|
2000
|
|
|
Bere gorputzera esnatu ez den
|
pertsonarengan
, gorputzeko zenbait aldesentipen gabeak dira, eta kontzientzia falta zaie. Pertsona hori ez da konturatzenbere aurpegiak goibeltasuna, sumina edo nazka adierazten duela.
|
|
|
Esandakoaren arrazoia eman behar izanez gero, honako hau proposatzera ausartuko ginateke: Estatuak populazioarengan kontzientzia nazionala errotzen du (eta ezagutzen dugu zeregin horretan hezkuntza sistemak duen garrantzia) eta komunitate politiko handiaren parte izatearen uste osoa indartzen du
|
pertsonarengan
(komunitate horrekin apurtu ezinezko lotura izango luke, bere izate pertsonalari helburu eta edukia emango liokeelarik). Beste era batera esanda, Estatu nazioak herritarrak politikoki soldatzen ditu nazioaren inguruan, horretarako, bere, soldagarritasuna?
|
|
2001
|
|
|
Stress hitza fisikan erabili zen lehen aldiz eta hogeita hamarreko hamarkadan hartu zuen Hans Seyle k,
|
pertsonarengan
eragina izaki, erreakzioak sortzen dituzten gorabehera eta gertaerak aipatzeko.
|
|
|
Arimak, gorpuzten denean,
|
pertsonarengan
portaeraren hiru modulazio (Platonek arima modu edo arimaren atal deitzen die) sortzen ditu: ugaltzea eta elikatzea bilatzen dituen plazerraren printzipioak gidatzen duen portaera, arima begetatiboa deiturikoa; ausardia eta kemena bere bertute oinarrizkoenak dituen arima suminkorra, bulkada eta indar psikologikoaren egoitza; eta pentsatu, hausnartu eta errealitateaz jabetzen den arima kalkulatzaile edo razionala.
|
|
2002
|
|
|
antsietate egoera sortzen dute
|
pertsonarengan
eta heziketa sistema zurrunetan izaten dute jatorria.
|
|
|
Bizitzaren zentzurik ezak, bizitzan jomugarik ez izateak, alferrik gaudela eta inork ez gaituela behar sentitzeak, tristurak, apatiak, asperdurak, frustrazio edo desengainu batek, gauzak erosteko desioa pizten dute zenbait
|
pertsonarengan
, horiek erostea oso justifikagarria izan ez arren.
|
|
|
bere ingurukoen antzera pentsatzeko, portatzeko, janzteko eta bizitzeko. Imitazioaren joera zerbait naturala da
|
pertsonarengan
; besteekin bat etortzea beharrizan bat da pertsonarentzat. Besteen joerak imitatzeak ahalegin txikiago eskatzen dio pertsonari, bakarturik eskatzen diona baino.
|
|
|
Gaztela Mantxako Gobernuak egindako beste txosten batean, %3k mendekotasun patologikoa dute, eta %33k oharkabean abusatzen du. Batzuetan, zaila izaten da giroak, garai batek edo egoera batek mendekotasun jarrera noiz eragiten duen zehaztea, arazoa ez dela droga edo, kasu honetan, erostea, arazoa
|
pertsonarengan
dagoela jakinda. Horregatik, beherapenetan, menpekotasunaz baino gehiago abusu orokortuaz hitz egin litzateke.
|
|
|
Gaixotasun horien sintometako batzuk isolamendua, ingurunearekiko inplikazio falta edo hizkuntzaren alterazioak dira. Hala, haur autista isolatu egiten da eta bakarrik jokatzen du; eskizofrenia duen
|
pertsonarengan
, berriz, atzeratu egiten da espero den garapen maila edo gizarte harremanetan nahasmendua. Madrilen bildutako espezialistek ohartarazi dute beharrezkoa dela haurrari diagnostiko eta arreta psikiatriko goiztiarra eskaintzea, eta ahalik eta azkarren bereiztea haurraren trastorno mota.
|
|
2003
|
|
|
Jende asko dago inoiz kirolik praktikatu ez duena. Esango nieke kirola praktikatzeak biziago mantentzen zaituela, eta efektu onuragarri izugarriak dituela
|
pertsonarengan
. Bestalde, kirolak alderdi ekonomikoa ere lagun dezake, lanpostuak sortzen dituelako, gaur egun kirolaren inpaktu ekonomikoa handia delako.
|
|
|
Teoria psikoanalistaren arabera, inkontzientea aurkitzean sintomak arindu egiten dira, eta
|
pertsonarengan
aldaketa sakona egiteko aukera sortzen da, bere bizimoduak beharrak, helburuak, nahiak edo lehentasunak asetzen ez dituela ohartzen baita; horrenbestez, bere bizitza horietatik hurbilago egon dadin, hartu beharreko erabakiak hartzen lagunduko dio.
|
|
|
Tipologia horren ondorioz, kaltetuak zurrunga, azkura, konjuntibitisa, asma… Bada alergia atzeratua duen beste pertsona mota bat, goma naturalarekin kontaktuan egon eta 48 eta 72 ordu bitartean agertzen dena eta azalean ekzemak agertzearen ondorioz bakarrik agertzen dena. Alergia latexarekin kontaktuan jarri den edozein
|
pertsonarengan
ager daitekeen arren, gaixotasun hori izateko arrisku handiagoa duen populazio espezifiko bat dago. Lehenik eta behin, operazio edo azterketa mediko bat baino gehiago izan dituzten gaixoak.
|
|
2004
|
|
|
Zer dakigu emakume horien buru eta bihotzean gertatzen denaz, halako gizonen kontrako zigorrak gehituz lasai gelditzen garenean? Pentsatu gabe hala konpondu beharrean zama handiagoa botatzen badiegu hain zarpailduta dagoen
|
pertsonarengan
–Zer jakingo dugu guk, ez jakiteagatik, Enduranceri ez badiogu abizenik ere eman.
|
|
|
“Gaixoa hil eta bi urtera, ez da hobekuntza nabarmenik hauteman zaintzaileak pairatzen dituen nahasteetan”, nabarmendu du ikerketak. Garezurraren ustez, fenomeno horren arrazoia da “zaintzaile gisa aritzeak
|
pertsonarengan
duen eragina hainbestekoa dela: gaixoa hil eta urte eta erdi geroago, zaintzaile gisa jarduten ez denean, osasun eta gogo aldartea ia berdina da.
|
|
|
Nazionalitatea baieztatu ezin izan den arren, lekuko batzuek diote emakume gazte bat ikusi dutela, frantsesez hitz egiten zuena espainiar azentu indartsu batekin, neskato txiki batekin eta terrier txakur batekin. Orain arte, Frantziako osasun agintariek esposizio ondoko profilaxia egin dute infektatutako txakurrak hozka egin zien sei
|
pertsonarengan
.
|
|
|
Bi lanetan, pazientearen beraren epidermisetik ateratako “in vitro” laboreen zelulak ezarri ziren. Nany van Geelde, Ganteko Unibertsitate Ospitalekoa (Belgika), eta bere lankideek mentuak probatu zituzten 28
|
pertsonarengan
. Bi taldetan banatu ziren:
|
|
|
Hitz batez: hizkuntza
|
pertsonarengan
bizi dala ez badugu gogoan ongi hartzen, sasi teorien menpera eror gindezke. Eta alde hortatik ez dira harritzekoak estrukturalista batzuen kontra egiten diran kritikak (Sechehaye, Hintze bera).
|
|
2005
|
|
|
Kopuru horretatik 450 izatera pasatu dira ATBren aldian. Orain, berriro, erregulazioko beste espediente bati heldu nahi dio, eta administrazioko 80
|
pertsonarengan
izango luke eragina.
|
|
|
“Zibergaizkile” talde bat Estatistika Institutu Nazionalaren (INE) ustezko inkesta bat zabaltzen hasi da Internet bidez. Inkesta horretan, erabiltzaileen datu pertsonalak eskatzen dira, “phising” izeneko praktika edo iturri fidagarrien itxura egiten duten mezu elektroniko faltsuak bidaltzen dira. EINek gertaeren berri eman dio Poliziari, nahiz eta oraindik ez duen mezu faltsuak zenbat
|
pertsonarengan
izan duen eragina. Erakundearen iturriek adierazi zutenez, erakunde horrek “inoiz ez ditu datuak posta elektronikoz eskatzen”, eta, gainera, nahi duen bidaltzailea “institutoestadistica.com” da, bere web orriaren benetako helbidea “ine.es” denean.
|
|
|
Hipotesi hedatua da dementzia eta narriadura kognitiboa nahasmendu baskularrekin lotuta badaude, eta, bestalde, alkoholak, neurrizko kopuruetan, asaldu kardiobaskularraren arriskua murrizten badu (odol zirkulazioa hobetzean), alkoholak ere dementzia arriskua murriztu dezakeela. Hipotesi horretatik abiatzen zen Rotterdameko azterlana, 55 urtetik gorako 8.000
|
pertsonarengan
egina. Rotterdameko (Herbehereak) Erasmus Zentro Medikoak egindako lanaren arabera, alkohola neurriz kontsumitzeak adineko pertsonen dementzia arriskutik babesten du.
|
|
|
Erakunde horren arabera, gogoratu zuen distonia duten hiru pazientetik bat gurpil aulki batean dagoela, eta beste heren bat eguneroko bizitzako jarduera askotarako ezgaituta dagoela. Kaltetuek eta senideek ere minusbaliotasun horri buruzko prestakuntza eta txostena emateko eskatu zuten, eta “ikerketan gehiago inbertitzeko, edozein
|
pertsonarengan
ager baitaiteke, adina kontuan hartu gabe”. Izan ere, genetikoki baldintzatutako gaixotasuna izan arren, oraindik ezin izan da identifikatu gaixotasun hori eragiten duen genea.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, oso kirol fisikoa dirudien arren, burua argi izatea ere funtsezkoa da. Konfiantza osoa uzten dugu eusten gaituen
|
pertsonarengan
, gu eusten gabiltzanean uzten diguten erantzukizunaren pareko.
|
|
|
Hori dela eta, “pandemia isil” bat aipatzen dute beren azterketan, kimikari toxiko bakoitzak eragindako kaltea ez baita nabarmen islatzen eskura dauden osasun estatistiketan. Gainera, milioika
|
pertsonarengan
izan ditzakeen efektuak gaur egun onartzen dena baino askoz handiagoak izan daitezkeela ohartarazi zuten.
|
|
|
Burmuinak berak nolabaiteko kontrola eskatzen du, eta, orduan, endorfinak eta entzefalinak jariatzen hasten gara, bakea, lasaitasuna eta segurtasuna sentitzeko, eta, aldi berean, fantasia ugari pizten dituzte. Pavíako Unibertsitateko italiar adituek frogatu dute zeinen ezegonkorra den maitasun egoera hori; horrek lo gutxi eginarazten digu, gutxiago jatera eta etengabe pentsatzera beste
|
pertsonarengan
, prozesua burutu arte, kasurik onenean (ez oso ohikoa), sexu harreman batekin. Orduan, orgasmoan askatutako oxitozinak gauzak bere lekuan jartzen ditu azkenean.
|
|
|
zeintzuk dira aipatzen dituzun erlazio horiek? Aztertzen ari garen kasu honetan, lehenik eta behin pertsona batengan borondate ona eta laguntzeko nahia ikusten ditut; gero, beste
|
pertsonarengan
gaizkinahia eta traba egiteko nahia. Haien artean aurkakotasun erlazioa dago.
|
|
|
8 Goiko pasartean aipatu duen eskergabetasunaz ari da hemen. ‘Bidegabekeria’ esaten duenean, moralki maltzurra den ekintza batez ari da, eta, Humeren ikuspegian, eskergabetasuna esker txarrekoa den
|
pertsonarengan
dago. Moralki juzgatzen dena, beraz, ekintza hori aurrera eraman duen pertsona (edo pertsona horren izaera) da.
|
|
|
Alabaina, prozesu horretan sinpatia ezinbestekoa da aipatu ezaugarriak besteengan eragiten duena (atsegina edo kaltea) senti dezadan. Ezaugarri horrek atsegina eragiten baldin badu beste pertsonengan (edo gizarte osoarengan edo ezaugarri hori duen
|
pertsonarengan
), sinpatiak emango dit aukera atsegin edo sentimendu hori partekatzeko. Sentimendu horren arabera ebaluatuko dut ezaugarri hori.
|
|
|
Barne gogo libre, asistematiko eta kaotikoak eromena deitu eta eritasuntzat jotzen den fenomenoa sorrarazten du hura menperatu, kontrolatu eta zapalduko duen adimen, mintzamen, oroimen edota gorputz errepresiborik ez denean. Baina bestela, menperatu, kontrolatu eta zapaldu egiten badira, nik maiz antzean besteekiko, hurkoarekiko arazotzat jotzen dudan fenomeno hori da barne gogo libre, asistematiko eta kaotikoek
|
pertsonarengan
sorrarazten dutena; izen jakinik ez duen eta eritasuntzat jotzen ez den arazoa da; baina arazoa da, nire ustez.
|
|
2007
|
|
|
Iktusa nozitu duen
|
pertsonarengan
ondorioak minimizatzeko osasun alorreko profesionalek baliatzen duten estrategia hiru hankaren gainean sostengatzen da: pazientearen arreta goiztiarra (ahalik eta azkarrena); errehabilitazioa, ahalik eta hobekien sendatu eta, ahal den heinean, bizimodu normala egin dezan; eta prebentzio sekundarioa, bigarren iktusik nozi ez dezan.
|
|
|
dituzten familia bildumatzat hartzen da. Ikerketasoziologikoen arabera, uste horiek nabarmenagoak izan daitezke zenbait
|
pertsonarengan
, taldetan eta une historikotan (Connor, 1978; Horowitz, 1985; Smith, 1991). Hala, garapenaren psikologoen iritziz oso garrantzizkoa da jakitea zeinbaldintzatan garatzen diren halako usteak.
|
|
|
EMDR oso eraginkorra da estres postraumatikoa tratatzeko, baina beste patologia batzuei ere aplikatzen zaie, hala nola, antsietate orokorrari, fobiari edo nahaste obsesiboari. Hala ere, antsietate orokortua duen
|
pertsonarengan
—ez trauma batekin bakarrik—, erlaxazio teknikak ere aplika daitezke; edo min kronikoa duten pertsonengan, mina traumatismoarekin lotutako funtsezko zatia denean, sugestio hipnotikoak ere egin daitezke. Beraz, EMDR teknika malgua da, eta beste teknika batzuekin konbina daiteke.
|
|
2008
|
|
|
1842an Atxakua baserriaren jabe legez agertzen da, 612 errealeko errentarekin eta 1854ko urtarrilaren 7an Aginaga auzoko alkate izendatu zuten. Jose Atxa Bekoetxe ere nahiko zaharra izan behar zen, 1827ko tertzioan aritutako berbera bazen behintzat; baina hau 1873ko irailetik 1876ko urtarrilera egon zen zerbitzuan, eta hori ez da ohikoa gutxienez 60 urte eduki behar zituen
|
pertsonarengan
. Kasu berezia ala aita semeak?
|
|
|
Bizi zikloaren psikologia honela definitu da:
|
pertsonarengan
jaiotzetik hil arte gertatzen diren aldaketak deskribatu, azaldu, aldatu eta aurresaten dituen diziplina (Baltes, Nesselroade eta Reese, 1977).
|
|
|
Defentsa juridikoa: aseguratuaren interesen defentsa bermatzen du, eta horretarako, hala badagokio, kontratuz kanpoko kalteak erreklamatuko lituzke, bai bere
|
pertsonarengan
, bai bere jabetzako kirol ontzian. Bidaiako laguntza:
|
|
|
" Psikologoarengana joateak ez du lotsarik eman behar. Horrelako arazoek eta are hutsalagoek ere eragina izan dezakete
|
pertsonarengan
, eta egoera horrek denbora luzea irauten duenean, beharrezkoa da profesional horrengana jotzea", dio Gesak. Maskota berri bat erostea goizegi izan liteke kaltegarria haurrentzat Maskota baten bidezko dueluak zenbait fase ditu, bata bestearen gainean jar daitezkeenak eta ordena jarraitu behar ez dutenak.
|
|
|
[Onenaz aurrera II.] Gizataldeen kudeaketa eguneratuaren arabera,"
|
pertsonarengan
sinetsi" behar da, hark daukan onena eman dezan eta, hau ez dute esaten, eta nik diot, txarrenarekin geldi dadin edo, bestela esanda, onenak emanda.
|
|
2009
|
|
|
Sanzi halako ezinegon bat sartu zaio bat batean eta kargu guztiak utzi nahi ditu: UPNko buruzagitza, Gobernukoa eta Nafarroako Kutxako presidentzia, eta den dena konfiantzazko
|
pertsonarengan
utzi nahi du. Duela pare bat urtera arte, bazirudien Alberto Catalan izanen zela Sanzen oinordekoa:
|
|
|
Azken finean, begien bistan dagoena eta ikerketa honen bidez aztertu nahi dena hauxe da: egunkarietatik emigrantearen irudi zehatz bat «fabrikatu» zela, egunkari bakoitzaren interesen arabera, baina irudi hori ez datorrela bat gizarteak orotara emigratzen zuenaren
|
pertsonarengan
zuen irudiarekin. Prentsan, oro har emigrantearen irudi kaxkar bat azaltzen den bitartean, gizarte iritzian eta geroago memorian, emigrante horren irudia arras ezberdina izan da, emigrantea aberastasun eta bizitza oparoarekin identifikatuz.
|
|
|
Nahaste hauek ondoeza eragiten dute
|
pertsonarengan
edota narriadura soziala eta18 urte baino lehenagoko hasiera dute.
|
|
|
Helburuen artean, alde batetik, elkarrizketan zehar ulermenarazorik ez izatea, eta bestetik, elkarrizketaren iraupena egokia izatea, adinekopertsonak izango zirelako aztergai, eta aipatu bi faktore horien kontrol ezak erantzunetan eragin ezkorra izan zezakeelako. Horregatik pentsatu zen elkarrizketareniraupen egokia 40' izango zela, elkarrizketa luzeago batek nekea eraginbaitzezakeen adineko
|
pertsonarengan
. Horretarako, elkarrizketaren itemak zuzenduziren, hizkuntza ulerterraz erabiltzeko xedearekin.
|
|
|
Baina frogatu da birusak mutatzeko duen ahalmen handiak aldakortasun handia sortzen duela, eta horrek birus mutatuaren anduiren bat sistema immunearen aurrean ikusezina izatea errazten du. Horren ondorioa da infektatutako
|
pertsonarengan
birus kopurua abiadura handiagoan haztea, eta hiesarekiko progresioa bizkorragoa izatea, hiesak tratamendurik jasotzen ez badu. Txertoa garatzeko, alderdi horiek funtsezkoak dira; izan ere, sistema immuneko zelulek birusaren zein zati erasotzen dituzten ulertu behar da, bai eta mutazio azkarren ondoriozko eraso bati aurre egin diezaioketen zein zati jasan ditzaketen ere.
|
|
|
Sintomarik garrantzitsuena azkura da, haren existentziak edo ez baitu zehazten gaixotasunaren diagnostikoa. Hazka egiteko gogo hori edozein
|
pertsonarengan
azkura eragingo luketen estimuluen ondorio izan daiteke, edo, bestela, atopia izatearen ondorio, hau da, herentziazko jarrera, ingurumeneko substantzia edo estimuluen aurrean neurriz kanpo erreakzionatzeko. Dermatitis atopikoa atopiaren azaleko agerpena da, organismoaren atal batzuei eragiten dien nahaste konplexua.
|
|
|
Munduko eguna Miastenia gravis en aurkako Egun Nazionala dela eta, ekainaren 2an, Espainiako Miastenia Elkarteak AMES agintari eskudunei eskatzen zien ikerketa gehiago eta hobea egin zezatela, bai kaltetuen bai haien familien bizi kalitatea hobetzeko; osasun komunitateak informazio gehiago izan zezala diagnostiko goiztiarra, tratamendu eraginkorra eta pronostiko hobea lortzeko. Pronostiko onena duen eta endekapenezkoa ez den gaixotasun neuromuskularretako bat izan arren, miastenia gravisa oso baliogabetzailea da, eta
|
pertsonarengan
autoestimuan, izaeran, estres emozionalean, antsietatean, depresioan… asaldurak eragiten ditu, baita familia, gizarte eta lan giroetan aldaketak ere, horrek dakarren guztiarekin. Gaixotasunak zer adierazten duen zabaltzeko, AMES sentsibilizazio kanpaina bat egin du hainbat oroitzapen ekitaldiren bidez, hala nola pokerren eta informazio diptikoen erakusketa farmazietan, osasun zentroetan eta hainbat ospitaletan.
|
|
|
“Webgune berriak aukera ematen du laguntza behar duen pertsona nolakoa den jakiteko, eta, horri esker, inguruko jendea koordinatu egiten da, bai hari laguntzeko, bai bizi kalitate hobea lortzeko. Hori guztia
|
pertsonarengan
oinarritutako lanaren filosofiari jarraiki”, azaldu zuen Javier Sevilla ikertzaileak, atariaren sortzaileetako batek. “Pertsonarengan zentratutako lanak erraztu egiten du bazterketa arriskuan dauden kolektiboek beren bizitza zuzendu ahal izatea, erabakiak hartzeko aukerak zabaldu eta bultzatzen baititu”, erantsi zuen.
|
|
|
Madrilgo elkartearen bozeramaileak behin eta berriz esan du egoera hori ez dela eragozpen handirik sortzen. Taxilariek ziurtatzen dute ez dela jazarpenik edo jazarpenik zor dien
|
pertsonarengan
Beste egoera batzuek" zerrenda" horretan sartzea errazten dute. Horrelakoak dira, esaterako, taxia eskatu zutenean ebriarrak zeuden pertsonak, inkontinentzia arazoak dituztenak, gorputz higiene eskasa duten bidaiariak edo maletategia zikin dezaketen elikagaiekin merkatura itzultzeko taxi bat behar dutenak, arrainarekin gertatzen den bezala.
|
|
|
Pazientzia izan zeure buruari entzuteko eta galderei apurka erantzuteko, eta, horrez gain, ingurukoekin hitz egin, zure burutazioak konfiantzako pertsonekin moldatzea komeni baita. Trauma esperientzia baten ondorioz, ez da halabeharrezkoa gaixotasun bat pairatzea, baina prozesu indartsu bat sortzen da normalean
|
pertsonarengan
. Bakoitzak ahultasun desberdina du, non berriro ere biologia, izaera, ingurukoen laguntza eta traumen ondoren egindako hasierako erantzunak nahasten diren.
|
|
2010
|
|
|
Hainbat gaitzetan ikusi da plazeboak eraginkorrak direla, baina efektua ez da ez uniformea ez erregularra izaten. Plazebo jakin batek eragin oso desberdina izan dezake bi
|
pertsonarengan
, eta, batekiko sentikor izan diren pertsonak ez dute zertan berdin erantzun plazebo baten aurrean. Ra l de la Fuente Kanadako British Columbia Unibertsitateko neurologoaren ustez, oso aldakorra bada ere, sendatzeko itxaropen handiagoa duten banakoek sentitu ohi dute gehien plazebo efektua.
|
|
|
Dementzia honen adierazpen klinikoak infartu kopuruaren eta hauen kokapenaren menpe daude. Infartuak askotan oso txikiak izaten dira eta, ondorioz, hasierabatean ez dira aldaketak nabarmentzen gaixotasuna pairatzen ari den
|
pertsonarengan
. Baina infartu txiki horien guztien multzoak, une zehatz batean, garunekohainbat eremu suntsitzen dituenean lehen sintomak agertzen hasiko dira.
|
|
|
4.2.1.01 taula. Depresioaren ezaugarriak Alzheimergaixotasuna duen
|
pertsonarengan
.
|
|
|
4.2.2.01 taula. Hersturaren ezaugarriak Alzheimergaixotasuna duen
|
pertsonarengan
.
|
|
|
Loaren nahasteak hainbat adierazpen izan ditzake dementzia duen
|
pertsonarengan
, besteak beste: lo hartzeko zailtasuna, loaren zatikatzea (gauean zehargehiagotan eta denbora luzeagoz esnatzea), lo sakonaren gutxitzea eta goiz esnatzea.
|
|
|
Jose Luis Eslaba Osasunbideko psikologoa da, eta Nafarroako Mugarik Gabeko Psikologoak taldeko kidea: Hondamendi batek
|
pertsonarengan
duen eraginak zerikusia du pertsona horrek gertaeraren aurretik duen segurtasunarekin. Segurtasuna pertsonen oinarrizko beharretako bat da, eta horrelako hondamendi baten ondoren, nahasmena, erabakiak hartzeko zailtasuna, gehiegizko zaintza, lo egiteko ezintasuna, antsietatea, beldurra, errudun konplexua, nekea, haserrekortasuna eta uzkurtzea jasaten da.
|
|
2011
|
|
|
Bere bidean hasiera hasieratik oso garbi izan zuen kontzeptu hau: politika gizartearen zerbitzurako da eta politikaren oinarriak
|
pertsonarengan
daude. Lehendakariorde zenetik ideia argiak izan zituen.
|
|
|
Zenbait
|
pertsonarengan
, odolean K1 bitaminaren kontzentrazioa handiagoa edo txikiagoa izan, aldatu egiten da organismoak koagulazioaren aurkako sendagaiei ematen dien erantzuna.
|
|
|
Bateratzeak zor mankomunatua azkentzen du, hartzekodun eta zordun izaerak aldi berean zein
|
pertsonarengan
izan eta pertsona horri dagokion zatian.
|
|
|
Faktore biologikoez gain, zenbait
|
pertsonarengan
pentsamendu obsesiboek indar handia hartzen dute, pertsona horiek uste okerrak izaten dituztelako. Gavinoren (2001) arabera, obsesioak elikatzen dituzten bost uste nagusi daude:
|
|
|
Ez da gizalegearen eta hezkuntzaren erakusgarri hutsa, funtsezko bi helburu ditu. Lehena enplegu eskaera jasotzen duen
|
pertsonarengan
interesa sortzea da, curriculuma merezi duen arretaz irakurtzeko aukera izan dezan. Bigarren helburua da curriculumeko datuak nabarmentzea eta puntuak irabazi eta enpresarako hautagai egokia bihur daitezkeen gaitasunak edo prestakuntza azpimarratzea.
|
|
|
Félix López Elorza, Sevillako Lab Sur laborategian ikerketa ildo honen arduraduna eta SAEIAko egungo lehendakaria, irmoa da bere adierazpenetan: ez du esan nahi aipatutako sintoma guztiak HANA sindromeari dagozkionik, baina azpimarratu du garrantzi handia duela «diagnostiko diferentzial egoki bat egitea eta bereiztea kaltetutako
|
pertsonarengan
HANAren sindromean susmagarri izan daitezkeen beste sintoma batzuk dauden edo ez». Horregatik, adituak ondorioztatu du:
|
|
2012
|
|
|
Badirudi zentraletik ateratzen ari den erradiazioa oraingo mailan mantentzen bada, erradiazioaren eta biziaren arteko oreka lortzea dela Japoniako Gobernuaren asmoa, baina horretarako hamarkada batzuk igaro behar dira. Ez dirudi unean uneko balantzeak larriak izango direnik; aldiz, hemendik 30ra urte balantze metatua eginez gero, milioika
|
pertsonarengan
eragina izango duela ziur naiz, baina orduan beste agintari batzuk izango direnez eta agian zentral nuklearrak historia izango direnez, inork ez du erantzukizunik izango.
|
|
|
Zenbait elikagaik, osaera halakoxea dutelako, areagotu egiten dute hanpadurak sortzeko joera, eta horrek larritu egiten ditu artikulazioetako minak zenbait
|
pertsonarengan
(bereziki sentiberak direnengan).
|
|
|
Arazo hori orokorra gorputz osokoa izan daiteke zenbait
|
pertsonarengan
, haurdunaldia dela eta, gizentasuna, menopausia, antsietatea, alkohol edo opiazeo kontsumoa, minbizia eta gisako eritasunen eta infekzioen eraginez; edo leku jakinetan agertzen dena, esku ahurretan (ahurreko hiperhidrosia), oinetan, galtzarbeetan eta aurpegian (kraniofaziala), non ugari izaten baitira izerdi guruinak.
|
|
|
Gaur egun, kontzeptuak ikasgelan denbora jakin batean egin ohi diren irakaskuntza/ ikaskuntza prozesuak gainditu ditu, eta esanahi zabalagoa eta globalagoa du, hau da, pertsona guztiei dagokie eta bizitza osoan zehar gertatzen da. Horren arabera, heztea pertsonari aldatzen laguntzea edo
|
pertsonarengan
eragitea dela esan daiteke.
|
|
|
Hezkuntzaren kontzeptuak ikaskuntza/ irakaskuntza prozesuak gainditzen ditu, eta hezkuntza
|
pertsonarengan
bizitza osoan zehar eragina duten arloetara hedatzen da.
|
|
|
Herentzia funtsezkoa dela pentsatzen badugu, ez dugu subjektuaren gainean jarduteko inolako ahalmenik, ingeniaritza genetikoak ereduzko gizaki bihur gaitzan espero besterik ezin dugu egin. Inguruneak subjektuarengan eragina duela uste badugu, ekintza profesionalek
|
pertsonarengan
eragina dutela eta haren garapena errazten dutela pentsatuko dugu.
|
|
|
Auzitegien eta agintari militar gorenen eskumenari kalterik egin gabe, diziplina zigorrak kanpamenduko komandante gisa diziplina ahalordeak dituen ofizial batek baino ditu ezarri, edo hori ordezkatzen duen ofizial arduradun baten edo bere diziplina ahalordeak zein
|
pertsonarengan
eskuordetu eta pertsona horrek.Ahalorde hauek inoiz ere ezin dira eskuordetu gerrako preso baten gain ezta gerrako preso batek egikaritu ere.
|
|
|
6 Pertsonen arteko aldakortasuna: toxikoetarako aipatu den bezala, faktore ezberdinen arabera mikroorganismo patogeno baten dosi berak pertsona batengan sor dezake gaixotasuna eta beste batengan ez, beti kontzentrazio tarte baten barruan (mikroorganismo patogenoaren kontzentrazioa altua bada, gaixotasuna sortuko du edozein
|
pertsonarengan
). Gaixotasun sintomak sortzeaz gain, kalteen larritasuna ere ezberdina izan daiteke.
|
|
|
c. Mezuek ezin dute erabili umeek gurasoengan, irakasleengan eta hainbat
|
pertsonarengan
duten konfiantza.
|
|
|
Beste kasu bat infekzio akutua litzateke. Kutsatutako elikagai bat irentsi ondoren garatuko litzateke, kontsumitu duen
|
pertsonarengan
gaixotasun infekzioso bat eragiteko gai den mikroorganismo kopuru nahikoarekin. Infekzioa, portzentaje handi batean bakterioekin lotuta dagoena, inkubazio aldi aldakor batean agertzen da, bizpahiru egunekoa.
|
|
|
Hori horrela izatearen froga da kasu hori bera ezgaitasunik gabeko pertsona baten mesederako den ala ez. Bereizkeriak eragina izan dezake bai ezgaitasuna duen
|
pertsonarengan
, bai ezgaitasunik gabeko pertsona batengan, baina egoera horretan dagoen ahaide batengan. Gertatutakoagatik bete ez daitezkeen lege eta arauen berri izatea.
|
|
|
Oztopoak eta errefusak minimizatu. Zahartze Aktiboaren Liburu Zuriak beharrezkotzat jotzen du «metodologia pertsonalizatzea, erabilgarritasuna handitzea, teknologia
|
pertsonarengan
zentratzeko gaitasuna». Erabiltzaileei egokitzeak aukera ematen die beren beharrei eta gaitasunari erantzuteko, teknologia berrietara hurbiltzeko aukera izan dezaten.
|
|
|
Foru Aldundiak ez du aplikatuko. Inguruneko Zainketarako Laguntza jasotzen duten 10.495
|
pertsonarengan
izango luke eragina.
|
|
|
Txertoak ez dira guztiz kaltegabeak. Batzuetan ondorio kaltegarriak eragin ditzakete txertoa hartu duen
|
pertsonarengan
. Poliomielitisaren txertoa da horietako bat.
|
|
2013
|
|
|
Collins jaunak etorri handiz egin zuen bere babeslearen gorazarrea. Mintzagai horrek ohi baino molde ozenagoetara igoarazi zuen, eta, gora handiko aurpegia jarriz, bere bizitza osoan Lady Catherinek frogatua ziona bezalako jokabiderik, halako izaera hurbilerraz eta begitartetsurik, ez zuela goi mailako ezein
|
pertsonarengan
inoiz aurkitu adierazi zuen. Ordura arte Collinsek bi aldiz izana zuen anderearen aurrean sermoia emateko ohorea, eta biotan emana zion Lady Catherinek bere onespenaren adeia.
|
|
|
Batetik, puntualtasuna zer den ikasten da; ingurukoen bizimodua ere atseginagoa da garaiz helduz gero, besteek zain egoteko beharrik ez baitute. Bestalde, egunerokoan ordena eta ohiturak hartzen ikasteko aukera dago, eta jendeak puntuala ez den
|
pertsonarengan
galdu duen konfiantza berreskuratzen du. Ardura erakusteko aukera ere badago eta hitzordu guztiek garrantzia dutela ikasten da.
|
|
|
Oso lagungarria da mugimendua
|
pertsonarengan
azaltzea, bai eta espazioarekiko azaltzea ere, norabidea markatuz.
|
|
|
Hizkuntzaren dimentsio espresibo eta estetikoaz ari naiz. Lau motibazio iturri horiek indar gutxiegi izan dezakete, hizkuntzaren potentzia bera, hizkuntzaren indar espresibo, adierazkor eta estetikoa
|
pertsonarengan
eta taldeetan mamitzen ez bada. Dimentsio honek gogoeta eta zeregin guztiak ukitzen ditu.
|
|
2014
|
|
|
Zein neurritan erabiltzen ditugu farmako psikoaktiboak kulturalki onartzen denaren kontrol soziala errazteko? Erosoagoa al zaigu fokua
|
pertsonarengan
jartzea, familiaren, hezkuntza sistemaren edo gizartearen disfuntzio konplexuagoak azaleratuko lituzkeen arazoetan ezartzea baino. Eztabaida mahai gainean jartzen du Luis Carlos Saizek, eta iradokitzen du egungo gizarte ereduaren dinamika ez dela lagungarria haurrari eskatzen diogun gogoeta maila, garapen intelektuala eta heldutasun emozionala lortzeko.
|
|
|
Kontzeptu hau Loic Wacquant soziologoaren lanetik hartu dut, boxeolariekin egindakoikerketan erabilia (ikus Wacquant, 1995). Gorputz lanketa organismoaren manipulazio intentsiboalitzateke,
|
pertsonarengan
jarrerak, mugimendu errutinak eta emozio eta kognizio egoera subjektibozehatzak eragiten dituena, zeintzuen bidez gorputz eremu osoa berrantolatzen den, organu eta gaitasunbatzuk beste batzuen aurrean gailenduz eta gorputzaren zentzuaz gain organismo osoaren kontzientziaeraldatuz, eta horrekin batera, munduarena. Nik neuk erabili dut kontzeptu hori pasarela modeloenlanbideaz egindako azterketan (Esteban, 2004), baita maitasuna gizarteratzeari dagokionean ere (Esteban, 2011a).
|
|
|
Gorputz ibilbideek azterturiko subjektuen biografiaren denbora tartelaburragoak edo luzeagoak har ditzakete; era berean, sentsazio, mugimendu, keinu etahautemate eta ikasketa eskemez blai dauden jardunbide horiek, bizipenak, bakarrakbaina, aldi berean, irekiak eta porotsuak bailiran deskribatzen uzten digute. Biziizandakoaren gaineko gogoetarako ahalmena, bestalde, edozein
|
pertsonarengan
aurkidaiteke, baina berariazkoagoa izango da zirkunstantzia pertsonalengatik (lanbidea, aurretiazko bizipenak, terapia...) edo politikoengantik (gizarte mugimenduetanmurgilduta egotea...) bide horretako ikasketa egin dutenengan. Ideologia feministak, esate baterako, nire ikerketako zenbait berriemaileri, elkarrizketan gaiez (elikadura, gorputzari gurtzea, sexualitatea...) kontzienteago izatenlagundu die.
|
|
|
Bizi zikloaren psikologia honela definitu da:
|
pertsonarengan
jaiotzetik hil arte gertatzen diren aldaketak deskribatu, azaldu, aldatu eta aurresaten dituen diziplina (Baltes, Nesselroade eta Reese, 1977).
|
|
|
Helburua: helduaroan eta zahartzaroan gertatzen diren aldaketa biologikoak ezagutu, aldaketa horiek nola hautematen diren aztertu, eta
|
pertsonarengan
duten eragina ezagutzea.
|
|
|
Hipokondriasia duenak kontsulta eta bisita asko egiten dizkie sendagileei, baina ez da fidatzen osasuneko profesionalek esandakoaz; sendagileek ezer larririk ez duela esaten diotenean ere, hark pentsatuko du ez dutela beharbada ondo aztertu. Hipokondriasia diagnostikatu ahal izateko, kezka horiek sei hilabete iraun behar dute gutxienez eta
|
pertsonarengan
ondoez nabaria edo funtzionamenduaren endekapena eragin behar dute.
|
|
|
Nortasunaren bereizgarrien eta barne herstura orokortuaren arteko lotura oso goiz agertzen da
|
pertsonarengan
. Barne herstura orokortuaren eta nortasunaren neurotizismoaren arteko lotura oso indartsua da (Hettema, Prescott eta Kendler, 2004).
|
|
|
izu ikarako eraso modukoren bat, gidatzen zihoazela (Munjack, 1984). Batzuetan, gertaera traumatiko bat ikuste hutsak ere eragiten du fobia gertaeraren lekuko izan den
|
pertsonarengan
(Öst, 1985): adibidez, haginlariaren itxarongelan beste pertsonen garrasiak entzuteak eragin dezake haginlariarekiko fobia.
|
|
|
Despertsonalizazioari elkarturiko sentimenduen galera depresioaren antzekoa da. Baina despertsonalizazio nahastea duten pertsonen sentimenduen galera despertsonalizazio agerpenei (norberarengandik urruntzeari) loturik doa, eta deprimitua ez dagoen
|
pertsonarengan
ere gertatzen da.
|
|
|
Parafiliak bereizi egin behar dira patologikoak ez diren fantasietatik edo portaeretatik. Fantasia, portaera edo objektu bereziek parafilia eratuko dute, baldin eta harremanetako eta lan arloko arazoek endekapen eta hondamen esanguratsua eragiten badute
|
pertsonarengan
, eta 6 hilabete baino gehiago irauten badute. Batzuetan parafiliak egosintonikoak izaten badira ere, eta pertsonari ondoez subjektiborik eragiten ez badiote ere, kaltegarriak izan daitezke.
|
|
|
Eta badakigu behar adina lo egiten ez dutenen laneko errendimendua nabarmenki jaisten dela (Chilcott eta Shapiro, 1996). Gainera, lorik ez egiteak hainbat nahaste sor ditzake
|
pertsonarengan
; adibidez, portaera psikotikoak, depresioa, nahaste bipolarra edo barne hersturako nahasteak.
|
|
|
II. azpifasean, lehen azpifasekoen antzeko maiztasuneko uhinez gainera, orratz moduko uhinak eta uhin makalen K konplexuak agertzen dira. Kinada batek K konplexua eragin dezake lotan dagoen
|
pertsonarengan
, pertsona hori esnatu gabe. Bigarren azpifasean pertsona esnatzea zailagoa da.
|
|
|
Gaineratu du, gainera, beharrezkoa dela «sexualitatearekiko eta sexu harremanekiko errespetu positiboa eta errespetua izatea, baita plazera eta sexu esperientzia seguruak lortzeko aukera ere, hertsadurarik, diskriminaziorik eta indarkeriarik gabe». María Cero Ripoll Llopart ginekologoak jakin du sexualitatea esfera garrantzitsua dela
|
pertsonarengan
, edozein dela ere bere adina eta egoera fisikoa eta psikologikoa, eta ongizateari laguntzen dio, eta egoera bat baino gehiago, gogobetetze fisikoa eta emozionala bultzatzen du. Era berean, eremu hori ez edukitzea, sexualki asegabetuta egotea gizabanakoarengan eta bere bikote harremanean mesfidati bihurtzen da, baldin badu, horrek ondorio kaltegarriak eragiten baititu pertsonaren osasunean eta bizi kalitatean.
|
|
|
Haurdun dauden emakumeek haurdun ez daudenek baino alergia arrisku handiagoa dute, baita gizonek ere. Betidanik, edozein
|
pertsonarengan
alergia sortzeko gai diren substantziak izan dira tindagaiak, baina horrek ez du esan nahi haurdun egon behar duenik. Izan ere, Europako araudiaren arabera araututa dauden produktuak, «berez ez dira arriskutsuak, ia ez dira arriskutsuak, azala ukitu gabe badago, ia ez da batere deuseza», ohartarazi du Grimalt ek.
|
|
|
Hainbat tonutako txakurren irudiak ere erabili ditu. Koloreek 60
|
pertsonarengan
sortzen zituzten sentimenduak ezagutzea zen asmoa. Emaitzak adierazgarriak izan ziren.
|
|
2015
|
|
|
Etorkizunari begira, hainbat erronka dituzte begi bistan, hala nola, euskaldunek euren artean gehiago hitz egitea eta lotsa alde batean uztea; obligazioa edo zigorra erabiltzea euskara sustatzeko; euskara ez jakiteak ez dakien
|
pertsonarengan
pena sortu behar duela; euskaltasun kontzientzia izatearen garrantzia; politika ahaztu eta jendartean hizkuntza aldarrikatzea; euskaldunak erraz identifikatu ahal izatea, beraiekin euskaraz egin ahal izateko; umeak eta gazteak jomuga izatea eta edadetuak hizkuntza plangintzatik baztertzea; eta bukatzeko, euskara batua denona egitea.
|
|
|
Ramsay andrea joan egin zen. Egunetan zehar, hala nola amets baten ondoren aldaketa xume bat sumatzen den ametseko
|
pertsonarengan
, aldamenean eduki zuen zurrumurru hotsa, esandako edozer baino biziago, eta salaren leiho ondoko zumitzezko besaulkian esertzen zenean forma gorena hartzen zuen Lilyren begietan; kupula baten forma.
|
|
|
Pertsona bat ezgaitzat hartzeak eta haren ezgaitasun gradua zehazteak ez du hainbeste mugatuko patologia batzuk edo beste batzuk edukitzeak, horiek
|
pertsonarengan
izango dituzten ondorioek baizik. Pertsonaren ingurune familiarrean eta sozio familiarrean patologiaren iraupenaren aurreikuspenean eta etorkizunean izan dezakeen eragina balioestea dakar horrek.
|
|
|
Baina enplegu bako pertsona bakoitzaren atzean, egoeraren ondorioak pairatzen duen familiabat dagoela azpimarratu behar da. Bizi gertakari estresagarri guztiek bezala, langabeziak ere, lanik ez duen
|
pertsonarengan
gain, familia sistema osoarengan eragiten du (Walsh, 2002, 2003,2012). Hau da, bere efektuak, sistema osatzen duten kide bakoitzean eragiten du, baitafamiliarteko zein familiaz kanpoko harremanetan ere.
|
|
|
Ezgaitasunen bat duten pertsonen elkarteek azpimarratzen dute garrantzitsua dela horiek horrela aipatzea. Pertsonak, edozein baldintzarekin, pertsonak dira «eta lehen mailako herritar gisa tratatzeko desio eta eskubide bera dute», FEAPS Madrid-en gomendioen dekalogoa behar du ‘Jarrera kontua, ez gaitasuna’. «Aurrekoarekin bat, «pertsona» terminoak ezgaitasuna baino lehenago kokatu behar du, eta
|
pertsonarengan
jarri behar du arreta, ez ezgaitasunean», erantsi du. «Gaitasun desberdinak dituzten pertsonak» alternatiba irabazten hasi da.
|
|
|
Soinu honek intentsitate bereko maiztasun guztiak ditu, hau da, arropa garbigailuak, haizagailuak, xurgagailuak, ke kanpaiak edo ile lehorgailuak. Santiago García Tornel Bartzelonako Sant Joan de Déu ospitaleko pediatra elkartua da, eta adierazi du zarata zurira jotzea ekintza ia naturala dela haurra besoetan hartzen duen edozein
|
pertsonarengan
, eta, lasaitzeko, ahoan egiten duela: Ssssshhhhh.
|
|
|
oso beharrezkoa da, zalantzarik gabe, egun bat edo esperientzia oso ona gainditu behar duenean, eta beste inor aurkitzen ez duenean. 3 Maitasun iletsua Pertsonenganako sentitzen den maitasunarekin gertatzen den bezala, txakur edo katu bati ematen zaion maitasunak ez du animaliari bakarrik mesede egiten, eta horrek ere eragina du ematen duen
|
pertsonarengan
. Kanalari ematen zaion samurtasunak areagotu egiten du bere ongizate sentsazioa, maskota zoriontsu egiten duela jakitean.
|
|
|
Argi dago ustelkeria kasuak eztabaidaren erdigunean daudela une hauetan, baina alderdi guztiei eragiten die. Baita EAJ PNVri eta Bilduri ere, nahiz eta hedabideek ez duten horri buruz hitz egiten.Udal hauteskundeetan
|
pertsonarengan
erreparatu behar da gehiago, eta ez nahastu pertsona zehatz batzuk izan ditzaketen jokabide nazkagarriekin.Zergatik eman behar zaizu zuri botoa, eta ez besteei. A.G. Udalerri honi alternatiba sinesgarria eskaintzen dion alderdi bakarra nik ordezkatzen dudana da.
|
|
2016
|
|
|
Hori bai, gehienetan berehala etsitzen zuen. Ez zuen
|
pertsonarengan
gehiegizko sinesmenik. Erraten zuen normalean bakoitzak bere buruarilean horri buruz zerbait idatzi zuen.
|