|
2000
|
|
|
Ta
|
bataz
be zugaz Jon, batez be Baltzagaz
|
|
|
...ta beaumondarrei buruzkoak —etxeko bertze guztiek ahantziak zituztenak, nahiz eta aitona Nikolasek ahantzi nahi eta ezinean zebilela zirudien—, Arkimedesi eta Pitagorasi buruzkoak ez zirenean —haiek ere bertze Historia baten protagonistak zirenez gero, Zientziaren Historiarenak—, arratsaldero emaiten zidan eskolaz baliaturik, zeinetarat gero eta gutiago etortzen baitzen Mattin,
|
bataz
, anaiak studiatzea atsegin ez zuelako eta zernahiren aitzakia egiten zuelako eskola haietarat ez joaiteko, eta, berriz bertzea, aitak erabaki zuelako ezen jaun administratzailearen irakaspenak —jauregiari eta etxeko negozioei lotuak— hagitzez ere inportantagoak eta beharrezkoagoak izanen zitzaizkiola etorkizunean, hura etxeko primua eta herederoa izanik. Baina, handik harat, ez uste ezen osaba mailu bat bezala ibili zitzaidala, bere katixima partikularra irakasten eta egunoroz lezionea hartzen, edo Luthero edo Kalvinen izenak eta haien erranak noiznahi den izaiten zituela ezpainetan.
|
|
|
Eta hala eta halatan, ene sasoin hartako pentsuen eta jakintasunaren balantzak bi plater zituen, eta jaun Marcel eta osaba Joanikot ziren bi plater haiek... eta, hargatik, beharbada,
|
bataz
oroitzen naizela, bertzeaz oroitzen naiz, kasik ezinbertzean.
|
|
|
Nik ezagutzen nuen osaba Joanikot, eta segur nengoen ezen napolitarraren hitzek gogo hozturik baizik ez zezaketela utz, zeren iruzurtzat eta engainamendu handitzat baitzituen sainduen mirakuluak eta mirakulukeriak,
|
bataz
, horrela pentsatzen zuelako, eta, berriz bertzea, gurean eskarmenturik ere izan genuelako, noiz eta aitak etxerat ekarri baitzuen lignum crucis aren erlikia hura, aitona Nikolasen gaitza sendatuko zuelakoan, aitonak hari musu emanez gero, baina alferrik... Osabak, halarik ere, gonbidatuarekin konplitzeko edo, irria edo irri iduriko hura luzatu zion.
|
|
|
Hitz haien pozoina, asunen eta bertze mila belar gaixtoren pozoinez pozointzen ninduena eta erraiak erretzen eta sutan jartzen! Eta, suak harturik, anaiarekin liskartu, ahakartu, eta ukabilka eta ukondoka hasi nintzen haren aurka —eta, ai, nola gorrotatu nuen orduan anaia, zeren,
|
bataz
, haren harrokeria jasangaitz egiten baitzitzaidan, eta zeren, berriz bertzea, are jasangaitzagoa egin baitzitzaidan haren asmoa eta pretentsionea, Elbira bereganatzekoa! —, baina, anaiaren aurkako borroka guztietan bezala, nigarrez akabatu nuen, gehiago neure ezinagatik anaiak eman zizkidanengatik baino, zeren hura ene oldarraren geldiarazterat mugatu baitzen. Eta irri egiterat.
|
|
|
Non dago gure nitasuna, eta non gure osotasuna, lotarat goazenean eta ametsetan hasten garenean, konparazione, eta gure arimak arima herratu baten antz handiagoa hartzen duenean, halako moldez, non hegaldatzen baita handik honat eta hemendik harat, espaziorik sinestezinenetan barrena, borondate orotarik kanpoan balego bezala, kaosaren indarren menerat? Non dago, bai, gure nitasuna eta gure osotasuna, gure bizitzako loaldi eta ametsaldi orotan, zeinak baitira,
|
bataz
bertze, gure bizitzaren herena. Baina zer erran dezakegu bertze bi herenez...?
|
|
|
Bai, lehenbailehen egin behar nuen nik handik alde,
|
bataz
, Utopiako lurrak nituelako xede, eta, berriz bertzea, bistan zelako ezen ez nintzela kortsario izaiteko jaio, eta ezin nintekeelako, halatan, haiekin geratzeko eta haiekin bat egiteko tentazionean eror; izan ere, zer egiten nuen nik jende haien artean, honek esku galduaren tokian burdinazko gakoa erakusten zuela, horrek haragi hezurrezko zangoaren ordez zurezkoa zeramala, eta hark auskalo zer.... Halako moldez, non baitzirudien ezen conditio sine que non a zela, kortsario on baten izaiteko, gorputza zauriz josia edukitzea, edo, bertzenaz, menbro inportant bat galdua —begia, konparazione, Alain Coup d’Œil ek bezala, edo belarria, bertze hainbatek bezala, edo besoa, edo zangoa, arestian erran bezala—, baina nehola ere ez behatz ezdeus guti balio bat, nola galdu bainuen nik Bretainiako kostan, behatzen artean lodiena bazen ere...
|
|
|
Kortesi erregelei eta bertzelako ordenantzei —zeinek gizon emaztekion harremanak arautu izan ohi dituzten— izugarrizko inportantzia emaiten zien, zeren,
|
bataz
, ume umetarik hala irakatsi baitzioten Ezpeldoiko jaun Christian Etxehandik eta haren emazte Graziana Larresorok, zeinak baitziren haren gurasoak, eta zeren, berriz bertzea, sinetsirik baitzegoen, gurasoek irakatsiaren arabera, ezen haiek gabe ordena gal zitekeela eta anabasa sort, eta anabasatik basakeria eta bidegabekeria baizik ez zitezkeela iguriki. Eta hargatik nahi izaiten zuen gauza bakoitza bere lekuan, nola atea bere erroan, ongi jarria eta pausatua, guztiak ere mosaiko baten piezak balira bezala.
|
|
|
Egia erran, nihaur bakarrik betetzekotan ninduan, lehenengotik, asmo hori, baina, noiz eta jakinarazi bainion Maddaleni ezen ez nindoala Alpujarretarat,
|
bataz
, zaharra nintzelako eta zaharturik nengoelako halako erabaki baten hartzeko, eta, berriz bertzea, hura baino aterabide duinagotzat jotzen nuelako Lutheroren mendekatzea eta, hartarakotz, kanoikada batez gure etxeko arrano inperialaren ehizatzea; eta, noiz eta jakinarazi bainion, halaber, ezen, haren ondotik, edabe gozo baten hartzekotan nintzela, Ofizio Saindukoek bizirik atrapa ez nintzaten eta ... " Berorrek hori erabaki badu, nik ere hori eginen dut".
|
|
|
Neure orduko bizimoldearen berri emaiteko, ez dizut, ordea, portu haietan ezagutu nituen jendeen inventariuma eginen, zeren,
|
bataz
, luzaro luzatuko bainintzateke, eta zeren, berriz bertzea, zuhaurk imajina baitezakezu nolakoak izan zitezkeen ene egun haietako benturak eta desbenturak. Eta, imajina ez badezakezu, kontuan izan ezen, egia izanik Mignonekin gertatua ez zela egunoroz gertatzen zen gauza, egia zela, halaber, ezen gure egunorozkotasunaren erakusgarri izan zitekeela, gradu batean bai bederen, zeren egunorozkotasunak ere bere usainak baititu, eta gertaki hari zeriona zen, zalantzarik gabe, ene egunorozkotasunaren usainetarik bat.
|
|
|
Gaurkoan supermerkatu batetik deitzen dizut, Grand Canyonerako bidean. Preteritok, Jordik alegia, azaldu digunez, mende hasieran hara joaten ziren turistek
|
bataz
beste bizpahiru aste ematen zituzten bertan eta orain, gutxi gorabehera, bizpahiru ordu pasatzen ditugu. Guk, ostera, ia bi egun emango ditugu bertan, hainbestean horretara.
|
|
2001
|
|
|
(3) Uniformea: neska eta mutilen uniformearen
|
bataz
besteko kostea, guztia erosi behar izanez gero (pitxia, gona eto galtzak, alkondara, jertsea, zapatak, galtzerdiak, berokia...).
|
|
|
Horretan ere arazorik ez:
|
bataz
bestekoa 0,7 g/ l izan zelarik, lagin bat ere ez zen iritsi 1 g/ l proportziora.
|
|
2002
|
|
|
Par. Berhain, bertze gauzak hekiekiko bertze izanen dira, natura hartuko oreen indarrez, ezten
|
bataz
bertze baldin ba dira.
|
|
|
Par. Ore hekiek urrundik eta osokiro behatzen baditugu, hekietarik batbederak bat iduriko du noraezean, eta aitzitik, hurbilerik eta zeheki azter ba ditzakegu batbedera zerbatezinez anhitz agertuko zaigu,
|
bataz
laguntzagabe baitira, bata izan ere eztelako. Egia ez othe?
|
|
|
Par. Ez anhitz. Bata, anhitzean ba lego eta berze gauzak
|
bataz
partizipatuko ezpa lukete, ezer ere izanen ez lizateke, eta pluralitaterik ere ez.
|
|
|
Par. Beretaz differente balitz,
|
bataz
bertze lizateke; bata ez lizateke.
|
|
|
Par. Baina
|
bataz
eta bere berdinaz alderik ezpalitz, berbera lizateke, eta bethi berbera; eta bata bilhakatzen dena, berbera lizateke bethiere.
|
|
|
Par. Bataren izakia existitzen da beraz,
|
bataz
nahastzeke. Bertze ereduz izakia ezlizateke bataren izaki, eta bata izakiaren muinkide ere ez.
|
|
|
Par. Hortaz, differentea, bertzea, ezta ez
|
bataz
ez eta ere izanaz nahasten.
|
|
|
Par. Bata ez dena,
|
bataz
differente ez othe. Eta orobat, bata ere, bata eztena?
|
|
|
Par. Hunela, bata, bata eztenaz differente izaitea, ezta bertzeaketz izanen, ez eta bata eztena ere,
|
bataz
berdinga.
|
|
|
Par. Bertze gauzetaz berdinga azaldu izan baitzauku, hekiek ere, halaber,
|
bataz
differente izanen.
|
|
|
Par. Bata bertze orotaz bardinga, eta bertze oro
|
bataz
berdinga direlaren zioa, eta bertzalde, bata bertze oroz berdin eta bertze oro bataren berdin, zio berbera da.
|
|
|
Par. Bata bertze gauzak baino handiago ala tipiago izaitea edota bertze gauzak bata baino handiago ala tipiago, bata bertze gauzak elkharkiro handiago ala tipiago izaitea, bata bata delako izanen ezlizateke, ez eta bertze gauzak
|
bataz
bertze direlako ere. Laburzki erran:
|
|
|
Par. Eta, noraezean halaber, izan ezer ere ezta
|
bataz
eta bertze gauzetaz kanpo.
|
|
|
Par. Bertze gauzetaz edo
|
bataz
lothura gabe, ezer izan ezin ditekenez, hekiek noraezean zernaitetan existi behar baitute, ¿ ez othe da agitz preminazko elkhar barnehartzea, bertze gauzak bat ean izanik, eta bata bertze gauzetan, hunela ezik ez bata ez eta bertzeak ere nehon existi izan ezpaitirateke?
|
|
|
Par. Bainan oraiko aldia,
|
bataz
berezi ezina da hunek diraueno, batak izan ere oraikoan baitirau, denez hola baita.
|
|
|
Bata, bertzeak baino gazteago bilhakatzen da, hauk baino zaharrago eta lehen sorthua iduri izan baitzaiku; eta bertze gauzak bata baino zaharrago bilhakatzen dira, bata baino geroago sorthuak iduri izan baitzaizkigu. Elhe berean, bertze gauzak
|
bataz
elkhardura berdinekoaz dagoz, hau baino zaharrago eta lehen sorthuak iduri izan baitzaizkigu.
|
|
|
Par. Hlarik ere, bertze gauzak
|
bataz
gabeak guztiz eztira, aitzitik eraren batez hartaz kutsatzen dira.
|
|
|
Gauza hekietarikoren baten atal ezpalitz, bertze guztietariko atal lizateke, hartaz ezik; eta hunela, batbederaren atal ezlizateke; eta batbederaren atal izan ezik, baterena era ezlizateke. Une hortatik bertatik, bertze gauza guztiotarik ezer izaitea ere ezina lizateke, hekietariko
|
bataz
ere nehola zerikhusirik ezpailuke, ez atal bezala ez eta bertze eraz ere.
|
|
|
Par. Beraz, bertze gauzak zathidun ba dira, osoaz eta
|
bataz
kutsatuko dira.
|
|
|
Par. Bainan, atal bakhoitzak
|
bataz
kutsatzen ba da, bataz bertzerik dena agirian dago. Hunela ezpalitz, atala bataz kutsatua ezlizateke, bata berbera lizatekelakotz.
|
|
|
Par. Bainan, atal bakhoitzak bataz kutsatzen ba da,
|
bataz
bertzerik dena agirian dago. Hunela ezpalitz, atala bataz kutsatua ezlizateke, bata berbera lizatekelakotz.
|
|
|
Par. Bainan, atal bakhoitzak bataz kutsatzen ba da, bataz bertzerik dena agirian dago. Hunela ezpalitz, atala
|
bataz
kutsatua ezlizateke, bata berbera lizatekelakotz. Hortaz, bata diteke soil soilik bat izan.
|
|
|
Par. Beharreko da, bada, osoa eta atala
|
bataz
kutsatzea. Hau, oso bat da, eta hunen zathiak atalak dira, eta zathi bakhoitza osoaren atal da, oso hunen arteko izanik.
|
|
|
Par. Hunela,
|
bataz
kutsatzen diran gauzak, ¿ batari buruz bertze direlako baizik ez othe dira kutsatzen?
|
|
|
Par. Atalaren unitatez kutsatuak diran gauzak eta osoaren unitatez direnak bat baino ugariago baldin ba dira, ¿ ez othe da agiria,
|
bataz
kutsatzen diran gauza samalda azkengabe edo infinitua eratzen dutena?
|
|
|
Par. Oraintxe ikhusiren duzu. Gauzak
|
bataz
eskhuartzen dute bainan eztira bata, eta bataz ere, eztute batazko zathirik.
|
|
|
Par. Oraintxe ikhusiren duzu. Gauzak bataz eskhuartzen dute bainan eztira bata, eta
|
bataz
ere, eztute batazko zathirik.
|
|
|
Par. Orratx; samalda hortaz, pentsamenduz, bakhandu dezagun ahalik eta zathirik tipiena. Zathi hori,
|
bataz
kutsatua eztenez geroz, ¿ nahi eta nahi ez askar edo plural ezothe da izanen, eta ez bat?
|
|
|
Par. Iduri duenez, hauxe gerthatzen da:
|
bataz
bertze diren gauzak, bataz harremanetan hastean, heietaz arrotz den halako erro bat hartzen dute, elkharrekiko mugak ezartzen dituen erroa, heien natura edo izakera marrikabea izan arren.
|
|
|
Par. Iduri duenez, hauxe gerthatzen da: bataz bertze diren gauzak,
|
bataz
harremanetan hastean, heietaz arrotz den halako erro bat hartzen dute, elkharrekiko mugak ezartzen dituen erroa, heien natura edo izakera marrikabea izan arren.
|
|
|
Par. Alta, bertze gauzak neholaz ere eztira
|
bataz
kutsatuak, ez zathiz ez osoki ere, haren muinkide ezpaitira.
|
|
|
Par. Bertze gauzak, haatik, eztira bia ezhirur, eta horrelako ezer ere ezta heietan,
|
bataz
agitz gabetuak baldin ba dira.
|
|
|
Par. Eztira beraz, ez berdin ez berdinga, ez higian ez egonean; ez iaio egiten dira, ez eta hil ere; ez handiago dira, ez tipiago, ez eta berdin ere; laburzki aurrezkatze edo kontradizino hauietarik batera iasaiten eztuke. Ariurri edo kharakter haietaz kautsatuak ba lira bertze gauzok, bataren, bikhoitzaren, hirurkhoitzaren, bikhotxiren eta bakhotxiren muinkide lirateke; eta gauza guztiotaz eztute muinkide izaiterik,
|
bataz
guztiz gabe baitagoz.
|
|
|
Par. Halaber, ez othe da beharreko, bertze gauzak
|
bataz
differente izaitea, osterantzean bata bertze gauzetaz differente denik ezpaititeke erran.
|
|
|
Par. Bertze gauzeri buruzko ahantzegabetasunaz halaber muinkide izanen da bata. Berzte gauzak,
|
bataz
, differente izanik, natura differenteko baitira.
|
|
|
Par. Bata,
|
bataz
ahantzegabe ba litz, bata bezalako liteken zerbaitez ez genezake iraditu (razonar), eta gure hypothesisa batari buruz izanen ezlizateke, eta bai bata ezten bertze zerbaiteri buruz.
|
|
|
Par. Orai bada: izakiak ezizakiaz partizipatzen baitu, eta ezizakiak izakiaz ere bai, ezten
|
bataz
beharreko du, halaber, izakiaz kutsatzea ezizakiari buruz.
|
|
|
|
bataz
besteko soldataren %36 da, aldiz, Europar Batasunean %60 Bestetik (eta ekonomizismora mugatuz), ez dago arrazoi ekonomikorik aktibitate hazkundea eta INEM eta bertako erakunde publikoen superatibak ikusita. Gainera, babes sozialera aberastasunaren %22 bideratzen da (Europar Batasunean %28, 7) etab.27 Honetan guztian sakontzeko, ordea, zabalagoa den gai baterako atea zabaldu beharra dago, lan banaketaren auziraino heltzen dena.
|
|
|
Beste aukeraren adibide ideala Curitiban (Brasil) dago, bidaien %70 autobusez eginaz. Euskal Autonomia Erkidegoan azken urteetako datuek garraio pribatuaren hazkunde etengabea erakusten dute, urtero
|
bataz
beste %5 eta %7 artean igotzen dena. Horren aurrean beharrezkoak izango dira:
|
|
2003
|
|
|
EAEn, hobera egin dugu azken hogeitaka urteotan; euskara berreskuratzeko prozesua eraman da aurrera, hizkuntza politika neurri nahiko egokiak hartuz zenbait gauza beste era batera egitea zegoen, jakina, baina tira!, eta horren guztiaren ondorioz aurrerakada nabarmendu da. Elebidunen kopurua gehitu da,
|
bataz
beste EAEko biztanleriaren %28 da elebidun gaur egun; baina Bizkaian %21 inguru da bakarrik elebidun, Gipuzkoan %42a den bitartean, eta Araban, berriz, ez da %14ra iristen. Eta beste arazo bat ere badaukagu:
|
|
|
Anitzak izaki munduko bazterrak, ugariak izan ziren ere Lurra deritzan planetan sortu ziren mintzairak. 5.000 baino gehiagok bizirik diraute oraindik, baina epe laburrerako, neurriak hartu ezean, urtero
|
bataz
beste 25 hizkuntza galtzen omen direlako betirako, eta martxa honetan XXI. mende bukaerarako 2.500 baino gutxiago geldituko omen zaizkigu, globalizazioaren eraginak gehiagoren desagerpena eragiten ez badu bederen. Hala ziurtatzen du Maitena Etxebarria EHUko Hizkuntzalaritzako katedradunak" La diversidad de las lenguas en España" izenburuko lanean.
|
|
|
Aste honetan jakin dugunez, EAEn Autoreen Batasunak 2002an %3, 7ko hazkundea izan du egile eskubideen kudeaketatik bildutako diruari dagokionez. Horrek Espainiako mediaren %1, 9ko igoera
|
bataz
beste gainetik jartzen du EAEkoa. Batez ere, antzerkiari eta zuzeneko musika emanaldiei zor zaizkie emaitza hauek.
|
|
|
Ez, ez, honegaz nahikoa da eta esku
|
bataz
, uzteko adierazi zion.
|
|
|
Gosearen gaur egungo bilakaerak, ordea, zalantzan jartzen du nazioartekokomunitateak 1996an Erroman onartutako helburua beteko denik. Izan ere, 90ekohamarkadan 2,5 milioi pertsonak bakarrik lortu zuten urtero
|
bataz
beste gose iraunkorretik ihes egitea, EMGko helburua lortzeko urtero izan behar den murrizpenaren hamarrena besterik ez2 Azterketa zehatzagoa eginez gero, murrizpen apal horigarapen bideetako herrialdeen artean joera kontrajarrien ondorio dela ikus dezakegu.Alde batetik, gosearen hedapena nabarmen murriztu duten herrialde gutxi batzukdaude3, Txina buru dutela. Baina herrialde horiek kenduta, gainerako garapen bidean dauden herrialdeetan gose iraunkorraren eragina handitu egin da 80 milioipertsona gehiagotan.
|
|
|
Geografikoki aldiz, garrantzi handiena Hegoaldeko Asian du, Sahara Azpiko Afrikan eta Ekialdeko Asia eta Pazifikoa ahazteke. Herrialde horietan, nekazaritza sektorearen ekarpena BEGari munduko etagarapen bideetako herrialdeen
|
bataz
bestekotik nabarmen garaiagoa da. Hau da, gosea eta azpielikaduraren hedapena garaiena den herrialdeetan garrantzi handiagoadu nekazaritzak bertako ekonomian.
|
|
|
GAHetan talde gisa, nekazaritza sektoreak% 33 ekarpena egin dioBEGri azken bi hamarkada hauetan. Sarrera baxuenen taldearen kasuan, ekarpenhori hamar puntu txikiagoa 25 tartean mugitu da, bost puntu gutxiagotan Sarreraertainekoak kontuan hartzen baditugu (20), eta beste bost puntu gutxiago Ertainakbakarrik hartzerakoan, mundu
|
bataz
besteko% 5 artean mantenduz. Kasuguztietan joera beherakorra izan da.
|
|
|
Hurrengo irudian ikusten denez, egoera honen muturrean GAHak ditugu, zeinetan nekazaritza sektorearen lan indarra guztizko lan indarraren% 70 bitartean ibili den epeosoan zehar. Oso antzeko egoera islatzen dute Elikadura Defizita duten SarreraBaxuko Herrialdeek (EDSBH) 6, baina
|
bataz
beste 10 puntuko pisu baxuagoa izanik% 60 bitartean, alegia. Analisia zonaldeka eginez, Sahara Azpiko AfrikakoHerrialdeak eta Ekialde Urruna7 ageri dira nekazaritzako lan indarrak pisu handienduten zonalde gisa (Afrikaren kasuan, %75 bitartean eta Asiaren kasuan% 60 70bitartean).
|
|
|
Are gehiago, tarifikazio prozesu horrek bestebetebehar bat zekarren, arantzelen bitartez hartutako babesak izango zuen gehienezko muga zehaztea hain zuzen. Gorengo maila hori izango zen jarraian ikusikoditugun liberalizazio konpromisoek adierazten zuten
|
bataz
bestekojaitsieraren abiapuntua.
|
|
|
Lehenengoaren kasuan, negoziazioenemaitza honako hau izan zen: Gutxienez% 15 murrizteko konpromisoa hartu zen, hitzarmenaren sei urteko epe osoan
|
bataz
beste% 36ko murrizketaraino iritsiz. Garapen bidean dauden herrialdeen kasuan murrizketa txikiagoa, bataz beste% 24koa, izatea adostu zen, hamar urteko epean.
|
|
|
Gutxienez% 15 murrizteko konpromisoa hartu zen, hitzarmenaren sei urteko epe osoan bataz beste% 36ko murrizketaraino iritsiz. Garapen bidean dauden herrialdeen kasuan murrizketa txikiagoa,
|
bataz
beste% 24koa, izatea adostu zen, hamar urteko epean. Emaitza oso apala zen txandaren hasierakohelburuei begira.
|
|
2004
|
|
|
Espainian etxebizitza parke osoaren %2 baino ez da akurako etxebizitza soziala; Europako Batasuneko
|
bataz
bestekoa %18 koa da.
|
|
|
2003ko Prozedura Zibileko Legean ezarritako hainbat erreformaren ondorioz, desahuzio prozedura eraginkorrago izan zedin saiatu ziren berankortasunaren aurka borroka egiteko eta akurako merkatua suspertzeko, baina xedapen horien emaitzak mugatuak izan dira: desahuzioa eraginkor izan dadin urtebete behar da
|
bataz
besteko.
|
|
|
Baztanen, bost batailoi ezberdin ibili ziren lanean: Batallón de Trabajadores N° 1 (Elizondon eta Erratzun), Batallón de trabajadores N° 18 (Iruritan), Batallón de Trabajadores N° 64 (Amaiurren), Batallón de Trabajadores N° 114 (Arizkunen) eta Batallón de Trabajadores N° 128 Batailoi hauen preso kopuruari dagokionez, Amaiurren kokatua zegoena kenduta, besteetan, denetara, 1.056 preso zituzten, batailoi bakoitzak
|
bataz
bestez 264 preso24.Gerra bukatzean, garaileen kartzelek eta kontzentrazio esparruek 280.000 preso zituzten bere baitan eta milioi laurden errefuxiatu zeuden atzerrian. Preso hauetatik 70.000 lan batailoietan enkoadratu zituzten, garaileen hitzetan Espainia berreraikitzen hasteko (Torres, 2000:
|
|
|
Hor sortu zen Euskal Mendi Federakundea, batetik, eta bestetik, gure eskualdeko mendizaletasuna neurtuz gero, aitzakiarik ez dago, dios Alvaro Arregik. Kalkuluak egin ditu eta Euskal Mendi Federakundeak 25.000 federatu ditu; Gipuzkoan 13.000 gara eta Oñati, Bergara, Aretxabaleta, Eskoriatza, Arrasate eta Antzuolan, berriz, 4.000 Esan dezakegu,
|
bataz
beste, gurea dela federatu gehien dituen eskualdea.
|
|
|
zilar koloreko
|
bataz
jantzita,
|
|
|
Baziren, ba, haurra izateko pentsatze hutsarekin gaixotzen zirenak ere, esan zuen Kakok, eta bera emakume balitz, haietakoa izango zela ze, latza baita, mundu puto honetara ume bat ekartzea. Baziren beren umetokia alokatzen zutenak ere, Tolok esan zuen; eta, negozio polita izan behar zuela horrek,
|
bataz
bestean zortzi mila dolar balio behar zuen umetokiaren alokairuak, euroak, beste hainbeste, edo gehiago igual orain, eta prezio horretan dena sartzen zen.
|
|
2005
|
|
|
Euskal Herrian, Europako beste leku askotan bezala, etorkinak dira hazkunde negatiboari buelta eman diotenak, hein handi batean behintzat. Izan ere, gurean, emakume etorkinek
|
bataz
beste bi aldiz ume gehiago dute hemengoek baino.
|
|
|
Administrazio autonomikoaren ingurugiro sailetik aztarna ekologikoari buruzko informazioa igorri zaigu etxeetara. Horren arabera jakin behar genuke hamabost urte barru jende kopuru bera izanik kolonizatuko dugun lur eremua %50ean handitzen badugu,
|
bataz
beste norberaren aztarna ekologikoa ere nabarmenki handituko dela. Horri gehitzen badiogu garraio azpiegitura nagusia autobidea izango dela eta ondorioz autoz egingo direla joan etorri gehien gehienak, planetarekiko harremanean izango dugun joera gero eta jasangaitzagoa ezin izango dute urteroko egutegi berdeek edo bestelako kontzientziatze kanpainek aldatu.
|
|
|
Herritarrei egindako 350 galdeketek eta Behargintzaren erabiltzaileei egindako 250ek agertu dutenez, euren enpresa martxan jartzeko laguntzaren bila bertara hurbildu diren ekintzaileen balorazioa langabetuena baino hobeagoa da, “azken hauena ere
|
bataz
bestekoaren gainetik izan arren”, Landaren hitzetan.
|
|
2006
|
|
|
Jende elbarritua herritarren
|
bataz
bestekoa baino pobreagoa da mundu osoan, baina hori are larriagoa da herrialde txiroetan. Nazioarteko erakundeen datuak erabiliz, aldizkariak argitu du Munduaren Gehiengoan ezinduen %82a txirotasunaren marraren azpitik bizi dela.
|
|
|
Euskal herritarren erdia baino gehiago (50,9) hiru kide edo gutxiagorekin bizi da etxebizitza berean. Zehazki, Euskal Herrian, etxe bakoitzeko,
|
bataz
beste, 2,8 kide bizi da. Biztanleriaren laurdena baino ez da bakarrik edo beste kide batekin bizi.
|
|
|
Biztanleriaren laurdena baino ez da bakarrik edo beste kide batekin bizi. Nafarroa Garaiak etxebizitzako biztanle gehien du, 2,9
|
bataz
beste. Eta Lapurdik gutxien, bataz beste 2,3 biztanle etxeko.
|
|
|
Nafarroa Garaiak etxebizitzako biztanle gehien du, 2,9 bataz beste. Eta Lapurdik gutxien,
|
bataz
beste 2,3 biztanle etxeko.
|
|
|
ABC eta El Correo Español Diario Vasco egunkariak ditu, eta eskualdeetako beste hamar. 3,5 milioi irakurle ditu
|
bataz
beste, Komunikabideen Ikerketa Orokorrak ekainean plazaratutako datuen arabera. KIOren datu ofizialetan EAEko datuak ageri dira.
|
|
|
Deigarria da sistema horretan partikularrek energia berriztagarrietan inbertitzeko aukera dutela. Jabe bakoitzak,
|
bataz
beste, 69.394 euro inbertitzen du elektrizitatea sortzeko instalazio horretan, eta bataz besteko amortizazio epea hamar urtekoa da. Milagroko 854 jabe berriekin, Nafarroan 2.027 kide dira dauden zazpi lur sailen jabeak.
|
|
|
Deigarria da sistema horretan partikularrek energia berriztagarrietan inbertitzeko aukera dutela. Jabe bakoitzak, bataz beste, 69.394 euro inbertitzen du elektrizitatea sortzeko instalazio horretan, eta
|
bataz
besteko amortizazio epea hamar urtekoa da. Milagroko 854 jabe berriekin, Nafarroan 2.027 kide dira dauden zazpi lur sailen jabeak.
|
|
|
IV. Taula: Hiztun taldeak eta haien
|
bataz
besteko adinak
|
|
|
Etapek
|
bataz
beste 39,3 kilometro luzera eta 749 metro igoera izan dituzte, eta nahiz eta “gure lurraren orografia kontuan harturik, fisikoki edo teknikoki gogorrenak diren bideak kentzen saiatu” ziren Rosak, Mikelek eta Ekik guztira 1.178,9 kilometro luzera eta 22.461 metro igoeran egin dituzte.
|
|
|
Izpiritua hiru partetan partiturik, honela ezaguarazten du euskal izpiritua –" psikologoren" batzuei jarraiki: 1 Enteleguaz edo inteligentziaz denaz bezainbatean, estreina adimenari gagozkiola, gure herriak pentsalari eta inteligentzia gailen gutxi eman du; baina, alderantziz,
|
bataz
besteko jende adimendutsua da euskalduna209 (Hau bera arrazaren primitibotasunaren ezaugarria ei da). Irudimenaz bezainbatean:
|
|
|
Badira batzuk, barruko patiorik ez badute, bainugelan bertan alderik alde zabalduko dutenak, edo sukaldean bestela, bertako epeltasunean azkarrago lehortzeko; inola ere ez kalean, jendearen bistan. Gure etxean ez gara horren herabeak ere, baina bai diskretuak, euskaldunon
|
bataz
besteko neurrian behintzat, eta, nola leiho guztiek kalera jotzen duten, bada, esekitokiaren atzeko aldean ipini ohi ditugu barruko arropak, maindire eta alkandoraz inguratuta; ez dut esango ezkutatuta jartzen ditugunik, ez baitaukagu zer ezkutaturik, baina ez dago herri osoari kontatzen ibili beharrik ere zer koloretakoak diren nire galtzontziloak, zer modelotakoak nire andrearen kuleroak.
|
|
|
8.000 Eta erabaki dezagun beste zifra bat ere: zenbat liburu irakurtzen ditu,
|
bataz
beste, euskal irakurleak urte bakoitzean? 122436?
|
|
|
122436? Jakina egon badaudela 52 ere irakurriko dituztenak, baina
|
bataz
bestekorako berriro etorriko zaigu ondo erdiko zifra hautatzea: 24.
|
|
2007
|
|
|
Baina gezurra da. Teoria horrek dioenaren kontra,
|
bataz
besteko soldatak jaitsi egin dira urteotan mendebaldean. Bestalde, egia balitz langabe askok nahiago dutela gizarteratzeko gutxieneko soldatarekin segitzea lana egin eta soldata kaxkarra jasotzea baino, hori egia balitz, gaur langabezia den baino askoz zabalagoa litzateke, milioika gehiago, kontuan izanik zenbat milioi ari diren gutxieneko soldata irabazten beren enpleguetan.
|
|
|
Antza, landare hau beste baten bizkarroi bizi ohi da eta azken 40 milioi urteetan bere tamaina 79 aldiz biderkatu du. Gizakiak Rafflesiaren pareko eboluzioa izan balu 150 metroko altuera izango luke
|
bataz
beste.
|
|
|
Adibidez, jendeek joera dute beren ahalmenak benetan diren baino handiagoak direla sinesteko. Gutako %80k uste du autoa gidatzen ingurukoen
|
bataz
bestekoa baino trebeagoa dela. «Gatazka baten aurrean, antzeko aurreiritziekin jokatzen dute politikariek eta jeneralek, eta gerra baten aurrean gustura entzuten dituzte aholkulariek emaitza onak izango direla esanez egindako kalkuluak».
|
|
|
Mundu osoa bizi da dagokion baino gehiago kenduz planetari, NEFek kalkulatu duenez. Baina
|
bataz
beste, mundutarrok Lurrari era jasangarrian kentzen dioguna kontsumituz aurten urriaren 23ra arte iritsiko ginateke. Hori bai, munduko biztanle guztiok nahi balute Britainia Handikoen bizimaila gozatu, orduan 3,1 planeta lituzkete.
|
|
|
4.2 Adina:
|
bataz
beste 38 urte
|
|
|
Gaurko gazteen adinartean %7k euskara dute ama hizkuntza bakarra eta beste hainbestek euskara eta frantsesa. ezberdintasunak ere agertzen dira herrialde batetik bestera. BaionaAngelu Biarritz (BAB) eskualdean
|
bataz
beste %12 dira ama hizkuntza euskara dutena, bakarrik edo frantsesarekin batera. Aipatu 3 adin taldeetan %15, %12, %5 Lapurdi barnealdean bataz beste %32 eta adinarteka %47, %21, %16 Nafarroa Beherea eta zuberoan bataz beste %67 eta adinarteka %82, %64, %37 16 urtez goragoko jentetza kontuan hartuz Iparraldean 65.000 herritar euskararekin sortu gara.
|
|
|
BaionaAngelu Biarritz (BAB) eskualdean bataz beste %12 dira ama hizkuntza euskara dutena, bakarrik edo frantsesarekin batera. Aipatu 3 adin taldeetan %15, %12, %5 Lapurdi barnealdean
|
bataz
beste %32 eta adinarteka %47, %21, %16 Nafarroa Beherea eta zuberoan bataz beste %67 eta adinarteka %82, %64, %37 16 urtez goragoko jentetza kontuan hartuz Iparraldean 65.000 herritar euskararekin sortu gara. Aipatu adin taldeka 22.000, 15.000, 4.000 eta eskualdeka 12.000, 31.000, 22.000 Laburbilduz jatorrizko euskaldunak (eta elebidunak) gero eta gutiago dira adinarte
|
|
|
BaionaAngelu Biarritz (BAB) eskualdean bataz beste %12 dira ama hizkuntza euskara dutena, bakarrik edo frantsesarekin batera. Aipatu 3 adin taldeetan %15, %12, %5 Lapurdi barnealdean bataz beste %32 eta adinarteka %47, %21, %16 Nafarroa Beherea eta zuberoan
|
bataz
beste %67 eta adinarteka %82, %64, %37 16 urtez goragoko jentetza kontuan hartuz Iparraldean 65.000 herritar euskararekin sortu gara. Aipatu adin taldeka 22.000, 15.000, 4.000 eta eskualdeka 12.000, 31.000, 22.000 Laburbilduz jatorrizko euskaldunak (eta elebidunak) gero eta gutiago dira adinarte
|
|
|
Jarraitzeko gehitu diezaiogun, EHKNren Batzorde Zientifikoaren eskutik, Euskal Herrian aurreko hitz horietan aintzat hartu izan ez den kale erabilerari buruzko balantzea: " Euskal Herriko Kale Neurketa egiten hasi zenetik, hogeita bi urteko epean, 2,5 puntu egin duela gora euskararen erabilerak Euskal Herriko
|
bataz
bestekoan." Emaitza apalak dira baina, egile horien ustez, izpi baikorrez tintatuta: " Euskaldunen zenbatekoa kontuan hartuta, erabilera datuak estatistikoki espero zitezkeenak baino hobeak dira.
|
|
|
Handik hamar urtera, Italia eta Alemania soilik zeuden espainiar
|
bataz
bestekoaren gainetik.
|
|
|
Irakurtzen ari nintzena lurrean utzi, eta amaitutakoan hartzen nuen berriz, oraindik zisternaren hotsa isildu gabe zegoela. Konturatu nintzen, gutxi gorabehera, ehun orritik behin izaten dudala pixalarria, eta horrek esan nahi duela,
|
bataz
beste, hogeita hamar mila hitz irakurtzen ditudala pixa egin bakoitzeko. Beste era batera esanda:
|
|
|
Shakespeareren Romeo eta Julieta lanean, Julietak ez zituen ezta hamalau urte ere. Erdi Aroan,
|
bataz
besteko ezkontza adina neska judutarrengan hamahiru urtekoa zen. Eta Erromatar Inperioaren garaian, neska asko ezkontzen zen hamahiru urte bete aurretik.
|
|
|
batez ere Humboldt-en hizkuntzaren filosofia hartu ohi zen aintzat. Berrikiago K. Müller Vollmer, J. Trabant hizkuntzalariek agerian ipini dute Humboldt ez dela hizkuntzaren filosofoa, baizik eta ororen aurretik eta gainetik biltzaile eta ikertzaile enpiriko entziklopedikoa dela; beraz, ez hizkuntza
|
bataz
, baizik eta anizkoitzaz arduratu dela zinez. Filosofikoki ere hortik datorkio Humboldt-i bere diferentzia (gaurkotasuna):
|
|
|
Guztira, 114 kilometro egin zituzten; tartean, Udana eta Deskarga igo beharra izan zuten txirrindulariek. Irabazlearen
|
bataz
besteko abiadura 39' 26 kilometro ordukoa izan zen.Ihes egindako taldetxoak kilometro batzuk egin zituen ihes eginda. Baina, azkenean, tropel nagusiak harrapatu egin zuen taldea.
|
|
|
Jendartean ematearena bultzatu nahi bada, politika ezberdin bat litzatekeela uste dut. Nafarroan egia da gaur egun emaile asko dagoela, baina kontuan hartzekoa da ere, emaile horien
|
bataz
bestekoa gora doala. Beraz, dominak eta sariak emateaz gain, gazteriak dauden beharrak ikustea bultzatuko lukeen politika bat ezinbestekoa dela deritzot.
|