|
2000
|
|
|
Bosgarren atalean Euskal Herria hedabideetan nola islatzen
|
den
aztertzeari heldudio Jose Inazio Basterretxeak, baina azterketa oso grafikoa eginez: eguraldi mapekbirsortzen duten eremu geografikoa sozialki esanguratsua izanik, Euskal Herrianirakurtzen den prentsak eta ikusten diren telebista nagusiek zein eremu geografikoislatzen duten erakusten digu modu oso eskuragarrian.
|
|
|
Gure herrian, telebista, irrati eta egunkari desberdinek eskuratzen duten audientzia zenbatekoa eta zelakoa
|
den
aztertzea da atal honen helburua. Erabiliko duguninformazioaz baliatuz, hedabideetatik bidaltzen diren edukiek beren xedera norainoiristen diren eta, maila horretan, arrakasta izan dezaketen jakitera hurbil gaitezke.
|
|
|
Peter L. Berger ek eta Thomas Luckmann ek errealitatea sozialki eraikitzen delaadierazi zuten eta gizarte zientziari eginbehar zehatz hau jarri zioten behinola: errealitatearen eraikuntza nola burutzen
|
den
aztertu beharra. Autore horien ustez, gizarte zientziek zehazki aztertu lituzkete edozein, ezagutza corpus?
|
|
2001
|
|
|
Handik aurrera, ordea, Z. ARGIAk argi eta garbi uzten zuen euskaldunak bere artean banatzen zituen auzi hartan sudurra gehiegi ez sartzeko zeukan borondatea: " Ez goaz orain antxoa arazoarekin zer gertatzen
|
den
aztertzera" abisatzen zuen zintzoki, jarraian berak ateratako ondorioa huts hutsean agertzeko: " euskaldunak, berriz ere, bakoitza gure aldetik gabiltzala bakarrik adierazi nahi genduke.
|
|
|
Eta ikuspuntu ideologikoaz ari garenean, Boris Uspensky k bere Poetics of Composition (1973) liburuan Mikhail Bakhtine ren ildotik dioenaz ari gara. Bertan, Uspensky k nobelaren izaera" polifonikoa" defendatuz, diskurtso sozial desberdinen isla nobelan nola gauzatzen
|
den
aztertzen du.
|
|
|
Hizkuntza ikasketa eta itzulpena hizkuntza unibertsalen ikuspegitik ere aztertubehar ditugu, alegia, ia gizaki guztiok gauzak izendatzeko eta esateko partzuerditugun hizkuntza baliabideak aztertuz. Hortik ere abiatu behar genuke ikaslearenprozesadorean zer gertatzen
|
den
aztertzen, hizkuntza baliabideak ematekotan.
|
|
|
Ukipen egoeran dauden hizkuntzak nola ikasten diren ulertzeko, sare sozialaerabili ohi da. Elebitasun prozesua nola gertatzen
|
den
aztertzeko, gehienbat elebitasun aditibo/ sustraktibo motak azaltzeko?, egoera sozialen eta prozesu psikosozialen arteko zubi moduan aztertu ohi da gizabanakoen sare soziala (Hamers etaBlanc, 1983). Euskararen jabekuntzan duen eragina ere Cenoz eta Valencia (1993) ikertzaileek frogatu dute, bizitasun etnolinguistikoarekin eta motibazioarekinerlazionatuz.
|
|
|
guk proiektatzen duguna eta proiek  tatzen dugun horretatik jasotzen dutena. Interesgarria, halaber, frankismoaren azken hondarretan euskal munduak sortzen zuen lilura gaur zertan
|
den
aztertzea; eta orduko lilurak distira galdu badu, zergatik galdu duen ikustea. Irudi aldaketarik balego, zeri egozten diogun batzuek eta besteek.
|
|
|
Iparraldean eta Nafarroan duela urte piloa izugarrizko erasoak jasaten ari da). Zergatia jakiteko Euskal Herriko egoera zein
|
den
aztertu behar dugu.
|
|
|
Jardun hirukoitza den maitatzea (3) zer den eta ez
|
den
aztertu eta gero, lehenbizi maitariari berari buruzko maitakizuna azaltzen zaigu. Gero etorriko gara maitatuen arazora.
|
|
2002
|
|
|
Halaber, egunetik egunera produktu gehiago batuz doaz birziklapenaren unibertso horretara, jendearen ohiturak aldatuz joan direlarik. Sukaldetako olioaren birziklatzea ohitura bihurtzen joan dadin, olio zikina nola eta non jasoko
|
den
aztertuko dugu ondorengo lerroetan.
|
|
|
Nundik hasiko othe gara, bada, eta zein hypothesis agertuko othe dugu lehenik? Ioko astun huntan hasiko garenez, nahi ahal duzue neuregandik hasi nadin eta nire hypopthesisaz, batasunari buruz, eta bat hori delarik ala eztelarik, zer gerthatuko
|
den
aztertuaz?
|
|
|
Zein egoeratan agertzen
|
den
aztertzea.
|
|
|
...ala murriztea izan behar dugu helburu eta erabili eta botatzekoak diren materialik (edalontzi, plater eta poltsarik) ahal dela ez erosi, pakete gehiegi dutenak saihestu eta ontzi familiarrak hautatzea, produktu fresko eta pisura saltzen direnak erostea, eta ontziak, arropa, liburuak, altzariak edo jostailuak berrerabili edo trukatzea; hala ere, sekula ez da sobera izaten gure zaborra zerez osatzen
|
den
aztertzea.
|
|
|
2 Metodologiari dagokionez, hizkuntza testuinguru ezberdinetara nolaegokitzen
|
den
aztertuko duen, kanpoko, ikuspegia aurkitzea da, besteakbeste, hizkuntza psikologiaren egitekoa.
|
|
|
behin, politikaz zer ulertzen
|
den
aztertuz jakin daiteke. Modernitatearen eta kontramodernitatearen arteko bizikidetza nabarmentzen da.
|
|
|
Hala ere, hipoteka bat kontratatzeak gastu ugari ditu eta zenbait neurri hartzea eskatzen du. Tasa finko edo aldakorren artean aukeratu, mailegua entitate berri batekin subrogatu nahi
|
den
aztertu, edo ohiko komisio, biribiltze, notario, erregistro, zerga eta aseguruetako gastuak aurreikusi. Arazo handienak etxebizitza hipotekatuta dagoenean gertatzen dira.
|
|
|
Sudurreko buxadura prozesuetan patologia ohikoena alergologikoa denez, diagnostikoak hiru helburu bete behar ditu: errinitisik badagoen egiaztatzea, koadro klinikoak alergia izaera duen frogatzea eta, hirugarrenik, hori eragiten duen alergenoa zein
|
den
aztertzea.
|
|
|
Dekretu horrek 3.000 eurotik 0,60 milioi eurora bitarteko zigorrak ezartzen ditu betebehar horiek betetzen ez dituztenentzat. Arau haustea arina, moderatua edo oso larria
|
den
aztertu ondoren aplikatuko dira, eta instalazioaren jabeak araudia betetzen ez duen lehen aldia bada. Bartzelonako fokua Atzo hain zuzen ere, Bartzelonako Ospitalet herrian bizi zen 87 urteko agure bat legionella infekzio baten ondorioz hil zen.
|
|
|
Ordenagailuekin lan egitea beti izan daiteke ezbehar bat, urteak igaro ahala arazoak izaten baitituzte, batez ere pantaila edo monitoreek. Era horretako problemak askotarikoak izan daitezke, baina, kasu honetan, pantailak kolore desberdinetako irudiak eskaintzen hasten
|
den
aztertuko da, hau fuksia, horia, berdea edo urdina duen monokromoan tindatuta egongo balitz bezala. Hori horrela bada, arazoa VGA konektorean (bideoan) egon daiteke, ez baitu barne zirkuituen plakako pistak ukitzen.
|
|
|
Lehenik eta behin, bakoitzak dituen diru aukerak aztertu behar dira, eta balorazio horren arabera hautatuko da etxebizitza. Zein etxe motari egin ahal zaion aurre eta, beraz, zenbat gastatu daitekeen jakin ondoren, etxebizitza nola ordaintzen
|
den
aztertu behar da. Hipoteka kreditua da aukerarik zabalduena, baina baita erosleak azterketa eta arreta handiagoa eskatzen duena ere.
|
|
|
Ospitaleetatik irten Jesús Montenegrok, Galdakaoko Bizkaiko Ospitaleko Kongresuko lehendakariak eta nefrologoak, giltzurruneko gutxiegitasun kronikoa atzemateko familia medikuek egin behar duten lana azpimarratu zuen. Aldi berean, nefrologoek beren espezialitatea ospitaleko medikuntzatik “ateratzea” eta anbulatorioetara hurbiltzea komeni
|
den
aztertzen dute. Dámaso Sanz Guajardo Espainiako Nefrologia Elkarteko lehendakariak adierazi zuenez, “gure helburua da giltzurrun gutxiegitasuna prebenitzea eta diagnostiko goiztiarra egitea”.
|
|
|
Ematen duena baino erantzun zailagoa behar du galdera honek. Has gaitezen, dena den, oraingo egoera zein
|
den
aztertzen. Unibertsitate pribatuen kostu gehienak irakaskuntzari dagozkio, eta horiek ikasleek ordaintzen dituzte gehienbat.
|
|
|
UEUk hautsi du K. Mitxelenak aipatzen zuen ghettoa eta erakutsi du euskaratik bertatik ere unibertsitatea egin daitekeela. Unibertsitateetako euskararen normalkuntza politiketan sakondu beharra dago, irakaskuntza telematikoaren eremu hasi berrian berezko antolakuntza posible ote
|
den
aztertu beharra dago, titulazio propioetan euskarazko eskaintza bateratua eraiki behar da, baina, batez ere, orain artean egindako lana metatu, ditugun baliabideak banatu eta bilgunea sortu. Hori da bidea.°
|
|
2003
|
|
|
Kainoi bat jaisteko edozein irteera prestatu egin behar da aurretik. Arroila nolakoa
|
den
aztertu, beharrezko tresnak zein izango diren jakin, zein diren arroilaren arriskuak edo gune konplikatuak, eta azkenik errekaren ur emaria eta eguraldia begiratu. Denbora luzez uretan egoteko neoprenozko jantzia eramaten da, harkaitzarekin urratuak ekidingo dizkigu eta gainera igeri egitea erraztu.
|
|
|
«Konpainiek autokritika gehiago egin genuke eta zentzu komertziala erneago izan, gure lan artistikoa erakusten dugu, baina Feria aurretik eta ondoren lan komertziala egitea falta da. Jaurlaritzak esfortzu handia egiten du Euskal Teatroaren karparekin, baina zorrotzagoa izan luke emaitzekin, konpainientzat Tarrega merkatu benetan ona
|
den
aztertu. Merkataritza baino politika gehiago dago gai honetan».
|
|
|
Noiz komeni
|
den
aztertu behar
|
|
|
Globalizazioaren garai honetan nekazaritzak hartu duen moldea nolakoa izanden eta zein ondorio izan dituen hegoaldeko elikaduraren egoeran eta bere garapenaukeretan aztertuko dugu. Horretarako, lehenbizi gaur egun munduan gosea etaazpielikaduren arazoa zer nolakoa
|
den
aztertuko dugu, arazoaren larritasun mailaeta banaketa geografikoa azpimarratuz. Ondoren, hegoaldeko nekazaritza sektorearen bilakaera aztertuko dugu, bertan nagusitu diren politikak azaltzeko.
|
|
|
Prezioak 250 eurotik 500 eurora bitartekoak izan daitezke ate bateko hozkailu arrunt batean, eta 500 eurotik 900 eurora bitartekoak teknologia berriko “combi” hozkailu batzuetan. Zenbat pertsonak erabiliko duten eta egunero erabiliko
|
den
aztertzea komeni da Azterketa hori egin ondoren, garrantzitsua da merkatuan dauden hozkailu motak ezagutzea: 1) Konbentzionalak:
|
|
|
Arrantzaleek salatzen duten bezala, itsas hondo batzuetan fuel olioa geratzen
|
den
aztertuko du automata horrek.
|
|
|
Osasun arloko adituek azpimarratu dute, halaber, “Artemisia annua” sendabelarra, duela bi milurtekotik Txinako medikuntza tradizionalean erabilia, eraginkorra dela beste sendagai konbentzional batzuekiko erresistentea den malaria mota baten aurka. Hego Afrikan, hiesa duten pazienteak sendatzeko “Sutherlandia Microphylla” landarea nola erabiltzen
|
den
aztertzen da. Txinan, OMEren kalkuluen arabera, landarez egindako prestakinek botiken guztizko kontsumoaren herena eta erdia hartzen dute, eta Asiako eta Saharaz hegoaldeko Afrikako zenbait herrialdetan, medikuntza tradizionalak pisu handia du oraindik.
|
|
|
Horri dagokionez, zenbait aholku ematen dira mailegua ordaintzeko zailtasunak dituztenentzat: a) Egoera koiunturala
|
den
aztertzea, hau da, une batekoa, denboran iraungo duen. Azterketa errealista funtsezkoa da egoera zailetan irtenbiderik egokiena aurkitzeko. b) Ez ordaintzeak iraun badezake, gogoratu bahitutako etxebizitza saldu egin daitekeela, baldin eta erosleari etxebizitza horren erregistro egoeraren berri ematen bazaio.
|
|
|
Baina ez da komeni marketin kanpainak egitea. Kolektibo horretako pertsonek, ikuspegi tuitibotik edozein espainiarren eskubide berak dituztenek, benetako finantza beharrak aldatu behar dituzte edozein kontratazio egin aurretik, zer eskaintzen duten aztertu eta hori bateragarria
|
den
aztertu aurretik. Era berean, eremu horretatik eskaintza desberdinak alderatzea gomendatzen da, eta ez da ahazten etorkin bat erreklamatzeko gure legeriak herritar guztiei ematen dizkien eskubide guztiak dituela.
|
|
|
Hitzaldi horren funtzioa jarraian Sokratesek azalduko dituen ideiekin kontraste egitea da, eta modu horretan Sokratesen hitzaldiaren hasierako ideiei indar gehiago emateko aitzaki hutsa izatea. Hain zuzen ere Sokratesek hasieratik, Agatonen arrazonamenduen aurka eginez, maitasuna (eta beste edozer ere) gorestekotan lehenbizi bera benetan nolakoa
|
den
aztertu behar dela baieztatzen du, eta horren ondoren bakarrik bere onurak.
|
|
|
(2) Gainera, teoriaren forma logikoa ikusiz, haren izate enpirikoa zein
|
den
aztertzen dugu. Horrela, teoria batzuk besterik gabe tautologikoak izango dira, matematikakoekin eta logikakoekin gertatu bezala.
|
|
2004
|
|
|
Euskararen erabilera nolakoa
|
den
aztertu nahi dut, zeintzuk erabiltzen duten eta erabiltzaile horien ezaugarriak zein diren; adina, gurasoak, ama hizkuntza, eta abar. Hikari buruz ez dut ezer egin, baina interes handia dut gai horrekiko.
|
|
|
Aholku Batzorde moduko bat osatu dugu bi irakasle juduk eta hirurok. Edo partzuergoa, diasporako taldeetan hezkuntza nola gauzatzen
|
den
aztertzeko. 95 aditu gara biltzekoak, mundu mailakoak, gai horri buruz nork bere diasporari buruz berri emateko:
|
|
|
Honela dio, aurrerago, delako txostena iruzkinduz: . Kapitulu mamitsu batean, hizkuntza bat gutiengo egoeran nola sartzen
|
den
aztertzen da baina azalpen berezia hartzen duke horrek: hizkuntzaren produkzioan eta erreprodukzioan diren eragileak (familia, irakaskuntza, komunitatea), antolaketa ekonomikoaren pisua, instituzionalizazioaren eta legitimazioaren inportantzia molde berri batean erakusten dira.
|
|
|
Orain arte azaldutako teoriak errealitatearekin alderatu guran, Euskal Herriko hezkuntzan euskal historia nola irakasten
|
den
aztertzeko kasu bat hartu dut. Konkretuki euskal hezkuntza ustez ongien dagoen Euskal Herriaren zatian, hots, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) euskal historiaren egoera zein den aztertzen saiatu naiz.
|
|
|
Orain arte azaldutako teoriak errealitatearekin alderatu guran, Euskal Herriko hezkuntzan euskal historia nola irakasten den aztertzeko kasu bat hartu dut. Konkretuki euskal hezkuntza ustez ongien dagoen Euskal Herriaren zatian, hots, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) euskal historiaren egoera zein
|
den
aztertzen saiatu naiz.
|
|
|
Horregatik, maitasunaren ekonomia bat eraikitzeko batasunarenideia irizpide duen filosofia bat oinarri gisa aukeratzea aproposa litzateke, maitasunaren funtsa batasun nahia dela onartuz. Lehenik eta behin, gure mendebaldekofilosofia honetarako baliozkoa
|
den
aztertuko dugu.
|
|
|
Narrazio gordin horiek utzi dizkigun Tuzidides historialariak berak azaltzen du ongiabalioen erlatibotasuna, krisialdiko egoera soziopolitiko aldakorretan ohiko adieren etaterminoen semantika nola aldatzen
|
den
aztertzen duenean, esan gabe doa Tuzidideseksofisten hipotesi nagusiak erabikzen dituela bere liburuetan?, Athenai hiria astindu zuenizurritea hartzen du hizpide, esaterako, definizioak, interpretazioak eta interesak arrasnahastu baitziren orduan (ibid. III, 82, 4):
|
|
|
Horien artean Platonen Teeteto elkarrizketa sarrera ezin hobea da epistemologia zerden egoki ulertzeko. Platonen arabera ezagutza zer
|
den
aztertzeko asmoz, hiru definizioazalduko ditugu:
|
|
|
Lotura kausala maila bereko gertaldicn artckoa izan daiteke (kolpe batek edalontziahaustca kausatu zuen) edo maila desbcrdinekoen artekoa (laudorioek haren aurpegiagorritzea kausatu zuten). Bigarrcn kasuan, arazo filosofiko intcresgarriak piztcn dira, azkenburuan, erlazio kausaiaren ildotik, izatearen maila desberdineko atalen arteko erlazioanolakoa
|
den
aztertzeko parada izan baitczakcgu. Esatcrako, zcin da maila psikologikoarcneta fisikoaren arteko harrcmana?
|
|
|
kontsumitzaileak osorik ordaintzen duen edo baserriei dirulaguntzak ematen zaizkien. Kontua da ez dagoela behar bezain azterlan serio eta integralik kostuen igoera zein izango
|
den
aztertzeko, nahiz eta nire ustez onargarriak diren. Kontua da orain arte merkatuak erabakitzen zuela animalien ongizatea nahi zuen ala ez.
|
|
|
Kendu egiten da. Baina bai, arazoa da zer gertatzen
|
den
aztertzeko behar den denboran. Hain zuzen, gobernuek ez dute gai hainbeste konposatu aztertzeko, eta aztertu gabeko substantzien' tapoi' bat dago.
|
|
|
Pilotaren kasuan, taldearen egoera zein
|
den
aztertuko dute, arazoen berri jaso eta aurrera egiteko konponbideak topatu.
|
|
2005
|
|
|
" Balio digu zerbaitetarako katalanak lan munduan, enpresa handietan?" Aurrezki Kutxetan, merkataritza txikian, herri mailako administrazioan bai, baina enpresa handietan errezeloa dugu ezetz. Esparru honek gehiago arduratzen nau biztanleen lehen hizkuntza zein
|
den
aztertzeak baino, gaztelania katalana mugimendua handia baita.
|
|
|
Euskaltzaindiaren lan eta agiriak biltzen dituen Euskera aldizkariaren azkeneko liburukian, besteak beste, honoko ekitaldi hauek jasota daude: ...ta euskara Gasteizko elizbarrutian aztertu zuten jardunaldiak, Jean Haritschelharren Euskara eta Euskaltzaindia Europako hizkuntzen mosaikoan, Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioa eta Euskaltzaindiaren arteko ekitaldia, Bilbao Bizkaia Kutxa Euskaltzaindia literatura sariak, 2004ko Nafarroa Oinez zela-eta Euskaltzaindiak Lizarran antolatutako ekitaldiak, eta hizkuntza gaitasuna Iparraldean zertan
|
den
aztertzen duten lanak.
|
|
|
Bertzaldetik, Nafarroako euskaldunen hizkuntza eskubideen murrizketa instituzionalak 2000 urtetik Nafarroako bertako eta Euskal Herri osoko erakunde ezberdinen gaitzespenak eta zuzentzeko gomendioak bildu ditu (Nafarroako Arartekoa, Euskaltzaindia, Oinarriak, Kontseilua, Behatokia, EHE, Euskara Kultur Elkargoa...), bai eta nazioartekoenak ere (Gutxiengo Hizkuntzen Europako Bulegoa). Azkenekoa Espainiak Eskualde Mailako edo Gutxiengoen Hizkuntzen Europako Karta nola betetzen ari
|
den
aztertzen duen balorazio txostena da eta kritiken ildo beretik segitzen du. Kontuan hartu beharra dagoena da balorazio txostena nork egin duen:
|
|
|
Ebaluazioaren kontzeptuaren bilakaera definitu ondoren goazen gaur egunebaluazioaz zer ulertzen
|
den
aztertzera. Casanova-k, (1992: 31) ebaluazioarenkontzeptuari buruz hau dio:
|
|
|
Baina zenbait riftetan normalak baino bero fluxu txikiagoak neurtzen dira, zergatik? Erantzuna litosferan zehar beroa nola garraiatzen
|
den
aztertuz lortzen da. Litosferan beroa kondukzioz garraiatzen da, eta beroa garraiatzeko sistema hau oso motela da, 30 km-ko bidea egiteko 30 Mu behar dira.
|
|
|
Balantzaren beste aldean daude Nafarroa (hiru), Asturias (10) eta Errioxa (13). Europako Batasunak (EB), gaur egun, Frantziak egiten duen bezala, errepideetako “puntu beltzen” egoera seinaleztatzea komeni
|
den
aztertzen du, gidariari informazioa emateko eta istripu tasari aurre egiteko beste modu bat baita.
|
|
|
Autobide batean, legez, hesituta eduki behar dituzte jabeak, eta istripu bat gertatuz gero, arduradun izateko agindu die. Agintari eskudunek zabarkeriaz jokatu ote
|
den
aztertuko dute, halakorik bada, hesietan akatsak izateagatik edo beste edozein arrazoirengatik. Trafiko istripu batean, lesio pertsonalak gertatzen badira bakarrik jazar daiteke erantzukizun penala.
|
|
|
Berau ez da, egiaz, isolatutako gertaera nagusiak eta iraultza moralak —masa txikiagoen batasunera zuzenduta dauden eta gizadi osoaren izaera morala beti gorago dagoen helburu Batera gidatu nahi duten gertaerak eta iraultzak— jarraitzea baino zeregin apalagoa. Hau ez da lekua, hala ere, bikoitza bezala ageri zaigun eginbehar hori emankorki eta elkarreraginean nola burutu behar
|
den
aztertzeko. Kontua hemen historia unibertsalaren zereginetako bati buruzko hausnarketa egitea da.
|
|
|
Ondoren, eta C. Menzeren laguntzarekin, hark" indibidualitateaz" zehazki ulertzen duena oinarrizko lau ideietan laburbiltzen saiatu gara. Hemendik abiatuz, azkenik, gizakiaren" indibidualitatea" haren antropologiaren abiapuntu eta helburu nola bihurtzen
|
den
aztertzeko ahalegina egin dugu. Honela kontsideratutako" gizakia" da, azken batean, benetako antropologia batek landu lukeen" arazoa eta aztergaia", behinik behin antropologia horrek giza-gertakariak ezagutzeaz aparte gizakiari berari bere formazioan laguntzeko asmoa badu.
|
|
2006
|
|
|
Horien ahalmen narritagarria egiaztatzeko patch test ezaguna egin zen, hots, boluntario batzuen sorbaldan, partxe herskari baten azpian produktu hutsa (gramo gutxi) ezarri eta, handik 48 ordutara larruazala narritatu
|
den
aztertu behar da.
|
|
|
Guk berdin berdin prestatzen ditugu. Lapiko guztiak jarri ditugu suan, aldi berean eta ur kopuru berberarekin, gutxi gora behera; eta bakoitza nola egosten
|
den
aztertu behar da. Beraz, berdin prestatuta daude denak:
|
|
|
Beraz, memento zehatz bat dago, non bikoteek metodo antisorgailuak erabiltzeari uztendioten eta, ondorioz, umea ekartzeko asmotan dabiltzala esan dezakegun. Epigrafehonetan, behin umea edukitzeko nahi hori existituta, une hori noiz eta zeinbaldintzatan gertatzen
|
den
aztertzen saiatuko naiz.
|
|
|
Kapitulu honetan guraso izateko erabakian jokatzen duten faktoreei erreparatzensaiatu naiz, zein parametrotan mugitzen den erabaki hori eta zein amatasun/ aitatasun eredutan oinarritzen
|
den
aztertuz. Hautsi nahi izan dut umeak edukitzeanaturaltzat jotzen duen ideiarekin, batetik, eta gurasotasuna altruismoarekin etaugalketari uko egitea norberekeriarekin lotzen dituen ideiarekin, bestetik, erabakiakingurune kultural eta sozial konkretu batean kokatuz.
|
|
|
Mendebaldean giza arrazoiak berezko eboluzioa bizi izan du, beste inon gertatu ez dena. Eta fenomeno hori nola eta zergatik gertatu
|
den
aztertzeari ekingo dio buru belarri.
|
|
|
Aurreko kapituluan zeruko esfera zer den definitu ondoren, honako honetan Lurretik nola ikusten
|
den
aztertuko dugu. Lurraren errotazioak eta translazioak eragina izango dute arlo honetan, eta zer latitudetatik ikusten dugun ere bai.
|
|
|
Aurreko atalean aztertu dugu zergatik ez diren periodikoak Eguzkiaren bi kulminazioren arteko denbora tarteak. Bi faktorek eragiten dutela ikusi dugu, eta atal honetan bien eraginak batzerakoan zer gertatzen
|
den
aztertuko dugu.
|
|
|
Baina, gaur egun, berriz, hedatzen dituen publizitatea (De la Cuesta, 2002: 152) tzen diren publizitate mezuek engainuzko izaera duten ala ez jakiteko, ezin dira horrela zehaztu; izan ere, gizartearen garapena dela medio, ezin da horrela neurtu hartzailearentzat erabat subjektiboak izan daitezkeen behar ez materialak bultza126 Mezua okerra edo egiazkoa
|
den
aztertzeko, interpretazio lan bat egin da, eta hori delikatu samarra izaten da, azken batean mezua hedatzearen aldeko erabakia hartuko baita mezuaren interpretazioak frogatzen duenean Konstituzioak babesten dituen informazio eskubidea (EK 20.1.d. art.) eta enpresa askatasunaren eskubidea (EK 38 art.) 127 begirunez betetzen direla.
|
|
|
Ondoren, ultrasoinuen bidezko instalazio pilotu bat garatu zen, ultrasoinuen konbinazioa eta tratamendu termiko moderatua erabiliz esnea tratatzeko. Esnea eta laranja zukua prozesatzeko manotermosonikazioa nola erabiltzen
|
den
aztertu da, eta ikusi da, oro har, elikagai horien nutrizio kalitatea ez dela nabarmen aldatzen. Prozesu hori bera erabili da jogurta egiteko esnearen tratamenduan, eta egiaztatu da lortutako jogurtek loditasun eta biskositate egokia zutela.
|
|
|
Antena horiek Aldapako 9 zenbakian eta Gaztelumendi kaleko 30ean daude, “azken hau 0 eta 2 urte bitarteko haurtzaindegi batean”. Elkarteak antena horiek kentzea eskatu du, “antenen eta minbiziaren arteko kausa eta ondorioa erlazio zuzena ezin izango denez inoiz frogatu”, antenak kenduta minbizi proportzioa mantentzen den ala “mirari baten gisan” jaisten
|
den
aztertzeko. Era berean, Getxoko Udalari ikerketa epidemiologikoa egitea eskatu diote, “Mikrouhinen sindromea” probatutzat eman duten hainbat ikerketan oinarrituta.
|
|
|
Euskararen irakaskuntza ikasle etorkinekin nolakoa
|
den
aztertzeko garaian, interesgarria iruditu zaigu atzera begira jartzea, gaur egun arte ikastoletan euskalduntze prozesuan gertatutako zenbait aldaketari erreparatuz.
|
|
|
[1] Lehenagoko hipotesia onartzen baldin bada, 1 orduan, moralaren printzipio orokorrak direla-eta, mahai gainean jarri dugun auziari buruzko erabakia hartzea errazago gertatuko zaigu orain. Diskurtso moraletan desegokiak diren espekulazio korapilatsuak saiheste aldera, auzi hori ebatzi gabe utzi bagenuen ere, oraingoan berreskura dezakegu, eta gorespenedo gaitzespen erabakietan arrazoimen aren edo sentimendu aren esku hartzea zenbaterainokoa
|
den
azter dezakegu.
|
|
2007
|
|
|
Nafarroako Unibertsitate Klinikako kardiologo talde batek, Terapia Zelularraren Sailarekin eta Madrilgo Gregorio Marañon Ospitalearekin elkarlanean, entsegu kliniko bat egiten dihardu. Miokardioko infarturen bat jasan duten 50 gaixotan zelula ama helduen transplantea zenbateraino eraginkorra
|
den
aztertzen dihardute. Kasu honetan, mioblastoen edo muskulu zelulen zelula ama helduak erabili dituzte.
|
|
|
Intsektu horien hazkuntza edo garapena ikertzeaz gain, egunak pasatu ahala hilotzera zer iristen
|
den
aztertu behar da. Lan konplexua da hori, bereziki Euskal Herrian.
|
|
|
Gai da 10 mikra fokatzeko eta hor dauden osagaien espektroa lortzeko. Tresna horrekin, laginak dituen konposatu ez organikoen egitura molekularra zein
|
den
aztertzen dute.
|
|
|
Baina beste urrats bat aurreratuko dugu proba honetan. Gizonak jaten duena bere gizon izatearen muineraino heltzen
|
den
aztertuko dugu.
|
|
|
Horretarako euskalkultura zer den zehazten saiatuko naiz: batetik, euskal hori zeri dagokion arakatuz, eta bestetik, kultura zer
|
den
aztertuz eta batez ere kultura zertan den gaurko garaihonetan, hau da, gaurko kulturgintzaren baldintzak eta zereginak zeintzuk diren.
|
|
|
Dena den, gure helburua ez da testu horien aurkezpena. Hausnarketa honenildo nagusia, ostera, gizartearen arlo zehatz batean biopolitika zein modutangaratzen eta egituratzen
|
den
aztertzea izango da, bioteknologiaren arloan, hainzuzen ere. Bioteknologiaren eginkizun nagusia bizitzaren ekoizpena da; eta horidela eta, bioteknologiaren praktikak arlo ezin hobea izan daitezke gaur egungogizarteetan prozesu berdinean zer motatako bizitza ekoizten den aztertzeko eta, bide batez, maila teorikoago batean, biopolitikaren ezaugarri nagusiak ulertzeko.
|
|
|
Hausnarketa honenildo nagusia, ostera, gizartearen arlo zehatz batean biopolitika zein modutangaratzen eta egituratzen den aztertzea izango da, bioteknologiaren arloan, hainzuzen ere. Bioteknologiaren eginkizun nagusia bizitzaren ekoizpena da; eta horidela eta, bioteknologiaren praktikak arlo ezin hobea izan daitezke gaur egungogizarteetan prozesu berdinean zer motatako bizitza ekoizten
|
den
aztertzeko eta, bide batez, maila teorikoago batean, biopolitikaren ezaugarri nagusiak ulertzeko.
|
|
|
Cole k uste du kultura giza pentsamenduaren eta ekintzaren oinarrizkoeratzailea dela. Ondorioz, asko interesatzen zaio banakako garapena testuingurukultural historikoan nola gertatzen
|
den
aztertzea. Hala, haren ustez, gizabanakoa, izpi filogenetikoarekin eta kultural historikoarekin nahasten den hirugarren izpia, da (Cole, 1996:
|
|
|
Adibidez, Ingalaterra benetako lurralde geografikoa da, etaingeles askok lurraldearekiko atxikimendua garatzen dute. Ondorioz, garapenarenpsikologiaren ikuspuntutik, oso garrantzitsua da aberriari buruzko ezagutzageografikoa noiz eta nola garatzen
|
den
aztertzea.
|
|
|
BH eskolaren eremuan nola gauzatzen
|
den
aztertzea du helburu atal honek, eta biazpiataletan banatua dago. Lehenengoan aztertuko dira BH eskolaren eremuanaplikatzeko jarraibideak.
|
|
|
oreinak. Astoetako giroa nolakoa
|
den
aztertzen dute, axoiak zergatik hazten diren, zer faktorek zehazten duten hazkundea, zerk sortzen dituen eta nola jarduten duten jakiteko. Hautagai kopurua handia da, eta azterketa zaildu egiten da, emaitza aldatu egin baitaiteke beste faktore batzuek elkar hartuta.
|
|
|
Google Trends Googleren tresna bat da, mundua zer hitz bilatzen ari
|
den
aztertzeko
|
|
|
Teknika horretan, transgenikoen aminoazidoen azterketa kirurgikoa eta transgenikoak ez diren elikagaiekiko konparazioa egiten dira. Funtsean, elikagai transgeniko baten aminoazidoetan (proteinak eratzen dituzten adreiluak dira aminoazidoak) barietate naturalarekiko aldaketarik izan
|
den
aztertu eta detektatu behar da.
|
|
|
Jabea Jabetza Horizontalaren Legean tipifikatutako arau hausteren bat egiten ari den zehaztu du epaileak. Une horretatik aurrera, epaileak, udal agenteen ikuskaritzaren laguntzarekin, deliturik egiten ari den edo bizilagun komunitate sentikorregia edo alarmistegia
|
den
aztertu du. Horretarako, jabea Jabetza Horizontalaren Legean tipifikatutako arau hausteren bat egiten ari den zehaztu du.
|
|
|
Hori da Heatox ikerketa proiektu europarrak atera duen ondorio nagusia. Duela hiru urte hasi zen ikerketa zorrotz bat tenperatura altuetan dauden elikagaietan substantzia nola sortzen
|
den
aztertzeko. Ordura arte, alderdi hori guztiz berria zen.
|
|
|
Gutxietsitako gizatalde nazionalen babesa eta horien herritarrena noraino heldu
|
den
azterturik, hauxe ondoriozta daiteke Rafael Calduch Cerveraren iritziz (Calduch Cervera 1998): estaturik gabeko nazioen eta gutxiengoen eskubideen gaiak" oraindik konpontzeke dagoen Europako arazo garrantzitsu bat izaten jarraitzen du" (mundu mailako arazoa gaineratuko nuke nik).
|
|
|
Hizkuntza ezagutzen du, bai, baina dominazioaren bitarteko bezala bakarrik, hain zuzen aldekoen aurrean aginduaren eta instrukzioaren forman eta kanpokoen aurrean —eta horiek bereganatu nahian— propagandaren forman. Eta orduan sortzen da —inposizioaren problematikagatik beragatik— propagandaren teknika guztia, zeina egiaz oraindik modu puntualean bakarrik izan
|
den
aztertua.
|
|
2008
|
|
|
Abadiñoko udalerriko hirugarren berdintasun plana garatzeko prozesu parte hartzailea zabaltzeko asmoarekin abiatutako ekimenaren barruan, parte hartzea gaur egun zertan
|
den
aztertu dute hasteko, eta azterketa horren emaitzen barri eman dute aste honetan Txanporta kultur etxean.Euskal Herriko Unibertsitateko lau ikaslek herritarren parte hartzearen diagnosiaren ondorioen berri eman dute batzarrean. 20 bat lagunen aurrean egin dute martitzenean aurkezpena.
|
|
|
(untamiento de untar). Ostiraleko Txintxarriren azala ikustearekin batera agertu zait irribarrea ezpainetan: zer eta" gazteria saila" delakoa ikerketa egiten ari omen Lasarteko gazteon egoera zein
|
den
aztertze aldera. Kar, kar, irribarretik barrera eta barretik explikagaitz zaidan idazteko behar honetara.
|
|
|
Nespressok izan duen garapena aztertuko dugu, biltzarrera bertaratutakoek uler dezaten nola irits daitekeen kafea arrunta eta egunerokoa izatetik luxuzko produktu izatera. Nespresso marka nola eratu dugun eta gure marketin estrategia zein
|
den
aztertuko dugu.
|
|
|
Alabaina, oso laster mugitzen den teknologia oso astiro aldatzen den hizkuntzan zer eragin izaten ari
|
den
aztertu nahi dugu hemen. Arestian aipatu dudan artikuluan nioen ikuspegi apokaliptikoa duen bati horrek dinosauroak suntsitu zituen meteoritoa ekarriko diola burura eta beste batzuek, berriz, uste izan dezaketela ahaleginduz gero arriskuari arrakastaz erantzun dakiokeela.
|
|
|
Maila desberdineko hizkuntza gaitasuna duten bikotekideek osatutako hiru bikote mota daude, eta horietako bakoitzean hizkuntza transmisioa nolakoa
|
den
aztertuko dugu. Gainera, bikote mota bakoitzean euskaraz hitz egiten duena, edo ez duena, aita ala ama den kontuan hartuz, seme alabenganako hizkuntza transmisioan dauden aldeak ere zehazten saiatuko gara (5 irudia).
|
|
|
Hipotesi hori frogatzeko, egia esan, bi azterketa ildo landu ahal izango lirateke: batetik, eremu jakin bat hartu eta urtez urte audientzien bilakaera zein izan
|
den
aztertu litzateke, eta euskal hedabide berriak plazaratu izan direnean euskarazko kontsumoan horrek zer aldaketa eragin dituen neurtu litzateke. Bestetik, eta helburu beraren atzetik, euskal hedabide berriak sortu izan diren guneetako eta horrelakorik sortu izan ez den tokietako herritarren ohiturak alderatu ahal izango lirateke.
|
|
|
Atal honen helburua literatur irakaskuntzaren alderdi praktikoa ezagutzea da. Orain arte alor teorikoa zertan
|
den
aztertu dut, dela proposamen pedagogikoen ikuspegi teorikotik, dela Hego Euskal Herriko bi administrazioek ezarri dituzten curriculum legeenetik. Orain, ordea, irakasleek beren eguneroko lan jarduna nola antolatu, egituratu eta zehazten duten aztertuko dut.
|
|
|
Hori eginda, metazetina nola metabolizatu
|
den
aztertzen dute, eta emaitzaren arabera, haurrak gaixotasunik baduen edo ez zehazten dute.
|
|
|
Baina organoak, fisiologia eta populazioak ikertzen dituen biologia konputazional bat ere bada. Adibidez, bakterio populazio jakin bat hazten ari denean nola portatzen
|
den
azter daiteke, besteak beste.
|
|
|
Espezie bakoitzak neurrira garatu du bere karena. Stanford Unibertsitateko biologo batzuek espezializazio hori nola gertatu
|
den
aztertzeko ikerketa bat egin zuten. Lehenik, saguen karenak aztertu zituzten ernaldiaren hainbat fasetan, fase bakoitzean zer gene espresatzen ziren jakiteko.
|
|
|
Gainera, metodoak elkarrekin erabiltzeko aukera dago. Kasu bakoitzean eraginkorrena zer
|
den
aztertu behar den arren, adituek gomendatzen dutenez, lehenik landarea moztu (loreak sortu aurretik) eta gero herbizida ematea izan daiteke onena. Ondoren, hildako landareak kendu egin behar dira.
|
|
|
Hemengo ekosistema delikatua nola aldatzen ari
|
den
aztertu nahi du. Zientzialariek ia ez dakite ezer oihan hauetaz eta bertako ekosistema izugarri konplexuaz.
|
|
|
Hasteko, jakin, eta gero, norberak dakiena besteekin batera plazara atera, eta aldeko eta kontrako iritziak agertu. Eta denon artean zerbait egitea, ahalik eta erarik egokienean egitea, posible ote
|
den
aztertu behar da.
|
|
|
Kulturaren historia eraberritu duen perspektiba izan da, iragana dimentsio sinbolikoan aztertu duena. Zehazki, les lieux de mémoire generoak, memoria kolektiboak, gauzatu, agertu, gorpuztu, mamitu edo lekutu ziren guneak ikertu ditu; baita memoria garai bakoitzean zelan kudeatu
|
den
aztertu ere. Hau da, iraganari eta identitate kolektiboei loturiko idealak eta diskurtsoak, nola errepresentatu eta materializatu diren monumentuetan, banderetan, himnoetan, ospakizunetan, leloetan, literaturan, pinturan, arkitekturan, eta era guztietako sinboloetan.
|
|
|
Ikastola eta ikastetxe batzuek hartu duten bidea zein den jakitea argigarri izan daiteke erregistro eta aldaeren lekua zein
|
den
aztertu nahi dugun honetan. Horretarako, Hegoaldeko eta Iparraldeko zenbait jokabideren berri emango dizuegu ikuspegi orokorrago bat osatzeko.
|