|
2000
|
|
|
" K" bat gaizki jarriz gero Villasante etorriko da eta zigortu egingo zaitu.
|
Hizkuntzari
saltsa pixka bat ematea, eta batez ere gustura egitea. Ez dugu egin jendeak hor jarritako tontakeriak esango dituela pentsatuz.
|
|
|
Esaterako, gaur egun Bilbotik jaso daitezkeen satelite seinaleei esker, seirehun kanal baino gehiagoren artean hautatzeko modua dago.
|
Hizkuntzari
dagokionez, batzuk nagusi agertzen dira (ingelesa, gaztelera eta alemana lehenik, arabiera, italiera, frantsesa eta turkiera bigarren multzo batean). Baina hauen ondoan badira kanalen bat edo batzuk dituzten bestelako hizkuntzak:
|
|
|
" Hizkuntzak informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin dugu esan lehendik esanda dagoena baino.
|
Hizkuntzari
esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena".
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagozkionbaliabideadierazgarriakikusikodituguhemen.Esaldi kontzetsibobatezhastenda, aditznagusiaezin ucatuguinai na amaieradunesaldiosagarriazosaturik.Lexikoaridagokionez, kontuanizan, ezjaquin, hitzaezdela gure, ezjakin?, gure, ezjakintasun, baizik:
|
|
|
euskaldun izate hutsa askiizango da, abertzalea ez bada ere, herri kidetasunaren sentimen lotura txertatua izateko.Hori erakusteko, honako adibide hau jarriko digu bere hausnarketan barrena: ?
|
Hizkuntzari
ez datxeko nahia, baiña bai izana. Erdaldun < euzko> edo < euzkotar> horietakobatek hau esan dezake eta pentsa zoritxarrezz < yo soy español, y no vasco>.
|
|
2001
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, «Goienkaria»ko orrialdeetan euskara batuak nagusi izaten darrai, eta, era berean, tokian tokiko euskarak presentzia handiagoa du herri aldizkari berrituetan.
|
|
|
deitura transgenikoa onetsiz; sinpleago delako, ezta??, Euskal Herriosoaren antzera, literaturarentzat merkatu soil bilakatzea eta gelditzea arriskatzendu, tradizioak bizkitartean literatur ekoizle agertzen digula.
|
Hizkuntzari
–literaturhizkuntzari, lotua den beste fenomeno bat gertatzen da, halaber, azken bospaseiurteotan:
|
|
|
|
Hizkuntzari
bagagozkio, aski da Sabinen beste hura gogoan edukitzea: kaltegarriago dela arrotz batek euskaraz ikastea ez dakit zenbat euskotarrek euskaraz ez jakitea baino.
|
|
|
Bere bidetik abiatu nahi zuen eta bere buruaren jabe izan, gizona izan daitekeen neurrian, ez inoren esanera egon.
|
Hizkuntzari
dagokion aldetik, berriz, ez zen  berrizale âorduko zenbaitek nahi zuketen adina ez, behinik behinâ, zaharzale baizik: ahoz eta izkribuz jaso zuen ondarearen zaintzaile leial, zaintzaile leial izate horrek garai hartako errepidetik baztertuko bazuen ere.
|
|
|
txit mugatua izan dela, erlijio edo hobeki eliz arazoetara iraulia gehienbat luzaroko mendeetan.
|
Hizkuntzari
darion betiko leloa, beti batekoa ez izanik ere, ez da batere aldakorra gertatu. Geure egunotan bertan, lanak izango genituzke obra mordoxka (hitz lañoz nahiz neurtuz  ondua) biltzen, dozenatxo bat bederen, geure munduko, inguruko eta urrutiagoko literaturetan sortuen aldamenean pareka dezakegunik:
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, bat datoz, gutxi gorabehera Munibe eta Larramendi, hura honekin ados datorrela esatea ez baldin bada zuzenago. Hemen piztu zen sua ez zen Gipuzkoako lurretan gelditu:
|
|
2002
|
|
|
XABIER AIZPURUA.
|
Hizkuntzari
dagokionez ez dago parekatzerik. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzan egindako azterketetan, erabilera tasarik altuenetarikoak ia beti Nafarroak ematen ditu, Nafarroako euskaldunak oso gune trinkoetan daudelako:
|
|
|
Euskararen azentuazioa ez da hizkera bakoitzari identitatea ematen dion ezaugarria soilik.
|
Hizkuntzari
melodia emateaz gain, zenbait azpi euskalkitan gramatika funtzio garrantzitsua betetzen du azentuak. Hizkuntzalari batzuen iritziz, euskararen azentuak abiapuntu bakarra izan zuen arren, denborak aurrera egin ahala, zenbait hizkeretan aldatu egin da hizkuntzaren bilakaerak eraginda.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, herriaskorenmintzairetakomaileguzaberastenjoan zeneuskara, Tuteraaldeangaraiangaraikoetorkinekgainditutagaldubazenere. Horidela eta, iberiar, zelta, erromatar, gotoetaarabiarren eragina izanzuen gureak, besteakbeste, etanolaez, hebraieraetagaskoialuzazegonzirensendo erroturikhemenmerkatari, artisauetaofizio desberdinenlokarriekin.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, Euskal Unibertsitatearen aldekoek bat egiten zuteneuskarak bertan egon behar zuela aldarrikatzean; baina, ikusiko dugun moduan, desberdintasunak nabarmenak ziren erritmoari eta kantitateari dagokionez. Horrela, batzuek ezinbestekotzat ikusten zuten unibertsitate berriak euskaraz funtzionatzea; beste askok, ordea, mailakatu egiten zuten hizkuntza horren beharra, edota kritikatu euskarari emandako gehiegizko pisua Euskal Unibertsitatearen definizioan2.
|
|
|
Sistema kaotiko batzuk ezin iragarrizkoak dira maila lokalean, baina egonkorrak globalean.
|
Hizkuntzari
dagokiola, eta hizkuntza ikasleak egitenduen hurbilketaz den bezainbatean, antzeko zer edo zer gertatuko ez ote den galdegenezake.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, elkargainkako egoera horrek ez zuen ondorio txarrik izan Bruselan.
|
|
2003
|
|
|
|
Hizkuntzari
eusten saiatu dira diasporako armeniarrak?
|
|
|
Juduen erlijioa Liburuaren erlijioa deitu ohi zen, eta deitzen da oraino. Bestalde, garrantzi handia ematen diote Liburu horiek Hitzari eta
|
Hizkuntzari
.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, Euskal Unibertsitatearen aldekoek bat egiten zuten euskara bertan egon behar zela aldarrikatzean, baina ikusiko dugun moduan, desberdintasunak nabarmenak ziren erritmoari eta kantitateari dagokienez. Hortaz, batzuek ezinbesteko ikusten zuten unibertsitate berriak euskaraz funtzionatzea; beste askok, ordea, mailakatu egiten zuten hizkuntza honen beharra edota kritikatu euskarari emandako pisua Euskal Unibertsitatearen definizioan15 Alderdi politikoen artean PSE PSOErena izan daiteke azken jarrera horren adibiderik nabarmenena.
|
|
|
Marokoarrei dagokienez, arreta berezia jartzen zaie emakumeei, eta haien tentsioak nabarmentzen dira beren herrialdeko kultura bateratzeko; izan ere, kultura horretan, emakumea gizonaren eta espainiarraren mende dago, edo azterketa ginekologikorik ez dago.
|
Hizkuntzari
dagokionez, Fidel Illanak esan zuen Madrilen bitartekari edo interprete sare bat sortzeko lanean ari direla, baina ezin izan zuen gutxi gorabehera noiz jarriko den martxan. Hala ere, adierazi zuen etorkin askok hizkuntza erabiltzen duen norbait dutela eta, gainera, “pixkanaka gaztelania ikasten ari dira”.
|
|
|
likidazionismoa, garai batzuetako hitz gogorra erabil  tzearren.
|
Hizkuntzari
enbor izatea edo bihotz izatea erdipurdika aitortzeak kontraesan hurbilak (taktikoak, agian) bideratzen lagun lezakeen arren, iruditzen zait hutsegite estrategikoa dela: etorkizun burujabea kudeatzeko arazoak ekarriko dituena, hain zuzen ere.
|
|
2004
|
|
|
Ikuskari ahalkegarria, non nahi eta noiznahi, herrian herriko hizkuntza eta kultura baten aurkako jazarpen hori, mintzaira baten pareko giza sorkaririk ez baitago, beharbada, gizatasunaren historia osoan.
|
Hizkuntzari
zor dio gizatasunaren sorkuntza gizakiak, eta Nafarroako agintariak ere gizakumetzat hartzekoak direla pentsatu nahi genuke. Horrenbestez, segi dezagun nafar euskaltzaleen eskutik, bertatik bertako lekukotasun saminduak adituz.
|
|
|
–Kolektiboki, Euskara politizatu egin behar da.
|
Hizkuntzari
eta politikari dagokien autonomia gordeaz noski eta alderdikeriara erori gabe. Euskararen despolitizazioa zapaltzaileen politika da?. 201
|
|
|
Euskaldungoaren hegemonia noraezeko baldintza ezarri dugu, euskararen estatus orokorrak hizkuntza normalizatuaren tasun nagusiak bereganatuko baditu.
|
Hizkuntzari
eta bere bizileku duen gizataldeari nagusi izateko legitimitate guztia aitortu diogu, beraz, gainerako hizkuntza eta komunitateen eskubideak zapuztu gabe. Sentidu horretan, hizkuntza bizikidetasunaren izaera gatazkatsuan ezin dugu xaloarena egin, oinarrizko giza eta nazio eskubideetan epelkerietan jardutea ez baita nahitaez jokamolderik etikoena.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, zenbait kontzeptu filosofiko euskaraz emateko arazoak izanditugu. Hizkuntz.a filosOfikoa euskaraz estandarizazio bidean dago eta, gaur egun, horriburuzko eztabaidak etengabe ematen dira gure artean.
|
|
|
Ez datxeko, noski, abertzaletasuna, abertzale izana; baiña bai naziotasun objetiboa, hau ukatu eziña egiñez.
|
Hizkuntzari
ez datxeko nahia, baiña bai izana. Erdaldun" euzko" edo" euzkotar" horietako batek hau esan dezake eta pentsa zoritxarrez:
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagozkion fenomenuak sakonak dira; oharkabean egiten da eskuarki. Horregatik, hizkuntzari buruzko teoriak, eta Hizkuntzalaritza bera, jakintza sail gazteak dira.
|
|
|
Politikari dagokionez, lehen belaun honek ez zuen bere burua jotzen ez sueziartzat, ez errusiartzat; eta Suomi bere buruaren jabe bihurtzea nahi zuen.
|
Hizkuntzari
dagokionez, suomieraren alde zeuden, eta sueziera arrotz zitzaien sendimenduz; baina, batetik, suomieraz mintzatzen ez zekiten; eta, bestetik, suezieraz idatzi zuten.
|
|
|
Baiñan ideia berriak eta tresneria berriak hor dira, herritarren buruetan eta eskuetan.
|
Hizkuntzari
bere hortan, ezer ikutu gabe, atxiki nahi izatea, atzerakoikeria da; eta, horregatixek, nahi ta ez frakasurako bidea. Hizkuntza osatu egin behar da:
|
|
|
|
Hizkuntzari
gagozkiola Karelia’ko eta Suomi’ko hizkerak oso antzekoak izan arren, dialektu desberdintasun apurrak ba dituzte. Suomi’n gaur 94% suomieraz mintzo dira, eta 6% oraindik ere suedeneraz (hauek dira kolonialisten ondoko" finlandiarrak").
|
|
2005
|
|
|
Katalanak balio dezala gauzak egiteko, ez berari begira egoteko.
|
Hizkuntzari
berari buruz filologoek baino ez dugu pentsatzen. Jendeak tresna moduan darabil, gauzak egiteko.
|
|
|
Atzetik Andaluzia, Valentziako Erkidegoa, Gaztela eta Leon, Euskal Herria eta Galizia zeuden.
|
Hizkuntzari
dagokionez, liburuen %78, 6 gaztelaniaz argitaratu ziren; katalanez, %10, 1 valentziarrez eta balearrez, %2, 3 galizieraz eta 1,7 euskaraz. Gainera, ingelesa atzerriko hizkuntzan argitaratutako tituluen %47, 3 da, eta argitaratutako guztizkoaren %1, 9 Azpimarratzekoa da, halaber, itzulitako izenburuek argitalpen ekoizpenaren %15, 8 hartzen dutela, eta ingelesetik itzulitakoak nabarmentzen direla, itzulitako titulu guztien gehiengoa baitira.
|
|
2006
|
|
|
|
Hizkuntzari
lotutako kontsumoan zentratuz, nolakoa da euskarazko produktuena?
|
|
|
Etorkizunarekiko kezka.
|
Hizkuntzari
loturik. Euskarari.
|
|
|
Ardurak dituztenak, denek dute haur hezkuntzan diplomatura edo psikologia edo pedagogian lizentziatura.
|
Hizkuntzari
dagokionez EGA ere galdetzen zaie. Beraz, haur ttikia bertze batzuen esku uztea ez bada erraz, jakin behar da profesionalak direla eta maila ona eskatzen zaiela.
|
|
|
|
Hizkuntzari
Euskal Herriko herrikide guztien baterapide denaren aitorpena egin ondoren, euskal herritarrek hizkuntzaren alorrean dituzten eskubideak gure Lege Antolapidetzaratu (sic) beharra dago, eta,, hizkuntza ofizial bietan ihardutzeko eskubidea, eta hizkuntzarekiko babesaren bermea, Euskal Herriak gordetzen duen kultura ondare baten funtsezko zati denez.
|
|
2007
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, Etxaleku mugako herria izan da. Gaur egun zailago da mugaz hitz egitea, euskaldunak leku guztietan gaudelako, nahiz eta presentzia txikia izan.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionean, ikasleak ikasten duena definitzeaz gain, orain arteko irakasteko moduen egokitzapen bat planteatzen du. Orain arteko ereduen akatsak aipatu eta modu egokiak planteatzen ditu.
|
|
|
Gaurko Euskal Herriaren barrutian, esan daiteke euskara hobeto gorde zela saltus vasconum (mendialdea) zeritzan partean, ager vasconum (lautada) delakoan baino.
|
Hizkuntzari
tinkoago eutsi izana saltus alderdian, bertako orografiak eta bizimoduak esplikatuko luke.
|
|
|
EAE, Nafarroa etaIparraldea, bi estatupean (Espainia eta Frantzia).
|
Hizkuntzari
dagokionez, hainbateskualde arautegi ezberdin daukagu, Nafarroa Garaia hiru zatitan banaturikbaitago eta Trebiñu Gaztela Leongo autonomia estatutupean.
|
|
|
Ezin gaitezke bere esparrutik atera, ezin beragandik ihes, mundutik ezin eskapa dezakegun bezalaxe.
|
Hizkuntzari
zor diogu, beraz, mundua mundu bezala hauteman ahal izatea eta, orobat, mundua kategorizatu ahal izatea, irudikatu ahal izatea, hain zuzen ere. Baina, hizkuntzaren prezioa altua dateke:
|
|
|
Condillac-ek, ezabatu Locke-k oraindik nolabait onartzen zuen gogoeta edo erreflexioaren autonomia (gogamenaren innatismoa), eta hori ere sentsazioen eraldatze eta konbinaketa geroz eta konplexuagoen, eta hizkuntzak ahalbidetzen duen abstraikuntza handiagoaren ekarpentzat joko du.
|
Hizkuntzari
begira bakarrik interesatzen zaigu hemen.
|
|
|
Eta irakurtzean, eduki literarioari ala hizkuntzari ematen zaio garrantzia handiagoa?
|
Hizkuntzari
eta literaturari, biei. Zerk egiten du liburu bat on?
|
|
2008
|
|
|
Hego Euskal Herriko Hezkuntza Dekretuetan banatuta ageri dira hizkuntzari eta literaturari dagozkion edukiak.
|
Hizkuntzari
dagozkion edukietan ez da aipatzen testu literarioen erabilerarik; aipamen bakarra Nafarroako curriculumean daukagu, ikasleen ulermen nahiz adierazpen mailan lexikoa aberasteko literatur testu klasikoak eta gaur egungo kazetaritza testuak lantzea proposatzen denean. Hortaz, hizkuntza lantzeko literaturaren erabilera aipatzen denean ere, testu klasikoei egiten zaie erreferentzia, eta ez gaur egungo literaturari.
|
|
|
|
Hizkuntzari
lehentasuna eman arren argi dago arrazari tokiren bat egiten ziola. Norainokoa zen arrazaren garrantzia beretzat?
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, jokaera ildo horretan dabilen eskolak ez dio zertan eskaini arreta txikiena ere tokian tokiko ezaugarri linguistikoei. Instituzioak bere baitan du hizkuntz eredua, eta huraxe irakasteko ardura du, bazter guztietan berdin.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, benetako errealitatea kontuan hartuko luke eredu honek, eta gizartearen nahiari erantzungo lioke. Euskarak berak eskaintzen dituen eredu desberdinen artean bereizteko orduan, ikuspuntu honen arabera gogoan hartu litzateke eskolaren inguruko gizarteak hizkuntza nola erabiltzen duen.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, badago nobela osoa zeharkatzen duen kezka nagusirik: euskararen egoera diglosikoa.
|
|
2009
|
|
|
|
Hizkuntzari
arretaz begiratzen diozue saioan.
|
|
|
Bizirik dagoena sendotu egiten du ingurukoa eta berrikuntzak integratzeko ahalmenak.
|
Hizkuntzari
bezala alardeari eta edozein festari, mesede eskasa egiten dio formoletan babestu nahi izan dezaten, betiereko ideia platoniko bilakarazteko asmoz.
|
|
|
izena ematen zaion herrian zein den arrotzago, zein dagoen baztertuago, euskaldun elebakarra ala erdaldun elebakarra.
|
Hizkuntzari
dagokionez, Euskal Herrian gaur egun euskaldun elebakarra da benetako paria bakarra.
|
|
|
|
Hizkuntzari
lotuta bide berri bat ireki zuen Euskaltzaindiak, Siadeco eta Jakinen elkarlanarekin:
|
|
|
Baina ez zen eredu hori hartu. Katalunian IECk hainbat Sekzio ditu eta horietako bat da
|
Hizkuntzari
dagokiona: –Secció Filològica?.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, hizkuntza bera kanala eta transmisioaren objektu da, ondorioztatu du ikasle batek. Euskararen transmisioaren azterketa egin du Jone Miren Hernandezek, Lasarten (Gipuzkoa).
|
|
|
"
|
Hizkuntzari
dagokionez, izurri halako batek hartua dago. Italiera gero eta hizkuntza abstraktuagoa, artifizialagoa, anbiguoagoa bihurtzen ari da; kontu arruntenak ez dira jada zuzenean esaten; gero eta gutxiago erabiltzen dira izen konkretuak.
|
|
2010
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, batez ere denok elkar ezagutzen dugun guneotan, denok izan ohi dugu gure zigilu etiketa marka... Batzuetan oso argia da, besteetan ñabarragoa edo ez hain definitua.
|
|
|
Guztira, 50 bideok hartu dute parte On Zientzia lehiaketan; horietatik, 37 Euskal Herritik iritsi dira; 8, Herrialde Katalanetatik; 2, Berlindik, eta bana Cambridge, Sevilla eta Tenerifetik.
|
Hizkuntzari
dagokionez, euskaraz 10 bideo jaso dira; gaztelaniaz, 35; ingelesez, 4, eta bat hiru hizkuntzetan.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, beste adituek esandakoaren antzekoa: izenen zerrendak, bai jainko zein literatura egileak edo bestelako izenak,, gaztelaniaz idatzita daude, latinaren itxurarekin bada ere?.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, elebitasunaren formula garatu zen EIBren ikastoletan, Eduardo Landetaren proposamenari eta Europan barrena zeuden elebitasunaren teoriei jarraiki. Horrela, ama hizkuntza (eiuskara nahiz gaztelera) abiapuntutzat hartzen zuten, eta hura finkatu ondoren, bigarren hizkuntza irakasten hasten ziren.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, aipatuta daukagu Uriarteren joera garbizalea; batez ere, Euzkadiegunkarira bidalitako kolaborazioetan agertzen dena. Egunaegunkarian argitaratutako bertso sortetan leunduta agertzen da joera hori.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, ordea, espainolek frantsesek baino eragin arinagoa izan zuten. Laster zabaldu zen gaztelera Arrif aldean, kabiletan hainbeste militar zegoelako, edo immigrante andaluzak pobreak zirelako eta eguneroko bizitzan bertako jendearekin nahasturik mugitzen zirelako.769
|
|
|
Izena ipintzea eraikuntza da, aldez aurretik ez zegoen zerbait sortzea eta mugatzea.
|
Hizkuntzari
izena ematea berebiziko ardura da, eta ez da delako hizkuntza hitz egiten duenaren zeregina izaten. Beste hizkuntza batetik ekartzen da izena askotan, beste jende hori boteretsuagoa denean batez ere.
|
|
|
"
|
Hizkuntzari
dagokionez, nahi duena lortzen du borondate kolektiboak, eta ez bakarrik hizkuntza idatziarekin eta klase ikasiekin, baizik komunitate osoarekin; eta borondate hori, makaldu beharrean, denon hizkuntza banatzeko joerak hazten utzi beharrean[...]. Gainera, borondate zuzentzailearen ahalmenean dugun konfidantza sendotzeko, norma linguistikoak zabaltzeko orain ditugun baliabideak lehengoak baino askozaz hobeak dira.
|
|
2011
|
|
|
«Uste dut material ona dela, euskalakariak modan jarri direnean, kulturakariak egiten laguntzeko».Lehen liburukiak Hizkuntza eta ideologia eztabaidak azpi izenburua du.
|
Hizkuntzari
dagokionez, 50eko hamarkadan «arazo handiak» zeuden idazteko hautatu beharreko ereduaren inguruan. Resurreccion Maria Azkuek proposatutako gipuzkera osotuaren eta Federico Krutwigek proposatutako lapurtera klasikoaren artekoa izan zen eztabaida nagusia.
|
|
|
New Yorken lur hartu zuenetik urte asko pasatu diren arren, Baztango euskara ederra darabil Olabek.
|
Hizkuntzari
eusten dio. Ez du, aldiz, herria, familia eta lagunak agurtu zitueneko unea gogoratzen.
|
|
|
Hartara, hizkuntzari orpoz orpo loturik dagoen estatus kulturala eta soziala auzipean jartzen badiote, botereari darizkion orroak ez dira nolanahikoak izango.
|
Hizkuntzari
loturik dauden inplikazio sozialak eta politikoak, kulturalak eta nazionalak, orduan jartzen dira borborka boterearen buru bihotzetan.
|
|
|
Eta ez dago esan beharrik euskal izena ematen zaion herrian zein den arrotza, zein den arrotzago, zein dagoen baztertuago, euskaldun elebakarra ala erdaldun elebakarra.
|
Hizkuntzari
dagokionez, Euskal Herrian gaur egun euskaldun elebakarra da benetako paria bakarra?. Markos Zapiain, Talatik tiroka, Elkar, 2009, 131 or.
|
|
|
Hizkuntza bat aintzat hartua izatea nahi bada, hizkuntza horren erabilera esparruak ezin dira hiztunaren psikologia sozialean zalantzaz jositakoak izan.
|
Hizkuntzari
darion irudia hizkuntz praxiaren parte delako hiztunarengan, eta, horrenbestez, eragin zuzena dauka hark honen jokabidean. Hizkuntzaren estatus soziolinguistiko objektiboa kaskarra denean, hizkuntzari buruzko oharmena ere halakoxea da, eta, azkenean, ahulak ahuleria besterik ez dakar.
|
|
|
Ez daukagu arabieraz mintzatzeko aukerarik, nahiz eta bi hizkuntzak ofizialak izan estatu juduan.
|
Hizkuntzari
dagokionez, teorian eskubide berberak ditugu, baina gero hori ez da betetzen. Edozein israeldar lasai bizi daiteke arabiera jakin gabe, eta gu, berriz, hebreera ikastera behartuta gaude, eguneroko bizitza aurrera eraman ahal izateko??.
|
|
|
Ez dagoela pareko harribitxirik giza zibilizazioaren historian.
|
Hizkuntzari
zor diogula bereziki adimenaren, oroimenaren, pentsamenduaren eta irudimenaren bideak urratu duen ibilbide miresgarria. Aniztasunaren galeraz ari garen bezainbatean, beraz, ez dago zalantzarik, gure aldetik, naturaren oparotasuna baino baliotsuagoa dela gizakiaren sorkari hau:
|
|
|
–
|
Hizkuntzari
bizia bermatzen dion multzoak lurralde bat behar du, hots, euskara entzun eta esan eta ikusgarri izanen den geografia politiko bat. Autodeterminazio linguistikoa, lurrak hiztunak eman ditzan, hiztunak mundua landu ahal izan dezan?.
|
|
|
Zer esanik ez, berriz, demografiaren zenbatekoa eta lurraldearen luze laburra, eta, azkenik, berariazko historia, hizkuntza eta kultura ere zalantzapean ezarriko zaizkie.
|
Hizkuntzari
dagokionez honakoa gertatu ohi da sarri askotan: hots, herri mintzairaren izaera, kategoria, edozein dialektoren mailara murriztuko dute hegemoniaren talaiatik.
|
|
|
Ahozkotasunadiotneureizenburuan, euskarazgutxierabilirikohitza, nolabaitinguruerdaretan, oralidad, oralité, oralityedodasMündliche, ohi denarenordezkogisa.Adjektiboa duguezagunagokontzeptu horretarako hurrekohizkuntzetan: ahozkoa, hauda,, oral, mündlich?.
|
Hizkuntzari
gagozkioneanahozkohizkuntza/ hizkeradarabiltzagu, etaeleederrez mintzo garelarik, ahozkoliteratura.Kontzeptuhonengarapenhedapena, idatzizkoarenaurrezaurregertatuda, harenantonimo edoaurrezaurreko zentzua edo arloaadierazi, bereizietazehazteko. Bestehitz bat ereusu
|
|
|
|
Hizkuntzari
prestigioa emateko ahalegina
|
|
|
Lehena, hizkuntza ereduari dagokio, eta bigarrena, gaiari.
|
Hizkuntzari
dagokionez, Bastarrikak, Arantzazuko beste fraide euskaltzaleen modura, XX. mendearen hasierako euskal idazleak eredu gisa zituen, «Iakintzaarloan ari naizenean garakoeri jarraitzen diet, beste biderik ezagutzen ez dutalako» (Bastarrika, 1958: 96) eta zeharka, Txillardegiri aurpegiratzen zion euskal idazle horien gaineko ezezagutza, nolabait aditzera emanez, erabili zuen euskara eredua kaskarra zela.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, Euzko Gogoak gerraurreko euskara moldean idatzi arren, onartu egin zuen egile gazte batzuek zerabilten hizkera berritzailea, adibidez Krutwig-ena. Krutwig gazteak bai poesia bai prosa ere lapurtera klasikoz idatzi eta argitaratu zuen Euzko Gogoan.
|
|
|
|
Hizkuntzari
lotutako aldagaia, berriz, hizkuntzen arteko distantzia linguistikoarena da. Cenozen arabera, familia bereko eta kontaktuan egon diren hizkuntzak ikastea errazagoa izan daiteke.
|
|
|
Logopeda hizkuntzari, ahotsari eta hizketari eragiten dieten nahasteez arduratzen da.
|
Hizkuntzari
, ahotsari eta hizketari eragiten dieten nahasteen diagnostikoaz eta tratamenduaz arduratzen den profesionala da logopeda. Haien lana ezinbestekoa da arazo horiek konpontzeko; izan ere, espezialista horiek garaiz esku hartuz gero, disfuntzio ohikoenak zuzendu daitezke, zailtasun handirik gabe.
|
|
|
Herria miseriaraino pobretu dute, biztanleriaren %70 baino gehiago pobrezian bizi da.
|
Hizkuntzari
dagokionez, frantsesa da hizkuntza kultua eta ofiziala, eta kriolloa, frantsesa eta gaztelaniaren eragin handia duena, koofiziala da. Orduko sasoian bizi zirenen hizkuntzaren ia arrastorik ere ez dago.
|
|
|
10etatik 6k 3 urte baino gehiago darama Lakuntzan bizitzen eta 10etik batek urte bat baino gehiago.
|
Hizkuntzari
dagokionez, %97k gaztelania ulertzen du eta lautik batek euskara(" gehiago balute kopurua handiago litzateke. Guk ez badugu hitz egiten ezin inori ezer eskatu", zehaztu zuen Anduezak).
|
|
2012
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionean, zein behar du EiTBren etorkizunak?
|
|
|
|
Hizkuntzari
eustea eta hizkuntza ordezkapena ikerbide kualitatibotik jorratu duten lanen artean ikuspegi antropologikoa da sakontasun handiena erdietsi duena. Azterbide hori jorratu duten ikertzaileendako hiztunen hautuek beren kultura balioak islatzen dituzte eta hautu horiek hizkuntzaren irauteari edo galtzeari eragiten diote.
|
|
|
20 gizonezko zuriz osatutako talde batean bizpahiru beltz, emakume edo gay baldin badaude, talde integratua zela gogoratuko dute gero.
|
Hizkuntzari
dagokionez ere, hitz enblematiko bat edo noizean behin esaldi bat erabiltzea nahikoa izan daiteke gehiengoaren hizkuntzako hiztun batek interakzioa edo ekitaldia gutxiengoaren hizkuntzan gertatu dela gogoratzeko (Hill 2008).
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, oso dira datu adierazgarriak. Hiru hizkuntzen artean (euskara, gaztelania eta ingelesa) nahiko modu parekatuan banatzen dute dagoen denbora.
|
|
|
Gaur egun, zaintza lana egiteko zeregina aitortzen dio RAEk bere buruari: Hiztunen beharrizanetara etengabe egokitzeak Espainiar
|
Hizkuntzari
ekar diezazkiokeen aldaketek ez dezaten eten hispaniar eremu guztian daukan oinarrizko batasuna.
|
|
|
3 arloa:
|
Hizkuntzari
dagozkion soinu adierazgarriekin esperimentatzea. Kanten bukaerak, esaldiak, hitzak oroitzea eta errepikatzea.
|
|
|
Gutuna beti itxi behar zaie hautagaitza baloratzen dutenei, eta, horrez gain, haiekin topo egiteko interesa erakutsi behar zaie, ahal izanez gero, sartu nahi den zentroko kide izateko edo aplikatu nahi zaien beka programaren parte izateko.
|
Hizkuntzari
dagokionez, hartzailearen araberakoa izango da beti. Oro har, atzerriko ikastetxe batean lanpostua eskatzen bada edo beste herrialde batean ikasketak egiteko eskubidea ematen duen beka bat eskatzen bada, ohikoa da ingelesez idaztea.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, Gandhi erradikala da: behin eta berriro ikusiko diogu bere ama hizkuntza, gujaratera, hizpidera ekartzen haren erabilera defenditzeko.
|
|
2013
|
|
|
Baina egunkariek berebiziko ekarpena egiten dute komunikazioaren bidez; oso tresna baliagarriak dira kultura eta hizkuntza erakusteko.
|
Hizkuntzari
eustea da garrantzitsuena. Hizkuntzarik gabe, ez ginateke gutxiengoa izango.
|
|
|
Urteotan EHUk, Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako MINECOk diruz lagundutako zenbait ikerketa proiekturen buru izan da eta gaur egun ere ikerketa proiektu bat zuzentzen du MINECOren babesean, euskararen hizkeren gramatika bat egiteko asmoz.Artikulu askoren egilea, bakarka eta elkarlanean. Bi liburu eman ditu argitara Jon Ortiz de Urbinarekin batera,
|
Hizkuntzari
itzulia 80 hizkuntzatan (2007, UEU) eta Datiboa hiztegian (2010, EHU). Euskaltzaindiaren Gramatika batzordeko kidea da.
|
|
|
Naturaren aldekoek onartzen dute; kulturaren aldekoek, berriz, ez.
|
Hizkuntzari
dagokionez, Pinkerrek onartzen du.
|
|
|
Horretarako, hizkuntzak duen berezko indarra eta magia bilatzen dute guztiaren gainetik.
|
Hizkuntzari
txirbilak ateratzen saiatzen dira; hizkuntza behartzen; isil dauden hots, irudi eta ideiak hizketan jartzen. Horri guztiari esker, poetek aurkitzen dute bilatzen ez zutena ere; inoiz burutik pasatu gabea; kontrolatzen ez dutena...
|
|
|
Halatsu da nire kasuan ere.
|
Hizkuntzari
eta kulturgintzari buruzko ardura eta oldozpena zati mugatua dut nigan.
|
|
|
Irtenbide errazena, beherapenak aplikatzea da.
|
Hizkuntzari
eta identitateari teorian garrantzia eman diskurtsoetan. Politika errealean, hainbat programa martxan jarri, nahikotasun mailatik urrun, eta egiaren orduan gazteleraren aldeko apustua egin.
|
|
2014
|
|
|
Lertxundik esan zuenez, poetek hizkuntzaren berezko indarra eta magia bilatzen dute guztiaren gainetik.
|
Hizkuntzari
txirbilak ateratzen saiatzen dira; hizkuntza behartzen; isil dauden hots, irudi eta ideiak hizketan jartzen.
|
|
|
Txotxongiloen ideia hatsarretik bagenuen.
|
Hizkuntzari
irudiak ere gehitu nahi izan dizkiogu.
|
|
|
|
Hizkuntzari
dagokionez, lurralde aliatu batean egotea bezalakoa da. Gainontzeko guztiari dagokionez, Brasilek ez gaitu ezagutzen, ez gara bere interesekoak, ez gaitu behar.
|
|
|
Bada zer eztabaidatu eta zer aztertu hemen, zeren eskaintzen dugun honek edo eskaintzeko erak erakargarritasun falta nabarmen bat du ziurren.
|
Hizkuntzari
loturiko gaietan, egiten den hori ondo egiteak badu erakarmenik, jakina, zeren kantitatea pixkanaka badoa eta geldoegi ari bada ere, kalitateak izugarri egin du gora. Horretan, beraz, zoriontzekotan gaude.
|
|
|
ibero, zelta, feniziar, erromatar, germaniar, arabiarrak. Posible da, baita ere, odol espainol tantarik gabeko bat etorri, eta guztiz guztiz espainol bilakatzea1781
|
Hizkuntzari
dagokionez, orobat: ez da hizkuntza nazioaren egile, nazioa hizkuntzaren egile baizik(, el idioma es un producto del espíritu nacional, lejos de ser la causa agente del mismo?) 1782 Konklusioan:
|