2000
|
|
Euskalki desberdinak daudela kontuan hartuz, esan daiteke bateren batek besteek baino
|
egoera
okerragoa bizi duela, adibidez. Edo funtzio desberdina izan dezaketela euskalkiek batuari egin diezaioketen ekarpenari begira?
|
2001
|
|
Elikabide hipokaloriko (kaloria urrikoa) zorrotza ezin zaio amari aholkatu, ekoizten duen esnearen kopurua horren ondorioz murriztu egin daitekeelako, ama haurrak nutrizio
|
egoera
okerrean ipinita.
|
|
Hala erakusten dute zenbait ikerketa zientifikok, eta, gainera, pertsona horiek beren etxeetan bizi direnek baino elikadura okerragoa jasotzen dutela erakusten dute. Era berean, dementzia, deanbulazioa eta jateko autonomia falta zuten pertsonen nutrizio
|
egoera
okerragoa zen, eta nutrizio egoera okerrenak 20 hilabeteren buruan hilkortasunarekin zerikusia zuela ikusi zen. Arazoa larria da, gerontologiako adituen esanetan, zaharren arazo nagusia malnutrizioa dela diote.
|
|
Hala erakusten dute zenbait ikerketa zientifikok, eta, gainera, pertsona horiek beren etxeetan bizi direnek baino elikadura okerragoa jasotzen dutela erakusten dute. Era berean, dementzia, deanbulazioa eta jateko autonomia falta zuten pertsonen nutrizio egoera okerragoa zen, eta nutrizio
|
egoera
okerrenak 20 hilabeteren buruan hilkortasunarekin zerikusia zuela ikusi zen. Arazoa larria da, gerontologiako adituen esanetan, zaharren arazo nagusia malnutrizioa dela diote.
|
|
Eta nik ez dakit, baina azkenerako herrestan neramatzan zainak; elkar nahaspilatzen zi  tzaizkidan abenidetan, katrapilatzen zitzaizkidan liburutegi hautsak hartuetan, kon  tzertuetan, baso usaintsuetan, oinezkoen hanketan bezala autoen gurpiletan. Esan beharrik ez dago noski,
|
egoerak
okerrera egin zuela egunez egun, orduz ordu; kalera irtete hutsak arazo imajinaezinak sortzen zizkidan, eta laster batean pausorik eman ezinda geldituko nintzela ikusita zegoen. Gauzak horrela, etsipenez eta minduraz, har nezakeen erabaki bakarra hartu nuen.
|
2002
|
|
Egoera ez da aldatu, ez da ezer lortu, presoen
|
egoerak
okerrera egin du. Egunetik egunera, zigorraren hiru laurdena bete duten preso kopurua edota behin behineko askatasunean luketen presoen zerrenda handitu da.
|
|
Aurrerantzean ere, hortik etor daiteke ezker abertzalea eta Jaurlaritza sostengatzen duten alderdien arteko EAJ bereziki enfrentamendu iturri nagusiena. Oraingoz behintzat
|
egoera
okerrera doa eta Batasunako egoitzen itxierak aurrera egin ahala, gehiago okertuko dela dirudi. Eta egoitzen itxieraren zalapartaren erdian, irailaren 12an, Eusko Legebiltzarrean duela bi hilabete egindako erronkaren lehenbiziko emaitzak izango ditugu ikusgai.
|
|
Bai nazioarteko elkarteek eta baita eragile sozialek eta erakunde politikoek ere hitzarmenetatik at, konpromiso bat hartu behar dute, denborak aurrera eta
|
egoerak
okerrera egiten baitu etengabe.
|
|
gizartea eta ekonomia desitxuratu, koherentzia sistemikoa ahuldu, helburuak erabakitzeko menpekotasuna handitu etaekonomia antolatzeko ahalmena murrizten du, besteak beste. Gure ustez, Departamendua ez da antolaketa era egokiena aipatutako
|
egoera
okerrari irtenbidea emateko; baina gaur egungo Ipar Euskal Herriko gizartearen nahiari, ideologiari eta hauteskundeen emaitzei begiratzen badiegu, aurrerapauso errealistatzat hartu behar da.
|
|
Hautazko kredituei dagokienez,
|
egoera
okerragoa da (2 taula). Biologian %70eskaintzen da, Kimikan %45, eta Fisikan %30, baina gainerako lizentziaturetan ezda ia ezer eskaintzen euskaraz.
|
|
d) Araban
|
egoera
okerragoa zen, eta euskarak ez zuen ia islarik irratietan.
|
|
Orain gehien kezkatzen nauena zer den esango dizuet: gertaerak hain aldeko izan zaizkigunez, ez dakigula ebaztean kalterik etorri, gure
|
egoerak
okerrera egin eta poz hori larregikeria bihurtzeko moduan. Egoera latzak sarri hezi eta zer egin behar den irakasten du, erazko abagunean pozak berak okerbideratu eta erabaki eta hausnarketa zuzenetik urruntzen gaitu.
|
|
Anantapurreko Informazio Epidemiologikoaren Sistemak (SIEA) aldian behin emango du erantzuna: zein diren zonan prebalentzia handiena duten patologiak, heriotza tasa handiena eragiten dutenak eta zein biztanleria talde dauden osasun
|
egoera
okerrenean. Gainera, SIEAren egiturak gaur egun ezarritako asistentziaren oinarria errespetatuko du.
|
|
Oso fenomeno ohikoak dira urte sasoi honetan, eta ura geldiarazten dute. Beraz, Intervida enpresak ohartarazi du
|
egoerak
okerrera egin dezakeela hurrengo hilabeteetan. Egoera hori arintzeko Gobernuz Kanpoko Erakundeak edo Intervida Fundazioak berak garatzen dituzte garapen proiektuak eskualdean.
|
|
«Oro har, oso esperientzia baliotsua da gaixoentzat; izan ere, egoera hori konpontzen ez duen arren, bost edo sei egunetan horrelako gaixotasunak gainditzea ezinezkoa denez, beren ohiko ingurunera itzultzen direnean motibazioa aurkitzen laguntzen die, terapeutaren laguntzarekin saiatzeko», ziurtatzen dute antolatzaileek. «Gaixoak konturatu dira beste batzuk
|
egoera
okerragoan daudela, eta horretan errefortzu positiboa aurkitzen dute beren arazoak gainditzeko. Alderantziz ere bai; gaixoagoek beste erreferente bat ikusten dute, eta jarraitu beharreko adibide bat, motibazio bat haiek saiatzeko», behar du begiraleetako batek.
|
|
Hala, baliabide gutxiko emakumeak dira ahulenak, lan ordaindurik gabeak eta familia karga handikoak. Espainiako emakumeek gizonek baino bizi itxaropen handiagoa duten arren, adituek diotenez, haien osasun
|
egoera
okerragoa da, “beren sexuaren araberako gizarte rol jakin batzuk onartu baitituzte, eta horiek kaltegarriak dira”. Hala, SESPASek adierazten du bikotekidea duten 25 eta 64 urte bitarteko emakumeek 20,1 ordu ematen dituztela astean batez beste etxeko lanetan (17,1 goi klasekoak eta 26 behe klasekoak), eta horrek “lan fisiko astunak” esan nahi du.
|
|
Prestige ren isurketak kaltetutako itsasertzean dauden 1.064 hondartzetatik, 533 kaltetuta daude oraindik; hala ere, Touriñanekoak bakarrik, Coruñan, “erabat kaltetutzat” jotzen dira, Ingurumen Ministerioaren hondartzak garbitzeko eta birsortzeko programaren azken zatiaren arabera, abenduaren 26an. 533 hondartza horietatik 14
|
egoera
okerragoan daude pikor ugarirekin, 13 Coruñan eta bat Atlantiko Uharteetako Parke Nazionalean. Pikor sakabanatuekin 69 hondartza daude, irisazioak eta erregai hondarrak dituztenak beste 122, eta arroketan, paduretan eta eremu sakonetan eragiten dutenak lan espezializatua, beste 95 Ingurumen Sailak adierazi du helburu nagusia Lira eta Touriñango hondartzak garbitzea dela.
|
|
Arantxak gainean sentitu zuen hainbat ikaskideren begiraden zama, baita doña Remediosena berarena ere, momentuaren larritasunagatik areagoturik. Eta orduan, pentsaturik aitortu ezean
|
egoerak
okerragora egin zezakeela, zutik jarri, eta esan zuen:
|
2003
|
|
Hala ere, aitortu behar dut egoerak bere sakonean berdin jarraitzen duela. Orain alderdi politiko bat legez kanpo dago eta alde horretatik
|
egoerak
okerrera egin du. Baina, bestalde, alderdiek proposamen ezberdinak plazaratu dituzte eta hori oso positiboa da guk bilatzen duguna lortzeko.
|
|
batetik, erretinak erretinopatia diabetikoa du berez, eta konplikazio hori are gehiago konplikatzen da ebakuntza egitean. Bestalde, teknika kirurgikoa konplexuagoa da begia delikatuagoa delako eta
|
egoera
okerragoan dagoelako, esan zuen. Corcósteguik adierazi zuenez, “eragiketa hutsala dela beti esaten den arren, oso garrantzitsua da begiaren operazio izarra”.
|
|
Denborak aurrera egin ahala, ikusi ahal izan genuen haurrek immunitate armarri bat zutela, azalpen zailekoa”, zioen atzo Galesko Printzea ospitaleko pediatra batek, Hong Kongen. Bien bitartean, Txinako
|
egoerak
okerrera egiten du egunez egun. “Pneumonia atipikoaren aurkako borroka Gobernuaren lehentasun bihurtu da” esan zuen lehen ministroak, Wen Jia Baok. Txinako hildakoen kopurua 105ekoa da, eta, are okerragoa, gaixotasuna herrialde osoan zabaldu da, Pekin barne.
|
|
jendeak galderak egiten ditu, gogogabetuta dago, takikardiak ditu, hesteetako eragozpenak ditu eta antsietate izugarria du”. Beste aditu batzuen antzera, María José Zoilo psikologo klinikoak esan du nahaste txiki hori langile gehienetan gertatzen dela, nahiz eta kasu batzuetan
|
egoerak
okerrera egin. “Batez ere —zehaztu du Zoilak, lana desilusionatu dien pertsonetan aurkezten da, konfiantzazko krismax batean lan egiten ez dutenetan edo lana giro arinean egiten dutenetan.
|
2004
|
|
Taldeak mailaz jaitsi edo desagertu egiten dira zorrez itota.
|
Egoera
okerragoa da beste kirol batzuetan. Horri buruz ez da asko hitz egiten.
|
|
Kopuru horretan, gainera, ez da sartzen familiaren zainketan emandako denbora. 2002an EAEn, Katalunian eta Andaluzian eginiko beste azterketa batek dioenez, jarduera bikoitz hau duten emakumeen osasun
|
egoerak
okerrera egiten du familiaren beharrek gora egiten dutenean, haurrak edo beste senitartekoak zaindu behar direnean, alegia; estresak eragindako gaixotasunak hirukoiztu egiten dira 35 urte arteko emakumeetan, herritar guztien batez bestekoarekin alderatuta. Eta gure jaiotze tasa mundu mailan txikienetakoa da.
|
|
Dena dela, hain prozesu erabakigarrian errealismoak bere legea ezartzen du: Mirandak gogorarazten du egunero eta ahal den bide guztietatik emateen garrantzia azpimarratu ezean
|
egoerak
okerrera egin lezakeela, eta horrek ondorio dramatikoak ekarriko lituzke: bizirik segitzeko transplantea behar duten pertsonentzat organorik eza, hain zuzen.
|
|
20 bat animalia baino ez dira bizi Kongoko Errepublika Demokratikoan, eta haien ahultasuna handituz doa, antolatutako ehizarekin batera. Kamerunen, mendebaldeko errinozero beltza
|
egoera
okerragoan dago, animalia gutxi batzuk bakarrik geratzen baitira sakabanatuta. WWFko Taye Teferiren aburuz, “errinozeroen populazioarentzat mehatxua dira adarren legez kanpoko eskaera, langabezia maila handia, pobrezia, lur eskaria, gerrak eta barne ezegonkortasuna”.
|
|
“Esparru horretan, etxebizitza eskaintzaren malgutasuna areagotzeko jarduteko marjina handiagoa izango da ziurrenik, eta, beraz, etxebizitza politika guztiaren lehentasunezko helburua izan behar du”, esan zuen. Aitzitik, uste zuen kreditu erakundeek ez dutela doikuntzarik jasango etxebizitzaren prezioaren gorabeherengatik, ezta
|
egoera
okerrenean ere.
|
2005
|
|
eredu sindikal erreibindikatiboaren garapena, helburutzat lan baldintzen hobekuntza eta kolokako lanaren aurkako borroka dituena, eta justizia zein elkartasun handiagoa izango dituen gizarte bat eratzeko gizarte eta zerga politika aurrerakoien aldarrikapena. Hauek dira
|
egoera
okerrenetan dauden taldeen egoera (emakumeak, iNmigranteak, gazteak) benetan hobetuko duten urratsak.
|
|
Halaber, adierazi du harrapari handietan (foka edo arao, esaterako) aurkitutako konposatu bromatu atzeratzaileen (PBDE) eta polibrominatu bifeniloen (PBB) mailak “Ipar Itsasoan edo Ozeano Artikoan baino bi eta bost aldiz handiagoak direla Baltikoan”. Txostenak azaltzen duenez, ur kutsatuak “25 eta 30 urte bitartean egon daitezke horrela”, eta ohartarazi du Baltikoan
|
egoera
okerragoa dela izotzez estalitako uraren tenperatura baxuaren ondorioz, horrek esan nahi baitu substantzia kimikoen biodegradazioa “astiro” gertatzen dela. Arazoa, batez ere, iparraldeko herrialdeetako kontsumitzaileentzat da, haiek kontsumitzen baitute gehienbat Baltikoko arraina, baina arrainak “Europako beste herrialde batzuetako merkatuetan ere aurki daitezke, baita kanpora saldutako izoztuetan ere”, adierazi du WWFk, eta Europako Batzordeari eskatzen dio neurriak har ditzala itsaso hori babesteko.
|
|
Greenpeace talde ekologistak salatu du Espainiako itsasertzean legez kanpoko 44.900 etxebizitza eraiki direla azken urtean, eta horrek, kudeaketa arduratsurik ez izateak eta kostaldeen
|
egoerak
okerrera egiteak ingurumena hondatzen ari direla. Erakunde ekologistaren datuen arabera, azken urtean 768.000 etxebizitza berri eraikitzea onartu da Espainiako kostaldean, 58 golf zelai berri eraikitzea, 77 kirol portu berri eraikitzea edo portu horiek handitzea, 88 kutsadura gertaera eta hondartzetako 60 leheneratze artifizial baino gehiago.
|
|
Urte hau azken hirurogeietako urterik lehorrena dela ematen du, baina aurreko urteetan eskasia izan da, eta, beraz, ez gaitu harritu behar, Espainiaren kokapen geografikoa bera baita eta ezin baitugu aldatu. Gainera, ur eskaria handitzen joango da, eta, beraz, epe laburrean erabaki garrantzitsuak hartzen ez badira,
|
egoerak
okerrera egin dezake. Gure elkarteak gezatzearen erabilera sustatzen duen arren, argi utzi nahi dugu edozein irtenbide ona izan daitekeela erabakitasunez egiten bada, eta kasu bakoitzean baloratu beharreko kostu eta abantaila eta desabantaila batzuk daudela.
|
|
3.000 suhiltzaile eta militar inguru lanean ari dira, etengabe, sugarrak itzaltzeko, argitaratu den azken balantze ofizialaren arabera.
|
Egoerak
okerrera egiteko joera du, hainbat foku berpizteko aukera baitago metatutako beroaren eta herrialdeko hainbat tokitako haizearen eraginez. Bestalde, duela bi egunetik Coimbrako barrutiari eragiten zioten bost suteak atzoko azken orduan itzali ziren.
|
|
Hori gertatuko balitz, kutsatzeko mekanismoak eta gaixotasunaren larritasuna zehaztu lirateke. Mundu osoan gertatzen den pandemia litzateke
|
egoera
okerrena, non gaixotasuna pertsonaz pertsona kutsatzen baita (orain arte ez da horrelakorik gertatu). Horregatik, prebentzio politikak eta izan daitezkeen konponbideen ikerketa azpimarratzen dira.
|
|
Aspaldi ez zela, sexologo bat etorri zitzaigun institutura, eta hitz egiten zuen bitartean komikiak irakurtzen egon nintzen ni. Uste nuen Kixmik jakingo zuela zertan zebilen, edo proposatzeak lotsa emango zidan, ez nintzen oroitzen, baina ergeltzat nuen neure burua,
|
egoera
oker hura ez saihesteagatik. Ordaina gogorra zen gero.
|
2006
|
|
Eta zer da hori funtsean? Plana ezagutzan zentratua dago; ezagutza eskasean; eta ezagutza hori mehatxupean perfila gainditu edo bestela lan
|
egoerak
okerragora egingo dizu edota lanpostua bera duzu eskuratu eraman nahi da aurrera. Mehatxua arintzeko, 45 urtetik gorakoak ezarpenetik libre gelditzen dira.
|
|
Espetxe politikaren ezaugarri mingarriena sakabanaketa politika da, arauak eta legeak alderdi politikoek sortzen dituztela gogoratu behar da. Presoen
|
egoerak
okerrera egin du eta alderdi nahiz instituzioen aldetik ez dugula ezer onik eskuratu berresten dugu. Iraganean eta egun, presoen eskubideak urratzen dituzten neurri politikoak berdin aplikatzen dira, PP zein PSOE gobernuan izan:
|
|
Jakina, badakigu, benetako konponbide bat gauzatzeko gureak etxean behar ditugula, konponbideak benetako prozesua behar duela, baina ez ditzagun prozesua eta eskubideak nahasi. Izan ere, ulergaitza da prozesua abian delarik presoen
|
egoerak
okerrera egitea. Prozesuaz hitz egiten hasi baino lehen hitz egin dezagun eskubideaz.
|
|
Emakumeak inguruko herri eta etxeetan ate joka hasi ziren, ogi mutur batzuen eske.
|
Egoerak
okerragora egin ez zezan, inguruan zegoen Gendarmeriako eskuadroiaren buruak herriko komertziante eta agintariei eskatu zien indio haiei janaria eta jazkiak emateko.
|
|
|
Egoera
okerrenean daudenak helduentzako diskotekak dira: bisitatu diren 30etatik bitan bakarrik daude legeak agindu bezala bereiztuak.
|
|
Ez dago arriskurik behartsuenek hartzea. Ingurumen osasungaitz baten arriskuetako asko
|
egoera
okerrenean dauden herrialdeek eta herrialde aberatsetako pertsonarik pobreenek jasaten dituzte. Oso garrantzitsua da herritarrek jakitea arriskuaren banaketa ere Zuzenbidearen funtzio bat dela.
|
|
Europako kontsumitzaileen %38k egoera hobetu egin dela dio, eta %29k ia berdin mantentzen dela uste du. Gainerako %28ak uste du
|
egoerak
okerrera egin duela, batez ere elikagaietan pestiziden hondakinak egoteagatik. Analisiaren arabera, gainera, Europako kontsumitzailea gehiago arduratzen da kanpoko faktoreez berak kontrola ditzakeenez baino.
|
|
AHEren arabera, tasa krisi bat izateko arrisku handiena 2003 eta 2005 artean sinatutako kontratuak dira. Antolakundeak, bere arduradunek “estrestzat” jotzen duten eredu baten bidez —azken urteotako
|
egoerarik
okerrenean oinarritua—, euriborraren igoerak kredituetan izango lukeen eragina berrikusten du. Espainian sinatutako hamar mailatatik zortzitan erabilitako adierazlea oinarrizko 150 puntu igoko balitz —adituek uste dute hori frogatuta dagoela—, milioika espainiarren familia finantzak ahuldu egingo lirateke, neurri desberdinean bada ere.
|
|
Human Rights Watch en (HRW) txosten batek dioenez, Google, Microsoft (MSN) eta Yahoo! ren bilatzaile txinatarrek Asiako herrialdean ez dute uzten atzerriko hedabideen webguneetara sartzen, besteak beste, BBC katea, Time aldizkaria eta The New York Times egunkaria. Erakunde horrek zentsurari dagokionez konpainia horiek Txinako agintariekin nola lan egiten duten aztertu ondoren, Yahoo! ren
|
egoera
okerrenean dago, Baidu bezalako txinatar orriekin alderatuta, zerbitzuaren kalitateari dagokionez. Hala, bilatzailearen txinako bertsioak HRWk aztertu dituen 25 web guneetatik 8tan soilik sartzeko aukera ematen du.
|
|
Errusian ere milaka eta milaka haur daude umezurztegietan. Baina kalean bizi diren haurren
|
egoera
okerragoa da, asko Latinoamerikan. Nik uste dut haurrak gure etorkizuna direla eta haiei lagundu behar diegula.
|
|
Ziztada bat izanez gero, komeni da hotza ematea ukitutako eremuan eta ez ur geza. Ordu erdi igarota, biktimaren
|
egoerak
okerrera egiten badu, ahalik eta azkarren joan behar da osasun zentro batera.
|
|
Azken hilabetean, prezipitazio ugariei esker, ia 6.000 hektometro kubiko ur berreskuratu dira, hau da, edukiera osoaren %10, 3 Oraindik ere azken hamar urteetako batezbestekotik (%53, 5) urrun badago ere, urtegietan metatutako ur kantitatea iazkoa baino handiagoa da garai berean, orduan %43, 2koa baitzen.
|
Egoerarik
okerrena Segurako eta Jucarko arroena da, %11koa eta %12, 7koa hurrenez hurren, nahiz eta azken egunetan igoera txiki bat izan duten. Bestalde, prezipitazio handien onura gehien izan duen arroa Tajokoa izan da.
|
|
Harrizko horma astunak belzturik zeuden eta sastrakak gora egiten zuen zuloz jositako teilaturaino. Barnea are
|
egoera
okerragoan zegoen. Mendi bakarti baten magalean egonda, eta eskualde hartako eguraldi gupidagabearen laguntzaz, utzikeriak hondamena zekarren ezinbestean.
|
|
Hauts hodei trinkoen artean aritu zen. Liburuak bazter batean pilatu zituen, eta
|
egoera
okerrenean zeuden apalategiak puskatu egin zituen sutarako egurra egiteko. Sudur ahoak oihal zerrenda batez babestu arren, musuzapia belztu egiten zuen zintz egiten zuenean.
|
|
Elizabeth hil eta James errege jarri zutenean,
|
egoerak
okerrera egin zuen Deerentzat. Ordurako ez zegoen inor sineten ez zuenik Dee azti beldurgarri, deabruaren jarraitzaile bat zela.
|
2007
|
|
Biolentzia sektarioa dela eta, ikasle xiitek ezin dute eskola sunitetara joan, eta alderantziz. Unibertsitateetan
|
egoera
okerragoa da, mortero nahiz suiziden helburu militar bilakatu baitira. Bestalde, kera dei eta argi-indar mozketek jardunaldi akademikoa biziki laburtzen dute eta ikastaroen %30 soilik burutzen da.
|
|
Begira, gure udaletako ordezkari gehienek jarrera aldatzen ez badute eta uste dut
|
egoera
okerrera egiten ari dela, gai honetan bederen nik hauxe proposatzen dut: subkontrata ditzagun udal kudeatzaileak.
|
|
Saddam diktadore ohia, beste 1.000 Saddamek ordezkatu zutela pentsatu nuen orduan. Iraken
|
egoerak
okerrera joko zuelakoan, Siriara alde egitea erabaki nuen.
|
|
egoera horretan pertsona edo talde batek beste pertsona baten kontra epe luze batean muturrerainoko biolentzia psikologikoa sistematikoa egiten dute lantegian.Mobbinghorretan erasotzailea biktimaren gainetik agertzen da beti enpresako eskala hierarkikoan.Jazarpena era askotan ager daitekegutxietsi edo aintzat ez hartzea eta, hortaz, lanik ez agintzea.Enplegatuak eginiko lanak sistematikoki erdeinatzea.Lankideak isolatzea, beraien arteko komunikazioa galaraziz.Itxura, sinesmen edo arrazan oin harturik, pertsona horri gutxiespenezko iruzkinak egitea.Langilea lankideen aurrean barregarri uztea.Ezkutu zein ageriko iradokizun edo probokazio sexualak egitea.Enplegatuei oihuka edo irainka aritzea.Hitzez mehatxatzea.Lankideen artean enplegatuaz gezurrak hedaraztea.Enplegatuaren lana sistematikoki auzitan jartzea.Enplegatuak nozitzen dituen jazarpen horren ondorioakNagusi patologikoen ondoreak pairatzen dituzten pertsonek kalbario latza bizi ohi dute; biktima ez ezik, inguruko pertsonek ere jasaten duten sufrikario hori hainbat eratan agertzen da.Sintoma psikosomatikoakFisikoak: zefalea tentsionalak, insomnioa, alterazio kardiobaskularrak, loaren trastornoak, digestioaren trastornoak... Psikikoak: sumingarritasuna, antsietatea, paniko krisiak, depresioak, arreta zuzentzeko eta kontzentratzeko zailtasunak, oroimenaren alterazioak.Zenbaitetan, pertsonak bere buruaz duda egiten du, beheragokotzat hartzen du bere burua.Lanak nozitzen du disfuntzioa.Lanaren kopurua eta kalitatea jaitsi egiten dira.Talde lanean aritzeko zailtasunak, lanean baja maiz hartzen da, enpresaz aldatzeko gogoa pizten da.Ase ez dauden pertsonen baturak giro desatsegina sortarazten du lantegian eta horrek pertsonengan ez ezik, erakundean ere izaten du eraginik.Axolagabekerien ondoriozko deskuiduak maizago gertatzen dira eta, beraz, istripuen arriskua areagotzen da.Famili giroan du eragina.Frustrazioek pertsona gehiago harrapatzen dituzte.Norbaitek bizitzaren herena edo gehiago nagusien neurrigabeko presiopean ematen duenean, presio horrek eragiten dion antsietatea horretan errurik bat ere ez dutenei pasarazten die azkenean: ...arteko artekaritza sistemak aurreikusten dituztenak.Helburu horiek erdiesteko, ordea, pertsona arteko harremanetan eta gatazken konponketan langile guztiek entrenatu lukete.Erakundeak aldatuko direla itxarotea, oro har, mirariaren zain geratzea da.Maila pertsonaleko irtenbidea ere ez da gizakiari beste enpresa batera joan dadin aholkatzea, enpresa berri horretan ere beste horrenbeste edo, areago,
|
egoera
okerragoa topatuko duelako, akaso.Nagusi patologikoaren izaeraHainbat ezaugarri agertzen dituzte maiz horrelako pertsonek: Beren baitako gabeziak konpentsatzeko, aginduak ematea dute beharrezkoa, beren azpian presionatu ahal izateko moduko norbait izatea, era horretan zu baino gehiago naiz ni" horren gogobetetasuna bizitzeko.
|
|
Vatikanoren eta Errepublikaren arteko bat ez etortzea hain handia zenez, 1935ean ere, Errepublikaren bigarren biurtekoan, eskuineko gobernua zegoela, Egoitza Santuak ez zuen Errepublikarekin akordiorik sinatu nahi izan. 1936tik aurrera, Fronte Popularrak irabazi ondoren,
|
egoerak
okerrera egin zuen, eta ondoren, gerra zibila etorri zen. Dakigunez, gerra zibilean, erlijioaren gaiak zeresan garrantzitsua izan zuen.
|
|
orduan Espainiako printze izendatzen zutena, gaur egungo Joan Karlos I.a erregea. Baina
|
egoerak
okerrera egin zuen: 1969an, salbuespen egoera hiru hilerako deitu zen, 1970ean Burgosen ETAko militanteen aurkako epaiketa entzutetsua egin zen, herrialdean tenkadura handia eragin zuena, etab.
|
|
Edo kazetarien sub proletarizazioa esan genuke; izan ere, askougaritu dira hedabideak eta, beraz, gure gizartean inoiz baino kazetari gehiagodago hedabide ezberdinetan lanean. Baina lan baldintzen azterketa egiten badugu, ez soldata kontuan hartuta bakarrik (hori ere bai), baina baita lan egitekoaukera ere, ikusiko dugu
|
egoerak
okerrera jo duela orain dela urte batzuetakoegoerarekin alderatuta. Nik ia hogeita bost urte daramatzat lanbide honetan, etanire ustez, duela hogeita bost urte, kazetarien egoera, gehienena behintzat, hobea zen oraingoa baino.
|
|
Filipinetan ere ez dirudi egoerak hobera egin duenik; izan ere, 2006an sei kazetari hil ziren (zazpi 2005ean), eta askoz gutxiago Errusian, non hiru kazetari hil baitituzte urtean zehar (21 Putin boterera iritsi zenetik, 2000ko martxoan). Turkiako bizilagunean, prentsa askatasunaren
|
egoerak
okerrera egin du 2006an. Irailean prentsa independentearen aurka hasitako errepresioaren paroxismoa lortu zen, Radio Free Europeko korrespontsalaren familiak, Ogoulsapar Mouradobak, kartzelan hil zela jakinarazi zuenean.
|
|
Epe horretatik% 38 ezgaitasun egoeran igaroko da. Horrela, emakumeak gizonak baino urte gehiago bizi direla ondorioztatzen da, baina
|
egoera
okerragoan. Eta beste alde bat:
|
|
Aldiz, 85 urtetik heriotzara bitarteko zainketak kontuan hartuz gero, 32.000 euroko kostua espero da gizonentzat eta 57.000 eurokoa emakumeentzat. Emakumeak,
|
egoera
okerrenean Iraupen luzeko zainketen guztizko gastua zailagoa da emakumeen kasuan gizonen kasuan baino. Izan ere, emakumeek minusbaliotasun tasa handiagoa dute eta mendekotasun handiagoa dute eguneroko lanak egiteko.
|
|
Azken hamar urteetako aldaketei dagokienez, baikortasun nabarmena dago herrialde gehienetan. Izan ere, kontsumitzaile gehienek uste dute baserriko animalien baldintzak hobetu egin direla; bostetik batek baino gutxiagok uste du
|
egoerak
okerrera egin duela. Baikortasun hori izan daiteke, besteak beste, ikertzaileek ikusi zutelako erosketa ohiturak aldatzen dituzten pertsonen proportzioa txikiagoa dela gaiarekin kezkatuta daudenen ehunekoa baino.
|
|
Izan ere, azterketa askok aspalditik erlazionatzen dute animaliek sakrifikatu aurretik jasotzen duten tratua eta haietatik lortzen diren produktuen kalitatea. Kontsumitzaile gehienek uste dute animalien baldintzak hobetu egin direla, batez ere azken 10 urteetan, baina bostetik batek uste du
|
egoerak
okerrera egin duela. Baina azterlanaren arduradunek gauza bat argi badute, non National Institute for Consumer Research eko (Oslo) adituek eta Europako zazpi ikerketa erakundek parte hartu duten, horien artean Toulose le Mirail eko Unibertsitatea (Frantzia), kontsumitzaileak zeregin aktiboa duela ongizate horretan laguntzeko orduan.
|
|
Badajozen, 38 gradura arte Guadiana ibarrean, Extremadurako Siberian, Barrosen eta Serenan, eta gauza bera Toledon, Tajoko haranean eta Mantxa toledoan. Bihar,
|
egoerak
okerrera egingo du, aire masa bero horren eraginpean geratuko baita ia hegoaldeko erdia, eta balio maximoak 40 gradutik gorakoak izan daitezke Andaluzian eta Gaztela Mantxako hegoaldean, eta 37 gradutik gorakoak Ebroko ibarreko puntuetan. Toledon eta Sevillan gainditu egingo dira herritarren arrisku atalasetzat jotzen diren tenperaturak:
|
|
Terrazetako erreginak eta txiringitoak dira beren osaeran kafeina duten edariak (kolak, freskagarri energetikoak, kafea…) eta alkohola duten edariak (organismoa hidratatzen ez dutenak), aldiz, ahalmen deshidratatzaile handia dutenak. Gainera, garagardoak, ardoak eta kopek jariaketari eta hesteetako mugikortasunari eragiten diete, eta
|
egoerak
okerrera egiten du. Ariketa gutxiago Beroak ariketa fisiko erregularra eta jarraitua egitea mugatzen du.
|
|
Afganistan. Bi hamarkadatan indarkeria erabili eta ia 30 milioi joan etorri egin ondoren, herrialde honek munduko osasun
|
egoera
okerrenetako bat eta 47 urte inguruko bizi itxaropena ditu. Nazio Batuen Populazio Funtsak (UNFPA), gainera, honako hauek salatzen ditu:
|
|
Urtean behin berrikusten da, zorroko balioetako bat akziodunari ordaintzeko politika nabarmen aldatzen denean edo kreditu kalifikazioko agentzia nagusiek kaudimendun konpainiaren maila galtzen dutenean izan ezik, horrek dibidenduen banaketa arriskuan jarriko bailuke. Ondorioz, posizioak hartzen dituen inbertitzaileak, hau da, burtsa saski honetan erosten duenak, jakin behar du
|
egoera
okerrenean, balio horien bilakaera nabarmen baxista dela, enpresa horien ordainsari politika altua dela, eta dibidendu gisa urteko errentagarritasuna ematen diola,% 3 eta% 5 bitartekoa, normalean. Banku eta aurrezki kutxa batzuek, halaber, aukera ematen diete bezeroei dibidendu bidezko errendimendu handieneko baloreen saskia sinatzeko.
|
|
Etxeko langile askok nahiago dute barneko langile gisa lan egin enplegatzaileak alta eman diezaien, edo “beltzez” lan egin eta Gizarte Segurantzan autonomo gisa kotizatuz inbertituko luketen dirua aurreztu. Kolektibo horretatik, barne kontratudunak familiarekin bizi eta lo egiten dutenak dira
|
egoera
okerrenean daudenak. Adibide argi bat lanaldia mugatzea da —astean 40 ordukoa, gehienez ere—:
|
|
UICNren Zerrenda Gorriak desagertzeko arriskuan dauden 394 espezieetatik 114 sailkatu ditu; kopuru hori handituz joan da lehenengo zerrenda egin zenetik. Lurraldeka,
|
egoerarik
okerrena Asian gertatzen da: 25 espezie mehatxatuetatik 11, Afrikan zazpi, Madagaskarren lautan eta Hego Amerikan hiru.
|
|
Hezkuntzaren esparruan, World Vision GKEak salatu duenez, hezkuntza sistemetara sartu ezin izan diren 77 milioi haurren herena da kolektibo hori.
|
Egoera
okerrena Afrikan gertatzen da, non hezkuntzaren bat jasotzen duten adin txikiko ezgaituak ez baitira %10era iristen eta %2 baino ez baita joaten erregularki eskolara. Espainian eta beste herrialde garatu batzuetan egoera ez da hain dramatikoa, baina adin txikiko ezinduak askotan oharkabean pasatzen dira gainerako gizartearentzat.
|
|
Orkestrakoak nahiko lan izan zuten ekipoari osorik eusten, iritzi bateko eta besteko jendea borrokan zebilen bitartean, bai oholtzan eta bai plazan. Benitoren kontzertua bukatu, eta hango entzuleak plazara iritsi ahala,
|
egoerak
okerrera egin zuen, orduan izan baitziren istilurik gogorrenak. Auzo lotsa sentitzeko modukoa izan zen gau hura.
|
2008
|
|
Hantxe egin nituen lehenengo lagunak. Europako
|
egoera
okerrera ari zen, ordea, eta gurasoek Amerika honetara etortzea erabaki zuten. Frantzian bulego bat ireki zuten Espainiatik ihes egindako errefuxiatuak beste herrialde batzuetara bidaltzeko.
|
|
Hausturarik gehienak sendatu egiten dira, baina behin erori denak berriz erortzeko arriskua izaten du, adinekoek ahultzera egiten baitute; urtean hirutan baino gehiagotan erortzen badira,
|
egoerak
okerrera egiten du, eta datuak dira horren erakusgarri: hirutik bat ospitalera eraman behar izaten dute, egoitza batera bestela, edo, okerrena jota, hurrengo urtean hiltzen da.
|
|
Eta gauzak nola diren: euskarak sekula guztian bizi izan duen
|
egoerarik
okerrenetakoan sortu zen Euskara Batua, Hego Euskal Herria diktadura militarraren azpian zela, eta, beharbada, euskara bera ere sekula baino ahulago zela. Gogora dezagun Pedro Irizarrek, 1973an. Euskara Batua sortu berritan, beraz?, argitaratutako emaitza:
|
|
Edozein kasutan euskal prentsaren
|
egoerak
okerrera egin zuen 1923 amaieran, Primo de Rivera espainiar jeneralak estatu kolpea eman zuenean. Militarren aginduz Bizkaian euskarazko testu eta zutabe guztiak ilegalizatu ziren:
|
|
Estatua zen gizarte osoaren zuzendaria eta haren ongizatearen bermatzailea. Estatuak huts eginez gero, gizartearen
|
egoerak
okerrera egingo zuen eta horrela gertatu zen29.Estatuak ez zeukan dirurik eta ezin izan zien koljozniki ei, landa munduko eremu kolektibizatuetako nekazariei, ordaindu. Horiek partzela pribatu batzuk zeuzkatelako biziraun zuten zeintzuetatik ateratako produktuetatik elikagaiak lortu eta soberakina saltzen zuten, baina produkzioak behera egin zuen era nabarmenean.
|
|
Bilbo eta Donostiako merkatariek ere biziki gutiziatzen zuten zabaldu berria zen merkatu horretan parte hartzea, batez ere, Ingalaterraren aurkako gerraren ondorioz, luzaroan hain emankorra izandako Caracaseko Konpainiaren etekinak, zeharo murriztuta zeudenean, eta krisialdian178 Horrez gain, 1778ko dekretuek foru herrialdeetan ekoitziriko edozein produktu atzerritartzat hartzea agintzen zuten, behin Ebroko muga igarotzen zuenean. Beraz kaltetu bakarrak ez ziren merkatariak, euskal industrialariek fabrikatzen zituzten gaiak zamatuak izango zirelako Gaztelan sartzean, frantziarrak edo errusiarrak balira bezala179
|
Egoerak
okerrera egin zuen 1784an, frantziar erregeak Baionako portuari merkataritzaaskatasuna onartu zionean, ordura arte Donostiatik bideratutako gaiek Lapurdiko hiriburuan aurkitu baitzuten sarbidea. Bi urte geroago, beste Erret Agindu batek Venezuelatik zetorren kakao eta azukrea Nafarroara eta Aragoira kanporatzea debekatu zien.
|
|
“Elementu guztiak ditugu kontuan krisi humanitario handi bat oso azkar garatzeko Txaden, non milioi erdi pertsona baino gehiagoren bizitza hari baten zain baitago. Europak berehala jokatu behar du
|
egoerak
okerrera egin baino lehen” esan du Elena Sgorbati Intermón Oxfameko Ekintza Humanitarioko koordinatzaileak. Mundu osoko buruzagiak “sorbaldaz uzkurtu dira Darfur herriaren sufrimenduak aurrera egiten duen bitartean.
|
|
Joan den uztailean Oxfam International GKEak jakinarazi zuenez, irakiarren %70ek ez zuen edateko ur segururik, eta %43 egunean dolar bat baino gutxiagorekin bizi zen. Gaur egun, zortzi milioi irlandarrek larrialdiko laguntza behar dute, eta egoera horretan, haurrek dute
|
egoerarik
okerrena. Haurren desnutrizio indizea %19 hazi da bitartean, eta %28, 2007an.
|
|
Sistema hori aurreko azaroan I. unitateko erregai karga amaitu zenean kutsatu zen garbitze lanetan. Aurkitutako partikulen erradioaktibitatearen arabera, kanpora isuritako jarduera “txikia” izan zen, eta,
|
egoerarik
okerrenean, “ezarritako legezko mugak baino askoz txikiagoa” izango litzateke dosia langileentzat, biztanleentzat eta ingurumenarentzat. • Erradioaktibitate mailak CSNk dioen bezala, Ascotik adierazi da partikulen jatorriari buruzko hipotesi “probableena” erregai eraikineko airea erauzteko eta iragazteko sisteman dagoela.
|
|
Zinemagileen itxiera adierazpenaren zati bat irakurtzearen arduraduna Javier Bardem aktorea izan zen, eta gogora ekarri zuen “duela 33 urtetik hona espainiarrak izan ziren 200.000 pertsona baino gehiago bizi dira basamortu honetan”, eta “premiazkotzat jo zuen Espainiako herritarrek saharar herriari askatasuna itzultzen laguntzea”. Aurtengo Oscar sariaren irabazleak gogoratu zuen Dajlakoa dela giza drama handiena bizi den errefuxiatu eremuetako bat, eta
|
egoerak
okerrera egiten duela urtez urte. Bardemek ohartarazi zuen bake prozesuaren blokeoak ahulenei eragiten diela bereziki:
|
|
Poliza batzuek eta besteek titularren kreditu edo hipoteken hileko kuotak estaltzen dituzte, normalean hamabi hilabete arte. Lana galtzea da pertsona batek jasan dezakeen
|
egoerarik
okerrenetako bat, batez ere familiaren ekonomia diru sarreren araberakoa bada. Egoera hori ordaintzeko, Espainiako banku eta aurrezki kutxa gehienek diseinatutako ordainketak babesteko ohiko aseguruak erabil daitezke.
|
|
Gero eta gehiago erabiltzen dira aurrez prestatutako edo kontserbako jakiak, giltzurrun sistemari kalte egiten dioten eta odol presioa handitzen duten sodio kantitate izugarriekin. Estatu Batuetako haur eta nerabeen eguneroko errutinan karbohidratoen proportzioa kontrolik gabe geratzen da, eta, gainera, kontsolek edo telebistak denbora kentzen diote aire zabaleko jarduerari eta ariketari;
|
egoerak
okerrera egiten du une batzuetan… Baina zuk esan duzu kontrolean aurrera egin dela. Hala da.
|
|
Nutrizio egoera Autore askok diote gaixotasunik ez duten eta bizitza aktiboa duten adinekoek —adinari lotutako aldaketa fisiologikoak gorabehera— nutrizio egoera egokia dutela; gaixotasun kronikoak dituzten edo osasun arazo larriak dituzten adinekoek, berriz, elikadura
|
egoera
okerragoa dutela. Zenbait azterketa epidemiologikoren arabera, zahartzaroan asaldatuta egon ohi diren nutrizio egoeraren markatzaile batzuk dira:
|
|
Ez da talde etniko bakar batekoa, eta ez da bereziki eremu geografikoekin edo klima baldintzekin lotzen. Aholku espezializaturik gabeko elikagaiak baztertzen dituen elikadura oso arriskutsua da, nutrizio gabeziak izateko arriskua baitago, eta osasun
|
egoerak
okerrera egin baitezake. Hantura eta mina kontrolatzeko sintomak antiinflamatorioen bidez tratatzen dira.
|
|
Horrek esan nahi du hamar urtean igoera planeta osoko batez besteko tenperatura igoeraren antzekoa izango zela industria iraultzatik.
|
Egoera
okerrenean, tenperaturaren igoera 0,4 gradukoa izango litzateke neguan hamarkada bakoitzeko eta 0,7 gradukoa udan. aldirako, aurreikuspenak gogorragoak dira.
|
|
aldirako, aurreikuspenak gogorragoak dira. Hala, penintsularen barrualdean, egungo klimarekiko tenperatura igoerak,
|
egoerarik
okerrenean, bost gradutik zazpira bitartekoak izango lirateke udan, eta hiru gradutik lau gradura bitartekoak neguan; hipotesirik baikorrenean, berriz, balioak gradu bat baino ez lirateke mugituko bi urtaroetan. Kostatik gertuen dauden eremuetan, eta Balear Uharteetan, termometroen igoera barrualdean baino bi gradu txikiagoa izango litzateke; Kanarietan, berriz, askoz gutxiago jasango du klima aldaketa, eta tenperaturak penintsulako barnealdean baino hiru gradu beherago egongo lirateke udan, eta bi gradu neguan.
|
|
Horrekin guztiarekin bat egin du Holmesek: azken urteotako giza krisi handienetako batzuetan (Somalian, Sudanen…)
|
egoerak
okerrera egin du lehorteen ondorioz, eta barne gatazkak areagotu egin dira. Elikagaiak erosteko 1.900 milioi dolarretik 2.600 milioira igaro dira, hau da, %37ko igoera.
|
|
Kontratu mugagabeen indizeak %5, 55, %5, 76 eta %9, 44 izan ziren, hurrenez hurren. Kontratu mugagabeen buru izan arren, Madrilen eta Kataluniaren
|
egoerak
okerrera egin du. Joan den urteko otsailean, enplegu finkoen tasa %21, 67ra eta %19, 55era iritsi zen.
|
|
Hipoteka ez ordaintzea Milioika familiaren arazo ekonomikoak areagotzen ari da krisia. Aspalditik etxeko zorpetzea arazo hedatua bazen, azken hilabeteetan
|
egoerak
okerrera egin du. Azken hamarkadako etxebizitzaren prezioen igoerak, neurri batean, egoera zaila ekarri du, berez, eta horri Euriborraren igoera etengabea gehitu zaio.
|
|
2005eko abenduan, AFADISek lehen urratsak eman zituen familien bizi kalitatea hobetzeko familia atsedeneko jarduerak abian jartzeko. Batez ere,
|
egoera
okerrenean zeudenei laguntzea. “Ezgaitasun psikikoa eta jokabide arazoak dituzten seme alabak dituzten amek ez dute inoiz atsedenik hartzen”, azaldu du elkarteko lehendakari Paula Romerok.
|
|
Estatistikek kezka horren arrazoia berresten dute: Espainiako errepideetan dabiltzan sei ibilgailutik batek pneumatiko bat dauka, eta pneumatiko hori aldatu egin behar da itsasgarritasun ahalmen urriagatik; autoen herenak gurpil zaharrak baino
|
egoera
okerragoan kaltza ditzake atzeko gurpilak, horrek dakarren arriskuarekin; pneumatikoen %73k gomendatutakoa baino presio txikiagoarekin zirkulatzen du, eta autoen erdiak, berriz, presio baxuan eraman ditzake pneumatikoak. Pneumatikoen egoera txarragatik istripua izateko arriskua larriagotu egiten da garai horretan, euriteekin eta hotzarekin.
|
|
Desoreka gehiago nabaritzen da soldata, diru sarrera nagusia baita etxe gehienetan, arriskuan jartzen denean langabezia edo erregulazio egoera dela eta.
|
Egoerarik
okerrena soldata altu baten araberako bizi maila eta hipoteka sinatua dutenek jasango dute. Kontratua iraungiz gero, langabezia prestazioak duen gehienezko muga baino askoz handiagoa izan daiteke:
|
|
Klima aldaketari aurre egiteko neurririk hartu ezean
|
egoerak
okerrera egingo duela ohartarazi dute ikerketaren egileek. Julia Marton Lefrevre IUCNko zuzendariaren hitzetan gas isuriak gutxitu ezean koralak «betiko» galduko dira.
|
|
Are larriagoak eri dauden presoen kasuan: «Osasun
|
egoera
okerrera ez egiteko, laguntzak jaso beharrean, debekuz betetako egunerokotasunari egin behar diote aurre». Hala nola konfiantzazko medikuarekin kontsultak egitea debekatu, ebakuntzak egiteko data luzatu...
|
|
NBEk ohartarazi du
|
egoerak
okerrera egiten badu Afrikako herrialde hartan dituen soldaduak erretiratuko dituela egoera baretu arte.
|
|
Fiskaltzak hala eskatuta, Marina Petrella Italiako Brigada Gorrietako militante ohia baldintzapean aske uztea erabaki zuen atzo Versaillesko Helegite Auzitegiak. Petrellaren osasun
|
egoerak
okerrera egin du, iazko abuztuan Frantziak atxilotu zuenetik. Italiara estraditatzeko asmoa zuten, baina azkenean aske utzi dute osasun arrazoiengatik.
|
|
Gorin, Georgian, dute
|
egoera
okerrena. Joan den astean UNHCRk jarritako kanpadendetan mila lagun inguru daude, eta beste mila inguruk bertako herritarren etxeetan hartu dute aterpea.
|
|
Helburua bete dugu, beraz. Helmugara iritsi garenean izan dugu, ordea, eguneko
|
egoerarik
okerrena. Autobusak ezin izan dituzte goraino igo, eta autoetan aldatu behar izan dugu.
|
|
2004 urtan hasi zen Poveda La vida loca filmatzen, eta orduan egunero sei hilketa gertatzen ziren San Salvador hiriburuan.
|
Egoerak
okerrera egin du: bederatzi hilketa jazotzen dira gaur egun, banden arteko liskarren ondorioz.
|
|
berriro ere sexuz aldatzea eta espaziora ontzi bat bidaltzea. Bere helburua bizitzeko egokia den planeta bat bilatzea da, Lur planetako
|
egoera
okerretik ihes egiteko.
|
|
Argi dago haien laguntza behar duela taldeak Ligan galdu gabe jarraitu ahal izateko. Orain arte aritu direnen artean nekea pilatzen hasi da, eta atseden hartzeko aukerarik gabe,
|
egoerak
okerrera baino ez luke eginen iruindarren artean.
|