|
2000
|
|
|
Debekatuta dago hau, bai, esplizitoki, aldi berean, espiraletan jardutea edo espiralki jokatzea; ajerezaren arauen arabera, espirala, puntu batean sortzen dena, biziaren iturri baita, itzuliak eginez infinituraino luza daitekeena. Hori horrela izanik, espiralak konotazio zuzenak ditu ekologiarekin, naturarekin eta sorkuntzarekin, eta ajerezak, kontzeptu horiek deuseztu ez, baina ez ditu onartzen, garaietan aurrera egin ahala eta bere praktika
|
asko
zabaldu eta herrikoitu delarik, ikuspegia zertxobait malgutu den arren. Praktikan, baina, espiralki joka  tzea guztiz debekatuta dago, non edo non ez gaur, ez hemen, mugimendu horren aurrean itsuarena egiteko joera ikusi bada ere.
|
|
|
Tranpolin
|
asko
omen dago. Bat baino gehiago bai behintzat.
|
|
|
Ahal bezala berreskuratu nuen sosegua; itsuari erreparatu nion, bere amarekin maitagarri horien ipuin bat irakurtzen zuen umeari, eta bikote gazteari; surik antigualenak asebetetzen zituzten haiek, ahalkerik gabe, oihanetako piztien gisa, gordelekuan edota herioaren sastrakan begiak elkar aurkitzeko beldurrik gabe. ...ire ezpainak", horrelaxe, panpina batek esaldi txepel bat errepikatuko lukeen moduan, emoziorik gabe, eta mutila, zeina ni baino gazteagoa baitzen eta era berean ederki burusoildua, gogor saiatzen zen maiteñoaren eskakizunak betetzen, jubilatu urrezko txarteldun talde bati zeharka begiratzen zien bitartean; haiek, era berean, zeharka begiratzen zioten mutilari, eta pentsatzen zuten beraiek
|
askoz
ere ederkiago beteko zuketela neskatoaren erregua, mutil ezjakin hark baino; ezen, ordurako, mutila beste ezpain batzuk ari baitzen jaten, nahastuta, beste ezpain gozo eta petalo irekien antzeko batzuk. Eta halaxe, bada, Schubert bukatu zen, eta kanpora begiratzeari utzi nion, nire baitara begiratzeko; bakarrik nengoen eta ene buruari zuhurtasun osoz azaldu behar nion zergatik ahoskatu nuen konplot hitza, zergatik kanporatu nuen izen beldurgarri hura, esku anonimo batek idatzia zirudiena eta, hala ere, hain ankerra eta hurbila egiten zitzaidana.
|
|
|
Begiak itxi, eta negar egin nuen. Gero, denbora puska baten buruan, ikusi nahi izan nituen urruntasunean, ordurako ilunduraz zikindua zen ostertzean, argi gorri, ilun, keinukari ezagun batzuk, zeru itsu urrutikoan galdu eta atzera azaltzen zirenak, gero eta hurbilago,
|
askoz
ere hurbilago, jada kasik hain lizun eta kontaezin.
|
|
|
Zergatik esaten zuen orduan berdeak ikusten zitzaizkiola begiak? Arrazoi
|
asko
leudeke itaun horri taxuzko erantzun bat emateko, baina nork berak aurki beza gustukuen lukeena, nik ez dut-eta sekretu hori argituko. Gehiago interesatzen zait zeruaren amildegia; izan ere, norentzat da zerua amildegi bat, paraxutista batentzat ez bada?
|
|
|
Lehen istant batean, stadiumaren handitasunak txunditu ninduen, eta haren arkitektura razionalista itxurakoak. Gero (baina
|
askoz
ere geroago), inguruaz jabetzen joan nintzen, alboan nuen jendeaz, eta abar. Aldean nuen jendeak, era berean, zelaiaren urruntasunaz jabearazi ninduen, hau da, kirolarien urruntasunaz, eta orduan gogoratu nintzen Schopenhauer ez, hark idatzi bai  tzuen (eta neuk irakurri) urruntasunak pentsamendua handitzen duela.
|
|
|
Xabalina jaurtitzaileak zeuden bertan, lehian. Ez
|
askorik
, sei zortzi bat. Gustura jardun nuen begira.
|
|
|
pazientzia, morala, birjinitatea, izena eta izana. Eta hori guztia gaurko gizartearen erratze moralaren mota bat da, beste
|
askoren artean
. Guk, teknologiaren bitartez, erratze moral mota hori gainditzeko aukera eskaintzen dugu.
|
|
|
Bost milioi diru
|
asko
da: ez dut beste zuribiderik aurkitzen.
|
|
|
Ez nago ni horien artean, Jainkoak daki. Baina bizitza gauza hagitz aldrebesa da, eta ezuste
|
asko
gordetzen du bere baitan, eta ez dago esaterik esperientziaren ahotsa da mintzo iturri horretara sekula arrimatu ez zarenik edo aizkora horrek zure burua noizbait gogoko izango ez duenik. Herriaren hitzak dioen bezala:
|
|
|
Haragi zati hura zen beti, derrigor, protagonista nagusia. Abdul gauza
|
asko
izan zen bere bizitzan: suhiltzaile, porno aktorea, gigolo, postari, organista, aseguru saltzaile, bortxa  tzaile, poeta, exhibizionista, diseinatzaile, maisu...
|
|
|
Halaxe, bada, adierazi nahi dugu ez dakigula oso ziur eta ez du
|
askorik
inporta, ohartuko da irakurlea zer aldatu zitzaion lehenik Brown jaunari, ezker eskuko hatz txikiko azazkala, ala eskuin eskukoa; edota biak batera aldatu zitzaizkion, edo zein aldaketaz jabetu zen lehenago. Ez dakigu, era berean, zer eguraldi egiten zuen Brown jaunaren eskuan aldaketa txiki hura gertatu zen egunean, euria ari zuen ala eguzkia zegoen; badakigu, ordea, zein egun zen, eta hori jakinik, eguraldia ere nolakoa zen jakitea baino gauza errazagorik ez dago.
|
|
|
Medikuntzara. Etxeko salako pladour arroxakolorean zeuzkan hiztegiak eta entziklopediak eta hiztegi entziklopedikoak begiratu zituen, zer begiratu behar zuen ongi ez zekiela, arretaz baina trakets, itxaropen eskasez, eta aurkitu zituen argibideek ez zuten argitik deus
|
askorik
, eta terminologia arrotza ilustratzeko azaltzen ziren argazkiak ere ez zitzaizkion batere baliagarriak iruditu, batik bat han azaltzen ziren azazkal gehienetan izugarri belztuek suz erreta ba  tzuk, izoztuta beste batzuk, mailuz jota ez gutxi, era askotariko horzkadez desitxuratuta ugari ez zutelako haren zerarekin inolako zerikusirik. Ez?
|
|
|
Medikuntzara. ...zituen, zer begiratu behar zuen ongi ez zekiela, arretaz baina trakets, itxaropen eskasez, eta aurkitu zituen argibideek ez zuten argitik deus askorik, eta terminologia arrotza ilustratzeko azaltzen ziren argazkiak ere ez zitzaizkion batere baliagarriak iruditu, batik bat han azaltzen ziren azazkal gehienetan izugarri belztuek suz erreta ba  tzuk, izoztuta beste batzuk, mailuz jota ez gutxi, era
|
askotariko
horzkadez desitxuratuta ugari ez zutelako haren zerarekin inolako zerikusirik. Ez?
|
|
|
Pasabide luzeko leihotik ikusi zuen euria ari zuela, gogoz eta haizetsu. Bat batean, beste
|
askotan
gertatu ohi zitzaion bezala, Edmundo de Oryren bi aerolito etorri zitzaizkion gogora: Euria egitea eta negar egitea sinonimo dira; eta haren eskutik:
|
|
|
denak, luze. Eta orduan pentsatu zuen, gosal  tzen ari zelarik, hura haluzinazio baten ondorio besterik ezin zitekeela izan, eta hala izanik ere edo, hain zuzen, halaxe zelako, ez zuela
|
askorik
iraungo, ezin zezakeela askorik iraun, eta gehiegikerien sareetan ez erortzeko ahalegin guztiak egin behar zituela, eta egoera hura ahalik eta modurik naturalenean eraman. Eta zein zen modurik naturalena?
|
|
|
denak, luze. Eta orduan pentsatu zuen, gosal  tzen ari zelarik, hura haluzinazio baten ondorio besterik ezin zitekeela izan, eta hala izanik ere edo, hain zuzen, halaxe zelako, ez zuela askorik iraungo, ezin zezakeela
|
askorik
iraun, eta gehiegikerien sareetan ez erortzeko ahalegin guztiak egin behar zituela, eta egoera hura ahalik eta modurik naturalenean eraman. Eta zein zen modurik naturalena?
|
|
|
takoirik gabe ibiltzea erabaki zuela, adibidez. Baina inor ez zen ezertaz ohartu, eta Brown jaunak ahaztu egin zituen estura haiek guztiak lanean jardun zuen bitartean; eta etxeratzerakoan, jabetu zen hurbilago ikusten zuela orain espaloi zorua, eta hanka haiek bereak baino
|
askoz
ere indartsuagoak zirela, gihartsuagoak, horiek kuadrizepsak eta izterrak, hura nekerik gabeko abaila, riii raau, eta besoak ere berdin, ikusi besterik ez zegoen bizeps haien taxua eta sendotasuna, mendi gailur leunak, horixe pentsatu zuen bere kabutan Brown jaunak, ispiluaren aurrean besoak luzatu eta bildu ordu erdiz jardun zuen goiz urratu berrian.
|
|
|
Sobera legoke esatea, hala ere, bigarren asteburu hartan, gauzak erabat desberdin joan zirela, eta desberdin joate hartan funtsezko zama izan zuela noski sentzumenen aldaketak. Sukaldaritza kontuak, edo, hobe esan, janariari buruzko gustuak adibidez, zeharo aldatuta zeuden; horretan pasatu zuen larunbat arratsalde osoa, etxean eskura zituen jaki guztiak prestatzen eta probatzen, eta, betekada sekulako baten ondoren, jabetu zen lehen atsegin zituen gauza
|
asko
orain ezin zituela begi bistan ikusi ere egin, eta, alde horretatik, haren gastronomia kulturak beherakada nabarmena jasan zuela, oso txirotze tristea. Horrek bezain beste edo gehiago tristetu zuen beste aurkikuntza batek:
|
|
|
Gozamen une berdingabeak arindu zion pixka bat murrina, eta txistua jotzen harrapatu zuen zuzendariak komunetik irteterakoan. Behar fisiologiko hura
|
askotan
errepikatzen zen nonbait, egoerarik edo lekurik ezinezkoenetan batzuetan, eta Brown jaunak laster batean eginiko kalkuluen arabera, zazpikoitu egin zitzaion ahalmen masturbatzailea, edo zortzikoitu, eta gauza da inolako erru sentimendurik gabe jotzen zuela orain kanpaia, edonola eta edozein lekutan, eta gozatu egiten zuela gainera, eta joera itsu hura, bere patetikoan barregarria izanagatik, edo ... Irudipen honen haritik, beste egiaztatze batera heltzeko ere balio izan zion jaidura berriak:
|
|
|
Banituen, beraz, lasaitasunera gonbidatzen zuten zantzu nabarmenak, baina lasaitasun behin behinekora soilik. Zuhur ibili beharra neukan, zuhur beti ere; zeren, jakina den bezala, gudualdiaren ondorengo atsedenaldia izaten baita, sarri
|
askotan
, eraso erabakiorrena jotzeko unerik egokiena. " Tiento bada barealdiarekin!", agindu nion neure buruari, begiak ezker eskuin abaila batean mugituz.
|
|
|
Zahartzaroak baditu bere pribilejioak, eta horietako bat, garrantzitsuena akaso, ahanztura da; edo, beste era batera esanda, erotasuna. Dagokidan erotasun eremuak salbatu izan nau
|
askotan
neure buruaz beste egitetik, adibidez; eta, gauzak hain muturreraino eraman gabe, zahartzaroak ekarri didan erotasunak, erotasun funtzionalak, egin du posible lekukotza hau kontatua izan dadin. Natura jakintsua da.
|
|
|
Mandeuliak kakatan nola gozatzen diren, halaxe bazkatuko ziren gizagaixo harekin. Lehen kolpea, lehen trauma jasanezina, sarri
|
askotan
gertatzen den bezala, jaunartzean jaso zuen. Almirantez jantzita nahi omen zuen jauna hartu, huraxe izaki gaztaroko haren ilusio bakarra.
|
|
|
Bada, lehoi bat zen: oihaneko errege izugarriak beldurrez airean dauzka etsai guztiak; hala eta guztiz ere, sekulako ikara die gurdi hots kirrinkariei eta oilarraren kantuari, eta, aurpegia estaliz gero, kemen
|
asko
galtzen du. Alegia, piztiarik ausar  tenak ere baditu, eta ez hain ezkutuan, bere ahulezia barregarriak.
|
|
|
Bai gizakiak nola animaliak. Eta orduan ere ikusle
|
asko
eraman zuen aurrean drogak; gaindosiak, kalitate eskasa, ohitura falta, ihes egin nahia, bizkarroikeria... aukera beza irakurleak plazer duena. Gauza da, droga zebilela han barra barra ene iritzian, eta eskua joan zitzaiela nolabait arduradunei jendea lasai eta gustura eduki nahi bihozgabe hartan.
|
|
|
" Batzuetan, malkoek hitzak baino zama handiagoa dute".
|
Askotan
. Bizitza ankerra da, horregatik da laburra.
|
|
|
Baina, tira, salbuespenak salbuespen, jendea ongi portatu zela esan behar, eta ez da horixe meritu eskasa ikusi ziren gordinkeriak ikusi eta gero. ...ikuskizuna, eta ikusiz gozatu; baina niri ez dit noski aditz horrek balio, nik ez bainuen ikusi, pairatu baizik, desgogara guztiz, eta min handia eragin zidaten ikusitako hainbat basakeriek; eta emanaldiak iraun zuen tarte amaigabean, atzera ene haurtzaroarekin akordatu nintzen, eta talko hautsekin; eta pentsatu nuen emakume haien ezpainak ikustearekin batera, izakia makurra zela oso, ez genuela,
|
askotan
, ere merezi, eta munduaren kontra idatzitako hitzak oro alferrikakoak zirela, galdu egiten zirela egunen nekean, eta beti ematear ziren urra  tsetan; eta ezpain haiek nola irekitzen ziren, nola egiten zioten irribarre argi ilun hauskara azkengabeari ikusi behar izan nuenean, munduaren azken muga irudikatu nuen ene baitan, muga hori non ez baitago ezeren kontzientziarik, non izua eta haserrea so... Eta, azkenik, pentsatu nuen hala ere munduak merezi zuela, ezin gintezkeela beti bizi nazkaren uretan ito ez ito nekagarri horretan, eta, munduari uko egin nahi izanez gero, baldintza bat bete behar dela ezinbestez eta aurretik; alegia beraren konkista.
|
|
|
Eta, halaxe, egoera hits hartan, udazken inoiz sentitu gabeko hartan, Armando Bonilla, goragalearen inertziaz, aitorpenari lotu zitzaion atzera, jada terapia hark soil soilik salbatuko balu bezala itolarri kosmikotik. Eta halaxe adierazi zuen, inork galdetu gabe, Armando Bonilla izatea erabaki zuenez geroztik, gauzak ez zirela hobeto joan, okerrago baizik,
|
askoz
ere okerrago baizik: " Gero gerokoak esan dut lehen, oker ez banago, zeren, jendeak ez baldin badaki ere, etxeko artxiboan bilduta dauzkat munduko errefrau guztiak, bilduma oso bat, eta horretarakoxe etorri nintzen hona, dohakabe inozoa, bost milioi horiekin nire artxibo erraldoi hori argitaratuko nuelakoan".
|
|
|
Trenez ginen, eta, eguzkiaren azken izpiak ezkutatu zirelarik, trenaren txistu ikaragarria entzun nuen. Ez nintzen
|
askorik
konturatu trenaren txistua eta zuzendariaren ahotsaren txistua konparatu nituenean.
|
|
|
Ni konturatzen nintzen Frantziskok, lehendik ere hamaika zume hots eta odol guri jasan behar izan baitzituen, zuela halako egoerarik onartu; baina, egun hartan, merezia dik alu horrek! esan zidan, besterik ez; egia da Frantziskok ongi ezagutzen zuela Kandidoren nireganako grina txarra; bera nuen kasu
|
askotan
lekuko; baina zaila zen Frantzisko bezalako batentzat, halako une estu batean norbaitek zume astinduak merezi zituela aitor  tzea. Haren ahotsaren azken dardara nire belarrietan itzali zenean bakarrik estimatu nituen behar bezala Frantziskoren hitzak.
|
|
|
Eta kontua da, ekaitzen armariorik ez dudanez, ez naizela gauza
|
askorekin
gogora  tzen. Zerbait gogoratzen dudanean, handitu, puztu egiten zait oroimena; baina haren ondorenak ilunpean murgiltzen zaizkit, eta txiprixtin azkar batzuk baino ez dira iristen nire begien lainoetara.
|
|
|
Jende
|
asko
zegoen hondartzan, inor ezagunik ez ordea. Azkenean, lortu nuen Edurne ikustea.
|
|
|
Iraila izango zen. Zelaitik ongi ikusten zen hondartza, eta jende
|
asko
zebilen bainatzen. Lehengusu Jose eta beste lagun batzuk ari ginen futbolean.
|
|
|
Bizitzak jira
|
asko
ematen ditu; beno, ni izan naiz, beti bezala, jira eman dudana, eta beldur nion amaren erantzunari. Bederatzi urte igaro nituen apaizgaitegian; ni, gero eta handik alde egiteko itxaropen handiagoarekin; ama, ni apaiz ikusteko amets bakarrarekin, eta gogorra zitzaidan enbor hura arra  tsalderen batean ebakitzea.
|
|
|
Seme alaba
|
asko
izango zenituzke esan nion nik, Antoniren izterrek bota beharreko guztia jasango lukete.
|
|
|
Estimutan dut, baita ere, noizbehinka ageri den ironia:
|
askotan
oroitu izan naiz hamalaugarren atalaren buruan ageri den Tralala lala aipu edo horretaz: orduko euskaldunontzat edukirik gabeko, ia Tralala lala soila, baldin bazen gure tradizio osoa, zer esan behar ote nuke gaur?
|
|
|
Besterik ez, irakurle, eta aski luze badoa aitormena: ez duzu Jean Cocteauren Ume terribleak bezalako testu ikonoklastarik aurkituko hemen; ezta Joyceren Artistaren gaztetako portreta edo Dylan Thomasen Artistakume baten erretratua eleberrietan ageri den nerabezaro artistagosearen arrasto
|
askorik
antzemango. Liburua idatzi nuenean ihesi nenbilen erlijioa  ren itzal luzetik.
|
|
|
Isilune hark goizeko kanpaien hots tristearekin zerikusirik izango zuela erabaki nuen. Arrantzale batzuk itotzeak ez zuen nire biho  tza
|
askorik
estutzen; urrutiegi ikusten nituen nire bizitzatik, eta nahikoa nuen martxoko antxoen usain indartsua, arrantzaleak jende alai aberatsa zirela pentsatzeko. Sarritan usain batek indar handiago du, berritsukeria guztiek baino.
|
|
|
Alabaina, nik ez dut
|
askoz
gehiago ikusi, zeren bat batean Rubenek eskutik indarka heldu, eta, oraindik ez dakit nola, ni zulo jendetsu hartatik ateratzea lortu baitu (atera bidean, segurtasun zaintzaile erraldoi bat hurakan baten pare igaro da gure albotik). Kanpora irten garenean, sabelean halako bulkada bortitz bat sentitu dut, eta berehala tripei heldu, burua makurtu, eta, nire GMI aren kalterako, botaka egin dut.
|
|
|
Ni bakarrik ibili izan banintz, ez nin  tzen turisten itsasontzian sartuko, ez nintzen ura jausten den tokiraino jaitsiko. Eta taldean, blai eginda egoteak itxura xelebrea ematen zigula, aspaldiko partez gaur barre
|
asko
egin dut.
|
|
|
Alabaina, Dan baino
|
askoz
nazkatuago, bizitzari ezin jasanezinago irizten diotenek, beren burua Niagarako bota aurre  tik, han hemenka zenbait Crisis Phone dituzte aukeran: suizidatzeko gogoz badabiltza, azken ahots lagun bat entzuteko; norbait suizidatu bada, larrialdiaren berri emateko; norbait suiziden gainean trufatzeko gogoa badu, argazki bat ateratzeko.
|
|
|
Popocatepel Mexikoko sumendi baten izena da, eta nire haur denboran sumendi bat bezain sutsua nintzelako eta frikunkeria
|
asko
egiten nuelako, gure ama zenak Popo deitzen zidan.
|
|
|
Nire momentu kritiko hau ere estuki dago telefono bati lotua baina, nola esango nuke,
|
askoz
arruntagoa da. Dabidek egiaz tiro egin baino doi bat lehenago gertatu zen:
|
|
|
...Danek mendi kasko batera inguratu du furgoneta, bidaiariok hango ikuspegia goza genezan; eta guk ikuspegia ez ezik, jostaldia ere gozatu dugu, zeren norbaiti han izkinetara josta gintezkeela bururatu baitzaio eta, ibili ere, halaxe ibili gara (nik, bien bitartean, nahitara, Tomekin ez bezala bilatzen nuen Rubenekin arnasestuka gurutzatzea; egia esatera, haur denboratik sentitu ditudan nire amodio
|
asko
begiratzera eta begiratua izatera mugatu dira, eta horrek bizipoza eta bizinahia pizten zidan eta dit). Joan den asteko jolas parkean bezalatsu, ume sentitu naiz, eta soil soilik ama falta zen, jostetak amaitutakoan txokolate edo txorizo otarteko batekin etortzen.
|
|
|
Epailea (Dan), ororen buru; haren eskuinean, Clinton (X), Hillary (O) eta abokatu defendatzailea (I); Lewinsky (A) eta fiskala (T) ezkerretara eta, gainerakoak, aurrez aurre. Eta luzamendu
|
askorik gabe
, Fiskalak (T) Lewinsky (A) deklaratzera deitu du.
|
|
|
Behin, amonarenean ito nuen txitaz oroitu, eta, orain, urte
|
askoren buruan
, argi dut amodioa txita bat bezain hauskorra dela, eta Dabid izan dela geurea ito duena, nahiz eta seguruenik horretaz ni bezain inkontzientea izan. Hark ere jostatzen zebilela pentsatuko zuen, nahiz eta konturatu gabe bihotzera tiro egiteko pistola kargatzen ibili...
|
|
|
Eta orain, urte
|
askoren buruan
, amodioa txita bat bezain hauskorra dela argi dudan honetan, ez dakit, Rubenekin gauero elkartuz, ez ote diodan aldiro txitari lepoa gehiago bihurritzen, batez ere Dabidekiko harremanari. Eta beharbada zalantza eta nahasmendu horiek izan dira, besterik gabe unean unekoa bizitzeko dudan ezintasunak, gaur goizean, Death Valleyn noraezean sentiarazi, eta gaizkitu nautenak.
|
|
|
Ez dakit, eta gainera ez zait axola, nire bihotzean erne den zuhaitz aldaxka
|
asko
ala gutxi haziko den, bonsai bat bezain ttiki ala hemengo sekuoiak bezain sendo eta garai haziko den. Ez dakit, eta gainera ez zait axola, zeren furgonetaren leihora itsatsirik joan naizenean, bart Rubenekin igarotako une eztiak ahogozatuz joan bainaiz.
|
|
|
Autobuseko leihatilatik begira, Dabidekikoa gertatu zenez geroztiko garai ez oso aspaldikoaz oroitu naiz, eta Gasteizko Marañón kafetegian ebaki bat eskatu, eta leiho ondoko mahaian esertzea atsegin izaten nuela, handik oinezkoei erreparatzeko. Kaleko antzeztoki handian, serioxeago ala alaixeago, ez zirudien jendeak arazo
|
asko
zuenik, baina nire antzera egon behar zen arazoz lepo zebilen jendea, eta ni oinezko guztien artean horiei antzematen saiatzen nintzen.
|
|
|
Harrigarria bada ere, irudipena dut, urteen poderioz, elkarrentzat ezagun bilakatu garen neurri berean bilakatu garela ezezagun ere: alde batera ezagun, urte
|
askoren
egunerokotasun kasik beti batean oso ongi jakin dugulako elkarren berri; bestera, ordea, ezezagun, galdu egin dugulako hasi berritan genuen komunikatzeko grina. Masturbatzeari buruzko galderarekin bezala, Dabid haserretu egiten zitzaidan larrualdietan beste norbait gogoan izaten ote zuen edo aspaldian neska politik ikusia ote zuen galdeginez gero (nik, egia esan, gustura hartuko nuen noizean behin halako galderaren bat).
|
|
|
Atzealdean, Ruben eta Karmelo ere eseri dira: lehenengoa Segoviakoa da eta, haren portzelanazko zurbiltasunari erreparaturik, egingo nuke bolada txarra pasatzen ari dela; bigarrena Madrilekoa da, baina duela urte
|
asko
Frantziako hiriren batean bizi da, liburuzain lanetan. Biak ere aski diskretoak dira eta bidaia apenas mintzatu gabe egin dugun arren, abiatu berritan barteko kontu batzuk entzun dizkiet:
|
|
|
Dabidekin hasi baino urte pare bat lehenago (berarekin sekula ez dut horretaz hitz egin), lodi ez egon arren,
|
askoz
gutxiago jatea erabaki jaten hasi nintzen. Baina, egun kritiko horietako batean, goseari gehiago ezin eutsi, eta kilo eta erdi sagar jan irentsi nuen, harrapazka, erretzaile konpultsibo batek abstinentziari utzi, eta zigarroei ekingo liekeen modu bertsuan.
|
|
|
5 Bide seinaleen labirinto batean, jende
|
askoren artean
, Mary Landford noraezean ikusten da.
|
|
|
Baina gero, zehatzago, txispatu ginen batean moz  kor mozkor eginda amaitu genuen azken afarian, aitortu zidan nire bizi  tzari urtetik urtera monotonoagoa irizten ziola (erabat ulertzen ez dudan arren, oso esanahi ona izan behar ez duen" patetiko" hi  tza ere erabili zuen), eta agian, banaketaren oinazea gorabehera, aukera ezin hobea zela norabidez aldatzeko eta txinparta desberdinak pizteko (dena aitortu behar badut, Teresak ez zuen sekula Dabid oso gogoko izan). Eta, egia esa  tera, orain neure baitan dardara inarrosle bat sumatzen dut, metrokoa baino
|
askoz
bortitzagoa, azpi azpian nuen desioa zuhaitzetako sustraiak bezala kanporatu nahian dabilena.
|
|
|
Bai toki ederra, ezta Karmelo? Esango nuke sekretu
|
asko
gordetzen dituela... Berak, ohi bezain adeitsu, irribarre batekin erantzun dit:
|
|
|
Baina horrekin batera eta, hain zuzen ere oso gogorra iruditu zitzaidalako, nik ezin hobeki oroitzen dut nobelako pasarte hau: emakume gazte bat Leongo mendialdeko herrixka batera joan da irakasle; han jende gutxi bizi da baina, neguaren etorrerarekin batera, gero eta jende gutxiago ikusten du kalean, gero eta ikasle gutxiago joaten zaio eskolara; hala ere, horrek ez du
|
askorik
kezkatzen herrixkako arotz batekin maitemindu delako; halako batean, gau ilun batez, arotza ezustean joango zaio etxera eta berarekin joateko eskatu, baina irakasleak ezetz erantzun; harrezkero arotza ere desagertu egingo da eta, jakina, horrek bete betean kezkatuko du emakume gaztea; handik gutxira, kalexketan barrena dabilela, irakasleak etxe batetik irteten den arnasketa sakon eta sarkorra ent... etxera sartu da, ganbarara igo, eta, han, sabaitik esekiak, bi zaku handi eta lirdinga  tsu ikusi ditu, barnean bizia dutenak eta arnasketa ikaragarri horren sortzaile direnak; gero, amona batek emango dio usadio bitxi horren berri:
|
|
|
Allô, Dabid? Orain artekoan esateko
|
askorik
izan ez eta sarritan itzulinguruka ibili behar izan dut kaka esplikatzen. Ãxcusez moi.
|
|
|
Noizbait ere denok elkartu, eta bazkal  tzera joan gara (beharbada kanpinetan egun
|
asko
igaro dugulako, Chicagon baino harrigarriagoa egin zait elkar garbi eta txukun ikustea), denok Tomen hitzetan makal samar zegoen eta gelan geratu den Karmelo salbu. Eta bazkaritan kasik hutsaren truke jan eta, batez ere, edan ahal izan dugu.
|
|
|
Jaitsiera oso perikulosoa da. Gainera, egun beroa eginez gero, arriskua
|
askoz
handiagoa izan daiteke. Estorma ere kontuan hartu beharra daukazue; euria eginez gero, arropa eta motxila bustiek oso pisu handia hartzen dute eta aldapa askoz gogorragoa bihur daiteke.
|
|
|
Gainera, egun beroa eginez gero, arriskua askoz handiagoa izan daiteke. Estorma ere kontuan hartu beharra daukazue; euria eginez gero, arropa eta motxila bustiek oso pisu handia hartzen dute eta aldapa
|
askoz
gogorragoa bihur daiteke. Jakin behar duzue, bestalde, zerbait gertatzen bazaizue, helikopteroak bakarrik salba zaitzaketela, eta hori norberaren poltsikotik ordaindu behar dela:
|
|
|
Bidaia agentziakoek gauza
|
asko
agin  tzen dute segitu du Danek.
|
|
|
Nik soil soilik diotsuet gigantosoa dela, eta perikulosoa. Indarra oso ongi neurtu behar da eta jaitsieran asko nekatzen bazarete, gero
|
asko
kostatuko zaizue igotzea.
|
|
|
jarraitu du begirada apalduz. Aitor  tzen dut axolagabekeriaz jokatu nuela eta lotsagorritu egiten naiz hau esatean, baina gure presidenteari nirekin une atsegin
|
askoak
igaro zitzakeela agindu nion, ezin argiago agindu ere, arazoen zama pixka bat arintzen lagunduko niola eta, horrekin batera, ez nuela inondik ere haren familiaren estabilitatea kolokan jarriko, nik berarekin egotea aski bainuen; baina presidenteak guztietan uko egin zidan, guztietan adierazi zidan ez zuela nahi. Eta Clintonen aldeko goraipamenekin amaitu du.
|
|
|
Zerua, izena santu izatea, erreinua, tentaldia, bekatariak..., hitz zaharkituak dira eta, nik neureganatuak ditudan arren, ulergarria zait esan nahi duzuna. Hala ere, otoitz egiteko molde
|
asko
dago.
|
|
|
Tira ba, esan bezala, Rakelek horrela antolatzen du bere informazio sentimentala, esaldi itxuraz xelebre batzuen inguruan. Eta gaur zugatik sentitzen dut hori baino
|
askoz
gehiago azaldu ezin izana, baina ez pentsa egunerokoa eskuratzea ahantzia dudanik. Beharbada Las Vegas en?
|
|
|
Egunerokoa, hegazkinek eraman ohi duten kutxa beltz horietako baten antzekoa egin zait, ze azken batean Rakelek bertan jasotzen ditu bere azken orduko istripu sentimentalak; zuk egin zeniona tiro egitearekin konparatzen du, hortik atera kontuak. Edozein modutan, azken egunotan esandakoa baino
|
askoz
gehiago ezin dizut esan: beharbada Gasteiztik etorri zenetik hobera egiten ari dela eta Ruben, nahiz eta apaizgaia izan, uda honetako souvenir bat izan daitekeela, edo zerbait gehiago agian.
|
|
|
On egin zidan. On egin zidan barre
|
asko
egin nuelako. Eta negarra ere franko.
|
|
|
Gaurkoan gure taldeari egokitu zaio afaria prestatzea. Delicate Arch miresgarritik Moabera itzuli, eta aurrena erosketak egin behar izan ditugu (Tom taldean izatea oso lagungarri gertatu zaigu; ipar amerikarra izaki, gainerako bidaiariak baino
|
askoz
hobeki daki produktuak topatzen, edo esne gaingabetua kondentsatutik bereizten; bera taldean dela, ez dugu erosiko kristalak garbitzeko xaboia harrikoa egitekoaren ordez...).
|
|
|
Esan gabe doa Polikarpo noiz edo noiz desagertu egiten zela, baina halakoetan amonak haren ondorengo katu nabar bat hartzen zuen, izen bera ezartzen zion eta neke
|
askorik gabe
erakusten zion bere usadio bitxia. Behin batez, ordea, katua hil, eta amonak ezin izan zuen haren ordezkorik aurkitu.
|
|
|
Bai, elkarrekin ezer adostu aurretik, neure erabakiak hartzeko, neure asmoak gauzatzeko gai nintzela erakutsi nahi nion. Eta ez dut ukatuko, azkenik, irrikaz nengoela Dabiden barrena nola zegoen jakiteko; besterik gabe, udarako zein asmo zuen jakin nahi nuen, horrekin gauza
|
asko
argituko baitzen; baina nahitara ezer galdegin ez (batetik, ahalik eta axolagabeen agertu nahi nuen beraren aurrean; eta, bestetik, amorante hitza aipatzeko aukerarik ttikienak kirioak airean jartzen zizkidan), eta gelara jo nuen: bakarrik egotera, bakarrik lo egiten saiatzera, bakardadeari eta loezari, eta hotzari aurre egitera.
|
|
|
Ibilbide benetan monumentosoa da". Eta beharbada arrazoia izango zuen, baina nik neure burua ezin barregarriago ikusi dut autobusaren bigarren pisu sabaigabean, eguzki galdatan gindoazela (agentziaren furgoneta
|
askoz
diskreto eta, batez ere, freskoagoa izan zitekeelakoan nago).
|
|
|
Baina ez da egia. Ni handik gutxira atzetik joan natzaio, benetako detektibeak baino
|
askoz
artega eta traketsago, baina zelan edo halan jarraitu diot, eta denbora guztian bakarrik ibiltzen ikusi dut, inortxorekin elkartu gabe. Horrelako gauzak gura al zenituen?
|
|
|
Egia da gezurra esan nuela, baina ez nahitara, jende
|
askoren
konfiantza ez zapuztearren baizik. Nik ez nion batere beldurrik egia esan, eta barkamena eskatzeari; baina era berean ez nituen gure nazioaren oreka eta aitzindaritasuna kolokan jarri nahi.
|
|
|
Oraindik ordu
|
asko
falta dira eguzkia irten dadin xuxurlatu zidan Danek bart, dendatik irteten ikusi ninduenean.
|
|
|
pentsatu dut bidaia hau uste baino
|
askoz
nekagarriagoa dela eta ez dakidala nire GMI a nola egongo den (fardelak egunero garraiatu beharra, dendak egunero muntatu eta jaso beharra, otorduak prestatu beharra...).
|
|
|
Gaurko saioaren ezaugarri nagusia epaile aldaketa izan da. Danek argudiatu du lan
|
asko
duela, kosta egiten zaiola bere presidenteari buruz egiten ditugun txantxak onartzea, eta ez daukala behar lukeen bezainbesteko objek  tibitaterik. " Clintonek disapointatu egin nau".
|
|
|
Danek bihar Grand Canyon entzutetsura hel  tzeko asmoa duenez, gaurkoan milia
|
asko
egin behar izan ditugu. Eta milia horiek egin bitartean, furgoneta berriro ere denboraren makina bilakatu zait eta ezin izan diot oroitzeari utzi.
|
|
|
Nik neuk noizbait egin behar banu, beraren dotoreziaz egin nahi nuke. Gutako
|
askok
, gehienok baino duinago jokatu du, ze nor ez da noizbait beste pertsona batekin erakarria sentitu, galdegin du irmo, eta epaiketako kide guztioi begietara so egiteko behar zuen isilunearen ondotik, nork ez du noizbait horrelako desiorik sentitu?
|
|
|
Billek, sentitu ez ezik, eraman ere, urrunera eraman du, eta hanka sartu du, baina berriro diot: bere hutsa mundu osoaren aurrean onartu behar izan du, eta ez nire aurrean bakarrik, nork eta munduko herri
|
asko
botoi bat sakatuz birrindu eta porroka dezakeen pertsonak, eta pertsona horrexek barkamena eskatu dizue, baina batez ere, berriro diotsuet, niri eskatu dit. Eta zuei ere, herri tribunaleko kide guztioi, zuen kontzientziak pixka bat aztertu, eta barka dezazuela eskatzen dizuet.
|
|
2001
|
|
|
Ez dakit, baina litekeena da... Bidegurutze
|
asko
igaro ditugu eta ez litzateke harritzekoa izango, halakoren batean, okerreko bidea hartu izana... Gainera, urteak dira ez garela paraje hauetatik pasatzen.
|
|
|
Baliteke. Paraje hauetan iturri
|
asko
dago, nonahi... Nik ez dut uste iturri horretatik edan genuenik, horren berdina zen batetik baizik...
|
|
|
U (txantxaz): Bidea, berez, ez omen da luzea, baina guk
|
askotan
egiten ditugu geldiuneak, maizegi, gasolina hartzeko eta, botatzeko ere bai eta noizbehinka...
|
|
|
Bai, borondatea, eta emozioa eta teknika eta pasioa eta poesia. Gauza
|
asko
, denak nahasian.
|
|
|
G (hotz hotz): Zuk baino hobeto egiteko ez da
|
askorik
behar, jauna.
|
|
|
A (bezeroa animatu nahian): Ez bat eta ez bi,
|
askoz
gehiago baizik... Maiz badirudi mundua behera datorkigula, eta ekaitz gaizto bat besterik ez da!
|
|
|
(Musu emanez): Urte
|
askotarako
, Joakin!
|
|
|
L (ironikoki): Bada
|
askotan
duda handiak izaten ditut...
|
|
|
Gutxietsi egiten nauzu, Eduardo.
|
Askotan
inozo hutsa zarela pentsatzen dut.
|
|
|
Mila esker zure animoengatik, lagun. Benetan
|
askoz
hobeto sentitzen naiz orain!
|
|
|
Gonbidatuen aurrean larritzen hasi; egiten dizkizuten galderei taxurik gabe erantzun, edontziak bota, erlojuari batere disimulurik gabe begiratu; jakin, ez zaizula denbora
|
askorik
geratzen, duzula inolaz ere argibide arrazoizko bat eman; zeure baitan sentitu, sukar beltz gaiztoa bailitzan, gonbidatu itzaltsuen barreak eta solas alaiak eta desitxuratu egingo direla, bekaiztu, mahai sutontzidunaren azpitik ipotxak, trapezistak, pailazoak, lehoiak hain berean bilduak irteten hastearekin batera.
|
|
|
Laburrak ziren atsedenaldiak, gero eta laburragoak. Baina aurrera egin beharra zegoen, eta nekea
|
askorik
ez erakusten saiatzen ginen espediziokide ajetuok. Ilusioak bere hartan zeudela azaldu behar genion elkarri, gauzak nola zeuden sobera bagenekien arren.
|
|
|
denetarik; eta triste nengoen. Semetxoak ez zidan galderarik egin, zirkuan galdera
|
asko
egiten den arren. Gero, boluntario bat eskatu zuten ikusleen artean, eta, ohi bezala, neskato eder polit bat aterarazi zuten pistara, haren ezezko irribarretsuei entzungor eginez.
|
|
|
Dozena bat inguru eukitea komeni jatzu zuri, halako eta holako lodiera eta tamainukoak; izan bere, oihal mota
|
asko
dago-eta dendetan, batzuk errazak josteko, baina beste batzuk gatxak.
|
|
|
Presak denbora
|
asko
galarazten du: gauzak egiteagatik egitea baino garrantzitsuagoa da gauzak ondo egitea.
|
|
|
Askatzea jostea baino
|
askoz
aspergarriagoa da.
|
|
|
Urteak ziren aitak eta amak baserritik hirira alde egin zutela. Orduan, amets
|
asko
buruan: dirua errazago irabaztea, lan gutxiago egitea, arropa berriak erostea...
|
|
|
Ume
|
asko
eukiten zan orduan, ezta?
|
|
|
Ba..., beno, gauza
|
asko
: barruko erropak, mantelak, arkondara zuriak, telak..., petozko praka bakeroak...
|
|
|
Amamarekin jardun ondoren, hirira joan naiz amonarengana. Amamak bezala, amonak ere kontu
|
asko
kontatu dit, bere herriko hizkera, dagoeneko, kaletartuan. Antzerakoan aritu naiz ni neu ere berarekin, bion arteko mintza haria errazteko ahaleginetan.
|
|
|
Ez dizu kalterik egingo. Zuek, Â gazteok, ez dezue titare
|
askorik
erabili zuen denboran  eta...
|