|
2001
|
|
|
Asko ibili da, asko ikusi du eta, ondorioz, gustura dago, nahiz eta bizitzako zenbait jostorratzek Â, behin eta berriz, jostura berdina birpasarazi dioten. " Halaxe ikasten da, baina",
|
diotso
bere buruari, egunak soineko beltz iluna janzten duen bakoitzean. Denboraren zinta metrikoa bereganatu nahi luke, aldi bakoitzari berak nahi duen luzerako soinekoa josteko.
|
|
|
inor ez zaiola bisitara agertu
|
diotso
erizainari.
|
|
2002
|
|
|
Audientzia: nori
|
diotso
–
|
|
|
–Haitzetara, Menetes!?
|
diotso
berriro oihuka biraraztearren, baina, ai ene, atzera begiratu eta Kloanto ikusten du bere bizkarretik aurrera doala haitzetara arrimatuta. Barrualdetik egiten du honek aurrerako bidea, Giasen ontzia eta harkaitz durunditsuen artetik igarota, ababorretik ia ia ukituta; estropadaburuaren aurrean jartzen da bizkor eta itsas zabalean sartzen da harkaitza atzean utzita.
|
|
2003
|
|
|
Ezdakitnorainoko eraginajasokozuenEtxeparekBergson engandik, baina, osotxikiaizanzelaaurreratukodutlan hipotesimodura. Ustehorretakoaizateko, EtxeparekLacomberi 1912anigorritako eskutitzbateanikusidudanEtxepareren mekanizismonabarmeneanoinarritunaiz.Honelaxe
|
diotso
:
|
|
2004
|
|
|
Osakidetzaren mediku kontsultara doan gaixo bat da, zigarro puru handiak egunero erreskadan erretzen ibiltzen dena. Sartu da kontsultara eta honela
|
diotso
medikuari: “Kendu egidazu bularreko estutasun hau, doktore, arnasestu hau osatu behingoan! ” Medikuak tabakoaren aipamen hutsa egitean, gaixoak bizi bizi:
|
|
|
Amerikanoak Guggenheimera joaten dituk
|
diotso
Arestik irribarre maltzurrez, euren sukurtsal bat baino ez garela pentsatzen ditek.
|
|
|
Haren zain
|
diotso
.
|
|
|
Hilda zegok Lois
|
diotso
Gabrielek.
|
|
2005
|
|
|
Amets arduratsua zen berarekin, berez nahikoa kaotikoa izan arren ezin hobeto zaindu zuen beti, baina independentzia irabazi berri duen gazte batek eskain dezakeen konplizitateaz jantzirik. Orain, berriz, zerbaitek
|
diotso
bera dela nagusiaz kezkatu behar duena, zergatik oso ondo ez dakien arren. Istripua izan zuen egunetik (tumorea sortzeari istripu deitu ahal bazaio) hartu zuen ardura hura, lehengusuak beragatik egindakoa ordaindu beharra aitzakiatzat hartuta baina hori baino lotura askoz sakonagoa sentituz barne barnetik.
|
|
|
Bera egon ez balitz, mutilek ohi dutenez, harro kontatuko ziokeen japoniar neska batekin egindakoa? Zerbaitek ezetz
|
diotso
.
|
|
|
Bizitzaren balioa izan dezakeen akatsa, baina berriro ere beranduegi da. Bihotzak Madoka garbi dagoela
|
diotso
, eta bera ere bai, beraz. Hala izango ahal da, Naroaren onerako.
|
|
|
Agian gero ikertuko dute beraren burmuin zatien artean. Baina ez, zerbaitek
|
diotso
bidetik kendu nahi duten oztopoa Naroa dela. Agian, horren berri izanda, betiko errealitatera lotzen duen pertsona bakarra delako.
|
|
|
Naroak estu hartu du esku-zorroa bularraren kontra. Zerbaitek
|
diotso
balio handiko aurkikuntza izan daitekeela. Ametsek Naroari begiratu dio, aurpegi hain garailea nondik atera duen bere buruari galdezka.
|
|
|
Eta batek daki noiz esan dion agur. Luze barik,
|
diotso
bihotzak.
|
|
|
Esango nuke sistema uste baino azkarragoa dela. Zerbaitek ikusleak daudela
|
diotso
, ez itaundu zelan. Batek daki, agian sartu behar duen tokian sartu aurretik burua azkar irakurtzen dio –Naroak bekainak zimurtuta begiratu dio– Hipotesia baino ez da –argitu dio, aurpegia ikusita.
|
|
|
Zer demontre egiten ote du gizon horrek plazan, igande batez, goizeko zortzietan, galdetu du. Eta zuk,
|
diotso
ondotik bere buruari. Zuk ez al daukazu besteei begira egotea baino gauza hoberik, igande batez, goizeko zortzietan?
|
|
|
Haietatik, modu txarrean irten nintekeen. Hala
|
diotso
Kixotek Santxori: " Ero eta zentzudun, edozeinen aurrean jabetu behar du zaldun ibiltariak, andereen izen onagatik; edozeinengatik berdin noski, baina zenbat gehiago goren mailako erregina erregina batengatik".
|
|
2006
|
|
|
Bizimodu ederra duela aitortzen dio. Inork ikusi ezin lezakeena eta, aldi berean, ikusi behar ez lukeena ikusi duela
|
diotso
: hurkoaren alderdi txarra.
|
|
|
Bisitatzen dituen herrialdeetan beldurra hedatzen da. Itzalak jakintsuari
|
diotso
, bere jaun ohiaren itxura gaixotia aitzakiatzat jarrita, bidaiatu egin lukeela. Eta berarekin joateko eskaintza egiten dio.
|
|
|
Eta berarekin joateko eskaintza egiten dio. Berak ordainduko diola bidaia
|
diotso
, bere itzal bezala lagunduko balio. Halako astakeriarik ezin onartu jakintsuak.
|
|
|
Zeusekin liskartu eta Hera Olinpora iritsi denean Temis irten zaio atarira eta galdetu dio zer egin dion senarrak hain haserre egoteko;
|
diotso
Herak Temisi, ordea, jainkozkoak bildu eta Zeusen egitasmoen berri eman baino lehen, presta dezala oturuntza ongi partekatua (daitoj eishj) 64: Herak dagokion protokoloa bete nahi du Olinpoan.
|
|
|
– Bai –erantzun dio Joxanek, baina, aldi berean, zerbaitek
|
diotso
Asunentzako arantza izango dela betiko, garrantzia kendu nahi dion arren. Ez du kontua gehiago behartu nahi– Umea eta gizona ondo?
|
|
|
Eta Jasonek berriro
|
diotso
izena. Eta berak okei dio, baina ez dirudi bide nagusira doanik, ez horixe, horraino iristen gara.
|
|
2007
|
|
|
Orduan sartu da Tobias komunera, negarrez intzirika. Neuk irabazi dut!,
|
diotso
Hannari. Neuk irabazi dut!
|
|
|
MJk baietz
|
diotso
buruarekin eta irribarre zabal batekin, aspaldian egiten ez duen eta Patriciak hainbeste maite duen pastel hori gaur egin behar duela. Irinez zikindurik du sudurra eta Patriciak ez dio ezer esaten, horrela gustatzen zaio, ume kutsu horrekin.
|
|
|
Pablo Fermin Irigarai Larreko k Lhanderen baieztapenari (Euskaldunak... nekez (burutik juana ezpa dago) izanen da biraozale)
|
diotso
: Aldez ala da eta aldez ez530
|
|
|
" Horregatik hartu behar dik arraunlariak patroiaren lekua aldian behin... lajanak!",
|
diotso
protagonistak edo narratzaileak, idazleak hots.
|
|
|
Idazleak bere buruari ote
|
diotso
–Bai, naski!
|
|
2008
|
|
|
–Baina?
|
diotso
bere buruari?, zer edo zer susmatu izan balu, zergatik ez zidan zuzenago galdetuko, akusatuko?. Probarik ez dauka, hori garbi dago.
|
|
|
Eta arratsalde horretan gertatu zaion guzti guztia gogoratzen eta birgogoratzen jardun du, emakume begibeltzaren, Maiteren hitz eta keinu guztien ezkutuko esanahia arakatzen, hausnartzen, eta bai dastatzen ere. Bihotza taupadaka duela ezin du ukatu; bestalde, eskarmentuak
|
diotso
zuhur jokatu behar duela, ez zaiola komeni esperientzia mingarririk berriro jasatea. Hori bai, une honetan librea da eta ez dauka zer galdurik.
|
|
|
Ezen hortik aurrera beti beti egin du gotzainak nahi duena. Eusteko
|
diotso
Bastidak, eusteko mesedez, gotzainak ikusten badu gogor eusten diola, bakean utziko duela eta ez dela sartuko gehiago haren lanean. Berdintsu gertatu zela Bastidak berak eraikinaren planoak aurkeztu zizkionean ere, baina azkenean gotzainak onartu egin behar izan zituela eta kitto, gogor borrokatu eta gero.
|
|
|
Kasu guztiotan mariskal ingelesak, alda menean zuen Dryden aholkulari diplomatikoaren onespenaz, baietz erantzuten dio. Hurrengoan baina, Lawrencek arabiarrentzako kanoiak eskatzen dizkionean, diplo matikoak, erabat asaldaturik, honela
|
diotso
: –Kontuz jenerala, kanoiak emanez gero, independentzia emanen diezu eta?.
|
|
|
1888an Bilboko euskara katedran kokaturik hizkuntza gehiago lantzen hasi zen. 1891ko gutun batean Julio Cejadorrek zera
|
diotso
Azkueri: «Hace V. muy bien en estudiar el inglés, el alemán le costará algo más:
|
|
|
109 Azkuek 1901.10.16ko gutunean Broussaini
|
diotso
(in Charritton, 1986: 65):
|
|
|
gustatu adieraziz, baina ez du zehazten zer den, eta itxuraz ez dagokio Hendaiako planaren edukiari, baizik agian kongresuaren kudeaketa txarrari edo Arana Goirik norbaiten aurka esandako zerbaiti (hola
|
diotso
Azkuek 1901.11.10eko gutunean Broussaini: «Gaur edo biar bialdu gura neuskizuz LA PATRIAren orain arteko geiak (iru dira eurak).
|
|
|
Orain abandonatuta dago, baina ez egin kasurik horri, guk nahi dugun erara jarriko dugu,
|
diotso
Inaziok. Diru pixka bat daukat aurreratuta eta...
|
|
|
Ez naiz horretaz ari,
|
diotso
Rosak; gero, ahotsa apaltzen du lehentxeago Inaziok egin duen bezalaxe: Istripu bat izan dezake.
|
|
|
Ondo aterako da, ikusiko duzu,
|
diotso
gizonak.
|
|
|
Inaziok kokotsa jasotzen dio eta emakumearen aurpegia hurbil  tzen du berera. Musu ematera doala dirudien unean, xuxurlaka
|
diotso
:
|
|
|
Halako batean, bi bien etsipen guztizkoak aurrerabideren bat eskaintzeko aukerarik ez duela dirudien unerik abailduenean, Inaziori hasperen menderakaitz bat ateratzen zaio, eta
|
diotso
:
|
|
|
Bat batean, Inaziok ukondoetatik oratzen dio Rosari eta, hitzak hortz artean estutuz,
|
diotso
:
|
|
|
Ondo doakio luze laburrez. Halaxe
|
diotso
dendariak ere. Probalekuan sartzen da, janzten du soinekoa eta ispiluari begira gelditzen da.
|
|
|
Festaren bat dugu eta ni ez naiz enteratu?,
|
diotso
Tomasek dibertiturik.
|
|
|
Telefonoa eskuan, Rosa gasolindegira begira dago. Bihar, esandako lekuan!,
|
diotso
Rosak energia handiz.
|
|
|
Hara, begira honi. Villa Maria zabaldu dute berriro,
|
diotso
harridura hanpatu batez.
|
|
|
Pozik zaude, Rosita,
|
diotso
Tomasek tonu jostariz.
|
|
|
Tomasen trenpu ona baliaturik,
|
diotso
:
|
|
|
Aski, aski da,
|
diotso
Tomasek eskua kopa gainera eramanda, bestela bihar ez nau garabi batek ere altxatuko ohetik.
|
|
|
Rosita, ez dizut aspaldi galdetu, eta...
|
diotso
Tomasek, esan nahi duena airean utzita.
|
|
|
Ondo, oso ondo. Bueno, egia esan, gizentzen ari da eta ez zaio komeni,
|
diotso
Rosak arrapaladan.
|
|
|
Zaude,
|
diotso
Rosak, botika hartu behar duzu.
|
|
|
Tabernatik igo direnean, Rosak ohea aldatu du, propio, Tomasi asko gustatzen baitzaio ohe aldatu berrian egindako loa. Gizonak maindirearen ertza erakartzen du kokotsera eta, adeitasun handiz, gabon
|
diotso
emazteari. Begiak ixten ditu.
|
|
|
Portatu haiz, Txak,
|
diotso
Tomasek txakurrari, eta, esku batez bizkarrean laztan eginik, besteaz usoa hartzen dio hortz artetik. Pieza morralean gordetzen du.
|
|
|
Gehiegi jan nitian seminarioan. Gotzain bolak deitzen geniean,
|
diotso
Apezak barre zantzo baldarrez. Hortzeria zikina ikusten zaio, janari zantzu zaharrak dauzka hortz artean.
|
|
|
Ez dituk amak egiten zituen bezalakoak, baina hor nonbait,
|
diotso
Tomasek.
|
|
|
Hi, aizak, badakik hotzak egonagatik ere, mojatxo baten titiburuak baino gozoagoak daudela?,
|
diotso
Apezak.
|
|
|
Portatu haiz,
|
diotso
Tomasi, eta ezpainak biltzen ditu oniritzia emanez ardoari. Gero hazka eta hazka hasten da botilako etiketari, guztiz urratu arte.
|
|
|
Uztak alimentu kiriki hori, eta hartzak hemendik, hau hobea duk-eta. Erronkarikoa,
|
diotso
.
|
|
|
Tira, jaso dena eta goazen, berandutu egingo zaidak bestela,
|
diotso
Tomasek ordulariari begiratu eta gero.
|
|
|
Aizak, pikabuztan, hi ez haiz nor nire etxean sartzeko,
|
diotso
Tomasek.
|
|
|
Burua makurturik, denbora hartzen du. Halako batean
|
diotso
:
|
|
|
Tomas lagunarengana itzultzen da. Apezak
|
diotso
ahotsa altxaturik:
|
|
|
O, hara gure bele beltza, kulparekin kezkatuta. Konfesatzera joan behar huke,
|
diotso
Tomasek.
|
|
|
Nekatuta egongo zara. Nahi baduzu, mokadutxo bat jan eta astia duzu baita siestatxo bat egiteko ere,
|
diotso
senarrari.
|
|
|
Merke merke zeuden, eta... Gustatzen?,
|
diotso
Rosak, eta burua jiratzen du Tomasek hobeto ikus ditzan.
|
|
|
Mikatzegiak nire gusturako,
|
diotso
.
|
|
|
Barkatu,
|
diotso
. Eta eten txiki baten ostean, galdetzen dio:
|
|
|
Ez, baina laneguna delako,
|
diotso
Inaziok. Ez du beste argibiderik ematen, une horretan ikuspegi zoragarriko talaia batera iritsi baitira:
|
|
|
Ea ba!,
|
diotso
Inaziok. Hartu arnasa!
|
|
|
Aldapatsua zela uste nuen,
|
diotso
Rosak. Nik hala gogora  tzen dut, behintzat, beti baloi bila ibiltzen ginen-eta.
|
|
|
Hara! Ez zinen futbolean ibiliko!,
|
diotso
Inaziok, harrituarena eginez baina dibertiturik.
|
|
|
Gizonezkoek zergatik egin dezakezue bururatzen zaizuen guztia eta emakumeok ez?,
|
diotso
Rosak, berak ere irribarrez. Zerbait gehiago erantsi behar duela ematen du, baina Goñiri buruzko gaizki ulertua eragin duen puntura itzulirik, diotso:
|
|
|
Gizonezkoek zergatik egin dezakezue bururatzen zaizuen guztia eta emakumeok ez?, diotso Rosak, berak ere irribarrez. Zerbait gehiago erantsi behar duela ematen du, baina Goñiri buruzko gaizki ulertua eragin duen puntura itzulirik,
|
diotso
: Hainbeste urte egon naiz herria aldapatsua zelakoan, eta begira...
|
|
|
Hitzon segidan, Inaziok gonbita egiten dio motora itzuli eta Goñira joateko freskagarri bana hartzera: Zu, lasai, garaiz itzuliko gara-eta,
|
diotso
Inaziok alai baina arinkeriarik gabe.
|
|
|
Ez da horregatik, erantzuten dio Rosak, eta amets aire arin batez
|
diotso
: umetan, Goñiko udalekuan egon nintzen hamabost egunez.
|
|
|
Oroitzapen onak dituzu? Goñikoak esan nahi dut,
|
diotso
Inaziok, eta pospolo bat pizturik, zigarrora hurbiltzen dio.
|
|
|
Ez dizut zerbait esateagatik galdetu,
|
diotso
Inaziok, eta epaia ematen du seriotasun handiz: Nork bere burua gutxiestea ez da ona.
|
|
|
Zer esan nahi duzu?,
|
diotso
Rosak halako batean garratz samar, baina berehala gizonari begiratzen dio eta irribarre bat saiatzen du, garraztasuna leundu nahiko balu bezala.
|
|
|
Zergatik diozu neure burua gutxiesten dudala? Zuk ez dakizu ezer nitaz,
|
diotso
. Nabarmena da aztarrikak egiten ari dela ahotsak ez dezan bere barneko gorabehera gehiegirik erakutsi.
|
|
|
Berandutu egingo zaigu,
|
diotso
Inaziori oso hotz.
|
|
|
Zuk ez duzu nire bizitzan sartzeko eskubiderik,
|
diotso
Rosak. Zuk, ez.
|
|
|
Nik galdetu dizut ezer? Badakit ezer zutaz?,
|
diotso
ausart. Rosa oso serio dago eta kopeta zimurtua du.
|
|
|
Ez dauka gure artekoaz zer jakinik,
|
diotso
Inaziok irmotasun handirik gabe.
|
|
|
Ez ziren ingurukoak,
|
diotso
, apal, Inaziok.
|
|
|
Ondo dago, bai. Zer ba?,
|
diotso
Rosak bizi bizi. Biziegi, aukeran.
|
|
|
Ez, ez, neu moldatuko naiz. Zuk segi gora aldatzera eta mugi, gaur herrira noa-eta afaltzera,
|
diotso
Tomasek.
|
|
|
Eskerrak!,
|
diotso
Rosari, emakumea bere parera iritsitakoan: Beldur nintzen ez ote zen Tomasen txanda izango.
|
|
|
Lasai, Tomasen txanda zen, baina oso urrutira bidali dut,
|
diotso
Rosak irribarrez.
|
|
|
Nork esan dizu infernua urruti dagoela?,
|
diotso
emakumeak, eta mangera hartzeko keinua egiten du: Ekarzu, neuk bukatuko dut.
|
|
|
Rosak, ordea, mangera kentzen dio eta
|
diotso
irribarrez: Hemen nik agintzen dut.
|
|
|
Justua eman didazu-eta!,
|
diotso
Rosak irribarrez: Zeken halakoa!
|
|
|
Burutik eginda zaude,
|
diotso
Rosak dibertiturik.
|
|
|
Ondo da, baina ez patxo bat jaso gabe!,
|
diotso
Inaziok hor  tzak beteko irribarre batez.
|
|
|
Inazio ere zutitzen da. Oraintxe nator,
|
diotso
Rosari, eta ibiltzen hasten da.
|
|
|
Zuk badiozu, bale, abuztuan, baina gaur arte. Gaurtik aurrera, nik nahi dudan guztietan izango da Santa Rosa eguna!,
|
diotso
Inaziok hitz jario handiz, xanpainari bitsa tupustean nola.
|
|
|
Pailazoa!,
|
diotso
Rosak, eta koloretako papera kentzen hasten da paketetxoari. Sorpresazko plantatxoa egin eta gero, kristalezko belarritako batzuk ateratzen ditu kutxatxo beltz batetik eta airean dilindatzen.
|
|
|
Egunak pasatzen dira, egunerokotasuna, ordea, ez, eta bezero gutxi batzuk, tartean Apeza deitzen dutena, Tomasen tabernako barran daude, laster zabalduko den ehizaldiaz berriketan. Apezak Tomasi
|
diotso
ordaindu duela urteroko postua. Iazko prezio berean.
|
|
|
Orain ere hasi haiz hi zuhurkerian, apaiza ematen duk,
|
diotso
Tomasek, zirtolari.
|
|
|
Zer, Batallas, egarria ito zaik ala urtu? Ez haiz aspaldi agertu,
|
diotso
Tomasek.
|