|
2000
|
|
|
Sesto Gain, Antzuategi eta Antzuategi Baztarrekoa baserrietakoak ziren, harriak zioenez; hiru gizonezko eta emakume bat.
|
Emakumeak
nire deitura bera zuen. Lamarain’tar Prantziska, ibili ibili eginda, tartekoa izatea ere ez zen ezinezkoa, gure aitona zena Elorriokoa omen zen-eta.
|
|
2002
|
|
|
Banketxera eta gastuak egin ziren dendetara joan nintzen eta denda horietako batean esan zidaten kartera itzuli zidan
|
emakumeak
nire emaztetzat aurkeztu zuela bere burua nire VISA txartelarekin ordaintzeko.
|
|
2004
|
|
|
Begiak zabaldu ditut berriro.
|
Emakumeak
niri begira segitzen du. Bekainak erdi kizkurturik ditu, nondik ezagutzen nauen gogoratu nahi balu bezala.
|
|
|
Anjel Otxoantesana presoaren bikotekideak adierazi zuenez, zazpi edo zortzi aldiz biluzteko agindu zioten bertan. " Kukubilko jartzera behartu eta egingo zidana ez zela atsegingarria izango ohartarazi ondoren, polizia
|
emakumea
nire atzean jarri eta hatzamarrak uzkitik sartu zizkidanean izan zen gogorrena", azaldu zuen. Gaineratu zuenez, makurtzera eta eztul egitera behartu zuten baginan zer edo zer zeraman egiaztatzeko," aurkitutakoa legami hutsa baino ez zela ongi baino hobeto zekitela ere".
|
|
2006
|
|
|
igande batez, mezetatik irten eta paseoan gindoazela, gurasoek aspaldian ikusi ez zuten emakume batekin egin genuen topo. Orain horretaz eta gero hartaz ari zirelarik,
|
emakumeak
niri begiratu zidan eta antza hartzen hasi zen:
|
|
|
|
Emakumea
nik zer esango zegoen; nik, ordea, ezin esan hura lasai zezakeen ezer. Gainera, Hermann deseroso zegoen amaren jardunarekin.
|
|
|
Hartan geratuko ziren kontu tristeok. Egun batez, ordea,
|
emakumeak
nire lagunaren kontra esandako destaina batek egiaren aurrean jarri ninduen: jeloskor zegoen, bera izan zen nire lagunaren salataria!
|
|
|
Pobre hari begira ni, ohartu gabe beroki elegantea zeraman emakume baten kontra estropezu egin dut. Barkatu, marmarkatu dut,
|
emakumeak
niri muxin begiratu eta gero bitxi denda bateko eskaparaterantz jiratu da.
|
|
2007
|
|
|
Denok ez al gara gizon? Emakumeak izan ezik, eta
|
emakumeetan
nire Elisa kontuan hartu behar, oso emakume baita, noski, emakumeetan emakumeena, ez dakit.
|
|
2008
|
|
|
Zu bakarrik bazaude, ni bakarrago. Azkenaldian, eta barkatu hau kontatzeagatik, ez dago
|
emakumerik
nire bizitzan, esaten den moduan? –irribarre triste bat egin du?.
|
|
|
Bigarren hau lurretik hartu eta kanpora lagunduko niola egin nion keinu buruarekin. Atetik irten bezain pronto, egoera behingoz argitzeko asmoarekin, maleta lurrean utzi nuenean ere
|
emakumeak
niri besarkaturik jarraitzen zuen, hiruzpalau taxizale begira genituela, autoen ateak zabalik, begi bistakoa baitzen bikote baten elkarretaratzea irudikatzen genuela, eta, ondorioz, presarren hotel bat edo gutxienez bakarrik egoteko lekuren bat genuela. Ez zen, beraz, hura emakumeari argibideak eskatzen hasteko lekurik aproposena eta lehendabizi zegoenari eman nion, halabeharrez, norabait eramateko agindua.
|
|
2009
|
|
|
–Zuek bila zabiltzaten
|
emakumea
ni naizela uste dut.
|
|
|
Nafarroako erreginak Silleryko markesa andrea zuen mintzakide.
|
Emakumeak
nire larruzko kapa goraipatu zuen. Nik, ordainean, aipu atsegina egin nuen haren kapelaz.
|
|
|
" Oso ederra zen lekua, txit atsegina, janari gozo bigunak ageri ziren han eta hemen, eta
|
emakumeak
niri irrikaz begiratu besterik ez zuen emeak harrari pizten dion irritsa sortzeko nire erraietan, umeok horretaz oraindik ezer ez dakizue baina.
|
|
|
Sinadura bat, errutinazkoa, aldian behin eskatzen dizkidaten beste asko bezalakoa. Ez dut ia gogoan noiz eman nuen ere Kartikaren aldekoa; izen arrotz bat, niretzat ez zen hori beste deus zigortu behar zuten emakumea, eta fede handirik gabe bidali nuen
|
emakumearen aldeko
nire atxikimendua, izatez, ezkor samarra bainaiz halako ekimenen aurrean. Orain, pasatu dira asteak, eta berri ona heldu zait:
|
|
2010
|
|
|
Nola uka, baina, emakumeena beste errealitate bat zela? Egia zen etxeko lau emakumeak nituela erreferentzia, baina egia zen erreferentzia haiek ez zitzaizkidala lau puntu finko bezala agertzen, lau puntu, lau haize,
|
emakumeei buruzko
nire geografia partikularrari zentzua eta norabidea eman ziezazkioketenak?, era nahasian baizik, pertzepzioaren noria eroak lau puntuak eta lau haizeak biraka jarriko balizkit bezala. Eta noriaren mugimenduak puntu finkorik eta haizerik gabe uzten ninduen azkenean:
|
|
|
Nola uka, baina, emakumeena beste errealitate bat zela? Egia zen etxeko lau emakumeak nituela erreferentzia, baina egia zen erreferentzia haiek ez zitzaizkidala lau puntu finko bezala agertzen —lau puntu, lau haize,
|
emakumeei buruzko
nire geografia partikularrari zentzua eta norabidea eman ziezazkioketenak—, era nahasian baizik, pertzepzioaren noria eroak lau puntuak eta lau haizeak biraka jarriko balizkit bezala. Eta noriaren mugimenduak puntu finkorik eta haizerik gabe uzten ninduen azkenean:
|
|
|
tenpura berezi batzuetan bildutako barazki nahaski batekin hasi, bokarta lasagna batekin jarraitu eta bukatzeko ostruka haragia jarri zigun piper esentziaz egindako saltsa batez lagunduta. Teresak denetik eta apetitu onez jaten zuela erakutsi zidan, oinarrizko balorea
|
emakumea
nire gustukoa izateko. Eta edateko orduan ere ardo onaren zalea zela erakutsi zuen, nahiz behin eta berriro Donostiara itzultzeko
|
|
2011
|
|
|
Aretora sartu zen
|
emakumea
nire neska izan zitekeela pentsatze hutsak, ordea, erabat larritu ninduen. Orrialdeak alde batera utzi eta haren arreta erakartzeko, haren bihotza biguntzeko edo, merezi izatekotan, bion arteko kontuak garbitzeko zerbait egin edo esan ote nezakeen pentsatzen jarri nintzen.
|
|
2012
|
|
|
Bere begi berdeen azalean sumina dantzan antzeman zitekeen oraindik, enbata arriskua eta hirutik lau metro bitarteko olatuak itsasertz guztian?, baina, nire harridurarako, ez nintzen inolaz ere kikildu. Eskarmentu gehiegi nuen, beharbada,
|
emakumeak
nirekin haserretze horretan.
|
|
2013
|
|
|
–Begira, inspektore, gauza bat proposatzen dizut: nire lagunartean badira beste hiru
|
emakume
nirekin batera Irlandesetan ikasitakoak. Bihar... edo gaur bertan egongo naiz haiekin eta, argazkiak utziko bazenizkit, agian denon artean zerbait atera genezake, zeren nik bakarrik... zail ikusten dut.
|
|
|
Ondoko
|
emakumea
nirekin batera filma ikusteko banatu zituzten doako entzungailu beltzei loturik ez zegoen bidazti bakarra zen.
|
|
2014
|
|
|
Maite nuen
|
emakumeari
nire errespetua aurkeztera etorri naiz.
|
|
|
Arka, piztiak eta zure
|
emakumeak
nireak dira orain.
|
|
2015
|
|
|
|
Emakumeak
nirekin ezkontzen saiatuko dira berriro.
|
|
2016
|
|
|
geldi geldi lotu nintzen, eta Marquesinak jada ez zuen traba gehiagorik izan. Egin nuena ordaintze aldera, ez nuen kemenik gelara sartzeko; zain geratu nintzen eta
|
emakumeari
nire begiekin jarraitu nion korridorearen bukaeraraino iritsi zen arte. Birritan begiratu zuen atzerantz, eta nahiko zeharka meharka zihoan, eskaileretan gora joango zen edozeini aurrera pasa zedin leku egin nahi izan balio bezala.
|
|
|
–Ordea uste dut, esan zuen
|
emakumeak
nire aurpegira so eginez, ez nukeela inolako mesfidantzarik izango.
|
|
|
Bitxia begitandu zitzaidan eskale batek limosnaren tarifa ezartzea, eta zenbatekoa izatea ilunpean eman ohi dena baino hogei aldiz handiagoa. Bi
|
emakumeak
ni bezain zurturik zeudela iruditu zitzaidan.
|
|
|
–Bidal iezazkidazu haurren ileak, aparte, paper batekin eta haien izenekin... Ez dago
|
emakumerik
nigandik zu bezain gertu dagoenik. Egun hau sentitzen duzu, nik neuk sentitzen dudan bezalaxe.
|
|
2017
|
|
|
Meategiko galerian ia zanpatua geratu nintzèn egunaz geroztik, alarguna nire bakardadean agertzen zen etengabe, airea bezain arinik, bere mokorren kulunka tentagarriekin niri deika. Egunez indartsua nintzen, burua erne neukan eta gauza izaten nintzen
|
emakumea
nigandik uxatzeko. Idatzi nuen zein itxuratan agertu zitzaion Tentazioa Budari, nola emakume baten itxura harturik joan zen bere bular gogor tenteak estutzera aszetaren izterren kontra, nola Budak arriskua ezagutu zuen eta, finean, nola bere espirituaren indar guztiei deiturik jakin zuen tentazioa garaitzen.
|
|
|
Orduko, aterpeko ikuskizun bilakatua nintzen. Kris kikilduaren ohar herabeei jarraikiz,
|
emakumeak
nire ezker besagainean ezarri zituen bere eskuak. Ile frisatu gorrizta narras isurtzen zitzaion bizkar zabalen gainean.
|
|
|
–Noizbait itzuli dugu, biribildu nuen?.
|
Emakumea
nire kontrako euroagindua eskatzeko gauza da, foka itzultzen ez badiot.
|
|
|
pentsatuz bestetik, axolagabekeriak eskatzen zuen baino denbora gehiago egon ziren jantokira begira, Napoleon bere jeneralekin batera bezala Austerlitzeko gudaldiaren aurrean.
|
Emakumeak
nire mahaira, leiho aldameneko mahaira, egin zuen keinu bat, eta senarrak sorbaldak altxatu zituen, esanez, bai, toki ona da, baina hartuta dago, ez al duzu ikusten, zer egitea nahi duzu??. Nire mahaiarekin alderatuta beste guztiak berdinak zirela ohartzean, edozein mahaitan eseri ziren.
|
|
|
ama, hogeita hamazazpi urtekoa; Maria, hogeita hirukoa eta ni, hamabostekoa. Ez zen bizikidetza luzea izan, baina bai erabakiorra,
|
emakumeekiko
nire harreman moduen bilakaeran. Ustekabean hezurmamitu zen bakardadean sarritan desiratu izan nuen ahizpa nagusia, irudikatu izan nuenaren batere antzik ez zuena.
|
|
2018
|
|
|
Hiriko kaleetan zehar, autobus, auto, polizia, gizon eta emakumez inguratuta nengoenean ere hilda egoten nintzen. Froga onena autobus, auto, polizia, gizon eta
|
emakumeak
nirekiko geldirik hilda zeudela. Hilda nengoen egun haietan emaztea, Remedios eta mundu honetan gehienbat maite nuen izakia, katua, alegia, pixka bat nirekin batera hiltzen ziren.
|
|
|
Beste
|
emakumeak
nire umeak izango dituzte.
|
|
2019
|
|
|
–Ni garretan nintzen, eta emakumeak itzali egin ninduen. Uraren gainean ibiltzen nintzen;
|
emakumeak
nire besoari heldu, eta hondora noa?. Emakumeak nola dezake hainbeste, gabezia, pobrezia, negatibotasuna baizik ez bada, eta haren magia alegiazkoa bada?
|
|
|
Bi segundoz, Raimundo Silvak pentsatu zuen mandatua jaso ez zuelako itxurak egitea, baina azkenik, hirugarren segundoa agortu eta gero, esan zuen, Bai, Beraz ondorioa da deitu didazula beste erremediorik ez zenuelako, neronek deitu bainizun, Nahi duzun ondorioa atera ezazu, zure eskubidea da, baina ohartu zaitez nik telefonistari eskatu niola zenbakia, eta hala egin banuen ez zen izan telefonoa sakelan gordetzeko ez dakit noiz arte, ez dakit zeren zain, Ez dakit zeren zain horren zain gelditu zinen, Arrazoia beste bat izan da, Zein, Kemen falta, besterik gabe, Zure kemena, nonbait, ahotan hartzea gorrotatzen duzun zuzenketa hartako gertaera hartan ahitu zen, Begira, zer moduz zauden osasunez eta hobe zaitezen opatzeko deitu dizut, bakarrik, Eta ez al duzu uste garaia dela galdetzeko ea zergatik deitu nizun nik, Zergatik deitu zenidan, Ez dakit tonu hori atsegin zaidan, Garrantzia dutenak hitzak dira, ez tonua, Zuzentzaile lanbidean duzun eskarmentuak hitzak tonurik gabe ez direla ezer erakutsiko zizula uste nuen, Idatzita dagoen hitza hitz mutua da, Irakurketak ematen dio tonua, Buruz irakurtzen ez bada behintzat, Baita buruz irakurtzen denean ere, ala uste al du Raimundo Silva jaunak garuna organo isila dela, Ni zuzentzaile bat baizik ez naiz, zapatariak egiten duena egiten dut nik ere, alegia, zapataz baizik ez arduratu, nire garunak jakingo du nitaz, baina nik ez dakit ezer nire garunaz, Hori komentario interesgarria, Oraindik ez duzu nire galdera erantzun, Zer galdera, Zergatik deitu zenidan, Orain ez dakit esateko gogoa ote dudan, Ni ez naiz koldar bakarra, antza, Ez dut uste koldarkeriaz hitz egin dudanik, Kemen faltaz bai, ordea, Ez da gauza bera, Txanpon bateko aurkia eta ifrentzua ezberdinak dira, baina txanpona beti bat eta bera da, Kemena alde bakarrean da soilik, Ez dut elkarrizketa hau ulertzen, eta uste dut eten behar dugula, gainera ez da oso zuhurra, ez da ahaztu behar gaixo zaudela, Zinismoak ez dizu ongi ematen, Ez naiz zinikoa, Badakit, beraz ez zaitez ibili itxurak egiten, Benetan, uste dut honezkero ez dakigula zer esaten ari garen, Nik ederki asko dakit, Orduan azal iezadazu, Ez duzu azalpen beharrik, Auziari itzuri egiten diozu, Zeu zara auziari itzuri egiten diona, zeure buruaren atzean ezkutatzen zara, jadanik badakizuna nik esatea nahi duzu, Mesedez, Mesedez zer, Hobe dugu gauzak bere horretan uztea, elkarrizketa hau gaizki ulertu bat da, ia, Zuk alde horretara bultzatzen duzulako, Nik, Bai, Oso oker zaude, niri gauzak garbi ulertzea gustatzen zait, Orduan garbi mintza zaitez, esadazu zergatik zaren oldarkorra nirekin hitz egiten duzunean, Ni ez naiz oldarkorra inorekin, ez daukat kualitate moderno hori, Nirekin oldarkorra zara, zergatik, Ez, ez naiz, Oldarkorra zara nirekin elkar ezagutu genuen egunetik, ahaztu baduzu gogoraraziko dizut, Zirkunstantziak, Baina zirkunstantziak gero aldatu egin ziren, eta oldarkortasunak iraun zuen, Barkatu, nire asmoa ez da hori sekula izan, Orain neronek eskatu dizut, mesedez, alferreko hitzik ez erabiltzeko, Isildu egingo naiz, Ba, begira, deitu nizun bakarrik sentitzen nintzelako, lanean ari ote zinen jakin minez nengoelako, zuk niri senda nendin opatzea nahi nuelako, Maria Sara, Ez ezazu nire izena modu horretan esan, Maria Sara, zu nire gustukoa zara, isilaldi luzea, Egia al da hori, Egia da, Kostatu zaizu, bada, esatea, Eta agian ez nizukeen sekula esango, Zergatik, Ezberdinak garelako, mundu ezberdinetakoak garelako, Zuk zer dakizu ezberdintasun horietaz, gure artekoez eta gure munduez, Irudikatu egiten dut, eta ikusi, eta ondorioak ateratzen ditut, Hiru eragiketa horiek egiara eraman dezakete, baina baita okerrera ere, Bai, hala da, eta okerrik handiena, une honetan, nire gustukoa zarela esatea izan da, Zergatik ...z dakit, Orduan, esanda dago, nire gustukoa zara, isilaldi luzea, Egia al da hori, Egia da, Aizu Maria Sara, Esan, Raimundo, baina ezer esan baino lehen jakin behar duzu orain hiru urte dibortziatu nintzela, orain hiru hilabete eten dudala beste harreman bat, eta harrezkero ez dudala beste bat hasi, ez dudala seme alabarik, eduki nahi dudala, nire anaiaren etxean bizi naizela, telefonoa hartu duen
|
emakumea
nire koinata dela, eta zuk ez didazula azaldu behar nor den nire mandatua hartu zuen pertsona, badakidalako zure neskamea dela, eta orain bai, orain hitz egin dezakezu, zuzentzaile jauna, ez iezadazu jaramonik egin, pozez lehertzen nago, ia, Zergatik naiz zure gustukoa, esadazu, Ez dakit, baina nire gustukoa zara, Eta jakiten hasten zarenean agian zure gustukoa ez izaten hasiko ote naizen beldur ...
|
|
|
Hirugarrenean hiru neska azkoitiar sartu ziren, eta ni 1985ean, bosgarrenean. 635 ertzainetik 47 ginen
|
emakumeak
nirean; oso gutxi, beraz, proportzioan.
|
|
|
Azkena sartu den emakumearekin hitz bi egin ditu.
|
Emakumeak
nire aldera begiratu du, eta munduan denik eta irribarrerik atseginena eskaini dit. Mahaira hurbildu dira.
|
|
|
Ezagutu zintudanean ekaineko arrats hartan Wafle Etxean, eta oilasko saltsa bota zenuenean, jakin nuen ez zela izango beste
|
emakumerik
niretzat.
|
|
2020
|
|
|
Nik txikitan ez neukan erreferenterik. Futbolean
|
emakumeen
nire lehen irudi garrantzitsua 1999koa da, AEBek munduko txapelketa irabazi zutenekoa.
|
|
|
Halaxe ni ere. Zure gizona nekatuta, nire
|
emakumea
nirekin haserre edo alderantziz. Hitz egin, hitz egin.
|
|
2021
|
|
|
Ematen zuen norbait mintzatzen ari zitzaiola, halako xuxurla bat entzun bainuen, xuxurla xaxalaria, zer zioen jakiteko gauza ez banintzen ere.
|
Emakumeak
nigana egin zuen. Eta orduan ihes egitea baino ez zitzaidan gelditu.
|
|
2022
|
|
|
Bat batean gauza larri bat kontatu zidan, istorio luze eta ikaragarri bat emakume gazteak jarraitu zuen behar zuen ausardia berreskuratuta. Herrian eragin handiko
|
emakumeak
nire kontra jartzen ari dira sorginkeriaz salatzeko.
|
|
|
" Gaizki hazitako muturluze kuadrilla bat zarete, hurrengoan denuntzia sartuko dizuet."" Nori sartu behar diozu zuk denuntzia, ez duzu-eta ideia putarik herri kontuetan?" Eta Marcok pauso bat egin zuen harengana. " Eta zu, esan zuen
|
emakumeak
niregatik, isilik geratzen zaren hori, zu zara okerrena, ala uste duzu ez nituela ikusi atean utzi zenizkidan erbi hilak. Zer nahi duzu, zer nahi duzue, zer koño gertatzen zaizue?"" Eta zuek zertara etorri zarete hona?, esan nuen azkenean, gutaz aprobetxatzera?, kanpotar guztiak etortzen diren bezala?
|
|
|
Ez dakit nola esan. ...zako ataleko Gizarte Segurantza ordaintzen, baina ez dute inoiz traktorerik hartu edo ez dakite non dauden partzelak; edo agian dirulaguntza baten eskaerari begira emakume bat jarrita puntu gehiago lortzeagatik izan daiteke; edo onura fiskalen batengatik; edo senarra erretiratuta dagoelako eta NPB kobratzen jarraitzeko… Baina egiaz, adibidez, gure inguruan nik dakidala traktorea hartzen duten
|
emakumeak
nire ahizpa, nire herriko beste bat eta ni gara [23]. Eta badakit elkartean emakume bazkide asko daudela”.
|
|
2023
|
|
|
Mina dut azalean. Baina
|
emakumeak
nigana heldu direnean, bestela sentitu naiz: artega, haien azala nirea berotzeko zain.
|
|
|
Ezagutzen nauzu, Fatima. Ez dago beste
|
emakumerik
niretzat.
|
|
|
|
Emakumearena
nire kontuan jarri.
|