|
2007
|
|
|
Sorbaldak altxatu ditut, ideiarik ere ez dudala adierazi nahian. Bizirik zegoenean noizbait entzun nion Joxeanen aitari halakorik esaten, baina batek daki egia zen, azken urteetan nahiko galdua
|
baitzuen
burua.
|
|
|
Etxeko gauza ttipiekin lapurtze ikasketak egin nituen eta inguruko haur lagunekin gaizkintza ezpezializazioa. Emeki emeki, eskolako bidea ahantzi ere arbasoen ez jakinean, eta han ibiltzen nintzen bakarretan, sekulako zozokeriak ene gain ziren, errientak ez
|
baitzuen
bururik ematen ahal ere, bereziki etxean ebatsi supizteko batzuekin ene aurreko mutiko pixtolet baten dabantalari su eman nioenan, baizik eta ene ama laidoztatu zuelako. Hori izan zen eltzea gainditu zuen ttorta, eskolako aitzindariak ene aitatxi amatxi galdekatu zituen" ez da posible, ez du hola segitzen ahal, ez hemen hasteko" eta ene arbasoek segidan, hain ziren despitatuak, ene balentriak kontatu ene aitari:
|
|
2008
|
|
|
Reginak bere ezkontza
|
baitzuen
buruan, Nazariorekin bizitza osorako lotuko zuena. Esan nahi baita Reginak buruhauste bat baino gehiago behar zuela, mundu guztiak esaten baitzion ezkontza batean ezkon egunekoa zela errazena, ezkon aurrekoekin eta ezkon ondokoekin konparatuta zer esanik ez, eta ezkon aurrekoak, jauregi barrua beharrekoaz hornitu eta apaindu, langileen lana gainbegiratu?
|
|
|
Nire eskuetan bazeunde, ordea, beste moja klase bat izango zinateke??. Ama nagusiaren burua, beraz, zurrunbilo bat zen, batetik bestera zeramana, baita Ernestinaren irritik, segundo erdi ere ez zuen iraun irri hark, Ernestinak, ama nagusia zelatatzen ari zitzaiola ohartu orduko jiratu
|
baitzuen
burua lehengo tokira, frai Millanen irrira ere:
|
|
|
Euskal ikerketen garapena eta literaturaren indartzea elkarri lotzean garbiki erakusten du beste garai batean sartua dela euskal literatura. Ez da ahantzi behar horren berri bazuela orduan, goi maileko euskalzaleen mugi mendu horretan parte hartzen
|
baitzuen
buru belarri.
|
|
|
Zeren une jakin batzuetan, adibidez 1914an edo 1938an, ordena erlijioso batera osotara erretiratzeko asmoa izan zuenean, erabaki hori guztiz bazen ere euskalgintza jarduerekiko bereizia, beste hainbat kasutan, korporatibismo erlijiosoa euskalgintzarekin lotzen saiatu zen. Horren adibiderik behinena 1909ko Zurtzaingo egitasmoa izan zen, euskarazko hezkuntza katolikoa, hots, fedea eta euskara, biak, hedatuko zituen korporazioa sortzea izan
|
baitzuen
buruan. Hain kasu nabarmenak izan ez arren, oso ohikoa izango zen Azkuerengan bere hainbat proiektu euskaltzale eliz korporazioen bitartez bideratzeko saioa; alde batetik indargarria izan zitekeena (ekimenenak erakunde eta plataforma babesle baten gerizaz bermatzen baitzituen), baina bestetik klerikalismoaren eta gizarte zibiletik aldentzearen karga ezar ziezaioketenak.
|
|
|
Nire eskuetan bazeunde, ordea, beste moja klase bat izango zinateke...". Ama nagusiaren burua, beraz, zurrunbilo bat zen, batetik bestera zeramana, baita Ernestinaren irritik –segundo erdi ere ez zuen iraun irri hark, Ernestinak, ama nagusia zelatatzen ari zitzaiola ohartu orduko jiratu
|
baitzuen
burua lehengo tokira– frai Millanen irrira ere: irri hura, frai Millanek" In nomine Patris..." esan zuen bitartean egin zuena eta ama nagusiak, zegoèn egoeran zegoelako –errealitatearen pertzepzio zorrotzegia kamutsegia ere bada maiz–, sakrilegotzat eta diabolikotzat hartu zuena seguruenik.
|
|
|
Reginak bere ezkontza
|
baitzuen
buruan, Nazariorekin bizitza osorako lotuko zuena. Esan nahi baita Reginak buruhauste bat baino gehiago behar zuela, mundu guztiak esaten baitzion ezkontza batean ezkon egunekoa zela errazena, ezkon aurrekoekin eta ezkon ondokoekin konparatuta zer esanik ez, eta ezkon aurrekoak –jauregi barrua beharrekoaz hornitu eta apaindu, langileen lana gainbegiratu... eztei soinekoa erosi, gonbidatuen zerrenda osatu, eta abar, eta abar– ongi prestatu eta hobeto lotu nahi baitzituen, eta ezkongaiek trukatutako azken bizpahiru gutunetan ez baitzuten beste gairik jorratu.
|
|
2009
|
|
|
Tutu malgua trebetasun handiz maneiatzen zuen emakumeak, baina Japonian arraroa bada ere berari argazkia ateratzea ukatu zion zuzendariari. Emakumeak arrastoa utzi zuen berarengan, ezin
|
baitzuen
burutik kendu emakumea eta ezezkoaren atzean zegoen arrazoia.
|
|
|
Maria Bibiana pozak airean zegoen, eta ulertzekoa zen: ahizpak shocka izan zuenetik ez
|
baitzuen
burua altxatzen; eta, harekin ospitalera joan zenetik, hari begira bizi zen, bere burua ukatzeko gertu, Adarena berresteko asmotan; Adari bazkaltzen eta afaltzen laguntzen zion, egonarri handiz; honek ohea bustitzen zuenean, berriz, Maria Bibianak garbitu eta azpiko galtzak eta izarak aldatzen zizkion; Maria Bibianak, beraz, gogoan behar zuen Adari egindako promesa, noiz eta ahizpa halaxe mintzat... –Ez nazazu utz, ezta min egiten badizut ere?;. Hitz ematen dizut?, erantzun zion Maria Bibianak; Adak, baina, nekez egin ziezaiokeen minik, zegoèn egoeran?
|
|
|
Lepantotik etxerako bidean, betaurrekoak hautsi izanaren ondorioz, zauri axaleko bat zuen Damasok belaunean, odol-jario txiki bat eragin ziona: Teofilo Mariak, halere, berehala sendatu zion, plantain hosto listuz josi bat bertan ipinita?, orbetar anaiek, lehenik, beren poza erakutsi zioten elkarri, gertatuak gertatuta gero laurak sentitzen baitziren bat, inoiz ez bezala aspaldiko partez, baita Teofilo Maria eta Domingo ere, honek ezin
|
baitzuen
burutik kendu anaia zaharrenak Eduardo Zetaren aurrean egin ziòn defentsa, guztiaren errua lurrezko eltzeari egotziz: mundiala egon zara, abokatu bikain bat bezala, ekarri bostekoa, Teo!
|
|
|
gibel asmoren batek gidatzen zuenik, Miryamek ere halatsu? bai baitzirudien ezen neskak, Domingok eskainitako hitzezko makuluarekin nora ezean zebilenak, orduantxe aurkitu zuela lurra, lur ezegonkor bat ziurki, baina lur bat gutxienez?, begiak itxi eta ezker eskuin mugitu
|
baitzuen
burua, keinu harekin Domingori esan nahi balio bezala: –Lasai?; mutilak neskaren keinu hura ikusi zuen, jakina, hasieran begia alaitu eta halako lasaitasun bat eman ziona; edo inozo baten moduan jokatzen ari zen orduan ere Domingo?, zeren beste gauza bat esaten ari baitzitzaion Miryam, ausaz, keinu haiek, begien ixtea eta buruaren ezezkoa?
|
|
|
bai mahaia argitzen zuèn kriseilua; bai afariaren xehetasunak, jan zituztèn hiru oilasko erreak, eta edan zituztèn garagardoak, hauek neurriz, ezohiko bilera hartan bizarduna baitzen gehien agintzen zuena, afaria eta afalondokoak berak ordaintzeko asmoa zuenez gero, eta apostoluak, anarkista egin zenean ere Kristo miresteari utzi ez zionak, bere iritzi partikularrak baitzituen puntu hari buruz: ...kortu??; eta bai afaltiarrek elkarri egindako aieruak eta iradokizunak ere, afalondoko tratu eta negozioen ingurukoak, zeinetaz Domingok ezer gutxi esan baitzezakeen, mundu hura ezagutzen ez zuen neurrian nekez jakin baitzezakeen mundu hura arautzen/ desarautzen zuèn hizkera, hara sartzeko aukera zabal ziezaiokeena; Domingok bazuen, baina, hura baino kezka larriagorik, afari osoan ezin kendu izan
|
baitzuen
burutik ideia bat, obsesio bat, obsesio guztiak bezala joan orduko etortzen zitzaiona, etorrera bakoitzean burura indartsuago itsasteko, argi eta garbi ikusten baitzuen, afalorduko entretenigarrien ondotik bakarrik geratuko zela emakume haietako batekin, eta orduan zer?; horregatik, afalduta gero bizardunak erabaki zuenean: –Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta:
|
|
|
baita heroikoagoa ere, ondorioz?, ez al zen bera ere aparatuari begira harri eta zur gelditzen, liluratuta bezala?; eta, halere, bera. Nazario? gizon praktikoa zen, lurrari lotua bizi zena, hainbesteraino, non nekez aterako
|
baitzuen
burua amildegi ertzera, behean urre meategirik izan ezean: esan nahi baita Nazariok, bere baitaren baitako ikuspegitik, erokeriatzat behar zituela hegaldi haiek; eta, hala eta guztiz ere, beste ikuspegi batetik, bere testosteronaren lubakietatik, adibidez?, onartzen zuen, onartu beharra zuen?
|
|
|
Adaren buruaren goitik beherako mugimenduak etengabekoak ziren bederen?, pixkaka hoztuz joan zen arte, buru mugimenduak bakantzen zituela, baita azkenean eten ere, zertan zebilen, izan ere, fonografo bat erosten, azken aldian etxekoa jarri ere egiten ez bazuen, musikak, garai batean ez bezala, ohi baino goibelago eta malenkoniatsuago uzten zuelako??, saltzaileari bizkar emanez dendatik alde egiteko; beste egun batean, elizako tresnak eta eliz irudiak saltzen zituèn denda batean sartu eta, sartu ahala, Ama Birjina baten irudia seinalatu zion Adak saltzaileari, erakusleihoak beirate luze zabalak zituen, halako eran non kanpotik ere ederki antzematen baitzitzaion barruan gertatzen ari zenari?, huraxe zelakoan, ausaz, lurreko amari. Reginari? egin ziezaiokeèn oparirik onena, hark ez
|
baitzuen
burua altxatzen Pagoagara azken aldiz joan zenetik, hitzik ez zuèn iruzur baten lekuko zuzena izan zelako; hantxe zapuztu zen, antza, Reginaren bizitza osoko ametsa, baina hantxe zegoen bera. Ada?, amari errotik kendu ziotèn ametsa bere lekuan jartzeko prest, leku ezin egokiagoan!; ez al zuen, bada, amak, Ama Birjinaren ohorez, leku berezi hura eraiki Regina enean bertan?; oi, Regina eneko, arrosen arkupe?
|
|
|
Baina, zerbait gehiago ere egin zuen Lopezek, zerbait gehiago irakurri zuen Lopezek ez
|
baitzuen
burua altxatu paperetik, ez baitzuen begiz galdu norbaitek, agian, Madriletik, diktatzen zion testua; diktadoarena ere propaganda teknika bat da. Historia bortxatu zuen aspaldian egiten ez zen bezala Lopezek Gernikari buruz, eta frankismoa errebisatuz egiten den bezalaxe, hain zuzen:
|
|
|
...hitz haiek, non nekez pentsatuko baitzuen inork –balizko behatzaile desinteresatu batek, esate baterako– gibel asmoren batek gidatzen zuenik, Miryamek ere halatsu... bai baitzirudien ezen neskak, Domingok eskainitako hitzezko makuluarekin nora ezean zebilenak, orduantxe aurkitu zuela lurra –lur ezegonkor bat ziurki, baina lur bat gutxienez–, begiak itxi eta ezker eskuin mugitu
|
baitzuen
burua, keinu harekin Domingori esan nahi balio bezala: " Lasai"; mutilak neskaren keinu hura ikusi zuen, jakina, hasieran begia alaitu eta halako lasaitasun bat eman ziona; edo inozo baten moduan jokatzen ari zen orduan ere Domingo?, zeren beste gauza bat esaten ari baitzitzaion Miryam, ausaz, keinu haiek –begien ixtea eta buruaren ezezkoa– ukoaren adierazpideak ere izan baitzitezkeen, Domingoren beraren aurkako ukoarenak; baina eta orduan, Miryamen aurrean zuritzeko zuèn gogoa Domingori are zuriagotu zitzaiolako, beharbada, honela mintzatu zitzaion neskari:
|
|
|
ez al zuen, bada, bere zoritxarrak aparatu on bat merezi –hain zegoen zaharkitua etxean zutena! –, musikaren notak eta soinuak modurik fidelenean erreproduzituko zituena, zoritxarra musikaren edertasun akatsik gabean guztiz urtu zekion behingoz?; galdetu zion prezioa saltzaileari, sartu ziren elkarrizketa luze batean –saltzaileak aparatuaren kualitate eta bertute guztiak aipatzen zizkion, Adak entzun egiten zion bitartean, aldeko jarrera batean hasieran: ...un batean, elizako tresnak eta eliz irudiak saltzen zituèn denda batean sartu eta, sartu ahala, Ama Birjina baten irudia seinalatu zion Adak saltzaileari –erakusleihoak beirate luze zabalak zituen, halako eran non kanpotik ere ederki antzematen baitzitzaion barruan gertatzen ari zenari–, huraxe zelakoan, ausaz, lurreko amari –Reginari– egin ziezaiokeèn oparirik onena, hark ez
|
baitzuen
burua altxatzen Pagoagara azken aldiz joan zenetik, hitzik ez zuèn iruzur baten lekuko zuzena izan zelako; hantxe zapuztu zen, antza, Reginaren bizitza osoko ametsa... baina hantxe zegoen bera –Ada–, amari errotik kendu ziotèn ametsa bere lekuan jartzeko prest, leku ezin egokiagoan!; ez al zuen, bada, amak, Ama Birjinaren ohorez, leku berezi hura eraiki Regina enean bertan?; oi, Regin... nik egin dizut tokia, eta orain zatoz Ama Maria!; hutsarteak bi metro eskaseko garaiera zuen eta metro erdi zabal, eta horregatik hartu zuen saltzaileak metro xingola, Adak eskatuta; saltzaileak, gero, ahoa bi aldiz zabaldu, eta Adak bi aldiz eragin zion buruari, gora eta behera; azkenik, biek ala biek agur egin zioten elkarri, irri zabala ezpainetan, tratua hantxe itxi balute bezala; biharamunean, baina, Ada dendara itzuli, eta buruaz ezetz esan zion saltzaileari erabakitasun handiz:
|
|
|
Maria Bibiana pozak airean zegoen, eta ulertzekoa zen: ahizpak shocka izan zuenetik ez
|
baitzuen
burua altxatzen; eta, harekin ospitalera joan zenetik, hari begira bizi zen, bere burua ukatzeko gertu, Adarena berresteko asmotan; Adari bazkaltzen eta afaltzen laguntzen zion, egonarri handiz; honek ohea bustitzen zuenean, berriz, Maria Bibianak garbitu eta azpiko galtzak eta izarak aldatzen zizkion; Maria Bibianak, beraz, gogoan behar zuen Adari egindako promesa, noiz eta ahizpa halaxe mintzat... " Ez nazazu utz, ezta min egiten badizut ere";" Hitz ematen dizut", erantzun zion Maria Bibianak; Adak, baina, nekez egin ziezaiokeen minik, zegoèn egoeran... nahiz eta, zegoèn egoeran zegoelako, inoiz baino min handiagoa egiten zion, Adaren gogogabezia desertu bat balitz bezala, guztiengandik erremediorik gabe bereizten zuena; hala, bada, Maria Bibianak bakardadeak jota behar zuen, eta Adarekin ibiltzeko era hura zuen, ausaz, bere bakardadearen ezaugarria, biak elkarrekin balebiltza bezala, bai, baina bakoitza bere aldetik, desertuaren alde banatan, eskuak eta besoak bereiz; horregatik Maria Bibianaren poza eta horregatik Maria Bibianaren alaitasuna, Adaren besoak berea kateatu zuenean.
|
|
|
bai mahaia argitzen zuèn kriseilua; bai afariaren xehetasunak –jan zituztèn hiru oilasko erreak, eta edan zituztèn garagardoak, hauek neurriz, ezohiko bilera hartan bizarduna baitzen gehien agintzen zuena, afaria eta afalondokoak berak ordaintzeko asmoa zuenez gero, eta apostoluak, anarkista egin zenean ere Kristo miresteari utzi ez zionak, bere iritzi partikularrak baitzituen puntu hari buruz: ...–; eta bai afaltiarrek elkarri egindako aieruak eta iradokizunak ere, afalondoko tratu eta negozioen ingurukoak, zeinetaz Domingok ezer gutxi esan baitzezakeen, mundu hura ezagutzen ez zuen neurrian nekez jakin baitzezakeen mundu hura arautzen/ desarautzen zuèn hizkera, hara sartzeko aukera zabal ziezaiokeena; Domingok bazuen, baina, hura baino kezka larriagorik, afari osoan ezin kendu izan
|
baitzuen
burutik ideia bat, obsesio bat, obsesio guztiak bezala joan orduko etortzen zitzaiona, etorrera bakoitzean burura indartsuago itsasteko, argi eta garbi ikusten baitzuen, afalorduko entretenigarrien ondotik bakarrik geratuko zela emakume haietako batekin, eta orduan zer...; horregatik, afalduta gero bizardunak erabaki zuenean: " Oilaskoak jan ditugu, eta orain oilandak falta:
|
|
|
(•) Nazario Orbek ez zituen gauzak, beharbada, hain garbi, eta horregatik geratu zen isilik, halako zerbait esan baitzezakeen, bestela: ...ia zen bazutela hegaldi haiek zerbait zirkutik, baina zeruko oihal urdin infinituak beste dimentsio bat ematen zion aeronautikari, hagitzez ere monumentalagoa... baita heroikoagoa ere, ondorioz–, ez al zen bera ere aparatuari begira harri eta zur gelditzen, liluratuta bezala?; eta, halere, bera –Nazario– gizon praktikoa zen, lurrari lotua bizi zena, hainbesteraino, non nekez aterako
|
baitzuen
burua amildegi ertzera, behean urre meategirik izan ezean: esan nahi baita Nazariok, bere baitaren baitako ikuspegitik, erokeriatzat behar zituela hegaldi haiek; eta, hala eta guztiz ere, beste ikuspegi batetik –bere testosteronaren lubakietatik, adibidez–, onartzen zuen –onartu beharra zuen– hegaldi haiek egiteko ohi ez bezalako adorea behar zela –potroak behar zirela, alegia:
|
|
|
Lepantotik etxerako bidean –betaurrekoak hautsi izanaren ondorioz, zauri axaleko bat zuen Damasok belaunean, odol-jario txiki bat eragin ziona: Teofilo Mariak, halere, berehala sendatu zion, plantain hosto listuz josi bat bertan ipinita–, orbetar anaiek, lehenik, beren poza erakutsi zioten elkarri, gertatuak gertatuta gero laurak sentitzen baitziren bat, inoiz ez bezala aspaldiko partez, baita Teofilo Maria eta Domingo ere, honek ezin
|
baitzuen
burutik kendu anaia zaharrenak Eduardo Zetaren aurrean egin ziòn defentsa, guztiaren errua lurrezko eltzeari egotziz: mundiala egon zara, abokatu bikain bat bezala, ekarri bostekoa, Teo!
|
|
2010
|
|
|
Guk geuk ere ezagutu genuen markesa, hamar bat urte izango nituen orduan?, gure etxera etorri eta hilabete eskas bat egin baitzuen bertan; bisita hura ezin hobeto etorri zitzaion gure amari, egia esan, amak ez
|
baitzuen
burua altxatzen Benjamin Maria urtebete eta erdi lehenago hil zenetik, nire kalkuluak oker ez badaude; izan ere, markesa gure etxean sartzea eta amaren aurpegia erabat aldatzea, guztia bat izan zen; arratsaldean iritsi zen, eta, amak markesa bere logelan egokitu ondoren, egongelara bildu ginen etxean geundèn guztiok, solasean aritzeko, aita etxeratu eta afaltzen hasi ginen arte.
|
|
|
Amak, lehen egonalditik etxera itzulita gero, pasioz eta liluraz hitz egin zien etxekoei,. Lurra zeruan, hori da Pagoaga!? behin eta berriro errepikatzen zuen bitartean, eta nik baietz, arrazoi zuela, hura ikusi egin behar zela, batzuei ikusezina ikusteko modua gertatzen zitzaielako eta beste batzuei ikusezina sentitzeko modua; etxean geundenon artean, baina, Maria Bibianak soilik egiten zigun kasu pixka bat, Adak beste nonbait
|
baitzuen
burua, igarri ere, igartzen zitzaion, nahiz eta nik nekez suma nezakeen non?, eta izeba Ernestinak bere bide espiritualari lotuta jarraitzen baitzuen, biluztasunetik eta egunerokotasunaren mundu txikitik hurbilago, handitik baino.
|
|
|
Guk geuk ere ezagutu genuen markesa —hamar bat urte izango nituen orduan—, gure etxera etorri eta hilabete eskas bat egin baitzuen bertan; bisita hura ezin hobeto etorri zitzaion gure amari, egia esan, amak ez
|
baitzuen
burua altxatzen Benjamin Maria urtebete eta erdi lehenago hil zenetik, nire kalkuluak oker ez badaude; izan ere, markesa gure etxean sartzea eta amaren aurpegia erabat aldatzea, guztia bat izan zen; arratsaldean iritsi zen, eta, amak markesa bere logelan egokitu ondoren, egongelara bildu ginen etxean geundèn guztiok, solasean aritzeko, aita etxeratu eta afaltzen hasi ginen arte.
|
|
|
...ero, pasioz eta liluraz hitz egin zien etxekoei," Lurra zeruan, hori da Pagoaga!" behin eta berriro errepikatzen zuen bitartean, eta nik baietz, arrazoi zuela, hura ikusi egin behar zela, batzuei ikusezina ikusteko modua gertatzen zitzaielako eta beste batzuei ikusezina sentitzeko modua; etxean geundenon artean, baina, Maria Bibianak soilik egiten zigun kasu pixka bat, Adak beste nonbait
|
baitzuen
burua —igarri ere, igartzen zitzaion, nahiz eta nik nekez suma nezakeen non—, eta izeba Ernestinak bere bide espiritualari lotuta jarraitzen baitzuen, biluztasunetik eta egunerokotasunaren mundu txikitik hurbilago, handitik baino.
|
|
|
Txanoak azkura ematen zion Oliveirari, toki beroetan batik bat. Baina ezin zuen kendu, txanoaren forma izango
|
baitzuen
buruan. Eskua txanopean sartu zuen, hura kendu gabe azkura baretzeko.
|
|
2011
|
|
|
Ikusi zuenak atzera eragin zion, hain azkar non horma jo
|
baitzuen
buruaz.
|
|
|
Oroit naiz iraultza horretaz Bordelen. Ikasleak batzarrean ziren, gu ere bai, baina pixka bat aparte, eta erran nion Chevalierri, berak egiten
|
baitzuen
buru Salomonen ordez: " Ni baniak etxera, eta ene beharra baldin baduk, aski duk deitzea".
|
|
2012
|
|
|
Erratekoz, La Habanako Kapitaintza baitan, jantegiko mahai hankak urez beteriko ontzietan kokaturik zeuden, sugandilak, armiarmak eta beste, paseatzera mahaira igan ez litezen. Halaber, Kapitain Orokor Weylerrek, bera bakarrik mahaira, Ama Birjina Mila Doloretakoa iduri ohi zuen, pizti hegalarietatik defendatzeko, mihise bat janzten
|
baitzuen
burutik behera, aho aitzinean zulo bat zuena.
|
|
2013
|
|
|
erran nahi baita Tayyebek arrisku bizian ikusten zuela, bere? mundua?, mundu zaharra?, bertzela erranda?, ez bakarrik erlijio mailan, kultura mailan ere bai, mila ipuinez osatutako ipuindegi bat
|
baitzuen
buruan, noiznahi erabiltzen zuena bai etxekoen arteko bileretan eta bai herriko eskola koranikoan ere; Tayyebek, gainera, bere argudioak zituen, etxekoen artean ezagun egin zèn honako hau erakusgarri: –Sar ezazu abioi bat Nasruddinen ipuin batean, eta Nasruddinen zerua goitik beheiti eroriko da.
|
|
|
Pankraxiren, don Zeledonioren, doña Klotilderen, Albertinaren, marrazoaren eta balearen irudien artean, galduta? Une hartantxe, hain zuzen ere, marrazoa azaldu zitzaion, hori aitortuko zuen berak behintzat gerora?, ahoa zabalik zuena eta hortzak zorrotz, eta hari jaurti zion mailua, baita ituarekin asmatu ere, betean jo
|
baitzuen
buruan: bere. Dionixioren?
|
|
|
Tayyeb, berriz, aitzinamenduaren beldur bizi zèn, asmakizun moderno haiek guztiak Satanen tentazio maltzurrak ez ote ziren –gai hari buruzkoetan, herriko meskitako imana zuen anitzetan irizkide–, itxura kanpo eder baten bilgarripean deabruzko opari bat gordetzen zutenak: erran nahi baita Tayyebek arrisku bizian ikusten zuela" bere" mundua –" mundu zaharra", bertzela erranda–, ez bakarrik erlijio mailan, kultura mailan ere bai, mila ipuinez osatutako ipuindegi bat
|
baitzuen
buruan, noiznahi erabiltzen zuena bai etxekoen arteko bileretan eta bai herriko eskola koranikoan ere; Tayyebek, gainera, bere argudioak zituen, etxekoen artean ezagun egin zèn honako hau erakusgarri: " Sar ezazu abioi bat Nasruddinen ipuin batean, eta Nasruddinen zerua goitik beheiti eroriko da.
|
|
|
Pankraxiren, don Zeledonioren, doña Klotilderen, Albertinaren, marrazoaren eta balearen irudien artean, galduta? Une hartantxe, hain zuzen ere, marrazoa azaldu zitzaion –hori aitortuko zuen berak behintzat gerora–, ahoa zabalik zuena eta hortzak zorrotz, eta hari jaurti zion mailua, baita ituarekin asmatu ere, betean jo
|
baitzuen
buruan: bere –Dionixioren– hatz erakuslean, alegia!
|
|
2014
|
|
|
Hamar bat ofizial zeuden batzarrean bilduta. Galarreta kapitainak, berak egiten
|
baitzuen
buru, gizon kaskazuriaren ezaguera eman zuen don Ignacio zela esanez, gure lagun bat. Ordurako bistakoa zen Saldiasentzat gizon hura ez zela meza ematera etorritako apaiza, bera bezalako gezurti bat baizik.
|
|
2015
|
|
|
Belardia oso nahasia baitzegoen. Hemen munduan eserita, pentsatu zuen, ezin
|
baitzuen
burutik kendu irudipen hura, alegia goiz hartan dena lehen aldiz ari zela gertatzen, agian azkeneko aldiz, hala nola bidaiari batek, erdi lotan badago ere, ongi asko dakien, treneko leihotik begira, orain daukala begiratu beharra, ez baitu inoiz berriro ikusiko herri hori, edo mando batek tiratutako gurdi hori, edo emakume hori soroan lanean. Belardia zen mundua; hemen zeuden elkarrekin, talaia goren honetan, pentsatu zuen, Carmichael jaun zaharrari begira, itxuraz hark ere, nahiz bitarte hartan guztian elkarri hitzik esan ez?
|
|
2017
|
|
|
Bero sapa izugarria egiten du hemen eta ipar aldera abiatuko naiz berehala?, esaten zion eta lasaitu egiten zen. Bospasei hilabetez luzatu zen egoera, eta ama bere onera itzultzen ari zela zirudien, antzaldaturik ikusten bainuen gutuna jaso ondoko egunetan, eta kantuan ere sumatu nuen inoiz, umea nintzenean bezala, maitasun kantak edozein modutan ere, beste konturik ez
|
baitzuen
buruan, eta irakaslea itzultzen zenean harekin bidaia bat egiteko planak prestatzen ere ematen zituen orduak, bere gelako hormetan zintzilikatuta zituen planoak eta mapak kontsultatuz. Egoera hori luzatu egingo zela pentsatzen hasia nengoen, gerta zitekeen gauzarik okerrena gertatu zenean:
|
|
2018
|
|
|
Bera ez baitzen batere trebea, saiatzen ginen irabazten uzten, disimuluz. Oso beharrezko ere ez zena berau, zeren, irabazten zihoanean, azken tantua baizik ez
|
baitzuen
buruan, eta galtzen zihoanean, are gutxiago, hurrengo tantoan itsutzen baitzen. Nola daiteke bat hain zale izatea, harritzen ginen atseginez?
|
|
2019
|
|
|
Bezperako asanbladan askotariko proposamenak egin ziren, mugimendu bakoitzak ideia bat
|
baitzuen
buruan. " Jaka Horiek Miarritze kanpoko supermerkatu batera joan nahi zuten, beste batzuk Miarritze inguratu nahi zuten ortzadar bat irudikatuz, eta beste batzuk Hendaiako komisaldegira joateko ideia zuten, atxilotuei babesa ematera; azken horretara joatea erabaki genuen", azaldu du Markelek.
|
|
|
Erantzun bat itxaroten zuten, hitz lasaigarri batzuk, baina berak ezin zion halakorik eman; ez behintzat hark entzun nahi zuena. Leirek ideia bakarra
|
baitzuen
buruan: tunela aurkitu eta behingoz ulertu nora joaten zen Gaston Besaide eguerdiro halako ezkutukeriaz.
|
|
|
Hasierako minutuetako kemenaren ondoren, Leire larridura sentitzen hasi zen. Ez zen gutxiagorako; pasabidea hain zen estua, non sorbaldez bi hormak ukitzen baitzituen zati gehienetan, eta sabaia hain zen baxua, non belaunak pixka bat tolestuta ibili behar
|
baitzuen
burua ez kolpatzeko. Hori gutxi ez, eta zoru irregular eta lokaztuak etengabe zangotrabatzen zuen.
|
|
2021
|
|
|
Euskal Ikerketen garapena eta literaturaren indartzea elkarri lotzean, garbiki erakutsi zuen beste garai batean sartua zela euskal literatura XIX. mendeaz geroz. Eta ez da ahantzi behar horren berri bazuela orduan, goi maileko euskaltzaleen mugimendu horretan parte hartzen
|
baitzuen
buru belarri, bai Euskaltzaindian idazkari eta euskalzain bezala baita ere agerkarien bitartez, RIEV, Gure Herria, Euskal Esnalea aldizkarietan parte harturik.
|
|
|
Muinak urtu beharrez pentsatzen jardun zuen arratsalde osoan, makina bat gauza
|
baitzuen
buruan bueltaka. Adibidez, nolatan sortu zitzaion ideia ero hura, arloteak bazeukala zerikusirik gutuna agertu izanarekin.
|
|
2022
|
|
|
Eta egun batean, zaldunak erran zion ezen gaztetatik izan zuela Jerusalemera bidaian joateko nahia, ea zer iduri zitzaion galdetuz. Andereak, senarrari atsegin ematea bertzerik ez
|
baitzuen
buruan, erran zion:
|
|
|
Al Mustainen habhid izandakoa, 1015ean Osiris erail zuten berbereen kontrako eta eslaviarren aldeko partaide batzuek. Zawi ezin zen horri buruz mintzatu, behin gaia ateratzen zenean, haserretu eta mendekua baino ez
|
baitzuen
buruan. Azenarik ekarritako zaldiak ziritarren zaldi mutilek eraman zituzten.
|
|
|
Mariane Fernandesek (Niteroi, Brasil, 1996) ez zuen jokatu azken partida, Zuazoren aurka, kolpe gogorra hartu
|
baitzuen
buruan entrenatzen ari zela. Bost egun egin ditu entrenatu gabe, baina atzo jada lehen lan saioa egin zuen.
|