|
2001
|
|
|
samiek Ukko deitzen diote. Jainko
|
horren
izena hartu du Inariko otoitz-leku garrantzitsuenetako batek: Ukkonsaari uharteak.
|
|
|
Kristautasunaren aurreko ohituraren arabera, urez inguratutako toki batean lurperatu behar ziren hildakoak. Esaten dutenez, modu
|
horretan
hildakoaren espirituak aintzira zeharkatu eta herriraino iristea saihesten zen.
|
|
|
liburutegietara egiten diren bisitak, eta finlandieraz argitaratutako liburuak. Azken datu
|
hori
harrigarria da benetan, finlandieraz bost milioi lagun baino ez baitira mintzatzen.
|
|
|
Geroago, bainugela bihurtu zen sauna. Kezko saunak zortzi bat ordu behar ditu berotzeko eta denbora
|
hori
pasatzen denean atera daiteke kea barrutik. Barruan, luzaroan irauten duen bero naturala eta urki usain goxoa geratzen da.
|
|
2002
|
|
|
Islamaren lehenengo inperioko hiriburua izan zen, eta baita meskita mitikoaren egoitza ere. Baina, bereziki, 6.000 urteko historia duen hiria da, eta
|
horren
aztarnak txoko ezkutuenetan ere geratu dira grabatuta.
|
|
|
OFF 632 urtean, arabiarren konkistak kristautasunaren gainbehera ekarri zuen, eta,
|
horrekin
batera, kultura arabiarraren gorakada; baina, Siriako hainbat lekutan, mendi aldapatsu eta malkartsuetan isolaturik, kristauek euren sinesmenak eta hizkuntza gorde zituzten.
|
|
|
OFF Latakia Siriako portu nagusia da, eta industri gunea. Hiri
|
horretatik
Siriak mundu osora esportatzen ditu lehengai garrantzitsuenak, petrolioa eta gasa bereziki. Hirian dagoen arrantza portu txikiak sasoi batean arrantzak izan zuen garrantzia dakarkigu gogora.
|
|
|
OFF Iragan distiratsua duen itsasertz
|
horretatik
kilometro batzuk iparralderago, Ugarit erresumaren aztarna historikoak daude. Ugarit feniziarren garaiko lehen nazioarteko portua izan zen.
|
|
|
15 metro zabal, 30 metro sakon eta 155 metro luze.
|
Hori
dela eta, guztiz isolaturik dago gotorlekua, eta gurutzatuek eraikitako bitxiena da.
|
|
|
Siriak 200 km inguruko kostaldea dauka, olibondo eta baratzeekin, mediterraneoko paisaiaren erdian.
|
Horrez
gain, uharte bat ere badauka, bakarra, Tartusko portuaren aurrez aurre.
|
|
|
XII. mendeko hiritik gaur arte iraun duen eraikin bakarra katedrala dugu. Reynaldo Winchester gotzainak agindu omen zuen eraikin
|
hori
egite ko. Dirudienez, Norvegiako erregearentzat eraiki zuten, hirugarren aldiz ezkon zedin.
|
|
|
Merkataritza harremanen eta misioen bidez, Europako herri kristau ak harremanetan jarri ziren.
|
Horrek
kristautasunaren hedapena bizkortu zuen.
|
|
|
Bikingoak nagusitasun osoz Norvegiara iritsi baino mende batzuk lehenago, 350 urtetik 550 urtera, harriz eta egurrez eraikitako etxalde edo baserrietan bizi zen jendea Stavanger inguruan. Arkeologoek Harri Aro ko herri baten aztarnak aurkitu dituzte, eta,
|
horri esker
, jakin dute nola bizi zen jendea migrazio handien garai nahasi eta korapilatsu hartan.
|
|
|
Jarduera bitxi samar honen helburua da ikustea zelan ur lasterrak izokinak arrastaka daramatzan.
|
Horretarako
lekubakarra dago munduan, Mo Laksegard; bertan asmatu dute izokinaren safari hau. Prestaketa oso sinplea da, baina ez da batere erosoa.
|
|
|
Harald ilegorriak Karmoi irla estrategikoa hartu zuen bizileku, eta, antza denez, bertan sortu zuen bere ondoren izango ziren errege norvegiarren egoitza. Badirudi San Olaven eliza errege egoitza feudal
|
horretan
eraiki zela.
|
|
|
Errege egoitza
|
horri
, ordea, Hansako merkatari alemanek su eman zioten XIV. mendean, eta gure egunetan harrizko eliza eskualdearen iraganaren lekuko bakarra da.
|
|
|
Bikingoek lehenago egin zuten bezalaxe, XIII. mendean Hansa Teutonikoa iritsi zen Norvegiara. Elkarte ekonomiko
|
hori
Alemaniako hainbat hirik sortu zuten, merkataritzan jarduteko.
|
|
|
Norvegiarren herria gure planetako ederrenetariko bat da. Zori on
|
hori
naturak oparitu dien paisaia bakar eta berdingabeei zor diote. Pulpitua, â?, preikestolenâ??
|
|
2004
|
|
|
Gainera, hantxe gordetzen ditu senarraren oroitzapenak: historia luzeko etxe batean bizitzea zuten amets, eta amets
|
horri
eutsi nahi dio, senarra berriki hil baita.
|
|
|
, izen horixe zuen bere aitonak duela 120 urte merkaturatutako ronak. Eta, honako hau da formula sekretua gordetzen duen txokoa; bertan egiten dira ron
|
horren
zaporea ezaugarritzen duten nahasketa zehatzak.
|
|
|
han dago, besteak beste, Puerto Ricoko aintzira biolumineszenteetako bat. Gertaera natural
|
horri esker
, uretan bizi diren milioika mikroorganismo fosforeszente ikusten dira gauez.
|
|
|
Gaur egun, pasealeku eder batek inguratzen du harresia. Pasealeku
|
horrek
hiriko sarrera nagusi izandakora garamatza: San Juango Atera.
|
|
|
Eliza
|
horretan
hilobiratu zuten Ponce de Leon.
|
|
2006
|
|
|
Asfaltatutako errepide zatiari jarraituz, lehenik eta behin Kaliforniako itsasargira eraman gaitu Lakiek. Kostalde
|
horretan
Kalifornia itsasontzi ezaguna hondoratu zen, Titanicen SOS mezua jaso zuen ontzi berbera, eta hortik hartu du izena argi dorre honek.
|
|
|
Bertakoek diotenez, ingurune
|
horretako
hondartzek ezusteko handiak ematen dituzte: itsaslasterrek eta olatuek jukutria gaiztoak egiten dizkiote bati baino gehiagori, baina... nola ulertarazi hori kanpotarrei, uhartera airean kulunkatzera eta haizearen bultzadarekin ur gainean ibiltzera datozenei?
|
|
|
Bertakoek diotenez, ingurune horretako hondartzek ezusteko handiak ematen dituzte: itsaslasterrek eta olatuek jukutria gaiztoak egiten dizkiote bati baino gehiagori, baina... nola ulertarazi
|
hori
kanpotarrei, uhartera airean kulunkatzera eta haizearen bultzadarekin ur gainean ibiltzera datozenei. Hondartza arriskutsuak dira bai; baina, era berean, onenak surfa eta skate surfa egiteko.
|
|
|
Dagoeneko ez da urrerik ateratzen Aruban, baina badira bestelako altxor batzuk ere, zoliagoak eta uhartean zeinahiren eskura daudenak. Arikok parke nazionala dugu
|
horren lekuko
.
|
|
|
Arubako untxia da ugaztun bakarra. Txorien artean, hainbat espezie ditugu, uharte
|
horretan
baino aurkituko ez ditugunak: â?, prikitxiâ, a edo Arubako papagaitxoa esaterako.
|
|
|
Ezin konta ahala etxe erritu, arubatarrek oraindik ere gordetzen dituztenak. Esate baterako, etxeko ataria behin eta berriz garbitzea egunean barrena,
|
horretarako
premiarik izan ez arren. Uste dute, hartara, ez zaizkiela etxean sartuko ez intsektuak, ez sugeak ezta espiritu txarrak ere.
|
|
|
findegian lan egiten duten etorkinez osatutako herrixka. Herri
|
horretako
kaleetan barrena ibiliz, kolore askotako etxetxoak ikusiko ditugu, Karibeko beste uharteetan ere tipikoak direnak.
|
|
|
Mota honetako zuhaitzak erabiltzen zituzten antzinako etxeak egiteko, Arubako eraikin tipikoak altxatzeko. Zuhaitz
|
horren
zura erabiltzen zuten, bere adarrak indartsuak ez ezik, zuzen zuzenak ere badirelako. Horiek erabiltzen zituzten, beraz, etxeak eraikitzeko, makilak egiteko.
|
|
|
Zeramikoen garaia berriz, kristo ondorengo 200 urtetik 1600era bitartekoa izan zen. Urte
|
horretan
iritsi ziren, hain zuzen, aurreneko espainiarrak Aruba uhartera. Zeramikoei buruz, beraz, askoz ere gehiago dakigu.
|
|
|
Haizeak gogor jotzen du egunero Aruban. Divi zuhaitzak ondo baino hobeto daki
|
hori
. Zuhaitz horixe da uharteko sinboloa.
|
|
|
â?. Hondartzaâ? izenez zen ezaguna gune
|
hori
, baina gero eta kolono gehiago iritsi zirenez, azkenean, Arubako hiriburu estatusa eskuratu zuen. Gaur egun, Oranjestad du izena.
|
|
|
Gaur egun, Oranjestad du izena. Izen
|
hori
Oranje errege etxearen agintaritzaren ostean hartu zuen, 1824an.
|
|
|
Beste Malta bat ba omen dela ta, harexen bila goaz bidaiariotako batzuk. Beste Malta
|
hori
lasaiagoa omen da, urtaroen eta nekazaritzaren erritmoan bizi da, eta hango jendea ere berezia ei da, lasaia eta eroapen handikoa... baita bizkorragoa ere. Hala diote behintzat:
|
|
|
gozotar bat hamar maltar adina dela. Gozokoa izango zen
|
hori
esan zuena ere!
|
|
|
Itsaslabar handiak, badia lasaiak' Mediterraneoko ur bareei begira... Ingurune
|
horretan
, kaioen eta itsasoaren soinua baino ez da entzuten.
|
|
|
Ingurumaria
|
horretan
dago itsas higaduraren emaitza ederrenetako bat... â?. Leiho Urdinaâ?.
|
|
|
Txalupaduna ohituta dago tunel iluna bere luzzu arekin zeharkatzen. Baina, sekulakoa da horma bitarte estu
|
horretatik
igarotzea. Itsasbeheran egin behar da beti ere, bestela ez dago tunela zeharkatzerik.
|
|
|
Basilikako sakristiara sartzearekin bat ageri agerikoa da debozio
|
hori
: gela txiki honetako hormek are txikiagoak dirudite; ehunka exvoto eta opari daude bertan Madonnarentzat...
|
|
|
Pozik hartu gaitu, bere lagunaren historia kontatzeko gogoz. Telebista ekipo bat etxe
|
horretan
sartzen den lehenengo aldia da, gainera.
|
|
|
Emakume atseginak azaldu digunez, Frencen etxean gauza magikoak gertatzen dira... Antza, oraindik ere etxeko hormetan bizi da Frencen espiritua, eta
|
horren
froga argiena atarian zut zut dagoen Frencen estatua omen da. Istorioa sinesgaitza kontatu digu Suntak...
|
|
|
Mutil honen aitak, esaterako, zaldia ekarri zion hilzorian. Frencek sendatu egin zuen, eta ez
|
hori
bakarrik: gerora, zaldiak lasterketa zail bat irabazi zuen.
|
|
|
Kanpaina
|
horren
adibideetako bat da, hain zuzen, bizitoki museoa jendeari ireki izana. Sunta bera arduratu da etxea hornitzeaz, baita Frencek jaso zituen opari guztiak kontu handiz arasa horietan jartzeaz ere.
|
|
|
Arrosa koloreko etxetxo
|
hori
polizia etxea da. (...) Kuartela, berriz, Santa Maria badia txikiaren dago.
|
|
|
Blue Lagoon, Aintzira Urdina. Izen
|
hori
dauka paradisua dirudien itsas eremu honek; toki ezin hobea urpekaritza eta snorkela gustuko dutenentzat.
|
|
|
Ziur asko, Afrikako kostaldetik ozeanoetako korronteek ekarritako haziak izango dira; edo, bestela, hegaztien bitartez Madeirara iritsitakoak. Uhartean, lurzoru bolkaniko emankorra eta klima epela ditugu, eta
|
horri esker
loratu ahal izan ziren haziak. Eboluzioa bitarteko, gaur egun, uharte honetan baino aurkituko ez ditugun espezieak dira.
|
|
|
Haatik, oinez doanarentzat, uharteko bazterrik gordeenetara iristeko jarraitu beharreko bideak dira ubideak, bakoitzaren alboan, paraleloan, beti baitago bidezidor bat.
|
Horri
jarraituz gero, mendian barrena eramango gaitu, estalki berdearen babespean.
|
|
|
Batzuetan, landaredi
|
hori
zinez trinkoa izaten da, eta ezinezkoa da estalki berdetik haratago dagoen paisaiaz gozatzea; ezinezkoa, mendietan kokatzen asmatzea... Oinezkoaren onerako, kanal sareak egiten duen ibilbidean, begiratokiak daude nonahi.
|
|
|
Barrura sartzeko gonbita jaso ezkero, ezin zaio uko egin; izan ere, horixe da bidaien alderdirik onena: herrialde
|
horretako
jendearekin nahastea.
|
|
|
Errepidea oso estua da, eta noiz edo noiz ibilgailuak errepidetik kanpo atera behar dute kontrako norabidean datozenei leku egiteko. Bide
|
horretan
aise ikusten da zenbaterainoko eroapena daukan gidari bakoitzak.
|
|
|
Ezustean, errepide
|
horretan
ur jauziak ere aurkituko ditugu.
|
|
|
Alabaina, 101 nazional zaharra ibilbide panoramiko moduan baino ez dago zabalik, hau da, iraganaren oroitzapen moduan. Errepide
|
horrekiko
paraleloan, ibilbide moderno bat dago. Hortik ibiltzen da jenderik gehiena; baita surflariak eurak ere, beren taulak autoan dituztela, joan etorrian.
|
|
|
Madeirako ardoa eguzkipean jarritako tina handi batzuetan uzten da berotzen, eta, behar izanez gero, upategi batzuetan, ur beroko hoditeriak erabiltzen dituzte, tenperatura igotzeko. Bero
|
horri esker
dauka Madeirako ardoak zapore berezi hori. Upategi txiki honetan, haatik, sekula ez dute bero artifiziala erabili...
|
|
|
Madeirako ardoa eguzkipean jarritako tina handi batzuetan uzten da berotzen, eta, behar izanez gero, upategi batzuetan, ur beroko hoditeriak erabiltzen dituzte, tenperatura igotzeko. Bero horri esker dauka Madeirako ardoak zapore berezi
|
hori
. Upategi txiki honetan, haatik, sekula ez dute bero artifiziala erabili...
|
|
|
Lurrazala altxatu egin zen, eta paisaia beldurgarri eta zirraragarria eratu zuen. Orografia malkartsu
|
horrek
erabat sorgintzen ditu uhartea bisitatzen duten guztiak.
|
|
|
Madeiran, gailur bolkaniko batzuk oso garaiak dira, 1.800 metrora artekoak; esate baterako, Ruivo eta Arieiro gailurrak. Garaiera horietan ia ez dago landarerik, eta uhartean nagusi den kolore berdea gorri
|
hori
bilakatzen da; horixe baita lurraren kolorea... arroka bolkanikoen kolorea.
|
|
|
Garaiera
|
horretan
, hotzak ebaki egiten du... Urrun geratzen dira beheko lurretako 20 gradu epelak.
|
|
|
Hortik abiatuta, hiriak ezinbestean egiten du gora. Etengabeko malda
|
horrek
Lisboako kale zaharrak dakarzkigu gogora. Deitu ere, Fuchalera doazen portugesek â?. Lisboa txikiaâ?
|
|
|
Garai batean, zona velha Funchalgo hiri bazterra zen, baina orain, hainbat eta hainbat hiritan gertatzen den bezalaxe, zaharra edertzat jotzen da, eta, beraz, gune bitxi
|
hori
hiriko txokorik magikoena bilakatu da.
|
|
2008
|
|
|
Egia esateko egun
|
hortan
, eginkizun gutti bada, beti bezala uzten nahiz galtzen bi lagun atzeman arte, â?, aperitiboâ, bat hartzeko eta nire bretoierazko hiztegia lantzeko.
|
|
|
Galderak eta errantzunak bretoinez hizkuntza
|
hori
entzuteko.
|
|
|
Gaur nire gorputz ederra zaindu behar dut eta
|
hori
da Druiden lana.
|
|
|
Baina ez zen posible Bretainiarentzat hain toki sinbolikoa hola uztea, eta berriro altxatu zuten. Orain toki
|
hortan
, erakusketak antolatzen dituzte, eta bisitatzen da historiko toki bat bezala. Milesker, ze arrakasta daukadan hemen!
|
|
|
Ah nire gazta, ze ondo! Erakutsi diet nola irekitzen duen euskaldun batek botila bat, baina pentsatzen dut bretainiarrak ere
|
horretan
onak direla. Pozik naiz, lagunak baditut eta ardoa gustatzen zaie, ze ondo.
|
|
|
Hortarako Broceliande oihanean, druideen tokian, indarra atzemanen dut. Rennetik bi ordu kontatu behar dira, toki
|
hori
ezagutzeko. Hemen Comper gazteluan, Bretainiako espezialista batzuek bizia ematen diete berriro Bretainiako ipuinei.
|
|
|
Esaten dit adibidez Suak oihana suntsitu zuela hau dela urte pare batzuk, eta parte hartu zuen oihana â?, leheneratzenâ?. Zuhaitz
|
hori
orrez tindatu dute sinbolo gisaz, suaren ondoren. < zein kolore da orre?????
|
|
|
Toki
|
hori
izugarria da, hau dela 500 000 urte, bizia zegoen toki hortan.
|
|
|
Toki hori izugarria da, hau dela 500 000 urte, bizia zegoen toki
|
hortan
.
|
|
|
Fenomeno
|
hori
adierazteko, tesiak desberdinak dira, batzuek esaten dute erabiltzen zituztelak dantzak egiteko, eta zeremoniak antolatzeko.
|
|
|
Bai bakar bakarrik naiz, eta jeloskor sentitzen naiz bikote
|
hori
ikusiz.
|
|
|
Ondartza
|
hori
ezaguna da surfagaitik, â?, toki sekretuâ, delako bat da.
|
|
|
|
Horregatik
ezin dezuet esan izena.
|
|
|
Zortea ukanen dut toki
|
hori
bisitatzea.
|
|
|
Orain proiektu bat bultzatu dute, Blockausak ari dira aldatzen, itsasoari lotu diren espazioak. <
|
hori
ez dut ulertzen.
|
|
|
Ezkila
|
hori
erabili omen zuten Estatu Batuen independentzia aldarrikatzeko.
|
|
|
Pen ingelesak sortu zuen Pensylvaniako estatua, baita Philadelphia izena ere. Hitz
|
horrek
nahi du esan «anaiarteko maitasunaren hiria».
|
|
|
Esaten da Museo
|
hori
Estatu Batuetako Louvre a dela. Han obra garrantzitsuak badira.
|
|
|
Niri asko gustatzen zait pintura
|
hori
, baita Miroren obra ere.
|
|
|
Eastern State penitentiary delakoan naiz. Kartzela
|
hori
1820 urtean eraiki zuten. Jende ezagunak egon dira hemen:
|
|
|
|
Hori
bai kuadrilla!
|
|
|
Pintura
|
hori
adibidez, pentsatu zuen preso batzuekin. Entzun Cesarren azalpena.
|
|
|
Aritua naiz han bezain gauzak ikustea toki berdin batean. <
|
hori
ez dut ulertzen (Asier)
|
|
|
Eta arlo honetan ez naiz debutante bat.
|
Hori
jadanik badakizue.
|
|
|
Museo
|
hori
eraiki dute oroitzapen gisaz. Arma zaharrak, argazkiak, eta filmak ikusten ahal dira.
|
|
|
Tren
|
horrek
turistak eta hemengo biztanleak ekartzen ditu barneko lurralderat.
|
|
|
Arin, Mister JOK! Tren
|
hori
ezin duzu galdu.
|
|
|
Kontrastea azkarra da. Zuen ustez, ze gordetzen ahal da Limousine
|
horren gibelean
–
|
|
|
esaten diotela. Ekintza asko antolatzen dute arlo
|
horretan
.
|
|
|
Flipatzen dut Budha erraldoi
|
hori
ikusten dudanean. Esaten da Budharen 10 000 estatua badirela.
|
|
|
Baina
|
hori
berantago ikusiko dugu.
|
|
|
Han bertan ohitura berezi bat ikusiko dut.
|
Hori
egiten da zorte ona ukaiteko.
|
|
|
|
Hori
da zure urtebete bixkotxa.
|
|
|
Asko gustatzen zait. Merkataritza toki
|
hori
ederra da. Hemengo dendek sekulako aukera proposatzen digute.
|
|
|
Ondo pasatu dut. Ez dut ezer ulertu, baina
|
hori
da bidaiatzea, ezta?
|
|
2009
|
|
|
25 urte zituen amets
|
hori
egin zuenean.
|
|
|
Eskola
|
hori
tradizionala da eta konfuzionista.
|
|
|
Museo honetan, artisautza ikusten ahal da. Niri asko gustatu zait arku
|
hori
. Baina ez da posible holako bat ekartzea Europarat, arma bat baita.
|
|
|
Herri hau ezaguna da bere babuagatik. Jarduera
|
hori
hasi zen orain dela 300 urte, banbu merkatu batekin.
|