|
2000
|
|
|
Herrira agertzen nintzen noizean behin, amari bisita egitera, baina ostera Donostiara itzultzen nintzen, neure barruti bakartira. Arreba txikia Nievesek ere gaizki pasako
|
zuen
garai hura etxean. Gure ama Beasainen hil zen oraintxe bost urte, arrebaren etxean.
|
|
2002
|
|
|
Fernandok gogorapen argiak ei zituen Gerra Zibileko egun haietaz. Hogei bat urte bide
|
zituen
garai hartan, Josek beste gutxi gorabehera. Saseta batailoiko aberkideek jakinarazi zioten bizkaitarrari Gernika suak harturik zegoela.
|
|
2004
|
|
|
Ala orain ez duk Iraultza egiteko garaia?" sumindu zitzaion. " Beti
|
duk
garaia Iraultza egiteko".
|
|
2005
|
|
|
Eta ur zikin harekin batera, zakarrontziko mamu beldurgarriaren ameskeria ere zuloan behera zihoala jabetu zinen.
|
Bazuen
garaia.
|
|
|
Harritzar borobilak nonahi. Hargin mordoa omen
|
zituen
garai batean Galiziako herri honek. Hil harri asko apurtuta daude.
|
|
|
Nemesio arrandegiko zurgina izan zen urteetan, eta erretreta hartuz geroztik ez du inoiz huts egin eguneroko bi edo hiru tabernaren jira, baxoerdi eterno bat ondoan daukala egunkariak patxadan irakurtzeko. Laurogeita sei urteko den arren, Nemesio Arozena
|
dugu
garai gogor haietakoak zehatzen kontatzen dituena, gerraondoan ere Francoren aurkako sasiko borrokan elikatu duen memoria zintzoan. Hogeita hamazazpiko otsailean hartu zuten tropa nazionalek preso bere konpainia erdiarekin, eta ez omen zuten bertan fusilatu besoak behar zituztelako lezoiak egiteko.
|
|
2007
|
|
|
– Cosme –esan dit orduan–, kaxarena da zeure espezialitatea, zeuk asmatu zenuen tresna hori eta, hala ere, ez duzu inoiz gure aurrean erakutsi.
|
Baduzu
garaia, jendeak horixe nahi dizu ikusi.
|
|
|
– Gogoratzen al dun etxe horretan sei bizi
|
gintunan
garaiaz. Hura bai zirkua!
|
|
2009
|
|
|
– Mamu tankera hartzen dute gonazpikoekin, eta bisita egiten dizute gauean, hildakoek –zutitzeko ahaleginik ere ez zuen egin; zuen, saiatuta ere– Mamu gehiegi dauzkat, Sotero. Uste
|
dut
garaia heldu zaidala batzuen batzuk lurperatzen hasteko.
|
|
|
Bordatxoko aitona zen zamaria azpiko
|
zuen
garai hartako eri bakarra. Etsia emanik zegoen, Don Telmok aspaldian zuen ekarria eta izenpetua heriotza agiria.
|
|
|
– Ez. Irri gutxi
|
dut
garai haiekiko.
|
|
2010
|
|
|
Gure bakarmortuaz oroitu nindunan, egarriz, hilzorian, milaka kilometrotara zeuden kartzela ospitale banatan bakartuta
|
gintuzten
garaiaz.
|
|
2011
|
|
|
Bizpahiru antzerkitan baino ez zuen Inesek parte hartu artean, baina euskal telebista sortu berrian musika programa bat aurkezten zuen (telebistak gizendu egiten du, onartu beharra zegoen bazuela halako telegenia bat) eta dezente agertu zen egunkarietan sasoi hartan, Zinemaldian aurkeztu zen erdipurdiko pelikula batean protagonista izan zelako, besteak beste. Denek
|
zuten
garai hartan etorkizun oparoko aktoretzat –aktoresa, hala esaten zen oraindik–.
|
|
|
Onartu beharra zeukan hartutako kiloak ez zirela guztiz haren kaltetan: erabat galdua
|
zuen
garai bateko itxura androginoa. Gorputza bularren mailan zegoen orain.
|
|
|
Arrotxapeako neska eta Iruñea bere bizitzatik desagertu zirenean, Bilbon aurkitu zuen lana. Idoiarekin batera sartu zen egunkarian, erredakzioak izen hura merezi
|
zuen
garaian, hasiera hasieratik, baina modu gogaikarrian joan zen kazeta barruan pisua irabazten. Irudiaren garrantziak gora egin zuen azken urteotan, eta testuarenak behera.
|
|
2012
|
|
|
Sei, zazpi?
|
Badu
garaia horrela ez dela begiratzen ikasteko...
|
|
2015
|
|
|
Egiteko neuzkan galderak ez zaizkit orain egokiak iruditzen. Isolamenduaz, Robinson Crusoe sindromeaz eta antzeko tokian topikoez galdetu asmo nion, zergatik apartatu zen mundu literario eta sozialetik, zergatik, hain zuzen, horren onarpen handia
|
zuen
garaian, halako gaitasun enpatikoa izanik jendearengana gerturatu eta haren idazkera gustuko ez zutenak ere xaramelatzeko. Kritika, publikoa, sariak... denak izan zituen alde.
|
|
|
Ikerri Unairekin ateratzeak kasketak eragiten zizkion garaia aspaldi igaro bazen ere –ahaidetasunak laguntzen zuen horretan–, “gustura ibiltzea” ez zen egiari zehatzen lerratzen zitzaiona. “Ume bat bezala portatzen da”, kexatzen zen Iker, eta barregarri bezain samur suertatzen zen iruzkina, Unaik zortzi eta Ikerrek zazpi urte baino ez
|
zituzten
garaian. Edurne eta Belen ahizpak ez izatera, joango ote ziren igandero elkarrekin txangoan bikote biak eta bi mutikoak?
|
|
2016
|
|
|
Bihoztu nahi
|
nuke
garai berri bat, abian dena dagoeneko, klima epelago batekin, justua eta librea. Badakit denbora behar dugula, baina bagoaz pixkanaka, eta gainera, Simone Weilek zioen bezala, nahikoa da bi edo hiru pertsona oinez hastea, ondotik jendarte osoa bide beretik joan dadin.
|
|
2017
|
|
|
Morbo handia zuen Euskadiko mobida bertatik bertara ezagutzeak. Leku askotan zegoen orduan, aldez edo moldez, sistemaren aurkako mugimendua, baina Euskadiko saltsak beste batzuek ez zituzten osagaiak
|
zituen
garai hartan: gaztetxeak, irrati libreak, punk talde bikainak, askotariko kontzertu eta jaialdiak...
|
|
|
Hire on beharrez duk. Horrela, beste erremediorik gabe, kastillotik jaisten eta kastillora igotzen ikasiko duk behingoz,
|
baduk
garaia eta.
|
|
|
betarik ere ez
|
genuen
garaian
|
|
|
Ez gara Chauvet leizean zeremoniak egiten zituzten tribuko kide, baina Youtubek izenik ere ez
|
zuen
garai hartan. Mezu elektronikoak erabiltzen hasi berriak ginen.
|
|
2018
|
|
|
Erosketak egitera atera den emakume magrebtarraren ibilerari erreparatuz, bere gogoetetan murgildu da Sara. Krisiak barkatzen ez
|
duen
garai hauetan, bueltako hegaldia garesti da, eta jendea harrapatuta geratzen da ametsak egiazko bihurtu nahi zituen herrialdeetan; aldi berean, geroz eta kontserbadoreago bihurtzen dira herrialdeok eta kontserbadore bilakatzearekin atzerritarren aurkako jarrerak sarriagoak dira. Baina krisiak berdin berdin jo ditu hangoak eta hemengoak.
|
|
|
Urrunean, emakume baten ahots urratu bezain indartsua entzuten da kantuan; eta ezaguna egiten zaio haur ipuinak hasteko erabiltzen den formularen itxuran: inork gogoratzen ez
|
duen
garai batean, urrutiko lurralde batean.
|
|
|
Aita frontetik noiz etorriko zain. Hamar urte ere ez
|
zituen
garai hartan. Amak arma fabrika batean egiten zuen lan, eta arreba zaharrenak zaintzen zuen.
|
|
|
Ez dute hitz bat ere gurutzatu azken bost minutuetan. Zer kontaturik ez dute, jada nahikoa esan diote elkarri, eta hitzek ez
|
dute
garai batean zuten balioa. Nahikoa da begirada bat edo keinu bat esan nahi dutena adierazteko.
|
|
|
Eskertuko genuke inoizko baldintzarik kaskarrenetan, inoizko babes sozial eta instituzional gutxien
|
duten
garaiotan, kantugintzan ari direnek antzeko gogoetak proposatuko balizkigute. Nori idazten dio 2018ko poetak?
|
|
|
Etiopia berri bat. Surrealismoa, bizi
|
zituen
garaiaren absurdoa kontatzeko:
|
|
|
Ezustea dago, jakina; xoka, hari argibideak eskatzeko gogo berantiar eta tamalez jada ase ezina, elkarrekin partekatuko ez ditugun urteekiko amorrua edo bertigoa, uneak eta urteak gauza bera direlako suiziden kasuan. Lagunaren alde behar eta merezi
|
zuena
garaiz ez egin izanaren susmo mikatza ere badago. Erruduntasun sentipena, seinaleen bilaketa –“arrastoren bat aterako genuen horren lagun eskasak izan ez bagina”–, ondotik alde egin digun norbaiten bizitza izen deitura hutsetan eta izen deitura horiek metafora batean kaiolatzeko tentazioa (metaforak burgesak ez balira), alfa eta omega, taxidermistaren lana:
|
|
|
Irribarrea ez zaio guztiz higatu, nahiz ahotsak kezkatzen duen. Jada ez
|
baitu
garai batekoa. Igarotako hersturek edo gorputzari emandako trote gehiegiak ote daukan errua, ez dago ziur jakiterik.
|
|
2019
|
|
|
uste
|
dut
garai makurrago batetik
|
|
|
90eko hamarkadan Parisen bizi zen intelektual talde batekin harreman handia
|
zuteneko
garaia dakar gogora, batez ere Natacha Michel idazle frantsesak eragindako zirrara:
|
|
|
Harremanei buruz eta hauen ezinei buruz idazten duela dio, egunerokotasunari eta bizi
|
duen
garaiari lotuta. Bere eremua “esan gabeko hitzena da, esan gabe geratutako hitzena”:
|
|
|
Uste
|
genuen
garai berriak ate joka genituela. Urte asko ezkutuan eman ondoren, aurreneko hauteskundeak ailegatu ziren behingoz, eta sinetsita geunden borrokan ibili zirenak aterako zirela ordezkari nagusi.
|
|
2020
|
|
|
Osasunez nahiko pattal. Gibeletik nahiko gaizki,
|
zuen
garaiko beste asko bezala. Pentsatuko duzu zergatik.
|
|
|
Munduan gauzak gero eta azkarrago aldatzen dituk. Oraingo munduan esan nahi diat, ez
|
zuen
garaikoan.
|
|
|
Amona Parisen geratu zen zentzu handi batean, Mitxelekin. Uste
|
dut
garai hartako Kontxa sekula ez zela Euskal Herrira itzuli. Noizbait L’École kabareta egon zen zokoren batean geratuko zen Mami Lebrunen azalean.
|
|
|
ILEHORIA: Nik uste
|
dut
garai ezberdinak direla, besterik ez.
|
|
|
Nik ere kontatzen nizkizuen nire bizipenak, eta zuek ere pentsatzen zenuten “jo, nik ez dut hori bizi izan”. Uste
|
dut
garai hartan guztia bizi nahi genuela, dena zen esperientzia, dena zen bazka, eta orduan ekidinezina zen tarteka zeozer galtzea. Nork bere azalean bizi nahi zuen guztia, ez zituen besteen kontuak entzun nahi, haiek bizi baizik.
|
|
|
Baliteke hau azken bisita izatea, eta bere buruari horretan esperantza jartzea debekatzen badio ere, denek diote epaiketa ondo joango dela, Frantziak beste jarrera bat
|
duela
garai berriotan. Lagunak ere hala esan zion azkenekoan:
|
|
2021
|
|
|
Berdin dio, ez daukat Internetik telefonoan. “Zalantzarik gabe, bizi
|
dugun
garaiaren sintoma da ama hau. Begiratu ondo, manta pera sartu da, ikusten duzue argi hori? ”, laser bat dauka adituak, pantailan nahi duena seinalatzeko.
|
|
|
Bat horrek ikurrina lapurtu zuen Legioaren Museotik eta oraindik Nafarroako museoren batean dago. Oso oso oroitzapen txarrak
|
ditut
garai horrenak, oso.
|
|
2022
|
|
|
doakotasunik eza, euskalduntzea eta enpleguratzea lotu dituen ikuspegia, hezkuntza politika sendorik ez, eta abar. Gogoan
|
dut
garai hartan neure amak euskara ikasteko gogo bizia zuela, baina etxekoandrea zenez, eta baliabide ekonomikoak sobera ez zituenez, oztopoak baino ez zituen topatzen euskara ikasi ahal izateko, aipaturiko politika horien ondorioz. Hezkuntza arautuari eta enplegu publikoari loturiko hizkuntza politikak gailendu ziren, eta beste esparru batzuetako euskalduntzea ez zen hainbeste hauspotu, doakotasuna ez sustatzearen ondorioz.
|
|
|
|
Badugu
garaia funtzionamendu hierarkikoari uzteko eta beste antolaketa humanoago bati heltzeko, behetik gorakoa, non elkarteak eta bestelako erakundeak gizatiarragoak izango diren. Badugu sasoia aldarrikatzeko zuzendaritza organoetan dauden pertsonak baino askoz gehiago daudela gaudela; hau da, bilera horiek gauzatzeko gure etxeetan, gure ukuilu eta baratzeetan, badaudela beste batzuk lanean, normalean guk egiten ditugun lanen ardurak hartzen erreproduktiboak ala produktiboak eta haiek ere hor daudela, gurekin batera bileretan.
|
|
|
DIDI: Agian
|
zuen
garaian ez, baina gaur egun bai, beraiena da.
|
|
2023
|
|
|
Fitur turismo azoka garrantzitsuak musika festibalei eskainitako gunea du eta askotan festibalak beraiek izaten dira haien existentzia arrazoitzeko bisitarien datuei eta halakoei heltzen dietenak. Bizi
|
ditugun
garaion oinarrizko elementu bat da turismoa eta horren erakusle dira zenbait adierazle ekonomiko: WTTC erakundearen arabera, turismoak munduko BPGaren% 10,4 sortzen du, eta EAEri dagokion zenbakia% 6,4 da.
|
|
|
1971 urteko film ahaztua da Medicine Ball Caravan, dena eskura
|
dugun
garaiotan ere aurkitzea gaitza den horietakoa. Dokumentu interesgarria da aztertzen ari garenerako, hargatik.
|
|
|
Bizi
|
ditugun
garaiez hitz egiteko kasik klixe bilakatu den arren, Guy Debordek duela 50 urte baino gehiago idatzi zituen hitzek baliagarri izaten jarraitzen dute honetaz guztiaz aritzeko [18]. Situazionista frantziarra alienazioak kezkatzen zuen eta gure gizarteko bizitza ikuskizun pilaketa itzel gisa deskribatu zuen.
|
|
|
Madril inguruetako raveak. Maite
|
nituen
garai hartan. Saxoarekin ikasitakoak aprobetxatuz diskoteketan jotzen hasi nintzen.
|
|
|
Edo, hobeto esanda, jendeak bere poltsikotik jarrita utzi zidan dirua jarri nuen. Uste
|
dut
garai hartan Bilbo Zahar erdiari dirua zor niola. Batari 1.000 pezeta, besteari 5.000.. baina lortu nuen.
|