Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak
Formularioa garbitu

Emaitzak: 850

2000
‎Bai, baina horretarako arraunlariok agindu behar genuke , gaur egun" arraun munduko esklabuak" baikara. Gu, arraun munduan, ur gainean egoteko gara, erabili eta botatzen diren horietakoak gara, gehiago ez.
‎Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela... Gero, jakina, Euskal Herrian gazteleraz edo frantsesez funtzionatzen duten komunikabideen zereginaz mintzatu behar genuke , hauek, izatekotan,-orotariko -gaietarako-euskal-kuota bat baitute (gaur liburu baten aurkezpenari buruzko erreportaia, bihar taloaren onurei buruzko artikulua) eta kultura nahiz elkarrizketa" serioen" ataletara apenas irits daitekeen euskal idazle talo artera kondenatua.
‎Erran gabe doa, zenbait idazleren kasuan komunikabideetan azaltzea, irakurlegoa uxatzeko erarik onena ere izan daitekeela... Gero, jakina, Euskal Herrian gazteleraz edo frantsesez funtzionatzen duten komunikabideen zereginaz mintzatu behar genuke , hauek-izatekotan-orotariko -gaietarako-euskal-kuota bat baitute (gaur liburu baten aurkezpenari buruzko erreportaia, bihar taloaren onurei buruzko artikulua) eta kultura nahiz elkarrizketa" serioen" ataletara apenas irits daitekeen euskal idazle talo artera kondenatua.
‎Politikariek maizegi nahasi izan dute hizkun tzen naturtasuna, eta horregatik adierazi zigun Nazio Batuen Erakundeak nola elkar errespetatu, NBEk (ONUk) 1948an agertu zuen adierazpen hartan. Hortik behar genuke abiatu, elkar errespetatuz eta errespetaraziz.
‎Irrati-flasha, albistearen azpigeneroa da, zeinari esker, jazoera baten berri berehala ematen baitugu. Muñoz-ek eta Gil-ek (1986, 66) aholkatzen diguten bezala, bistakoa denez, flashak zuzenean emititu behar dira, eta beharrezkoa balitz, zuzenean den irratsaioa eten egin behar genuke flasha emateko (hau albistearen garrantziaren araberakoa da). Mariano Cebrián-ek albistearen aldakitzat jotzen du.
‎Emili Prado-k (1985, 25) ondo esaten duen bezala,, puntuazioak azalduriko ideia bere soinu-unitatearekin erlazionatzeko balio du; beraz, unitate fonikoak adierazteko eta ez unitate gramatikalak adierazteko, kultura inpresoan egin ohi den bezala?. Aipaturiko irakasle honen ustez, irratian aski izan behar genuke kakotx eta puntuarekin. Kakotxa, etenaldi labur eta logikoak egiteko (ez da beharrezkoa irakurketan, denbora oso luzea ez bada).
‎Zer egin duten ez dakit, baina nago gaua elkarrekin igaro dutela eta, azkenean, bete egin dela bi amorosen desira. Dena den, beharbada ez genioke aparteko garrantzirik eman behar eta udako maitasun iheskortzat hartu behar genuke , edo osterantzean apaizgai baten azken aukeratzat. En plus, gaur ere elkarren alboan etorri dira furgonetan...
2001
‎Eta bere agerpideen amaieran honela dio: " Atzerritarrak Brasiletaz iritzi obea izan dezaten hontara joka behar genuke : 1-Aldizkariak eta berri ematea aske, libre, ager dedilla.
‎Ordea, harriaz hainbertze idatzi zuen idazlea, ez ote dugun gero bera harrian zizeldu eta berdenboran ixilarazi, da galdera. Kritikoen hitzetan kanonizatu hitza agertzen delarik kasu eman behar genuke . Eta Aresti kanonizatua den idazlea, omen...
‎Familian eta eskoletan, herriko taberna denak ezagutzeko joera txertatu ordez, natura eta geure herriaz jakin mina piztu behar ligukete. Igandero joan behar genuke herri, mendi edo bazter berriren bat ezagutzera. Ikas bidaietan, naturako klasean, soin heziketan... hezi behar genuke geure burua inguruaz gozatzeko jakintzetan.
‎Igandero joan behar genuke herri, mendi edo bazter berriren bat ezagutzera. Ikas bidaietan, naturako klasean, soin heziketan... hezi behar genuke geure burua inguruaz gozatzeko jakintzetan. Bestela, beti, urrutikoak hamalau direlakoan biziko gara geure zazpiak ezagutu gabe eta lau direlakoan.
‎Hitz bitan esateko, erabileremu bakoitzerako hizkuntza-eredu egokia erabiltzea. Beraz, erabileremuak askotarikoak diren neurrian, euskara-ereduez hitz egin behar genuke , eredu bakarra ez baita nahikoa izango".
‎Horrela, beste egoera batera salto egin behar genuke ,
‎Arrain gehiago jan behar genuke eta gutxienez haragia bezain sarri.
‎Seguraski, bai irakasleak bai ikasleak ezinbesteko makulu dutelako. Baina kezkatxo batpiztu behar genuke : zergatik ez erabili hizkuntza bakarreko hiztegia?
‎Hizkuntza-ikasketa eta itzulpena hizkuntza unibertsalen ikuspegitik ere aztertubehar ditugu, alegia, ia gizaki guztiok gauzak izendatzeko eta esateko partzuerditugun hizkuntza-baliabideak aztertuz. Hortik ere abiatu behar genuke ikaslearenprozesadorean zer gertatzen den aztertzen, hizkuntza-baliabideak ematekotan.
‎Egia da naturak oso usain konplexuak sortzen dituela, eta egia da, era berean, guk sarri ez daukagula horretan entrenatuta geure usaimena; beraz, usainean desberdintasunak egon arren, guk sarri ez ditugu antzemango. Honek ez du esan nahi, sintetikoki lortutako konposatu kimikoen nahasteak usain txarrik izango duenik; eta gogoratu behar genuke ezen naturak berak inoiz sortu ez dituen usain batzuekin perfume on-onak egin direla; eta egiten direla.
‎Aipatu denez, kromatografiak erabat aldatu eta irauli du analisi kimikoen arloa. Esate baterako, arlo honetan 50.000 mila artikulu zientifiko argitaratu dira, eta kontuan hartu behar genuke ezen gas-kromatografiaren eta masa-espektroskopiaren erabilera bateratua 1957tik aurrera burutu dela.
‎Ura. Kontuan hartu behar genuke ezen, 70-80eko hamarkadetan, perfumeen moda Poison edo Opium bezalakoen zalea zela, nolabait esateagatik usaimena ase utzi ahal duen usainak, alegia: loredunak eta espeziadunak.
‎Sarritan, gainera, gehienetan beharbada, sortzen digun gose-egarria ez da hizkuntza barruan berdintzen, horren egitura arakatzen eta miratzen. Kanporako ere behar genuke , munduan gertatu direnen jakinbide eta aztergailu izan dadin. Hauexek lirateke oraindik ere entzun daitezkeen zenbait galdera:
‎Bestela badirudi ere, inoiz baino begirago egon behar genuke orain aldi igaroari, etorkizunaz atzendu gabe noski eta etorkizunaren zain gaudelako, hain justu. Besteak beste, lehen egin izan dena egina dago, nahiz gaizki egina iruditu guri; lehen esana esana dago, oker esana dagoela baderitzagu ere.
‎Nolanahi ere den, utzi dezagun oraingoz erdaldunentzat aipatu dudan erdal kontua. Haatik, azpimarkatu behar genuke agian nabari dela erdaraz ugari bezain euskaraz urri mintzatu zen Larramendik ondorio ageria izan baldin bazuen, eta euskarari zegokionez izan ere, erdarazkoak ez direla nahitaez kaltegarri euskarazkoentzat. Probetxuzko ere gerta daitezke, agi danean.
‎Halaz guztiz ere, irakurlegai bakoitza errugabe agertzen baldin bada ere, banan-banan hartuz gero, ez da horrenbestez esan euskal irakurleok erabat errudun –eta errudun larri, gainera– ez garenik. Nolanahi ere, irakurgairen bat zailtzat jotzen dugunean, esan behar genuke ere norentzat den zail, gure ustean. Gerta baitaiteke, eta maiz gertatzen baita, zailtasun horren hobena idazlearena ez izatea.
‎Zure arrazoibide horrek, ordea, eta begira nolako makurkeriak asma litzakeen zenbait lanbidetan luzaroan aritzeak (teknikoak eta zientifikoak, bidenabar, ez dira gauza bera, zuk besterik uste izan arren: horixe bakarrik behar genuke !), aspaldiko hura dakarkit gogora: " Baditu Eliza Ama Santak...".
‎Badakigu, noski, nondik datorren elkar ezin aditu hori. Batzuengandik besteenganako bideak eta zubiak zabaltzen saiatu behar genuke . " Ori desio nuke nik", behintzat.
‎Ez genuke ahaztu behar era lotsagarrian jokatu dugula maiz euskaldunok aldi joanean, kultura gaietan batik bat eta geure hizkuntzarekiko batez ere. Ahaztu beharrean, horretan pentsatu behar genuke aitzitik gau eta egun, aspaldiko eta orain  tsuko hutseginez funtseraino jabetu arte; horrela, gainera, argiago ikusiko ditugu beharbada orain bertan daramagun bidearen alde makurrak. Ez inoren eta inoizko erruak eta hobenak barreiatzeko, noski, geure buruari bidenabar ederretsiz –oinarri sendoak baitituzte maizenik, kondairari begiratuez gero–, gauden egoerara nola etorri garen ikusteko baino, gerok ere berriz ez dezagun lehengo harrietan beretan, behin eta berriro, oztopo egin.
‎Eta gure egunotakoa da izan, dudarik gabe, inoiz ezagutu dugun aldakuntzarik izugarriena. Horrexegatik jokatu behar genuke , nik uste, inoiz baino bortitzago, tradizio-haria ez dadin gure artean eten; ur-haizeen joera lagun ez dugunez gero, ez dezagun orain sekula baino galera galgarriagorik izan. Nik ere, Xabier Letek Zeruko Argian idatzi duenari nagokiola, ez diot inori hautatzeko, hartzeko nahiz arbuiatzeko?
‎Humboldt-ek hartu zuen bidetik segitu zuten, beste hainbesteren artean, Bonapartek, Abbadiek, Aizkibel umilagoak, Francisque-Michelek, Vinsonek, Urkixok... Kontuan eduki behar genuke , haatik, euskarazkoez gainera, euskararekikoak eta Euskal Herriarekikoak bilatzen dituztela horiek, nahiz edozein erdaratan eginak izan. Ez zaie, halere, izan duten eragina ukatu behar euskal gaietara jendea makurtzen eta makurtu-makurtzekoei sarbideak prestatzen.
‎gure hizkuntza ahulak izan dezakeen indarraren egoitza nagusia hegoaldean dugula, eta, hain zuzen, hegoaldearen erditsuan. Inorena ez den euskara baturik ez nuke nahi; guztiona dena behar genuke eta, ezinean, zenbaitena bederen, ahalik eta gehienena.
‎ageri-agerian dago. Horrelako idazlanak irakurtzeko gogoa eta behar bizia sumatzen duen jendea behar genuke .
‎Euskal kultura nahi nuke, kultura horrek euskara mintzabide duela. Horretarako, nik uste, kulturarako gogo bizia duen jendea behar genuke aurrenik, eta gainera euskaltzalea. Gogorik ez duena ez dut nik gutxietsiko:
‎Guztiok dakigu zein asmo ederrek eragiten dien euskara landu beharrez ari direnei. Horixe behar genuke bakarrik, inor gure hizkuntza irain  du eta itsustu nahian dabilela jakitea! Diru arazoetan ez du inork esaten bere ordekoari buruz:
‎Areago, gehiegizkoa izango litzateke agian CDN alderdiaren ukoa hedabideei leporatzea (badirudi alderdi honi zuzendu zela bereziki urtarrileko adierazpena). Besteek bezala, alderdi honek bai baitu, beste ezeren aurretik, bere espazioaren eta bere baseen gaineko iritzi bat, eta CDN alderdiaren" navarrismoa" ipini behar genuke , horrenbestez, jarrera horren lehen arrazoi. Nolanahi ere, sistema politikoaren eta hedabideen sistemaren arteko elkar eraginaren ikuspegia, liburu honetan hainbestetan errepikatu duguna, aintzat hartzen badugu, modu orekatuagoan ekin ahal izango diogu arazoari.
2002
‎Arrazoi osoa du kantuak: " Barrengoak ez daki-ez baitaki-kanpokoaren berririk", eta maizago entzun behar genuke bertsolaritza gu baino kanpoagotik bizi dutenen iritzia. Batetik, iritzi hori gurea baino garbiagoa delako (aurre-juzkurik gabea, sanoagoa).
‎Beraz, apetitu eskasa nabaritzen dut hiritarren artean, are eskasagoa abertzaleen artean. Zeren bozkatzera joan behar genuke –Errepublikarrak gara, naski, batzuek ez uste izan arren, baina Euskadikoa da guk nahi dugun Errepublika.
‎Homogeneoa ez bakarrik politika egiteko moduan, baita pentsamenduan ere. Gaur egunean ere helburu bateratuei eutsi behar diegun arren, aldi berean aniztasuna arazo baino gehiago bertute gisa ikusi behar genuke . Egun alderdi denek toleratzen dute heterodoxia eta disidentzia puntu bat, baina maiteago dute uniformetasuna.
‎eragin hori zenbait urteren buruan baizik ez da nabari izango. Bateratsu, urrutiko helburu bakar bati begira, ari behar genuke guztiok, baina nor geure sailean, gogoko ez dugunean ez baitugu gauza zuzenik egingo. Baina goiko, erdiko eta beheko mailako lanen premia gorrian gaude eta ez dut uste bata bestearen etsai denik.
‎-Ez, hain luzea ere ez. Martxa politean igaten baldin bagara, hiru ordu laurdenean kaskoan behar genuke . Gero, handik lakurantz jautsi gintezke, eta aitzinago joateko emeia ukan ezkero, Ibardin ere ez da sobera urrun,-erantzun zion Xalbatek ibilaldiaren nondik norakoak azalduz-.
‎Ez dago publikorik ala beste batzuk limurtzen dute? Zer egin behar genuke gureganatzeko?
‎Jolasa ume garaira bakarrik mugatzen dugu, bai, eta tristea da oso. Bizitza guztian sustatu behar genuke jolasa, garapenerako ona baita. Helduok jolastea" umekeriatzat" jotzen dugu, baina jolasteko beharra izan badugunez, beste itxura bat eman behar izaten diete helduen jolasei, mahai-joko edo rol jokoei, esaterako.
‎1976 -77 urteetan bizi zeneuforia-giroan ulergarriak dira egindako hainbat baieztapen biribil, hala nolahizkuntzabitasunaren (elebitasunaren) aurkako zantzuak edota sortu berria zenKazetaritza Fakultatean euskara derrigorrezko ikasgaia izango zela, salbu EuskalHerritik kanpokoentzat15 Ez zen falta hankak lurrean zituenik. Horrela Jakin-vabigarren zenbakian Mikel Zalbidek ondo zehaztu zituen egin beharreko lanak: lehen pausoa Hego Euskal Herrirako barruti bakarra eta bertan gai guztietarakofakultate ofizialak eskuratzea, «Orain lortzeko eskakizuna dirudi eta horretanguztiok batera saiatu behar genuke , azken helbumetan denok bat ez etorri arren»; bigarren pausoa unibertsitatean bertan eman beharko litzateke, gure beharretaraegokituta eta euskal errealitatea hobeto ezagutzeko beharrezkoak ziren ikasgaiaksortuz; himgarren pausoa hezkuntza-programazioa osatzea izango zen: «Pauso hauezin da berehala bumtu:
‎Lehenengo eta behin, metabiltegiren bat edo antolatu behar genuke , euskarazko input-mota guztiak eskura samar izateko: ikus-entzunezkoak zein idatzizkoak.
‎Azken urteetan ematen ari diren aldaketa kualitatiboak guri ez zaizkigu fenomeno berriak iruditzen, gu konfiguratzen gaituen errealitatea eta guk konfiguratzen dugun errealitatea baizik. Ez ditugunez proiektu, forma nahiz arau sistema modernoak ezagutu, ez daukagu distantziarik zertan hartu; alabaina, gai izan behar genuke gaur egungo dogmatismoetan oinarri modernoak daudela ikusteko eta baztertzeko. Orobat, modu honetako lanak komunikabideen bidez ezagutzen ditugun gertakariak ulertzeko giltzarri izan dakizkioke irakurleari.
2003
‎Eta beraz, Nazionalismoen sendagailu bakarra Federalismoa dela behar genuke denok orozbat onetsi. Baina, halako aldi batez, Akitaniar idazle xorrotx batek idatzi zuen honela:
‎Jakin-en bigarren zenbakian, Mikel Zalbidek ondo zehaztu zituen egin beharreko lanak: lehenengo pausoa Hego Euskal Herrirako distritu bakarra lortzea eta bertan gai guztietarako fakultate ofizialak eskuratzea zen, «Orain lortzeko eskakizuna dirudi eta horretan guztiok batera saiatu behar genuke , azken helburuetan denok bat ez etorri arren»; bigarren pausoa unibertsitatean bertan eman beharko zen, gure beharretara egokituta eta euskal errealitatea hobeto ezagutzeko beharrezkoak ziren ikasgaiak sortuz; hirugarren pausoa hezkuntza-programazioa osatzea zen:
‎Gaitzak eta etsaitasunak, ordea larritu eta gaizkoatu besterik ez dira egiten isilpean. Elkar hobeki ezagutu behar genuke eta noraezekoa da horretarako bata bestearekin mintzatzea. Badakit ez dagoela biderik aski elkar hizketarako, baina balia gaitezen bederen eskuan ditugun eta eskura ditzakegun bidexkez.
‎XXI.ak berak sorpresa ugari dakar, argi ibili behar. Zer egin behar genuke –Ikus ditzagun proposamen batzuk.
‎Zein den jokalekuaren luze-zabalera, zerk ekarri gaituen honetara, zer duten eta dagoen gure aurka, indarren banaketa nola dagoen, gure hutsegiteak non dauden... Hori guztia zehaztera iritsi behar genuke eta horren ondotik ondorioak atera.
2004
‎Aurrerantzean, Egunkaria irekitzeko borroka judizialki eraman beharko dela arrazoitzen du Jon Alemanek: «Diario Madridek egin zuen bezala, epaiketa bat eraman behar genuke estatuaren eta justizi boterearen kontra. Hori hemendik urte askotara izanen da, baina bide bat da, irabaziz gero indemnizazioa kobratzeko, gutxienez.
‎Bere eremuan trebea dena eta eragin unibertsala duena litzake intelektuala. Chomsky da intelektual interesgarri baten adibide, eta denok ikasi behar genuke beregandik.
‎Gernikako arbola izendapen hutsa da. Berez, arbolez berba egin behar genuke , ez arbolaz. Izan ere, oraingoa »1860an landatu zuten» leku berean egon den hirugarrena da, eta laster laugarrenak hartuko du bere tokia.
‎Gure kemenak eta lortzen ditugun lagunek baldintzatuko dute gure tokia Europan. Kementsu eta lagunkoi agertzea hartu behar genuke euskaldunok helburu nagusi, beste guztien gainetik.
‎Zer egin behar genuke , diru hori jaso ala erreklamatzen segitu?
‎–Ez dugu birreuskaldundu nahi, noizbait euskalduna izan omen zelako, afizio arkeologiko eta restaurazionista hutsez, eliza eta gaztelu zaharrak restauratzen diren moduan. Bururatzen dugun proiektu sozialean, euskara bakarrik ez, baina euskara ere inportantea delako baizik?. 298 Hori eta horrenbestez, etorkizunaren talaian ezarri behar genuke gure pentsaeraren ikusgunea: –Lehenari ez, baina uste dut azken finean geroari begira bakarrik legitima litekeela politikoki Euskadi birreuskalduntzeko programa.
‎Nafar izena Europako estatu bateko herritarren izate nazional, juridiko, zibil, sozial, politiko eta estatalari dagokio, eta estatu hori euskal herritarren bakarra izan da?. 304 Hemen, eta ondoren etorriko den zatian, Estatuaren alderdia nabarmentzen da oroz gainetik euskal nortasun antropologikoaren izaria haren mirabe izateko. Beraz, ez genuke Estaturik behar batez ere euskaldun izateko; aitzitik, Estatu izan behar genuke oroz gainetik euskal hiritar izateko.
‎Euskal kontzientziaren osotasunak badu zer esanik horretan guztian, abertzaletasun askoren koherentziarik ezak ageri-agerian utzi izan duen legez. Lurraldetasunik gabeko euskaltasuna huts larria baldin bada, oraindik orain euskaldungoaren periferian bizi diren euskaltzaleek kritikatu diguten eran, beste horrenbeste esan behar genuke alderantzizko estrategiari dagokionez: hots, nora garamatza gaur egun nagusi den lurraldetasun-nazionalismoak?
‎Nola ulertu behar dugu giza bizitzaren izari linguistikoari eta kulturalari dagokienez, askotariko mundu baten izaera anizkorra? Nola hauteman behar genuke , alegia, hitzetik hortzera darabilgun pluraltasunaren aldeko aldarriaren esanahi zehatz eta sakona. Gaizki-ulertuak esku artean dugun auzi honekin lotuak daudela iruditzen zait.
‎Beste tankera batean itaunduta: hizkuntzen irizpide ekologikoan325 funtsaturiko askotariko mundua egia bihurtzeko bi horietako zein irizpidetara makurtu behar genuke –Edo, askotariko munduari darion berezitasunean bizitzeko behar diren baldintza soziolinguistikoak eta soziokulturalak, nork bere hizkuntzan eta kulturan bizi ahal izateko eskubidea, alegia?, hizkuntza politikaren zein irizpideri jarraiki eskuratuko ditugu?
‎Euskararen normalkuntza, funts-funtsean, euskal boterearen eraikuntzari atxikia dagoen prozesu kultural, sozial eta politikoa da, eta ez, inondik ere ez, delako botere horren eraikuntza nola edo hala gauzatu ondoren berez edo etorriko litzaigukeen egoera soziolinguistikoa. Zentzu dinamikoan eta eraikitzailean hauteman behar genuke , hortaz, gure hizkuntzaren normalkuntza: nazio eraikuntzaren dinamikan txertatua, prozesu sozial konplexu baten amaraunean harilkatua.
‎Duela zenbait urte hala geunden, halako lekuan eta halako moduan, eta orain, berriz, egoera harekiko erreferentzian, aldera ezinezko egokieran hautematen du euskaldungoaren egoera. Horiek horrela, non oinarritu behar genuke azterbide hori zuzentzeko. Atzera begira gauzatutako burutapenean ala euskaldun gisa euskaltasunean bizitzeko izan behar genukeen aukera lehenetsiz?
‎Zerk kilikatzen ditu gehien eta zorrozkien gure zentzu-adimenak? Hitz batean, gainditu beharreko axolagabekeriak gaindituz, bi jarrera horietako zeinen eskutik abiatu behar genuke euskalgintzaren gurdia lokatzetatik ateratzeko. Oraindik orain, ezkorraren izpiritu galgarria kritikatu digu Eguzkitzak.
‎Ez horixe. Hizkuntza horien legitimazioa mekanismo ideologiko batzuen bitartez burutzen bada, ideologia horien izaeran eta garapenean jarri behar genuke gure arreta, hauek modu naturalean txertatu baitzaizkigu gure adimenean. Aldiz, euskaraz eta euskalgintzaz dihardugun bezainbatean, indarrean daukagun ideologia biluzik eta bere burua nola zuritu ez dakien euskaltzale kikilduaren aho-lumetan ageri zaigu.
‎Zernahi delarik ere, euskararen patua, beste edozein hizkuntzarena bezalaxe, interes eta jokamolde politiko jakinen arabera moldatzen denez, aho batez onartuko dugu euskaltzale guztiok politikagintzaren eta euskalgintzaren arteko loturaren beharra. Baina, atal honen hastapenetan iradoki dugun moduan, politikaren berezko tasun onuragarriak eta politizazioaren keria makurrak zehatz-mehatz bereizi ondoren abiatu behar genuke bide honetan barrena.
‎Orain, lehenbailehen, ebakuntza-ereduak albora lagata, hizkuntza-gatazka eragiten duten zaurien berri jakitera jo behar genuke . Zauriok apika ez baitira gain axaleko fenomenoak.
‎a) hizkuntzen estatusa irauli, eta euskararen beharrizana erdararen parean ezarri; b) edota, euskal nazioaren aldeko mugimendu kementsu baten ondorioz, erdal munduari orain daukan hizkuntza-hegemonia lehiatu. Bide horiek, jakina, osagarriak dira izatez, eta bietan ekin behar genuke .
‎Euskaltzaleak euskararekin daukan loturan ideologia esplizitua omen dago. Hori onartuta, zer esan behar genuke erdaldunak erdararekin daukan lotura-atxikimenduari buruz. Lotura hori berezkoa dela, naturala, inolako esanahi eta izari ideologikorik gabea?
‎Eskertzekoa da horrenbeste argitasun, handik eta hemendik kontzeptuak murriztuz eta bere ideologiara egokituz, nahi duenak gogoak emandakoa pentsatzeko parada bide duenez gero. Ostarteak ostarte, ordea, hitzaren argitasuna behar genuke oroz gainetik, eta zalantza handiak ditut nik Ibon Sarasolaren aburu honetan: –Gainera gure hizkuntzaren egoera larriaren errua besteei, kanpokoei boteaz, aitzakia bat ematen diegu euskaldunei beren burua zuritzeko eta bertan goxo egiteko.
‎Nolabait ere, hizkuntzak bizi gaitu, bere altzoan garamatza giza historiaren joan-etorri zahar-berrituan. Inondik ere, apalagoak izan behar genuke gizakiok, gauzakiak omen diren horien aurrean, ez baitakigu oso ondo horien eta gure arteko hartu-emanetan horien tresnatasuna egiazki zertan den. Guk, badaezpada ere, geure buruak ezartzen ditugu munduaren eta bizitzaren zilbor-gunean, gainerako izaki guztiak gurekiko eranskin huts bailiren.
‎Euskaldunon gizarte-elebitasunaren iturburuan dagoen arrazoia kausa politikoa dela berrestetik abiatu behar genuke . Gero gerokoak.
‎Baina, nolanahi ere, leherrenak egin arteko onik ez genuke izan behar geure baitan. Akaso, euskararen gotorleku bihurtu behar genuke ikastetxearen barruko barrutia, euskalgintza honen neurriko kontzientzia eta militantzia piztuaz. Zeren, diglosiaren eta bazterkeriaren mehatxuak erasandako mintzairaren aldeko lanabesik eraginkorrena, euskaltzaletasunak behar duen sendogarria, kontzientziaren sorburuan dagoen gaitasun ideologikoan datza.
‎-Etorkizun lazgarri hori saihestu nahi badugu, are gehiago saiatu behar genuke .
‎Alde egin behar genuke , ezta?
‎Mailaz igo behar genuke , eta intelektualen iritzia erabili.
‎Misae, etxean 20.000 yen gutxienez eduki behar genuke beti.
‎Etika (auto) errealizatzaile eta integratzaile baten beharrean gaude, gorago aipatu ditugun antagonismoak gaindituko dituena, borroka terminologiko antzuetan erori gabe. Hala, Kantez geroztik nagusitu den" autonomo/ heteronomo" bereizketa ere gainditu behar genuke , Luis Cencillok erakutsi duenez. Egia esan, kontzientzia etikoa batera autonomoa eta heteronomoa da, osotoro ezabatua ez bada, kasu patologiko zenbaitetan gerta daitekeen bezala.
2005
‎Gure ustez, beraz, hemendik aurrerako ahalegin guztietan egokitasunaren ikuspegia erabili behar genuke , bai eskolan, bai hedabideetan, bai gainerako alorretan ere. Irizpide deserosoa da egokitasunarena, ez baitago behin-betiko zehazterik.
‎Bi herenei eta herenari horrelako gauzak irakasten saiatu behar genuke . Agian orduan, aurkituko liokete hizkuntzari orain aurkitzen ez dioten xarma hori.
‎Zer ikasi behar genuke desikasten?
‎Beraz, pausoak kontuz eta tentuz ematea beharrezkoa gertatuko da eta hor ere ebaluazioak izan beharko luke oinarri. Hots, aurreragoko pausoak eman aurretik zer lortzen ari garen ikusi behar genuke , zer hobetu litekeen aztertzen eta identifikatzen saiatuz.
‎Ipuin hauentzat leimotiv-a aukeratuz gero, aberats (botereduna)/ langile (herritar xumea) bikote aurkaria aukeratu behar genuke . Ia ipuin guztietan, bigarrenean eta hirugarrenean bestelako gaiak ere izango genituzke, aurkakotasun hori agertzen zaigu, areago ipuinok ironizatu eta agerian uzten dituzten aberats jendearen keriak.
‎Jesus baino mende zenbait lehenagokoa delarik Salomonen otoitza izan behar genuke eredu. Jainkoak erran zion:
‎Bazko gauan urte oroz irakurtu behar genuke : " Jaunak aurtiki zituen egiptoarrak itsasoaren erdirat...
‎Beharrik bada ere han gaindi gizon bat, Charles Brun, euskalzale egiazkoek estimatzen dutena eta hau gu bezalatsu mintzo da holetan. Bainan behar luke nonbaitik laguntza poxi bat; lauzkatu behar genuke , larderia gehiago izan dezan eta haren erranari beha daitezen.
‎Ekoizpenaren %22, 8koa da berrargitalpena, eta gutxitxo iruditzen zait. Egia da arrakasta handiko liburuak badirela, askotan berrargitaratzen direnak, baina horiez gain behin eta berriz inprimatzen den liburu gehiago behar genuke , hobe beharrez.
‎– Joan behar genuke New Yorkeko kusiengana.
‎Agian ziminokeria berriren bat asmatu behar genuke , bada adibidez sua jaten duenik ondoko kalean, guk baino diru gehiago irabazten dute horrela. Baina anaia tematuta dago honekin nahikoa sos ateratzen dugula.
‎Ez zara altxa. Gehiagok etorri behar genuke zu piztu zaitezen.
2006
‎Garaian garaiko zailtasunei aurre egiten ikasten ez duen haurrari, gero eta malda pikoagoa gertatuko zaio bizitzan gainditu beharrekoa, bizitza bera, alegia. Nik ez dut esaten nahita zailtasunak eta zangalatrabak jartzen ari behar genukeenik gure umeei baina, garbi izan behar genuke , beren kasa gainditzen duten koxka bakoitzak, eragin positiboa izango duela beren auto-estiman eta nortasunean. Eta aukera horiek galarazten badizkiegu, nola bete hutsune hori?
‎Aurki... [ON] aurki ikusi behar genuke .
‎ordu barru tontorrean behar genuke , Ozeano Barea ikusten.
‎garela: agian, maizago besarkatu behar genuke ederra ta
‎– Ene ustez Margerengana joan behar genuke . Bera da hemengo zaharrena.
‎–Elizari atxikiagoa behar genuke Garrüzeko kapitainordea!
‎Tusquets, Serrano Suner bezala, urteekin bere iragana itxuraldatzen saiatu zen. Baina haren" lana" baliatu behar genuke frankismoaren horrorearekin oso modu azpimarragarrian bat egin zuten hainbat katalan zein katalanista ohi egon zirela gogora ekartzeko. Gogora ditzagun, orobat, Eugenio d’Ors edo Juan Samaranch.
‎Hori aztertu aurretik, hala ere, munduko gizaki guztiak berdintzen gaituena, halakorik balego, zer ote den erakutsi behar genuke .
‎Hortik hasi behar genuke ,
‎muda berri bat topatzeko ilusioa behar genuke .
‎hortik hasi behar genuke .
2007
‎Zientzialariek aditzera eman dute Ipar Atlantikoan hegoalderantz higitzen diren laster hotz sakonak% 30 inguru gutxitu zirela 1957etik 2004ra 1--bost espediziok neurtu dituzte bost hamarkadatan--. Aldakortasun naturalaren ziklotzat jo behar genuke beherakada hori, ala ozeanoaren banda garraiatzailearen epe luzeko aldaketa adierazten du. Denborak--eta etengabeko behaketak--baino ez du argituko.
‎zigor-kaleratu behar genuke
Emaitza gehiago eskuratzen...
Aldaerak
Lehen forma
Argitaratzailea
Konbinazioak (2 lema)
Taula kopiatu
behar izan gu 14 (0,09)
behar izan bera 8 (0,05)
behar izan euskara 6 (0,04)
behar izan arreta 5 (0,03)
behar izan geu 5 (0,03)
behar izan herri 5 (0,03)
behar izan hori 5 (0,03)
behar izan zer 5 (0,03)
behar izan XXI. 4 (0,03)
behar izan kontu 4 (0,03)
behar izan bakarrik 3 (0,02)
behar izan bizi izan 3 (0,02)
behar izan ea 3 (0,02)
behar izan egun 3 (0,02)
behar izan euskal 3 (0,02)
behar izan ezen 3 (0,02)
behar izan hemendik 3 (0,02)
behar izan Euskal Herria 2 (0,01)
behar izan Platon 2 (0,01)
behar izan albo 2 (0,01)
behar izan arrain 2 (0,01)
behar izan bat 2 (0,01)
behar izan beste 2 (0,01)
behar izan bestela 2 (0,01)
behar izan beti 2 (0,01)
behar izan botere 2 (0,01)
behar izan dagoeneko 2 (0,01)
behar izan diru 2 (0,01)
behar izan estrategia 2 (0,01)
behar izan gai 2 (0,01)
behar izan gehiegizko 2 (0,01)
behar izan gogo 2 (0,01)
behar izan gora 2 (0,01)
behar izan guzti 2 (0,01)
behar izan haiek 2 (0,01)
behar izan halako 2 (0,01)
behar izan iragan 2 (0,01)
behar izan jende 2 (0,01)
behar izan lan 2 (0,01)
behar izan liburu 2 (0,01)
behar izan literatura 2 (0,01)
behar izan nazio 2 (0,01)
behar izan orain 2 (0,01)
behar izan ordain 2 (0,01)
behar izan ordu 2 (0,01)
behar izan oroz gainetik 2 (0,01)
behar izan ume 2 (0,01)
behar izan zein 2 (0,01)
behar izan zerbait izan 2 (0,01)
behar izan zu 2 (0,01)
behar izan Arantxa 1 (0,01)
behar izan Baigorri 1 (0,01)
behar izan Garabide 1 (0,01)
behar izan Garrüze 1 (0,01)
behar izan Gizarte Segurantzan kotizatze 1 (0,01)
behar izan Internet 1 (0,01)
behar izan LGTB 1 (0,01)
behar izan Mahoma 1 (0,01)
behar izan Main 1 (0,01)
behar izan New York 1 (0,01)
behar izan Sarrionandia 1 (0,01)
behar izan V. 1 (0,01)
behar izan abiatu 1 (0,01)
behar izan adin izan 1 (0,01)
behar izan agian 1 (0,01)
behar izan agintari 1 (0,01)
behar izan agortu 1 (0,01)
behar izan ahulezia 1 (0,01)
behar izan aintzat 1 (0,01)
behar izan aipamen 1 (0,01)
behar izan aitortu 1 (0,01)
behar izan aitzitik 1 (0,01)
behar izan akaso 1 (0,01)
behar izan alderantzizko 1 (0,01)
behar izan anabasa 1 (0,01)
behar izan atzarri 1 (0,01)
behar izan aurren 1 (0,01)
behar izan aurretiaz 1 (0,01)
behar izan autokudeaketa 1 (0,01)
behar izan auzi 1 (0,01)
behar izan azterbide 1 (0,01)
behar izan aztertu 1 (0,01)
behar izan baina 1 (0,01)
behar izan bederen 1 (0,01)
behar izan begiak itxi 1 (0,01)
Konbinazioak (3 lema)
Taula kopiatu
behar izan XXI. mende 4 (0,03)
behar izan beste zerbait izan 2 (0,01)
behar izan botere ikuspegi 2 (0,01)
behar izan egun bera 2 (0,01)
behar izan gora begiratu 2 (0,01)
behar izan zu piztu 2 (0,01)
behar izan adin izan hau 1 (0,01)
behar izan agian nabari izan 1 (0,01)
behar izan agortu joan 1 (0,01)
behar izan ahulezia hori 1 (0,01)
behar izan aitzitik gau eta egun 1 (0,01)
behar izan alderantzizko estrategia 1 (0,01)
behar izan anabasa eremu 1 (0,01)
behar izan Arantxa Iturbe 1 (0,01)
behar izan arrain jan 1 (0,01)
behar izan arreta gehiago 1 (0,01)
behar izan arreta orain 1 (0,01)
behar izan arreta oraingo 1 (0,01)
behar izan autokudeaketa besta 1 (0,01)
behar izan auzi gai 1 (0,01)
behar izan azterbide hori 1 (0,01)
behar izan Baigorri igande 1 (0,01)
behar izan baina inor 1 (0,01)
behar izan bakarrik hartu 1 (0,01)
behar izan bat ala 1 (0,01)
behar izan bederen ahal bezain 1 (0,01)
behar izan begiak itxi ahots 1 (0,01)
behar izan bera bezain 1 (0,01)
behar izan bera botere 1 (0,01)
behar izan bera ere 1 (0,01)
behar izan bera funts 1 (0,01)
behar izan bera gordin 1 (0,01)
behar izan bestela adin 1 (0,01)
behar izan bizi izan egokitu 1 (0,01)
behar izan diru alderdi 1 (0,01)
behar izan diru falta 1 (0,01)
behar izan ea merezi izan 1 (0,01)
behar izan ea nola 1 (0,01)
behar izan egun bat 1 (0,01)
behar izan estrategia heldu 1 (0,01)
behar izan estrategia topatu 1 (0,01)
behar izan euskal autore 1 (0,01)
behar izan euskal estatu 1 (0,01)
behar izan euskal hiztun 1 (0,01)
behar izan Euskal Herria edozein 1 (0,01)
behar izan Euskal Herria ere 1 (0,01)
behar izan euskara bi 1 (0,01)
behar izan euskara etorkizun 1 (0,01)
behar izan euskara funtzio 1 (0,01)
behar izan ezen gas-kromatografia 1 (0,01)
behar izan ezen natura 1 (0,01)
behar izan gai aipamen 1 (0,01)
behar izan Garabide joera 1 (0,01)
behar izan Garrüze kapitainorde 1 (0,01)
behar izan gehiegizko aberastasun 1 (0,01)
behar izan gehiegizko testuinguru 1 (0,01)
behar izan geu buru 1 (0,01)
behar izan geu desbatasun 1 (0,01)
behar izan geu ere 1 (0,01)
behar izan geu gain 1 (0,01)
behar izan geu oroimen 1 (0,01)
behar izan Gizarte Segurantzan kotizatze modu 1 (0,01)
behar izan gu arreta 1 (0,01)
behar izan gu atzetik 1 (0,01)
behar izan gu azken 1 (0,01)
behar izan gu bihotz 1 (0,01)
behar izan gu buru 1 (0,01)
behar izan gu gu 1 (0,01)
behar izan gu hemen 1 (0,01)
behar izan gu mesede 1 (0,01)
behar izan gu militatu 1 (0,01)
behar izan gu mintzaira 1 (0,01)
behar izan gu mundu 1 (0,01)
behar izan gu negozio 1 (0,01)
behar izan gu pentsaera 1 (0,01)
behar izan haiek ere 1 (0,01)
behar izan haiek esanahi 1 (0,01)
behar izan halako bat 1 (0,01)
behar izan herri asmatu 1 (0,01)
behar izan herri egurtegi 1 (0,01)
behar izan herri euskaldun 1 (0,01)
behar izan herri gisa 1 (0,01)
behar izan hori bideratu 1 (0,01)
behar izan hori egokitu 1 (0,01)
behar izan hori indibidualismo 1 (0,01)
behar izan hori mugatu 1 (0,01)
behar izan hori noizean behin 1 (0,01)
behar izan iragan begira 1 (0,01)
behar izan jende banatu 1 (0,01)
behar izan jende gehiago 1 (0,01)
behar izan kontu oin 1 (0,01)
behar izan lan arriskuan izan 1 (0,01)
behar izan LGTB pertsona 1 (0,01)
behar izan liburu bat egite 1 (0,01)
behar izan liburu ere 1 (0,01)
behar izan literatura eremu 1 (0,01)
behar izan literatura hitz egin 1 (0,01)
behar izan Mahoma bezalako 1 (0,01)
behar izan nazio antolamendu 1 (0,01)
behar izan nazio kontu 1 (0,01)
behar izan New York kusi 1 (0,01)
behar izan orain aldi 1 (0,01)
behar izan orain enfasi 1 (0,01)
behar izan ordu hura 1 (0,01)
behar izan oroz gainetik euskal 1 (0,01)
behar izan Platon animalia 1 (0,01)
behar izan Sarrionandia poema 1 (0,01)
behar izan ume hazi 1 (0,01)
behar izan zein garai 1 (0,01)
behar izan zein jarrera 1 (0,01)
behar izan zer baliabide 1 (0,01)
behar izan zer eraman 1 (0,01)
behar izan zer esan nahi izan 1 (0,01)
behar izan zer ez 1 (0,01)
behar izan zer jan 1 (0,01)
behar izan zerbait izan hura 1 (0,01)
Urtea

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia