|
2000
|
|
|
JOANA Albret Bibliotekonomia Mintegiak
|
sortu
berri du euskarazko posta zerrenda. Imanol Trebiño mintegikideak kudeatuko duen posta zerrendak bibliotekari eta dokumentalista euskaldunak bildu nahi ditu.
|
|
|
Mende anitz dira euskara
|
sortu
zenez geroz. Europako mintzaira zaharrenetakoa dela diote adituek.
|
|
|
Kezka hori taularatzearen kariaz, Txalo Ekoizpenak, Itturri Kulturgintza Zerbitzuak eta Hika antzerki taldeak indar eta gogoetak elkarturik, lan hau apailatu dute. Agurtzane Intxaurraga eta Ritxi Lizartzaren ideia batean oinarritua, herri honen arazo zahar bati buruzko gogoeta eragiteko
|
sortu
da.
|
|
|
«Horrekin guztiarekin pisuzko historia bat
|
sortu
dugu, aldi berean oso ikuspegi irreal eta erreala eman diezagukeena»
|
|
|
Pello Arrietak XVI. mendetik gerra zibila bitarteko garaia aztertu du. Jose Inazio Sarasuak gerra hartatik 1973an «Haritz» taldea
|
sortu
bitarteko tartea eta Oier Araolazak azken hogeita bost urteak. Historiaren azterketa hau eginik, liburua Koldo Lizarralderen bi lanek borobiltzen dute:
|
|
|
Debagoieneko zazpi euskara elkartek (AED, Jardun, Pagedar, Laixan, Axtroki, Loramendi eta Idolaz) Goiena izeneko kooperatiba
|
sortu
dute, helburu garbi batez: euskara hutseko telebista, astekaria eta zerbitzu telematikoetarako sare bat sortzea, horretarako Euskaltelek laster jarriko duen zuntz optikoa baliatuz.
|
|
|
San Bartolome jaietan dantzatzen zen Soka dantza berreskuratzeko
|
sortu
zen Haritz duela urte. ehun urte baditu, eta 25 urteotan Haritzek eutsi dio ohitura horri.
|
|
|
euskara hutsezko telebista bat, herrian egosten den ororen berri emango zuena. Halaxe, Arrasate telebista aitzindariaren lorratza jarraituz, 1991n otsailean
|
sortu
zuten, bestelako egoera batek bultzatuta baina. Esperientzia piloto baten baitan gauzatu baitzuten, Cabledis kable bidezko enpresak herrian kablea bota zuenean, hain zuzen.
|
|
|
Iazko irailean ETA erakundeak su etena aldarrikatzeko argitara eman zuen agirian bazeuden niregan harrera berezi bat
|
sortu
zuten bi puntu. Bi puntu hoiek osatzen zuten, nire ustez, erabaki garrantzitsu haren justifikazio ideologiko eta politikoa.
|
|
|
«Lau gaztek
|
sortu
zuten oitura berri bat, iñork sinestu zitekean baño lenago, ludiari jira bira osoa eman dion tankera berri bat(...).
|
|
|
Erabiltzen dituzten abesti geienak beaiek sortutakoak dira eta oso lan onak lortu dituztelakoan nago. Aginduta bezela, euskeratutako abesti berri bat azalduko det gaur, eta ain zuzen Beatles' ek
|
sortu
eta beren berri azaltzen lagundu zituan bat.
|
|
|
Indarguneetan, euskararen jatortasuna eta bizitasuna euskalkietan dagoela esaten da, eta hori zaindu eta jaso egin behar dela. Ahuleziei dagokienez, hemen aipatu diren zenbait gauza esaten da, adibidez, formalak diren esparruetan
|
sortu
direla eta horrek ez duela jarraipenik beste erabilera esparru batzuetan. Hori konpondu behar dela esaten da.
|
|
|
Hori normala da, ezta? Hizkuntza batean dialektoak sortzen dira, gure kasuan esate baterako, euskara ofiziala izan ez delako, euskaldunok administrazio aldetik zatituak egon garelako... horrela joan dira
|
sortu
eta handituaz. Mitxelenak berak esaten du, XVII. mendean Bizkaiko euskara eta Lapurdikoa XX. mendean baino gertuago zirela.
|
|
|
«Modetatik at zegoen gizona zen, berezko estiloa
|
sortu
zuena, alderdi plastikoa nahiz etnografikoak uztartuz. Arras originala baitzen enkuadreak lantzerakoan.
|
|
|
Soissons Reimsetik «Gerla kronika bat» helarazi duzu, Gurs en gatibu zeuden sei mila bat euskal herritarren kronika ere bai eta horrela beste hainbat. Era horretan
|
sortu
dituzu kronika asko.
|
|
|
Hemendik eta handik, zatika eta presaka ari gara gure existentziaren frogak biltzen, jantzi dotore bat eman gura diogu gure egunerokotasun ahulari. Ez dakit oraindik nola ez diguten bekokira bota Israel artifizial bat
|
sortu
nahian gabiltzanarena». Gure existentziaren frogak biltzen aritu zara zu ere.
|
|
|
Noiz
|
sortu
zuen Ibaizabalek «Ingelesez irakurtzen dut» ipuinen bilduma eta nolako lana egin da orain arte?
|
|
|
Nondik
|
sortu
zen bi hizkuntzetan, ingelesez eta euskaraz, ipuinak egiteko ideia?
|
|
|
Bilduma hau
|
sortu
zen momentuan ez zegoen Euskal Herrian horrelako ipuinik. Jarraitutako ereduei dagokienez, Espainia mailan bazeuden gaztelania eta ingelesezko liburuak.
|
|
|
1348koa aurretik Nafarroak mila herri baino gehiago zuen. Herri basamortu pila
|
sortu
zen.
|
|
|
XIV. mendearen hasieran Nafarroa ongi populaturik zegoen, baina erabateko aldaketa mende horren erdi aldean heldu zen, eguraldiaren laguntzaz ere bai (paleoklimatologia aztergai). Gosea
|
sortu
eta izurriteak etengabe eman ziren, bata bertzearen gibeletik. Eta garai hartan ez zegoen ihes egiterik.
|
|
|
Zergatik
|
sortu
zen krisialdi hori jauntxoen artean?
|
|
|
erregeak zerbait emaitea militar zerbitzuen ordainez. Konpetentzia
|
sortu
zen, baliabide ekonomikoei eusteko. Erregeak Erriberako gaztelu garrantzitsuak menperatzen zituen.
|
|
|
Dialektoa eta hizkuntzaren banaketa ez da beti zuzena, baina aragoera ez da gaztelaniaren dialektoa, Murtziako edo Andaluziako gaztelania izan daitezkeen legez. Desberdin
|
sortu
eta garatu diren hizkuntzak dira, batek indarra hartu eta bestearen esparrua jan egin du, eta jakina, kutsadura ere nabarmena izan da oraindik aragoeraz mintzo diren zenbait eskualdetan, baina gaztelaniartutako eremu batzuetan ere aragoeraren eragin handiko gaztelania erabiltzen dute
|
|
|
Hizkuntza batua 70eko hamarkadatik dator. Consello da Fabla Aragonesa
|
sortu
zenean Huescan, fablen gainetik bizitza modernoari txertatu eta elkar ulermena ahalbidetuko zuen koinea egitea erabaki zuten. Gainera, hiztun berrien gakoa horrela konpondu zen.
|
|
|
Txomin Peillen eta Jon Miranderen eskutik, 1962an
|
sortu
eta urtebete beranduago itxi zen «Igela» aldizkari berritzailea izan zen aitzindari eduki erotikoen arloan. Peillenek berak eduki horiek definitzerakoan ez zuen erotiko hitza erabili:
|
|
|
Aitor Aranak kudeatu eta EHGAMen laguntza du aldizkari honek. Duela zortzi urte
|
sortu
zen eta 15 alea izango da hurrengoa
|
|
|
Edozein kasutan, arazo guztien gainetik, itxaropentsu egoteko motiboak badauzkagu. Urte t' erdiko su etena ez da alferrikakoa izan, herriarengan ilusio eta esperantza
|
sortu
dira, gatazka gainditu dezakegu, mahai baten ondoan negoziatzeko eseritzea nahi ez duten horiek, eseri araziko ditugu, guk, gure egia esplikatzeko ahaleginak biderkatu behar ditugu, gure hitza eta ahotsa isiltzen saiatuko dira, gure bidea luzea da, ezin dugu amore eman, eta are gutxiago herriari bizkarra eman. Martxoaren 12an beste urrats bat eman behar dugu, abertzaleok, Madrilen gure eskubideen aldeko lan itzela dugu aurrean, eta egun hori eta gero, gauza bera, etengabe Euskal Herriaren askatasunaren bila
|
|
|
Enpresak onak baldin badira ez da kaltegarria. Asegarce
|
sortu
zenean gauzak nabarmen aldatu ziren eta gero Aspe sortu zen. Gaur egun egoera orekatua dagoela uste dut.
|
|
|
Enpresak onak baldin badira ez da kaltegarria. Asegarce sortu zenean gauzak nabarmen aldatu ziren eta gero Aspe
|
sortu
zen. Gaur egun egoera orekatua dagoela uste dut.
|
|
|
Duela hiru lau urte Adidas marka sartu zen kirol jantzietan eta noski beren hiru lerroak sartu zituzten praketan. Horren inguruan kristoren iskanbila
|
sortu
zen. Askok zioen pilotariak betidanik zuriz jokatu duela.
|
|
|
Horregatik ditugu hainbeste jokamolde. Ez dugu pentsatu behar denak batera
|
sortu
zirenik. Aldaketa sakonak egon dira gainera kirol honen barruan.
|
|
|
Hori bada aldaketa sakona kirol baten barruan. Edo tresna berri batzuk
|
sortu
zirenean. Garai batean ez zegoen xisterarik eta larruzko eskularruarekin aritzen ziren, gero zumezko xisterak sortu ziren... horiek badira aldaketa sakonak.
|
|
|
Edo tresna berri batzuk sortu zirenean. Garai batean ez zegoen xisterarik eta larruzko eskularruarekin aritzen ziren, gero zumezko xisterak
|
sortu
ziren... horiek badira aldaketa sakonak. Gaur egun egiten ditugun aldaketak oso aldaketa txikiak dira eta askotan aldaketa horren aurkako jarrera dago.
|
|
|
Orain, esate baterako, zurekin elkarrizketa bukatutakoan bilera daukat. Plastikozko pilotak
|
sortu
nahi ditugu paletarako. Proiektu serio bat egin nahi dugu.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta egoera politiko berriak poza
|
sortu
eta Kontseilua gauzatzen ari den plangintza estrategikoak aurrerapenak ekarriko dituen, ezin dugu esan euskalgintzako elkarteen artean euskararekiko ikuspuntu ezberdinik ez dagoenik, eta horrek ez gaitu ikaratu behar, aldiz, eztabaida puntuak zehaztu eta euskalgintzaren hausnarketa zabala egitera bultzatu behar gaitu.
|
|
|
Gertakizun odoltsu eta mingarrietatik astebetera, dena esana dagoen inpresioa du norberak, film errepikakorraren gainean aritzearen sentsazio aspergarri eta amorrugarria hedatzen da han eta hemen, gero eta sakonago. Baina dena ez da berdin, inorentzat, eta bereziki hildakoen familientzat; areago ia urte eta erdiko ETAren su etenak eta Lizarra Garaziko Adierazpenak
|
sortu
zuten prozesu politiko berriaren ondoren.
|
|
|
. Izan ere, koprodukzioa lantze aldera, Hegaz ekoiztetxea
|
sortu
du San Sebastianek;
|
|
|
Bestela, ez dut ulertzen zergatik inork ez dituen Epaitegi Konstutizionalera eraman Kataluniako 1981 eta 1993ko legeak. Areago, kontuan hartuz EAEn duela hamar urte onartu zen Euskal Kultur Ondareari buruzko legean (7/ 1990) espreski
|
sortu
zirela Agirigordetegi, Liburutegi eta Erakustetxeetako Nazio Mailako Erapidetzak (hots, Sistemas Nacionales de Archivos, Bibliotecas y Museos). Lege hori onartu zenean PSE Eusko Jaurlaritzaren kide zen.
|
|
|
Horrela hasi zen eibartarraren ibilera politikoa. Azkenik, 1958 ETA erakundea
|
sortu
zenean, bertan geratu zen, nazio mailako ardurak hartuz. 1961ean kartzelaratu zuten, tortura ikaragarriak jasan eta hamabost urteko kartzela zigorra jaso zuen.
|
|
|
Honen adibide gisa hainbat politika instituzional ditugu, zeintzuk eraginkortasun eskasa izaten bukatzen duten, emakumeon arazoa kulturala balitz bezala tratatzen duten, arazoa sektorializatzen duten eta honela sistemaren mantenimendurako izaten bukatzen duten eta ez emakumeok behar dugun iraulipenerako. Bestetik, azken egunotan alderdiek
|
sortu
duten kuoten inguruko eztabaida genuke, zeintzuk emakumeon presentzia kontuari lehentasun gehiago eman dioten, bizi dugun zapalkuntza gainditzeko bidean eman liratekeen pauso eta lan ildo politikoei baino. Nahiz eta egia izan ere, emakumeok oso presentzia txikia dugula zuzendaritza postuetan, eta horren aurrean partaidetza politikak eraman diren, baina guztiz garrantzitsua iruditzen zait emakumeon presentzia hutsak emakumeen aldeko borroka bermatzen ez duela azpimarratzea.
|
|
|
Mixel Etxebest Zuberoako hiru lantegiren zuzendaria da, EBL, Emeca eta Armax (Armatures Xiberoa) enpresetakoa, alegia. Lehena duela 15 urte
|
sortu
zuten bera eta beste biren artean. Mauleko industrialdean dago 16 langileko enpresa eta plastikagintza alorrean aritzen dira.
|
|
|
Aurreikuspenak betez geroz, 2010ean bi mila zuberotar gutiago biziko dira sorlekuan, bortxatuak izanen baitira kanpora joatera lan bila. Horrelakorik gerta ez dadin, 600 lanpostu
|
sortu
behar dira eta lanean hasiak dira jada, Zuberoako egitura ekonomikoetako arduradunak eta hautetsiak.
|
|
|
Eskolarteko lehiaketa Donostiako Euskararen Udal Patronatuak
|
sortu
zuen, Xabier Arregiren garaian. Lehenengo deialdia 1990ean egin zitzaien Donostiako eskola guztiei, komikia, olerkia, ipuina eta bertso sariak martxan jarriz.
|
|
|
Duela 100 urte baino gehiago zenbait herrialde paisaje jakin batzuen babes premiaz ohartu zen. Testuinguru horretan
|
sortu
zen 1872 urtean lehen parke nazionala Estatu Batuetan (Yellowstone); «Natura preserbatzeko eta oraingo nahiz etorkizuneko belaunaldien gozamenerako». Ingurune babestuaren kontzeptu edo definizio berri bat sortu zen:
|
|
|
Testuinguru horretan sortu zen 1872 urtean lehen parke nazionala Estatu Batuetan (Yellowstone); «Natura preserbatzeko eta oraingo nahiz etorkizuneko belaunaldien gozamenerako». Ingurune babestuaren kontzeptu edo definizio berri bat
|
sortu
zen: lur edo ur azalera bat, bertako baliabide naturalak babestu eta kontserbatzeko helburuarekin sortua eta legeen bidez kudeatua.
|
|
|
Naturaren babesa, kontserbazioa, naturaren kudeaketa eta gisa honetako kontzeptuak, subjetibitate eta anbiguotasun handiko hitzak izan dira betidanik, ondorioz,
|
sortu
izan dira askotan. Hori izan daiteke agian, gaur egun, hainbeste babes figura desberdin egotearen arrazoia (Parke nazionalak, Natur Parkeak, biotopoak, erreserbak, natur monumentuak, eta abar).
|
|
|
Hasieran, natur parkeen kontu hau ezezaguna zen garai haietan, arazo gehiago izan ziren. Guk bereziki ez dugu arazo handirik izan, baina esate baterako Nafarroan, Urbasako parkea dela eta arazo ugari
|
sortu
dira.
|
|
|
Misioa Shangai eta Hong Kong bezalako garapen ekonomiko sendoko zonaldeetan burutu zen. Shangai Txinako zonalde aberatsena da eta inbertsio proiektu bolumen handiena
|
sortu
dezakeena; Hong Kong, makinaria eta ekipamendu industrialaren sarbide izan daiteke.
|
|
|
Trebezia eskatzen du horrek, abesti bati ukitu magikoa eman diezaioketelako edo, alderantziz, betiko zapuztu. Baina, zer gertatzen da ekoizle lanetan dabilena talde bat
|
sortu
eta bere disko propioak plazaratzen hasten denean, eta are gehiago, eszenatoki batera igotzen denean zuzeneko emanaldiak emateko. Horixe da Alan Parsons artistaren kasua, martxoaren 7an Iruñeko Gaiarre Antzokian izan zena, bere azken diskoa, (r) The Time Machine» izenburukoa, aurkezten).
|
|
|
Arantxa Mariskalek honako adierazpenak egin zituen Xenpelar Dokumentazio Zentroari buruz" Gara" n:" 1987an Bertsozale Elkartea (Bertsolari Elkartea)
|
sortu
zenean, asmoetako bat(...) Euskal Herri osoko bertsolaritzaren dokumentazio eta informazioaren bilketa zentro bakar batean egitea. Lehen pausoa proiektuaren diseinua izan zen, eta, Jaurlaritza eta Euskaltzaindiarekin batera, abian jartzeko deialdi publikoa egin zen.
|
|
|
Beste arazo bat, teknikoki, euskara bera izan da. Lan teknikoa euskaraz egin ahal izateko arauak, izen zerrendak, eta abar ez daude euskaraturik eta horrek eguneroko lanean hainbat duda eta arazo
|
sortu
dizkigu(...).
|
|
|
1916an
|
sortu
zenetik Donostiako Hipodromoa zaldi lasterketen protagonistetako bat izan da. Erregeak, dukeak... atzerritarrak eta bertakoak igaro dira bertatik.
|
|
|
Ondorioz hainbat urtetan lasterketetako zaldien urritasuna pairatu zen Espainian.1955ean egin ziren lehen aldiz berritze lanak Donostiako Hipodromoan: pista osoa belar bihurtu, arrapaladetarako barruko pista
|
sortu
eta 1.600 metroko lasterketak ikusgarriagoak izateko erreka aldeko zuzena zubi alderantz luzatu zen.
|
|
|
" Eusko Jaurlaritzaren Urrezko Kopa" irabazteagatik, Wan Tu Tu zaldiak 15 milioi pezeta jaso zituen. 1997an
|
sortu
zen Udaletxearen menpe dagoen Donostiako Sustapen Elkartea. Elkarte hau zaldi lasterketen eta beste hainbat kultur ekitaldiren antolamenduaz arduratzen da
|
|
|
Hilaren 22an egin zen proiektuaren aurkezpena Donostiako Miramon teknologia parkean. Egitasmoa 1999an Eusko Jaurlaritzak emandako dirulaguntzari eta Plazaguneak enpresak prestatutako azpiegitura teknikoari esker
|
sortu
da. Hemendik aurrera, www.egunkaria.com helbidean urte osoko egunkariak bisitatu ahal izango dira.
|
|
|
Irungo Amaia Zentroa, Hondarribiko Euskara Zerbitzua, Irungo ikastola eta Urrugne ko ikastola. Eta hemen, Barrebusak barre eta algara
|
sortu
beharrean, amorrua eta negargura sortarazi zizkidan.
|
|
|
Ez gehiago ezta gutxiago ere. Berak bere azken liburuan(" Guia para orientarse en el laberinto vasco") iradokitzen duenaren arabera, nazionalistek
|
sortu
dituzte herri honek dauzkan ezaugarri nagusiak.
|
|
|
ORAIN Euskal Herriaren beste modelo bat ofizialdu da, behintzat ezker abertzalean, zabalagoa, egiatiagoa, eta Nafarroakoaren buztanari lotuak zerbait egokitu zaigu arabarroi. Gaur onartzen da alor berdetik kanpo
|
sortu
garenok, amaren altzoan euskara ikasi ez dugunok, horiek ere Euskal Herriko jendea garela. Bestalde, arabar gazteek, euskara ikastolan edota euskaldun berrien familian ikasitakoek, Gipuzkoa edo Bizkaiko gazte gehienen fonetika daukate, eta hori euskararen onerako ez bada, bai behintzat euskaldunen integraziorako.
|
|
|
Baina Araban
|
sortu
da Unidad Alavesa zirtzila, orain PP nagusi da, eta gure hirikide Gebara ageri da Lizarraren aurka, jelkideen tendentzia kontserbadore eta erregionalistarenaren aitzindari. Badirudi gatazka zibiletan hainbeste mende igaro eta, espainiolismoaren eta oportunismoaren aukera dela gure probintzian nagusia.
|
|
|
Irakasleen formakuntzari dagokionez honako puntuak dira lortu beharrekoak, didaktika taldeak osaturiko txostenaren arabera: orain arteko oinarrizko prestakuntza (Glotodidaktika I eta II ikastaroak) sistematizatu eta berritu; egungo diplomaturaren ordezkoa abian jarri; herrialdez herrialdeko 3 urteko planak osatu; lan talde nazionala
|
sortu
; jardunaldien eta bileren bidez formaziorako testuinguru egokiak sortu; espezializazioa bultzatu; eta didaktika foroetan parte hartu.AEK k bere kurrikulu propioa garatzeko asmoa du eta horretarako HABEk burututakoa ezagutaraziko dute lehenik, ondoren dokumentua aurkeztu, eztabaidatu eta diseinatzen joateko.
|
|
|
Irakasleen formakuntzari dagokionez honako puntuak dira lortu beharrekoak, didaktika taldeak osaturiko txostenaren arabera: orain arteko oinarrizko prestakuntza (Glotodidaktika I eta II ikastaroak) sistematizatu eta berritu; egungo diplomaturaren ordezkoa abian jarri; herrialdez herrialdeko 3 urteko planak osatu; lan talde nazionala sortu; jardunaldien eta bileren bidez formaziorako testuinguru egokiak
|
sortu
; espezializazioa bultzatu; eta didaktika foroetan parte hartu.AEK k bere kurrikulu propioa garatzeko asmoa du eta horretarako HABEk burututakoa ezagutaraziko dute lehenik, ondoren dokumentua aurkeztu, eztabaidatu eta diseinatzen joateko.
|
|
|
Eskari bereziei dagokienez, bulego tekniko bat
|
sortu
eta hor landuko dira plan desberdinak. Autoikaskuntza ere landu asmo dute AEK ko didaktikariek, horretarako lantalde berezia sortuz.
|
|
|
AEKren baitako antolaketaz gain, enpresa bat ere
|
sortu
zen bertako irakasleriaren laboralizazioa aurrera eramateko. Aurreko mintegian kooperatiba bat eratzeko prozesua ere jarri zen abian, baina definizio arazoak izateaz gain, traba instituzionalekin egin zuen topo AEKren asmoak:
|
|
|
Guri leporatutako erantzukizuna ere ez dugu aintzakotzat hartzen. ETAk berak
|
sortu
zuen esperantza berak zapuztu du. Ez da gure asmoa lehengo eszenatokiak errepikatzea baina ETAk badaki bere esku dagoela, neurri handi batean, hori areagotzea edo konpontzen joatea.
|
|
|
Zein izan da historian zehar poesiaren/ literaturaren papera? Poesia sumiso bat
|
sortu
nahi dugu. Gure aurrekoek atzamarrez bidea ireki zuten eta gaur gu hemen Jaurlaritzako sariketen" idazle" bilakatu gara.
|
|
|
Horregatik uste dut formalismo eta teknika hutsetik haratago joan beharrean gaudela. Horregatik
|
sortu
ditugu literatur taldeak, hor gaudela erakusteko. Gu ez goaz hitz hutsekin.
|
|
|
argazkiak, diseinoa, albumak lortu... Hasiera batean bi albumetan banatutako 48 postal
|
sortu
nituen. Orain ordea, beste hainbestez osatutako bigarren serie bat burutu dut.
|
|
|
Normalean ordea, gai hauek aldizkari espezializatuetan jorratzen dira eta ez dira irakurleri orokorrera iristen. Postal hauetan Bizkaitik hasi eta Lleidaraino, Pirinioetako hilharriak islatu nahi izan ditut eta hauen bitartez
|
sortu
jendearengan.
|
|
|
Louis Domecq Parisen
|
sortu
zen 1949an hazpandar familia batean. Ingeniaria da eta halaxe aritu da erretretara pasa arte.
|
|
|
Iparraldekoak eta Hegoaldekoak berdin sartzen ziren, baina afera politikoak kanpo utziak. Euskaldunak elgarrekin laguntzeko
|
sortu
zen Eskual Etxea. Giro politikoa izanik ere, ez da politika mugimendurik izan.
|
|
|
Gasteizko bertso eskola
|
sortu
eta Laudiokoak eman zion segida. Gerora Amurrion, Agurainen, Aramaion, Legution eta Kanpezun sortu izan dira bertso eskolak, Abel eta beste batzuen lan ixilari esker.
|
|
|
Gasteizko bertso eskola sortu eta Laudiokoak eman zion segida. Gerora Amurrion, Agurainen, Aramaion, Legution eta Kanpezun
|
sortu
izan dira bertso eskolak, Abel eta beste batzuen lan ixilari esker. Horrez gain, ia ikastola guztietan ikastaroak eta egin dira.
|
|
|
1969an Kaliforniako Unibertsitatean RFC sistema (azalpenen eskakizuna) agertu zen, proiektuan parte hartu zuten guztiei gai teknikoen inguruan iritzia emateko balio izan ziena. 1971n Michael Hart ek testu elektronikoak egin eta doan hedatzeko Gutemberg deituriko proiektua
|
sortu
zuen. Handik urtebetera, 1972an, sarearen jendaurreko erakustaldia egin zen eta egun hain hedatua dagoen posta elektronikoko lehen programa azaldu zen; azken hau aplikazio erabilienetakoa bihurtu zen.
|
|
|
Anartean, jatorrizko ARPANET proiektua beste sare batzurekin (satelite bidezko, lur gaineko irrati bidezko... beti ere paketeen trukatzean bat egiten bazuten) batzeko prestatzen ari zen. Robert Kahn ek 1972an
|
sortu
zuen mekanismo ireki hau, eta INTERNETING deitu zioten, sareak lotzeko balio baitzuen. Alabaina 1983 urtea jotzen da INTERNETen jaiotza urtetzat, sarearen alde militarra eta zibila bereizten direnean.
|
|
|
Alabaina 1983 urtea jotzen da INTERNETen jaiotza urtetzat, sarearen alde militarra eta zibila bereizten direnean. Urte horretan bertan
|
sortu
zen eremu izenen(". com",". edu" eta abar) sistema, gaur arte mantendu dena. 1984an William Gibsonek mundu berri honi izena jarri zion:
|
|
|
" ziberrespazioa". Hurrengo urtean Well
|
sortu
zen, erabiltzaileen lehenengo elkargoa. ARPANET 1989an desagertu zen, baina instituzio amerikar askok jada sortuak zituzten euren artean komunikatzeko sareak.
|
|
|
Urte horretan Tim Berners Lee suitzar ikertzaileak partekatutako hipertestu sistema baten proposamena egin zuen: www aren lehen zirriborroa zen, zientzialariak elkar komunikatzeko ideiarekin
|
sortu
zena.
|
|
|
1992an (sarean milioitik gora zerbitzari zeuden) Internet Society
|
sortu
zen, sarea teknikoki koordinatzeko agintaria izango zena. Ordenagailu pertsonalen hedatzearekin eta www herritarraren lehen nabigatzailearen (Nosaic izena hartu zuen, 1993an sortu zen) merkaturatzearekin, sarean nabigatzeko unea heldu zen.
|
|
|
1992an (sarean milioitik gora zerbitzari zeuden) Internet Society sortu zen, sarea teknikoki koordinatzeko agintaria izango zena. Ordenagailu pertsonalen hedatzearekin eta www herritarraren lehen nabigatzailearen (Nosaic izena hartu zuen, 1993an
|
sortu
zen) merkaturatzearekin, sarean nabigatzeko unea heldu zen. 1994an lehen ziberbankua zabaldu zen.
|
|
|
Informatikaren eta Elektronikaren sektoreak 52.800 milioi dolarreko (ia 8 bilioi eta erdi pezeta, 335.000 milioi libera inguru) merkataritza elektronikoa
|
sortu
zuen 1999an, eta kopuru hori 410.000 milioi dolarrekoa izango omen da 2003an, hots, 2003 urteari begira aurreikusten den guztizko kopuruaren %37 Interneten ardatz nagusi den informatikaren sektorea da guztietan erasokorrena, bere negozioari aplikatzen baitio. Dell Computer, Cisco Systems eta Intel en artean egunero 100dik gora milioi dolar saltzen dute Interneten.
|
|
|
Telekomunikazioaren sektoreak 1.500 milioi dolarreko merkataritza elektronikoa
|
sortu
zuen 1999an, eta kopuru hori 15.000 milioi dolarrekoa izango omen da 2003an, hots, 2003 urteari begira aurreikusten den guztizko kopuruaren %5 Internetek ohiko bihurtu du datuen trafikoa, eta horrek sektore honetan parte hartzen duten ia guztien negozioa sendotu du. Gainera, sektore honetan aitzindari diren AT&T; eta MCI WorldCom bezalako konpainiek enpresei telekomunikazio zerbitzuak eskaintzeagatik jasotako sarrerak handitzen ari dira etenik gabe.
|
|
|
Finantza zerbitzuen sektoreak 14.000 milioi dolarreko merkataritza elektronikoa
|
sortu
zuen 1999an, eta kopuru hori 80.000 milioi dolarrekoa izango omen da 2003an, hots, 2003 urteari begira aurreikusten den guztizko kopuruaren %6 Finantza zerbitzuak bereziki Interneten ezaugarriei egokitzen zaizkien zerbitzuak dira. Erraz digitalizatzen dira eta on line banatzen dira.
|
|
|
Energiaren sektoreak 11.000 milioi dolarreko merkataritza elektronikoa
|
sortu
zuen 1999an, eta kopuru hori 170.100 milioi dolarrekoa izango omen da 2003an, hots, 2003 urteari begira aurreikusten den guztizko kopuruaren %12 Aztergai dugun txostenaren arabera, energiaren merkataritza bolumen garrantzitsu batekin ari da sarera aldatzen. Gas naturala izan da horretan aitzindaria.
|
|
|
Bidaien sektoreak 12.800 milioi dolarreko merkataritza elektronikoa
|
sortu
zuen 1999an, eta kopuru hori 67.400 milioi dolarrekoa izango omen da 2003an, hots, 2003 urteari begira aurreikusten den guztizko kopuruaren %17. " BusinessWeek" aldizkariko txostenaren arabera, bidaia agenteak saihesten hasiak dira nola kontsumitzaileak hala enpresak, eta sarera jotzen ari dira bidaia txartelak erosteko eta erreserbak egiteko orduan.
|
|
|
Banaketaren sektoreak 18.200 milioi dolarreko merkataritza elektronikoa
|
sortu
zuen 1999an, eta kopuru hori 108.000 milioi dolarrekoa izango omen da 2003an, hots, 2002 urteari begira aurreikusten den guztizko kopuruaren %6. " BusinessWeek" aldizkarian jasotako txostenak dio eszeptikoek Amazon.com enpresaren zenbaki gorriak, egunetik egunera handiagoak, aurkezten dituztela argudio gisa.
|
|
|
Gauzak horrela, BBVAko arduradunek bere egin zituzten banku espainiarrean zentzu honetan eginiko urratsak, eta ziberbanku berri honekin negozio arlo berri bat sortzeko erabakia hartu zuten. Honenbestez
|
sortu
da bategindako banku berriaren hamargarren negozio arloa.
|
|
|
Kristina sozietateak Espainiako Estatuko sarean dagoen merkatuaren parte handi bat okupatu nahi du oraindik behar bezala garatuta ez dagoen arlo batean. Kontsultategi enpresa sortzaile antzeko bat
|
sortu
nahi dute Interneten negozioa egin nahi duten konpainia handiei soluzio integralak eskaintzeko xedez. Horretarako Proxicom enpresa estatubatuarrarekin elkartu dira.
|
|
|
Horretarako Proxicom enpresa estatubatuarrarekin elkartu dira. Enpresa honek sei urteko esperientzia du mota honetako negozioetan eta dagoeneko 150etik gora proiektu
|
sortu
eta gauzatu ditu MCI, Mobile, General Motors, America on line eta Merry Linch bezalako enpresa handiekin.
|
|
|
BBK k berrikuntza hauei ematen dien garrantziaren erakusgarri da kutxa honek Robotiker, Ingelectric Team eta Arteche enpresekin batera
|
sortu
berri duen" Punto Comercial" konpainia. Aurreneko euskal konpainia da" Business to Business" (B2B) enpresen arteko merkataritza elektronikoaren arloan soluzio globaletan espezializatua.
|
|
|
Hispavista (http:hispavista.com) atariaren sortzaileak eta jabeak dira. Jon, Unai eta Paul Elosegik duela soilik hiru urte
|
sortu
zuten 500.000 pezetarekin (20.000 libera), eta beren biziko negozioa egin dute. LibertySurf enpresa frantsesak (http://www.liberty surf.fr) atariaren atal bat erosi du 6.000 milioi pezetatan Espainiako Estatu osora zabaltzeko xedez.
|
|
|
Proiektua gogoan nuen eta Elkarlanean argitaletxekoekin hitz egina nuen. Baina momentuan baztertuta geratu zen, Igartza sariarena
|
sortu
zenean
|
|
|
Eta engainuarena liburuaren gai nagusietako bat da. Engainuaren katalogo oso bat
|
sortu
da nobelan. Hasieran bakardadea eta memoriaren inguruan idaztea zen asmoa.
|
|
|
Parisen
|
sortu
zen eta 43 urte dauzka. Aita euskalduna zuen eta 1965ean etorri zen bizitzera Euskal Herrira.
|
|
|
Eta hor diraute Erreka Mari bezain gazte. Txotxongilo taldea 1971n
|
sortu
zutenetik, haurren marrazki eta gutunak dira jarraitzeko adorea ematen dietena. Bere etxean hartu gaituenean baxu hitz egiteko esan digu Enkarnik, bere panpinak oraindik lo daudela, Kubako Matanzas jaialditik itzuli berri.
|
|
|
Zuek hasi baino lehen, gurean ez zen txotxongilo tradiziorik. Hutsune hori beraz, ezerezetik
|
sortu
behar izan zenuten.
|
|
|
Programa honek ez dizkie ezagutza asko irakatsi nahi irakasle eta ikasleei, zeren ezagutzek ez baitute iragartzen arriskua, eta ezta sexu osasuna ere. Programa honekin eskolan balorazio guneak
|
sortu
nahi dira, gai pertsonalak lantzeko espazioak. Funtsean programa biografikoa da, eredu biografikoa erabiltzen dugu, hots, ikaslea bere biografian sexualitatearen eboluzio logikoa sartzen joatean datza:
|
|
|
Antzerkian, komikietan, zinean, publizitatean... erabiltzen dira herri literaturatik datozen istorioak. Wagnerrek esaterako," Beldurra zer den jakitera abiatu zen baten ipuina" baliatuz
|
sortu
zuen musika obra bat. Istorio krudelak eta beldurgarriak ziren hasieran.
|
|
|
Are gehiago, bada Orson Wellesen filmen planoetan Urrabietaren eragina antzematen dela esaten duenik. Bere arkatzarekin ordura arte ezinezkoak ziren joerak eta egiturak
|
sortu
zituen, marren lodiera erabateko kontrolpean zuen. Ezer ez zegoen bera eta azken emaitzaren artean, bere trebetasuna baino ez.
|
|
|
Hezkuntzari dagokionez, Hezkuntzaren Aldeko Plataforma (Plataforma por la Educacion)
|
sortu
berri da herrian Kantabriako Hezkuntza Kontseilaritzari zentru berri bat zabaldu dezan eskatzeko. Castron 10 urte bitarteko 1.700 haur dago, inguruko estatistika guztiak hausten dituen kopurua.
|