|
2000
|
|
|
Sorrera honetan Juan San Martin, Bittor Kapanaga, Jabier Zubiaurre, Jose Luis Ugarteburu, Jose Antonio Eizagirre eta beste askorekin batera Imanol ere protagonistetariko bat izan zen. Euskararen eta euskal kulturgintzan lan egiteak arrisku bat baino gehiago esan nahi
|
zuen
garai hartan, euskararekin eta euskal herriarekin zerikusia zuen guztia ezkutuan egin beharra zegoen; horren erakusgarri, esate baterako, Yon Etxaidek 1955ean euskal literaturaz emandako hitzaldia Egotxiagako pagadian izatea.
|
|
|
Baina
|
zuen
garaian ere ez al zenuten eskola moduko bat osatu. Tabernaren batean edo biltzen zineten, ezta?
|
|
|
Orain badirudi kidetasun bat duela Atapuercako zenbait hezurrekin, hain zuzen 300.000 urteko hezurra dela. Guk ez
|
genuen
garai hartan eta oraindik ere ez dugu zehaztasun hori lortzeko sistemarik. Radiokarbonoa 200.000 urtera arte iristen da, hortik atzera ezin daiteke horrekin ezer egin.
|
|
|
EAEko hauteskundeak, Europa mailako oihartzuna, sozialistekiko negoziaziorako lerro gogor bat markatzea... Ez da samurra hori zehaztea baina buruzagi jeltzalea txakur zaharra da eta, bizi
|
ditugun
garaiotan, inozoegia litzateke intentziorik ez dagoenik pentsatzea.
|
|
|
Azken finean, benetako arduraduna Estatua izango zen: ...ziurtatzeko dispositiboen sarea sortu zuen (buletin ofiziala, irakasleen agiriak, batzorde ezberdinen osaera, azterketa programak, ikuskariak, etab.). Urte gutxi batzuen buruan makineria hori martxan egon zen eta esan genezake Estatuak kontrolpean izan zuela oinarrizko irakaskuntza, berau laster garatuz93 Edonola ere, esan behar da, halaber, nahiz barealdia ekarri, eskola politikaren bilakaerak ez
|
zuela
garai horretako gerra eskolarra erabat amaitu, irakaskuntzaren askatasunarekin lotuta zegoena hain zuzen; baina nabarmenak dira gerra horrek izan zituen aldaketak, Estatuaren eskola indartsua sortzeko erabakiak itzulbiderik ez baitzuen izan (aurrerantzean Estatuak ez zion jaregin erregulazio sozialerako funtsezko tresna den honi).
|
|
|
—Udazkena ere ez
|
duk
garai txarra. Ez nauzue orain hartzera behartuko, ezta?
|
|
|
Fraideenetan sortu zitzaidan jendeari izengoitiak paratzeko ohitura. Kiroletan belaxka, ausarkerietarako ustelegia eta solasean mihi motx, ariketa zirtzil horretan aurkitu nuen nabarmentzeko bidea, nola edo hala nabarmentzeak bakartasunaren izarpetik lagun multzoaren aterpera dagoen tartea finkatzen ahal
|
zuen
garaietan. Taldera zerbait ekarri behar, hartan leku bat irabaziko banuen, eta nik zorroztasun sasikoaren ekarpena egin nion, jainko ttipi baten gisara, nire hurko hurbilenak berbataiatuz.
|
|
|
Besteak beste, Kode Zibilean
|
ditugu
garai honetako lege euskarri nagusiak eta oinarri gorenak, segurtasun juridiko delakoaren adierazmolderik bikainenak. Hitz batez esateko, antolamendu juridikoaren bizkarrezurrik osoenak.
|
|
|
Herrira agertzen nintzen noizean behin, amari bisita egitera, baina ostera Donostiara itzultzen nintzen, neure barruti bakartira. Arreba txikia Nievesek ere gaizki pasako
|
zuen
garai hura etxean. Gure ama Beasainen hil zen oraintxe bost urte, arrebaren etxean.
|
|
2001
|
|
|
Pisoiekin, txandaka jotzen aritzen zirela, erritmo batzuk sortu zituzten. Sagar jotze eta estutze lana amaitua zela adierazteko edo, baserriko larrainean, atarian biltzeko ohitura
|
zuten
garai bateko sagardogileek. Patsola bat jartzen omen zuten eta bertan pisoiekin erritmo ezberdinak jotzen omen zituzten, irrintzi luzeak botaz.
|
|
|
Arestik gaur, poesia sozialak hainbeste lekurik ez
|
duen
garaian, poesiaren arrakastak berak gure artean beherakada handia (eta normala) jasan duen garaian, Arestik, diot, lekurik ba ote du gure baitan?
|
|
|
Zuzenketak edo emendakinak ez zaizkio aurrekontuen osoari egiten, itzultzea edo ez itzultzea da bozkatzen dena. Eta araudia ez du PSE EEk ez PPk ez Batasunak erabaki, araudia Batzar Nagusietan nahiz Eusko Legebiltzarrean EAJk gehiengoa
|
zuen
garaian bozkatua izan zen.
|
|
|
Guztiarekin ere, konpromisoak, lehen esan bezala, ez
|
zuen
garaian irakurterraz eta euskararen onerako gerta zitezkeen nobelen argitalpena ekarri. Konpromisoa euskaraz idaztearekin soilik lotuta egonik, ordura artean indarrean zeuden modaz pasatako eredu literario zaharkituak baztertu zituzten.
|
|
|
Gauzak horrela, Ene Jesus bezalako nobela batek gaur egun zabalkuntza eta harrera literario aukera handiagoak eduki litzakeela pentsatzea burugabekeria handia ez dela esan badaiteke ere, badirudi literatura mota eta genero bakoitzak
|
lukeen
garai historikoak ez liokeela lagunduko, eta honekin hasierako oharretara itzuli nahiko genuke.
|
|
|
Guziarekin ere, nobelaren" forma" hizkuntzazkoa den heinean, nobela oro," ahots desberdinez osaturiko koru baten moduan", bizi
|
duen
garai sozio historikoaren eta aurreko testu literarioen oihartzunez betea dago. Terminologia bajtinianoa erabiliz, nobelaren polifoniaz edo dialogismoaz hitz egiten dugunean, nobela sortu den gizarte egiturak nobelaren beraren egitura formalarekin duen erlazioa adierazi nahi dugu.
|
|
|
Baina Carroll, Rigaut (bide nabar," Egin ezazue negar, hori da desio dizuedan erretrasoa" esanaz Etiopiaren bigarren zirkuluari hasiera ematen dion idazlea da Rigaut), eta Cocteau baino mende bi lehenago zabaldu ziren Europan barrena, Nuremberg, Paris, Venezia eta Mantua-n, ispiluen galeriak. Esan nahi da ate bat igaro eta ilusiozko munduan sartzeko era
|
zuen
garaiko pertsonak: XVII. mendean Frantziako Luis XIV.aren bidez Veneziako ispiluen moda zabaltzen da Europa osoan. dio ispiluen magiaz idazten duen ikerlariak eta hona hemen ondorioak:
|
|
|
Kotxea lantegian utzi eta gastuaren azkeneko kostua, guztira, zenbat izango zain eta beldurrez egon behar
|
genueneko
garaia pasea dugu, zorionez: 1987 urteaz geroztik, baldintza jakin batzuk bete behar izaten dituzte tailerrek ere, kontsumitzailearen eskubideak bermatzeko.
|
|
|
90eko hamarkadan basamortuen inguruko gune berdeak eta antzeko proposamenak entzun baziren, gaur egun beste bide batzuk azpimarratzen dira, hala nola tokian tokiko komunitateen, ingurumen arloko estresa (adibidez lehortea) bizi
|
dugun
garai hauetan estrategia tradizionalak berriro ezartzeko premia, eta gobernuek nekazaritza guneetan bizi den jendea baztertzeak dakartzan arazoez ohartzeko beharra, gobernuek hirietan izaten baitute egoitza.
|
|
|
Animali elikagaietan aurkituko dugu: gibela, esne gantzak, arrautza, esneki osoak eta, beste aldetik, beta karoteno gisa (premia
|
duen
garaian, organismoak A bitamina bihurtuko ditu), hosto edo orri berdeko barazkietan eta hori gorri laranja kolorekoetan (azenarioa, tomatea, kuia) eta hainbat frutatan (mertxikak, gereziak, meloia, melokotoia, etab).
|
|
|
|
Badut
garaia neure buruaren jabe izateko.
|
|
|
Presa ere handia zuen, ikusten baitzuen lan horietan berandu samar hasia zela. 25 urte
|
zituen
garai hartan, eta adin horretan Rossinik hogei bat opera estreinatuak zituen, eta Donizettik 20 urte egin baino lehen antzerki obra batzuk eginak. Lortu zuen azkenean La Scala mitikoan Oberto conte di San Bonifazio bere lehen opera estreinatzea, eta jendea oso pozik atera zen.
|
|
|
–La novela se queda sin epica? zuen izenburu E. Mendozaren artikuluak, etabertan bizi
|
ditugun
garai postmoderno edo, berak nahiago lukeen beste kategoriabat erabiltzearren, postabangoardiakoaz mintzatu zen.
|
|
|
Esate baterako, bizi
|
ditugun
garai hauen ezaugarri nagusietakoa honakohauxe da: kultura jasoaren eta komertzialagoaren berdintzea.
|
|
|
Ezin esan daiteke Txomin Agirreren garaian euskara hutsean bizi zen ingurumen sozial bat aurkitzea zailagoa zenik, Txillardegik Leturiaren egunkari ezkutuakaleratu
|
zuen
garaietan baino; aitzitik. Alta, Txillardegik eleberri errealistagoaidatzi omen zuen, eta osoki euskaraz.
|
|
|
15 urte geroago, Danielarekin telebista ikusten eta uda sasoiko piku berde zoragarriak jaten ari ginela erabaki nuen nik ere
|
banuela
garaia. Gauzek bere momentua dutela, ez bere adina, eta nik urteetan aurrera egin arren ez nuela sexuaren momenturik bizi izan.
|
|
|
Onenean lehenago dibertituko hinduen zerbait. Langabe geratu eta egun guztia zer egin jakin gabe pasa
|
huen
garai hartan. Inutil bat sentituz.
|
|
|
Herri agintearen aldetik, egoera ahulean aurkitzen den euskararen geroa ziurtatzeko behar den guztia egiteko oinarriak ezarri dira urte hauetan, bai egituretan, bai diru horniduretan, bai plangintzan ere, bereziki hezkuntzaren esparruan, besteak beste.
|
Badugu
garaia, beraz, geure buruari galde diezaiogun ea ahalegin izugarri horrek espero zitezkeen emaitzak sortu ote dituen euskararen erabilera sozialaren aldetik: euskaraz gehiago egiten al da orain lehen baino?
|
|
|
Gure artean euskara biziago eta indartsuago nahi genukeenok zer egin izan dugun gaizki, eta zer ongi, patxadaz aztertu eta aitortu behar dugun bezala, euskararen normalkuntza beste inoren eskuetan âbatik bat, abertzaleon eskuetanâ utzi izan dutenek ere ez lukete kontzientzia lasaigarririk ikusi gure autokritikan. Alderantziz, iruditzen zait euskara arrotz begiz  ikusi izan dutenek
|
badutela
garaia beren okerraz hausnar egin eta hizkuntz  bizikidetza beren arazoa ere badela onartzeko. " Euskararen izenean egiten diren etengabeko diskriminazioak" salatzeko mozorroan ezkutaturik erraz eta eroso senti daitezke, ikusi nahi izan gabe hemen bere hizkuntzan bizi izateko arazoak dituen bakarra euskalduna dela.
|
|
|
33 Aipa beharreko salbuespena Lekarozko ikastetxea da, axola handiko tokia euskal kulturarentzat; aita kaputxinoek, Hirugarren Ordenarekin, herri sermolari euskaldunak eta saiatuak
|
zituzten
garai hartan (K.M.O.).
|
|
|
Amatu horrek, bidea utzi ez badut, erabilera berezia du, maitatuk eta ez bezalakoa, eta maila ere bai, erabilera bezain  berezkoa. Hitz horrek, hona erraz gezurtakizun den ustekaria, ez du gehienbat âsekula ez duela esaten ez naiz ausartzenâ" haragizko" kutsurik.  Beste moduz, ez
|
zuen
garai hartako mutilak nahiz gizonak aldameneko neskatxa nahiz emakume hazia, ezkongai adina ezkondua (barka, orain, ez dakit zer sasi arrazoigatik, ezkongabe entzuten dena) gogoan edo/ eta eskumenean zuenean erabiltzen. Egitate hori, amatzea alegia, Jainkoari, Jainkoarengandikako legeari, Ama Birjinari eta horrelakoei zor zitzaien.
|
|
|
Beti ere irakurlearen kezketara hurbiltzen ahalegintzen dira egileak; horretarako gai hurbilak, gizatiarrak bilatzen dituzte baina, aldi berean, gizatasunaren muinera jo nahi duen hausnarketari ekiten diote. Bizi
|
dugun
garai epiko honetan, epika gutxi idazten da, eta lirikak betetzen du ezinegonaren hutsunea, lirikarako garai txarrak direnean gertatu ohi den bezalaxe.
|
|
2002
|
|
|
" Anual Amarica" ren kasua da, artista gazteen lana bereganatzeko erabiltzen ari zen deialdia; honen albisterik ez dugu jasotzen, eta urteetan lozorroan egon eta gero arrisku larrian dago. Artium fundazioaren eskuetan, eta eremu artistiko ezerosoarekin lotura publikoa galduta, artearen" pribatizazio kontzeptualaren" lanei bidea errazteko balio duten eredu neoliberalak ezartzen jarraituko dira, bizi
|
dugun
garaiaren lekuko. Artea" arte merkatuarekin" eta" arte espektakuluarekin" identifikatzen dutenentzat izugarrizko askapena izango da.
|
|
|
Oraingo Bake Konferentzia mugatuagoa, zehatzagoa eta bizi
|
dugun
garaiarekiko egokiagoa da. Orain ez da letra handiz idatzitako irtenbide hori bilatzen, irtenbiderako printzipio eta bermeen elkar trukatze eta finkatze bat baizik.
|
|
|
Nik joera
|
dut
garai haiek garai epikoak, benetako militantzia baten garaiak, eta batez ere gauzak oso argi genituen garaiak balira bezala gogoratzeko. Epikaren ezaugarri bat da hori:
|
|
|
Nik joera dut garai haiek garai epikoak, benetako militantzia baten garaiak, eta batez ere gauzak oso argi
|
genituen
garaiak balira bezala gogoratzeko. Epikaren ezaugarri bat da hori:
|
|
|
Izan ere, igandekoarekin, hiru urtetan antolatu du Armentia ikastolak Araba Euskaraz. " Aterako dugu" eta" Orain
|
dugu
garaia" leloak erabili zituzten, hurrenez hurren, 1995eko eta 1998ko Arabako Euskarazen.
|
|
|
Armentiakoek lehen Araba Euskaraz 1995 urtean egin zuten," Aterako dugu" lelopean. 1998 urtean ere Armentia ikastolaren ardurapean antolatu zen Araba Euskaraz," Orain
|
dugu
garaia" lelopean. Armentia ikastolak lehen urteetako traba guztiak gainditu ostean, lehen hezkuntzarako eskaintza sendotzea lortu zuen.
|
|
|
Tabuak hauste horretan, dena den, bere ausardiari garrantzia kenduz bezala, beste kasu bat dut gogoan, Jon Salaberrirena; HIESa, hura bai tabua, artean mamu izendaezintzat
|
genuen
garaian, bere burua kutsatutzat aitortu eta azaldu zuen herrikidearena, arrasatearra hura ere. Salaberri izan zen, egia da, HIESaren inguru honetako lehen aurpegia.
|
|
|
Bi faseak nabarmen desberdinak dira estilo eta helburuei dagokienez: izan ere, 1950eko hamarkadan, eromenak eta depresioak markatutako garaian, pertsonaiak gizarte itogarri baten aurrean sentitzen dituen egongaiztasuna eta beldurrak askatzeko adierazpide berriak bilatzen saiatzeko idazten du, eta, bigarren fasean, berriz, mehatxu nuklearra (44, 143 or.) bizi
|
duen
garai modernoaren garaikoan, protagonistak barrena jaten dion itomen berria adierazteko idazten du, etengabe aurrera doan eta izututa daukan minbiziaz mintzatzeko.
|
|
|
1992; Aldekoa, I.: 1996); ohiturazko eleberriari buruz 1989an A. Toledok irakurritakoari, 1990ean S. García Trujillok defendatutakoa erantsi genioke... eta
|
baditugu
garaiko euskal idazle itzulienaren, Bernardo Atxagaren, inguruko beste bi tesi: M. Jose Olaziregirena (1997) eta U. Apalategirena (1998).
|
|
|
" Baiña eldu da berriro gure artean agertu behar
|
duzun
garaia, ta gizaldi oni seiñale berri premiatsu ta ukaeziña eman bear diozuna. Zuk dakusazu, Jesu, gure gabezia; zuk dakusazu gure txirotasunaren andia; ezin duzu aintzat ez artu gure bearrizanaren luzapide eziña, gure larritasunaren egia ta gogortasuna, gure landerreria, gure etsipena:
|
|
|
Behar bezala ebakitako ehun onak garrantzi osoa
|
zuen
garaia ez dute ezagutu gazteek.
|
|
|
Euskal industriak hazkunde handiak bizi izan zituen berrogeita hamarreko hamarkadan, nahiz eta sektorialki oso ezberdinak izan ziren hazkundeak, hain zuzenere sektore horrek politika industrialaren baitan aztergai
|
dugun
garaian zeukan lekuaren araberakoak. Gainera, Araban eta Nafarroan industria berri baten oinarriakezartzen hasi ziren; industria hori metalaren sektorean zentraturik zegoen nagusiki, eta zabalpen nabarmena izanen zuen hurrengo hamarkadan.
|
|
|
Testuinguru horretan, nazioartean 70eko hamarkadan, arrantza baliabideakgero eta murritzagoak izan ziren, berriro ere. Estatuek arrantza ahalmen desberdina
|
zuten
garai horretan. Baina itsasoa sarbide askekoa zela eta, Hego Amerikakozenbait Estatu, eta gero beste batzuk?
|
|
|
Historialariok eztabaida luzeak izan ohi ditugu gure lan eremua non bukatzenden finkatzeko orduan, eta asko dira norberak bizi
|
duen
garaia historiatik kanporadagoela uste duten ikertzaileak. Ez da hori, noski, gure iritzia, baina bidezkoairuditzen zaigu aukeratu dugun denbora epearen nondik norakoak azaltzea.
|
|
|
Orain arte esandakoa kontuan hartzen badugu, irakurlea konturatuko zen dagoeneko, nazionalismoaren historian ondoen ezagutzen den eta oraindik interesasortzen
|
duen
garaia, baita hemendik kanpora ere. Sabino Aranaren bizitza etanazionalismoaren hasiera dela (Barreca, 2000).
|
|
|
Aldiz, hiritarrentzat eta energia nuklearraren aurkakoentzat energia nuklearraren hondamendi ahalmenak axola du. Gutxieneko gertagarritasuna duen istripua muturreko jazoera bilaka daiteke, oheratu aurretik hortzak garbitu bitartean, istripuak hondamendia esan nahi
|
duen
garai hauetan. Beste behin ere frogatzen da nola arrazionaltasun zientifikoak eta arrazionaltasun sozialak arriskuaren gaineko ikuspegi desberdina darabilten (edo erabili ahal duten).
|
|
|
tesia Ekialde Mendebalde oposizioaren markoan emaniko politikaren tesiaren amaiera da. Gizarte ekintza oro zentzugabekeriatzat jotzeko joera
|
zuen
garaiari amaiera ematen dio, ekintza eta fantasia politikoak aukera berriak mahaigaineratuz. Modernitate fatalista modernitate politiko bilakatzen da zutabe nagusiak mugitu, berritu eta aldatu egiten direlarik:
|
|
|
Gerraren ondorengo sufrimendua ahantzarazteko asmoz, entretenimendua eskaintzen zuten irratiek. Beraz, musikak tarte handia betetzen zuen programazioan, eta senide edo lagunei entzuleek eskainitako diskoek oso arrakasta handia
|
zuten
garai horretan. Horiekin batera, irrati nobelak, lehiaketak eta dibertimendu irratsaioak ere nagusitu ziren irratigintza europarrean.
|
|
|
Ez da ordea lotsagarria. Har ezazue gogoko izateko arreta,
|
zuen
garai honek gizonezko apainzaleak eman baititu: andrazkoen erara txukuntzen dira zuen senarrak eta nekez izango du emazteak haren apaindurari eranstekorik.
|
|
|
Defentsa lerroa, a priori, ez da desegokia, eta badirudi bere logika juridikoa duela, batez ere kontuan hartzen badugu zer “haragi puska” edo “hanburgesa” izan diren gaixotasunaren jatorria eta zer ekoizle, inportatzaile edo banatzaileren jatorria. Orain, Estatuko Administrazioa, haren agenteak eta arlo horretan eskumenak
|
dituzten
garaiko arduradun politikoak daude jomugan. Agian aztertu den gaietako bat izango da ea, une horietan dagoen ziurgabetasun zientifikoaren aurrean, aurrea hartzeko neurri jakin batzuk hartu liratekeen gaixotasuna eta haren ondorioak saihesteko; edo, are gehiago, salatu den bezala, interes ekonomikoek kontsumitzaileen osasuna babesteak baino lehentasun handiagoa izan ote zuten.
|
|
|
Gaur egun, neska gazteak arazoak
|
zituen
garaia urrun da eta baita lau urtetan ezagutu nuena ere; gaur egun nire emaztea da eta uroski bizi gara hiru haurrekin...
|
|
|
Baina, egiazki, saminak hartutako bihotza. Non
|
dun
garai bateko freskotasuna? –burua mugitu zuen, batera eta bestera– Eredua errepikatu egiten duk.
|
|
|
Ongi gogora zezakeen Sarak hura guztia. Ongi gogoratzen zuen, bai, nola ibiltzen ziren noiznahi –etxeak bost lagun
|
zituen
garai hartan: gurasoak, Jaxinto eta Pantxike; amona Dolores; eta bi haurrak, bera eta Karmele– aurrera eta atzera, zinbilin zanbulun, batzuetan amona Doloresek bultzatuta, besteetan aitak, lanetik itzultzean.
|
|
|
Fernandok gogorapen argiak ei zituen Gerra Zibileko egun haietaz. Hogei bat urte bide
|
zituen
garai hartan, Josek beste gutxi gorabehera. Saseta batailoiko aberkideek jakinarazi zioten bizkaitarrari Gernika suak harturik zegoela.
|
|
2003
|
|
|
Zoriontasuna bera ekuazio baten bidez neur daitekeela uste
|
dugun
garai honetan, Antzerkiola Imaginarioak irrazionaltasunaren trena hartzeko proposamena egiten digu. Yuri Sam pertsonaia bitxia da, kaotikoa, kontraesanez betetakoa, eta zer?
|
|
|
Euskalduntze alfabetatzeak ez
|
ditu
garai onenak bizi eta AEKri berriz, Garzonek 18/ 98 sumarioan txertatu izanak itzal handia utzi dio.
|
|
|
Errealitatea azaltzeko balio du, eta euskaraz egin dezan jendeari bihotz emateko. Gogoan
|
dut
garai hartan neure baitako antropologoa nagusitu zela: " Errealitatea ezagutzeko bide interesgarria!", esanez.
|
|
|
behatoki enpresak inkesta bat egin du diasporako 12.870 lagunen artean eta, besteak beste, euskaraz gero eta pertsona gutxiagok dakitela ikusi dute. Hala ere, alde handiak omen daude inmigratu
|
duten
garaiaren arabera, eta lehenengo belaunaldikoen artean %66ak baldin badaki euskaraz, laugarren belaunaldikoen artean %0, 8ak baino ez du euskara erabiltzen. Bere aldetik, North American Basque Organization euskal etxeen elkarteak ere ikerketa bat abiatu du eta ikerketa horren orain arteko ondorioak (ez dute amaitu) ere antzekoak dira:
|
|
|
Oztopoak oztopo, salaketa antzerkiak indar handia
|
zuen
garai haietan, ez da
|
|
|
Think globally, act locally maxima ezinbesteko
|
dugun
garaiotan, beraz: eskadezagun kanpo zorra ezabatzea; bultza ditzagun, espekulazioaren, kapitalen ihesaren eta inbertsio transnazionalen kontrola bermatze aldera, esaterako Tobin tasarenegitasmoa; bultza ditzagun baita merkataritza solidarioaren sareak ere.
|
|
|
Bistan da gaur egungo esku hartze publikoko ekimen guztiak globalizazio etaliberalizazio joerak nagusi
|
dituen
garai batean kokatzen zaizkigula. Zentzu honetanprodukzio mailan eta, oro har, arlo ekonomikoan gertatzen ari den berregituraketakespazioaren definizio eta antolaketa mota desberdin bat du beharrezko; azpiegiturapolitika osagai garrantzitsua bilakatu da krisiaren ostean eta kapitalaren beharrenarabera itxuratzen ari den espazio berri hori lortzeko bidean.
|
|
|
Eztabaida horiek gorabehera, UEUren Hego Euskal Herriko lehen saioa arra kastaz burutu zen, eta horren lekuko
|
dugu
garaiko prentsak eskainitako arreta. Gero hain toki urria emango zion Diario de Navarra berak ere azaldu zuen Larraonan gertatzen ari zena.
|
|
|
1985eko urtarrilean, Euzkadi astekari jeltzaleak Jorge Oteizari eman zion saria; berak uko egin zionean idatzitako gutun bortitza, Eusko Jaurlaritzak kultura proiekturik ez izatea salatuz,
|
dugu
garai hartako haserrearen lekuko. Oteizaren aldarriak bidea eman zuen indar abertzale guztiei zabaltzeko salaketa Pamiela aldizkarian:
|
|
|
Erloju bat sormenez eta diru gutxiz pertsonalizatzea Teknologia guztiak digitala izateko joera
|
duen
garaiotan, badira errebalorizatzen eta xarma irabazten duten antzinako tresna batzuk. Hori da erlojuen kasua.
|
|
|
Bizitza osoa zeraman ihesi.
|
Bazuen
garaia aldatzeko, gelditzeko, erabakitzeko, aukeratzeko. Bazuen garaia bizitzeko.
|
|
|
Bazuen garaia aldatzeko, gelditzeko, erabakitzeko, aukeratzeko.
|
Bazuen
garaia bizitzeko.
|
|
|
Berak ez zuela ostiralero Greta nola garbitzen nuen ikusten geratu nahi. Uste
|
dut
garai hartan ez nuela imajinatu ere egiten noizbait ezkontzea onartuko nuenik. Urrun ikusten nuen etorkizuna, niri sekula iritsi behar ez balitzait bezala.
|
|
|
Sekulartze prozesu luze horren lehenengo aztarnak baino ez dira nabaritzen Euskal Herrian aztergai
|
dugun
garaian, baina aztarna horiek jada nahikoa eta gehiegi izango ditu Elizak gainera datorkion arrisku bortitzaz ohartarazteko. Aurre egiteko, sinestunen elizkoitasuna sakondu, eta fededunak eliz erakundearekin bat egin ditu.
|
|
|
Txikitako adiskide batek arestian gogoratzen zidanez,
|
bagenituen
garai hartan joko polit pare bat, kaniketan ari ginenean," Lekak" eta" Bizkarrekoak" deitzen genituenak (erdal Arrasate hartan" jugaralecas y a bizcarrecos" esaten genuen). Laguna ez zen inoiz oso trebe izan joko haietan eta berak ziostanez, jokoan kanika mordoa galtzeaz gain, sekulako zartada galantak jasotzen zituen bizkarrean jolaskideek eskainita, jokoaren arauek markatzen zuten moduan.
|
|
|
Euskararen egoera Nafarroan uskarak Nafarroan bizi duen atzerakadak, tamalez, mende askotako iraupena du dagoeneko. Hala ere, eta guk bizi
|
dugun
garaiotara itzuliz, azken hamarkada honetan Nafarroan agintea daukatenen eskutik euskarak jasaten duen eraso eta bazterkeria instituzionalaren aurrekari historikorik aurkitzea ez da lan erraza. Nafarroako lurraldean, gizartean eta eguneroko bizitzan euskararen eta euskal kulturaren kutsua duen agerpen oro desegituratu eta zokoratzeko asmoz, hainbat eta hainbat neurri politiko hartu dira azken urte hauetan.
|
|
|
Bista altxatu behar da eta urrutirago begiratu. Nago, pesimistegi izan gabe ere, euskarak berak, euskal produktu askok ez
|
dutela
garai bateko (edo nahiago bada, oraintsu arteko) tirarik jendearen aldetik. Sektorez sektore joaten bagara, gehienetan edo beti ageri da joera hau, atzerakada ez bada gerakuntza.
|
|
|
2003ko urtarrila otsaila • 134 zenbakia zuetan eta ederki kostata lor daitekeen jomuga dela. Euskaltzale amorratu askok, eguneroko jardunean erdara erabiltzera ezinbestez behartuta, amore eman (behar izan?)
|
dute
garai bateko asmotan; ilusioz beteta euskara ikasteari ekin zioten erdaldun batzuk, urteak joan eta urteak etorri gutxieneko erabilera maila lortzeko paradarik ezean, ikasitako guztia galtzen ari direla (edo, jada, galdu dutela) ohartu dira; hori guztia, haurrak euskalduntzeko ahaleginetan jarritako ilusio asegabea ahaztu gabe. Eta disonantzia kognitiboaren mekanismoa aintzat hartuta, garai bateko asmo utopiko eta egungo eskarmentu etsigarrien arteko amildegiak eragiten duen autokulpabilizazioa ekiditeko, norberak garai bateko hizkuntz ilusioak murriztu eta apaltzeko tentazioa senti dezake.
|
|
2004
|
|
|
Bidean erdi eroria dagoen baserri bat igaroko dugu. Atariko labea ere eroria dagoen arren, nabarmena
|
du
garai batean labeak ematen zion balioa.
|
|
|
Soluziobiderako garaia da, arazoak konpontzeko garaia da. Unea iritsi dela hautematen dut, ezin
|
dugula
garai hau galtzen utzi.
|
|
|
Nik uste hurrengo urteko hauteskundeek erabakiko dutela EAJren jokabidea. EAJren proiektu politikoek zerikusi handia
|
dute
garaian garaiko bere kokapenarekin.
|
|
|
" Ez dugu ahaztu behar guraso gehienek nahiago zutela euren seme alabek erdaraz ikastea, hura baitzen ospea zeukan hizkuntza", ohartarazi du Davilak. Bestetik, ezin
|
dugu
garai hura gaurko irizpideen arabera aztertu. Jende asko analfabetoa zen, eta eskola derrigorrezkoa izan arren, derrigortasun hori ez zen gaur bezain erabatekoa.
|
|
|
Zer normalizatua badagoen arren, naturaltasunez entzuten ari gara bertako euskalkia Bizkaian, eta hori euskalkiarentzat ez ezik, euskararentzat ere osasungarria da. Erabileraren datu tristeak eta kalitatearen joera kezkagarria bizi
|
ditugun
garaiotan, bertsolaritzak gotorleku behar du. Eta eragile.
|
|
|
Gamotea edo batata munduko zazpigarren labore garrantzitsuena da ekoizle gisa. Patataren Nazioarteko Zentroaren arabera, espezialistek beren elikadura balioa aintzatesten dute, eta garrantzi berezia ematen zaio herrialdeek elikagai eskasia
|
duten
garaietan. Japonian, adibidez, kamotea ereiten dute tifoiek arroz laboreak txikitzen dituzten aldiro.
|
|
|
Baina hala gertatu zen zoritxarrez. Nik zortzi urte
|
nituen
garai hartan. eta anaiak hogeita bat. Ordutik bizitzak aurrera jarraitu du geure etxean, betiere heriotzaren samina ezabatu ezinik, eta denbora pasa ahala, hazten joan naizen heinean, nire arimak tristuraren existentzia nabaritu du bere baitan.
|
|
|
Jo dezagun, arren, erdira. Ba
|
dugu
garaia...
|
|
|
Asko jokatzen zen bilera hartan. Hobe
|
zuen
garaiz iristea.
|
|
|
Erdozaintziren obrak poetak bizi
|
duen
garaiaren etaha ren garaikideek bizi duten errealitatea ren berri eman nahi digu. Espazio eta garai zehatz batetik abiatuz, errealitate horren lekukotasuna eman eta salaketa egitea du helburu.
|
|
|
Topaketok anitz funtzio
|
zituzten
garai batean, komunikaziorako gainerako tresnak urri eta irisgaitzak zirenean.
|
|
|
—Aizu, laguna, lagun on ona, ez al da iritsi ordua? ez al
|
dugu
garaia? —deitu ninduen nire barruko Setatsu, Ahots edo dena delako horrek aspaldi, tximista eta trumoi gau batez, eta ondorenean memoriok idazteko agindu zidan.
|
|
|
Bistakoa zen amorrarazita zegoela, zeren ez baitzidan bere lagun on ona nintzenik aipatu ere egin. Pentsatzen jarrita, Setatsuak berak ere oso gaztea izan behar
|
zuen
garai hartan, bestela ez zen erantzun txar batengatik haserretu izango. Txarragoak ematen dizkiot orain, eta ez da asko estutzen.
|
|
|
—Aizu, laguna, lagun on ona, ez al da iritsi ordua? Ez al
|
dugu
garaia?
|
|
|
—Aizu, laguna, lagun on ona, ez al da iritsi ordua? Ez al
|
dugu
garaia? —esan zidan une hartan nire barruko ahotsak.
|
|
|
Esaidazu agudo, zinez eta klarki, ez al da iritsi ordua? Ez al
|
dugu
garaia?
|
|
|
Ala orain ez duk Iraultza egiteko garaia?" sumindu zitzaion. " Beti
|
duk
garaia Iraultza egiteko".
|
|
2005
|
|
|
Bide honetan, 18/ 98 delako sumarioa, inoiz antolatu izan den epaiketarik handiena, zabalena eta sakonena, aukera polita izan daiteke bizi
|
dugun
garai berriaren adierazgarri modura. Orain artekoak, eta bereziki" 18/ 98+" delako ekimena iruditzen zait interesgarria eta pedagogikoa.
|
|
|
Gure bizikleta zaharrari hautsak kentzeko garaia iritsi dela uste dugu. Negu partean lotan, lasai utzi badugu ere,
|
badu
garaia trikitrakateko batzuk ateratzekoa. Irati basoaren inguruan, Europako pagadirik zabalenean, egin ditugu gure eginahalak.
|
|
|
Ez dut ulertzen nola ezagutzen nauten! Pozten naiz nik telebista ezagutu nuelako oraindik ere marka uzteko askatasuna
|
zuen
garaietan. Zuen kalitateagatik belaunaldiz belaunaldi iraun duen saio batean lan egiteko zortea izan nuen.
|
|
|
Artean arrakastarik lortu ez
|
zuen
garaietan, Matissek erakusketa bat zabaldu zuen Parisen. Lehendabiziko egunean, beste zenbait ikusleren artean, Matissek gorroto zuen kritikari potzolo bat ikusi zuen aretoan sartzen.
|
|
|
Dena den, pentsatzekoa litzateke. Zuek bazenekiten
|
zuen
garaian bederatziko txikia baloratzen zela. Orain ez dakigu zehazki zer baloratzen den.
|
|
|
–Bai, baina
|
zuen
garaian ez zegoen higienerik. Eta mikrobio patogenoak?
|
|
|
66 Ez
|
dugu
garaiko euskal kultur eta politika elkarteen bibliotekak kontsultatu eta RPEren bildumarik gordetzen ote duten baieztatzeko aukerarik izan, baina baliteke hala izatea.
|
|
|
Hurrengo urteetan zortea probatu zuten Gasteizko egunkari politiko gehienek ere, ale gutxi batzuk atera ondoren porrot egin zuten13 Egoera laurogeiko hamarkadan finkatuz joan zen, 1880an El Anunciador Vitoriano politiko bihurtzean (joera liberalaz), El Gorbea tradizionalistak bigarren etapa abiatu (1880), eta laster errepublikarrek ere El Democrata Alavés ekin (1884) euren prentsa organoa eskuratu zutenean. Baina ez goaz bilakaera horretan sakontzera, aztergai
|
dugun
garaitik urruntzen zaigu eta.14
|
|
|
Fenomenoa azaltzeko geruza horren materialak ez direla gainekoak eta azpikoak bezain zurrunak iradoki zuen. Gutenberg-ek lortutako datuek eta horietatik ondorioztatutako ereduek ez
|
zuten
garaiko zientzia buruen onespenik izan eta hurrengo hiru hamarkadetan ideia arbuiatua izan zen. 1960ko hamarkadan, aldiz, pilatutako datu sismikoen kopuru izugarriaren ondorioz, abiadura txikiko geruzaren, edo zurruntasun txikiko geruzaren agerpena onartu beharra izan zen.
|
|
|
Horrek esan nahi du “prebentzio neurri garrantzitsua dela sukaldaritzaren sektorean, bai eta azken kontsumitzailearentzako bermea ere”. Ekoizleek ohartarazi nahi
|
dute
garai horretan arriskutsua dela etxeetan pasteurizatu gabeko arrautza erabiltzea. “2003an, Espainian, arrautzak eta horien eratorriak kontsumitzeagatiko ernamuinen %57 etxeko sukaldean sortu ziren”, esan dute, horregatik, maionesa ontziratuak “errege dekretuak ezartzen dituen baldintzak betetzen dituztenak” kontsumitzea gomendatzen dutela, bai arrautza pasteurizatua erabiltzeari dagokionez, bai azidotasunari dagokionez.
|