|
2001
|
|
|
Bertako gizartearentzako informazioa eskaini arren, ez du Euskal Herri osoaren errealitatea lantzen. Euskal Herriaren ikuspegi osoarekin egiten diren egunkariak, berriz, «Euskaldunon Egunkaria» eta «Gara» Hegoaldean
|
sortuak
euskaraz eta gaztelaniaz idatziak dira nagusiki. Iparraldean euskara ulertzen ez duen jendearentzako egunkari baten beharra antzeman du kazetalgintzan diharduen hainbat pertsonak.
|
|
2002
|
|
|
1998an
|
sortutako
Euskara Kultur Elkargoa Fundazioak euskal kultura eta euskara ezagutzea eta garatzea du helburu. Sortzaileen artean Nafarroako Gobernuaren Hizkuntza Politikan aritutako zenbait lagun zeuden, tartean Estebe Petrizan eta Elkargoaren egungo presidente Jose Luis Mendoza, eta hasiera hasieratik argi izan zuten giza arloan eta esparru berrietan lan egin beharra zegoela.
|
|
2003
|
|
|
urrun zegoen oraindik maila horretatik. Izan ere, XIX. mendean herritarren protagonismo politikoa haziz joan zen arren (horren haritik euren ustezko euskal, espainiar edo frantses iraganaz aipatu ditugun aurreneko narratibatxo idatziak
|
sortuz
euskaraz), oraindik ere Antzinako Erregimeneko eskema sozialak ziren gailen; eta Eliza moduko botere eta produkzio gune sendoaren babespean heziketa erlijiosoa (eta beraz euskaraz idatzitako historia erlijiosoa) guztiz nagusi izan zen zibilaren aldean.
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko ereintza ez zen basamortuagorrean galdu, eta, neguko isilune laburraren ondoren, 1918an agertzen dira lehen aztarnak Arturo Campionen eskutik. Ez da kasualitatea Iturralde Suit jaunak euskaroenelka rgoa rentzat marraztutako haritz mardularen ikurra, bere gurutze zabala eta guzti, Euskaltzaindiak bereganatu izana, eta orduan
|
sortutako
Euskara zaharraren izena Akademiaren Euskera aldizkari ofiziala bihurtu zen.
|
|
2005
|
|
|
Adibidez,' aeropuerto' eta' aeroportua' hitzen kasuan. " Horrelakoetan, komunikazio eta ulermen arazorik ez du
|
sortzen
euskarazko terminoa erabiltzea", aipatu zuen. Bigarren salbuespena orokorrean herritarren artean ezagunak diren terminoak dira.
|
|
|
Adibidez," aeropuerto" eta" aeroportua" hitzen kasuan. " Horrelakoetan, komunikazio eta ulermen arazorik ez du
|
sortzen
euskarazko terminoa erabiltzea. Gainera, euskara paiasaian integratu eta eguneroko bizitzan presente izan dezagun ahalbidetzen du", Landaren iritziz.
|
|
2006
|
|
|
1888: Unamuno Bizkaiko Diputazioak
|
sorturiko
euskararen katedrara aurkeztu da, R. M. Azkue-k" irabazi" dio251 1891:
|
|
2008
|
|
|
Euskaldunen merkatuan euskarazko produktuak saturaziotik urruti daude oraindik. Hitza rekin ikus dezakegu, euskarazko hedabide berri bat
|
sortzeak
euskarazko kontsumoa handitzea dakarrela.
|
|
|
Beste arlo askotan bezala, lexikologiaren arloan ere ikerlan ugari ezagutu ditu euskarak azken urteetan. Azkuek (1923) landu zituenetik, hirurogei bat urtean ez dugu berrikuntza handiegirik aurkituko euskal gramatiketan hitz berriak
|
sortzeko
euskarak hain bereak dituen hitz elkarketa eta eratorbi deaz. Izatekotan ere, Lafittek (1944) atzizkien sailkapenean egindako ekarpe nen bat azpimarratuko genuke.
|
|
|
1916ko otsailaren 15ean ekin zioten Euzkeltzale Bazkunako gazte EuzkoDeya aldizkaria argitaratzeari, osorik euskaraz. Hura izan zen Azkueren aldizkariez geroztik
|
sorturiko
euskara hutsezko aldizkari ezerlijioso bakarra (egon bazeuden-eta urtekari eta hilabetekari erlijiosoren batzuk). Eta Bilbo erdaldunean argitaratu zen, ez Euskal Herri barnealdean.
|
|
|
Hola 1921ean, Okzitaniako Tolosako unibertsitatean Henri Gavel irakasleak eman zituen euskal ikastaro batzuen haritik, bertan euskara katedra iraunkor bat sortzeko aukera azaldu zen384 Euskaltzaindiak aukera horren alde egin eta katedra sortu zenean diruz lagundu zuen. Hanburgoko unibertsitatean 1923an H. Urtel ek
|
sortutako
euskara katedra ere lagundu zuen Euskaltzaindiak385 Beraz, azkenean, atzerriko bi unibertsitatetan euskara katedrak sortu ziren.
|
|
|
Batetik, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako Foru Diputazioen eraginez
|
sortutako
Euskararen Akademiaren xede nagusia euskararekin zerikusia duten gai guztiak lantzea da. Gainera, Euskaltzaindia Hegoaldeko bi Autonomia Erkidegoetan, euskarari dagokienetan, erakunde aholku emaile ofiziala da.
|
|
2009
|
|
|
Interneterako bereziki
|
sorturiko
euskarazko hedabideen artean, era berean, ezin Kazeta.info119 ere ahantzi. Ipar Euskal Herriko lehen egunkari elektronikoa da, Iparla Baigura Komunikazioa elkarteak 2008an sortua eta sei hilabeteren buruan arratsaldeko egunkari bihurtua.
|
|
|
Gure lehentasun nagusietako bat euskara babestea eta bultzatzea zen, zeren eta, printzipio bezala, argi baikeneukan euskararik gabe ez zegoela Euskal Herririk. Argi geneukan, halaber, ez bazen euskarazko komunikabiderik
|
sortzen
euskarak ez ziola bereari eutsiko. Hortaz, 1980an osatu zen Eusko Jaurlaritzaren programan jasota zegoen euskara babesteko sortuko zen telebistaren asmoa.
|
|
|
Hartu duten erabakia guztiz politikoa da. Horren harira, Foru Aldundiaren erabakiaren bitartez Kultur Errotaren eredu parte hartzailea eta gizarte ekimenetik
|
sortutako
euskara elkarteen garapena zalantzan jarri dutela azaldu du Maite Agirre Federazioko kideak.
|
|
|
Kontua da dinamika berri bat
|
sortzea
euskaraz bizitzeko, erdal kolonialismoa eraisteko, euskararen nagusitasuna bermatzeko eta hizkuntz gatazka gainditzeko Euskal Herri osoan. Horrek elebitasun sozialaren mitoa bukatzea, kohesio soziala indartzea eta bizitza kalitatea hobetzea ekarri behar luke guztiontzat.
|
|
2010
|
|
|
Ikastolak, ordea, ez ziren
|
sortu
euskara berreskuratzeko soilik. Euskal nortasuna ere berreskuratu nahi zen ikastolaren bitartez.
|
|
2011
|
|
|
Bide hori ez zen praktikoa, eta 1968an Arantzazun egin zen kongresu sonatuan Mitxelenak ezarri zuen bere iritzia. Bera gabe ez zen
|
sortuko
euskara batua.Fonetikarekin kezkatuta zaude azkenaldi honetan. Mugaz alde batekoak eta bestekoak gero eta urrutiago daudela diozu.Hor problema latza dugu.
|
|
|
1979ko Txostenetik ateratako aipua eta 1981eko maiatzean
|
sortutako
Euskararako Kabinete Teknikoaren egitekoa berdintsua denez, gure ustez Kabinetea txostenak ereindako hazitik sortu zen. Kabinetea dena den, Gregorio Monreal unibertsitateko errektoreak sortu zuen, «UPV/ EHUan hizkuntz politika berria bideratzeko asmoz»538 Arestiko kapituluan aipatu dugunez, unibertsitateko barne zerbitzu berri honi Euskararako Kabinete Tekniko izena jartzea ez zen kasualitatea izan.
|
|
|
Bestalde, harrigarria bada ere, batzuek nahiago izan zuten, euskarari uko egin, defendatzen zuten euskara eredua erabili baino. Finean, askorentzat, bereziki abertzale zaharrentzat, euskararen batasuna, eta hortik
|
sortutako
Euskara Batua, euskara erregistro idatzian erabiltzeari uzteko aitzakia izan zen.
|
|
|
tutako gerraurreko aldizkarietan finkatutako moldea zen Euskal Herriarekin lotutako ikerketa lanak erdaraz argitaratzea. Frankismo garaian
|
sortutako
euskarazko aldizkariak, berriz, tematikoki orohartzaileagoak ziren. Hau da, hizkuntza txiki batean argitaratuagatik, ez ziren tematikoki mugatuak.
|
|
|
Ondoko urteetan 2 zikloko irakasgai gehiago euskaraz emateko (Genetika, Antropologia eta abar) eskari berriak bideratu zituen fakultateko Euskara Batzordeak. Izan ere, Zientzia Fakultatean
|
sortutako
Euskara Batzordeak 1987 urtean euskara plangintza bat diseinatu zuen 5 urterako euskarazko irakaskuntzaren zabalpenerako571.
|
|
|
Azkenean, unibertsitatearen klaustroak Monrealen proposamena onartu zuen, funtsean Etxebarriaren 1982ko agiria zena, hurrengo urteetan
|
sortutako
Euskara Batzordearen ekarpenetik osatua. Hala, 1985 urteko estatutuen 8 tituluak bi erakunde berri sortzea aurreikusten zuen:
|
|
|
Nolanahi ere, Branka eta Zuzen aldizkarien kasua aipagarria da, bertan, ikuspegi militante batekin izan arren, Soziologia, Zientzia Politiko eta Filosofia arloetako maila jasoko artikuluak argitaratu zirelako euskaraz, eta hurrengo atalean ikusiko dugunez, hein handiz gerora Giza eta Gizarte Zientzien esparruan
|
sortutako
euskarazko aldizkarien aurrekari izan zirelako.
|
|
|
Gainera jaun hoiek gehienetan euskerari kanpotik xoilki begiratzen diote, eta euskeraren barneko gauzak euskeraren barnean dagoenak bakarrik ikusten ditu ongi. Hori kontuan hartu ez delako zenbat problema, sasi problema eta oker aditu ez zaizkigu
|
sortu
euskeraren alorrean! Ordua da hunako huntaz kontura gaitezen:
|
|
2012
|
|
|
astean bitan, larunbatetan, auto ikaskuntza… Baina badago beste faktore bat: azken urteotan ez da batere beharrik
|
sortu
euskararekiko. Hizkuntza politikara noa berriro, ez da interesatu, ez da asmatu, inolako beharrik ez da sortu hiritarra kezkatuta egoteko.
|
|
|
Jendarte osoari begira, euskararen ikasteko gogoa sustatzeko politika indarrean eman. Izan ere, egoera juridiko eta soziolinguistikoak berez ez du
|
sortzen
euskara ikasteko behar sozialik. Errealitate gordin horren aitzinean, administrazioaren aldetik etengabeak izan lirateke motibazioa sortzeko kanpaina eraginkorrak.
|
|
|
zuen benetako izana zuen diferentzia da, euzkotarrak zarete zuek, kanpotar horiek ez bezalakoak. Baina Aranaren ekimena ez da
|
sortzen
euskaraz, ezta euskararentzat ere. Aranak Bizkaia du buruan, edo bestela esan, estatu liberalak eta industria gizarte modernoak hondatu behar zuten foru antolamendu instituzionala. horretan, Euskal herri kulturak bezala, herrikultura guztiek eraldatu eta moldatu behar izan zuten; hitz batean, modernizatu behar izan zuten.
|
|
|
Zabaltzak badaki estatu nazio ezberdinetan
|
sortutako
euskarazko literaturaezin dela tankan itxitako konpartimentuetan banatuta balego bezala irakurri7 Bainaez du dakiena jakin nahi, eta hortaz, ez jakitea erabakitzen du, horixe baita estatunazioen egitura ustez ez ideologiko eta sasidemokratikoa bere horretan mantentzekobide bakarra. Lhandek aipatzen zuen les basques n, ontpas de litterature axiomarenazken errepikapenak halako patriotismo konstituzionalista baten defentsa egitekobalioko dio Zabaltzari (historia ukatutako herriari estatu nazioen Historia ezarribitartean).
|
|
|
Zabaltzak badaki estatu nazio ezberdinetan
|
sortutako
euskarazko literaturaezin dela tankan itxitako konpartimentuetan banatuta balego bezala irakurri8 Bainaez du dakiena jakin nahi, eta hortaz, ez jakitea erabakitzen du, horixe baita estatunazioen egitura ustez ez ideologiko eta sasidemokratikoa bere horretan mantentzekobide bakarra. Lhandek aipatzen zuen les basques n, ontpas de litterature axiomarenazken errepikapenak halako patriotismo konstituzionalista baten defentsa egitekobalioko dio Zabaltzari (historia ukatutako herriari estatu nazioen Historia ezarribitartean).
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria gizarte eragileen ekimenez eta Eusko Jaurlaritzaren babes ekonomikorik gabe
|
sortutako
euskarazko kazeta izan zen. Lehen zenbakia 1990eko abenduaren 6an kaleratu zuen.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria gizarte eragileen ekimenez eta Eusko Jaurlaritzaren babes ekonomikorik gabe
|
sortutako
euskarazko kazeta izan zen. Lehen zenbakia 1990eko abenduaren 6an kaleratu zuen.
|
|
2013
|
|
|
Bestalde, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua (1998)
|
sortzeak
euskararen erabilera sustatzeko bi tresna garrantzitsu jendarteratzea ekarriko du hurrengo hamarkadan: Bai Euskarari Ziurtagiria etaEuskararen Behatokia, eta hurrengo urteetan euskararen baitan kontzientzia berpiztuz eta nabarmen eraginez.
|
|
|
Eta hitz berria behar dugunean, gero hain ezagunak egin zaizkigun aukerak ditugula dio Txillardegik: antzinako hitzei adiera berri bat eman; hitz berria
|
sortu
euskararen baliabideak erabiliz (eratorria zein elkartua); edo, maileguz hartu. Eta ohar zorrotza:
|
|
2014
|
|
|
«Hizkuntza politika itxuragabe hau tinko eta ozen salatzen dugu», esan zuen. Haiek
|
sortutako
euskararen lege «eskasa» ez betetzea ere leporatu zien. Beraz, «erasoen zerrenda amaigabea» baztertu, eta euskararen aldeko hizkuntza politika «eraginkorra» garatzeko eskatu zion Nafarroako Gobernuari.
|
|
|
Jose Maria Gorordo alkateak, bere agintaldia hastearekin batera (1987an), hiria euskalduntzeko plangintza zehatza garatzeari ekin zion. Bi urte lehenago
|
sortutako
Euskara Zerbitzua Koldo Celestino Herri Batasunako zinegotziaren ardurapean geratu zen eta hiru lan ildo jorratu zituen hurrengo urteetan: Udala bera barrutik euskalduntzea (hizkuntza eskakizunak ezarri, kiroldegiak elebitasunera ekarri etab.); kanpora begirako lana (gurasoentzako eskolak eskaini, Euskal Txokoak sortu...) eta, azkenik, herri taldeekin elkarlana.
|
|
|
Zergatik?, eta gaurdaino ez delako esan, ez omen dagoelako tradizioan. Ezdago, beraz, deus berririk
|
sortzerik
euskaraz: euskara hizkuntza bukatua, hila etagorpu edo corpus baten pare izatera kondenatzea da hori.
|
|
|
Txillardegik esana da: " Guk bultzatu genuen, baina Mitxelenak jarri zion zigilua[...] Bera gabe ez zen
|
sortuko
euskara batua" (Petxarroman 2011).
|
|
2015
|
|
|
Bernat Etxepare eta Joanes Leizarragatik hasi, Sarako Eskolatik igaro eta Aita Larramendi, Agustin Kardaberaz, Jose Antonio Mogel, Txomin Agirre eta enparauetaraino, erlijioa erraietaraino zegoen sartuta euskal literaturan. Zela doktrina erlijiozkoa zabaltzeko, zela moral katolikoa hedatzeko baliagarria zelako, bakanak ziren zio estetiko hutsengatik
|
sortutako
euskarazko literatur lanak. Esan dugun legez, Atxaga eta Izagirre Panpina Ustela idazten hasi zirenean ere, oraindik nukleo erlijiozko bat (Arantzazuko frantziskotarrak) zen euskal literaturako erdigune nagusienetakoa, nagusiena ez bazen.
|
|
|
Printzipio nagusi bat izango dutela iragarri du Etxeburuak: «Aurkako eraginik ez
|
sortzea
euskara aurreratuta dagoen esparruetan, eta sortuko direla aurreikusten bada, zuzenketa neurriak hartzea». Ekinbideak onartu aurretik egingo dute azterketa hori.
|
|
|
Ber gisan, Hegoaldean Kanpion eta enparauek 1878an sorturiko Revista Euskara (Diaz Nociren arabera gutxi gorabehera %25 euskaraz) eta haren atzetik etorri ziren beste batzuk ere euskal prentsaren protohistoria dira; Iparraldean euskararen nagusitasuna hobetsi zuen Eskualdunarekin bezala, Hegoaldean euskal prentsa Resurrecion Maria Azkuek
|
sorturiko
euskara hutsezko lehenengo astekari biekin (Euskalzale,, eta Ibaizabal,) abiatu zen. Gerraurreko pizkunde horretako azken katebegia euskal prentsaren edozein ikerketatan erreferentzia saihestezin dugun Eguna egunerokoa da, euskara hutsez kaleraturiko lehenengo egunkaria.
|
|
|
Hala ere, aldi berean, euskararen hedapena indartzeko apustua egin behar zela erabaki genuen, hein batean, eskaria eskaintzarekin pitz daitekeela uste baitugu, eskariak eskaintza piztu behar duen bezalaxe. Konpromiso horren isla
|
sortutako
Euskara Saila izan zen eta sail horri jarritako eginbeharrak:
|
|
|
Kinka hori (eredu bat ala bestea hobetsi beharra, alegia) 1980 hasieran ere azaleratu zen Ipar Euskal Herrian; horren lekuko, hurrengo atalean eredu bakoitzaren adibide bana aztertuko dugu: batetik, 1980ko hamarraldi hasieran euskararentzat komunikazio esparru bat sendotu guran sortu ziren Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoako euskal irratiak; bestetik, garai berean
|
sortuta
euskararen estatus diglosikoa bermatzen duten kazeta elebidunak.
|
|
|
Fundazioak
|
sorturiko
Euskararen misterioa bideoa. Hasteko, zer iradokitzen dizu izenburuak?
|
|
|
hainbat hedabidek euskaraz ekoitziriko berriak (ahoz nahiz idatziz) irensten ditu, corpusaren oinarria bihurtuz. Horiek horrela, KARMEL-ek
|
sorturiko
euskaraz ko testu masa osoa baliatuko litzateke, egun dagoen corpusa aberastuz.
|
|
|
Hiztegien ebaluazioa burutzeko gainditu beharreko oztopoak ez dira gutxi. dokumentu edo esaldi multzoetiketaturik ez izateak sailkapenean oinarritutako ebaluazio estrintseko bat burutzeko ezintasuna dakar, eta ez dago eskuz
|
sortutako
euskarazko polaritate lexikorik, beraz ebaluazio intrintsekorik ere ezin burutueskuz lagin bat aztertzen ez bada.
|
|
|
latina eta frantsesa jakin gabe, euskaldunek euskarazko liburuak behar dituzte, dela otoitz liburuak, katiximak, edota liburu teknikoak. Baina, ondoko mendeetan frantsesa sartu ahala eta euskaldun populua frantsesaz jabetu arau, asumitu egingo da jadanik ez zegoela euskal irakurgaien premiarik, eta ondorioz ez da ezer
|
sortuko
euskaraz edo arras gutxi, frantsesezko liburuez elika baitaiteke euskaldungoa. Hau da, era horretara Iparraldean ere garatuko da, Hegoaldean XVI. mendearen hasiera hasieratik bizi zen egoera.
|
|
|
" zuen benetako izana zuen diferentzia da, euzkotarrak zarete zuek, kanpotar horiek ez bezalakoak". Baina Aranaren ekimena ez da
|
sortzen
euskaraz, ezta euskararentzat ere. Aranak Bizkaia du buruan, edo bestela esan, estatu liberalak eta industria gizarte modernoak hondatu behar zuten foru antolamendu instituzionala.
|
|
2016
|
|
|
Gazteleraz ere egon behar dute. Beraz, gure helburua, da programa bat
|
sortzea
euskaraz txostenak idazten laguntzeko eta, gainera, gaztelaniara edo beste hizkuntzetara modu automatikoan itzultzeko.
|
|
|
unitatean eta unitate honen hasieran ikasitakoarekin, ziur galdera horiek erantzun zenituzkeela nolabait. Horretarako, lagungarri izango zaizu Azkue Fundazioak
|
sorturiko
Euskararen misterioa bideoa. Hasteko, zer iradokitzen dizu izenburuak?
|
|
2017
|
|
|
Orain, liburutegiko arduradunen esku dago hori», Pamielako Pello Elzabururen esanetan. Erantsi duenez, liburutegietan lehen gaztelaniazko liburuentzako zeukaten dirua orain euskarazko zein erdarazko liburuak erosteko daukate, ez delako partida berezirik
|
sortu
euskarazkoak erosteko. «Euskarazko liburuak tokia galdu du liburutegietako apaletan, eta liburutegiek kultur eragile aktibo izan behar dute», Jexuxmari Mujikaren arabera.2008an egin zuen Gasteizek liburutegi publikoetako funtsak hornitzeko lehendabiziko deialdia.
|
|
|
|
Sortutako
euskarazko termino konplexuen ebaluazio automatikoa egiteko, ez dago hiztegirik edo baliabiderik. Aukera bakarra ebaluazioa eskuz adituek (medikuek eta erizainek, besteak beste) egitea da, etahori oso garestia da bai ekonomikoki baita denbora aldetik ere.
|
|
|
Bada garaia estrategia horri, eta beste esparru instituzional batzuetatik, kontrakoa gehitzeko: euskaraz jatorriz egindako ikerketa eta idazkera itzuli eta zabaltzeko, horrela idazle zahar zein berriak bultzatuz, eta
|
sortzez
euskaraz osatutako ikerketara dedikatzen diren ekimenei, Jakin edo Uztaro kasu, beren bidean lagunduz.
|
|
|
Artikulu honen zioa arte garaikidean
|
sortutako
euskarazko bibliografiaren ikuspegi orokorra ematea da. Horretarako, aldizkari akademikoak, monografia espezializatuak eta arte zentro eta museoek ekoitzitako katalogoak eta bestelako argitalpenak aztertuko dira, irakurleari iturri eta baliabideak eskaintzeko asmoz.
|
|
|
Ikasle euskaldun eleaniztunak
|
sortzeko
euskarazko murgiltze eredua garatzea.
|
|
|
Ikasle euskaldun eleaniztunak
|
sortzeko
euskarazko murgiltze eredua garatzea.
|
|
2018
|
|
|
7 edizoa da aurtengoa, iniziatiba hau biarriztarrek bazuten abiatu euskararen bultzatzeko beren hirian, geroztik angeluarrak eta baionarrak lotu dira ekimen honi. Mintzalasairen xedea da hilabete batez
|
sortzea
euskarazko animazio batzuk, ikasten ari direnen eta dakitenen arteko harremana sortzeko euskaraz, hots euskaradun giro batean. Iparraldeko populazioaren %40a bizi izanez BAB eskualdean eta euskararen erabilpena ahula izanez, antolatzaile diren elkarte desberdinek pentsatu zuten beharrezkoa zela hilabete batez, irailaren letik 30a arte, ekimen batzuk antolatzea.
|
|
|
7 edizoa da aurtengoa, iniziatiba hau biarriztarrek bazuten abiatu euskararen bultzatzeko beren hirian, geroztik angeluarrak eta baionarrak lotu dira ekimen honi. Mintzalasairen xedea da hilabete batez sortzea euskarazko animazio batzuk, ikasten ari direnen eta dakitenen arteko harremana
|
sortzeko
euskaraz, hots euskaradun giro batean. Iparraldeko populazioaren %40a bizi izanez BAB eskualdean eta euskararen erabilpena ahula izanez, antolatzaile diren elkarte desberdinek pentsatu zuten beharrezkoa zela hilabete batez, irailaren letik 30a arte, ekimen batzuk antolatzea.
|
|
|
Bilbon 2017ko azaroan lehen aurkezpena egina izan zenetik, Euskaraldiak bide egin du, xinaurri batzuk bezala emeki emeki, tokiz toki dinamika bat
|
sortuz
euskaraz mintzatzeko eta uzkur denari gogoa emanez... euskara lau haizetara zabaldua izan dadin!!
|
|
|
Enbata sortu berria zen. Seminarioan Gexan Alfaro, Joanes Borda eta Beñat Sarasolarekin euskaldun kolore bat sortu nahi izan zuten, Xantxikitin beren arteko aldizkaria
|
sortuz
euskara hutsez, astean behin euskal meza bat eskatuz eta abar. " Gobernadoreen karrikan apezburuen biltzarra" ez zen hortarik ari.
|
|
|
Baina Nafarroan udal ikastola guztiek ez zuten bukaera zoriontsurik izan. Iruñerriko Uharte, Atarrabia eta Burlatako ikastolek ere, bakoitzaren herrietan
|
sortutako
Euskararen Udal Patronatuaren332 bitartez, beren ikastolak udal ikastetxe bihurtzea lortu zuten. Hiru herriak elkartuta ikastola bakar bat egitea erabaki zuten," Hiruerri" izena eramanen zuena.
|
|
2019
|
|
|
Lurraldearen luzezabala kontuan hartuta, Aldundia bezalako erakunde batek ezinbestekoa du irismenerako beso eta eskuak izatea lurraldean, zein hobea horretarako eskualde guztietan
|
sorturiko
euskara zerbitzua baino. Hortaz, bi mailatako esku hartzeak egin ditzake Aldundiak:
|
|
|
–Euskaltzaindia 1919an sortu genuen, jarraitu du azalpena androideak?, baina gure akademiaren historia kontatzen hasteko, nire ustez, denboran askoz atzerago jotzea komeni da, 31 urte lehenagora zehazki. 1888an, artean 24 urte baino ez zituela, nire adiskide handi Resurreccion Maria Azkue hautatu zuten Bilboko Institutu Probintzialak Bizkaiko Aldundiaren ekimenez
|
sortutako
euskara katedraren arduradun izateko, eta apaiztu eta egun gutxira hasi zen lanean, urrian. Katedrarako gainerako hautagaiak Miguel Unamuno, Sabino Arana Goiri, Luis Zirilo Iza eta Pedro Alberdi ziren.
|
|
|
Esaterako, merkataritza eta ostalaritzan 12 bilera ere ez dituzte egin lau urtetan. Kultura eta hezkuntzan sei aldiz bildu dira azken bi urteetan, eta ez dute inolako proiekturik
|
sortu
euskara edota hezkuntza sustatzeko.
|
|
2020
|
|
|
Artista da, eta, hain justu, hizkuntza gutxituen eta arte garaikidearen arteko erlazioez ari diren obra batzuk ditu orain ikusgai, Bilboko Euskal Museoan, Gorreri bisuala erakusketan. Euskaran oinarrituta, langai bihurtu du hizkuntza oraingoan; baina bere lanaren inguruko edukia
|
sortzean
euskarara oro har jotzen duela dio. Eta jabetzen da horrek korrontearen kontra jartzen duela.
|
|
|
Ez dira garai errazak euskarazko hedabideentzat; izan ere, koronabirusak munduko txoko, jendarteko ertz eta herriko bazter guztiak kolpatu ditu, eta euskarazko hedabideen sektorea ere bai. Baina herri ekimenez
|
sortutako
euskarazko hedabideek badute euskarri bat, martxan dituzte bihotzak eta birikak, eta hori argi ikusi da pandemiak eragindako krisiaren erdian: tokiko euskarazko hedabideen kontsumoak ikaragarri egin du gora.
|
|
2021
|
|
|
Euskararentzako gune bat beharrezko ikusten zuten denek," erabilera eta transmisioa bermatzeko". Hala ere, Alzagak azaldu duenez, arnasgunearen proiektua ez da
|
sortu
euskararentzako aterpe gisa: " Euskararekiko dugun kezkagatik ekin genion Eztena prozesuari, baina hura hankamotz geratzen zela ikusi genuen".
|
|
|
4.3.5b Multzoa —gehienetan handia— adierazten duen atzizki honek ez du ia hitz berririk
|
sortu
euskara estandarrean. Bestalde, Azkuek ematen dituen adibideak OEHko corpusekoekin alderatuaz, ohartzen gara bat baino gehiago (behiketa, behorketa, mandoketa, zaldiketa edo ardiketa) ez daudela testuetan dokumentatuak, nahiz horrek ez duen esan nahi ahoz erabiltzen ez direnik.
|
|
|
Beste batzuk ez datoz bat azken iritzi horrekin, NE1 esate baterako. Dioenez, gazteek nahi eta behar duten guztia euskaraz adierazteko behar dituzten baliabide guztiak balituzte, euskaraz adieraziko lituzkete eta, adibidez,
|
sortu
euskaraz sortuko lukete:
|
|
|
Abian da Gazte Sortzaileak bekaren 2021eko deialdia. Urtero bezala, gazteek gazteentzat
|
sortutako
euskarazko ekitaldi kulturalak sustatzeko egitasmoak 4.000 euro arteko diru laguntza eskainiko die gazte arabarrei; baita aholkularitza profesionala eta lanen estreinaldirako bitartekaritza ere.
|
|
|
Izan ere, 2021erako lehentasunak identifikatu eta zehazteko orduan, iazko lanketaren inguruko balorazioa lehenetsi du Udalak. ...eko errepasoa egiterakoan, 2020 urte hasieran elkartutako hezkuntza (edo hizkuntza normalkuntza) mahaia osatzearen garrantzia nabarmendu du Udalak, “Udala bera, UEMA, ikastetxea, guraso elkartea eta euskalgintza norabide berean joatea ezinbestekoa delako hizkuntzaren normaltasunaren bidean”, adierazi dute udal arduradunek prentsa ohar bidez. Horrekin batera, Euskaraldiaren antolaketarako
|
sortutako
euskara taldea bizirik mantentzeren aldeko apustua eta gazteen aktibazioan (hezkuntzatik, aisialditik eta gaztelekutik helduta) eta euskalduntze alfabetatzean eragiteko beharra azpimarratu ditu Udalak.“Mendarok bere nortasun eta izaera euskalduna mantentzea da gure nahia eta horretarako ezinbestekoa da herri osoa euskalduntzea, urratsez urrats. Ezin diegu aukerei ihes egiten utzi; euskararekiko ilusio eta grina piztea dagokigu, etorkizunera begira, Mendaron euskaraz bizitzen jarrai dezagun”, adierazi dute Udaletik.
|
|
|
Adimen artifiziala eta mugaz gaindiko lankidetza: azpiegitura linguistiko, adimendun eta irisgarri baten bidean.Biltzarrotan, egitasmoan orain arte garatutako tresna guztiak aurkeztu dira, tartean, Euskaltzaindiak
|
sortutako
Euskara eskuz esku tresna digitala.
|
|
2022
|
|
|
Halere, euskaraz telebistan egon zen azken filma edo dokumentala zein izan zen oroitu ezin gabiltzala, ikus entzunezko plataformek
|
sortutako
euskarazko azpidatziak bihurtu ditugu gure hizkuntzaren helduleku eta berme, eta askorentzat etxean sortutako hutsune behartu hori betetzeko aukera den euskal zinemari ez diogu garrantzi bera eman nahi izan.
|
|
|
Nagusi izan dira euskara hezkuntzarekin lotu diren narratibak, nolabait arlo egituratu eta formalekin lotzen dutena hizkuntza. Narratiba horiek apurtzeko eta berriak
|
sortzeko
euskara esparru informaletara zabaltzeko ahalegina egitea da aukera bat (horietatik, gazteengana iristeko aisialdia eta kirola izan daitezke eremuak).
|
|
|
Ez da atsegina egoera hau. Ikastolak ez ginen
|
sortu
euskaraz irauteko; euskararen egoera iraultzeko jaio ginen, euskaraz egiteko eta euskaraz eragiteko».
|
|
|
Erdara da nagusi eremu horretan. Ondorioz, beharrezkotzat jo zen gabezia bat estaltzea eta baliabide bat
|
sortzea
euskara baliatzen duten enpresetako profesionalek elkar ezagutzeko, elkarlana sustatzeko, hitz egiteko, eztabaidatzeko eta proiektuak partekatzeko.
|
|
|
Horrek esan nahi du ‘arigunearen’ identifikagarria ikusten dugunean, bertan gutxienez pertsona bat egongo da euskaraz ulertzen duena. Euskaraldiaren gakoa, hain zuzen ere, hori da; Euskal Herri osoan babesgune erraldoi bat
|
sortzea
euskaraz lasai aritzeko.
|
|
|
Horrez gain, Euskaltzaindiak Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak iraganean zein hitzarmen honen indarraldian
|
sorturiko
euskarazko edukia baliatuko luke, hain zuzen, Akademiak dauzkan ahozko zein idatzizko edukiak biltzen dituzten datu baseak aberastea litzateke helburua (Euskaltzaindiaren datu baseek hainbat hedabidek, argitaletxek eta erakundek euskaraz ekoitzirikoa –ahoz nahiz idatziz– jasotzen dute, corpusaren oinarri bihurtuz).
|
|
2023
|
|
|
|
Sortzetik
euskara entzun
|
|
|
Haritzaren azalera zehatza (2008) eta Inorako bidaia (2011). Hitzen ahairea saiakera plazaratu zuen 2018an, zeinetan idazleen eta musikarien elkarreraginetik
|
sortutako
euskarazko kantagintza aztertu zuen.
|