|
2000
|
|
|
Eta dena zen zirimola, eta zorabioa, eta kolore zuriak, eta
|
jendea
oihuka, eta bere amaren ahotsa" seguru ikusten nauela, seguru nago!" garrasika, eta esku batek altxatzen zuen ipurdiz gora jartzeko, eta trapu batez garbitu, eta dena eskuak eta argitasuna, denak izaki handi eta iletsuak; ezer ez, finean, bere munduarekin antzekoa zenik.
|
|
|
Rocíoren erreferentzia erabili zuen tipo argalak nirekin berbetan hasteko, alegia Killarneytik ezagutzen ninduela, Rocío euren lagun egin zelako eta hori dena. Niri betidanik gustatu zait
|
jendea
ezagutzea, eta gehiago orain, badakidalako jende hau ez dudala berriro inoiz ikusiko, eta horrek barruak askatzeko modua ematen du. Sekretu denak azal daitezke, biharamunean dena ahaztuta egongo den ziurtasunarekin.
|
|
|
Sekretu denak azal daitezke, biharamunean dena ahaztuta egongo den ziurtasunarekin. Itzelezko mauka da, beraz, atzerrian edo mozkorrean
|
jendea
ezagutzea.
|
|
|
Gauza horietaz hizketan geundela, zaratak entzun genituen gure atzean, eta nire aterpetxeko
|
jendea
(nirekin parrandan irten zena) oihuka eta arramaka. Gu geunden lekutik besoak, hankak eta buruak ikusten ziren mugimenduan, zirimola itzela sortuz.
|
|
|
Baina mehatxuren baten zurrumurrua zabaldu da gure artean, hitzaldiak bonba mehatxua jaso duela, alegia. Eta
|
jendea
hasi da esaten protestante putakumeen errua zela, gaur euren egun seinalatua zela (artean ez bainekien hori ere, nahiz eta famatuak izan" orangista" izeneko talde horiek gaurko egunez egiten dituzten desfile eta alarde harroak), eta Ipar Irlandan istilu larriak izan direla gaur, eta gauean larriagoak izango direla seguruenera. Bitxiena da Errepublikan ere, alegia Hegoaldean, zenbait ekintza txiki burutu omen dituztela txerri lealistek aurten; garrantzirik gabekoak, bai, baina han hemenka izua hedatu dutenak.
|
|
|
Jakinda, gainera, Eiderren krudelkeria ikaragarria ari zela izaten, eta horren ondorioz Txema sarritan hasten zitzaiola maldizioka neskalagunari, mekauenka hormak eta mahaiak kolpatuz. Horregatik, sukaldean entxufatu zuen ordenagailua, logelan eta saloian
|
jendea
zegoela egiaztatu ostean.
|
|
|
Txemarenak, hain zuzen ere, hamar orduko autonomia eskaintzen zuen inon entxufatu gabe. Hala ere
|
jendea
kaletik begira gelditzen zitzaion, ez baita normala Cashel bezalako herri txiki batean antzeko espektakulurik ikustea. Turismo bulegoko eskaileretan jarrita zegoen, ordenagailua altzoan eta begiak ilargi betea baino borobilago.
|
|
|
Nahiago dut horretaz ez pentsatu. Nahiago Dublin eta bere
|
jendea
gogoratu, Kilkennyko garagardoa eta Cashelen Rocío ezagutu nuenekoa, Killarneyn Rocíorekin edozer egiteko aske sentitu nintzenekoa, Dingleko leherketa, Connemara zer esanik ez, eta Ralphekin bizitako une zoragarriak.
|
|
|
Konfiantzazko inortxo ere ez zuten. Euren betiko
|
jendea
hilda zegoen, militarrek erailak; gobernuak, beste era batera esateko. Aterpea ematen zien gobernu berak.
|
|
|
Inguru honetako
|
jendea
leihora irteten da agur egitera, eta batzuk bide ondora ere bai" good morning" a ematera. Etxe aurrean eserita zegoen agure batek, urrunetik agertzen ikusi nauenean, etxe barrura sartu eta berriz korrika eta estropezuka irten da kalera, eskuan tez betetako katilua zuela.
|
|
|
doakoa dela eta turistek lortzen ez duten hurbiltasuna eskaintzen duela. Jakina baita turista batek guztia ikusten duela urrunetik (ohiturak,
|
jendea
, bizimodua) edo bestela hurbilegitik (monumentuak, museoko ordutegia, jatetxeko karta). Eta noski, ezezagunen autoetan sartzeak behartu egiten du bat, nahi eta nahi ez, mesedea egiten ari zaion gidariarekin berba egitera.
|
|
|
eskolako garaiak, ingeleseko partikularrak, Tere, Txema lotan, Txema autoan, Txema tabernan, Txema barreka, Txema izarrak oparitzen, izarrak oparitzen, oparitzen... Badago
|
jendea
dioena heriotzaren atarian egon dela, eta hor, segundo gutxiko marra horretan bere bizitza osoko irudiak ikusi dituela, diapositibak bailiran. Ba momentu horretan nik horixe ikusi nuen.
|
|
|
Eta Dublin ere, inork ezer esan ez didan arren, aurpegi erraldoi bat da, hiri bat baino gehiago. Kalean eman ditudan ordu urriek erakutsi didatenez, hiri hau bere
|
jendea
da; milioika aurpegi txiki bizidunez osatutako aurpegi erraldoi oraindik bizidunagoa. Eta berriro kursia izateko arriskuan nagoen arren, esan egingo dut:
|
|
|
Eta berriro kursia izateko arriskuan nagoen arren, esan egingo dut: hiri zartatu bezain atsegina da hau, zerbeza beltzaren laguntzaz
|
jendea
elkartu zein bakartu egiten duena. Kursia izanda ere, horrelakoak gustura bota ditzaket zure gainean.
|
|
|
Baina ez gaitezen adarretatik joan: esan dut Dublin go
|
jendea
dela hemengo ikuskizunik handiena, euren begiratze iheskorrekin telepatiaz laguntzeko prest baleude bezala; edota ia nahi gabe zintzilikatzen duten irribarrearekin, zuregatik gehiago egingo luketela aditzera eman nahian, baina zoritxarrez ezin dutela, eskuak poltsaz beteta dituztelako. Hori da Dublingo jendea, hala pentsatu nahi dut gutxienez.
|
|
|
esan dut Dublin go jendea dela hemengo ikuskizunik handiena, euren begiratze iheskorrekin telepatiaz laguntzeko prest baleude bezala; edota ia nahi gabe zintzilikatzen duten irribarrearekin, zuregatik gehiago egingo luketela aditzera eman nahian, baina zoritxarrez ezin dutela, eskuak poltsaz beteta dituztelako. Hori da Dublingo
|
jendea
, hala pentsatu nahi dut gutxienez. Pena, ordea, horretaz berandu ohartu izana, aterpetxera bueltatzeko ordua gainean nuenean egin baitut aurkikuntza hori.
|
|
|
Aita Bartolome jesuita zen, baina jesuita berezi bat, baldin jendeak haiei buruz zuen iritziari kasu egin behar badiogu behintzat, zeren erraiten baitzen haietaz —Parisko jesuitek jansenisten kontra izan zituzten borroken ondotik bere batez— ezen ez zutela deus ere jakin nahi bekatu benialetarik harat, eta aita Bartolomek, aldiz, bekatu mortaltzat zituen kasik bekatu guztiak; eta jesuita berezia zen, orobat, bertze alde batetik, jaun inkisidorearen lagun zelako eta instituzione harekin harreman estuak izan zituelako... jesuita izanagatik ere eta jesuiten ordenakoa, erdi jesuita eta erdi dominikoa balitz bezala, nolabait erraitearren, horrelako nahaste bat gezurrezkoa balirudike ere. Bertzenaz, guztien ahotan zebilen ezen jesuita misionestak jendearen baitarat iristeko —jendea beldurtzeko, jaun André? — dohain berezia zuela, eta bazirudiela ezen spirituak —beldurraren spirituak, jaun André? — ukitua zela, zeren joaiten zen herri guztietan uzten baitzuen
|
jendea
hunkiturik eta gogo aldaturik, halako suertez, non, misioneak akabatu bezain fite, ezin konta ahalekoak izaiten baitziren konfesionea solizitatzen zioten herritarrak, beren egunorozko desbidetik bidezko biderat egiteko asmotan. Nik ez dakit ba ote zuen hartan zer ikusirik pulpiturat eramaiten zuen burezurrak, huraxe zelako, hain zuzen ere, haren ohitura, baina baietz erranen nuke, zeren eta batzuetan burezurra bi eskuz hartu eta oihuka erraiten baitzuen:
|
|
|
Eta
|
jendea
aitortzen ere franko eta liberala zen. Bertze anitz apez ez bezala.
|
|
|
Jaun André: mundutik ibilia naiz eta ongi bai ongi dakit zein diren, kontu horretaz denaz bezainbatean, jendearen azturak eta ohiturak, zeren behin baino gehiagotan egokitu izan baitzait hango eta hemengo hirietan ibiltzea eta
|
jendea
karriketan ikustea, pixa egiten etxeko pareten kontra, edo kaka egiten ere bai karrika bazterren batean, tokian tokiko usantzen arabera. Eta gure etxean ere ohiturak ez ziren hain diferentak, zeren eta oraindik ere oroit baitezaket aitona Nikolasen iduria, tximiniako zuloaren gainean bere premiazko egitekoak egiten.
|
|
|
—Nik uste nuen ezen ni nintzela gonbidatzailea eta zu gonbidatua... —eta kon turatu zenean ezen napolitarra mahaiari beha zerraiola, eta
|
jendea
, aldiz, berari beha paratu zela, osabak, bere ohorea edo garbitu nahian, erantsi zuen—: Bada, nola gure tratuaren arauak hautsi dituzun, zuhaurk ordaindu duzu zeure afaria!
|
|
|
" Ba al dakik zer eginen nukeen nik, san Jenaro banintz eta napolitarrek katedraleko altxorrean gordetzen duten sainduaren buruan sarturik banengo...? Mihia aterako niekek egun batean, eta irri eginen niekek, zeren eta irri egiteko modukoa baita
|
jendea
hain inozenta eta hain ergela izaitea...! Hori bai izanen litzatekeela mirakulu handi bat, Joanes!
|
|
|
Eta, nola ustekabea baita, ongi dakizun bezala,
|
jendea
gibelat bihurrarazteko modurik boteretsuena eta eraginkorrena, haiek ere gibelat egin zuten. Eta, haiek gibelat egiten ikusi orduko, hazi egin nintzen, halako tailuz, non ahul, eskas eta uzkur zena egin baitzen, begi herts ireki baten bitartean, ausart, azkar eta kuraios.
|
|
|
" Bada, hemen ez dago mirakulurik, jaun Lorenzoren alde behatz baten emaiteko disposizionean ez bazaudete". Eta, ene hitz haiek entzunik, kanpoan zegoen
|
jendea
saltokirat sartzen hasi zen, eta gizon hilaren lagun haietarik batek keinu bat egin zuen, eta guztiek beren ezpatak gorde zituzten, ez dakit ene solasak konbentzitu zituelako, edo ahalke zirelako, ustez hain maite zuten lagunaren alde behatz baten emaiteko ere gai izan ez zirelako, eta kendu egin nielako, ondorez, hilaren alde borroka egiteko zuten kausa eta arrazoina. Eta gero erran nien:
|
|
|
—Munduan ikusi dut
|
jendea
ehiza egiten eta tiro egiten, bai arkuz bai arkabuzez; ordea, tirorik bikainena osaba Joanikotek egina izan zen, noiz eta hiru azeri baterat akabatu baitzituen, ez arkuz ez arkabuzez, baina kanoiarekin...!
|
|
|
Jelosiaren ispilu eta mirail ote zen, bada, amaren behako hura? Eta, ohartu zenean ama ezen bere ahalegin haiek guztiak alferrikakoak zirela bai osaba bereganat erakartzeko bai, aitzinago, bere ahizpa Emilianiganat; eta ohartu zenean, halaber, ezen gizon hark nekez errespetatuko zituela graduz eta kondizinoz zegozkion kortesi arauak, eta alferrik zebilela, ondorez, hura arrastoan sartu nahian, zeren hurrengoan berdin tratatuko baitzuen osabak zerbitzuko
|
jendea
—Maddalen, bereziki—, gehiegizko konfiantzaz; horiez guztiez ohartu zenean, beraz, etsi egin ote zuen azkenean eta, hisiz eta despit hutsez, bere baitarat bildu ote zen gehiago —bere bakardaderat eta marmolaren hoztasunerat—, eta hoztasun hartarik hasi ote zen osabaren baitarik gehien gutiesten zuena are gehiago gutiesten, harik eta gutieste hartarik mesprezatzerat ere egin zu... Amaren hondar aitorrari bagatxezkio, hala dirudi.
|
|
|
Izan ere,
|
jendea
eta jendea bildu zen Urbiainerat egun hartan, halakoa baitzen ikuskizun hark herritarrengan sortu zuen ikusmina... eta eliza ere gainezka zegoen, jaun inkisidorea, dominikoen ordenakoa, meza ofiziatzen hasi zenean. Arrosa gorri batzuek apaintzen zituzten aldarea eta aldare inguruko paretak, eta haien lurrina argizari zein intsentsuarenarekin nahasten zen, usain lodi baten osatzeko, zeinak baitzirudien ezen aditu ez ezik ukitu ere egin zitekeela, hain baitzen hertsia eta astuna; eta hain zen sarkorra, bertzalde, non burmuinetako zokorik zokoenetaraino barneratzen baitzen, zentzuaren eta adimenduaren kasik zorabiatzeraino.
|
|
|
Izan ere, jendea eta
|
jendea
bildu zen Urbiainerat egun hartan, halakoa baitzen ikuskizun hark herritarrengan sortu zuen ikusmina... eta eliza ere gainezka zegoen, jaun inkisidorea, dominikoen ordenakoa, meza ofiziatzen hasi zenean. Arrosa gorri batzuek apaintzen zituzten aldarea eta aldare inguruko paretak, eta haien lurrina argizari zein intsentsuarenarekin nahasten zen, usain lodi baten osatzeko, zeinak baitzirudien ezen aditu ez ezik ukitu ere egin zitekeela, hain baitzen hertsia eta astuna; eta hain zen sarkorra, bertzalde, non burmuinetako zokorik zokoenetaraino barneratzen baitzen, zentzuaren eta adimenduaren kasik zorabiatzeraino.
|
|
|
Badakizue ezen deabruak mila forma har ditzakeela, eta emakume baten iduripean ager daitekeela batean, herensuge batenean bertzean; edo katu beltzaren iduria har dezake gaur, eta bihar, berriz, txakur zuri baten gorputzean sar daiteke, hemen Urbiainen gertatu den bezala. Zeren Luthero hil zen, Jainkoak infernuratu zuen, eta orain harat eta honat dabilkigu hura, Luziferren legioekin deabru bihurturik eta
|
jendea
bereganatu nahirik. Eta halaxe bereganatu zuen egun batean Lutherok jaun Joanes Etxegoien, urroztarren dorretxeko jauna —prozesu honetako akusatua eta herri honetako semea—, haren txakurraz baliaturik eta txakurraren baitan sarturik, engainamenduaren aitzinatzeko eta halakatzeko, maliziarik maliziatsuenaz.
|
|
|
Eta heldu zen prozesionea Urkabeko Plazarat; jarri zen tribunan, ikuskizunaren presiditzen, erregeordea; jarri ziren ondoan bertze autoritate zibilak, baita Urbiaingo alkatea eta herri etxeko karguak ere; jarri ziren haien gibelean jaun inkisidorea eta inkisizioneko familiarrak, baita aita Bartolome eta gure ama ere; jarri zen
|
jendea
plazaren inguruan; lotu zuten osaba pikotarat, eta tribunaleko komisarioa aitzinatu zen, sententziaren irakurtzerat.
|
|
|
Kapitaina ere han zegoen, eta berak jakinarazi zidan ezen uharte batean nengoela, Bretainiako Finistère-tik hurbil: herri tipi batean, non arrantzale
|
jendea
bizi baitzen. Eta erran zidan ezen, masta apurtu ondoren, haizeak untzia harako bidean jarri zuela, eta erdietsi ere zuela kapitainak berak hondarrean intxaur azal iduriko haren gobernatzea, ekaitzaren ondoko barealdiak lagundurik, hondoa jo aitzin.
|
|
|
Bertze anitz gauzagatik bai, beharbada, baina horregatik ez. Izan ere, Jainkoak ezkontza ezarri zuenean, lehorreko
|
jendea
izan zian gogoan, ez itsas jendea... Itsasgizonak libre izan behar dik edo hala izan likek, mutila, haizeak bezala, eta ni itsasgizona nauk!
|
|
|
Bertze anitz gauzagatik bai, beharbada, baina horregatik ez. Izan ere, Jainkoak ezkontza ezarri zuenean, lehorreko jendea izan zian gogoan, ez itsas
|
jendea
... Itsasgizonak libre izan behar dik edo hala izan likek, mutila, haizeak bezala, eta ni itsasgizona nauk!
|
|
|
—Egia duk ezen Joanikot eta Maddalenen amoriozko historia ezin ederragoa izan dela, baina halakoak bakanetan gertatzen dituk eta oso zirkunstantzia berezietan... eta gertatzen dituk, batik bat, inguruko
|
jendea
amoranteen kontra agertzen denean eta hauek, halarik ere, berea atxiki nahi izaiten dutenean, sasi guztien gainetik eta hodei guztien azpitik, nola gertatu baitzen hire osabaren kasuan. Zeren, bertzenaz...
|
|
|
Guardien ohiko sarealdi baten aitzinean ote nengoen, bada, eta gartzelarat eramanen ote ninduten haiek? Zeren aditua bainengoen ezen agintariek eta gobernariek batzuetan halako neurriak hartzen zituztela hain fama gaixtoko lekuetan, ez dakit
|
jendea
bide xuxenetik abiarazteko asmoz edo, bertzerik gabe, iduri egiteko. Edo bertze zerbait ote zen eta bertze arrazoin bat ote zegoen haren azpian...?
|
|
|
Bada
|
jendea
, egokiera guztietarako hitz eta jarrera egokia izaten duena beti; ni ez naiz horietarik. Hala ere, bazuten naturaltasun poxi bat, hurrenez hurren, helduendako eta haurrendako ene besarkada eta buru igurtziek.
|
|
|
Gure inguruan
|
jendea
mugitzen hasia zen kanposainduko sarrera aldera, samalda apainaren agurra jaso beharrekoa heldu zen seinale. Haiekin bateratzeko keinua egin nuen, baina emakumeak finki kontzen zidan besotik.
|
|
|
Ez naiz ordenagailuzale. Duela hamalau hamabortz urte, egunkariko idazmakina zaharrak tramankulu sasi-jakintsu horiekin ordezkatu zituztenean,
|
jendea
berotzera saiatu nintzen, aldaketaren kontra. Tailerretako batzuek baizik ez zidaten aintzat hartu, beren lanpostuak kolokan ikusirik.
|
|
|
Zigarroa oraino ahitu gabe neukala jakinarazi zidan bulegari mari ozpinak" Urtxipia jauna" nire zain zegoela. Botilakadaz gorrituriko ilajearen azpian, emakumearen aurpegi basak, bezeroei harrera egiteko baino areago,
|
jendea
hastantzeko zegoela zirudien. Soinez eta bisaiaz zabala, esperoan egondako bortz minutuak aski izan nituen harendako izengoitia atzemateko:
|
|
2001
|
|
|
Bi aho erraldoi kale erdian,
|
jendea
probokatzen. Bi aho erraldoi eta ezpain lodien arteko borroka.
|
|
|
Bidea, harrizko hesi zuri batez mugatua, harkaitzen gainetik doa, uretatik altura gutxira. Tarteka, horregatik, olatuek hesia gainditzen dute eta bideraino heltzen dira, ertzetik paseatzen dabilen
|
jendea
bustiz.
|
|
|
Industrialdearen hasieran. Enpresaren atarian
|
jendea
zain genuen. Zauritutako pertsona ere hantxe.
|
|
|
Bat bateko mugimendu batek bere buruaren laudorioetatik atera du hala ere. Trena geratu egin da izan ere, eta
|
jendea
gehienbat irten egin da eta gutxi batzuk igo. Zer herri den begiratu du.
|
|
|
Gehiegizkoa dirudien arretaz aztertzen du zerumuga, nahiz eta tarteka, jarrera aldatu gabe, begirada gertuko puntuetan ipintzen duen. Udaberriko lehen eguzki izpien epelean paseatzen dabilen
|
jendea
bere aurretik nola igarotzen den, adibidez. Begiradarekin jarraitzen ditu ibiltariak orduan, antsikabe, automatikoki ia; eta nahigabe bezala, lepoaren mugimendua pare bat segundo gehiago luzatuz, bere ezkerrean dagoen neska koadrila zelatatzen du zeharka.
|
|
|
Baina ixteko garaia zetorren. Musika geldoa jartzen hasi ziren
|
jendea
joaten hasteko. Tango bat entzun zen.
|
|
|
Einstein zaharrak arrazoi beste behin, pentsatu du Tasiok orduan. Taberna horretan, izan ere, beti adin beretsuko
|
jendea
ibili izan da. Hemezortzi urterekin beraiek ere horra joaten ziren.
|
|
|
Baina ez dut, noski, horrelakorik egin, eta barran iraun dut beste ordu erdi gehiagoz irakurtzen. Gero,
|
jendea
iritsi aurretik limoia prestatu eta botilak zenbatzen jardun dut badaezpada ere. Barra pixka bat garbitu dut.
|
|
|
Horrelako gauzengatik ez al zuten lehen
|
jendea
urkatzen, pentsatu du, Clint Eastwood-en spaghetti western ak gogoan. Hildakoei lapurtzeagatik.
|
|
|
Pixkanaka,
|
jendea
joaten hasi zen. Garik alde egin zuen lehendabizi, mozkor zegoelako aitzakian, nire ustez denek ikusi zuten begi keinu nabarmen batekin agurtuz.
|
|
|
Ordu eta erdi eman nuen zubian eta
|
jendea
hasi zen pasatzen, niri begira, baina ni gustura nengoen, harik eta dardarka hasi nintzen arte. Ostatu honetara etorri nintzen gero.
|
|
|
Hori ez daki jendeak. Jendeak uste du
|
jendea
hobea dela beti, jendea delako. Ez.
|
|
|
Hori ez daki jendeak. Jendeak uste du jendea hobea dela beti,
|
jendea
delako. Ez.
|
|
|
Txikitan eskolan egon nintzen eta gaztetan gerran. Baina gerra ez zen egoteko leku ona,
|
jendea
bat batean hiltzen zelako. Horregatik itzuli nintzen, aroztegian hasteko.
|
|
|
Ezen antzeko zerbait esan baitzuen Patrick McKenna k 1926an idatzi zuen liburu handian (eta bakarrean): " Musika entzuten ari den
|
jendea
ikusi dut. Hiltzen ez den jendea ikusi dut.
|
|
|
" Musika entzuten ari den jendea ikusi dut. Hiltzen ez den
|
jendea
ikusi dut. Gauza bera ez balitz bezala."
|
|
|
Ez da toki ona. Hona datorren
|
jendea
gaiztoa da. Ez datoz hona asmo onekin.
|
|
|
Badaki Subirrek bizimoduaren berri. Legendunekin eta zakurrekin bizi izan da, poliziek sarritxo jo dute, aldamenean
|
jendea
sexu harremanetan eta hiltzen ikusi du, eta, hamahiru urte bakarrik eduki arren, ilunkeran egunero Curzon Parkera beren gorputzak saltzera doazen emakumeek adiskidekiro agurtzen dute.
|
|
|
" Onena aire freskoa duen bagoi batean lan egitea da. Horko
|
jendea
aberatsa da eta oinetakoak garbitzearren 5 rupia ematen dizkidate.
|
|
|
Igandeetan trenetan jende guttiago ibiltzen da. Diru gehixeago biltzen dute, ordea, egun horretan
|
jendea
aldarte onean dabilelako.
|
|
|
Zenbait gaitz sendatzeko pozoia eta belarrak erabiltzen zituzten. Orain
|
jendea
antibiotikoetan sinesberago da.
|
|
|
Zaharrenak l5 urte zituen; gazteak bost. Ontzitxo bat zuten
|
jendea
alde batetik bestera eramateko. Arratsaldeko hirurak ziren eta ez zebilen jenderik.
|
|
|
Pastilla batzuk eman eta berehala gelditu zitzaidan tirrinta. Holako beherakoekin ohituta dago hango
|
jendea
. Erizainek badakite horren berri.
|
|
|
Haurrak heldu egin zion baldeari eta hantxe egon zen, laguntzaren zain. Azkenean
|
jendea
agertu eta atera egin zuten haur izutua.
|
|
|
Kale bazterretan, mendian edo errekondoetan tenpluren bat, saindu etxeren bat eta
|
jendea
otoitzean ikusiko duzu. Hindu tenpluetan gurutze gamatuak harritu egingo zaitu pittin bat.
|
|
|
Urtarrilaren 19an 1.400 tren berezik eramaten dute
|
jendea
ibai horietara. Himalaiako 80.000 aszeta mendi gorenetako zuloak utzi eta ibaietan sartzen dira, gorputz arimak xahutzeko.
|
|
|
Bonbain hiru milioi musulman dira. Hinduek horien etxeak erre zituzten,
|
jendea
hil, basakeria nonahi.
|
|
|
USAko hilketen aldean, halere, Indiakoak gutxiago dira. Indiako
|
jendea
, ordea, larri dabil, orain arte elkarren arteko begirunea oso baitzen handia.
|
|
|
Polizia da ustelduena zenbait tokitan. Nahi dituenak atxilotu eta jipoi izugarriak eman,
|
jendea
hil, herrietara taldeka joan eta neskak bortxatu, jauntxoei lagundu eta jauntxokumeek egiten dituzten erokeriei jaramonik egin ez...
|
|
|
Ahal izanez gero, jende zaharren etxeetan. Beldurraren beldurrez
|
jendea
burdin hagak ipintzen ari da etxeko sarreretan. Auzo osoak elkartu dira, kaleko sarrerak gauez burdin ate handiez ixteko.
|
|
|
Delako" yersinia pestis" baziloa agertu zen eta izugarrizko lazturak hartu zuen
|
jendea
.
|
|
|
Ekonomia, baina, gero eta hobeki doa Indian,
|
jendea
gero eta ikasiago delako. Analfabetismoaren beherakadarekin eta ikasketen gorantzarekin batera indioen bizimodua hobetuz doa.
|
|
|
Indian debekatuzko bideen artean
|
jendea
atzerrira bidaltzea da bat. Edo atzerrira igorriko dituztela agindu eta igorri ez.
|
|
|
Hemen, ordea, hauxe esan nahi nuke: Indian
|
jendea
jatorra, amultsua eta bihotz zabalekoa dela, munduko beste lurraldeetan bezala eta beharbada areago.
|
|
|
Indian
|
jendea
eskuarki behartsu denez gero, apala eta harrokeriarik gabekoa da, hurbil erraxa. Abegi ona intsentsuaren usaina bezala nonahi sumatuko duzu.
|
|
|
Usaina eta
|
jendea
|
|
|
Eta gero
|
jendea
. Jendea, jendea, jendea.
|
|
|
Eta gero jendea. Jendea,
|
jendea
, jendea. Talde handiak, samalda izugarriak.
|
|
|
Eta gero jendea. Jendea, jendea,
|
jendea
. Talde handiak, samalda izugarriak.
|
|
|
Haurrik gehienak Sartaldeko Bengalatik zetozen eta bost urtetik hamabost urtera bitartekoak ziren. Ia denak elbarrak,
|
jendea
erruki zekien.
|
|
|
" Nola bizi liteke
|
jendea
holako txaboletan?", egiten diozu zeure buruari.
|
|
|
Sikh tarrak direnez gero, edozein unetan piz liteke beraien kontrako haserrea. Hindutarrak bere onetik erraz samar ateratzen dira eta orduan
|
jendea
guk Europan animaliak baino askoz errazago hiltzen dute.
|
|
|
Mota guztietako jantziak agertzen dira, bai emakumeetan bai gizonezkoetan. Jantzi gabeko
|
jendea
ere bai, larrugorri edo erdi larrugorri dabilena.
|
|
|
Kamioiak lehertu beharrean abiatzen dira,
|
jendea
mukuru pilatua, zaku patatak balira bezala. Denak pozik, tokia aurkitu dutelako.
|
|
|
Punjabeko askatasunzaleen eta polizien arteko herra dela eta, bertako
|
jendea
gaizki ibiltzen da.
|
|
|
Urregile bat, esate baterako, arotza baino gorago dago. Eta
|
jendea
jainkoekin harremanetan ipintzen duen Brahman apaiza goren gorenean dago.
|
|
|
Bai eta behe klaseko
|
jendea
nola hartu ere. Pariek herritik kanpora bizi behar omen dute, goiko klaseko giro espirituala likits ez dezaten.
|
|
|
Indiako
|
jendea
, batez ere herri ttipietan, ikusi ez baina edonon sumatzen den marra batek banandu eta bereizten du. Alde batean kastako jendea; bestean kasta gabekoak, ukiezinak edo harijanak(" Jaungoikoaren haurrak").
|
|
|
Indiako jendea, batez ere herri ttipietan, ikusi ez baina edonon sumatzen den marra batek banandu eta bereizten du. Alde batean kastako
|
jendea
; bestean kasta gabekoak, ukiezinak edo harijanak(" Jaungoikoaren haurrak"). Ingelesez" Scheduled castes" deritze.
|
|
|
Bi ordu eta erdiz baino luzaroago aritu ziren txabolaz txabola,
|
jendea
garbitzen, animaliak bailiran.
|
|
|
Gazte
|
jendea
arrazakeriaren eta zapalketaren kontra asaldatzen hasi da. Ez dira isiltzen.
|
|
|
Andra Pradesh estatuan, Chundur herrian goiko klaseetako
|
jendea
herratsu zebilen harijanekin, azken urteetan dalit asko gobernuko lanetan ari zela eta. Lan horiei esker beren buruen jabe ziren, hau da, diru apur bat irabazteko ez zuten goiko klaseetako jauntxoen beharra.
|
|
|
Ez nuen joan nahi zuri adio erran gabe. Maite dut maitatzeko ahala duen
|
jendea
, barka zurekin hain maitagarria izan ez banaiz. Denbora errota bezala itzulikatzen da eta, beharba, elgar berriz ikusiko dugu geroan.
|
|
|
Ez nuen joan nahi zuri adio erran gabe. Maite dut maitatzeko ahala duen
|
jendea
, barka zurekin hain maitagarria izan ez banaiz. Denbora errota bezala itzulikatzen da eta, beharba, elgar berriz ikusiko dugu geroan.
|
|
|
‘Aberriaren alde hiltzeko prest zaude, baina ez zara benetako herri horretara hurbiltzen eta ez zaude aberri horren alde egunero bizitzeko prest. Etxetik irtenda goizero agurtzen duzun
|
jendea
da aberria, ez zuk gogoan duzun errekortea, aberriaren alde epikoki hiltzeko zure ipuin xelebre horrekin.’
|
|
|
‘Ondo ezagutzen dut noraezean dabilen zure moduko
|
jendea
, laster tentatuko zaitut berriro.’
|
|
|
Eskutik heldu eta jende artetik joango zarete. Urduri apartatuko duzu
|
jendea
esku batez, bestearekin bere eskuari tinko heltzen diozula, gauza galduen sarea zeraman umeak bezala.
|
|
|
Bazkalondoan Andonik hiru liburu ekarri dizkit, shuar
|
jendea
ikus dezadan. Eta ikusi ditut, erretratuen bidez inor ikus badaiteke.
|
|
|
‘Baina esaera ere! Euliak ez dira hiltzen
|
jendea
bezala, shuar auzoetan euliak ugaldu egiten dira... ’
|
|
|
Biharamunean jende piloa dago Quitoko aireportuan. Maletak, poltsak, eta
|
jendea
.
|
|
|
Itxuratiak eta zinikoak, baina Managuako emakume burgesak imitatzeko zailena, egiten duten nazka eta hoztasun keinu hori da, kaleko
|
jendea
barandatik behera bezala begiratzen dutenean.
|
|
|
Balaren atzealdean bolbora zegoela, fusilaren gatua sakatzean bolbora hori lehertu egiten zela, eta orduan aurreko beruna irteten zela kanoitik
|
jendea
hiltzeko.
|