|
2003
|
|
|
Ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak Adingabeen Epaitegietako Eskumenari eta Prozedurari buruzko Legea eraldatu zuela kontuan
|
hartuta
, eta honekin batera lege hori indarrik gabe geratuko dela aintzat harturik, haren menpeko adingabeek egitateak burutu badituzte lege hau indarrean jarri baino lehenago, egiteko unean indarrean zegoen legeria aplikatuko zaie adingabe horiei. Adingabeak neurri bat betetzen ari badira, eta neurri hori 4/ 1992 Lege Organikoan ezarritakoetatik bat bada, hori betetzeari ekingo diote, lege horretan ezarritako baldintzetan erantzukizuna azkendu arte.
|
|
|
Ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak Adingabeen Epaitegietako Eskumenari eta Prozedurari buruzko Legea eraldatu zuela kontuan hartuta, eta honekin batera lege hori indarrik gabe geratuko dela aintzat
|
harturik
, haren menpeko adingabeek egitateak burutu badituzte lege hau indarrean jarri baino lehenago, egiteko unean indarrean zegoen legeria aplikatuko zaie adingabe horiei. Adingabeak neurri bat betetzen ari badira, eta neurri hori 4/ 1992 Lege Organikoan ezarritakoetatik bat bada, hori betetzeari ekingo diote, lege horretan ezarritako baldintzetan erantzukizuna azkendu arte.
|
|
|
Aurreko paragrafoek adingabeen epaileak
|
hartutako
erabakiak aipatzen dituztela kontuan hartuta, erabaki horiek auto bidez jasoko dira, eta auto horren aurka, zuzen zuzenean, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da, bost egun balioduneko epean, probintziako audientzian. Lege hau indarrean jartzen denetik bi hilabeteko epean hartu dituzte adingabeen epaileekbearen egoera ez da aldatuko. erabaki horiek.
|
|
|
Aurreko paragrafoek adingabeen epaileak hartutako erabakiak aipatzen dituztela kontuan
|
hartuta
, erabaki horiek auto bidez jasoko dira, eta auto horren aurka, zuzen zuzenean, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da, bost egun balioduneko epean, probintziako audientzian. Lege hau indarrean jartzen denetik bi hilabeteko epean hartu dituzte adingabeen epaileekbearen egoera ez da aldatuko. erabaki horiek.
|
|
|
Aurreko paragrafoek adingabeen epaileak hartutako erabakiak aipatzen dituztela kontuan hartuta, erabaki horiek auto bidez jasoko dira, eta auto horren aurka, zuzen zuzenean, gora jotzeko errekurtsoa jarri ahal izango da, bost egun balioduneko epean, probintziako audientzian. Lege hau indarrean jartzen denetik bi hilabeteko epean
|
hartu
dituzte adingabeen epaileekbearen egoera ez da aldatuko. erabaki horiek. Epe horretan, adinga
|
|
|
Halako neurriak izan daitezke adingabea zentroan barneratzea erregimen egokian, zaintzapeko askatasuna izatea edota beste norbaitego dituzte, bereziki, kautela neurriaren izaerari buruz. Hori egin eta gero, epaileak proposamenaren gaineko erabakia
|
hartuko
du, batez ere, adingabearen inkin edo beste familia nahiz hezkuntza talde batekin bizitzea. Epaileak entzun egingo die adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat hartuta.
|
|
|
Hori egin eta gero, epaileak proposamenaren gaineko erabakia hartuko du, batez ere, adingabearen inkin edo beste familia nahiz hezkuntza talde batekin bizitzea. Epaileak entzun egingo die adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat
|
hartuta
. Hartutako kautela neurriak indarrean iraun dezake lege honen 31 artikuluan eta ondorengoetan ezarritako entzunaldia egin arte edo errekurtso egokiak gauzatzen diren bitartean.
|
|
|
Epaileak entzun egingo die adingabearen letraduari, talde teknikoari eta adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariari; horiek guztiek argibideak emanteresa aintzakotzat hartuta.
|
Hartutako
kautela neurriak indarrean iraun dezake lege honen 31 artikuluan eta ondorengoetan ezarritako entzunaldia egin arte edo errekurtso egokiak gauzatzen diren bitartean.
|
|
|
2 Kautela neurria barneratzea izanez gero, neurri hori
|
hartu
ahal izateko kontuan hartuko dira egitateen larritasuna, egitateon oihartzuna eta gizarteanzarte inguruabarrak balioetsiz. Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da.
|
|
|
2 Kautela neurria barneratzea izanez gero, neurri hori hartu ahal izateko kontuan
|
hartuko
dira egitateen larritasuna, egitateon oihartzuna eta gizarteanzarte inguruabarrak balioetsiz. Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da.
|
|
|
2 Kautela neurria barneratzea izanez gero, neurri hori hartu ahal izateko kontuan hartuko dira egitateen larritasuna, egitateon oihartzuna eta gizarteanzarte inguruabarrak balioetsiz. Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia
|
hartuko
du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da. Agerraldi horretan parte hartuko dute adingabearen letraduak, talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak; horiek guztiek argibideak emango dizkiote epaileari eskatutako neurriaren egokitasunari buruz, adingabearen interesa eta hark prozesuan duen egoera gogoan izanik.
|
|
|
Adinga eragindako ezinegona, betiere adingabearen inguruabar pertsonalak eta gibeen epaileak erabakia hartuko du Fiskaltzak egindako proposamenaren gainean, eta, horretarako, agerraldia egingo da. Agerraldi horretan parte
|
hartuko
dute adingabearen letraduak, talde teknikoaren ordezkariak eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak; horiek guztiek argibideak emango dizkiote epaileari eskatutako neurriaren egokitasunari buruz, adingabearen interesa eta hark prozesuan duen egoera gogoan izanik.
|
|
|
Fiskaltzak instrukzioa burutzen duen bitartean, behar beste egiaztatuta geratzen bada adingabea zoro zegoela edo indarreko Zigor Kodearen 20 artikuluko 1, 2 edo 3 paragrafoetan ezarritako inguruabarretatik beste edozein gertatzen dela, orduan, adingabea babestu eta zaintzeko beharrezkoak diren kautela neurriak
|
hartuko
dira, kasuan kasuan aplika daitezkeen manu zibilen arabera; egoki bada, adingabea ezgaitzeko eta babes erakundeak eratzeko jarduna sustatuko da zuzenbidearen arabera. Horri guztiari kalterik egin gabe, instrukzioa bukatuko da, eta lege honetan agindutako alegazioak egingo dira beronen 5.2 eta 9 artikuluetan ezarritakoarekin bat etorriz; halaber, lege honek araututako izapideen bitartez, hala denean, adingabearen intereserako egokia den neurri terapeutikoren bat eskatuko da lege honetan ezarritako guztien artean.
|
|
|
Modu bertsuan, Fiskaltzak proposa dezake entzunaldi egintzan gizabanako jakin batzuek edo erakunde publiko nahiz pribatuko ordezkariek parte
|
hartzea
, horiek prozesura ekarri ahal badituzte zenbait elementu, eta elementu horien bitartez adingabearen interesa eta eskatutako neurrien egokitasuna edo egokitasunik eza balioetsi ahal badira.
|
|
|
33 artikulua. Adingabeen epaileak
|
har
ditzakeen bestelako erabakiak
|
|
|
Aurreko artikuluetan aipatu egintzen egilea hamalau urtekoa baino gazteagoa bada, ez zaio lege honen araberako erantzukizuna eskatuko; bai, ordea, aplikatuko Kode Zibilean eta indarreko beste xedapenetan adingabeen babesari buruz agindutakoa. Fiskaltzak adingabeak babesteko erakunde publikoari igorriko dizkio, lekukotzaren bidez, adingabearen zehaztasunik beharrenak, haren egoera balioesteko; erakunde horrek, adingabearen inguruabarrak aintzat
|
harturik
, sustatu ditu harentzat egokien diren babes neurriak, urtarrilaren 15eko 1/ 1996 Lege Organikoari jarraiki.
|
|
|
Epai irmoaren bidez kondenatua ez izatea, delitu egintzak hemezortzi urte bete ondoren burutu badira. Ondorio horretarako, ez dira aintzat
|
hartuko
aurreko kondenak, zuhurtziagabekeriazko delitu edo faltak direla eta, ezta ezabatuak izan diren zigor aurrekariak ere, edo ezabatu beharrekoak, Zigor Kodearen 136 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
6 artikulua. Fiskaltzak parte
|
hartzea
|
|
|
Fiskaltzari dagokio legeek adingabeei aitortzen dizkieten eskubideak defendatzea, euren intereserako burutu behar den jarduna ikuskatzea eta prozeduraren bermeak betetzea; horretarako, hark zuzen zuzenean zuzenduko du egitateen ikerketa, eta aginduko du polizia judizialak gauzatzea egitate horiek eta adingabeak horietan izan duen parte
|
hartzea
egiaztatzeko jarduna, prozedura bera bultzatuz.
|
|
|
Heziketa, kultura, hezkuntza, lanbide, lan, sexu hezkuntza edo bide hezkuntzako programak nahiz horien antzekoak ezartzen direnean, horietan parte
|
hartu
beharra.
|
|
|
Neurri egokia edo egokiak aukeratzeko, Fiskaltzak eta adingabearen letraduak, euren postulazioetan, eta epaileak, epaian bertan, malgutasunez
|
hartuko
dituzte kontuan, egitateen inguruko froga eta balioespen juridikoa, eta, batez ere, adingabearen adina, familia eta gizarte inguruabarrak, nortasuna eta interesa. Azken bi horiek talde teknikoen txostenetan jasoko dira, eta, hala denean, adingabeak babestu eta eraldatzeko erakunde publikoen txostenetan, halakoak eman behar direla lege honen 27 artikuluan xedatutakoaren arabera.
|
|
|
Adingabeak egitate anitz burutu eta horien gaineko erantzukizuna badu, neurri bat edo batzuk ezarriko zaizkio, lege honen 7.3 eta 9 artikuluetan adierazitako irizpideak kontuan
|
hartuta
.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, jokabide berberak bi arau hauste edo gehiago eragiten baditu, edo jokabide hori beharrezko bidea bada beste bat burutzeko, horietatik larriena bakarrik
|
hartuko
da kontuan neurri egokia aplikatzeko.
|
|
|
Arau haustea jarraitua denean, edo, bat bakarrik izanik, biktima anitz dagoenean, epaileak epaiaren menpeko gizabanakoari neurri bat bakarrik ezarriko dio; horretarako, erreferentzia gisa
|
hartuko
du burututako egitaterik larriena, eta, 9 artikuluko erregelekin bat etorriz, neurriari gehieneko hedadura emango dio, salbu eta adingabearen interesa kontuan hartuta komeni denean neurriaren hedadura txikiagoa izatea.
|
|
|
Arau haustea jarraitua denean, edo, bat bakarrik izanik, biktima anitz dagoenean, epaileak epaiaren menpeko gizabanakoari neurri bat bakarrik ezarriko dio; horretarako, erreferentzia gisa hartuko du burututako egitaterik larriena, eta, 9 artikuluko erregelekin bat etorriz, neurriari gehieneko hedadura emango dio, salbu eta adingabearen interesa kontuan
|
hartuta
komeni denean neurriaren hedadura txikiagoa izatea.
|
|
|
Adingabe bati lege honetan ezarritako neurrietatik bat ezarri bazaio, eta adingabe horrek adin nagusitasuna eskuratzen badu, neurria betetzeari eutsiko dio neurria zein epaitan ezarri eta epai horretan proposatutako helburuak erdietsi arte, aurreko artikuluetan ezarritako irizpideak aintzakotzat
|
hartuta
.
|
|
|
Norbaitek aurreko paragrafoan aipatutako egitate baten berri badu, eta egitate hori, ustez behintzat, hemezortzi urtekoa baino gazteagoa den adingabe batek burutu badu, hori Fiskaltzari adierazi behar dio, eta Fiskaltzak salaketaren izapidetza onartu edo ezetsiko du, egitateak, zantzuen arabera bederen, delitu diren ala ez kontuan
|
hartuta
; Fiskaltzak zainduko ditu berari bidali zaizkion piezak, agiriak eta efektuak, eta, hala denean, bere ustez egoki diren eginbideak burutuko ditu, egitatea bera eta adingabeak hori burutzean izan duen erantzukizuna egiaztatzeko. Fiskaltzak jarduna artxibatzeko erabakia har dezake, egitateak ez badira delitu edo euren egilea ezezaguna bada.
|
|
|
Lehenengo artikuluan aipatutako egitateak batera burutu badituzte zigor arloan adin nagusiko direnek eta lege honen 1 eta 4 artikuluetan aipatutako adinak kasuan kasuan dituztenek, auzi horren gaineko eskumena duen instrukzio epaileak, egotzien adina egiaztatu eta berehalakoan, beharrezkoak diren neurriak
|
hartuko
ditu, adin nagusikoei begira ikerketa jarduera arrakastatsua izan dadin ziurtatzeko; bestalde, Fiskaltzari beharrezkoak diren zehaztasunen lekukotza igortzeko aginduko du, artikulu honen 2 paragrafoan ezarritako ondoreetarako.
|
|
|
Atxiloketak dirauen bitartean, adingabeak gela egokietan zainduko dira, eta gela horiek eta adin nagusikoentzat erabiltzen direnak bananduta egon dira; adingabeek behar dituzten arretak, babesa, gizarte laguntza, laguntza psikologikoa, osasun laguntza eta laguntza fisikoa eskuratuko dituzte, betiere, haien adina, sexua eta banakako ezaugarriak kontuan
|
hartuta
.
|
|
|
Adingabea Fiskaltzaren esku utziz gero, horrek ebazpena eman du atxiloketa noiz gertatu eta hurrengo berrogeita zortzi orduetan; ebazpena izango da adingabeari askatasuna emateari buruz, hurrengo artikuluan aipatutako uko egiteari buruz edo espedientea hasteari buruz. Fiskaltzak adingabeen epaile eskudunaren esku utziko du adingabea, eta horri kautela neurri egokiak
|
hartzeko
eskatuko dio 28 artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
|
1 Era berean, Fiskaltzak atzera egin dezake espedientean, egitateen larritasuna eta egitateon nahiz adingabearen inguruabarrak kontuan
|
hartuta
, eta, bereziki, egitateak burutzean indarkeria edo larderia larririk erabili ez izana gogoan izanik; horrez gain, aintzakotzat hartuko du adingabea biktimarekin adiskidetzea, edo adingabeak kaltea konpontzeko konpromisoa bereganatzea, halakoa eragin bazaio biktimari edo delituaren ondorioz kalteturik gertatu denari, edota hezkuntza jarduera betetzeko konpromisoa bereganatzea, talde teknikoak bere...
|
|
|
1 Era berean, Fiskaltzak atzera egin dezake espedientean, egitateen larritasuna eta egitateon nahiz adingabearen inguruabarrak kontuan hartuta, eta, bereziki, egitateak burutzean indarkeria edo larderia larririk erabili ez izana gogoan izanik; horrez gain, aintzakotzat
|
hartuko
du adingabea biktimarekin adiskidetzea, edo adingabeak kaltea konpontzeko konpromisoa bereganatzea, halakoa eragin bazaio biktimari edo delituaren ondorioz kalteturik gertatu denari, edota hezkuntza jarduera betetzeko konpromisoa bereganatzea, talde teknikoak bere txostenean hori proposatu badu.
|
|
|
Aurreko paragrafoan xedatutakoaren ondoreetarako, adiskidetzea gertatu dela ulertuko da, adingabeak eragindako kaltea aitortu eta biktimari barkamena eskatu ondoren, biktimak harentearen onerako zenbait ekintza burutze barkamen eskeak onartzen dituenean; eta kaltea konpondu dela ulertuko da, adingabeak biktimarekin edo kaltedunarekin horren mesederako edo gizarko konpromisoa
|
hartu
eta konpromiso hori benetan betetzen duenean. Horrek guztiak ez dio kalterik egiten alderdiek ituna egin izanari, erantzukizun zibilaren ondoriozko akzioa, lege honetan ezarrita dagoena, egikaritzeari buruz, delitu edo faltak erantzukizun hori eratortzen duen neurrian.
|
|
|
...ko adingabeari zenbait delitu eratxiki bazaizkio, eta delitu horiek lurralde desberdinetan burutu badira, adingabearen egoitza zein tokitan izan eta toki hori izango da kontuan, espediente bakar batean delitu horien guztien gaineko eskumena zein organo judizialek duen zehazteko, bai eta aplikatu beharreko neurrien betearazpena zein erakunde publikori dagokion ezartzeko; modu subsidiarioan, kontuan
|
hartuko
dira Prozedura Kriminalaren Legeko 18 artikuluan aipatutako irizpideak.
|
|
|
Fiskaltzak ezin izango du bere kabuz eginbiderik burutu, eginbide horiektuzte; aitzitik, epaitegiari eskatu dio ikerketek emaitza ona izan dezaten beharrezkoak direnak egitea. Adin oinarrizko eskubideak murrizten badigabeen epaileak eskari horren gaineko erabakia
|
hartuko
du auto ziodunean. Eginbide horiek burutuz gero, hori dokumentatu egingo da pieza bananduan.
|
|
|
Lege honen 61 artikuluan ezarritako akzioei kalterik egin gabe, prozeduran akusatzaile partikular gisa agertu ahal izango dira delitutik zuzeneko ofentsa
|
hartu
duten pertsonak, euren gurasoak, jaraunsleak, edo legezko ordezkariak, haiek adingabe edo ezgai direnean; prozeduran alderdi izateak eratortzen dituen ahalmenak eta eskubideak izango dituzte, eta, horien artean, besteak beste, hurrengoak:
|
|
|
Dela instrukzio fasean, dela entzunaldi fasean, frogak egiten direnean, horietan parte
|
hartu
ahal izango dute; ondore horietarako, organo jarduleak bekaldura froga egitea ezets dezake, baldin eta, hori eskatu arren, oinarrizkoa ez bada egitateak ikertzeko edo adingabeak horietan zein parte hartze izan duen jakiteko.
|
|
|
h) Egindako ikustaldi edo entzunaldietan parte
|
hartu
ahal izango dute.
|
|
|
Behin adingabeen epaileak akusatzaile partikularra bertan agertzea onartu eta gero, horri bidaliko zaio lege honen arabera gauzatutako jardun osoa, eta, akusatzaile horrek bere interesak defenda ditzan, izapide guztietan parte
|
hartzea
ahalbidetuko da.
|
|
|
Adingabearen letraduak Fiskaltzari eskatuko dio beharrezkotzat jotzen dituen eginbide guztiak burutzeko. Fiskaltzak horien onarpenari buruzko erabakia
|
hartuko
du ebazpen ziodunean; ebazpen hori letraduari jakinarazi eta adingabeen epaileari horren berri emango dio. Burutu gabeko eginbideei dagokienez, letraduak berriz eska ditzake halakoak, edozein unetan, adingabeen epaitegian.
|
|
|
Talde teknikoak, halaber, gizarte hezkuntzako esku
|
hartzea
proposa dezake adingabearen gainean; kasu horretan, adingabearen autu jakin batzuk azpimarratu ditu, arazo horiek erabakigarriak izan badaitezke horren ondorioetarako.
|
|
|
1 Adingabeak delitu bat gauzatu duelako edo justiziaren ekintza saihestu edo oztopatu duelako zantzu arrazoizkoak badira, Fiskaltzak kautela neurriak
|
hartzeko
eska diezaioke adingabeen epaileari, edozein unetan, neurri horiei esker espedienteko adingabea babestu eta defendatu ahal bada. Halako neurriak izan daitezke adingabea zentroan barneratzea erregimen egokian, zaintzapeko askatasuna izatea edota beste norbaitego dituzte, bereziki, kautela neurriaren izaerari buruz.
|
|
|
1 Gobernuak, Justizia Ministerioaren bitartez, behin Botere Judizialaren Kontseilu Nagusiari, Estatuko Fiskaltza Nagusiari eta ukitutako autonomia erkidegoei entzun eta gero, lege hau «Estatuko Aldizkari Ofizial»ean argitaratzen denetik sei hilabeteko epean, xedapen egokiak
|
hartuko
ditu adingabeen epaitegietako antolaketa eta karrera judizial nahiz fiskaleko langileen egituraketa egokitzeko lege honetan xedatutakoa aplikatzeagatik sortzen diren beharrizan organikoetara.
|
|
|
Abokatutzaren Kontseilu Nagusiak xedapen egokiak ezarriko ditu, elkargoetan, beharrezkoa izanez gero, ikastaro homologatuak eman daitezen, eta, horiei esker, letraduek, interesa duten neurrian, adingabeen arloan espezializazioa beregana dezaten, jurisdikzio horretako organoetan esku
|
hartu
ahal izateko.
|
|
|
1 Indarrik gabe geratzen dira: Adingabeen Epaitegietako Eskumen eta Prozedurari buruzko Lege Organikoa, 1948ko ekainaren 11ko Dekretuaren bidez onetsitako testu bategina, ekainaren 5eko 4/ 1992 Lege Organikoak aldarazia; Adingabeen Epaitegietako Eskumen eta Prozedurari buruzko Lege Organikoaren betearazpenerako erregelamendutik indarrean dauden manuak, erregelamendu hori 1948ko ekainaren 11ko Dekretu bidez onetsi zela aintzat
|
hartuta
; Zigor Kodeari buruzko azaroaren 23ko 10/ 1995 Lege Organikoaren hamabigarren xedapen iragankorra; azaroaren 15eko 44/ 1971 Legearekin bat etorriz, irailaren 14ko 3.096/ 1973 Dekretuaren bidez argitaratutako Zigor Kodearen testu bategineko 8.2 eta 9.3 artikuluak, 20 artikuluko 1 erregela, 8 artikuluko 2 paragrafoari dagokionez, 22 artikuluko bigarren paragrafoa eta 65 artikulua.
|
|
|
2 Autonomia erkidego batzuek adingabeak babestu eta eraldatzeko eskumena dutela kontuan
|
hartuta
, autonomia erkidego horiek, aurreko paragrafoan aipatutako epean zehar, euren arautegia egokituko dute lege honek ematen dizkien eginkizunak behar bezala betearazteko.
|
|
|
Aurreko artikuluak arautu ez dituen kasuetan, Fiskaltzak egindako eskaria eta adingabearen letraduak aurkeztutako alegazio idazkia ikusita, epaileak hurrengo erabakietatik bat
|
hartuko
du:
|
|
|
1 Entzunaldian parte
|
hartuko
dute Fiskaltzak, kaltedunak, hori prozesuan agertu bada, adingabearen letraduak, lege honen 27 artikuluan ezarritako txostenaren talde tekniko egilearen ordezkari batek, eta adingabeak berak. Adingabea bere legezko ordezkariekin batera egon daiteke, salbu eta epaileak kontrakoa erabakitzen duenean, behin aurretiaz aipatutako fiskaltzari, adingabearen letraduari eta talde teknikoaren ordezkariari entzun eta gero.
|
|
|
Adingabea bere legezko ordezkariekin batera egon daiteke, salbu eta epaileak kontrakoa erabakitzen duenean, behin aurretiaz aipatutako fiskaltzari, adingabearen letraduari eta talde teknikoaren ordezkariari entzun eta gero. Entzunaldian parte har dezake, orobat, adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkariak, baldin eta erakunde horrek instrukzioko jardunean parte
|
hartu
eta epaileak hala erabakitzen badu.
|
|
|
Jarraian, epaileak erabakiko du entzunaldiari ekitea edo hautsikoa denetan. Epaileak entzunaldiari ekitea erabakitzen badu, epaian erabakia
|
hartuko
du azaldutako autu guztien inguruan.
|
|
|
Epai horretan balioetsiko dira egindako frogak, eta Fiskaltzak eta adingabearen letraduak adierazitako arrazoiak, bai eta, koa ere. Kontuan
|
hartuko
dira, halaber, egitateen inguruabarrak eta larritasuna, adingabearen nortasunari, egoerari, beharrizanei eta familia nahiz gizarte in hala denean, adingabeak berak azaldutaguruneari buruz eztabaidatu diren datu guztiak, eta adingabe horrek epaia emateko unean duen adina. Horren guztiaren eretzean, adingabeen epaileak erabakia hartuko du proposatutako neurriari edo neurriei buruz.
|
|
|
Kontuan hartuko dira, halaber, egitateen inguruabarrak eta larritasuna, adingabearen nortasunari, egoerari, beharrizanei eta familia nahiz gizarte in hala denean, adingabeak berak azaldutaguruneari buruz eztabaidatu diren datu guztiak, eta adingabe horrek epaia emateko unean duen adina. Horren guztiaren eretzean, adingabeen epaileak erabakia
|
hartuko
du proposatutako neurriari edo neurriei buruz. Beren beregi adieraziko ditu horien edukia, iraupena eta haiekin lortu nahi diren helburuak.
|
|
|
Gainera, epaileak zaintzapeko askatasunaren erregimena ezar dezake etendurak dirauen artean. Halaber, talde teknikoak edota adingabeak babestumendatuta, epaileak gizarte hezkuntza edo eraldatzeko erakunde publikoak aurreko entzunaldi izapidean hala goko jarduera bat egiteko betebeharra ezar dezake; jarduera horretan parte
|
hartzeko
konpromisoa izan dezakete adingabearen guraso, tutore edo zaintzaileek, eta, horretarako, epaileak adieraziko du zein den jardueraren izaera eta zein epetan burutu behar den.
|
|
|
Errekurtsoaren gaineko ebazpena eman aurretik, jendaurreko ikustaldia egingo da, salbu eta epaileak, gizabanako egotziaren edo biktimaren intereserako, ikustaldia ateak itxita egitea erabakitzen duenean. Alderdiak ikustaldi horretara agertu behar dira, eta, auzitegiak egoki baderitzo, agertu behar dira, orobat, talde teknikoaren ordezkaria eta adingabeak babestu edo eraldatzeko erakunde publikoaren ordezkaria, kasu zehatz horretan parte
|
hartu
izan duten heinean. Errekurtsogileak auzitegiari eska diezaioke, auzialdian proposatu eta onartutako frogen artean, egin ez zirenak egiteko, Prozedura Kriminalaren Legeko erregelekin bat etorriz.
|
|
|
Lege honetan ezarritako neurriak betearaztean, adingabeen epaileak izango du kontrola, horrek kasuan kasuko epaia eman duen heinean; epaileak auto ziodunean erabakia
|
hartuko
du bien bitartean gerta daitezkeen gorabeherei buruz, Fiskaltzari, adingabearen letraduari eta neurria betearazten duen erakunde publikoaren ordezkariari entzun eta gero.
|
|
|
a) Beharrezkoak diren erabaki guztiak
|
hartzea
, ezarritako neurriak eragingarritasunez betearaz daitezen.
|
|
|
...Behin epaia irmoa izan eta ezarritako neurriaren betearazpen programa onetsi eta gero, epaia zein epaitegik eman eta epaitegi horretako idazkariak neurri horren likidazioa gauzatuko du, hori zein datatan hasten den eta zein datatan bukatzen den adieraziz; interesdunari, hala denean, kautela neurriak ezarri bazaizkio, horien ondorioz betetako denbora zenbatuko da 28.5 artikuluan xedatutakoa kontuan
|
hartuta
. Aldi berean ere, betearazpen espedientea irekiko da, eta, espediente horretan, berabeherak agerraraziko dira, lege honetan ezarritakoarekin bat etorriz.tearazpenean zehar gertatzen diren go
|
|
|
Ezarritako neurri guztiak edo horietatik batzuk ezin badira aldi berean bete, elkarren segidan beteko dira hurrengo erregelak kontuan
|
hartuta
, salbu eta epaileak adingabearen intereserako beste hurrenkera bat ezartzen duenean:
|
|
|
Izaera bereko neurri batzuk pilatuz gero, hurrenkera kronologikoaren arabera beteko dira horiek, euren epaiak noiztik diren irmo kontuan
|
hartuta
.
|
|
|
Gaztea lege honetan araututako neurriak betetzen ari dela, kondena gisa, Zigor Kodearen neurri edo zigorrak ezartzen bazaizkio, epaile edo auzitegiak guztiak aldi berean betetzeko aginduko du, hori egin badaiteke. Bestela, betearazten ari den barneratze neurriaren ostean beteko da espetxealdi zigorra, salbu eta epaile edo auzitegi epai emaileak, delitu astunen ondoriozko kondena izateagatik eta gaztearen inguruabarrak kontuan
|
hartuta
, ezarritako espetxealdi zigorra berehalakoan betearazteko agintzen duenean.
|
|
|
Adingabeak, halaber, errekurtsoa aurkez diezaioke hitzez epaileari, edo hitzez adieraz diezaioke zentroko zuzendariari errekurtsoa jartzeko asmoa duela; zuzendariak adierazpen horren berri luzatuko dio adingabeen epaileari, gorago aipatutako epean. Azken kasu horretan, adingabeen epaileak bidezkoak diren neurriak
|
hartuko
ditu, adingabearen alegazioa entzun ahal izateko.
|
|
|
Horren ondorioz, zentroko bizimodua antolatzeko erreferentzia gisa
|
hartu
behar da askatasuneko bizimodua; barneratzeak adingabearentzat edo haren familiarentzat ondorio kaltegarriak izan ditzakeenez gero, ondorio horiek ahalik eta gehien txikitu behar dira. Erraztu behar dira gizarte lotura, familiakoekin eta hurbilekoekin harremanak izatea, erakunde publiko eta pribatuak elkarlanean aritzea eta horiek ere gizarte integraziorako prozesuan parte hartzea, bereziki, geografia eta kulturaren arabera hurbilen dauden erakundeen kasuan.
|
|
|
Horren ondorioz, zentroko bizimodua antolatzeko erreferentzia gisa hartu behar da askatasuneko bizimodua; barneratzeak adingabearentzat edo haren familiarentzat ondorio kaltegarriak izan ditzakeenez gero, ondorio horiek ahalik eta gehien txikitu behar dira. Erraztu behar dira gizarte lotura, familiakoekin eta hurbilekoekin harremanak izatea, erakunde publiko eta pribatuak elkarlanean aritzea eta horiek ere gizarte integraziorako prozesuan parte
|
hartzea
, bereziki, geografia eta kulturaren arabera hurbilen dauden erakundeen kasuan.
|
|
|
Adingabetasun zibila duenak oso osoko hezkuntza eta heziketa jaso behar ditu eremu guztietan, eta izan behar du legeek haren izaera kontuan
|
hartzeagatik
berari eskaintzen dioten babes berezia.
|
|
|
Epaiaren menpe daudenek banakako tratamendu programa izateko eskubidea dute, eta barneratutako guztiek zentroko jardueretan parte
|
hartzeko
eskubidea dute.
|
|
|
h) Adingabeen egoera pertsonala kontuan
|
hartuta
, eta haien askatasuneko bizimodua prestatzeko, heziketa, hezkuntza eta lanaren arloan jarduerak ezartzen badira, adingabeok jarduera horietan parte hartu behar dute.
|
|
|
h) Adingabeen egoera pertsonala kontuan hartuta, eta haien askatasuneko bizimodua prestatzeko, heziketa, hezkuntza eta lanaren arloan jarduerak ezartzen badira, adingabeok jarduera horietan parte
|
hartu
behar dute.
|
|
|
Diziplinako faltak sailkatuz, horiek oso astunak, astunak eta arinak izango dira, subjektuak erabilitako indarkeria, hura nahita edo nahi gabe ari izatea, emaitzaren garrantzia eta ofenditutako gizabanakoen kopurua aintzakotzat
|
hartuta
.
|
|
|
6 Banantze zehapenak berarekin ekarriko du adingabea bere gelan edo horren antzeko ezaugarriak dituen gela batean izatea, zentroko jarduerak burutaezko hezkuntza jaso, bisitak
|
hartu
eta egunero bi ordu atari zabalean izateko.tzen diren orduetan salbu eta nahi
|
|
|
Aipatutako pieza horretara ager daitezke kaltedunak, baldin eta horretarako jakinarazpena jaso badute adingabeen epaile edo Fiskaltzaren eskutik, lege honen 22 artikuluak ezartzen duen moduan. Berezko ekimenaz orobat, piezara ager daitezke euren burua kaltedun gisa
|
hartzen
dutenak ere. Aseguru etxeak ere pieza horretara ager daitezke, euren burua alderdi interesduna dela uste badute; hala egin dute erantzukizun zibila eskatzeko akzioak zein epe izan eta epe horretan.
|
|
|
Behin ustezko kaltedunak eta erantzule zibilak agertu eta gero, adingabeen epaileak autoa emango du prozeduraren hasiera aginduz. Auto horretan aipatuko dira alderdi auzi jartzaileak eta demandatuak, auzi jartzaileek zer eskatu duten kontuan
|
hartuta
eta espedientetik ateratzen dena gogoan izanik. Autoan bertan, demandatzaileei hamar eguneko epea emango zaie, euren uziak eta euren iritziz beharrezkoak diren frogabideen proposamena idazki baten bidez aurkez ditzaten, epaiketako aitorpena eta lekukoen aitorpena barne.
|
|
|
Epaileak ofizioz aginduko du, auzi paperekin batera, adingabeen prozedurari buruzko espedientearen zehaztasunak eta entzunaldiko aktak jartzeko, epailearen ustez zehaztasun eta akta horiek erabakigarri izan badaitezke erabakia
|
hartzeko
.
|
|
|
Aurreko paragrafoan aipatutako epaiaren aurka, gora jotzeko errekurtsoa jar daiteke auzitegi nagusiko adingabeen aretoan*; errekurtso horren izapideak egingo dira, Prozedura Zibilaren Legeak gora jotzeari buruz ezarritakoaren arabera, betiere kasuan kasuko kopurua kontuan
|
hartuta
. Behin epaia irmo izan eta gero, hori betearazi ahal izango da, Zigor Kodearen arauak eta Prozedura Zibilaren Lege horretako arauak aplikatuta.
|
|
|
Prozedura horretan emandako epaiak ez du gauza epaituaren indarrik izango, eta kalterik gabe geratuko da alderdiek arazo berberari buruz epaiketa arrunta sustatzeko duten eskubidea; epaiketa horretan, egitate frogatutzat joko dira adingabeen epaileak egiaztatutzat jo dituenak, bai eta adingabearen parte
|
hartzea
bera ere.
|
|
|
Lege honen 5.2, 7.1 eta 29 artikuluek neurri terapeutikoak aipatzen dituztela kontuan
|
hartuta
, adingabeen epaileek neurri horietatik edozein aplikatzen badute, eta gaixotasun kutsagarriak gertatzen badira edota adingabeen euren edo haiekin bizi direnen osasunarentzat bestelako arriskuak izan badaitezke, epaileok osasun arloko agintari edo zerbitzu eskudunei eratxiki diezazkieke haien gaineko kontrola eta jarraipena, apirilaren 14ko 3/ 1986 Lege Organikoan xedatutakoaren arabera; lege horr...
|
|
|
Justizia Ministerioak epai irmoen erregistro bat eramango du, epaiok lege honetan xedatutakoa aplikatzen duten heinean; adingabeen epaileek eta Fiskaltzak bakarrik erabili ahal izango dituzte erregistro horretako datuak, lege honen 6, 30 eta 47 artikuluetan ezarritako ondoreetarako, eta, betiere, abenduaren 13ko 15/ 1999 Lege Organikoa eta horren xedapen osagarriak kontuan
|
hartuta
, lege horrek arautu baitu datu pertsonalen gaineko babesa.
|
|
|
Aurreko paragrafoan aipatutako delituen egitea egozten bazaie hemezortzi urtekoak baino gazteagoak direnei, lege organiko honen xedapenak aplikatuko dira, hurrengo berezitasunak kontuan
|
hartuta
:
|
|
|
Aukurtsoak ebaztean, epaiak ematen dituenean, epai horien aurka kasazio errekurtsoa jarri ahal izango da, lege organikokatuz. Gobernuak sustatuko du Audien honen 42 artikuluan xedatutakoa aplitzia Nazionalaren egitura egokitzea, lege organiko honen azken xedapenetatik bigarrenaren 1 paragrafoan agindutakoa aintzat
|
hartuta
.
|
|
|
c) Burututako egitateetatik bat xedapen gehigarri honetan aipatuta badago, eta delituaren erantzukizuna duena hamasei urtekoa baino nagusiagoa bada, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarriko du urtebetetik zortzi arteko epealdian; hala denean, horren osagarria izango da zaintzapekopenetik, gutxienez, erdia igaro denean. askatasunaren beste neurri bat, askoz jota, bost urte artekoa, lege organiko honen 9 artikuluko 5 erregelaren bigarren lerrokadan ezarritako betekizunak izanik. Kasu horretan, eta lege organiko honen 14, 40 eta 51.1 artikuluek neurria aldatu, eten edo ordezteari buruzko ahalmenak aipatzen dituztela kontuan
|
hartuta
, ahalmen horiek erabili ahal izango dira, bakar bakarrik, ezarritako barneratze neurriaren irau
|
|
|
571 artikulutik 580.erakoetan araututako delituak izanez gero, epaileak, lege organiko honen arabera ezar daitezkeen beste neurriei kalterik egin gabe, erabateko desgaikuntzaren neurria ere ezarriko du, erregimen itxiko barneratze neurriaren iraupena zein izan eta hori baino lau urtetik hamabost arteko iraupen luzeagoarekin; horretarako, proportzioz kontuan
|
hartuko
ditu delituaren astuntasuna, egindako delituen kopurua eta adingabearen gaineko inguruabarrak.
|
|
|
Alde batetik, terminologia bateratzeko ahaleginak egin dira, adostasuna, sendotasuna eta iraunkortasuna lortu nahian; horrek nabariro gehitzen du lan honek izan dezakeen eragina, eta aktibo baliotsu bihurtzen du. Beste alde batetik, kontuan
|
hartu
behar da jurisdikzio horretan euskaldun asko eta asko dabiltzala jardunean, eta Justizia Sailak zuzeneko eskumenak dituela, arauak hautsi dituzten adingabeei begira neurriak betearazteko.
|
|
|
banandurik badoaz, nork bere helburuak lortu nahian, bi akats larrik eragotzitako egitura burokratiko bihurtzen da: alde batetik, okerreko arazoaren gainean eragitea, giza konplexutasun existentziala aintzat
|
hartzeko
egokiak ez diren tresnak erabiltzen diren heinean, delituaren egileak jasoko duen erantzuna bere pertsona eta gizarte ingurunea kontuan hartzen ez direnean gertatzen den legez; bestalde, ihardespen penalak gazteari delitugile etiketa jartzen badio eta gizartetik baztertzea areagotzen badu, praktikan jarraikitzen diren delitu gehienen sintoma diren giza arazo partikularrak eta gizarte gatazkak zor...
|
|
|
Ildo horretan, urtarrilaren 12ko 5/ 2000 Lege Organikoa, adingabeen erantzukizun penala arautu duena, gazteek egiten dituzten delituen aurreko esku
|
hartzeko
modu juridiko penala errotik berritzeko jaio zen. Gazteen delituei eta atzean dauden gatazkei aurre egiteko molde juridiko penala ez zen inola ere egokia, areago kontuan hartzen bada aurreko legearen egitura funtsean 1948 urtekoa zela.
|
|
|
Aldi berean, heziketa prozesuari atxikia, kanpoko munduaren eraginak areago sentitzeko joera ere badu gizarte inguruak duen pisua, helduarekin alderaturik, ez proportzionala delarik. Horrek guztiak erabakiak
|
hartzeko
unean, baita erabakia hartu ondoren ere, kontuan hartzeko moduko berezitasuna osatzen du, neurri batean, adingabearen motibazio prozesu salbuespenezkoaren oinarria ematen duena eta abiapuntutzat jo dena gazteen zuzenbide penalaren bide berezia justifikatzeko. Horregatik, esku hartze hezitzaile orok adingabeen ingurunearen gainean zabaldu behar du bere eragina, horrek ematen baitio benetako zentzua.
|
|
|
Aldi berean, heziketa prozesuari atxikia, kanpoko munduaren eraginak areago sentitzeko joera ere badu gizarte inguruak duen pisua, helduarekin alderaturik, ez proportzionala delarik. Horrek guztiak erabakiak hartzeko unean, baita erabakia
|
hartu
ondoren ere, kontuan hartzeko moduko berezitasuna osatzen du, neurri batean, adingabearen motibazio prozesu salbuespenezkoaren oinarria ematen duena eta abiapuntutzat jo dena gazteen zuzenbide penalaren bide berezia justifikatzeko. Horregatik, esku hartze hezitzaile orok adingabeen ingurunearen gainean zabaldu behar du bere eragina, horrek ematen baitio benetako zentzua.
|
|
|
Aldi berean, heziketa prozesuari atxikia, kanpoko munduaren eraginak areago sentitzeko joera ere badu gizarte inguruak duen pisua, helduarekin alderaturik, ez proportzionala delarik. Horrek guztiak erabakiak hartzeko unean, baita erabakia hartu ondoren ere, kontuan
|
hartzeko
moduko berezitasuna osatzen du, neurri batean, adingabearen motibazio prozesu salbuespenezkoaren oinarria ematen duena eta abiapuntutzat jo dena gazteen zuzenbide penalaren bide berezia justifikatzeko. Horregatik, esku hartze hezitzaile orok adingabeen ingurunearen gainean zabaldu behar du bere eragina, horrek ematen baitio benetako zentzua.
|
|
|
lehendabizi, lege honek gizarte zerbitzuei galdatzen dien parte hartze zabala egikaritzeko, ezinbestekoak dira oraindik eskuratu ez diren baliabide material nahikoak. Ezartzen diren neurriak ezerezean gera ez daitezen, beharrezkoak dira, alde batetik, baliabide ekonomiko egokirik gabe lortezinak diren azpiegiturak eta, bestalde, konpromiso handiagoa
|
hartu
dute herri administrazo guztiek, orain arte erakutsi ez duten ahalegin eta gogoaz, legeak eskaintzen dituen ahalbide guztiak, oraindik neurrigek de facto behintzat bi salbuespenezko erregimen juridiko penal sortu baitzituz handi batean martxan jarri ez direnak, eskuragarri egon daitezen. Bigarrenez, lege hau vacatio legis aldian zegoela, 7/ 2000 eta 9/ 2000 LOak onartu ziren, eta orain arte egindako balorazio positiboa erabat auzitan utzi zuten, zeren eta aipatu bi leten, terrorismo delituen edota zenbait delitu astunen kasuan eman beharreko erantzuna nabarmen gogortzearen bitartez.
|
|
|
Bigarrenez, lege hau vacatio legis aldian zegoela, 7/ 2000 eta 9/ 2000 LOak onartu ziren, eta orain arte egindako balorazio positiboa erabat auzitan utzi zuten, zeren eta aipatu bi leten, terrorismo delituen edota zenbait delitu astunen kasuan eman beharreko erantzuna nabarmen gogortzearen bitartez. Adingabeak esandako delitu hauek eginez gero, ez du erantzungo bere berezitasunak kontuan
|
hartuz
, helduari ematen zaion logikaren arabera baizik, delituaren astuntasunak gaztearen inguruko diagnostikoa etenda utziko balu bezala. Horrezaz gain, 18 eta 21 urte bitartekoei Adingabeen Zigor Zuzenbidea ezartzeko aukeratik kanpo utzi zitzaien 5/ 2000 LO indarrean jarri aurretik (hasiera batean 2003ko urtarrila arte? 9/ 2000 LO?
|
|
|
Lege berri horrek esparru malgua ezarri du adingabeen epaitegiekkien neurriak, adingabeok zigor legeak hausten dituzten heinean. Horretarako, aintzat
|
hartuko
da adingabearen intere zehatz ditzaten horiei aplikagarri zaizsa. Ondorio horietarako, adingabeak
|
|
|
Horren printzipioek, funtsean behinik behin, asmoa agertzen dute zigor arloko adin nagusitasuna hemezortzi urtean jartzeko; halaber, lege baten aldarrikatzea eskatzen dute. Hartara, aldarrikatze hotasunera iritsi ez diren gazteen erantzurrek barneratu luke «gazte eta adingabearen zigor legea, eta bertara batuko da zigor arloko adin nagusikizun galdaketa; betiere, erantzukizun horrek zimentarri izan behar du araua hautsi duten adingabeen berreziketa, banako, familia eta gizarte inguruabarrak aintzat
|
hartuta
, eta, areago, gogoan izan behar ditu gai honetan autonomia erkidegoek dituzten eskumenak?».
|
|
|
5 Modu berean, lege organiko hau idazteko irizpen eragileak izan dira, besterik ezin eta, Konstituzio Auzitegiaren doktrinan barneratuak, batez ere, otsailaren 14ko 36/ 1991 eta martxoaren 17ko 60/ 1995 epaietan. Bi bion oinarri juridikoak aintzat
|
hartu
dira. Hor daude, besteak beste, adingabeen epaitegietan eginiko prozedurek bete behar dituzten bermeak eta oinarrizko eskubideei zor zaien begirunea.
|
|
|
Hor daude, besteak beste, adingabeen epaitegietan eginiko prozedurek bete behar dituzten bermeak eta oinarrizko eskubideei zor zaien begirunea. Hala ere, hori guztia prozedura arruntari egin dakizkiokeen bestelako moldaketei kalterik egin gabe, moldaketa horiek ahalbidetzen baitute prozedura motaren izaera eta helburua kontuan
|
hartzea
. Zenbait neurri hartzera dator hori, neurriok ezin baitira zehatzaileak izan, aurrezaintza berezira zuzendutakoak baino, adingabea birsartzeko eta haren
|
|
|
Hala ere, hori guztia prozedura arruntari egin dakizkiokeen bestelako moldaketei kalterik egin gabe, moldaketa horiek ahalbidetzen baitute prozedura motaren izaera eta helburua kontuan hartzea. Zenbait neurri
|
hartzera
dator hori, neurriok ezin baitira zehatzaileak izan, aurrezaintza berezira zuzendutakoak baino, adingabea birsartzeko eta haren
|
|
|
Oraintsu aipatu diren printzipio, irizpide eta jarraibideen ondorenez, esan daiteke lege organiko honen idazkera asmoz gidatu dutela jarraiko printzipio orokorrek: ...tera, zehatzaile hezitzaileak izan behar dira; beren beregi berme guztiak aitortu behar dira, bermeok konstituzio eskubideen zaintzak eta adingabearen interesari zor zaizkion eskakizun bereziek eratortzen dituztenean; arauak hausten dituzten adingabeen arloan, ondorio prozesal eta zehatzaileetarako tarte batzuk bereizi behar dira; kasu zehatzaren inguruabarrak direla-eta komenigarri diren neurriak
|
hartzeko
eta betearazteko, malgutasunez jokatu behar da; adingabeen eraldaketa eta babesari lotuta dauden erakunde autonomikoek eskumena izan behar dute, epaian ezarritako neurriak betearazteko; eta, halaber, betearazpen horren gaineko kontrol judiziala gauzatu behar da.
|
|
|
Bistan da adingabeen zigor zuzenbidean lehenetsi behar dela, prozeduraren eta
|
hartu
beharreko neurrien osagai eragile moduan, adingabearen goreneko interesa. Interes hori zientzia ez juridikoetako aditu talde batek neurtu behar du irizpide tekniko eta ez formalisten bidez. Horrek ez du baztertzen neurrien aplikazioa printzipio orokor eta bermatzaileei egokitu beharra, berbarako, akusazio printzipiora, defentsa printzipiora edo errugabetasun presuntzioari buruzkora.
|
|
|
Legeak arautzen du, berebat, kaltedunaren esku
|
hartzea
, hamasei urtekoak baino nagusiagoak direnek eginiko delitu astunen prozeduretan. Helburu du horrek biktimaren interesa jagotea, egintzak argitzeko eta horiek jurisdikzio ordena eskudunaren barruan epaitzeko tenorean, adingabearen prozedura hezitzaile eta zehatzailea kutsatu gabe.
|
|
|
Lege honek eskubide zabala ezarri du biktimek parte har dezaten. Biktimei prozeduretan esku
|
hartzeko
aukera ematen zaie, besteak beste, frogak proposatu eta egiteko, ondorioak formulatzeko eta errekurtsoak jartzeko. Hala ere, parte hartze hori modu mugatu batez ezarri da, adingabeen arloan ez baita onartzeko modukoa gizabanakoek alderdi akusatzaile izateko duten eskubidea, horretarako diren prozesu eskubide eta karga guztiekin.
|
|
|
9 Konstituzio Auzitegiak adierazitako jarraibideen arabera, eta jarraibideok lehen aipatu direla kontuan
|
hartuta
, berme sistema ezarri da prozesuko uziari egokitua. Horrek bermatzen du zehapena ezarriko dela errugabetasun presuntzioa gainditu ondoren, baina heziketa irizpideak eta adingabearen interesa balioesteko irizpideak oztopatu gabe, irizpideok ezinbestekoak baitira prozesu honetan.
|
|
|
alde batetik, Konstituzioaren aginduz, justiziaren ekintza sustatzeko eginkizuna bete behar du, legezkotasuna defenbearen letraduak prozesuaren fase guzdatzearekin batera; beste alde batetik, adingabeen eskubideak zaindu behar ditu, haien interesa jagonez. Adingati guztietan
|
hartu
behar du parte. Une oro, espedientearen edukia zein den jatzake, eta, zenbait egintza burutzen bakin behar du, frogabideak proposa didira adingabearen interesa balioesteko eta neurria betearazteko, egintza horietan guztietan parte hartuko du; neurria aldatzeko eska dezake, modu berean ere.
|
|
|
Adingati guztietan hartu behar du parte. Une oro, espedientearen edukia zein den jatzake, eta, zenbait egintza burutzen bakin behar du, frogabideak proposa didira adingabearen interesa balioesteko eta neurria betearazteko, egintza horietan guztietan parte
|
hartuko
du; neurria aldatzeko eska dezake, modu berean ere.
|