|
2000
|
|
|
Biak ere herri koskorra atzean utzi duten mutilen legean, garbi, sinple, galtza bakeroez, koadroekiko alkandorez jantzita zeuden. Handia zen bien arteko konplizitatea, erraza tratua etxeko
|
emakumeekiko
. " Gatza falta zaio", erremarkatu zuen Belek, haurride baten atsekabe doinuaz.
|
|
2001
|
|
|
– Boterea eskaini zenien
|
emakumeekiko
tratu duin baten truke. Erabaki arriskutsu eta ausarta, bai horixe!
|
|
2002
|
|
|
Zentzu horretan, ulertzekoa da Pateman en (1995) haserrea teoriko kontraktualistekiko. Azken horiek, Pateman en iritziz, jatorriko hitzarmenaren alde bat ezkutatzen dute, zehazki, gizonei
|
emakumeekiko
boterea ematen dien, sexu hitzarmena?. Jatorriko hitzarmenak, aldi berean, gizartea eta familia sortuko baditu ere, bien historia oso desberdina da.
|
|
2003
|
|
|
Xabier Mendigurenek, nobelaren editoreak, nobelan
|
emakumeekiko
deboziozko kontenplazioa ote dagoen esan zuen. Ez ninduen molestatu horregatik.
|
|
2004
|
|
|
Nik neure egia kontatzen nion, eta berak bere interpretazioak egiten zituen. Aitarekiko, amarekiko, amonarekiko, anai Jaxintorekiko, Ritxarrekiko eta Bartzelonan ezagutu nituèn
|
emakumeekiko
harremanen berri eman nion. Baita gaztetan O. jaunarekin izan nuèn historia ere.
|
|
|
Zabaleta jaunarekin –baita Aristegi jaunarekin ere– askotan hitz egin izan nuen
|
emakumeekiko
harremanetan aurkitzen nituèn zailtasunez.
|
|
2005
|
|
|
Ikerketen arabera, Espainiako Estatuan kategoria bakoitzak gizon guztien heren bat hartzen du. Baina Boninok dioenez, modu argi batean
|
emakumeekiko
berdintasunaren alde daudenen kopurua %5ekoa baino txikiagoa da.
|
|
|
Bazkalordurako, berriz, Tomas iritsi zen. Teresak esana zion Tomasi zeinen moldagaitza zen bere ama, baina, nola Tomas bere buruan konfiantza zuèn gizona baitzen,
|
emakumeekiko
tratuan arraina uretan bezala sentitzen zena, bere taktika hutsezina jakinarazi zion Teresari, futbolarekin lotua zegoena, terminologiari dagokionez, Tomas Errealaren bazkide sutsua baitzen, azken batean: –Zure amaren zelaian jokatu, eta partida irabaziko dugu, ikusiko duzu:
|
|
|
–Argazkilariek, kamarek eta XabierElorriaga aktoreak kontusioak izan zituzten? 17 Udaleko kultura zinegotziak ez ziengertaera hauei garrantzirik eman18 Era berean, Borja Jauregi alkateak hurrengoegunetan ateratako komunikatu batean istiluen aipamenik ez du egiten eta Alardetradizionalaren antolaketari errespetoa zor zaiola azpimarratuko du. Berriz ere, agintari politikoek ez zuten istiluen kontrako adierazpenik egin ezta parte hartunahi zuten
|
emakumeekiko
errespeturik azaldu ere. Jokaera honek izugarrizkoondorio lazgarriak izango ditu hurrengo urteetan, baita gaur egun ere.
|
|
2006
|
|
|
Bizitzan dena galdu dut: Laura emaztea, Dino semea, lehen fabrika, gaztaroa, ikusmena,
|
emakumeekiko
pasioa, lasterketa asko eta auto asko».
|
|
|
Latza izan behar du halako egoera batean egotea, are latzagoa emakume haurdun horren bizia arriskuan egonda. Hauxe duzue gure Europaren politika, hirugarren mundu delako horretako gizon
|
emakumeekiko
elkartasuna. Mugak ixtea inolako gizatasunik gabe eta Europa gotorleku bihurtzea.
|
|
2007
|
|
|
Helburu horrexekin jarraitzen du onartu berri duten Ekintza Positiboaren II. Udal Plangintzak. Emakumearen jabekuntza eta euren baldintzak hobetzea, hezkidetza, berdintasunaren alorrean formazioa edota
|
emakumeekiko
biolentziari arreta berezia jartzea. Gai horrexek landu ditu Ekintza Positiboaren I. Udal Plangintza.
|
|
|
Helburu horrexekin jarraitzen du onartu berri duten Ekintza Positiboaren II. Udal Plangintzak. Emakumearen jabekuntza eta euren baldintzak hobetzea, hezkidetza, berdintasunaren alorrean formazioa edota
|
emakumeekiko
biolentziari arreta berezia jartzea. Gai horrexek landu ditu Ekintza Positiboaren I. Udal Plangintza, eta orduan hasita lan horrekin jarraituko du onartu den II. Plangintzak, 2007an hasi eta 2009ra bitartean.
|
|
|
Sortutako espazioak gizonezko zein emakumezkoen beharrak erantzun ditzaten lortzeko.Lau alor nagusi batzen ditu plangintzak: generoaren mainstreaming a, emakumeen jabekuntza eta parte hartze sozio-politikoa, elkar erantzukizuna eta elkar aditzea, eta
|
emakumeekiko
biolentzia. Horretarako ekintza alorrak ere zehaztu dituzte:
|
|
|
Nire ustez, genero indarkeriaren aurkako legea beharrezkoa zen, baina gabezia handiak ditu. Gabeziak ditu behintzat sakoneko ikuskeran, bortizkeriaren kausa definitzerako orduan; genero bortizkeria
|
emakumeekiko
gizonezkoen dominioa dela dio, oxala hala izango balitz, pastilla txiki bat emango genieke, dominatu nahi duten gizonezkoak zikiratuko genituzke, eta arazoa akabo. Baina ikusi da arazoa askoz ere korapilatsuagoa dela, eta faktore asko sartzen dira jokoan, batetik maitasun harremanak ulertzeko modua, bestetik arazoak nola konpontzen diren, eta beste elementu asko ere bai.
|
|
|
Hiri hauetan bizi duten bortizkeria egoera dela eta euren alabak galdu dituzte Julia Esther eta Eliak eta euren esperientziaren berri emango dute gure ibarreko herrietan egingo dituzten hitzaldietan. Justizia eta
|
emakumeekiko
errespetua aldarrikatu nahi dute horrela.
|
|
|
Azken hiru urte hauetan instituzioetatik jarrera oso baikorra aurkitu dutela azaldu dute. Justizia eta errespetua eskatzen dute,
|
emakumeekiko
errespetua.Hurrengo egunetan ibarreko herri guztietan hitzaldiak emango dituzte euren egoeraren berri emateko. Hitzaldiotan emakumeen eskubideen alde lan egiten duten hainbat adituk lagunduko diete.
|
|
|
" Gure babes osoa eskaini nahi diogu eraso egin dioten neska gazteari eta edozein momentutan erasoak jasan dituzten emakume guztiei", adierazi zuten elkarretaratzean. Era berean, orain gutxi Baionan eta Gasteizen eraildako
|
emakumeekiko
elkartasuna adierazi zuten. " Bakoitzak egunero ditugun jokabideak hausnartu behar ditugu eta jarrera aktibo bat hartzea ere ezinbestekoa zaigu.
|
|
2008
|
|
|
galaitasunaren armak erabiliz baizik. Horregatik dantzatu behar dira hitzak, orain lausengu eztien erritmoan, eta orain hitz erdikako mezuen doinuan, irri bihurri edo irri enigmatiko bat ezpainetan betiere, hitzak
|
emakumeekiko
harremanetan gatza diren bezala, irriak baitira piperra.
|
|
|
Eszenari begiratuta, edonork antzeman ziezaiokeen Nazariok, hogeita hamabi urte betetzear zegoenak, bizi zuèn egoera deserosoari, hain zegoen, itxura batean, noragabe, harri eta belarri. Zer zen, bada, gizon haren hitz jarioa, ehiza galaitasunaren armekin lotzen zuena, mezuak doinuarekin, hitzak irriekin eta gatza piperrarekin,
|
emakumeekiko
harremanen nolabaiteko ideia finkatzeko. Hain egon zen arestian ziur Nazario negozioen eremuan, tentsioaren mende, bai, baina ez tentsioak menderatuta?, eta hain kolokan geroxeago beste negozio hartan, zeinak emakumeak eta emakumeekin landu beharreko estrategiak baitzituen helburu?!
|
|
|
Kaleak gainezka daude, fruta, barazkiak, etxerako gaiak, petrikiloak produktu miragarriak saltzen? Gorettik lotsa galdu eta orain arteko argazkirik itxurosoenetakoak lortu ditu; emakumeak ate asko ditu itxita, baina beste
|
emakumeekiko
harremanerako askoz errazago egiten du bidea. Amadou Hampate Ba maliar idazle handia ere Bandiagarako peula zen, berea da esaldi ezaguna:
|
|
|
Latinoamerikako egoera psikosoziala beste emakumeena baino hobea da. Hauek jabetzen dira gainerako herrialdeetatik datozen
|
emakumeekiko
duten abantailaz gaztelania jakiteagatik. Gaztelania ez jakiteak nolabaiteko urrakortasun sentsazioa eragiten du, beste gauzen artean mugatzen baitu lan mundurako sarbidea.
|
|
|
Euskaldunok ez gara berez ingelesak baino krudelagoak, baina zezenketa kontu honetan askoz ere atzeratuago gaude. Inkisizioa abolitu genuen,
|
emakumeekiko
tratu txarren kontra ari gara, eta espero izatekoa da laster zezenketak, idi probak eta ahari jokoak baztertuko ditugula.
|
|
|
Tratu txarrak eta indarkeria sexuala jasaten duten
|
emakumeekiko
laguntza handitze aldera, 2001ean sinatutako akordioa berritu zuten atzo Eusko Jaurlaritzak, Araba, Bizkai eta Gipuzkoako Foru Aldundiek, hiru lurraldeotako udalek, Espainiako Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiak, EAEko Fiskaltzak, Legelarien EAEko Kontseiluak eta Medikuen EAEko Kontseiluak. Akordioaren helburua da instituzio horien arteko koordinazioa hobetzea, emakumeei eman beharreko babesa eta arreta bermatzeko.
|
|
|
Urtero gertatzen den bezala, egun hauetan ekimen ugariren berri izan ditugu indarkeria sexistaren inguruan. Batzuk ontzat jo behar ditugu, jendartearen inplikazio handiagoa bilatzen duten heinean, baina beste batzuek, aldiz, emakumea biktima soiltzat tratatzen jarraitzen dute, indarkeriaren gaia era isolatuan lantzen dute, edota jarrera salbatzaile eta paternalista batetik abiatzen dira,
|
emakumeekiko
eta gure bizi baldintzekiko inolako konpromiso seriorik hartu gabe. Ekimen hauetako askoren atzean itxurakeria hutsa eta konpromiso falta nabarmena atzematen ditugu.
|
|
|
Emakumea, izan ere, ehizaki bat da... uso bat, gizonak ehizatu beharrekoa, baina ez eskopeta erabiliz, salbuespenak salbuespen, noski, kar kar kar... galaitasunaren armak erabiliz baizik. Horregatik dantzatu behar dira hitzak, orain lausengu eztien erritmoan, eta orain hitz erdikako mezuen doinuan, irri bihurri edo irri enigmatiko bat ezpainetan betiere, hitzak
|
emakumeekiko
harremanetan gatza diren bezala, irriak baitira piperra.
|
|
|
Eszenari begiratuta, edonork antzeman ziezaiokeen Nazariok, hogeita hamabi urte betetzear zegoenak, bizi zuèn egoera deserosoari, hain zegoen, itxura batean, noragabe, harri eta belarri. Zer zen, bada, gizon haren hitz jarioa, ehiza galaitasunaren armekin lotzen zuena, mezuak doinuarekin, hitzak irriekin eta gatza piperrarekin,
|
emakumeekiko
harremanen nolabaiteko ideia finkatzeko. Hain egon zen arestian ziur Nazario negozioen eremuan –tentsioaren mende, bai, baina ez tentsioak menderatuta–, eta hain kolokan geroxeago beste negozio hartan, zeinak emakumeak eta emakumeekin landu beharreko estrategiak baitzituen helburu...!
|
|
2009
|
|
|
Gizarteak egingo duen borrokaren esku dago lortuko duguna. Ezagutu dugun krisi handienaren aurrean gaude, eta aukera ematen digu nabarmentzeko merkatua ez dela agertzen den bezain neutrala eta librea
|
emakumeekiko
. Eta sistemak porrot egiten duenean diru publikoz lagundu behar denez, exijitzeko aukera ere badugu:
|
|
|
Pablo Claudiaren maitalea da, baina ez du maitasunagatik eta kontraesanengatik gehiago sufritu nahi. Hala ere, burutik jota dauden
|
emakumeekiko
zaletasuna du.
|
|
|
Geure giza munduan ezin ditugu ez ukatu ez baztertu horiek; beren lekua eta beren esanahia gordetzen dute. Ezin ditugu ezabatu datu horiek bizitza sozialean, gizon
|
emakumeekiko
geure eguneroko harremanetan? (Gizakiari buruzko entseiua, 1995, 130).
|
|
|
zioen?, emakumeak ile luzeko bezain ideia laburreko animaliak zirela? Handik ote zetorkion Teofilo Mariari
|
emakumeekiko
jarrera harro bezain urrun hura, emakumearen mundu arrotzaren aurka defendatzeko modu bat ere izan zitekeena. Zenbat ote zegoen bi gazteen jarreretan mespretxutik, beste espezie batekoak ote ziren, zinez, emakumeak??, zenbat lotsatik, zenbat misoginiatik?
|
|
|
Horrela, autore honen arabera, neska mutil nerabeek besteen egoera ulertzeko gaitasun kognitibo berdinalukete, baina emakumeengan erantzun afektibo bat emateko joera handiagoa litzateke. Fenomeno hau azaltzeko,
|
emakumeekiko
estereotipo sozialean oinarritzen daautorea. Estereotipo sozialek emakumeari pertsona ahulei laguntzeko rola ematenbaitiote (umeak, pertsona adindunak...), lengoaia ez berbala ulertzeko gaitasunhandiagoa eta besteekiko sentimenduekiko ardura handiagoa ere.
|
|
|
Bigarrenak sinesmen hauek emakumeak deskribatze soiladiren ala emakumeak nolakoak izan behar diren agintzen ote duten argitu nahi izandu. Azkenik,
|
emakumeekiko
jarrerei helduz, aztertua izan da emakumezkoen etagizonezkoen arteko harremanetan denboraren poderioz zer aldatu den eta zerkjarraitzen duen berdin.
|
|
|
Susan Fiske eta Peter Glick autoreek (1996) garatutako anbibalentzia handikosexismoaren teoriak ere babesten du eduki anbibalente hori emakumeekikojarreretan. Ekarpen honek atalaren hasieran aipatutako hirugarren arazoarekinlortzeko aukera ematen digu,
|
emakumeekiko
jarrerekin, hain zuzen.
|
|
|
Hau da, preskripzioa da emakumeak nola portatu behardiren pertsona arteko mailan, ez hainbeste nola portatu behar diren lanean. Emakumeekiko estereotipo preskriptiboek irauten dute, emakume askok etxetik kanpo lanegiten badute ere, gizonak oraindik
|
ere
emakumeekiko mendekoak direlakoemazte eta ama bezalako rolak betetzeko. Preskriptiboak izateko baldintza hauekfuntsezkoak dira zergatik estereotipo jakinak mantentzen diren eta estereotipoarenaurkako portaerak nola ebaluatzen diren ulertzeko.
|
|
|
Horrela, gaitasun dimentsioan preskripzioa ahulduta gerta daiteke, emakumeek etxetik kanpo lan egitea espero daitekeen aldetik.Atsegintasun dimentsioan, berriz, preskripzioa sendoa da, emakumeak etxeanzaintzaileak izatea espero delako. Beraz, emakumeei dagokienez, aldaketa sozialekez du eragin
|
emakumeekiko
estereotipo orokorrean, emakumeen azpiestereotipoakerabiltzean ezarri da, ordea, emakume tradizionala vs ez tradizionala dimentsioriknagusia izanda. Kasu horretan, pertsona arteko atsegintasunaren estereotipoa apurtzen duen emakumeak oso trataera gogorra jaso dezake (Eagly eta Mladinic, 1994; Fiske eta Stevens, 1993).
|
|
|
Halere, etsaitasunezko sexismoaketxeko testuinguruan emakumezko protagonistak burututako portaera positiboadeskribatzeko erabilitako hizkuntzaren abstrakzio mailarekin ere joerazko korrelazio positiboa izan zuen. Honela,
|
emakumeekiko
etsaitasunezko jarreretan zenbateta altuago puntuatu, orduan eta abstraktuago deskribatu zen emakumezkoarenportaera negatiboa lanean; norabide berdina ikusten zen etxeko portaera positiboaren kasuan.
|
|
|
eta estereotipoaren aurka egiten duen emakumezkoa, gai? hizkuntzarenabstrakzio maila berdintsuan deskribatzeak
|
emakumeekiko
estereotipo orokorraren (emozio handikoa eta adimen txikikoa) aldaketarekin edo ahultasunarekin bategiten du (Glick eta Fiske, 1999; Spence eta Buckner, 2000), gurea bezalakolaginean, batez ere, non unibertsitateko emakumezko ikasleak hartu zuten parte.Gaitasun dimentsioan emakumezko eta gizonezko aktoreen artean ere egon zirenezberdintasunak; estereotipoarekin bat egiten zuen gizonezko gai ester... Atsegintasun dimentsioan, ez zen ezberdintasunik egon emakumezko eta gizonezko aktoreen artean.
|
|
|
Genero Indarkeriaren Aurkako Nazioarteko Egunaren harira, mobilizazioak egin zituzten feministek, sindikatuek eta erakunde publikoek. Tratu txarrak jasaten dituzten
|
emakumeekiko
elkartasuna adierazi zuten, eta balio sexistarik gabeko hezkuntzaren alde mintzatu ziren.
|
|
|
Eta ez al zion Henri Quessenetek ere inoiz esan, halaber, batere atsegin ez zuèn Schopenhauer filosofoak esan zuela –" pentsalariak betean asmatu zuèn esaldi bakarretakoan" zioen–, emakumeak ile luzeko bezain ideia laburreko animaliak zirela? Handik ote zetorkion Teofilo Mariari
|
emakumeekiko
jarrera harro bezain urrun hura, emakumearen mundu arrotzaren aurka defendatzeko modu bat ere izan zitekeena. Zenbat ote zegoen bi gazteen jarreretan mespretxutik –beste espezie batekoak ote ziren, zinez, emakumeak? –, zenbat lotsatik, zenbat misoginiatik... eta zenbat, aldi berean, bere berezko joeratik?
|
|
2010
|
|
|
Bazirudien gizona izate hutsagatik, esentziaz gaiztoa izan behar zela: erasotzailea, hilgarria
|
emakumeekiko
harremanetan... Eta emakumeak, aldiz, denak onak, atseginak eta kaltegabeak.
|
|
|
Baina mugimendu feministak, nik ulertzen dudan bezala, eta hau izan da beti mugimenduaren nukleoa, zoragarria iruditzen zaidan zerbait eskaintzen diela uste dut: beraien maskulinotasuna beste era batean eraikitzeko eta bizitzeko aukera,
|
emakumeekiko
harremanak berrasmatzeko aukera, boterea beste era batean bizitzeko aukera... Horrek esan nahi duen guztiarekin.
|
|
|
–Ba, nik hemen dauden ia guztiekin egin nezake larrutan. Guretzat normala da
|
emakumeekiko
desioa sentitzea etengabe. Baina zuentzat ez, zuei gutxitan gertatzen zaizue, eta horregatik, desioa den gertaera berezi hori mitifikatu eta harekin larrutan egiteko beharra duzue.
|
|
|
10:00etatik 14:00etara eta 15: 30etatik 19: 30etara, Maitena Monroy arduratuko da tailerra bideratzeaz. Elkarrizketan zehar hainbat argibide aurreratu du irakasleak.Zeintzuk dira ikastaroaren helburuak. Ikastaroko helburuen artean,
|
emakumeekiko
biktima pasibo izaera hausten ahalegintzen gara; gauzen antzera biolentzia jasaten dutenena, aurrerapenak aurrerapen, biolentzia hori sortu edo bultzatzen duten elementu estruktural nahiz kulturalak aztertu arren, ez baitira oraindik modu objektiboan hartzen. Ondorioz, batetik biolentzia sexistaren zergatiak aztertzen ditugu eta, bestetik, aurre egiteko bitartekoak.Nori zuzentzen zaio. Gerturatu nahi duten emakume guztiei zuzenduta dago, besteak beste, adinak nahiz ezaugarri fisikoek baldintzatu gabe.Zein metodologia erabiliz gauzatuko duzu ikastaroa. Emakumearen aurkako biolentzia ondorio fisikoengandik bakarrik ulertu ezin daitekeen bezala, autodefentsa ere ezin uler daiteke teknika fisikoen ikasketa soilagatik.
|
|
|
Lehen begiratuan misoginia dirudiena emakumeen defentsa bihurtzen du nobela beltzen egile honek. Kaleratuko duen hurrengo liburua, The Hiliker Curse izenekoa, bere amaren esperientzian oinarriturik berriz, gainerako
|
emakumeekiko
dituen harremanei buruzkoa izango da. Berak dio apenas idatzi duela inork gizonezkoen erromantizismoaz.
|
|
|
Eskubideen sorreraren prozesu historikoan garbi dago eskubideak taldeen eskakizunen ondorioz atera direla. Esklabotza,
|
emakumeekiko
bazterketa, langileen esplotazioa..., guztietan taldeak zapaltzen ziren eta hauen egoera salagarriarengatik daude jasoak eskubideen zerrendan. Onuradunak gizabanakoak dira, zer esanik ez, beroriek direlako eskubideen titularrak.
|
|
2011
|
|
|
Horrek asko babesten zituen emakumeek. Eta oraindik ere Saharan ez dago ia tratu txarrik, eta
|
emakumeekiko
tratu ona balio handitan dute, tratu txarrak oso gaizki ikusiak daude.
|
|
|
Indarkeria egoera horri erantzuna mugimendu feministak baino gizarte osoak erantzun behar diola uste dute Altsasuko Feministak eta Bilgune Feministak. Horretarako" aldaketa estruktural eta sakonak" eskatu dituzte," gizonek
|
emakumeekiko
dituzten botere erlazioak suntsituko dituztena". Emakumeen kontrako erasorik gabe bizi ahal izateko erakundeei" neurri eta zerbitzu zehatzak eskatzen dizkiegu:
|
|
|
Amorrua sentitzen du
|
emakumeekiko
.
|
|
|
Irabaziko ez duen arren (bortxaketa kasuak epaitegian irabaztea, testigurik gabe, ia ezinezkoa da), agian benetako gaia ekarriko du mahai gainera: instituzio garrantzitsuenetan esku duen gizon batek
|
emakumeekiko
duen harreman gaixoa. Izan al daiteke frantziar lehendakari emakume batengan abentura baten aukera besterik ikusten ez duen pertsona, edozein testuinguru eta momentu aproposa ikusten duena maitakeriatan ibiltzeko, bere inguruko emakumezko langileak deseroso sentiarazten dituena?
|
|
2012
|
|
|
Joan den azaroaren 25a, datorren martxoaren 8a, urtarrilaren 30a. Gandhiren proposamen ez biolentoaren gogoangarri?, hurrengo otsailaren 14a; egun horietako edozein izan daiteke ona gizonen duintasuna aldarrikatzeko. Egun horretan, gizonek beren duintasunaren berri eman dezakete,
|
emakumeekiko
aurreiritziak, desberdintasuna eta indarkeria amaitzeko borrokatuta, horrek guztiak zirkulu zentrokidetan biltzen baikaitu, urak arrainak bezala, Norma Vasallo aditu kubatarrak adierazia duen bezala. Egun horretan, gizartean dagokien egitekoaren kontzientziaz jabetzen has daitezke gizonak, eguneroko beren jardunaz konturatzen, zeina patriarkatuak sartua baitie buruan, menderen mendetan, emakumeak menderatzeko modu gisan.
|
|
|
Koherentziazko barne prozedura bat da, barne lanketa bat, norbere buruaren balioa handitzearen ondorio, egunero jaiki eta ispiluan begiratzean nork bere buruari «baliotsu» iriztearen emaitza. Aurrerantzean ez ditut hizpide izan nahi emakumeak, gizonen biktima gisa; hizpide izan nahi ditut gizonak,
|
emakumeekiko
duintasunik gabe jokatzen dutelako. Ez dago oso urrutira joan beharrik ere, emakumeekiko justiziaren alde lan egiteko eta gizon gisa duinago izateko.
|
|
|
Aurrerantzean ez ditut hizpide izan nahi emakumeak, gizonen biktima gisa; hizpide izan nahi ditut gizonak, emakumeekiko duintasunik gabe jokatzen dutelako. Ez dago oso urrutira joan beharrik ere,
|
emakumeekiko
justiziaren alde lan egiteko eta gizon gisa duinago izateko. Hain zuzen ere, hemen gauzkazue, zuen alboan, lurralde bera partekatzen, ez gaude urruti, eta asko gara, emakume asko eta asko, populazioaren erdia beste bai.
|
|
|
Baina amorrua sentitzen nuen inguruko guztiekiko ere. Senideekiko, mojekiko, gelakide nituen
|
emakumeekiko
.
|
|
|
Gogoratu behar da EAEko ezkerreko egunkariek bestelako helburu edo gaien harira eztabaidatzen zutela legea editorial gehienetan, legea bera gutxitan zela eztabaidagai. Izan ere, EAEko egunkarietan legeari erreferentzia egitean egunerokotasuneko gertakariei erreferentzia anitz egiten zitzaien, besteak beste, emakumeen eskubideekin lotutako ospakizunak edo urraketekin lotutako ekintzak, Hondarribiko edo Irungo Alardeetan parte hartzeko
|
emakumeekiko
diskriminazioarekin loturikoak esaterako. Horrelako gertakarietan ohikoa da pertsonekiko eragina aipatzea (diskriminazioak, erasoak, kalteak, etab.).
|
|
|
104 min.SinopsiaAitaren heriotzaren ondoren, Paulok, seme gazteak, bere gain hartuko du Daniel, adimen urriko anaiaren ardura. Danielen
|
emakumeekiko
desioak gora egitearekin batera, herrian gero eta baztertuago egonen dira bi anaiak. Filma XX. mendeko 50eko hamarkadaren amaieran kokatzen da.1 € BIERRIKendakoSarrerak 5 euro eurotan salgai Iortiako leihatilan eta www.entradas.com orrian.
|
|
|
Bertan, ekintzaileek hurrengo kezkak zeratu zituzten: okupazio militarren testuinguruetan
|
emakumeekiko
biolentzia, emakume ekintzaileen aurkako bortizkeria, etxeko eta sexu indarkeria, emakumeak salgai gisa tratatzea, euren gorputzen burujabetza ez onartzea eta emakumeekin zein haurrekin trafikatzea (Foro Social Mundial, 2011).
|
|
|
El edficio Yacobidn obran egungo gai zail eta garrantzitsuenak jorratzen dira etengabe aldatzen ari den Egipto bezalako herri batean, hainbeste kontrastez eta kontraesanez josia: agintarien eta instituzio ofizialen ustelkeria,
|
emakumeekiko
diskriminazio eta zapalkuntza, fundamentalismoaren oinarriak eta arrazoiak, maila sozialez igotzeko eta aldatzeko zailtasunak. Alaa al Aswanyk dio giza egoerak hobeto ulertzen saiatzeko idazten dituela liburuak eta bizi den gizartearen ezagutza erabiltzen duela bere nobeletan ikuspegi humanista bat ematearren.
|
|
2013
|
|
|
Inola ere ez du ekarriko zerbitzua kaltetzea, polizia etxeetako langileak izango baitira aurrerantzean zerbitzua eskainiko dutenak. Kontuan izan behar da, hain zuzen ere, polizia etxeetan bertan eramaten dituztela aurrera biktimen espedienteak genero eta etxeko indarkeria ren ardura duten lantaldeek, nabarmendu du Segurtasuneko sailburuak eta Ertzaintzak mehatxupean diren
|
emakumeekiko
duen konpromisoa azpimarratu du.
|
|
|
Ados: nik neuk esan nian
|
emakumeekiko
harremanetan konpromiso arinak bilatzen ditudala, niretzat sexuak jolasetik baitu asko. Baina, hik uste duanaren kontra, jolasa oso gauza serioa duk.
|
|
|
Baina ez etorri hurrengoan lelo berarekin, mesedez? Beste gai askotan alproja bat izan naitekek, ezagutzen nauk, baina
|
emakumeekiko
tratuan ez. Gainera, nire karta honetan zintzoa izateko eskatu didak, eta horretan saiatzen ari nauk.
|
|
|
zenbat eta hitz gehiago egin, orduan eta bidea zabalagoa. Bide hartan barrena, baina, gero eta deserosoago sentitzen zen Abdel Haqq, baita gero eta jakin minak joago ere aldi berean, hain ezezaguna zen berarendako
|
emakumeekiko
harremanen mundua, segurtasun ez ezinbertzeko bat eragiten ziona: barne borroka hartan, deserotasunak jakin mina gainditu, eta erran zuen:
|
|
|
–Nola ezetz? , atera zitzaion erraietarik Abdel Haqqi, jakin minak deserosotasun mota oro gaindituta, berak ere ikasi baitzuen noizbait zer ziren
|
emakumeekiko
harremanak??. Erran ez bahu, ez.
|
|
|
–Nola ezetz? –atera zitzaion erraietarik Abdel Haqqi, jakin minak deserosotasun mota oro gaindituta, berak ere ikasi baitzuen noizbait zer ziren
|
emakumeekiko
harremanak... – Erran ez bahu, ez. Baina erran duk, eta hauxe duk, hain zuzen ere, momentua.
|
|
|
Ados: nik neuk esan nian
|
emakumeekiko
harremanetan konpromiso arinak bilatzen ditudala, niretzat sexuak jolasetik baitu asko. Baina, hik uste duanaren kontra, jolasa oso gauza serioa duk.
|
|
|
Baina ez etorri hurrengoan lelo berarekin, mesedez... Beste gai askotan alproja bat izan naitekek, ezagutzen nauk, baina
|
emakumeekiko
tratuan ez... Gainera, nire karta honetan zintzoa izateko eskatu didak, eta horretan saiatzen ari nauk.
|
|
|
zenbat eta hitz gehiago egin, orduan eta bidea zabalagoa. Bide hartan barrena, baina, gero eta deserosoago sentitzen zen Abdel Haqq, baita gero eta jakin minak joago ere aldi berean, hain ezezaguna zen berarendako
|
emakumeekiko
harremanen mundua, segurtasun ez ezinbertzeko bat eragiten ziona: barne borroka hartan, deserotasunak jakin mina gainditu, eta erran zuen:
|
|
2014
|
|
|
12an erabakitzeko eskubidea, eskubide kulturalak, ingurumen eta lurralde eskubideak eta jatorri aniztasuna izango dira gaiak. 19an, lan eskubideak, eskubide ekonomikoak, aniztasun sexuala eta
|
emakumeekiko
indarkeria. 26an, aniztasun funtzionala, hizkuntza eskubideak, eskubide sozialak, bizitzaren mantentzea eta parte hartzea.
|
|
|
«Hau ez da maitasun istorio bat, genero indarkeriaren pasarte bat baizik. Opera honetan gordinki deskribatzen da gizonek
|
emakumeekiko
duten jarreraren krudeltasuna», azaldu du Bieitok. Ikusle berrientzat saioa Hurrengo larunbateko funtzioan Opera Berri ren zortzigarren jaialdia egingo da.
|
|
|
Horrez gain, ez dira falta pederastia, emakumeek lan esparruan jasan beharreko zailtasunak edota gizartean nagusi diren aurreiritzi eta estereotipo sakonak salatzeko lanak, kasu. Edonola ere, tratu txarrak ikustea gogorra egiten da, bideo batean bada ere, egun halako gaiengatik sekula baino sentsibilitate sozial handiena izan arren, salbuespenak kenduta oraindino fikzioan ez baita ohikoa emakume batek gizonezko baten aldetik jasotako jipoia hain modu agerikoan tratatzea, zinema da horren adibide;
|
emakumeekiko
biolentzia erakusten da, baina sarri ez zuzenean, iradokita baizik, beste biolentziak gordinago agertzen direnean?. Simulakroaren bidez, indarkeria erreala islatzen du Serranok.
|
|
|
Ezin da jakin adierazpena pentsatutako diskurtso baten barruan zegoen, edo oharkabean atera zitzaion, arrazoibide xenofobo baten ondorio gisa. Ezin jakin alkateak hori esan ote zuen hijaba
|
emakumeekiko
indarkeria sinbolikoaren ikur gisa hartzen duelako, testuinguruak horretan laguntzen ez badio ere. Ordea, ematen du alkateak jausi bat izan duela hitz horiekin.
|
|
|
Duchesne izeneko emakume batekin harreman luze eta sakona bezain ezkutukoa izan zuen, zenbaiten ustez. Beste batzuek, aldiz, gaztetan Caroline lehengusinarekin izan zuen desengainuari egozten diote
|
emakumeekiko
geroko mesfidantza. Eta homosexuala eta beharbada pedofiloa ere bazela esaten digu Herbert.
|
|
|
Desira plazer (2009) 4, edota Desiradesordenatuak (2010) tituluarekin eta Queer irakurketak (euskal) literaturaz azpitituluarekin euskaraz idatzitako gai horri buruzko lehen lanean. Berriro daukagu lanhorietan
|
emakumeekiko
eta lesbiana, gay, trans eta queerrekiko lotura, biopolitikarenitzala, periferien isla sexuaren eta sexualitatearen gaia lantzean.
|
|
|
Lehenago esan dugu identitateen osaketa gorputzetik eta gorputz horrekikobegiradaz eraikitzen dela. Gorputz edota begirada horiek amarekiko edota bereiruditegian leku ona hartzen duten beste
|
emakumeekiko
harremanetan inskribatzenbadira, aldizkako ereduak bilakatuko dira neskarentzat. Ez preseski kopiatzeko baiziketa emakume subjektu bezala begiratzeko, publizitate eta estereotipoen ereduetatikkanpo.
|
|
|
Sexu kategoria ez da apriori existitzen, jendarte ororen aurretik. Eta menderakuntza kategoria den aldetikezin daiteke menderakuntza naturalaren ondorio izan, ezpada menderakuntzasozialarena (gizonena
|
emakumeekiko
); izan ere, menderakuntza soziala besterik ezdago.
|
|
|
Patriarkalek gorputzaren kontzeptu finko bat erabili dute emakumeei eusteko, eta, ondorioz, ulergarria da feministek gisako kontzeptuak arbuiatzea eta berenburua definitzen saiatzea termino ez gorpuzdun edo gorputzetik kanpokoetan, etaberdintasuna aurkitzen saiatzea esparru intelektual eta kontzeptual baten oinarrian, edo nolabaiteko unibertsalismo edo humanismo abstraktu batean. Pentsamendumisoginoak
|
emakumeekiko
eta feminitatearekiko erakutsi duen etsaitasunaarrazionalizatu izan da emakumeen gorputzen erdeinu eta laidoaren bitartez. Horikontuan hartuta, nahiko argi uler daiteke, hasiera batean zergatik piztu zituensusmoak edo kontrakotasunak emakume gorpuztasunaren nozioak berraztertzekoeta berrarakatzeko asmoak, emakumeentzat beraientzat garrantzitsuak izan zitezkeenikuspuntu eta interesetatik emakumeen gorputzak berreskuratzeko eta berraurkeztekoasmoak15 Azkenaldian egindako gorpuztasunaren berrebaluazioetan, feministekezusteko aliatuak aurkitu dituzte hainbat gizonezko filosofo tematiren idatzietan, zeintzuek marko alternatibo edo kritikoak proposatu baitzituzten gorputzeneta subjektutasunen partikulartasun sexualen (eta arrazazkoen) irakurketa batformulatzen laguntzeko.
|
|
|
“Guztion laguntzarekin azaroaren 25a jendarte justuagoa eta indarkeria matxistarik gabea eraikitzen laguntzea nahi dugu, pertsona sentsibilizatu eta kritiko andana ekarriko duen hausnarketa pertsonal baten hasiera besterik ez izatea”, azaldu du gaurko aurkezpenean Keltse Eiguren Berdintasun zinegotziak. “Zatoz lilara” kanpaina getxoztar guztiei dago zuzenduta, “uste baitugu guztiok garela gai
|
emakumeekiko
indarkeriaren kontra borrokatzeko, nork bere eremu pertsonalenetik". " Oso bereziki, gazteengan eragin nahi dugu, estatistikek esaten dutelako indarkeria areagotu egin dela beraien artean”, gehitu du udal arduradunak.
|
|
|
Horiekin argazki bat ateratzera (selfies) eta ekimenaren Facebookera igotzera animatu nahi ditu Udalak herritarrak. Parte hartzaileek eskumuturretako bat jasoko dute opari,"
|
emakumeekiko
indarkeriaren kontrako borrokarekin bat egiten dutela erakusteko". Puntu lilaren txapak ere banatuko dira eta jarduera jendeari begira garatzen dutenek eramaten animatu nahi ditu Udalak.
|
|
2015
|
|
|
–Jakina; hauxe da esan nahi dudana: akusatuak, bere nerabezaroaren hasieratik, agian eskolako emaitza txarren eta
|
emakumeekiko
porrot goiztiarren ondorioz, gaur arte etengabe garatuz joan den gutxiagotasun konplexu bat jasaten du, mania nartzisista batekin orekatua. Akusatuak nabarmen agertu gura du begi guztien aurrean, profeta edota telebistako aurkezle baten antzera.
|
|
|
Marcela Lagardek (2005) dioen moduan, preso egoteak muga material eta subjektibo multzo bati egiten dio erreferentzia, mendekotasunean ezarritako betebehar, tabu zein debekuekin hain zuzen. Egun
|
emakumeekiko
zapalkuntza gertatzen bada, espetxean errealitate hori oraindik ere bortitzagoa, ezezagunagoa eta isilpekoagoa da. Ruth Alvaradoren (2012) esanetan, emakume izateagatik eta preso izateagatik diskriminatuak baitira.
|
|
|
Denok gara nolabait xenofobo eta arrazistak. 2 Tabernako arrazismoa esan genezakeena, erdeinuzko aurreiritzi oies eta baldarkerietakoa (berdin da ‘moroekiko’ ala
|
emakumeekiko
). 3 Erlijioso edo morala, berak krimen gutxi egin ez duena historian:
|
|
2016
|
|
|
Emakumeen eskubideen eta jabetzaren inguruan lan egiten dute, eta landa inguruan kokatutako andreak dituzte ardatz. " Emakumeen eskubide ekonomikoak, sexu ugalketa eta abar landu izan ditugu, eta beste
|
emakumeekiko
truke esperientziari ematen dio elkarteak garrantzia", esan du.
|
|
|
–Duty to the Women of Our New Possessions? [Gure babetza berrietako
|
emakumeekiko
betebeharra]. Gure jabetza berriak?
|
|
|
1899ko biltzarrean, NAWSAren kontraesan adierazgarri bat azaleratu zen. . Gure jabegoetako
|
emakumeekiko
betebeharrak, aldarrikatu zituzten sufragistek; bien bitartean, Jim Crow legeen aurkako ebazpen bat aurkeztu zuen emakume beltz batek, eta sufragistek jaramonik egin ez.
|
|
|
Hor dira, bestalde, euskararekin batera, generorik izaten ez duten hizkuntza eransle ugariak (txinera, japoniera, kitxua, aimara, nawatl eta amerindiar gehienak), baina horrek esan nahi al du horien hiztunak horregatik berdinzaleagoak eta hain matxista ez direnik? Izan ere, hizkuntzaren molde eta esapideak gora behera, hara hor zer nolako ezberdintasunak egoten diren, gizarteetan bertakoen kultura, erlijio mota, ideologia eta legeria aurrerazale edota atzerakoiaren arabera,
|
emakumeekiko
tratu, eskubide eta berdintasun mailari dagokionez. Gainera, denbora ere ezin ahantzizko faktorea da.
|
|
|
Epaimahaiak kontuan hartu du, baita ere, jatorri edota kultura arrazoiengatik egoera bereziki ahulean dauden
|
emakumeekiko
“inplikazioa eta konpromisoa“, “Empalabramiento” eskolen bitartez euren trebakuntza, integrazioa eta ahalduntzea ahalbidetuz, horretarako bere denbora, esfortzua eta ezagutzak modu altruista batean eskainiz.
|
|
|
Baziren batzuk, gizon baino gehiago, gixon zirenak. Pentsatzen dut haien artean ere eztabaidatzen zutela hori,
|
emakumeekiko
jarreraz mintzatzen zirela. Uste dut baietz.
|
|
2017
|
|
|
" Zarauztarrok gizonok badaukagu zer esana. Gure konpromisoa adierazi behar dugu
|
emakumeekiko
, gure laguntza, berdintasunaren bidean denok eskubide berdinak goza ditzagun. Gure konpromisoa irakurri berri dugun manifestua sinatzean gauzatu daiteke, eta guztiok gonbidatzen zaituztegu hori egitera.
|
|
|
Desjabetutako, pobretutako eta kriminalizatutako gizonak beren zorigaitzen errua sorgin iraintzaileari egoztera bultzatu zituzten, eta agintarien aurka emakumeek eskuratutako boterea beren kontra erabil zezaketen botere gisa ikustera. Gizonek
|
emakumeekiko
barneratu zituzten beldur sakonak (Elizaren propaganda misoginoaren ondorioz bereziki) testuinguru horretan indartu ziren. Emakumeak ez zituzten akusatu gizonak inpotente bihurtzeaz soilik; haien sexualitatea ere zerbait beldurgarri bihurtu zen, deabruzko indar arriskutsu:
|
|
|
Gizonezkoak beldur ziren, emakumeei babesa azalduz gero, beraiek ere karguetan nahasiko ote zituzten, eta, zalantzarik gabe, hori da emakumeen aurkako basakeria haien aurrean ezer ez egin izanaren arrazoietako bat; izan ere, krimen horien ondorioz auzipetutako gizon gehienak sorgin izatearen susmopean zeuden edo sorgin izateaz akusatu zituzten emakumeen senitartekoak ziren. Baina propaganda eta izu urte haiek guztiek hazia erein zuten gizonen artean, eta alienazio psikologiko sakona indartu zuten
|
emakumeekiko
. Klase elkartasuna hautsi zuen horrek, eta higatu egin zuen haien botere kolektiboa ere.
|
|
|
Ingalaterran kontratuaren teoriak legeetan eta
|
emakumeekiko
jarrera filosofikoetan ekarritako aldaketez, Sommervillek dio kontraktualistek patriarkalistek bezalaxe babestu zutela emakumea gizonaren mende jartzea, baina esparru desberdinetan aurkitu zutela jarrera horren zuribidea. Formalki bederen, berezko berdintasuna?
|
|
|
Areago, zenbait eremutan ius primae noctis eskubidea ere eskatzen zuten, jopu baten emaztearekin haren ezkontza gauean lo egiteko eskubidea?. Gizon jopuek senitarteko
|
emakumeekiko
zuten autoritatea areago mugatzen zuen lurra oro har familia unitateari emateak: emakumeek, lur hartan lan egin ez ezik, euren lanaren emaitzak eskura zitzaketen, eta beren mantenua ez zegoen senarren mende.
|
|
|
Eguneroko nire bizimoduan ere arreta berezia jartzen nuen hiru
|
emakumeekiko
harreman horiek elikatzeko. Liburutegian lanean edo etxeko besaulkian manta batean bilduta, tarteka itsasoari begiratuz, irakurtzen ari nintzenean aurkitzen nituen ideiak, etortzen zitzaizkidan burutazioak eta pentsamenduak sailkatu egiten nituen, eta batzuk Mararentzako gordetzen nituen eta besteak irakaslearentzat eta umorezkoenak erizainarentzat, premiarik gehien berak zuelako.
|
|
|
Aurreko ebaluazioetatik banekien horrelako galdera inozoak egiten zituztela eta laburregi erantzuteak, bai edo ez soil batekin alegia, ez duela balio. ...diot kontatzen, jarraitu diedala esan nuke, laurak isilik eta adi baitzeuden, bagaudela gizonezko batzuk hamar aldiz ezkonduta ere mutilzahar izaten jarraituko dugunak, agertzen zaila bada ere, geure buruarekiko gutxiespen bat ere badagoelako hor, mutilzahartasuna ez baita egoera bat, izaera bat baizik, eta, nola neskak ezer gutxi ulertzen zuen itxurarekin jarraitzen zuen, erantsi behar izan diot
|
emakumeekiko
jarrera bat ere badela,, zakarrak gara kanpotik, baina ukitu orduko uzkurtu egiten gara, trikuak bezala?, esan diot,, volvation esaten diote frantsesek bere baitara biltze horri, eta ingelesek ere hitz bera erabiltzen duzuela uste dut, I think that word is also used in English, esan diot,, baina ez dago, bere arantzak gorabehera, trikua baino animalia bakezaleagorik, defentsa pasiboaren ikur ere badela esango nuke, abereen arloko Gandhi bat, inoiz ez baitu erasorik jotzen, bere baitara bilduz defendatzen baitu bere burua?, jarraitu dut.
|
|
|
Horrelako zoritxar batek berez dakarren atsekabeaz gain, erantzukizun berrien zama datorkio Paxkali bizkar gainera: bere geroa, etxaldearen segida,
|
emakumeekiko
segurtasun eza... Krisi garaietan lehertu ohi dira estalirik dauden arazoak, era berean, etxeko seme baten heriotzak agerian jarriko ditu belaunaldien arteko teinkak:
|
|
|
Horrelako zoritxar batek berez dakarren atsekabeaz gain, erantzukizun berrien zama datorkio Paxkali bizkar gainera: bere geroa, etxaldearen segida,
|
emakumeekiko
segurtasun eza...
|
|
|
ez al zara ispiluan begiratu, ala? Ikaragarri oldarkor jokatuko zuketen harekin baldin eta, emakume izanik, esan izan balitu gizonekiko sexu eta maitasun harremanei buruz, berak
|
emakumeekiko
sexu eta maitasun harremanei buruz esaten dituenak. Talentu berbera izanik ere, ez zuketen berdin tratatuko.
|
|
|
Logika honetan, emakumeei teknikoarekiko ez gaitasuna atxiki izan zaie (Cockburn, 1983). Egindako elkarrizketetan, puntualki agertu arren, bai ageri da ingeniarien artean ere, gaitasun teknikoa emakumetik deslotzeko joera,
|
emakumeekiko
hartzen diren jarreren bidez: Xx1, lan entrebistetan neska izanez eta gaztea, ondorioztatzeko dute zozoa zirela, edota Xx3, bileretan gizonari zuzentzen dira, argitu behar duzu nor zaren?.
|
|
|
Generoaren efektuaren kontzientzia enpresen barnean ekitatea helburutzat duten neurrien bidez islatzen da, gestio postuetan dauden
|
emakumeekiko
dagoen pertzepzioaren bidez edota zuzendaritzako pertsonek emakumeen lan ibilbidearen garapena eman dadinaren engaiamenduan bidez (Lee Gosselin et al., 2011)
|
|
|
Bestalde, organizazioetan emakumeek bizi dezaketen egoera aldakorra izan daiteke enpresa eta aktibitate sektorearen arabera (Britton, 2000 Belle, 1990). Ez baita berdina ezaugarri maskulinoen inguruan eraiki diren lanbideetan jardutea, zeinetan
|
emakumeekiko
aurreiritziak handiagoak diren, edota ezaugarri femeninoen inguruan eraiki direnetan jardutea. Erakunde kulturak, erakunde baten kide direnen artean partekatzen diren balore, sinbolo egiteko modu eta ohiturei egiten diete erreferentzia, bertan gertatzen denari zentzua emanaz eta kide direnak kide ez direnengandik ezberdinduaz (Gosselin eta Ann, 2011).
|