|
2001
|
|
|
Kotxea lantegian utzi eta gastuaren azkeneko kostua, guztira, zenbat izango zain eta beldurrez egon behar
|
genueneko
garaia pasea dugu, zorionez: 1987 urteaz geroztik, baldintza jakin batzuk bete behar izaten dituzte tailerrek ere, kontsumitzailearen eskubideak bermatzeko.
|
|
|
90eko hamarkadan basamortuen inguruko gune berdeak eta antzeko proposamenak entzun baziren, gaur egun beste bide batzuk azpimarratzen dira, hala nola tokian tokiko komunitateen, ingurumen arloko estresa (adibidez lehortea) bizi
|
dugun
garai hauetan estrategia tradizionalak berriro ezartzeko premia, eta gobernuek nekazaritza guneetan bizi den jendea baztertzeak dakartzan arazoez ohartzeko beharra, gobernuek hirietan izaten baitute egoitza.
|
|
|
Animali elikagaietan aurkituko dugu: gibela, esne gantzak, arrautza, esneki osoak eta, beste aldetik, beta karoteno gisa (premia
|
duen
garaian, organismoak A bitamina bihurtuko ditu), hosto edo orri berdeko barazkietan eta hori gorri laranja kolorekoetan (azenarioa, tomatea, kuia) eta hainbat frutatan (mertxikak, gereziak, meloia, melokotoia, etab).
|
|
2002
|
|
|
Behar bezala ebakitako ehun onak garrantzi osoa
|
zuen
garaia ez dute ezagutu gazteek.
|
|
|
Defentsa lerroa, a priori, ez da desegokia, eta badirudi bere logika juridikoa duela, batez ere kontuan hartzen badugu zer “haragi puska” edo “hanburgesa” izan diren gaixotasunaren jatorria eta zer ekoizle, inportatzaile edo banatzaileren jatorria. Orain, Estatuko Administrazioa, haren agenteak eta arlo horretan eskumenak
|
dituzten
garaiko arduradun politikoak daude jomugan. Agian aztertu den gaietako bat izango da ea, une horietan dagoen ziurgabetasun zientifikoaren aurrean, aurrea hartzeko neurri jakin batzuk hartu liratekeen gaixotasuna eta haren ondorioak saihesteko; edo, are gehiago, salatu den bezala, interes ekonomikoek kontsumitzaileen osasuna babesteak baino lehentasun handiagoa izan ote zuten.
|
|
2003
|
|
|
Erloju bat sormenez eta diru gutxiz pertsonalizatzea Teknologia guztiak digitala izateko joera
|
duen
garaiotan, badira errebalorizatzen eta xarma irabazten duten antzinako tresna batzuk. Hori da erlojuen kasua.
|
|
2004
|
|
|
Gamotea edo batata munduko zazpigarren labore garrantzitsuena da ekoizle gisa. Patataren Nazioarteko Zentroaren arabera, espezialistek beren elikadura balioa aintzatesten dute, eta garrantzi berezia ematen zaio herrialdeek elikagai eskasia
|
duten
garaietan. Japonian, adibidez, kamotea ereiten dute tifoiek arroz laboreak txikitzen dituzten aldiro.
|
|
2005
|
|
|
Horrek esan nahi du “prebentzio neurri garrantzitsua dela sukaldaritzaren sektorean, bai eta azken kontsumitzailearentzako bermea ere”. Ekoizleek ohartarazi nahi
|
dute
garai horretan arriskutsua dela etxeetan pasteurizatu gabeko arrautza erabiltzea. “2003an, Espainian, arrautzak eta horien eratorriak kontsumitzeagatiko ernamuinen %57 etxeko sukaldean sortu ziren”, esan dute, horregatik, maionesa ontziratuak “errege dekretuak ezartzen dituen baldintzak betetzen dituztenak” kontsumitzea gomendatzen dutela, bai arrautza pasteurizatua erabiltzeari dagokionez, bai azidotasunari dagokionez.
|
|
|
Aitak alabari ezkontzeko eskaintza egiteko arrazoia pobrezia besterik ez da; bizirik irauteko baliabide ekonomikorik ia ez dagoenean, alaba gazte bat zama ekonomiko handia da; izan ere, horrelako herrialdeetan, neska lagunak ezkontzeko dote bat behar duenean, neskaren adinarekin batera handitzen da zenbatekoa, eta ezkontza goiztiarrean aurkitzen dute hori, erantzukizun ekonomikoa senargaiaren familiarena baita. Gainera, uste
|
dute
garaia baino lehen ezkontzeko formula horrek sexu erasoetatik babesten duela neska, eta hori pizgarri garrantzitsua da neskaren birjintasuna estimu handian duten gizarteetan. Haurren ezkontzak egitea, herrialde horietan gizarte edo kultura tramite huts gisa ulertuta, giza eskubideen aurka egiten da eta muga larriak dakartza askatasun pertsonalerako, hezkuntzarako eta osasunarekiko konpromisorako.
|
|
2006
|
|
|
Euri azidoak Txinako hirien erdiei baino gehiagori eragiten die dagoeneko, eta eskualde batzuetan erortzen den ur guztia mota horretakoa da, Ingurumena Babesteko Estatuko Administrazioak (SEPA), ingurumenaren arloan Txinako agintari gorenak, aitortu duenez. Zehazki, fenomeno hori aztertzen duten Txinako 696 hirietatik 357k haren aztarnak dituzte, guztizkoaren %51, 3 Kopuru horiek okerrera egin dute Txinak ingurumena babesteko interes txikiagoa
|
zuen
garaiekin alderatuta; izan ere, hamarkada horren hasieran, Pekin-ek esan zuen euri azidoak guztizko nazio eremuaren %30 soilik hartzen zuela. Egoera kezkagarriagoa da Anji eta Xiangshan barrutietan, Zhejiang ekialdeko probintzian (herrialdeko aberatsenetako bat); Shaowu n, Fujian-en (hego ekialdeko kosta), eta Ruijin en, Jiangxi-n (ekialdea).
|
|
|
Azterlanean parte hartu zutenen %10ek 0,55 mikrogramo baino gehiago zituen ilean merkurio gramo bakoitzeko. Ikertzaileek nabarmendu dutenez, adatsean merkurio kontzentrazio handiena zuten %10 horren artean zeuden emakumeek aukera gehiago
|
zuten
garaiz aurretik erditzeko. Bederatzi hilabeteren buruan argia eman zutenen aldean, haurtxoa haurdunaldiko 35 astea baino lehen izan zutenetako asko talde horretakoak ziren.
|
|
2007
|
|
|
CSICen eta UGRren arabera, Neanderthalen populazioek aldaketak izaten zituzten klimaren eraginez, lehen homo sapiensak Iberiar Penintsulara iritsi aurretik. Neanderthalentzat garairik egokienak klima hotza, idorra eta klima aldakortasun handia
|
zuten
garaiak ziren, eta Penintsularen hegoaldean orain dela 24.000 urte izan zituzten baldintzak “azken 250.000 urteetako zailenak izan ziren”. Ikerketaren egileek diotenez, haien aurkikuntzek lehortu egiten dute gaur egungo ikuspegi zientifikoa, homo sapiens direlakoei neandertalen desagerpena egozten baitie.
|
|
|
Zordun batek ez
|
badu
garaiz eta behar bezala ordaintzen, banketxeak zorraren kontratatzailearen nomina enbargatu dezake, mugak egon arren.
|
|
2008
|
|
|
Informazio fidagarria eta kalitatezkoa ematea, foroan adierazi den bezala, funtsezkoa da asistentziako esperientzietan parte hartu eta erantzukizuna hartzeko. Erabiltzaileak informazioa behar
|
du
garaiz, informazio kalkulatua, garrantzitsua, ulergarria eta ebidentzia onenarekin eta gardena. Informazioa, gainera, hainbat euskarri teknologikoren bidez bideratu da, eta autodeterminazio pertsonalean, erantzukizun zibikoan, zerbitzu aukera ezberdinen arteko aukeraketan, autozainketetan eta betetze terapeutikoan oinarritutako etikak zuzenduko du.
|
|
|
Proposamen horiek aldezten dituztenen justifikazioa da nekazaritza asmatu zenetik igaro diren 10.000 urteetan, hautespen naturalak ez duela ia denborarik izan giza dietan gertatu zen aldaketaren ondorioz egokitzapen genetiko optimoak sortzeko. Dieta Paleolitikoaren, Harri Aroaren, Haitzuloetako Gizakien eta Ehiztari biltzaileen Dietaren aurkakoek uste
|
dute
garai hartako gizakien ohiturak ezin direla gaur egungoekin alderatu, eta ezin dela paralelismorik ezarri egungo bizi itxaropenaren eta garai hartako itxaropenaren artean, ezta zenbait gaixotasunek eragindako hilkortasunaren artean ere. Dieta horien jarraibideen premisa berbera da:
|
|
|
Isatsak luzatu egiten dira, espazioak gutxiago errotzen dira eta pazientzia behar da. Ibilbideek ere eragina
|
dute
garai horietan, ez baita gauza bera etxeko hegaldia edo atzerriko bidaia eskaladuna. Garraiobideari dagokionez ere aldaketak daude.
|
|
2009
|
|
|
Gaixoak erabakitzerik ez
|
duen
garaian, dokumentu horretan adierazten den bezala jokatu dute medikuek esku hartzeren bat egiten dutenean.
|
|
|
Planifikazio dokumentu bat da, eta horren bidez, adin nagusiko pertsona batek, erabakitzeko gaitasunez eta libreki, aurretiaz adierazten du zer zainketa eta tratamendu nahi dituen haren osasunarentzat, adierazteko modurik ez
|
duen
garaian kontuan har dezaten, edo aurretiaz adierazten du hil ondoan zer egin behar duten haren gorpuarekin eta organoekin.
|
|
|
Iaz ehun eraso baino gehiago izan ziren Kongoko Errepublika Demokratikoan. John Holmesek, OCHAko koordinatzaileak, ohartarazi zuen, pobrezia, finantza krisia eta barne gatazkak ezaugarri
|
dituen
garai honetan, “laguntza humanitarioaren jarduerak oso une arriskutsuan daudela”.
|
|
2010
|
|
|
2009an, “jarduera babestuen” %85ek jaso zuten Gobernuaren finantziazioa. Hala ere, Beatriz Corredorrek adierazi zuenez, “guztiok austeritatera itzuli behar
|
dugun
garai honetan, baliabideen eraginkortasun handiena lortzeko, denok hartu behar ditugu erabakiak, gure eskumenen esparruan, egoera berri honetan errealismoz kokatzeko”. Horri dagokionez, ministroaren arabera, errealismoak, etxebizitza politika publikoetan, estrategikotzat jotzen diren ildoak lehenesten ditu, eta, zuzentzen duen sailaren kasuan, aurrekontu ahalegina alokairua sustatzera eta birgaitzeari sustatzera bideratuko da.
|
|
2011
|
|
|
Batzuetan, familiarik ere ez dago. Cantón de Cañarren (Ekuador), guraso askok emigratu dute, biztanleria erdira murriztu arte, eta “hiru umetik batek –8.000tik gora– erantzukizunak hartu behar
|
ditu
garaiz aurretik, familiak aurrera ateratzeko eta anai arreba txikiak zaintzeko”, azaldu du Plan GKEak. Beste ondorio bat eskola uztea da:
|
|
2012
|
|
|
Kosmetikoak, ile distirarazleak eta zakur lehorgailuak Txakurren kosmetikoak ugaritu egin dira azken urteotan. Urruti geratzen dira maskotek ile motarentzat egokiena den xanpuarekin konformatu behar
|
zuten
garaiak. Gaur egun, xanpu mineralak daude, menda usainekoak, tonifikatzaileak, kremazkoak edo lehorrak, ginsengezkoak, ginkgo bilobaren, banbuaren eta baita goroldioaren landarearen estraktuarekin.
|
|
2013
|
|
|
Irudia: Bob Jagendorf Uda da haurrek beren jostailuez gozatzeko denbora gehien
|
duten
garaia, batez ere aire zabalean erabiltzeko diseinatutakoez, hondartzan bezala. Baina oporrek ere aukera bikaina ematen diete bere jostailuak egitea, «hezkuntza jarduera oso bizigarria», Jostailuaren Institutu Teknologikoko adituek diotenez.
|
|
|
Hala ere, «erditzearen ondoren, jaitsiera konpentsatzailea gertatzen da», hau da, ile berria berriro erortzen da eta melena ohiko itxurara itzultzen da. Beste haurdunak, berriz, ileak indar handiagoa
|
du
garai honetan, eta distira handiagoa du. Lehen kasuan, emakumeak irensten dituen bitaminak eta gehigarriak dira ilearen eragin mesedegarriak.
|
|
2016
|
|
|
Ikerlanak frogatu zuen fruitu lehor gehiago jan zutenek %20 arrisku gutxiago ageri
|
zutela
garaia baino lehen hiltzeko, fruitu lehor gutxiago jan zuten pertsonen aldean.
|
|
|
Naturarekiko harremanak, emozioen heziketak, enpatiaren garapenak, besteekin harreman osasuntsuak izateak, autoestimua sendotzeak, frustrazioarekiko tolerantziak eta beste alderdi askok ere pertsonen adimena bultzatzen dute. Hori ez da zaindu behar, batez ere, hiriko bizitza gero eta gehiago gidatzen ari den eta naturarekin eta besteekin kontaktu gutxi
|
duen
garai batean. Gainera, teknologia gehiegi erabiltzeko beste arrisku bat da ordenagailuek, telefono mugikorrek eta tabletek sortzen duten «arreta zatikatua».
|
|
|
Hala ere, hainbat arrazoirengatik, ama guztiek ez dituzte jaioberriak edoskitzen. Egoera horietarako batez ere, zurgatzeko gaitasuna garatu ez
|
duten
garai goiztiarrenetarako, amaren esneko bankuek izaten dituzte amaren esne bankuak, eta ama altruistek ematen dute esnea. Aukera arriskutsua da, baina, kontrolik ez dagoenez, amaren esnea erosi eta saldu egiten du Internet bidez. Bankuetan, «heldutasunaren» arabera aztertzen eta sailkatzen da amaren esnea (hau da, haurtxoaren adinaren arabera), pasteurizatu egiten da (infekzio eragileak eta birusak desagerrarazten dituen prozesua), eta gero izoztu egiten da, haur bati ematean desizoztu ahal izateko.
|
|
2018
|
|
|
Haur txiki bati ferrari bat ematea bezalakoa da. Akatsa
|
duen
garai batean daude, talde batean probatzea, onartzen edo baztertzen duten ikustea eta, hipersexualizatzean, haren balioa irudian egongo bada, askatu egin dugu. Ikusarazi behar zaie ez dutela makillatu behar, ez egin behar dutelako, ez behartzen dutelako, ez besteei nola gustatuko zaien ikusita.
|
|
2020
|
|
|
Aspergarria da, sagarrak ikusteaz nazkatuta gaude. Azken modeloko mugikorra
|
dugun
garaian, ia erabili eta botatzeko arropa, dena nahi dugu berehala… eta hori guztia zaharra apurtuz. Gosea eta jateko gogoa elkartzen zaizkigu, eta inoiz ez hobeto esanda.
|
|
2021
|
|
|
Ez da alarmarik sortu behar, baina, batzuetan, parkinsona edo dementzia agertu baino urte batzuk lehenago, loaren kalitatea hondatzen hasten da. Ez da larritu behar lo egiteko arazoak
|
dituen
garaia igarotzen delako, baina arazoak bere horretan jarraitzen badu, medikuarengana jo behar da. Erloju adimendunek lo sakoneko orduak ere neurtzen dituzte.
|
|
|
Pubertarora arte, migrainak% 3tik% 5era bitarteko prebalentzia du, baina 12 eta 18 urte bitartean% 11,3raino igotzen da, eta nesketan handiagoa da. Adin horietara iristean eragin handiagoa izateko arrazoia ez dago oso argi, baina, zalantzarik gabe, ikerketak nabarmentzen duenez, nerabezaroa aldi erabakigarria da neurogarapenerako, eta garunak oso neuroplastikotasun handia
|
du
garai horretan, hau da, bereziki malgua da bere sare neuronalen bidez aldaketa guztietara egokitzeko. Hormonek ere garrantzi handia izan dezakete neskek gehiago sufritzeko orduan, horietako askotan zefalea lehenengo hilekoarekin hasten baita (migraina menstruala).
|
|
|
Pertsona bakoitzak Gabonetan duen izaeraren, balioen edo kontzeptuaren arabera. Bai, kutsu nostalgikoa
|
duen
garaia da, zoriontsu izateko nolabaiteko betebeharra duena. Alde horretatik, itxaropenak oso handiak dira, eta horrek pertsona asko deprimitu egiten ditu, batez ere, ez daudenen falta sumatzen den garaia delako.
|
|
|
Kontuz ibili behar da bizi garen hipertrofia sentimental batekin, Gabonak ere oso emankorrak baitira. Emozio handiak eta negar handiak izateko joera
|
duen
garaia da, publizitate kanpainek asetasunera arte ustiatzen dutena. Horren aurrean, esan behar da dena ez dela hain bizia izan behar, zeren, hala denean, jakina, gero batek sufritzen baitu.
|
|
2023
|
|
|
beti eskatu izan zaigu asko. Baina, gaur egun, superinformazioaren eta azkartasunaren aroan bizi gara, behar baino informazio gehiago eta prestakuntza handiagoa
|
dugun
garaian, gauzak azkar egin behar dira, eta emaitza onenak lortu, bikaintasuna… Horrek guztiak eskakizun handiko labore salda sortzen du. Eta nik uste dut zentzu komunera itzuli behar dugula eta ama gutako gehienok dagoeneko oinarri dugun bezain ona izan behar dugula.
|
|
|
Ilajeak urre koloreko bereizgarria du, krema tonu argiagotik hasi eta urre tonu ilunagoetara artekoa. f436 Golden retriever en historia eta jatorria Erresuma Batuan hasi zen XIX. mendean, eta, zehazkiago, Eskoziako Highlandetan, aristokratek hegazti ehiza oso modan
|
zuten
garaian. Imagen:
|