dagoen mirotz zuria ere ikus daiteke noizean behinka. Belatz handiak berak ere, habia inguruko harkaitzetan egin arren, gain hauek sarri askotan arakatzen ditu, ehizaki bila.
|
|
|
Baina, eta gainerakoak? Zergatik ez ziren
|
egoeraren
larriaz jabetzen. Nolatan zeuden hain itsu?
|
|
|
1937 urtetik aurrera
|
egoera
larriagoa bihurtu zen, Pierre Lafittek eramaten zuenAintzina() ideologia abertzaleko aldizkariaren desagerpenarekin batera, hori baitzen kanpaina horri erantzuteko gauza izan zitekeen komunikabide bakarretako bat.
|
|
|
Penintsulan zegoen
|
egoera
larriaren aurrean, kutsu kultural hori oso kritikatua izan zen ezen, batez ere atzerrian zeuden euskaldunek (esaterako Estatu Batuetako kolektiboek), aldizkarian eduki ideologikoagoak sartu behar zirela defendatzen baitzuten.
|
|
|
Gelditu zen argi zirrikitu ia bakarra, klandestinoki argitaratutako publikazioak ziren. Horiek ere, orduko
|
egoera
larria kontuan hartuta, ezin ziren izan kalitate handikoak. Azken horien artean, 1940tik 1945era euskal milizianoen komunikabide bezala argitaratu zenGu da ri ren kasua dugu, hain zuzen.
|
|
|
Ordurako mataderia ondoan bizi ginen, eta etxe osteko mendietan bonbak erortzen ari ziren, egundoko eztandak eginez. Gu ez ginen
|
egoeraren
larriaz ohartuko, baina jende helduarentzat begi bistakoa izango zen handik alde egin beharra zegoela. Gure amak hala erabaki bide zuen, eta etxea eta etxeko gauzak zeuzkan zeuzkanean utzita irten ginen Tolosara.
|
|
2001
|
|
|
Hobetuzek igaro duen eta igarotzen ari den
|
egoera
larriak tentsioak eragin ditu azken hilabeteotan, patronalaren ordezkarien, Eusko Jaurlaritzaren eta sindikatuen artean, eta are mobilizazioak ere eragin ditu fundazio horretako kide diren ELA eta LAB sindikatu abertzaleen eskutik. Sindikatu abertzaleen ordezkariek Hobetuzeko beste kideekin batera lan egitea erabaki dute, beraiei dagokien eta Madrilek ukatzen dien finantzaketa eskuratzeari begira.
|
|
|
Bestetik, errealitatea berez soziologikoki eta sozialki gogorra da. Sektore asko
|
egoera
larrian dago: langabetuak, zabor kontratuak dituzten gazteak, laguntza eskasak dituztenak...
|
|
|
jazkeraz eta bizi tankeraz. Baiñan, bestalde, gurea oso
|
egoera
larria da. Ez baitigu ezer egin dezakegun esperantzarik.
|
|
|
|
Egoera
larri honen aurrean, nagusiki, ur kutsaduraren arazoa konpontzera zuzendutako neurriak hartzen hasi dira azken urteotan. Neurri hauek eta industria krisiak eragindako hainbat enpresa kutsakorren itxierak bizitza gure ibaietara itzultzea lortu dute.
|
|
|
Bilatu nuen gauza bakarra" Punto y hora" aldizkaria izan zen. Frankismoa pairatu genuen, eta
|
egoera
larria eta kastrantea zen, ez existitzea bezala. Horregatik, kazetaritza ikasi nuenetik nire obsesioa zera izan zen:
|
|
|
Horrela, Juan Jose Ibarretxe lehendakariak maiatzaren 13ko garaipena biribildu du. Duela hiru urte
|
egoera
larrian zegoen Ezker Batuak, ordea, pentsaezineko protagonismoa hartzen du. Eta arriskua, batez ere bere ezkerreko izaerari begira, bere baitako zenbaitzuek ondo aprobetxa dezaketena.
|
|
|
Espainiako Estatuan ugari dira
|
egoera
larrian bizi diren pertsonak. Ugariak dira ere pertsona hauetaz arduratzen diren elkartasunezko erakundeak:
|
|
|
Batzuetan, hori esaten dutenak ez daude lan egiteko prest. Orain, arazo larria dagoenean eta sufrimendua eta biolentzia daudenean ez badute lanik egiten, nola egingo dute lan gero
|
egoera
larri horiek konponduta daudenean. Desobedientziak, herri honek bizi dituen arazoak konpontzeko lagungarri izan behar du eta lan egiteko benetako unea orain da.
|
|
|
batetik, Palestinako estatua sortuko lukeen bake prozesua bultzatzeko interesa dute, nahiz eta estatu hori zentzu guztietan Israelen menpe legokeen; eta bestetik, Sharon eta halakoek bultzatzen duten politikaren menpe dago, eta gainera, azken finean bere politika erasotzailea legitimatzen du, Israelek defentsa legitimoa egiten duela esanez. Arafaten
|
egoera
larria da orain, baina seguruenik larriagoa zen 80ko urteetan, Arafat Beiruten inguratua zegoenean, eta amerikarrek eta frantsesek atera behar izan zutenean.
|
|
|
Aita biologikoaren onespena kontuan hartzetik salbuetsiko lukeen bigarren kasuari dagokionez,
|
egoera
larri larri batean bakarrik hartuko luke epaileak horrelako erabakirik.
|
|
|
Orduan atsoak geltoki ondoko zabortegi batera bota eta alde egin zuen.
|
Egoeraren
larria: bakar bakarrik, sukarrak erretzen, goseak eta ahuldua.
|
|
|
Indiaren independentziaren ondoren berehala hasi ziren azaltzen hinduen eta musulmanen arteko aspaldiko ezinikusiak eta hegigoa. Musulmanek argi ikusi zuten
|
egoera
larrian biziko zirela hinduen menpean.
|
|
|
Hala eta guztiz, neuri ere gertatu zait, ez ingelesez ez hindiz ez zekitenekin topo egin eta elkar ulertu ezinik ibiltzea.
|
Egoera
larria, zinez.
|
|
|
Ez nuen Indiako eroetxeak ikusteko erarik izan. Zenbaitzuen
|
egoera
larria bide da, baina.
|
|
|
|
Egoera
larria zen T. n. Gauzak ez zihoazen ongi; ez, behintzat, behar bezain ongi, eta lar kezkatzen hasiak ziren guztiak. Minutuak, sorgor eta arduragabe, aurrera zihoazen, eta han, garrasi eta oihu izugarriez landa, ez zuten besterik ezer egiten.
|
|
|
–Gure hizkuntzaren
|
egoera
larriak ez zaituzte nahigabetzen ala?
|
|
|
Egoera honek, bistan da, badu ikuskizunik euskara sekula hizkuntza ofiziala ez izatearekin, 1936 epe laburrean, noski, izan ezik, orduan Eusko Jaur  laritzak bestela erabaki zuenez gero. Garbi dago, epearen moztasunaz gainera, orduko
|
egoera
larria ez zela aproposena zinetako ofizialkidetasuna egiazki finkatzeko, Bilboko sendagintzako fakultatearekin gertatu zen bezalaxe2.
|
|
|
Begi bistan dago
|
egoera
larri honetan batzuk, nahiz eta euskararen alde egon, euskalgintzatik urruntzeko prest ager daitezkeela euskal nortasunaren izenean oinarrizko eskubideak zapaltzen diren bitartean; aldiz, beste batzuek euskara eta euskaldunen eskubideak zapaltzea onartukolukete bake sozialaren izenean.
|
|
|
Nafa rroako euskalgintza bezala, Arabakoa ere igartzen hasia da
|
egoeraren
larria.
|
|
|
Sudurretik zintzilik ginderamatzaten artean, entitate publikoko kideek
|
egoeraren
larria nahikoa ederki azaltzen ziguten. Aitor dezagun maite genuela horrela erabiliak izatea halaber eri bati zor zaion begirunez bezala.
|
|
|
– Afganistango emakumeen
|
egoera
larria.
|
|
|
– Hala ere hobe da lapur bati aurre egitea hiltzaile bati baino –hau esanik bere aurpegia are gehiago zurbildu zitzaion; bere
|
egoeraren
larriaz kolpetik jabetu izan balitz bezala– Bestalde, lapurrak ez du inoiz bere asmoa beteko. Horretan ere lasai egon zintezke...
|
|
|
– Berak bizia salbatu ziguan. Agian
|
egoeraren
larriak aldi bateko eromena eragingo zioan; hala ere, dagoen tokian dagoela, gure esker ona baizik ezin zioagu erakutsi.
|
|
|
Atarian sartzekotan zegoen besotik heldu nionean. Ez nion azalpenik eman, baina bera agudo asko jabetu zen
|
egoeraren
larriaz. Bere bisaje desitxuratuak halaxe erakusten baitzuen.
|
|
2002
|
|
|
Bestalde,
|
egoerarik
larriena Iruñeko graffitilariek pairatzen dute. «Pin»en esanetan, mundu honetan murgildu eta bi urteetara lan txikiak egiten hasi ziren.
|
|
|
|
Egoeraren
larria ikusita, Ondarearen Defentsarako Herri Ekimeneko sei pertsonek 2001eko urrian prebarikazio salaketa jarri zuten Iruñeko Lurralde Auzitegian Yolanda Barcina alkatea, Juan Ramon Corpas eta Iruñeko udaleko beste lau pertsonen aurka. 1985eko Espainiako Ondare Historiko Artistikoaren Legean eta 1949ko Gazteluaren Defentsarako Legean oinarritu zen seikotea.
|
|
|
Espainiako Gobernuak alderdien lege aurreproiektua onartu ondoren, maiatzean zehar Kongresuaren esku izango da eta ekainaren bukaerarako dena prest izan daiteke Batasuna legez kanpo uzteko. Erantzun hotsak entzuten hasi dira pixkanaka euskal gizartean, baina ezin uka azken 25 urteetan Espainiako Gobernutik ehundutako
|
egoera
larrienetakoaren aurrean, euskal aktore politiko eta gizarte eragile gehienen errakzioa epela izaten ari dela. EAJk eta Ezker Batuak Kongresuan erantzungo diote lege aurreproiektuari eta EAk manifestazio erraldoi bat antolatu litzatekeela uste du.
|
|
|
Lehen bilera horretan, fiskaltza berezi hori sortzearen kontra azaldu zen Espainiako fiskal nagusia. Nolanahi ere, esparru bakoitzeko fiskalak eta epaileak inplikatzeko urratsak egiten hastea erabaki zuten bi buruek, hainbeste langileren heriotza eta hainbeste
|
egoera
larri sortzen duten lan istripuen gorabeherari aurre egiteko.
|
|
|
Eta egoitzen itxieraren zalapartaren erdian, irailaren 12an, Eusko Legebiltzarrean duela bi hilabete egindako erronkaren lehenbiziko emaitzak izango ditugu ikusgai. Hilaren bukaeran, halaber, une larri zenbaitzutan beste
|
egoera
larri batzuetan bezala azkarrago hitz egin lukeen Ibarretxe lehendakariaren proposamen berria aurkeztuko da, prentsa notizia zenbaiten arabera, Gernikako Estatutuaren erreforma.
|
|
|
Ez da zalantzarik bake prozesuen entsegu guztiak direla interesgarri, eta Elkarrik azken urtebetean bideratu duen honetan ere oso esperientzia interesgarriak bizi izan direla, alderdi politiko guztietako PP izan ezik ordezkariek azpimarratu duten bezala. Batasunaren ilegalizazio prozesuak, ordea,
|
egoera
larrian utzi du Konferentziaren bukaera eta Elkarri beraren jarduera ere biziki zailduko bide du aurrerantzean. Orain arte ere oso zaila izan da kultura politiko guztietako ordezkaritzak elkarren ondoan hizketan jartzea, baina Batasunaren ilegalizazio prozesuak seguruenik bide eta molde berriak topatzera bultzatuko du Elkarri bere ere.
|
|
|
Beste herrialde askotako laborariek bezalaxe, Euskal Herrikoek ere ez dakite geroan zer gertatuko zaien beren nekazaritza ustiapen familiarrei, eta oso kezkati dabiltza. Izan ere, baldin Europako Batzordeak Nekazaritza Politika Bateratuaren erreformaren proposamenean jaso dituen planteamenduak nabarmen aldatzen ez badira, litekeena da, buruhauste horiek direla kausa,
|
egoera
larriak eta mobilizazioak ikustea. Joan den uztailaren bukaeran proposatu zuten erreforma, oporren bezperan, eta hil honetatik aurrera, irailetik aurrera alegia, hasiko dira gorpuzten.
|
|
|
Begiratu Alemanian, sozialdemokrazia eta kristau demokraziaren Alemanian, Baader Mehinoff ekoak" suizidatu" egin zituzten.
|
Egoera
larri baten aurrean, Europako demokrazia finek ere jotzen dute torturara, ez dut esango era orokortu batean.
|
|
|
Bautistaren
|
egoera
larriak Bautista Etxia herri ekimenaren antolamendua ekarri zuen. Presoaren aldeko askatasunaren aldarrikapena herritar guztien oihu bateratua bihurtu da harrezkero.
|
|
|
«Arraioa, ohartzen naiz. Heste lodiaren pusketa bat mozten badizute eta poltsa batekin pasa behar dituzu eguna eta gaua, bada, jakina
|
egoera
larria dela». Herrikideek' halaxe nahi dugu guk txostenak azaltzea' adierazi zioten.
|
|
|
Eleberri honetan pertsonaia nagusiak duen tratamendu berritzailea azpimarratu nahi izan zuen Otegik bere ikerlanean. " Pertsonaia babesgabea" deritzon tipologiakoa dela diosku,
|
egoera
larri eta bitxian galduta sentitzen den pertsonaia, hain justu. Bere iritziz, pertsonaiaren babesgabetasuna, fikzioan kontaturiko egintzen bidez ez ezik, obraren alderdi formalen bidez ongi azaltzen da.
|
|
|
Mingaiña askatu nai, igimenak iges egin bai lion. Mintza nai, ta mintza ezin,
|
egoera
larria...
|
|
|
Baina
|
egoerarik
larriena eguzki arranoarena da, hamarkada batean 69 animalia galdu baitira 150 bikote eskasetik.
|
|
|
Gainontzeko sistemetan indarrean ez dauden hainbat alderdi bitxi ere erakusten ditu, solasaldiaren aringarri baina
|
egoera
larrien adierazgarri: esaldi osoa bidali ordez karakter guztiak tekleaturik igortzen dituenez, akatsak agerian geratzen dira.
|
|
|
Horrela, erraz ulertuko duzuen moduan, hiru ahizpa haiek zeharo itsu zeuden,
|
egoera
larrian.
|
|
|
Kontuan hartuz, alde batetik, 2002 urte bukaerarako Arrantzako PolitikaBateratuan indarrean dauden araudiak erreformatu behar dituztela, eta bestetik, itsas baliabideak gero eta mugatuagoak direla, Europako Batzordeak sektoreasakon aztertu duen Liburu Berdea izeneko txostena argitaratu berri du 2001ean.Txosten horrek sektorearen egoera txarra dela ondorioztatzen du, «Ikuspuntubiologikotik, gaur egungo ustiapenaz jarraituz gero, arrain populazio ugarimehatxatuta egongo direla» esanez.
|
Egoera
larrian dauden arrain mota nagusienartean, hauexek aipatzen dituzte besteak beste: legatza, bakailaoa, hegalaburra, zapoa eta mihi arraina.
|
|
|
Langabezia berriaren barnean egoera oso ezberdinetako gizakiak daude, larrialdi ekonomiko iragankorren baten aurrean daudenetatik hasi eta gizarte bazterketako
|
egoera
larrienetan daudenetaraino. Kasurik larrienetan, gabezia ekonomikoa ez ezik, senitarteko loturen haustura, kultur loturen haustura eta gizarte loturen etendura ere gertatzen dira.
|
|
|
Egiturazko txirotasuna zeukaten familiak (familien guztizkoarekin alderatuz) %1, 6 ziren 1996an, eta %2, 1 2000 urtean. Txirotasun koiunturalaren barnean,
|
egoera
larrian (elikagai, jantzi eta antzekoen gastuei aurre egin ezinik) familien%4, 6 zeuden 1996an, eta %5, 5 2000 urtean. Bestalde, txirotasun koiunturalarenbarnean ongizate gabeziadunak (oinarrizko gastuei aurre egiteko eran egonik gizartearen batez besteko ongizate mailara iritsi ezin direnak) %31, 6 ziren 1996an, eta%28, 8 2000 urtean.
|
|
|
Biztanleriaren zati hori %28, 8koa zen 1975 urtean, eta, proiekzioen arabera, 2010 urtean %15, 7koa baino ez da izango.
|
Egoera
larriena Zuberoan gertatuko da, non 20 urtez beherako gazteek %8, 1 baino ez diren izango2010 urtean.
|
|
|
Horrela berritu egin zen
|
egoera
larria erromatarren kanpamenduan, soldaduen istiluekin eta kontsulen ezadostasunarekin, Paulok Senpronioren eta Flaminioren ozarkeria botatzen baitzion aurpegira Varroni, eta Varronek Paulori bere aldetik, gudalburu beldurti eta epelen eredu aipagarri bezala aurkezten baitzion Fabio. Gainera jainkoak eta gizona jartzen zituen testigu bezala, Hanibalek ordurako Italia berez hartuta izatearen errurik ez zuela berak esanez, lotuta baitzuen bera bere kideak, eta kendu egiten baitzitzaizkien burdina eta armak haserrez borrokan egin nahi zuten soldaduei.
|
|
|
Mugimendu horrek pilotua esnatuko du ezinbestean. Gainera,
|
egoera
larrian, ibilgailuaren norabidea kontrolatzen du. Chicharrok abantaila bat du:
|
|
|
Erakunde horrek uste du komunitate baten hizkuntza arriskuan dagoela haurren %30ek ez duenean ikasten, eta hori gertatzeko arrazoien artean, komunitatearen desplazamendu behartua, kultura oldarkorrago batekin harremana izatea edo kultura menderatzaile bateko kideen ekintza suntsitzaileak aipatzen ditu. Europan, Unescok arriskuan dauden dozenaka hizkuntza identifikatzen ditu, eta, bereziki, lapoien saami hizkuntzen
|
egoera
larria nabarmentzen du. Espainiaren kasuan, mozarabiarra desagertu egin dela egiaztatzeaz gain, uste du leondarra “arrisku larrian” dagoela, galegoa, euskara, asturiarra, aragoiera eta gaskoia arriskuan daudela, eta katalana, berriz, “gero eta gehiago ari da indartzen”.
|
|
|
Kasu batzuetan, eta
|
egoera
larrienetan, bide penala hasten da lehenik, salaketa aurkeztuz eta medikuaren eta ospitalekoaren laguntzarekin. Janari intoxikazioagatik aurkeztutako salaketa guztiak ez dira behar bezala amaitzen kaltetuentzat.
|
|
|
Emazte eta haurrak hartu, eta Garamendira afaltzera joatea erabaki zuten, kaleko giro hertsi hartatik ihesi. Julianek ez zuen batere sufritzen politikagatik, baina ohartua zegoen
|
egoeraren
larriaz. Garamendira bidean, une batez, GALeko mertzenarioak etorri zitzaizkion gogora, Brouarden hilketa, eta Josu Muguruzarena, eta ikara sentitu zuen.
|
|
|
• Gizarteak ez du euskarak duen
|
egoera
larriaren kontzientziarik. Sektore batzuk, azken urteotako nola halako aurrerabidearen ondorioz, lasaitu egin dira eta beste batzuek kontrako jarrera gogortu dute.
|
|
|
Azken mendeetako kolonialismoak eta azken hamarkadetako palestinar arazoak makalaldi
|
egoera
larrian kokatu dute zibilizazio musulmana.
|
|
|
Euskal hiztun komunitatearen desagerpena iragartzen zuen Bernardo Atxagak abenduaren bukaeran, Bilbao Zaharra Foruma ren estreinako hitzaldian, eta, hortik aste batzuetara, adierazpen horiek erantzuna jasotzen zuten Juan Ignacio Perez Iglesiasen artikulu orekatu batean, non euskararen txanponak dituen alde baikorrak ere gogorarazten baitziren (Euskaldunon Egunkaria,). Ta rtekamarteka, antzeko eztabaidak errepikatu ohi diraeuskararekiko nolabaiteko kezka eta konpromisoa dugunon artean; batzuek euskarak urteotan emandako aurrerapausoak aipatzen dituzte bereziki eta besteek, ostera, gure hizkuntzak pairatzen duen
|
egoera
larria.
|
|
|
Nabaritzekoa da ez dugula zigorren artean aipatu ere egin presoak bakardade erabatekora makurraraztearena. Izan ere, Panoptikoan ez baita neurri anker hori
|
egoera
larrienetan baizik aplikatuko eta horretarako eskuduntza gobernariaren esku geratuko da. Gainerako zigorrak magistratu eskudun baten kontrolpean ezarriko dira.
|
|
|
Hire aitak ez, eta justu justu salbatu huen fusilamendutik. Kartzelako urte gogorrak jasan behar izan zitian berak, eta
|
egoera
larria neuk. Jakingo duk familia Negurikoa dudala, baina errepublikarrekin ibiltzen hasi nintzenetik ez zitean nirekin ezer jakin gura.
|
|
2003
|
|
|
Goiz osoa pasatu genuen Entzutegi Nazionalean tramiteak egiten eta ez zigun inork ezer esan. Horrelako
|
egoera
larri batean familiak ezin al du jakin bi edo hiru egun beranduago arte bere familiako hori ospitalean dagoela eta zein egoeratan dagoen. Edozer gauza espero duzu hainbeste denbora ospitalean daramalako eta ikusi duzulako etxetik nola atera den.
|
|
|
|
EGOERA
larri eta erasotzaile honen aitzinean entzun dira ahotsak, han eta hemen, Euskal Herriaren nortasuna eta euskal hiritarren borondatea errespetatzen dutenen artean, politika bide bateratu bat, gutxieneko baldintzetan oinarritutako estrategia komun bat adosteko eta gauzatzeko. Bestela gureak egin du edo Euskal Herriak jai du, zioten ahots horietako batzuek.
|
|
|
Bestea, Euskaltegien Sektorerako Bideragarritasun Plana, HABEk aurkeztu du Ikei enpresak egindako azterketan oinarrituta. Bi hausnarketak bat datoz
|
egoeraren
larrian, eta horri aurre egiteko neurriak hartu beharra azpimarratzen dute.
|
|
|
Ama Lurraren egoera, hau da, Armeniak laguntza behar duela. Independente den arren, ekonomi
|
egoera
larrian dago Armenia, sobietarren osteko prolemak ditu batetik, Adzerbajan eko gerra, nazionalisten arteko kalapitak... horiek denek diasporari eragin diote. Diasporako armeniarrek ardura ez bazuten ere, Armeniara begira bizi beste erremediorik ez dute izan, lurrikara izan delako, edo nazionalisten mugimendua, edo sobietarren osteko trantsizioa, ekonomiaren egoera...
|
|
|
Ikusiko dugu zer gertatzen den, baina PPren jarrera oso oldarkorra da eta PSOEk ere, zoritxarrez, popularren ildoari jarraitzen dio. Eta, bestetik, hor dugu Batasunaren mundua, ilegalizazioaren ondorioz
|
egoera
larriagoan aurkitzen denez, arazoa korapilatsuago bihurtzen duena. Dena den, mundu honek bere hautua egin du:
|
|
|
Joan den asteburuan 671 presok senideen bisita izateari uko egin zioten protesta gisara, eta euren senitartekoek, berriz, errepideetan barrena ibiltzeari muzin. Frantziako eta Espainiako espetxeetan sakabanatuta dauden presoek eta bere hurbilekoek jasaten duten
|
egoera
larria salatu zuten milaka lagunek. Ekitaldian errepideetan hildako hamairu pertsona gogoratu zituzten, eta bereziki, aurtengo otsailean Almeriako espetxera zihoazela bizia galdu zuten Argi Iturralde eta Iñaki Balerdi lasartearrak.
|
|
|
Diskoen salmenta %19 jaitsi zen iaz Espainian eta dirudienez, 2005a arte jaisten jarraituko du. Musika da krisi
|
egoera
larrienean ageri den sektorea. Zinemari dagokionean, Espainiako zinemaren batez besteko merkatuko kuota epean %11, 65ekoa da, AEBetakoa %73, 59ekoa den bitartean.
|
|
|
neure kotxe barruan nengoala, bide nagusira noiz sartuko, mozkortuta etorren batek jo ninduan bere berebilaz, eta, erdi hilda, hantxe euki ninduen, Basurtuko ospitalean, hilabetean. Gure Eusebio ez zan gitxi arduratu nire
|
egoera
larriaz. Ni osatu nintzan, harrigarriro osatu be.
|
|
|
Arazoak patxadaz eta zentzunez aztertu eta gero, bide artezak erakustea, argibide zuzenak emotea ondo baino hobeto dator hori. Baina gaurko egoerea hain bizkor eta zehatz aldatzeko egin diran ahaleginak (batez be, arazo honen lehenengo urteetan eta orduko
|
egoera
larrian), alde batetik borondate onekoak eta mesedegarriak izan badira be, ez dira arrisku eta kalte bakoak izan.
|
|
|
Zer esan gura dozu" orduko
|
egoera
larri" horregaz?
|
|
|
Ai ni ze. Eta ezin hobeto definitzen zuten hiru hots horiek haren
|
egoera
larria: " Ai, ni ze?".
|
|
|
Pulunpa egiteak era osasun arazo mordoaren kausa da: zolduretatik (otitis, konjuntibitis, etc.) hasita,
|
egoera
larri larrietaraino: burezurraren, orno zerbikal eta gainontzeko hezurren hausturak etab.
|
|
|
|
Egoera
larri askotatik onik ateratzeko formula seguru samarra, irribarrea erakusteak ate asko zabaltzen dituela ez ahaztea da; muzinak, aldiz, jendea gure kontra jarriko du.
|
|
|
Desnutrizio
|
egoera
larrietan (anemia, anorexia, hiesa).
|
|
|
Bestaldetik, herriguneetan pobretasun maila nekazaritzako aberastasunaren eta lur jabetzaren arabera aldatzen zen, eta alde menditsuetan
|
egoera
larriagoa zen. Gose krisialdietan herrikoen hiritarantz egindako emigrazioa erabat igotzen zen, egoera larrituz, benefizentziaren erakundeek ezin zutelako denoi aditu.
|
|
|
|
Egoera
larri honen aurrean hiriko oligarkiak kezkatzen hasi ziren. Horrela pobreak kontrolatzeko legeak sortu ziren (lehenengo adibidea Ingalaterran daukagu), baina pobreei ez zieten laguntza handirik eman, baizik guztiz kontrakoa, pobreak giltzapetu zituzten eta oso gaizki tratatzen zituzten.
|
|
|
Hala ere, kontrakotasunez beteriko egoera bat agertuko zen. Izan ere, iraultzaren onuradun eta artearen hartzaile izan behar zuena, herria alegia,
|
egoera
larrian zegoen, goseak eta gaixotasunek jota. Egoera kontraesankor honek artista ugariren ikuspuntua irauliko du, honela, garaiko artearen ordezkariek, hasiera batean iraultza goraipatu eta garai berri honetan konfidantza jarri bazuten ere, benetako errealitatea ezagutzerakoan dezepzio handia jaso zuten.
|
|
|
Bereganatu zen estilo berrian, errealismo kritiko deituan, ustez gizartearen egoera islatzen zen. Lehenago klase sozial langileak koadroen protagonista izatea ezinezkoa zen, baina orain
|
egoera
larrien isilketa egiteko bide bezala erabiltzen ziren. Arteak garapen iraultzailea zekarren errealitatea azpimarratu behar zuen.
|
|
|
Lurreko bigarren goi bilera, Johannesburgon izan zena, mundu osoak egin beharreko garapen jasangarriari buruzko proposamen berrien negoziazioa egiteko etaRio ondoko balantzeak ateratzeko bilgunetzat planteiatu zen nazioarteko prentsarenaurrean. Johannesburgoko biltzarraren prestaketarako eztabaida prozesua nazioarteko
|
egoera
larri eta gatazkatsu baten baitan eman zen, eta barrenera begira, ingurumenari buruzko aurreko bilera eta goi bileretan erabilitako beste lan metodo batzuekin.
|
|
|
Bosgarren puntuak UEUren Kontseilua eratzea erabaki zuen. Seigarrenean, UEUk eta euskal kultura erakundeek bizi zuten ekonomia
|
egoera
larria salatu zen; eta zazpigarren puntuan, «Euskal Herriak unibertsitate mailan sufritzen duen zapalkuntza sakabanatzailea» kritikatu ondoren, «unibertsital barruti bakarra eta Euskal Herriko Unibertsitatea» Euskal Unibertsitatearen aldeko borrokako lehenengo eta derrigorrezko urrats moduan hartu ziren.
|
|
|
«zuzen zuzen politikan sartuta dabiltzan gazteak aurrenik, eta horiekin batera eta politikatik abiatuta beti ere, besteok, ideologi eta kultur mailan, politika, kultura eta ideologia eta dena zaku berean sartuz». Euskal Herriak bizi zuen
|
egoera
larriak eztabaida oro garrazten zuen6 Bi urte geroago, antzeko iritzia azaldu zuen Koldo Mitxelenak:
|
|
|
Katalunian suek eragindako
|
egoerarik
larriena atzo izan zen Gironan, asteazkenean sortutako sute handia berpiztu baitzen, bat Torderan (Bartzelona) hasi baitzen, eta bestea Maçanet de la Selvako Gerundenseko herrian. Sua osteguneko goizaldean kontrolatutzat eman zen arren, arratsaldeko lauretan indarberritu egin ziren eta Maçanetek egoera dramatikoa bizi izan zuen sugarrek inguratuta.
|
|
|
Gainera, eremu deprimitu horietan, nahiz eta ospitale zerbitzuak eskura izan, sarritan ez dute larrialdiei erantzuteko ekiporik izaten.
|
Egoera
larri horri buruzko txostenaren hirugarren azalpen bat familia plangintzako metodoei buruzko informaziorik eza da. Metodo horiek emakumeei haurdunaldiak bereizten eta osasuna zaintzen lagunduko liekete.
|
|
|
|
EGOERA
LARRI BAT
|
|
|
Kaletik nindoala, txapela falta zitzaidala konturatu nintzen, eta berriro ere Auroraren etxeko atarira joan nintzen eta han zegoen txapela, zoruan zegoen gizonaren ondoan. Orduan ni benetan ohartu nintzen
|
egoera
larriaz. Gizon hura hilda zegoen eta ez zuen arnasarik hartzen.
|
|
|
Esan iezaiozu zure ama maitagarriari". Ez du neskaren ama inolaz ere ahazten bere postaletan, ez eta
|
egoera
larrienetan ere. " Arabiako basamortuan galdurik gaude.
|
|
|
Nik esango nuke
|
egoerarik
larrienean ere, bizitzako beste hainbat unetan bezala, mintza gintezkeela erantzukizunaz. Orduan ere bai baitago askatasun eremu txiki bat:
|
|
|
Igandeetan prediku aulkitik bakeari oihuka ari izanagatik, apez batzuek jende horien guztien sufrikarioa goraipatu dute. Argi baita, funtsaren funtsean, hara anbiguotasunaren oinarria, indarkeria txarra dela denentzat, baina geunden
|
egoera
larrian premiazkoa, autodefentsa molde bat. 2002ko ekainaren 22an publiko egin zen bere agirian ETAk ideia hori berrestu zuen oraino, beretzat borroka dela bide bakarra azpimarratuz:
|
|
|
Gracia Cà ¡ rcamok aztertu duenez (1993), Bizkaian, Independentzia Gerratea eta Lehenengo Karlistada artean, %70 areagotu zen eskale kopurua (hala ere, 1830 aldera, arloteen  kopurua ez zen iristen populazioaren %2ra; Europako zifrak baino nabarmen baxuagoa zen, beraz). Sermoitegian sarritan ematen da
|
egoera
larri horren berri: " Cembat etsaguntza icusten diraz salduric eta zorrez beteric?
|
|
|
Kalte ekonomikoak kontaezinak dira, gaur pittin bat eman, bihar moztu,
|
egoera
larriak pasaraziz. Ezinean dabiltzan hainbat ikastola txikien etorkizuna, aldiz, kolokan jartzen jarraitzen dute, ematen duten diru eskasaren iturria ahuldu ondoren.
|
|
|
Bai. Bihar hasiko da Udaberria baina gaur ez da giro, pentsatzen du une batez, eta grazia egiten dio hain
|
egoera
larrian, eguraldiaz eta trafikoaz gogoeta egin izanak. Beldur handiaren aurrean, ostrukak zuloan babes.
|
|
2004
|
|
|
Azkenik, IPEren sortzeak
|
egoeraren
larria gorde nahi liguke. Frantziako administrazioa ez da milimetro mugitu berak gutitu mintzairen gutiespenean.
|
|
|
X. USABIAGA. Zerbait saltzeko baldin bada, irudia saltzeko baldin bada, onartuko nuke… edo bestela, enpresak
|
egoera
larrian daudenean. Baina, orain dena diru publikoa duk, Txomin, dena diru publikoa, leku guztietan diru publikoa!
|
|
|
Aitzitik, oso zutabe hauskorra da eta, iruditzen zait, duela urte batzuk eskuragai zitzaizkigun espazio sozialak gero eta urrutiago ageri zaizkigula. Bestalde, ez dakit euskal belaunaldi berriak noraino dauden kontzientziatuta gure hizkuntzaren
|
egoera
larriaz.
|
|
|
" Duela 30 urte, gure eskualdean, Añanan, ez zen euskararik egiten eta gaur egun, bai". Hori lorpen handitzat jo du baina
|
egoeraren
larria ekarri du berriz ere argitara: " Ikastolarik ez dago eskualde horretan eta haurrak inguruko eskualdeetara eta Gasteizera joaten dira".
|
|
|
" Nik, zaharra naizenez gero, lehengo gauzak kontatuko dizkizuet", esan du agurtzeko. Koldok antzina Añana hegoaldeko »Gobiaran, Gesaltza eta Lantaron» euskararen
|
egoera
larriaren zergatiak argitu ditu. " Hiru herrialde horietan ez dago euskararen aztarnarik, ezta toponimoetan ere.
|