|
2000
|
|
|
Industri Sustapen eta Eraldaketarako Baltzua (SPRI) EAEk 80ko hamarkadan bizitako industria krisialdi larriaren urterik latzenetan
|
sortutako
erakundea da. Elkarte hau EAEko industria birmoldatzeko eta sustatzeko tresna gisa sortu zen.
|
|
2001
|
|
|
Euskal Soziolinguistika Institutua
|
Sortzen
erakundeak plazaratzen duen aldizkari honen 36 zenbakian, besteak beste, honako lan hauek aurki ditzakezue: Xabier Isasiren" Hizkuntza gutxitua, bizi iraupena eta normalkuntza", David Anaut en" Nafarroako administrazio publikoetan euskararen erabilera arautzeko dekretua", Olatz Altunaren" Euskal Herri mailako erabileraren laugarren kale neurketa abian", Pablo Suberbiolaren" Itzultzaile baten ametsa... egunero", Jordi Bañeres en" Hizkuntza politikako legearen eragina araua oraindik hedatu gabeko eremuetan", Iñigo Urrutia Libaronaren" Kronika:
|
|
|
Jakina, horrek denak, kontrako grebak, matxinadak eta gerra zibilak, sortu zituen. Eta borroka horietan
|
sorturiko
erakunde arduratsuenak berehala jabetu ziren, «etsaia» bezala beraiek ere internazional alorrean ari zutela. Mundu guztiko herri eta langileak elkar gaitezen!
|
|
2002
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitateak, Euskal Herriko Ikastolen Elkarteak, Partaidek, AEK k eta Emunek sortu dute Ikasgu Nagusia. Erakunde horiexetan dauden trebakuntza beharrei erantzuteko asmoz jaio da kooperatiba mixto gisa
|
sortutako
erakundea, baina aipatutakoaz gain, hezkuntzaren eta ikerketaren alorretan jardun nahi luke. Hezkuntza Zentroetako Zuzendaritza Masterra da Ikasgu Nagusiak, Mondragon Unibertsitatearekin elkarlanean, abiatutako lehen ekimena.
|
|
|
Teknokrazia prozesu teknoekonomikoan hautabideak plazaratzen diren unetik amaitzen da, bide horretatik gatazka berriak
|
sortuz
erakunde, alderdi, interes talde eta modu orotako esfera publikoen baitan eta euren artean. Era berean, sistema sozialen autoerreferentzialitate indiferentearen irudia zapuzten da (Beck, 1994:
|
|
|
Udalaren edo tokiko administrazioaren ondasuna diren eta hedadura eremu lokala duten emisorak dira udal irratiak. Kudeaketari dagokionez, udalek berek kudea ditzakete, udal elkarte edo organo baten bidez?, edo espresuki
|
sorturiko
erakunde autonomo baten bidez.
|
|
|
Administrazioek, estatu, autonomia edo udal administrazioek? kudeatzen dituzten emisorak dira, bai zuzenean, bai propio
|
sorturiko
erakunde publiko baten bidez.
|
|
2003
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatea (UEU). 1973ko udan, Donibane Lohitzunen
|
sortutako
erakundea da, hain zuzen, liburu honen arrazoia eta lan gaia. Hogeita hamar urte bete zituen 2002 urtean, eta milaka lagun pasa dira bere geletatik, antolatu den tokietan.
|
|
|
Egun, ETAren ekina internazionalizatzen dela polizia iturrien eta behatzaileen arabera, irudi du borrokak ez duela bukatzerik, aberria ala hil lelo zahar ezagu  naren hegalpean etsaiaren edo gure populuaren amore emate hutsaz salbu. Halatan, gatazka negoziaketaz ez bururatzearen interes bakarra, Euskal Herriaren erraietarik duela berrogei urte
|
sortu
erakunde armatuak daukala sinestera helduak gara orain eta sineste mingarri horrek dudak hazten dizkigu. Duda hori pentsa akuilu gisa balia dezakegu.
|
|
2004
|
|
|
Tamamesen Ekonomiako Hiztegiaren arabera, Trilaterala" Mr. Brzezinski jaunaren ekimenez
|
sorturiko
erakundea da. Brzezinski erabakigarria izan zen Jimmy Carter presidentearen() botereko estrategian, eta Brookings Institution erakundean hainbat ikerketa burutu zituen, azkenean David Rockefeller »Chasse Manhattan Bank eko presidentea», konbentzitzera iristeraino.
|
|
2005
|
|
|
Horrela bada, emakumearen parte hartzearen auzia azaltzen denean, talde honek aukera ikusten du urtetan zehar galdu dituen prestigio eta ohore mailak berreskuratzeko. 1997 urtetik aurrera Alardea pribatizatu egiten da eta betikoek
|
sortutako
erakunde baten esku gelditu da. Gizarte zibilaren esku gelditu behar delakoaitzakiaz Alardea pribatizatu da.
|
|
|
IKASBATUAZ ikastola pribatuen artean
|
sortutako
erakundea da Z O
|
|
|
Arazoek jarraitzen badute, lan prozesuenkoordinazioa etenda gelditzen da, eta egoera horrek eragin handia izango du irakasleengan, langileengan, gurasoengan, ikasleengan, oro har, eta ikastetxean. Ikastetxean arazoak
|
sortzeak
erakundearen bazter guztietan dauka eragina. Koordinazioa baldintzatzen edo eragiten duten beste faktoreen artean hauek azpimarratukoditugu:
|
|
2006
|
|
|
1980 hamarkadan
|
sortutako
erakundeek, bi itxura hartu dituzte funtsean: 1) Lehen Ministroari loturiko barne instituzioak, esaterako Hizkuntza Frantsesaren Ordezkaritza Orokorra ala Hizkuntza Frantsesaren Goi Kontseilua, eta 2) kanpoari begira dauden erakundeak, hala nola, Frankofoniaren Goi Kontseilua eta, beste maila batean, Kultura eta Teknika Lankidetzaren Bulegoa.
|
|
2007
|
|
|
1 Inskribatutako eliza, konfesio eta komunitate erlijiosoek erabateko autonomia izango dute, eta arauak ezarri ahal izango dituzte euren antolaketa, barne araubide eta langileen araubidearen inguruan. Arauok, eta eliza, konfesio eta komunitate erlijioso horiek euren helburuak betetzeko
|
sortu
erakundeen arauek jaso ahal izango dituzte horien nortasun erlijiosoa eta izaera propioa babesteko klausulak, bai eta euren sinesmenak behar bezala errespetatzeko klausulak ere, Konstituzioak aitortutako eskubide eta askatasunak errespetatzeari kalterik egin gabe, eta, bereziki, askatasun, berdintasun eta bereizkeriarik ez izateko eskubideei kalterik egin gabe.
|
|
|
Halako taldea, bere buruaz hitz egiterakoan langintza politikoetarako jaioa dela behin eta berriz esan arren, ekintza terroristetarako
|
sortutako
erakundea da.
|
|
|
Partzuergoak egindako da Eskoriatzako Kulunka. Hau da, Jaurlaritzak eta udalek elkarlanean
|
sortutako
erakundeak. Berez, irailaren 6an zabaldu zituen ateak eta orduan hasi zen zerbitzua ematen.
|
|
|
1950eko hamarkadako beste fenomeno nabarmena Elizaren inguruko taldeen indartzea eta bilakaera izan zen. Accion Catolicatik
|
sortutako
erakundeek (JOC, HOAC, Baserri Gaztedi, eta abar) gero eta garrantzi handiagoa hartu zuten denborak aurrera egin ahala. Hamarkada horretan ez zuten helburu politikorik erakunde horien zereginek eta hausnarketek (ez dira nahastu behar hamar urte geroago gertatu zenarekin).
|
|
|
Garai edo aldi batean zerbait lortuko bagenu ere, egoerari eustea lehia amaiezina izango litzateke, eta berandu baino bizkorrago mundu guztiko erakunde handiek erabakiko lukete enpresa horien atarramentua. Guk —Kutxok— beste enpresak kudeatu bai, besteek gurea ez, ametsa da. b) Baina Kutxen fusiotik
|
sortutako
erakundea, non egongo litzateke. Kutxak fusioz batuz, merkatuaren arnasaz eta norabideaz gogotuz, etekin bilari huts diren merkatuek irentsia izanez gero, zein aldetan egongo lirateke?
|
|
2008
|
|
|
Zerga pertsonalen kasuan, beraz, 35.4 artikuluko erakundeak ezin direnean zergaren subjektu pasiboa izan, erakunde horietako kideei ez zaie solidaritatea aplikatzen. Horrenbestez, kide bakoitzaren tributu betebeharra ez da
|
sortzen
erakunde horien bidez lorturiko etekinak direla bide bakarrik; horrezaz aparte, kideak berak lortu dituen etekinak kontuan hartu behar dira. Dirudienez, solidaritatea zerga errealetan bakarrik aplika daiteke.
|
|
|
Produktu eta erakunde hauek gizarteari mezu jakin bat transmititzeaz gain (hizkuntza eredu bat, eskolatze proposamen bat...), Euskal Herriko kultur bizitzan parte hartzen zuten gainerako botereguneekin eta eremuekin interaktuatu zuten. Izan ere, Azkuek
|
sortutako
erakunde askoren helburua, bere proiektuei autoritatea ematea zen, boterea lortzea. Era horretara bestelako botereekin negoziatu zuen edo haien gainetik jarri.
|
|
|
468 Diputazio probintzialak Cádizko Konstituzioak
|
sorturiko
erakunde berriak ziren eta forulurraldeetako betidaniko diputazioen eskuduntzen murriztea ekarri zuten: «Cumplían un papel de intermediario entre el Gobierno y la provincia, constituyendo además el órgano de fomento de los intereses provinciales, de control de la gestión de los municipios y de garantía del mantenimiento del orden público» (Rubio Pobes, 1997:
|
|
|
Gaur egun Ezker Batuan jarraitzen duten, Ezker Batutik joanak diren eta Ezker Batuakoak ez diren pertsonez
|
sortutako
erakunde politiko bat da. Euskal ezkerra berregituratzeko tresna izateko sortu gara.
|
|
|
Era berean, politika hau aurrera eroateko
|
sortutako
erakunde eta kontseiluek bertan behera laga behar dira. Iaz sortutako Euskarabidearen afera dugu, esaterako; Vascuencearen legea oinarritzat izanda, Hezkuntza Sailaren politika justifikatuko duen tresna kontsultibo gisa jarduten du, erabakitzeko ahalmenik ez duela.
|
|
2009
|
|
|
1918an Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako eta Nafarroako foru diputazioen babespean
|
sortutako
erakunde zientifiko kulturala da Eusko Ikaskuntza. Euskal kultura garatzeko tresna bezala sortuta, egun, EAEn, Nafarroan eta Iparraldean dago.
|
|
|
Gainera, Institutuko kideak dira elkarte filialetako buruak ere. Institutuak
|
sortutako
erakunde akademiko edo zientifikoak dira elkarte filialak, jakintza arlo bakoitzeko bat. 28 elkarte dira guztira.
|
|
|
Ezer ez zigutengaldetu, ez ziguten ezer kontsultatu, gure gainetik erabaki zuten eta esan zigutenisilik egoteko, ahanzteko. Horrela, klase politikoak eta
|
sortutako
erakundeek libreikusi zuten euren burua egia ez ikertzeko, justizia ez egiteko eta ordainaren bideariez ekiteko. Garai hura igaro zen.
|
|
|
«Comision Liquidadora de la Caja de Reparaciones» deituriko ataleanbestalde, desjabetutako ondasun horiek itzultzeko asmoz
|
sorturiko
erakundearen dokumentazioa kontsulta daiteke.
|
|
|
Bestaldetik, ia herri guztietan, diru politika egikaritzeko funtzioarekin berez
|
sorturiko
erakundeak daude. Gehienetan, arlo exekutibotik berjabe dira erakundeok, adibidez Europako Banku Zentrala, Estatu Batuetako Erreserba Federala, Ingalaterrako Bankua edo Japoniako Bankua.
|
|
|
Baina horiez gain, baziren ere hain ezagunak ez diren beste instituzio batzuk. Hezkuntza, orobat, euskal emigranteek
|
sorturiko
erakundeen helburuen artean bazegoen. XVIII. mendetik aurrera, hainbat egitasmo burutu ziren Ameriketan, euskal ikastetxeak sortzeko asmoarekin; beraietan, hezkuntza praktikoaz gain, euskal kulturari eta hizkuntzari ere txoko garrantzitsua utzi zitzaien.
|
|
|
Kasu horietan, zorra epe jakin batean ordaintzeko errekerimendu juridikora ere iristen da entitatea. Berankortasun zerrendak Berankortasun kasu larrienetan, horretarako
|
sortutako
erakundeen erregistroetan sartzen da bezeroa, hala nola Ordaindu gabeko Onarpenen Erregistroan (RAI) edo Kredituko Finantza Establezimenduen Elkarte Nazionalean (ASNEF). Praktika honen lehen ondorioa da erabiltzaileak ezin duela kreditu erakundeen finantziazio lerroetara sartu, zerrenda horiek maileguak edo hipotekak ematean banku erakunde gehienen erreferentzia baitira.
|
|
|
Legez
|
sortutako
erakunde autonomo bat izan dadin nahi dute UGTk, LABek, ELAk eta CCOOk
|
|
|
Herritarren Epaimahaia edo Demokrazia Deliberatzailearen Esperimentuak izenekin ere deituak, Teknologiarako Daniar Batzordeak ezarri zituen. Batzorde hori Danimarkako legebiltzarrak 1995ean
|
sortutako
erakunde independentea da, 1986tik jardunean zegoen Teknologiarako Batzordearen oinordekoa. Bere eginkizuna:
|
|
2010
|
|
|
Generalitateko presidentetzarako aurkezten diren alderdi horiek nahi dutena da euren iritziz umezurtz dagoen independentziaren aldeko gizarte mugimendu honen aitatasuna aldarrikatu, eta horren botoak bereganatu. Reuseko independentistaren ustetan, alferreko lana da Espainiako Konstituzioak baimenduta
|
sortutako
erakunde baten bidez Espainiako legediari aurre egiten saiatzea, hark inoiz ez baitu halakorik onartuko. Espainiako Konstituzioak eskuak lotzen dizkigu, eta aurrerago joaten saiatzen bagara, Konstituzionalak geldiarazten gaitu; bada katalanok zeharkatu ezin dugun lerro gorri bat, legedia bete arren.
|
|
|
Baina ikastola guztiak sare publikora zergatik ez ziren pasatu galdetuta, bi arrazoi nagusi argudiatu ditu Isabel Zelaak. . Lehenik, ikastolen mugimenduan eta bere zuzendaritza organoetan nahiko sustraituta zegoen aurreiritzi politikoaren ondorioz, Autonomia Estatututik
|
sortutako
erakundeak zalantzan jartzenzituena eta marko juridiko politikoa bere helburu politikoak lortzeko oztopotzat hartzen zuena?. Zelaaren arabera,, pentsaera hori zutenei ezinezkoa egiten zitzaien onartzea marko horretatik eta erakunde horietatik sortutako lege batek ikastolen auzi historikoari konponbide egoki bat eman ziezaiokeenik.
|
|
|
CNAE 1938ko apirilean
|
sorturiko
erakunde errepublikano ofizial bat zen etaofizial izate horrexegatik desegin beharrean aurkitzen zena. Esan nahi da Frantziako Gobernuak Francoren Estatua errekonozitu zuenean Errepublikaren izeneanziren erakunde guztiak Estatu berriaren esku gelditu zirela eta artean zela CNAE.Hori horrela, eta oraindino SERE sortzeko zenez, aipaturiko «Comiteak» zituendiruak ahalik eta azkarren banatu behar ziren, arriskua handia zen-eta ondasunaknazionalen eskuetan erortzeko.
|
|
|
interesari erantzuna ematen saia daitezen
|
sortutako
erakunde honek (EKren 124 art. eta BJLOren 435 art. eta FEO) erraz zenba daitezkeen aldietan parte hartzen du lan prozesuan. Batzuetan txostenak egingo ditu, besteetan entzuna izan du (LPLren 5.3, 33, 211, 212, 218, 223 eta 224 art.), eta beste batzuetan alderdi gisa arituko da (LPLren 80.2, 82, 162, 163, 165, 171, 175 eta 6 XG).
|
|
|
bake eta bestelako kontzeptuen gaineko zilegitasunaren eskasa. (4) Instituto Nacional de la Vivienda, 1939an
|
sorturiko
erakundea.
|
|
|
Euskaldun gehienen nahiak orain arte
|
sortutako
Erakunde eta esparru juridikoak errespetatzea; baita ere, Erakunde nahiz esparru horiek aldatzeko eta eguneratzeko zilegitasun demokratikoa errespetatzea.
|
|
|
Orain artekoan euskal herritarren borondateak
|
sortutako
erakunde eta marko juridikoen legitimitatea errekonozitu eta errespetatzea, eta baita, orobat, erakunde eta marko horiek aldatu eta eguneratzeko aukeren legitimotasun demokratikoa ere.
|
|
|
Gerrak kultur jendearen heriotza ekarri zuen (Aitzol, Lauaxeta, Martin Lekuona...), lagun ugariren erbesteratzea (Lopez Mendizabal, Altube, Arteta, Riezu, Tellaetxe.) eta gehienen bortxazko isiltasuna. Ondoren, Franco buru zuen diktadurak, Hegoaldea normalizatzeko
|
sortu
erakunde, abiatu ekimen eta prestatu egitasmo guztiak deuseztu zituen. Dena hasteko zen berriro. zegoena eta, bigarrena, Vichy hirian gobernu laguna zuena, Petain mariskala buru.
|
|
2011
|
|
|
Azken hilabete honetan bi emakume hil dituzte, ustez beren bikotekide izandakoek, Durangon eta Hernanin. Gertakari latz horiek, aparteko bilera egitera behartu ditu Euskadin
|
sortutako
Erakunde arteko Batzordeak.
|
|
|
Marivi Ugarteburuk hitz egin du euskaraz eta Txelui Morenok gaztelaniaz. Aro politiko berriaren aurrean ezker abertzaleak berritu egin behar du ahalik eta hoberen jarduteko, eta bide horretan,
|
Sorturen
erakunde politiko berriarentzat eztabaida prozesua oso garrantzitsua izango da, esan dute.2009ko azaroan Altsasuko adierazpena egin zuten toki berean bildu dira ezker abertzaleko 200 kide inguru. ETAren iragarpenaren ostean ireki den bide eta aro berriari buruz mintzatu dira.
|
|
|
Udako Euskal Unibertsitatea 1973ko udan Donibane Lohizunen
|
sortutako
erakundea da. Baionan Euskal Erakustokian Ikasek ereindako Euskal Asteen hazitik sortu zen.
|
|
|
Gobernantzak, sektore pribatu eta publikoaren barneko nahiz arteko mugak desagertzea dakarren gobernatze moduei egiten die erreferentzia (Stoker, G. 1998). Stokerrek gobernantzaren definiziorako zehazten dituen proposamenen artean, lehenik, gobernantza gobernutik eta haratago
|
sorturiko
erakunde eta aktore taldearen gainean eraikitzen dela dio. Bestetik, arlo sozial eta ekonomikoa aldi berean lantzeko muga eta erantzukizunak gainditzeko aukera errazten du.
|
|
|
Lortutako energia aurrezkiaren baliokide diren emisioek 3.213 tona CO2 ekarriko lituzkete, eta ekonomia atalean, energia kontsumoa 900.000 euro gutxiago murriztuko litzateke. Erresuma Batuan
|
sortutako
erakundea da Institute of Transport Management, eta haren helburua da hegazkinen estandarren garapenari ekarpen nabarmenenak aitortzea eta, irabazi asmorik gabe, garraioaren industria oro har sustatu eta ezartzea.
|
|
|
Hala ere, ez ordaintzeko arriskua (hau da, inbertitutako guztia ez itzultzeko arriskua) gero eta handiagoa da. Ez da baztertzen Espainiak Europako Erreskate Funtsera jo behar izatea (estatu guztien diruarekin
|
sortutako
erakundea, muturreko egoerei aurre egiteko) edo Nazioarteko Moneta Funtsari laguntza eskatu behar izatea. Arrisku prima:
|
|
2012
|
|
|
88.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak gomendatzen du giza eskubideen nazioarteko instrumentuen estatu alderdiek, Biltzar Orokorrak eta Ekonomia eta Gizarte kontseiluak kontuan har dezatela giza eskubideen tratatuen arabera
|
sortutako
erakundeak eta hainbat mekanismo eta gaiaren araberako prozedurak aztertzeko aukera, efizientzia eta eraginkortasun handiagoa sustatu ahal izateko, organo, mekanismo eta prozedura desberdinen bitartez, kontuan hartuta, betiere, mandatuen eta zereginen bikoiztasuna eta gainjartzea saihesteko beharra.
|
|
|
Nazioarteko gizarte zibilean
|
sorturiko
erakunde horiekin batera, herri indigenen artean ere nazioartekora batera ekiteko World Council of Indigenous Peoples (WCIP) (1975) eta International Indigenous Treaty Council (IITC) (1974) sortu ziren Ipar Amerikan. 1974an AEBko 100 nazio indigenak autodeterminazioa eskubidearen aldeko apustua egin eta Subiranotasun Aldarrikapena sinatu zuten (Ryser, 1992).
|
|
|
(Martí i Puig, 2004; Pieck, 2006), Latinoamerikan, aldiz, erregio mailako erakunde pan indigenen sorrera ikusiko dugu. Aurreko hamarkadan
|
sorturiko
erakundeak Confederación de Naciones Indígenas de la Amazonia Ecuatoriana (CONFENIAE), Asociación Indigena de la Selva Peruana (AIDESEP), Consejo Regional Indigena del Cauca (CRIC), Confederación Indigena del Oriente Boliviano (CIDOB), UNI (Brasil) eta hamarkada honetakoak Organización Nacional de Indígenas de Colombia (ONIC) bateratu egingo dira eta Confederación de Organizaciones de la C...
|
|
|
32 COS CCOOek, UGTk eta USO LSB Langileen Sindikal Batasunak 1976ko uztailaren 22an
|
sorturiko
erakundea zen, langileen errebindikazioak eta aldaketa politikoaren eta sindikalaren alde egiteko langile erakundeen ekintza batze aldera.
|
|
|
i. Ez dira gehienak negoziorako aukera konkretuen kausaz
|
sorturiko
erakundeak, esan nahi baita, bestelako arrazoibide kultural edo sozialek bultzatu zutela nagusiki haien sorrera. Aspektu honi loturik, erakunde baten salbuespenarekin, gainerako erakunde guztiak herri mugimenduko elkarte eta pertsonen bultzadaz sorturiko erakundeak dira, ez beste enpresa batek sorturikoak.
|
|
|
Ez dira gehienak negoziorako aukera konkretuen kausaz sorturiko erakundeak, esan nahi baita, bestelako arrazoibide kultural edo sozialek bultzatu zutela nagusiki haien sorrera. Aspektu honi loturik, erakunde baten salbuespenarekin, gainerako erakunde guztiak herri mugimenduko elkarte eta pertsonen bultzadaz
|
sorturiko
erakundeak dira, ez beste enpresa batek sorturikoak.
|
|
|
Euskal Herrian Euskaraz erakundearen ekimenari erantzunez hainbat udalek 1988an
|
sortutako
erakundea da. Euskararen erabilpena normalizatzeko udal arautegia onartu zuten.
|
|
|
Zuzenbide zibila eta pribatuaren esparruan, zuzenbide publikoan baino gogorrago ageri zen C. Loizaga. Maiorazkoen binkuluaren bidez
|
sorturiko
erakundeak ez zuen onartzen desegin zitekeenik. Kasu horretan, nobleziak lege zaharrean bere ondasunak zaintzeko asmatutako legedia bere horretan irautea nahi zuen.
|
|
2013
|
|
|
Beste guztiek onartzen dituzte inperialismoak jarritako arauak eta erakundeak, eta horien barruan nahi dute jokatu. Horiek onartzen badira, ordea, ezinezkoa da gure askatasuna lortzea; boterean daudenen alde
|
sortutako
erakunde eta arauak baitira, gu menderatzeko egindako arauak.
|
|
|
Teknologia berrien abantailak. Dena txukun, bat batean eta modu ikusgarrian egiten dute antolatzaileek, Fundación 2012 Fundaziokoek (“Bakea eta Askatasunaren aldeko Kulturen Urtea” ekimenaren garapena kudeatzeko Eusko Jaurlaritzak
|
sortutako
erakundea). Hori bai, esaldi guztiak gazteleraz ageri dira pantailan.
|
|
|
Pena da alde batetik, horretan ispilu on faltan nondik ikasia ere gutxitzen delako. Kontua da, beste gai batzuetan bezala, euskal komunitatearen nerbio soziala aipagarria dela, eta nahiko ezohikoa nerbio sozial horretatik
|
sortutako
erakundeek horrelako protagonismoa izatea hizkuntzaren garapenean.
|
|
|
Gizarte antolatutik euskararen hausporako
|
sortutako
erakundeak artikulatzea da mende berriko zereginen adarrek behar duten adar enborretako bat.
|
|
|
Gehienak, esan dezagun. Hedabideen arloan, corpusaren arloan, hezkuntzaren arloan, kulturgintzaren arloan, euskalduntzearen arloan eta beste hainbatetan
|
sortutako
erakundeak hor daude, elkarrekin. EGE hauen artean irudi juridikoaren aldetik badira enpresak, elkarteak, fundazioak eta hauen baitako modalitate desberdinak, baina ez dira sortu kapitalaren bulkada lukratibo batek bultzatuak:
|
|
|
Badu, ordea, berezitasun bat, handia: euskararen hauspoan berariaz
|
sortutako
erakundeak biltzean, hizkuntza komunitatearen zentro sinbolikoa osatzen duela, nolabait. Itzuliko naiz gai horretara.
|
|
|
Gizarte antolatutik
|
sortutako
erakundeen eta erakunde publikoen arteko paper banaketa da galdegai nagusietakoa.
|
|
|
Ze egiteko dagokio gizarte antolatuaren espazioan
|
sortutako
erakunde sareari. Ze zentraltasun edo albokotasun dagokio hizkuntza komunitatearen gidaritzan?
|
|
|
Jeltzaleek, eta oro har erakunde autonomikoen apustua egin dutenek, instituzio ofizialen zentraltasuna defendatzen segitu badute ere, beren diskurtsoan gero eta gehiago nabarmendu dute gizarte ekimenetik
|
sortutako
erakundeen garrantzia.
|
|
|
Ez da gauza makala: hiztun komunitatetik berariaz hizkuntzaren hausporako
|
sortutako
erakundeen saretze zabala.
|
|
|
Formulazio horri neurria hartzen ez da erraza gurea bezalako herri astindu, ezindu eta beroan. Ezker abertzalearen estrategia armatuak eta erakundeei buruzko eten politiko sakonak iraun duten aroan, gizartetik
|
sortutako
erakunde eta mugimenduek zabaltasunaren ideia erabili dute ur gainean ibiltzeko.
|
|
|
Esanguratsua dena da ohartzea gurean neska mutikoak estatuaren eta kapitalaren esparruko artefaktuen eragina duten moduan gizarte antolatutik
|
sortutako
erakundeen eraginpean ere badaudela beren eguneko jardun gehienean. Ikastolek, herriko hezkuntza ez arautuko taldeek, euskalgintzako mugimenduek, inguruko kooperatibek, herriko elkarteek eta beste hainbat ahalmen gunek sortutako eraginak neurri handi xamarrean ukitzen dute beren bizitza eta heziketa.
|
|
|
Corpusa, hedabideak, kulturgintza, hezkuntza, helduen euskalduntzea, tokian tokiko hiztun komunitatearen artikulazioa, enpresen euskalduntzea, aisialdia... Garabide multzo bakoitzean, berariaz horretarako
|
sortutako
erakunde sorta. Horietako% 80 taupada zibiletik sortu eta hala kudeatutako gizarte erakundeak.
|
|
|
Consejo de Organizaciones Mayas de Guatemala. Hizkuntza eta identitate maiaren alde
|
sortutako
erakunde sozialen bilgune izan nahi zuen kontseilua zen.
|
|
|
Multzo horietako bakoitzak oinarri desberdineko erakundeak sortzen dituela esan dugu gorago. Logika lukratiboak
|
sortutako
erakundeek jartzen dute gizarte honen eustazpia. Logika administratiboak kudeatzen ditu estatuaren sarea osatzen duten erakundeak.
|
|
2014
|
|
|
«Gainera, proposatzen du Espainiako Arartekoaren aurrekontua handitzea, merkeena delakoan, hain justu estatuko administrazioak duenean zor handiena. Europan ez da ulertzen gobernu batek proposatzea parlamentuek
|
sortutako
erakunde bat kentzea». Enerizen ustez, Arartekoa «oso figura ona» da herritarrentzat.
|
|
|
Horri esker, hurrengo hamarkadan, 1980koan, Eusko Legebiltzarrak hainbat aldaketa juridiko egin zituen euskararen ofizialtasuna bermatzeko EAEn (1982ko Euskararen Legea), eta erakunde publikoek baliabide ugari jarri zituzten euskarak galdutako eremuak berreskuratzeko eta berriak eskura jartzeko. Ordura arte gizarte zibilaren esku egondako hainbat esparruk erakunde publikoen laguntza jaso zuten edota berariaz
|
sortutako
erakundeek ordezkatu edo osatu zituzten lehenagokoak, zenbait kasutan zalaparta eta eztabaida askoren artean, berreuskalduntzearen esparruan esate baterako. Irrati eta telebista euskaldun eta publikoak sortzeaz gain, eskola sarea elebidun bilakatu zen, eta gurasoen esku geratu zen eredua aukeratzea.
|
|
|
Gizartearen beharren arabera
|
sortutako
erakundeak eta haien funtzioak erlazionatzen.
|
|
|
nitateko atal honetan garai berriko gizartearen beharrak aztertuko ditugu, eta baita horiei erantzuteko
|
sortutako
erakundeak nahiz Aro Modernoan gertatutako gatazkak ere. Era berean, hainbat leihotan irudikatutako ikuspuntuak eta horien justifikazioak nola egin ikasiko dugu.
|
|
2015
|
|
|
Orduan sortu zan Bizkaia Irratia. Eta Bizkaia Irratia
|
sortzeko
erakunde bat eratu zan: Irratibide.
|
|
|
Ekigazte herri ekimenez
|
sortutako
erakunde bat da, eta herrian
|
|
|
Ekigazte herri ekimenez
|
sortutako
erakunde bat da, eta herrian jarduten du lanean.
|
|
|
Halere, geroxeago ezagutu nuen pertsonalki. Iheslari abertzaleak gero eta gehiago izanez Iparraldean, Telesforo de Monzon eta Angel Arregi adiskideekin muntatu zuen «Anai Artea» 1969an, euskal errefuxiatu politikoei laguntza eskaintzeko
|
sortutako
erakundea. Gose greba batean parte hartu zuen, Hendaiako Santa Ana elizan, Frantses Gobernuak 1979ko urtarrilean ihesliarren kontra hartutako erabakiagatik sartu baitziren protestan 1979ko abuztuaren 20an 35 lagun.
|
|
|
Mendebaldeko inperialismoak ondorengo urteetan jihadismo transnazionala deiturikoaren berragertzea kapitalizatuko zuen erakundearen eraketa bultza zezan, Al Qaedarena, hain zuzen ere. 2001eko irailean, estrategia inperialisten babesean
|
sortutako
erakunde horrek bere bultzatzaileak harritu zituen bide bat hartu zuen. Irailaren 11ko erasoek jihadismo transnazionalaren inguruko estrategia berria erakutsi zuten.
|
|
|
Gauzak horrela, ELA ez zegoen prest galeriari begirako elkarrizketa sozialaren itxurak egiteko, ezta, akordioa errazte aldera, lan arazo funtsezkoenak —prekarietatea, diskriminazioa, irabazien banaketa— negoziazio agendatik ateratzeko ere: kontsentsuak ez zuen ELArentzat berezko baliorik, ez lan hitzarmenen negoziazioan, ezta administrazioak parte hartze sozialerako
|
sortutako
erakundeetan ere; edukiek neurtu behar zuten kasuan kasuko adostasunaren balioa eta, ganorazko edukirik ezean, sindikatua ez zegoen itxurakeria eta zurikerietarako.1022
|
|
|
Bere ardura negoziazio kolektiboaren eta lan arazoen kudeaketatik langile klasearen bizimoduan eragiten duten beste eremuetara zabaltzen joan ahala, ELA konfirmatzen joango da politika ekonomiko eta sozialetan sindikatuen intzidentzia ahalbidetzeko
|
sortutako
erakundeak ez direla gauza botereak ezarritako lerrorik txikiena ere zuzentzeko; horrek paradoxa itxurako ondorioa ekarriko du: ELAk politika ekonomiko eta sozialetan eragiteko tresna liratekeen instituzioetatik alde egitea erabakitzen du, hain zuzen ere politika ekonomiko eta sozialetan duen arduran sakontzea erabaki duenean.
|
|
|
Diktadura luzearen ostean irekitako parada historikoa baliatu nahi zuen ELAk, eta horretara jarri zen deliberamendu osoz: marko berrian langileek bere lekua izan behar zuten, sindikatuaren eskutik, nola lan harremanetan, hala erabaki orokorretan ere; beraz, lan harremanen egituraketa negoziazio kolektiboaren eta Lan Harremanen Kontseiluaren bitartez bideratzen ari zen bezala, Autonomia Estatututik
|
sortutako
erakunde publikoek ere sindikatuekiko harremanak egituratu behar zituzten, sindikatuen iritzia eta ekarpenek bere lekua izan zezaten haien jardueran.
|
|
|
3. Garabide kooperazio linguistikoa lantzeko berariaz
|
sortutako
erakundea da. Zortzi urteko ibilbidean, hiztun komunitate minorizatuen arteko arnas trukea egiteko sistema koxkorra sortu du, truke programak, graduondoko formazioak, proiektu zehatzekiko bidaidetzak, aholkulari lanak, bi aldetako egonaldiak eta harreman pertsonalak konbinatuz.
|
|
|
Halaxe, txalo artean, eman zitzaion amaiera 1921eko abuztuaren 30ean
|
sortutako
erakundeari.
|
|
|
Bigarren mailako zerbait balitz bezala. Nafarroako Diputazioak 1921ean
|
sortutako
erakunde batek Caixabanken eskuetan amaitzea bere horretan ona izan lukeen bezala. Nafarroako gizarte osoarena izan behar lukeen erakunde baten erabaki ahalmena lurraldetik kanpo ateratzea zori onekoa balitz bezala.
|
|
|
14 ko gerlatik landa jadanik izana zen holako zerbaiten abiadura bainan kasik debaldetan denen buru, ikaragarriko gerla berriz jin baitzen arras denbora guti barne... Egia erran, duela 70 urte
|
sortu
erakundeak ere ez du mirakuilurik egiten. Geroztik ere izan baita eta beti baita gerla frango bazterretan.
|
|
2016
|
|
|
zarataren inposizioa. Eta ez eurek bakarrik, ustez kultura hedatzeko
|
sortutako
erakunde, elkarte eta enpresa askok etengabe edozein herriko jaixetan.
|
|
|
Zenbait adituk, bertako zein kanpoko, eginik du halako ekarpenik442 Erakundeelkarteetan443 edo euskalgintzaren gurpilari itsatsitako talde ekimenetan444 ere maiztxo egin da halakorik. Norbanakoen eta euskaltzale elkarteen orduko eta geroko ekarpen bizia ezertan gutxietsi gabe, eta 1980tik hona (bir)
|
sortutako
erakunde publikoen gidaritzaeta koordinazio ardura osorik aitortuz, erantzun bilaketa horrek fruitu onik emango badu" beste zerbait" en premian gaude. Eguneroko premia praktiko larrien sorgin gurpiletik ihes eginaz, indarberritze lanari buruzko irizpide nagusien gaineko gogoeta lan jarraikia antolatu, bideratu, zabaldu eta, ebaluazio emaitzen argitan, eguneratuko duen gunea behar da horretarako445 Ahuldutako hizkuntza indarberritzeko saioen inguruko gogoeta etxea446 Urtea joan eta urtea etorri horretan (ez" horretan ere bai") jardungo duen gogoeta gunea.
|
|
|
Bi tradizioen banaketa aipatu du: bat, frankismo garaian sortutako herri ekimenarena; bestea, 1980ko hamarkadan
|
sortutako
erakundeena. «Bakoitzak ditu bere indarguneak eta bere mugak.
|
|
|
Aipagarrienak izan ziren, bere kezkak adieraziz, laborantza eskola non klaseak euskaraz ematen ziren, laborarien sindikatua, gazte erakundea JOC (Jeunesse Ouvrière Chrétienne), eta langile sindikatua CFTC (Confédération Française des Travailleurs Chrétiens). Hazparne utzi zuelarik, 45 ikasle ziren laborantza eskolan eta
|
sortutako
erakundeak martxan. Hemen agertzen zaigu gizartearekiko Larzabalen kezka.
|
|
|
ELGE Lankidetza Ekonomikorako Europako Erakundearen (LEEE) ondorengoa da, Marshall Planaren eta Hamaseien Konferentziaren ondorioz
|
sortutako
erakundearena.
|
|
|
OAAko presidente Jusèp Loís Sans Socasauk 2014an
|
sortutako
erakunde gaztearen ardurak eta erronkak agertu zituen, euskaltzainen aurrean
|
|
|
Artikulu honetan Antzinako Erregimenaren krisian urrialdioi eman zitzaien erantzuna dugu aztergai, eta helburu hori gauzatzeko Arabako Lautadako ekialdean kokatua dagoen Salvatierra edo Agurain hiribilduaren esperientzian jarriko dugu arreta. Hain zuzen ere, toki askotan nekazaritza produkzioa sustatzeko eta urrialdiei aurre egiteko beren beregi
|
sortutako
erakunde ekonomiko bat ikertuko dugu, alegia udal bihitegia. Kontuan izan behar da Arabako Lautada garia ekoizteko eskualde aproposa dela, «un oasis excedentario en granos», Fernández de Pinedo eta Bilbaoren (1984:
|
|
|
Ekigazte herri ekimenez
|
sortutako
erakunde bat da, eta herrian jarduten du lanean. Gizakiaren bizi funtzioei eta osasunari buruz jardutea du helburua, eta, batez ere, bizi ohitura osasuntsuak eta gaixotasunen prebentzioa lantzea.
|
|
|
Ekigazte herri ekimenez
|
sortutako
erakunde bat da, eta herrian jarduten du lanean. Gizakiaren bizi funtzioei eta osasunari buruz jardutea du helburua, eta, batez ere, bizi ohitura osasungarriak eta gaixotasunen prebentzioa lantzea.
|
|
2017
|
|
|
Euskalgintzaren etapa berri honetan belaunaldi aldaketa ari da gertatzen. Batetik, 1982 inguruan
|
sortutako
erakundeek 35 urte beteko dituzte eta bertan lanean hasitakoak erretiroa hartzen ari dira; egoera soziolinguistikoa errotik aldatu denez, erakunde hauen eta 25 bat urte dituzten Euskaltzaleen Elkarteen funtzioak, egiturak eta praktikak egokitu egin behar dira. Bestetik, nagusiki ereduan ikasitako lehen belaunaldia jada lan munduan ari da integratzen eta familiak osatzen hasi da; belaunaldi honekiko harremanak lehentasun osokoa behar du Euskaltzaleen
|
|
|
–Irakeko gerra irabazi bagenuen, hau ez da ezer guretzat; aise amaituko dugu lana, eta lasaitasuna itzuliko da?, esan zuen aldapa gora desagertu aurretik. Khomeinik 80ko hamarkadaren hasieran
|
sortutako
erakunde paramilitarrak lan erabakigarria izan zuen Iraken aurkako zortzi urteko gerran. Milaka lagun gerra frontera joan ziren, lehen lerrora.
|
|
|
EEEak ahalmen eta gaitasun politikoaren gune objektibatuak dira, eta autoritatea eta gaitasunak metatzearen eta lurraldetzearen ondorioz
|
sortutako
erakunde multzo gisa ulertu behar dira. Hala ere, erakunde multzo hori ez dute soilik aldundiek, batzarrek eta legebiltzarrek osatzen, baizik eta Osakidetzak, Osasunbideak, eskola publikoak, sindikatuek, enpresari elkarteek, gizarte hezitzaileek, adinduen egoitzek eta kale garbitzaileek.
|
|
|
–
|
sortutako
erakundeetako ohiko testuak:
|
|
|
Nik
|
sortutako
erakundeetako ohiko testuetan, idazki edo testu
|