|
2000
|
|
|
Aski zenuen Caracas gaineko muinoetara begirada jasotzea gizarteko ezberdintasunak eta injustizia latza ikusteko. Nire ustea da, 30etako petrolioaren eta beste gai batzuen aurkikuntzak eskulan eskari handia
|
sortu
zuela bat batean, eta laborariak eskulan premia horretara bideratu zituztela trumilean, nekazaritza lurrak hustuta. Lehen urte haietan langile ugari behar zituzten, baina gero petrolioa ateratzeko ez da ia eskulanik behar.
|
|
|
Haurtzaroko espazio haietara bisita egiteko gogoz nengoen. Venezuelan
|
sortu
zitzaidan burutazioa, Girona alderako asmoa. Gerratean izan arren, oso zoriontsu izan nintzen han.
|
|
|
Hiru hilabetera desagertu zen Herreratik. Geroago jakin genuen, beste kartzeleroren batek esanda, urdaileko ultzera bat
|
sortu
zitzaiola eta alde egin beharra izan zuela lan hura utzita.
|
|
|
Gatibu
|
sortu
nintzen
|
|
|
Auskalo zelako eskandalua
|
sortu
dioten txikiek. Ikusi bezain bizkor hurreratu omen zaizkio.
|
|
|
Mundu bat ikusi nuen han, ikusterik uste ez nuen jendea. Paisanozko txakur pila bat ere bai, bide batez; liskar batzuk
|
sortu
zituzten txakurrek elizkizunaren ondoren, korrikaldiak izan ziren. Jende heldua ikusi nuen hiletetan, gerran ibilitakoak izango ziren asko.
|
|
|
|
sortu
egiten dutela esaten dute
|
|
|
Denetarik kantatzen dugu, baina badugu ereserki kutun bat: Jose Angel Irigarairen" Zortearen kolpeak", Benito Lertxundik
|
sortu
zion doinuarekin.
|
|
|
Haiek ere indartu egin zioten gerra irabazi zutelako susmoa, baina erabateko baieztapenik gabe. Misterio ilun bat argitzeko irrika bizia ere
|
sortu
zion egunkarien irakurketak: " Zer ete da dalako ETA ospatsu hori?"
|
|
2001
|
|
|
lehen aldian, saltzaileei onomatopeiaka hitz eginez, bildots metatuei ez zieten behakorik ere botatzen, hauek otoi erosika hasi arte bederen. Bigarren inguruan, herrokan, beltzez jantzirik, txapela buruan makurturik eta erietan urrezko eraztunak eki
|
sortu
berriarekin jostetan dirdiran, ezpainez keinu aspertuak marraztuz, martxandiza eskuaz haztatzen zuten. Hirugarrenekoz aitzinetik lerratzen zitzaizkigunean, jadanik saltzeko esperantzaz etsiak ziren laborariei pisua eta ahalik preziorik merkeena idatzia zeramaten papertxoak barreiatzen zizkieten.
|
|
|
Ez nau lotsatzen demagun ardi trapatu gaixo baten aitzinean, belarjaleen miseriak kontatzen dizkidala, aberearen marraketan solasak ehuten saiatuz orduak eta orduak egoteak. Neure hogeita zazpi aditz pobreekin
|
sortu
aurreko arrain nostalgiatik, lurpeko zizare bazka bilakatzeraino, mamifero humano urrixaren destinoak ez duela nehongo gutiziarik sortzen ihardets diezaioket. Bitartean, bakardadea, bazterketa, su urriko suntsiketa...
|
|
|
Azken eskualduna nonbaitik ere emaztea zen. XX. mende erditsuan
|
sortu
zen izenda ez dezakedan barnealdeko herri ahantzi batean erran zuen apezak erdararik aberats eta ederrenean. Derrigorrezkoa izan arren, gurasoek ez zuten Maddalen eskolara biziki igorri, are gutxiago ikastolara garestiegi zelako artzain familia" pobre" batentzat eta asteburuetan talo saltzen eta kontzertu antolatzen aritzeko astirik ez zutelako.
|
|
|
Bidearen buruan ene sukaldera heldu orduko, irratia piztu nuen eta berehala ikasi Eskoziako laborategi batean
|
sortu
Dolly hura zendu zela. Berriak, iragan bidaia dorpea zela kausa, izuz harrapatu ninduen:
|
|
|
Gehiago dena, ohartu gabetarik kasik, ardiak mila bider eta hamar mila moldez jartzen ditut potretetan, familiako argazkiak hartzen ditudanean; borobilean daudela euri bezpera sapa eta gohatsuetan, nahiz lurraren azalean desordenatuki ereinak, zenbait bakarka beren bildots
|
sortu
berri bustiaz segituak, ardiak zoom baliosaz gatibatzen ditut. Ni baino Izpiritu jakintsuago batek hor" sakrifiziorako tirria hilgarriaren" ikurra aurki lezake, beharbada beste arazorik ere.
|
|
|
Goibelak bakandu ziren eta isil isilik gurutzatzen zuten zerualdea, eguzkiari lurreraino pasatzen utziz. Herritarrak mugitzen eta etxetik ateratzen hasi ziren, ahal zuten bezala, erreka
|
sortu
berrien sarean idorretik idorrera saltoka, urak egin zituen leherkura eta kalte guziak ikustera, kendu zizkien azienda eta lurrak kontatzera.
|
|
|
aintzira artifizialak
|
sortu
|
|
|
esku batekin
|
sortu
eta bestearekin apurtzen dena
|
|
|
Adituak eta Aita Zaindariak ez zetozen bat, eta halako iskanbila
|
sortu
zen, zeinean publiko arteko askok ere bere iritzia eman baitzuen. Gangesen eman omen dugun bainuak bereganatu zuen jakintsuen arreta.
|
|
|
Nik idatzi dut! Nik ezin nuen ulertu inork,
|
sortu
zuen iskanbila ikusirik, hitzaldi haren aitatasuna erreibindikatu nahi izaterik. Inork ez, goitik beherako ero edo masokista erabateko batek izan ezik.
|
|
|
Modu sinple, merke eta erraz honetan espero genuen KAOSeko agentea, bost kontinenteetako edozeinetan piku mermelada jaten zegoelarik ere, kontrolatu eta, komeni zitzaigunean, harrapatzea. Problemak
|
sortu
ziren, ordea: KAOSeko agentearen listuaren ADNko nukleotidoen sekuentzia zifratua, goi mailako sekretua zenez, neronek ikasi nuen buruz, eta gero zenbaki sekretua idatzirik eduki zuen papera jan nuen, segurtasun arazorik izan ez zedin.
|
|
|
Hau da, objektuen, herrialdeen, izenen eta gainerako elementuen erabilera itxuraz anakroniko horrek frogatzen du kontatzen ari denak edozein garaitan eta edozein tokitan balio duela, hau da, unibertsala dela. Jarri diren izenak ere ez dira arbitrarioak, baina horiek jartzeko arrazoiak maila desberdinetakoak dira, eta horregatik, testuan
|
sortu
dezaketen oihartzunen eragina ere desberdina da. Beste ohar bat:
|
|
|
Hau da, hain gorroto ditu hiltzaileak bere biktimak non ez baitu nahikoa hiltze hutsarekin: behar du ikusi beren begietan pizten den beldurra, izuak
|
sortu
arnas estua entzun, usaindu esfinterren laxatzeak libratzen duen azken gorotzaren lurrina, odolaren gorria ikusi. Hots, hurbiletik hil behar du, toreatzaileek edo harpeetako bisonte ehiztariek bezala.
|
|
|
Bestetik, aise ulertzen da B agerpenak eta bere errebelazioek
|
sortu
zituzten poza eta ilusioa itzelak izan zirela; eta, hori ulerturik, are aiseago ulertzen da denok –B ere barne, noski– sagardotegira afaltzera eta gero parranda egitera joan ginela. Eta parranda ikaragarria egin genuen, sekula ez bezalakoa, kanona bilatzen hastearena hurrengo egunerako, geroko, bai, geroko utzirik; eta edan ere, luze, ikaragarri luze edan genuen, batez ere B botika probatuko genuelakoan eta bestondorik edukiko ez genuelakoan (zeren, gure artean esan dezadan, bestondoa baita edateak sortzen duen arazorik txarrena).
|
|
|
– Atzeratzea baino ez diat lortu. Tira, heroi bat
|
sortu
ere egin diat. Agintariak zorretan zeudek nirekin inondik ere.
|
|
|
Bere begirada bufalo zaharrarena zen. Eskarmentua eta errukitasuna nahasterakoan
|
sortu
ohi den irudi lauso zehaztugabea ageri zen bere begi ikaragarri haietan.
|
|
|
Orduan, parkeko banku hartan eserita, ez zegoen bihozminak oinazetutako agure errukigarri bat besterik. Niri beste zalantza bat gehiago
|
sortu
zitzaidan: egiatan hain gutxi axola ote zitzaion bere andre ohiarena.
|
|
|
Nafas. Gure artean harreman ederra
|
sortu
zen eta haren bidez Afganistango emakumeen zapalkuntzaren testigantza zuzena izan nuen. Emakume xalo hark nire bizitzako unerik gozoenak eta mingarrienak eskaini zizkidan.
|
|
|
Nire buruaren jabe izaten saiatu nintzen erantzun aurretik. Juliarekin gertatutakoaz ez nion inongo konturik eman behar; bion aldetik eta inongo azpijokorik gabe
|
sortu
baitzen erakarpena: erabat modu naturalean.
|
|
|
Harresiaren gainean eserita geundela, Pablok botila pasatzen zidan lehenengo argi printzen arrimuan isil isilik. Kanta zaharren bat ere egon zitekeen
|
sortu
berriko eguzkiarekin ondotxo zetorrena; baita kristal hautsiak eta malkoak. Baina zertarako ahaleginduko naiz gehiago oroitzen?
|
|
|
|
sortu
ez den mundu berriak.
|
|
2002
|
|
|
Bertara ailegatzeko beste hamar minutu zituela kalkulatu zuen, eta bien bitarteko denbora gehiena eskumako zelai batean futbolean ari zen haur hamarkote bat behatzen igaro zuen. Arretaren haria baloiaren zertzeladei lotua zuen, hasiera batean begitandu baitzitzaion erdi hustutako baloi arrunta zela, baina bidean aurrera egin ahala zalantza
|
sortu
zitzaion, ez ote zen eskuz jokatzeko pilotekin egiten den legez sokaz estu estu eutsitako objektu esferikoa besterik. Plazara heldutakoan asebeteko ur saioa egin zuen iturrian, eta bertoko petrilean atseden hartuta errepasatu zituen eman beharreko hurrengo pausoak.
|
|
|
Kezka da. Eta harridura apur bat ere
|
sortu
dit, egia esan, horrela ibilitako tipo bat hain nabarmen etorri zaigulako. Ez daukat ideiarik ere zertan dabiltzan.
|
|
|
– Eta zer dela eta
|
sortu
zaik horretarako asmoa. Norbaitek eskatuta?
|
|
|
Mentxuren imintzioak galdera errepikatu behar ez izateko moduko eragina
|
sortu
zuen.
|
|
|
Eskuetan edalontzi bana geratu zen gela erdian, eta isiltasun
|
sortu
berriak mesede edo kalte egiten ote zion erabaki guran iraun zuen minutu batez. Ondoren, beirak armairuko apal batean utzi eta meatzariak zeuden gelara egin zuen, injekzioen sasoia heldua zen eta.
|
|
|
Fernandok, aldiz, ez zuen ikusi, Callaon gora baitzebilen. Ez ikusitakoak ez dezake ikusitakoak adinako oinaze
|
sortu
. Era berean, ez sentitutakoak ez dezake sentitutakoak adinako min ekarri.
|
|
|
Frontean ofizialek entzuten eben. Etsaiaren guzurrek nahaste handiak
|
sortu
eikiezan geure artean. Errekisau beharra egoan, Durangoko bonbardaketea erakusgarri.
|
|
|
Guernicako kaleak suzko hondakinez beteak daude, baina ez daude deuseztaturik... Sutea herriko hegoaldean
|
sortu
zuten eta, haizearen eraginez, iparralderantz zabaldu zen ziztu bizian... Bistan dago maisu-lan deabruzko baten aurrean gaudela.
|
|
|
Zeruertz urratuetan
|
sortu
ginen, alboratu ezinik samina.
|
|
2003
|
|
|
Are gutxiago begien aurrean bere lana azken muturreraino eramateko aukera daukala ikusi ere egiten ez duen polizia batentzat. Eta arnasa hartu du Damianek, urpetik irtendakoan bezala,
|
sortu
den harmonia, irudizkoa baino, benetakoa dela ikusi duenean.
|
|
|
Baina gezurrik ere ez diote esan elkarri. Ez da horretarako beharrik
|
sortu
oraino. Ematen du hirurek erabaki dutela, gezurrak besterik ezean erabili beharreko tresnak direla.
|
|
|
Ezin esan zizkiola, baina harritu egingo litzatekeela erabilitako emakumeen zerrenda osatzen zutenen izenekin. Eta noiztik, gainera, gehitu zuen Urrutikoetxeak, laurogeita zazpigarren urtetik baitzegoen eratuta Oxford Kluba, Donostiako lehengo alkateak berak
|
sortu
zuenetik.
|
|
|
Ez al dira, bada, han egiten, marka horretako autoak. Zer egiten dute auto horiek
|
sortu
dituzten leku bererantz itzultzen. Véroniquek arrazoia, beti bezala.
|
|
|
Baina zer nahi duk? –barrea bareturik esan nion– Hortxe daukak, eskutitzean, Falangearen definizioa –eta solemne jarraitu nuen– Falange, abnegazio handiz eta sentimendu onen aldekoa zen gazteriaz beterik jaio zen partidua da; baina era berean Falange justizia hotz eta motz egiteko ere
|
sortu
zen; hala bada, ni orain ordezkari nauten Juezen aldetik, berori zigortu edo errugabe aitortu behar duten Juezen aldetik, inongo bidegabekeriarik izango denik ez du zertan uste izan behar berorrek.
|
|
|
Hegazkinen ikaraz hain goiz, argi esanda. Eta hantxe
|
sortu
zen ika mika itzela.
|
|
|
Gernikan 1936ko urrian gertatuak etorri zitzaizkidan. Estatutua Madrilen onartuta, Euzkadiko Jaurlaritza
|
sortu
zen. Berandu estatutua eta berandu gobernua, gu beti berandu.
|
|
|
Eta behin gutunaren gorabehera haiek gogoratzen hasita edukia berbaz berba bota beharra
|
sortu
zitzaidan.
|
|
|
Eta egik negar horiei bide ematen dietenengatik. Ez egik Mallonagatik negar egin, halako batean
|
sortu
ahal diren Mallona berriengatik baizik. Egik negar higatik eta hire erkideengatik.
|
|
|
Bizkaiko Mundakan jaio zen. Ikasketez itsas kapitaina, bere itsasontzi konpainia
|
sortu
zuen (Mundaka izenekoa). 1931ko hauteskundeen ostean Mundakako alkate hautatua, Espainiako Bigarren Errepublikaren hastapenetan Euzkadiko Errepublika federatua sortzeko ahaleginetan parte hartu zuen.
|
|
|
Poloniako Varsovian jaioa. Death in the Making liburuan ageri diren argazkietako batzuen egilea, nahiz eta liburua sinatu ez, eta horrek gerora argazki jakin batzuen egiletasunaz eztabaidak
|
sortu
dituen. Hain zuzen ere, 1936 neguan Bizkaian izan zelarik, Regards aldizkarian zenbait erreportaje argitaratu zituen, J.E. Poutermarn baten testuez lagundurik.
|
|
2004
|
|
|
Aspaldi zen pintarik ez zutela edaten, gehienez ere halfpintak, edo errefreskoak, eta tea, The Lovely Lad, Carlos eta Seanen puba, izanen baitzen tea zerbitzatzen zuen Londresko pub bakarra. Carlos kandela garraren gisa ahitzen hasia zen; Ikek, aldiz, fenix hegaztia zirudien berriro ere, hiesaren errautsetatik hil eta
|
sortu
. Horregatik okertu zitzaion muturra Marcki Carlosek apustu ergel hartarako desafioa egin zionean Ikeri, ez apustuak Carlos kilikatzen zuelakoz, baizik eta Marcken kontra bidenabarrean, parean egoteagatik, eta berariaz, pareegian egoteagatik, akaso, mendekatu nahi zuelakoz.
|
|
|
Gabeziak
|
sortu
saminetik gogoratu zuen Marckek Carlos ezagutu zuen gaua. Erosi berria zuen sofa gorrian, gorriegian, eserarazi zuen etxera eraman zuen iluntze hartan.
|
|
|
Erosi berria zuen sofa gorrian, gorriegian, eserarazi zuen etxera eraman zuen iluntze hartan. Marcki gorputzak bat batekotasunez eragiten zion pasioaz gain, Carlosek halako xamurtasun beroa
|
sortu
zion, deslai eta bakarrik ikusten zuelakoz, hirian galdutako country boy a, eta country boy ak beti izan zituen gustuko, bereaz bestelako bizimodu hark, beti jende bertsuaren artean egote hark, jakin mina pizten ziolakoz.
|
|
|
" Ez genuen inoiz elkar konprenitu, baina, noizbait ere, harmoniaren antzeko bat lortu bagenuen, atxilotu gintuztenetik hil zen arteko lau urte haietan lortu genuen; ez lengoaia eta esperientzia konpartituaren elkar ulertzeak sor dezakeen harmonia, edo maitasun agerikoak ezberdintasun guztiak barkatu eta gaindituz eman dezakeena, ez; baizik eta bizimodu berdinak, eskaileretan gurutzatzean bakoitzak zein aldetik joan behar duen jakiteak, esaterako, edo adostu gabean bakoitzaren zereginak zein diren jakin eta betetzeak bezalako gauzek sorturikoa. Egunerokoan
|
sortu
dantza harmoniatsua".
|
|
|
Frantziako zelaiak iluntasunagatik ikusezin bilakaturik, autobus barneari erreparatu zion lehendabiziko aldiz argiak izeki zituztenean. " Ordura arteko Londresko ilusioari gain hartu zion herria uztearen min goxoak, eta bertan aterpetu nintzen, baserriko identitateari men eginez" esanen zion Marcki, baserriko identitatea adierazpideak Marcken harridurak
|
sortu
plazera aurretik dastatuz.
|
|
|
Ferminek gerora Aliziarekin egindako hausnarketen bidez jakindakoa jakin izan balu, esanen zion aita horrela tratatu izana zaharrekiko errespetu gutxia adierazteaz gain, Herrian tradizioak, tradizio izateagatik, egia, urteetan garraiatutako estereotipo, morrontza, ezin ikusi haiekin guztiekin bat bazetorren ere, ez zegoela ongi; Ezker Abertzaleak
|
sortu
nahi zuen gizarte berri hartan ez zeukatela lekurik horrelako portaerek; baina orduan Ferminengan hausnarketari amorrua gailentzen zitzaion, eta amorruarekin lotsa, aita horrela iraindua ikusteagatik, lotsa, aita herriko bufoia izateagatik, lotsa, zen aitaren semea izateagatik.
|
|
|
Denak jarraipenaren espera gelditu zirela nabariturik, eta Harakinek ez zuela jarraituko jakinik, ezinegona
|
sortu
zitzaion Fermini. " Zu lasai" aholkatzen zion Aliziak.
|
|
|
Txikituko zuen. Ez zuen ba ikusi Bazterren lagun haiekin izugarrizko tentsioa
|
sortu
zuela euskaldun izan edo espainol izan bezalako memelokeriekin. Beti igoal.
|
|
|
Ohatzera beharrean telebista ikustera eseri zen, gertatzear zegoenari espera; Marckek, gerora, ‘ihesaldi autistan’ bataiatuko zion horretan aritzera. " Oteizak ostrukaren estrategia deitzen zuen horretara; alegia, errealitatea ez balitz bezala jokatu eta mundu propiala sortzera" azalduko zion Marcki, Ikeren arazoa
|
sortu
eta noren alde egin behar zuen argitzeko erregutu zionean.
|
|
|
Zerbaitek esaten zion ihes egin beharra zeukala, ezin zuela, ez zegoela Euskal Herria, edo zena zenaren alde kinka hura pasatzeko prest, zetorkionak orbainez beterik utziko baitzion bihotza eta herren gogoa. Komisaldegian emanen zizkioten kolpeek, bainerak, poltsak edo umilazioek
|
sortu
zioten izu laborriaz gain, bizitza osoa aldaraziko zuen zerbait izugarriagoa gertatzear zegoela usaindu zuen; jada idatzitako patu bat, harlauza baten gisa gainera.
|
|
|
Ez zezakeen Carlosek beste bat aukera, Ike izan behar; ez sortzeagatik, ez zion ezta morborik txikiena ere sortzen. Ikerengatik bolada txar hartan liskarra izan zuten batean aurpegiratu zion Carlosi morboarena, eta morboa berari
|
sortu
behar ziola Ikek erantzun zion hitzetik hortzera. Marckek isildu baino ez zuela eduki, akordatu da orain erresumin punttu batekin, bestelako familia bat osatzeko Carlosen asmo haiek gogoan:
|
|
|
Harakin eta Ferminek ageri zuten noraezak halako erruki bat
|
sortu
bazion ere, Marck sakonean konforme zegoen Ikek espantuka baina zuzen erakutsitako harridurarekin. Zer klaseko lagunak ziren!
|
|
|
Gaztainondo baten atzetik kukuka, gizon bat
|
sortu
zen. Zerbaiten esperoan zirudien.
|
|
|
Garraiagailuaren goma beltzaren kontra koadrozko maleta bat ikusi zuen. Istant batean
|
sortu
esperantza zapuztu zitzaion haien maleta ez zela ohartzean. Hantxe ari zen, jira eta bira, jira eta bira aluminio distirant eta goma beltzaren kontra.
|
|
|
Bazter hitzaren bila nabaritu uste izan zuen Harakinek, baina hitzik ez zitzaion
|
sortu
. Lagungarri, zerbitzaria hurbildu zitzaien, eskaera egiteko libreta eskuan.
|
|
|
Zerbeza hartu eta goiko solairura igo zen. Sabai baxuegiak, panel marroixkez forratutako paretak, formikazko mahai zuriak, musika klasikoaren ordez aditzen ziren biolin kirrinkariek, desinfektante usain lurrinduak itolarria
|
sortu
zioten. Oilo bustiaren begiradaz egin zuen aretoan barna.
|
|
|
Beno, igual lehenago hasi nuke". Eta orduan Carlosek euskaldun jendea bizi zen herri txiki batetik zetorrela kontatuko zion, eta herri hartara zuela hamar urte edo, 80ko urtearen inguruan Frantziako maiatzaren kontu haren azkenetako uhina ailegatu zela, Franco hiltzean euskaldunen independentzia nahiarekin batera halako ezkerreko mugimendu nazionalista bat
|
sortu
zela eta hor kokatu zirela bere belaunaldiko asko eta asko, ordura arteko bizimodu tradizionalagoarekin apurtuz... " edo" zehaztu zion Carlosek" izan ere hori azalekoaren azalpena baino ez da, zeren eta horretaz gain bai baitzegoen Iraultza izkinaren bueltan zegoeneko sentsazioa, denok estatuaren errepresioa gorabehera euforian biziarazten gintuena.
|
|
|
Gure eginbeharra duk herria dagoenean mantenaraztea, euskaldun. Euskal estiloko etxeak ez badira, ez diagu egiten uzten, eta horrek istiluren bat edo beste
|
sortu
dik. A, nire gurasoek goraintziak eman zizkidatek hiretako...
|
|
|
|
sortu
eta berrogeita bat urterekin
|
|
2005
|
|
|
– Ume
|
sortu
berria urkatzen baldin baduzu Pierra, sano eta salbo itzuliko zara gerlatik. Zin dagizut.
|
|
|
Aguardienta lagun, mendekua ozkan jarri zuten. Irazetako sukaldean ez zen irririk, ez ele soberakinik, baizik eta noiztenka ulu baten xixtu arina edo Maiana
|
sortu
berriaren negar xeheak. Maddik orduan, presaka, atorra irekiz bularrak askatzen zituen eta niniaren ahoa esnez hantu titi ubeletan pausatzen zuen amultsuki.
|
|
|
Puttuko nagusi zaharrak beste ezteirik espero zuen eta komentura igorri zuten, apezaren baimenarekin. Ukan zuen haurra,
|
sortu
eta aste baten buruan, Baionako jende ospetsu batzuei eman zitzaiela jakin zen. Lehenago hola egiten baitzen bekatuaren umeekin!
|
|
|
– Badakizu arauz ez dela gauza ederra; arinki kontsideratzen duzun bakartasuna bekatu da, Jainkoak gizona eta emaztea
|
sortu
baitzituen elkarrekin bizitzeko.
|
|
|
Sosegatu zen: gizona bunetarekin
|
sortu
zen, eguneroko urratsetan nehoiz ez zuen kitatu eta pariatzekoa zen garaitezintasunezko seinale erregetiarra hobira eta Josafateko Soroetara eramango zuela.
|
|
|
– Mutu
|
sortu
bahintz behintzat bakea genikek.
|
|
|
– Paraxutisten kasta bat
|
sortu
zuan orduan, supergizonak, kolorez apainduak, nabala gerrian eta fusilak eskuetan karriken jaun eta jabe paseatzen zirenak, musulman airea edo itxura zeukan edonor goratik hartuz. Txapel berde, urdin eta gorriak armadaren indarraren ikur, bazauka hiri Beinat!
|
|
|
Han egon zen lauzpabost hilabeteetan, Frantziako armadak, KGBren ikas lerro nagusiak baliatuz jende galdu horientzat kudeatzen zuen ekintza psikologikoaren harat honaten ikertzeko astia ukan zuen: lehenik gizakia desintegratu behar zen, isolamendu egoera
|
sortu
, gosea, egarria eta umiliazio etengabea landuz, jendea bere girotik bereizi, buruzagi bekaitz eta kanpotik manatuek engainatu gaituzte erratera heltzeko gisan; bigarrenik gizaki hura hartzaile plantan jartzen zen, kolpe psikologikoak emanez, jendartearen aurkako krimak haiatzen zituztelako kontzientzia txarra garatuz eta konplizeenganako herio gaztiguaren mehatxua hedatuz. Bertan hasten zen endoktrinatze sail berria, Frantziak zergatik oldartuak borrokatzen zituen sakon, fermu eta zabal irakatsiz, psikologikoki berregituratu talde azkarra osatuz eta azkenik, barnetik heziak izan ondoan, batzuetan nehoiz etortzen ez zen askatasunaren parpaila begien menean inarrosten zitzaien.
|
|
|
Familia aipatzean zama dorpe bakarra susmatzen zuen:
|
sortu
zenetik senarrak soporta ez zezakeen Germena alaba gehiena mutxurdin geratu zen eta horrek Ikerren egoerak bezainbat kezkatzen zuen; Edmeak ezin izan zuen Beinaten neska txikiarenganako mespretxu hotz eta bortitza ekidin: esklabo hezia izan zen.
|
|
|
Iker arrastatua izan zenetik, Edmeak bi pentsa ildo zeramatzan: batetik gauez, amets egiten zuen makur ekarleak zitezkeelakoan haurrak urkatzen zituela
|
sortu
arau eta tanpez iratzartzen zen, izerdi eta hatsanka; bestetik zoritxarreko egun hartarik Hator elkartetik kanporatu zuteneraino, iruditu zitzaion uhin batek bultzaturik aurreratzen zela, ez zuela bereberetik ezer obratzen. Beinat izugarriko egoera apatikoan behera zihoan, biziarekiko interes jada ahula erabat itotzen bailihoakion.
|
|
|
Hala deitzen zuten orok; egiazki Bernardin zen, Ameriketan artzain egonik LAPD Polizian ziharduen eta aberats okitua zen Pierra haren anaiarik txikiena. Otsabiden
|
sortu
eta gazte gazterik Aturriko Burdin Olhetara lanera etorri zen. Hamarkada loriosak bizi izan zituela erraten zien noiztenka, Poternako baratzean berotzeko pizten zuten suaren inguruan bilduei:
|
|
|
– Nehoiz
|
sortu
behar ez zuen haurra naiz! Zergatik ez ninduzuen munduratu eta bi egunetara urkatu?
|
|
|
Gorritasuna burlari zebilen. Urrakotik zenbait minuturen buruan eguna
|
sortu
zen, erabateko mirakulu. Urez hanturiko lainoek multzo trinkoa osatzen zuten, bezperako eurien memoriaz erditzear.
|
|
|
Mihi kolpe soilaz ezaba ez zitekeen aspaldiko istorioa zen. Alabaina
|
sortu
omen zen anai arreba hilen ordezkari, ordezko, ordain, bazko egun bateko mirakulua baina nehoiz izate propiorik ez zuen eduki. Hala uste zuen behintzat.
|
|
|
Goiz batez halaz Reginak lekuak hustu zituen, suaren aldamenean haur
|
sortu
berria eta umeontzi odoltsuak abandonaturik. Thierry zen lehena iratzartu orduan, umearen negarrengatik.
|
|
|
Graxik, begirada jeloskorrak botatzen zituen Nakorengana. Haren sabel hantua ikusten zuen, amarena noiztenka zen eran, anaia edo ahizpa txikia
|
sortu
baino lehen. Buhamea lurrean zegoen, zangoak zabal zabalik.
|
|
|
Graxi oroitzen zen aitak nola kontatzen zituen tribuaren istorio guztien oinarrian herioa zegoen: aitatxi, arreba, izebak, bera baino lehen
|
sortu
bi umeak, denak misterioski hil ziren, sendiarengan eta partikulazki Graxiren izpirituan errua dei zitekeenaren aztarna sakonak zutabetuz. Errua biziari buruzko eskakizunekiko arrapostu ezarekin ezkontzen zenean, horma itsua eraikitzen ari zitzaion ondikoz.
|
|
|
Graxik soinean zekarren herio metatu haien zama: aldi berean haurretan tristeena zen, nehoiz
|
sortu
behar ez zuelako, eta alaiena, beti aitzina eta eremu berriak ikertzera deliberatzen zelako. Ilunpe eta argitasunezko Eguberri hartan, Mehainerateko xendra hertsian, aita buhameen hizkuntzan trufatu zitzaion:
|
|
|
– Ez dezaket jada jasan gurasoek umeak apalesten dituztenean, karriketan edo dendetan ahoak eman ahala: ez zara deusetara helduko edo
|
sortu
zarenean urkatu behar zintudan errepikatzen diete eta ele makur horiek gero, norahaize ikur, baliatuko dituzte egunero. Ez dira konturatzen zein hitz larriak ahoskatzen dituzten, maizenean haurren onerako ustez.
|
|
|
Ya know, Euskal Herrian beltzik ez duk eta azken beltza ikusten denean, miseriaren seinale garratza dela aitor dezakeat. Bertsolariek eta ditxolariek beti kontatzen ditek, meza eta bezpera arteko kermezetan, haurra beltza
|
sortu
zitzaien Manex eta Memenaren istorio irrigarria: kedarrez likisturiko gizonaren tximiniarena aditzean, karkazailka lehertzen gintukan, apeza barne.
|
|
|
Ez duzu ezagutzen? Abeslari amerikar bat, entzute handikoa, eskandalu asko
|
sortu
ditu Estatu Batuetan.
|
|
|
Morrisonen begiak magnesiozko argazki kameraz flasheatuak izanen ziren ordu hartan. Edo auskalo, jendarmeriakoek Polaroid kamera
|
sortu
berriak baliatuko zituzten beharbada, presaka egin beharreko zeregin deseroso haietarako. Baina latorrizko bainuontzia ahaztuta, elkarren eskuei oratzen zieten bikote aparteko hartako gizon emakume haiek barre eta barre egiten zuten gogotik.
|
|
|
Ez neukan, baina baneukan. Sorbaldatik
|
sortu
, sortzen baitzen eskuin eskuari zegokion mugimendua, mugimendu gauza ezin hura, hortz artean nerabilen melodia sastar eta patetiko harekin osatu beste erremediorik ez nuena. Sorbaldatik sortzen zen indarra ahora, hagin artera bidali behar nuen, melodia hortzetan barrena hustu, eztarrira bidali eta irentsi, baina indar hura erremediorik gabe joaten zitzaidan falta zitzaidan eskura.
|
|
|
Saiatzen naiz ahazten, baina hortzetan topatzen ditut gutxien espero dudanean Maurice Ravelen Gaspard de la nuit eta amorrazioa. Ahoa estutu eta melodia minxor hori irensten saiatzen naiz horrelakoetan, itzul dadila soinu bakoitza
|
sortu
zeneko gihar ezkutura eta dagoela han bakean. Barrurantz negar egitea bezain ariketa zaila da hori.
|
|
|
Argazki kamera ziztrina, tampax batzuk? Noiz
|
sortu
ote zen turisten gustu txarreko ohitura hori, bizkar zorroak bizkarrean eraman beharrean sabel zorro bihurtzekoa. Barregarriro antzu eta miserable sentitzen da neskatila bere motxila zalangatua emakumearen sabel bipilarekin alderatu duenean.
|
|
|
Zakur puska harenak ziren beraz, Lydieren pausotzat jo nituenak! Inozo hutsa nintzela pentsatu eta burua hormen kontra lehertzeko gogoa
|
sortu
zitzaidan, nire burua behar bezala zigortzeko apaletako liburuen samurra aski ez zen jakitun, hala ere. Beheko solairura jaitsi nintzen ostera.
|
|
|
Memelokeria irudituko zaizue akaso, baina horrela pasa nintzen eskularruaren galerak sortzen zidan arranguratik, eskularruaren galerak
|
sortu
zidan poz txikira.
|
|
|
Segur haiz nerekin. Goizegi
|
sortu
ninduan gauza onerako.
|
|
|
Beste ser baten gainean edo barruan jartzen delaric, ez dela geiago andic joaiten eta Parasito caltegarria dela eta ilgarria. Beste lecu batzuetan deritzen diote Malluba, eta izen gaitz orrequin esan nai du, plaga eta izurritea eraguiteco eta personac castigatzeco
|
sortu
zuela zazpi egunetaco batean Jaun Zerucoac. Malluac bezala jotzen daqui eta sartutaco lecuan geratzen da betiraco chertatua.
|
|
|
Jakin egin nahi zenuen hori. Jakin egin nahi zenuen hegaztiak inoiz itzultzen ote diren
|
sortu
dituen etxera. Halako gauza ezdeus bat ikusteko beranduegi ere izan zitekeen, ordea, uztailaren hastapenekoak ziren eta egun haiek.
|
|
|
Geroago hemorragia
|
sortu
zitzaion urdailean, eta odola ahotik zeriola hasi zen burrustan. Egun horretan eutanasiaz ere aritu ginen hirurok.
|