|
2004
|
|
|
Hori da atzo Madrilen eta Bartzelonan aurkeztutako “Emakumeen aurkako indarkeriarekin ez da jolasten” txostenetik ateratako ondorio nagusietako bat. Ikerketaren arabera, “bideojoko askok
|
emakumeenganako
rol eta estereotipo diskriminatzaileak sustatzen dituzte”. Baltàren arabera, bideojoko askok “emakumeak bigarren mailako roletara eramaten dituzte, edo erabateko ikusezintasunera kondenatzen dituzte”.
|
|
|
Kultura espektakularra bai, baina nork ukatu behar die iruinda rrei Cosi fan tutte moduko opera ederrak ikusteko eskubidea? Adibide bat besterik ez da, hona intentzioz ekarria, misoginiaren kutsua darion artelana
|
emakumeenganako
bortizkeriaren aurkako egunaren bezperan emana izan baita Iru ñean. Horrelakoa da bizitza.
|
|
|
Sexismoaren atzean gizonen boterea eta emakumeen mendekotasuna daude. Ja rrera aktibo eta agerikoa da,
|
emakumeenganako
mesp rezua, gutxiespena, adierazten du. Androzentrismoak, lehenago esan bezala, emakumea ezkutatzen du eta gizona du zentroan, gauza guztien neurria.
|
|
2005
|
|
|
Feminismoa diziplina teorikoa da, eta feministok badugu lan bat historian, literaturan, artean... kultur arlo guztietan. Nik literatura jorratzen dut, literaturaren bidetik primeran erakutsi ahal dugulako gizartean zer nolako tratamendua egon den
|
emakumeenganako
, zer nolako jarrerak emakumeengandik... Konturatu egin gara ikerketa egiteko momentuan literatura guztiz baliagarria dela era guztietako datuak lortzeko:
|
|
|
Baina, honek guztiak ez gaitu itsutu behar. Beste zenbait biolentzia ere gure gizartean barneratzen ari dira, non zenbaitzuk biolentzia estrukturalak bihurtzen ari diren, hala nola, lan istripuen biolentzia,
|
emakumeenganako
biolentzia, eta askotan gizakiok eragiten dugun inongo arrazoirik gabeko biolentzia. Azken kasu honekin lotuta gogoratzen dut neskatxa baten kasua, Madrilgo metroko trenbidera bota zutena.
|
|
|
Orain dela hilabete bat gutxi gorabehera, Bakion eraildako Aintzane Garai izan genuen denok ahotan, orain Donostiako bortxaketa, gero auskalo zer! Kasuak auzitegian daude, ez naiz horretan sartuko, baina bigarren erreflexioa planteatzeko balio didate
|
emakumeenganako
biolentziaren inguruan.
|
|
2006
|
|
|
Jarrera horietatik, bularreko esnea elikagaiosasuntsuagoa eta naturalagoa dela eta ekintza horren alde alternatiboak azpimarratzen dituzte: medikuntza hegemonikoaren eta kontsumo gizartearen aurrekokritika eta autonomia, bizimodu humanistagoaren aldarrikapena, etab. Ez dut ukatuko beraiek defendatzen dituzten argudioetan badaudela zenbait gauza arrazoizko, baina nire ustez filosofia naturista edo humanista horiek, oro har, eta salbuespenaksalbuespen,
|
emakumeenganako
jarrera menderatzaile/ androzen trikoek kutsaturikdaude edo egon daitezke. Osasuna edo bizimoduak era ez hegemoniko batetikulertzeak ez zaituelako berez libratzen genero ikuspegi ezberdintzaile eta zapaltzaile batetik.
|
|
|
ez bakarrik haurdunaldiarekin lotuta dagoen amatasun bajagatik, baizik eta azken finean zainketareninguruko ardurak bereganatzen dituztelako. Gizonek oso gutxitan bereganatzendute umeen zainketaren ardura nagusia, eta enpresarien artean sakonki errotutajarraitzen dute ardura familiarrak dituzten
|
emakumeenganako
aurreiritziek. Interesgarria da azpimarratzea irabazitakoaren gainetik, lan egonkortasuna dela kontuan hartzen dena umeak edukitzeko orduan.
|
|
|
Garrüzen, aitatxiren itzalak babesten ninduen; Nabarrenkoxen, berriz, gazteena nintzen, ipurdi guri baten jabe. Horrek uzki zorra ordaintzeko arriskuan jartzen ninduen, are gehiago ministroen temak
|
emakumeenganako
bideak hainbertze lazten zituenetik. Eskerrak ez nintzen nornahi.
|
|
2007
|
|
|
Garai batean pasio krimen deitzen zituztenetako gehien gehienak egun hilketa matxistatzat joko genituzke. Hartara, dokumentaturik dago gurean aspaldidanik, oso aspaldidanik existitzen dela
|
emakumeenganako
indarkeria. Argi uztea komeni delakoan nago, irudipena dudalako aspaldi honetan gero eta hedatuagoa dagoela genero indarkeria oro har, eta hilketa matxistak bereziki, etorkinen kontuak direla.
|
|
|
" Izan ere, azken azterketek erakusten dute emakumeen kontrako indarkeriaren biktima diren emakumeak gero eta gazteagoak direla", nabarmendu dutenez. Guzti horretaz jabetuta, Berangoko Udalak konpromisoa hartu du" bere eskumenen eremuan, udal politika eraginkorra, erabatekoa eta koordinatua garatzeko, berdintasunaren alde eta
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurka, arreta berezia jarrita neska gazteengan". Horrela adierazi du Ane Miren Ayo zinegotzi berangoztarrak.
|
|
2008
|
|
|
Gizonezkoei zuzendutakoa da oraingoan: Nik
|
emakumeenganako
indarkeriari ez, eta zuk. Hainbat udaletan onartu dabe udalbatzarrean adierazpen instituzionala.
|
|
|
Gainera, txostenak deitoratu egiten du adingabeak helduentzako bideojokoetara edo “giza eskubideen aurkako balioak sustatzen dituzten edukietara” sartzea eragozteko Estatuko araurik ez egotea. 14 urtetik beherako seme alabak dituzten gurasoen erdiek erosi dituzte bideojokoak Amnistia Internazionalak dioenez, PEGI kodea indarrean sartu arren, adin txikikoei zuzendutako bideojokoak daude merkatuan, eta horietan indarkeria goraipatzen da eta genero estereotipoak eta
|
emakumeenganako
jarrera diskriminatzaileak sustatzen dira. Halaber, haurrak helduentzako sailkatutako bideojokoetan sartzeko erraztasuna dokumentatu du.
|
|
|
Udan osoan, eta bereziki herri zein hirietako jaietan, indarkeria sexistaren aurkako zenbait kanpaina jarri dira abian, baina erasoek bere horretan jarraitu dute. Bilgune Feministaren ustez,
|
emakumeenganako
indarkeria desager dadin ozen eskatu du jendarteak, baina aurrerapauso gutxi eman dira: «Agerian geratzen da neurri eta prebentzio kanpaina eraginkorren falta dagoela».
|
|
|
Idoiagak azaldu duenez, Udalak tratu txarren indarkeriaren kontra duen konpromiso tinkoa herritarren artera ere zabaldu gura izan dute ekimen honekin. Gaineratu du etxea, gehienontzat leku segurua den bitartean, tratu txarrak jasaten dituztenentzat ez dela horrela, eta horregatik eskatu dute herritarrek posterra etxekoleihoetan jartzeko,
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontrako jarrera publikoa azaltzeko.
|
|
|
Sarrera 3 euro da.Hurrengo emanaldia eguenean, hilak 6, izango da: Ixabel Millet-ek Printze txikia delako ipuin kontaketa egingo du, helduendako.Umeendako antzezlana, bihar, zapatua, 18:00etan; ipuin kontaketa, eguenean, hilak 6, 19: 00etan.arrasate> Sexismoaren aurkako ipuinak kontatuko dituzteSexismoaren eta
|
emakumeenganako
biolentziaren aurkako ipuinak kontatuko ditu Kontu Kantoi taldeko Beatriz Egizabalek gaur, egubakoitza. Euskaraz izango da.
|
|
2009
|
|
|
Baina bestetik, langabezia femeninoaren espezifikotasuna azaltzen da, bai dimentsio familiarreanbai eta dimentsio sozialean ere. Dimentsio familiarrean, emakume batek tradizionalki familiaren barnean izan dituen paper eta betebeharrak azpimarratzen dira etadimentsio sozialean, gizartean
|
emakumeenganako
existitzen den diskriminazioaagerian jartzen da. Langabezia femeninoaren aurrean kontraesanak nabarmentzendira.
|
|
|
Azaroaren 25a Emakumeenganako indarkeriaren kontrako eguna dela-eta, aurten azpimarratu nahi duguna da
|
emakumeenganako
indarkeriak ikusten duguna baino adierazpide gehiago dituela. Eta oraingoan ere, jende gaztearengan arreta jarri, eta gure Udalerrian indarkeria sexista jasaten duten neska gazteengan zentratu nahi dugu kanpaina.
|
|
|
Konpromisoa hartzen du, bere eskumenen atalean eta indarreko legea aplikatuz, udal politika aktiboa, integrala eta koordinatua garatzeko, berdintasunaren alde eta
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontra. Arreta berezia jarri nahi du nerabeen eta gazteenganako indarkerian, horien parte hartze aktiboa lagun.
|
|
|
Imanol Landa Getxoko alkateak," erabateko gaitzespena" adierazi dio ustez Algortan bart jazotako bortxaketari. Udal agintariak adierazi duenez (mp3), “eraso mota horiek
|
emakumeenganako
indarkeriaren adierazpen larria dira”. Landak zehaztu du Udalak sentiberatze, hezkuntza, segurtasun eta Udaltzaingoren ikuspegietatik, mota horretako erasoak ez gertatzea helburu duten politikak eramango dituela aurrera, eta “gertatutakoa ikusita ahalik eta ardura handienarekin" egingo dutela.
|
|
|
Bestetik, zaila da ikusezin egiten den bazterkeria sozio laborala antzematea, eta zer esanik ez, are zailagoa oraindik, aipatutakoak indarkeria sexistarekin duen lotura aurkitzea. Ez dago
|
emakumeenganako
indarkeriari buruzko diagnostiko integralik, eremu guztiei heltzen dienik. Etxea, kalea, hezkuntza, lana eta aisialdia elkarrekiko loturarik gabe agertzen dira diagnostikoetan, euren artean duten harremana behar bezala aintzat hartu gabe.
|
|
|
Aipatutako guztiaz gain, badago azaroaren 25 hau markatuko duen beste faktore bat, larria eta ankerra oso, baina neurri handi batean
|
emakumeenganako
indarkeria ezabatzeko aurrean dugun erronkaren tamaina azalarazten diguna: Nagore Laffageren erailketaren inguruan gertatukoaz ari gara.
|
|
|
Aurtengo azaroaren 25ean LABek gehiengo sindikalarekin elkarlanean
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurka borrokatzeko konpromisoa zabaldu nahi du Euskal Herriko lantoki guztietan eta, oro har, euskal jendartean. Jarrera aktiboa adierazi behar dugu, eraso guztiei erantzuteak duen garrantzia nabarmentzeko eta konplizitateari zirrikiturik ez uzteko.
|
|
2010
|
|
|
|
emakumeenganako
zaletasun aseezina. 73 urte izan arren,
|
|
|
Hango g.z. gizon
|
emakumeenganako
errukia, negar egiteraino eraman ninduena. Negargarri egiten baitzitzaidan hain portaera ez gizatiarra ikustea, beren deshumanizazio prozesuaz jabetzea: gu ezerezten gintuzten gizaki gisa eta gure giza eskubideetan, eta beraiek beraien izaera gizatiarra galduz zihoazen.
|
|
|
askotan erabiliak izan dira
|
emakumeenganako
indarkeria azaltzeko.
|
|
|
«Gizarte eredu bat nahi badugu, non
|
emakumeenganako
indarkeriarik ez dagoen, batez ere haur eta gazteen hezkuntzan ikusten dut egin behar dela prebentzio lana».
|
|
|
Testuinguru horretan Ferrer, Bosch, Ramis, Torres eta Navarrok (2006) Balearretako Unibertsitateko ikasleen sineskera eta
|
emakumeenganako
indarkeriaren aldeko jarrerak aztertu zituzten, lagin esanguratsu bat aukeratuz. Emaitzek erakutsi zuten generoan eta gai honen inguruan heziketa zehatza jasotzeak baldintzatzen zituela emakumeenganako indarkeriaren inguruko sineskerak eta irudikapenakIkus.iizandenez, gizonezkoaketaheziketaberezihorijasoez dutenak toleranteagoak izan ohi dira indarkeria mota honekiko, eta estereotipo tradizionalaren onarpen eta misoginia handiagoa agertu ohi dute ere.
|
|
|
Testuinguru horretan Ferrer, Bosch, Ramis, Torres eta Navarrok (2006) Balearretako Unibertsitateko ikasleen sineskera eta emakumeenganako indarkeriaren aldeko jarrerak aztertu zituzten, lagin esanguratsu bat aukeratuz. Emaitzek erakutsi zuten generoan eta gai honen inguruan heziketa zehatza jasotzeak baldintzatzen zituela
|
emakumeenganako
indarkeriaren inguruko sineskerak eta irudikapenakIkus.iizandenez, gizonezkoaketaheziketaberezihorijasoez dutenak toleranteagoak izan ohi dira indarkeria mota honekiko, eta estereotipo tradizionalaren onarpen eta misoginia handiagoa agertu ohi dute ere. Tratu txarrak jaso dituzten emakumeek errudun sentitzeko joera handiagoa dute, azken batez indarkeria mota hau arazoak konpontzeko modu egokia dela adieraziz, tratu txarrak ematen dituenari kulpa kenduz.
|
|
|
Gaur, martxoak 8, Emakumeen Nazioarteko Egunean, Urdulizko Kultur Etxean bildu dira Uribe Kostako Mankomunitatea osatzen duten udalerri guztietako alkateak,
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontrako koordinazioa hobetzeko lehenengo protokoloa sinatzeko asmoz. Tokiko agintariez gain, Jose Antonio Varela Ertzaintzaren zuzendariak, Mariola Serrano Genero Indarkeriaren Biktimen Arretarako zuzendariak, Mari Luz Marques Osakidetzaren Uribe eskualdeko zuzendariak eta Uribe Kostako Mankomunitateko Emakumeen Batzordeko ordezkariek berretsi egin dute aipatu agiria.
|
|
|
" Beldur barik",
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurka elkartuko dira gaur Plaza Barrixan
|
|
2011
|
|
|
Urraketa honek hamaika forma har ditzake, hala nola sexu bortxaketak, etxeko abusuak, sexu bortizkeria guda krimen bezala, edo adingabekoen ezkontza zein sexu organoen mutilazioa bezalako praktika mingarriak. Lehengo paragrafoan aipatutako Bilgune Feministako lagunak motz geratu ziren, tamalez, emakumeen aurka erabil daitezkeen bortizkeria guztiak zenbatzerakoan.Argi izan behar dugu genero indarkeria ez dela amaituko
|
emakumeenganako
bereizketak gure gizartean errotuta dirauen bitartean. Eta honek bere horretan jarraituko du emakume eta gizonen arteko harremana desorekatua dagoen heinean.
|
|
|
Tratu txarrak eta sexu indarkeria jasan dituzten
|
emakumeenganako
arreta hobetzeko, erakundeen arteko II akordioaren jarraipenaren batzordeak ezohiko bilera bat egin du gaur, Gasteizen; Durangon (Bizkaia) eta Hernanin (Gipuzkoa) emakumeen aurkako indarkeriagatik hil diren bi biktimengatik.
|
|
|
Ustezko
|
emakumeenganako
sexu indarkeria leporatuta, Udaltzaingoak bi atxiloketa egin ditu asteburu honetan Bilbon
|
|
|
Etzi
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako eguna izanen da. Indarkeria egoera horri erantzuna mugimendu feministak baino gizarte osoak erantzun behar diola uste dute Altsasuko Feministak eta Bilgune Feministak.
|
|
2012
|
|
|
Bazkaritan ez nintzen isildu ere egin. Eguraldia, prestatu zituen jakien ontasuna, espagetiak berenjena eta urdaiazpikoarekin, txerri txuletak, fruta?, argaltzeko erregimenak, moda,
|
emakumeenganako
diskriminazioa eta, are, nazioarteko politika ere bai. Edozein gairi buruz aritu nintzen, hitz egin behar genuenaz hitz egin ez genezan.
|
|
|
Jatorria beste animalia batzuen gorpuzkiak zituzten pentsuekin elikatutako behiak omen dira. Horrela, nahiz eta prioiak espresuki gehituak ez izan, behien elikaduran osagai horiek sartuta gizon
|
emakumeenganako
kutsadura bideratuko litzateke. Gaixotasun horretan nerbio sistemaren etengabeko endekapena dago heriotzara heldu arte.
|
|
|
Hala, azaroko egitaraua gertatu dute azken asteotan, eta ekitaldiz beteta aurkeztu: UDAren historiaren gaineko erakusketa; zinema; eta
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako egunaren bueltan antolatutako hitzaldi bi. Egitarau hori ez dute banatuko etxerik etxe datozen bi hilabeteotan, baina webgunean dago ikusgai:
|
|
|
Emakumeenganako indarkeria protokoloa aurkeztuko dute bihar, 19:00etan, Sanagustin kulturgunean. Protokoloa Azpeitiko Udalak diseinatu du, beste hainbat erakunderekin batera,"
|
emakumeenganako
indarkeriaren biktimei arreta hobea emateko helburuarekin". Harreta hobeaemateko, erakunde guztien arteko koordinazio eta jarduerarako neurriak jasotzen ditu protokoloak.
|
|
|
Azpeitiko Emakume Mahaiaren arabera, bihar erakundeen artean sinatuko den protokoloakurteetako herriko mugimendu feministaren eskariari erantzungo dio: " Herriko mugimendu feministak urte askotan aldarrikatu du udalak
|
emakumeenganako
indarkeria amaitzeko hartu beharreko neurrien artean protokolo bat onartu behar zuela". Bere garaian, Emakumeen Mahaiak bat egin zuenmugimendu feministaren aldarrikapenarekin.
|
|
2013
|
|
|
Modu didaktikoan eta sormena landuta Bilboko egoiliarrak diren 18 eta 26 urte bitarteko gazteek musikaren bidez emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren aldeko eta
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako jarrerak eta jokaerak adieraz ditzaten; hau da, eurek sortutako kanten bidez errespetuan, berdintasunean eta erantzunkidetasunean oinarritutako mezuak transmiti ditzaten.Sailak neska mutilak motibatu nahi ditu, euren artean oso zabalduta dagoen sormen musikala erabiliz sentsibilizazioari begira; eta genero indarkeriaren aurkako jarrera aktiboan inplikatzeko.Lehiaketa honetan... Taldeka aurkeztuz gero, taldekide batek gutxienez neska izan behar du.
|
|
2014
|
|
|
Plataforma feministak deituta, 110 bat lagunek Durangoko kaleak zeharkatu dituzte
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontra. Autodefentsa feministaren alde egin dute, eta borrokan jarraitzeko beharra azpimarratu dute.
|
|
|
Zehazki,
|
emakumeenganako
25 indarkeria kasuren berri izan du Zarauzko Parekidetasun Sailak aurten. Azaroaren 1era arteko zenbatekoa da hori.
|
|
|
Argi agertzen zaigun
|
emakumeenganako
amatasun presio sozial horretazgain, beste elementu garrantzitsu bat azaltzen zaigu: ugalkortasuna «Gero beranduizan liteke» horrekin, emankortasuna era biologizista batean azaltzen zaigu berriro.Hots, ama izateko aukera bakarra ernaltzea eta erditzea dela.
|
|
|
Gizon bortxatzaileen tratamenduan teknika kognitiboak erabiltzen dira,
|
emakumeenganako
jarrera desegokiak zuzentzeko, haienganako enpatia gehitzeko, substantzien abusua gutxitzeko edo autokontzeptua hobetzeko. Gizon horien desira sexuala gutxituko duten farmakoak ere erabiltzen dira.
|
|
|
Transexual gehienek beren sexua aldatu nahi izaten dute. Emakumetik gizonera iragaten diren transexualek
|
emakumeenganako
erakargarritasuna sentitzen dute eskuarki. Gizonetik emakumera iragaten diren transexualak homosexualak edo autoginefilikoak izan daitezke.
|
|
|
Hilean 18 euro ordainduta, haurrek eskolan ikasten jarraitzea eta lanean hasi beharrik ez izatea da, edo haurren ezkontzen biktima izatea. Gainera, haurren desnutrizioaren, gizarte desberdintasunaren eta
|
emakumeenganako
diskriminazioaren aurkako programak bultzatzen dira. Nola lagundu:
|
|
|
‘Ez dut nire ama bezalakoa izan nahi, ala bai? ’, tailerra bereziki haiei zuzendutakoa izango da”, azpimarratu du Evak. Azaroaren 25ean, kontzentrazioa egingo dute Elbarrenako plazan
|
emakumeenganako
indarkeria salatzeko. Emakumeei buruzko zikloaTailerretarako izen ematea:
|
|
|
|
emakumeenganako
bortxakeriaren kontra egin behar dugun borrokatik garaile
|
|
2015
|
|
|
Are gehiago, Espainiako Estatuko gero eta indar atzerakoi gehiagok erabiltzen du lurraldetasunaren argudioa eraldaketa sozialaren aldeko ahalegin eta izerdia diluitzeko. Hori gutxi ez, eta independentziak ez ditu ekologismoa, feminismoa edo elikadura burujabetza bermatzen, eta ez duzu
|
emakumeenganako
jendarte justua lortuko jendarte kapitalista batean. Gauza bera naturarekiko justiziarekin.
|
|
|
Ikertzaile nagusiak rol aktiboa izan zuen etnografia lanean eta pilotari jarduteak ikergai ziren
|
emakumeenganako
gertutasuna erraztu zuen. Behaketa parte hartzaile eta parte hartzaile behatzailearen artean kokatu zen lan ildoa, Wolcotten (1973) tipologiaren arabera.
|
|
|
Atzo, azaroak 25, dozenaka lagun atera ziren kalera,
|
emakumeenganako
indarkeria salatzeko asmoz. Hala ere, oraindik badago zer salatu eta zer hausnartu; hurrengo egunetarako berbaldiak, zinema foroak, antzezlanak... antolatu dituzte eskualdeko erakunde publikoek, emakumeen elkarteek eta eragile feministek.
|
|
|
Eskola publikoaren alde, osasun sistema publikoaren alde, desjabetzeen kontra,
|
emakumeenganako
indarkeraren kontra, iruzurraren kontra... argi eta garbi altxatu du ahotsa.
|
|
|
Genero indarkeria gaur eguneko gizartean dauden desberdintasunen ondorioa da, indarkeria baliatzen dutenek
|
emakumeenganako
boterea eta menderatzea adierazi nahi baitute horrekin. Gizartearen eta osasun publikoaren arloko arazoa da, eta, ondorioz, Udalak, bere eskumenen eta erantzukizunen barruan, genero indarkeriaren prebentzioaren eta arretaren arloko planak eta programak prestatu, taxutu, txertatu eta koordinatzeko erantzukizuna du bere gain, betiere berdintasunaren eta emakumeen aurkako indarkeriarik gabeko gizartea lortze aldera.
|
|
|
Bilboko Udalak herritarren eskura jarriko du Lila Puntua, xede izanik
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontrako gaitzespen publikoa adieraztea. Kanpaina hau Emakundek eta Eudeleko Berdinsareak sustatutakoa da.
|
|
|
Izzy gizon arrunta zen, jatorra, baina aldi berean oso erakargarria eta seduzitzailea. Lotsati eta gordea lehen tragoak hartu arte, gero aldatu egiten zen eta gizon ezberdin bilakatzen,
|
emakumeenganako
izugarrizko erakargarritasun aguantaezina zerakutsana... Aurearekiko matrimonioa aspaldi joana zen pikutara.
|
|
2016
|
|
|
Azken diktadura militarraren aurkako lehen prozesu judiziala 80ko hamarkadan hasi zen herrialdean, baina urte gutxira bertan behera geratu zen, harik eta 2005ean epaiketei berriz ekin zitzaien arte. Fernandezen esanetan,"
|
emakumeenganako
errepresioaren gaian Argentina askoz aurreratuago egon da, bereziki bigarrenez epaiketak hasi zirenean emakume taldeak oso adi ego zirelako prozesu berrian genero ikuspegia txartatzeko".
|
|
|
Hau guztia badakite aseguru etxeek, eta emakumezkoek, egun, gutxiago ordaintzen dute auto asegurua gizonezkoek baino. Hortaz, argi gelditzen den legez, gizonezkoen amaxofobia(
|
emakumeenganako
) arrazoibide logiko zaila duen kontua da. Eta, hala ere, gizonezkoen amaxofobiak gora eta gora egiten du urtetik urtera.
|
|
|
Non daude lazgarrikeria horietan parte hartu zuten eta ikusi zituzten milaka eta milaka Vietnamgo soldadu ohiak? Zenbateraino eragin zieten bizipen basa haiek, eta zenbateraino aldatu zuten oro har
|
emakumeenganako
jarrera. Okerra litzateke esatea Vietnamgo soldadu ohiak direla sexu erasoen erantzule bakarrak; hala ere, ez dago zalantzarik:
|
|
|
Beste gauza askotan, ordea, sitsek janda agertzen zaigu testua, adibidez Espainiako etorkinen gaiaren tratamenduan eta
|
emakumeenganako
komentario lizun eta baimendu gabeko zirrien kontuan. Auzi mingarriak gero, kontrasterik gabe emateko eta duela mende bateko bertsolari baten figura erreskatatzearen aitzakian!
|
|
|
Arduratsuagoak izan genuke eta hurrengo urteetara begira txukunago jokatu. Bestalde, egunetik egunera gero eta gehiago entzuten dira
|
emakumeenganako
erasoen kasuak. Harrigarria da, atzera baikoaz arlo horretan.
|
|
|
Azaroaren 25ean izango da kontzentrazioa, 19:30ean, Kalegoen plazan. Horrez gain, beste hainbat ekitaldi antolatu dituzte herriko eragileek,
|
emakumeenganako
tratu txarren kontrako kontzientzian eragiteko (egitaraua dauka).
|
|
|
Hasieratik bi lan ildo ditu. Batetik,
|
emakumeenganako
indarkeria ezabatu nahi dute. Gizartean eragina duten sentsibilizazioa, trebakuntza, hezkuntza eta prebentzioa ekimenak sustatzen dira hainbat eragilerekin elkarlanean (tailerrak, kanpainak, programak, udal adierazpenak, bandoak…).
|
|
|
Datorren astean
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako eguna izango da. Zalantzarik ez daukagu, instituzio eta erakundeek ekitaldi eta adierazpenak egingo dituztela indarkeria horren kontra.
|
|
2017
|
|
|
" Oso inportantea da gizonezkoek argi eta garbi, ozenki eta publikoki esatea ez duzuela onartzen
|
emakumeenganako
indarkeriarik, eta eskubide eta behar berberak ditugula aitortzea", gaineratu du Parekide zinegotziak, eta manifestua horretara datorrela azpimarratu du. " Beharrezkoa da gizonak emakumeen ondoan eta emakumeekin batera lan egitea arazo honekin bukatzeko".
|
|
|
Hain zuzen ere, festak" ondo pasatzeko" direla gogorarazi du Txoko feministak, eta ez beti dela ezetz. " Ez dugu onartuko pertsonak deseroso sentiaraz ditzakeen inongo jarrerarik,
|
emakumeenganako
jarrera erasotzailerik, babosorik… Ez, ezetz da!".
|
|
|
Bai, zalantzarik gabe. Egia da, esate baterako, markek geroz eta interes handiagoa agertzen dutela
|
emakumeenganako
, baina gizonezkoek dituzten abantailetatik urruti gaude oraindik. Ekonomikoki ere gizonezkoen soldaten oso azpitik gaude, lehiaketa berean aritu eta palmares hobea izan arren.
|
|
|
2015eko ekainaren 3an, #NiAmEnos lehen aldiz adierazi zen 120 hiritan, herri eta herritan,
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako protestan, askotan hilketa batean amaitzen dena. Mugimendu horrek munduari bira eman eta sare sozialak urez bete ditu.
|
|
|
Hitzaren truke, dendariari edo lekuaren arduradunari emango diote eskualdeko
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontrako irudia: esku koloretsua.
|
|
|
Horrela, aldi berean dendetako kanpaina abian jarriko dute egun horretan. Dendariek erakutsi dute, keinu edo irudi honen bidez, haiek haien esparruetan,
|
emakumeenganako
indarkerien kontra daudela eta arbuiatzen dutela.
|
|
|
Eskolatik aipatu dutenez, “gure arteko errespetua aldarrikatzen dugulako eta harreman osasuntsuak bultzatu nahi ditugulako eta
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontra gaudelako. Hori da aldarrikatuko duguna ginkanaren egunean eta urtean zehar ere, horretarako eskuak ikusgai geldituko dira herrian zehar”.
|
|
|
Elgoibarko Emakumeen Kontseiluak 2014an antolatu zuen estreinakoz Martxa Morea, azaroaren 25aren harira,
|
emakumeenganako
indarkeria salatzeko ekintzen barruan. Ekimen arrakastatsua izan zen eta herritar askok hartu zuten parte herriko kaleetan barrena, 1,7 kilometroko ibilbidean, egin zuten martxan.
|
|
2018
|
|
|
Era berean, udalak
|
emakumeenganako
indarkeria mota guztiak gaitzetsi ditu. " Horrelako gertaerak ez dira onartzen gure gizartean, eta, horregatik, erakunde, elkarte eta herritarrak lanean jarraitu behar dute, emakumeak indarkeria matxistarik gabe bizi daitezen", adierazi dute udaleko alde guztiek publikoki.
|
|
|
Munduko Emakumeak elkarteko kidea da, eta ondo baino hobeto ezagutzen ditu Bilbora joandako emakume etorkinen bizipenak. «Ez dago
|
emakumeenganako
inolako begirunerik eta, are gutxiago, etorkinenganako errespeturik».«Migratzailearen aurkako mespretxu handia nabaritzen dut», aitortu du Djamila Zereybik. Emakumea da, sahararra eta musulmana, eta baita Emakume Musulmanen Elkarteko kidea ere.
|
|
|
Ferenzcirekiko analogia osoa izateko, Rivierek deskribatzen duen homosexualitate femeninoaren kontrako «babes» hori «gizon homosexualaren» egitura islatzen duen sexualitate bat litzateke. Eta, hala ere, ez da ikusten nola irakur daitekeen homosexualitate femeninoaren deskribapen hau
|
emakumeenganako
desira sexuala ikusi barik. Rieverrek luke sinets dezagun anomalia tipologiko bitxi hori ezin daitekeela murriztu ez homosexualitate erriprimitura ez heterosexualitatera.
|
|
|
Esperimentuetan ikusi denez,
|
emakumeenganako
erasoak onartzean eta haietan parte hartzean eragin zuzenena duen faktorea ez da erotismoa, baizik eta sexu bortxaketaren irudiak, bai X pelikuletan, bai pelikula latz eta krudeletan, ikusi izana.
|
|
|
indarkeri transistemikoa. Izan ere,
|
emakumeenganako
zapalkuntza sistemak askotariko biolentziak eragiten ditu. " Zapalkuntza sistemak ez daude airean, gure gorputzetan gurutzatzen dira hainbat une eta eratan:
|
|
|
Plan horren helburua, eraso sexistak salatzerako orduan, gizarte agente eta Udalak lankidetza frente bat sortu eta indarkeria matxistaren aztarna duten ekintzen aurkako zilegitasunezko mugimendu kooperatibo baten irudia eskaintzea da. Beste era batera esanda,
|
emakumeenganako
berdintasun eta errespetu soziokultural ereduak sustatuko dituen kooperazio dinamika bat sortzea.Onartu den protokoloak, homofobia, lesfobia eta transfobia indarkeria kasuak barnean hartzen dituelarik, indarkeria sexistaren aurrean tolerantzia zero duen kultura bat sortzea bilatzen du; erasotzailearen zigorgabetasuna, biktimaren errespetua eta berbiktimizazioa ekidingo dituzten erantzun irmoak ha... Protokoloaren garapenak argi uzten du, beti eta momentu oro, indarkeriaren errespontsabilitatea eragiten duenarena dela eta ez biktimarena.
|
|
|
Indarkeria horrek oraindik ere sustrai sakonak ditu, tamalez, gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunean oinarritzen baita. Pertsona orok luke xede guztiekiko tratu ona bermatuko duen gizarte bat; hau da,
|
emakumeenganako
indarkeriari aurre egiten dion gizarte bat. Baina hori lortzeko, gure gizartearen gaitz horren sustraietara jo behar dugu, eta, horretarako, emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna barneratuta duen gizarte bat behar dugu.
|
|
|
Arazo larri honi aurre egiteko guztion inplikazioa ezinbestekoa izanik, guztiok elkarrekin lan egin beharra dugu helburu hori erdietsi nahi badugu. Ibilbidea denon artean eta batera egin behar dugu helmuga horretara iritsi ahal izateko; hau da, berdintasunean oinarrituko den
|
emakumeenganako
indarkeriarik gabeko gizarte bat eraikitzea.
|
|
|
Aurreko urteotan bezala, Udalak
|
emakumeenganako
Indarkeriaren kontrako adierazpen instituzionala onartzeko asmoa du.
|
|
|
Soraluzeko Udalak, Korner Morea elkarte transfeministak eta Emakumeen Topaguneak emakumeek jasaten duten indarkeria salatzeko ekitaldiak antolatu dituzte, domekara bitartean.Atzo, astelehena, zabaldu zuten Korner Moreak ipinitako Indarkeria matxistaren aurpegixak erakusketa. Bertan, panel bitartez,
|
emakumeenganako
indarkeria motak aztertu dituzte. Esaterako, gertatu izan da emakume bat (Shakira) gizon guztien posesio balitz seinalatzea; edo salatu egin dute ere “mediku eta farmakologi indarkeria”, jakinarazita, emakumeek eta gizonek sintomatologia desberdina dutela bihotzekoa izan aurretik eta hori ez dela jakinarazten; edo boterea baliatuta emakume askok jasan izan dituzten eta jasaten dituzten sexu erasoak salatu dituzte, Harvey Weinstein produktorearen kasua adibide modura baliatuta… Erakusketa ikusgai izango da astegunetan 19:00: 30ak bitartean eta zapatuetan 12:00: 30ak bitartean, abenduaren 1era arte.
|
|
|
Astea borobiltzeko, domekan bi hitzordu egin dituzte. Batetik, #MeToo proiektua aurkeztuko dute, 13.00etan Plaza Berrian, eta ondoren
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako agerraldia egingo dute. Eta 18:00etan, berriz, Beldur barik lehiaketaren sari banaketa ekitaldia izango da, 18:00etan, Antzokian.
|
|
|
Eraso sexista bat egon den bakoitzean, nazkatuta gaude, erasorik ez erantzunik gabe lelodun pankartaren atzean kontzentratzen. Eta azaroaren 25an,
|
emakumeenganako
indarkeriaren kontrako nazioarteko egunean, Barbie panpinak, jolas dendetako katalogo estereotipatuak, amantalak, emakume sexy eta irrealaren irudiak edota amatasun desio derrigortua bultzatzen duten mezuak eskegitzen Done Petri plazan jarritako esekitokian eta emakumeok egunerokotasunean bizi ditugun zapalkuntzak irudikatzen. Sokaren beste aldean, emakumeon borrokak ikusarazi zituzten, hainbat objektu eta irudien bidez.
|
|
|
Hiri teokratikoa zen Nabarreria, bertan zegoen Iruñeko Katedrala, foro ideologikoa, garai nahasi horretan nekazaritzari, artisautzari eta merkataritza jarduerei emanak bizi ziren emakumeen eta gizonen bizitza gidatzen. Eliz botereak
|
emakumeenganako
ikuspegia inposatzen zuen, beren gizarte rola eta beren gorputzaren eta sexualitatearen eginkizuna zein behar zuten finkatzen zuen. Iruñeko Katedralean badira emakume bihurrikari, saltokari eta orekari batzuen irudiak lanbide horiek debekatuta zituzten emakumeek, baita emakume musikari batzuenak ere, tartean laute jotzaile batena.
|
|
2019
|
|
|
Berdintasunaren Feminismoak indarkeria batik bat gizarte egituren ondorio bat dela dio, eta horrek askotan, indarkeria sinbolikoari bidea egiteaz gain, indarkeria egoerak sorbidean jartzen dituela. Beraz,
|
emakumeenganako
indarkeria gutxituz berdintasun handiagoa lortuko litzateke. Perspektiba feminista honek lau kontzeptu erabiltzen ditu tratu txarrak aztertzeko:
|
|
|
Beldurrak, hain zuzen ere, rol zentrala du maskulinitatearen eraikuntzan; dominatzaile posiziotik ateratakoan, hauskor sentitzeko beldurra baitator. Hori izan daiteke
|
emakumeenganako
agresibitatearen edota homofobiaren atzean dauden arrazoietako bat. Gizon taldeetan sarri egiten dituzte gai hori lantzeko ariketak:
|
|
|
kondaira basati horrek iradokitzen du emakumeak sekulako indarra lor zezakeela haurrarekin duen loturatik. Lisistratan, Aristofanesek plazer handiz imajinatu ditu emakume batzuk, zeinak, batzarturik, saiatzen baitira baliatzen, elkarrekin eta helburu sozialekin, gizonek
|
emakumeenganako
duten premiaz: baina komedia bat besterik ez da.
|
|
|
–Gizontasunezko protesta? gisa interpretatzen dira emakumearen kirol jarduerak, jardun politiko eta intelektualak, beste
|
emakumeenganako
desira; uko egiten zaio kontuan hartzeari zer baliotara jotzen duen bere buruaz harago, eta horrek, bistan denez, pentsarazten du jarrera subjektibo baten aldeko hautu faltsua egiten duela. Interpretazio sistema oker horren oinarria zera da, ontzat jotzea naturala dela gizaki emearentzat emakume femenino bihurtzea:
|
|
|
Gerrari zibilizazio hark erdeinua baizik ez zuen emakumearentzat. Zaldunak ez zuen
|
emakumeenganako
inolako interesik: askoz altxor baliotsuagoa iruditzen zitzaion bere zaldia; gesta kantetan, neska gazteak hurbiltzen dira beti mutil gazteengana; ezkontzen zirenean, ordea, aldebakarreko leialtasuna eskatzen zitzaien; gizonak ez zituen lotzen bere bizitzarekin.
|
|
|
XVI. mendean ondu zituzten Antzinako Erregimen guztian iraungo zuten legeak; usadio feudalak guztiz desagertuak ziren garai hartan, eta emakumeak ezerk ez zituen babesten etxeko sukaldean kateatu nahi zituzten gizonen nahikarietatik. Nabaria zen zuzenbide erromatarraren eragina,
|
emakumeenganako
hain erdeinuzkoa; erromatarren garaian bezala, emakumeen ergelkeriaren eta ahulkeriaren kontrako diatriba bortitzak ez ziren kodearen sorburua, zuribidea baizik; gizonek ondotik aurkitzen zituzten arrazoiak komeni bezala aritzeko. –Emakumeen kondizio makurretan, irakurri dugu Le Songe du Vergeren?, aurkitu dut zuzenbidez bederatzi direla kondizio makurrak.
|
|
|
zoritxarreko arrazakoenganako errukia. Costalsi, tarteka, bihotza hunkitzen zaio anaiarteko halako duintasuna sentitzen duenean, jende xumearenganako halako sinpatia,?
|
emakumeenganako
halako errukia?. Zer hunkigarriagorik, izaki gogorren samurtasun ezustekoa baino?
|
|
|
Emakume burgesa bere kateei atxiki zitzaien, bere klase pribilegioei atxiki zitzaielako. Atertu gabe esplikatzen zioten, eta berak bazekien, emakumeen emantzipazioak ahuldu egingo zuela gizarte burgesa; gizonarengandik libre, lan egin beharra izango zuen; pena izan zezakeen senarraren eskubideen mende zeudelako berak jabetza pribatuaren gainean zituen eskubideak, baina are gehiago penatuko zen jabetza hori ezeztatuz gero; ez zuen inolako elkartasunik sentitzen langile klaseko
|
emakumeenganako
: senarrarengandik askoz hurbilago zegoen ehungintzako emakume langileengandik baino.
|
|
|
1990eko hamarkada bizi izan zutenentzat, Alcasser kasua ahaztezina da,
|
emakumeenganako
bortxaketa eta biolentzia kasu deigarrienetarikoa izan baitzen. Garai hartako hedabideek gertaerari egin zioten jarraipena aztertu du Barjola adituak.
|
|
|
Hartara datu nagusi batzuk eman dituzte: Nafarroan egunero lau salaketa jartzen dira
|
emakumeenganako
indarkeriarekin zerikusia dutenak. Hain zuzen horrek erakusten du beharrezkoak direla martxan jarritako baliabide eta neurri guztiak, beharrezkoa dela kudeaketaren deszentralizazioa eta era berean emakumeen indarkeriarekin erlazionatutako profesionalei formazioa eman behar zaiela.
|
|
|
Domeka goizaldean Soraluzen izandako eraso matxista gaitzesteaz batera, Udalak adierazi du “emakumeen aurka ematen diren indarkeria era desberdinek (psikologikoa, ekonomikoa, fisikoa eta sexuala…) beraien osotasun eta duintasun fisiko eta moralaren aurkako eraso zuzena” suposatzen dutela eta “ondorioz, oinarrizko eskubideen aurkako bortxaketa larri eta onartezina” direla.Horrekin batera, zera ere gogora ekarri du: “Eraso sexistak eta sexu erasoak gizartean eta eguneroko bizitzan, arlo publikoan nahiz pribatuan, ematen den indarkeria matxistaren isla baino ez dira, eta hori dela eta,
|
emakumeenganako
errespetuan oinarritzen ez den jokaera oro gaitzesten du, keinu eta jarrera sexistetatik hasi eta muturreko erasoetaraino”.
|
|
|
Soraluzeko Udalak gogora ekarri du eraso sexistak eta sexu erasoak gizartean eta eguneroko bizitzan, arlo publikoan nahiz pribatuan, ematen den indarkeria matxistaren isla baino ez direla eta, hori dela eta,
|
emakumeenganako
errespetuan oinarritzen ez den jokaera oro gaitzesten duela, keinu eta jarrera sexistetatik hasi eta muturreko erasoetaraino.
|
|
|
19 Arrazoi horiek anitzak izan daitezke, hala nola, bikotekide egokirik aurkitu ez, banandu/ alargun gelditu izana, edo
|
emakumeenganako
erakarpena sentitu eta praktikara eramateko aukerarik izan ez izana; baina hautu kontziente bat ere izan daiteke.
|
|
|
Bertsolaritzaren esparruan belaunaldi batetik bestera eta gizonengandik
|
emakumeenganako
autoritate transferentziarik baden, zein moldetan egiten den edo ez den egiten... aztergai ezinbestekoa da. 2017ko Txapelketa Nagusiko finala inoizko zaharrena eta azken urteetan bezain maskulinoa izateak, atzetik bultzaka datorren belaunaldia sekula baino feminizatuagoa denean, zer pentsatua eman behar liguke.
|
|
|
Abadiñoko umeek eta adinekoek
|
emakumeenganako
indarkeriaren aurkako ekintzak landu dituzte
|