|
2000
|
|
|
" Ezagugarri bat bera dute dogma guztiek: boterea
|
behar
dute. Dogma oro eskluientea da...".
|
|
|
Normalizazioa ez da helburu; promoziorik ez du izanen euskarak. Sustapen hitza, erabiltzen ikasi berria genuena, bat batean ahaztu
|
behar
dugu. Arau berriak datoz, karramarroen moduan atzera egiteko.
|
|
|
Aurton, hiru urterik behin bezala, euskal herriko idazleoi egokitu zaigu Galeusca biltzarraren antolaketa, eta honezkero Ja ki n eko irakurle gehienek ondotxo dakiketen moduan urrian egin dugu Bizkaiko itsasaldean, Lekeition, Bermeorainoko egun bateko txangoarekin. Eta lehenengo eta behin, gure ostarien ustekabe polita aipatu
|
behar
dugu, benetako herri euskaldunetan zeudela konturatu baitziren. Idazle katalan batek esan zidanez, larunbatean goizeko hamarrak inguru Lekeitioko kaleetatik ibilia zen, eta ez ei zuen behin ere erdararik entzun.
|
|
|
Bigarrenez baina, euskaldunon ezusteko ederra ere aipatu
|
behar
dugu, nik neuk Galeusca ezagutzen dudanetik, honako hau izan delako euskal idazle gazte gehien agertu den biltzarra: beren lehenengo liburuak argitaratu berriak,
|
|
|
Beste askotan, ordea, hiru egunetan eta enkarguz kolaboratzaileak idatzi behar izan duen azalpen laburra eskaintzen da. Non daude ofizioz literaturaren azterketa egunez egun egin
|
behar
dutenak. Zer irakasten da unibertsitateetan, eta nola?
|
|
|
Prosa
|
behar
dugu! —aldarrikatu zen behin batean euskal baratzearen erdian.
|
|
|
ondo etorri, Frai Bartolome eta Frai Mateo Zabala horiek, XXI. mendeko euskal eremura. Zuen berba lauko jarioa
|
behar
dugu, premiazko zaigu hainbat eta hainbat eremutan. Hizkuntzaren ederrak eta hizkeraren bizitasunak —egokitasuna ere ahanzteke— bene benetan eskertuko dizuete eta.
|
|
|
Lehen itzulia amaitu berri du Euskaltzaindiak, eta bigarrenak eta hirugarrenak ere aurki izango ditu aztergai. Irizpideak irizpide, badakigu horiek ere eztabaidagarri izan daitezkeela, ez baitira erraz lotzen gizartearen ibilerak eskatzen duena eta hizkuntzak eskabide horri aurre egiteko
|
behar
duena.
|
|
|
Langintza horretan Euskaltzaindiak izan
|
behar
duen zeregina, horra hor gogoeta sakon baten pean jarri behar dena. Horri buruzko ahotsak nonahi entzun ohi dira.
|
|
|
Hor izan luke zinezko —eta ez itxurazko— habia eta egonlekua euskal kultura anitz eta zabalak, aukera bakarrekoa baino, euskarari berari bide desberdinak eskain diezazkiokeena. Horretarako, alabaina, Euskaltzaindiak bereganatu
|
behar
ditu hizkeraren neurria emateko ardura eta kezka, historiatik, tradiziotik eta lanetik datorkionari eutsita.
|
|
|
Jadanik gaindituak diren baina haren garaian eskuarki onartzen ziren gertakari horietan oinarriturik, gizarte mota ezberdinen eta horietako bakoitzari zegokiokeen hizkuntza tipologiaren arteko korrelazioa ezarri nahi zuen Unamunok: hortik atera zuen hordak hizkuntza silababakarrez mintzo zirela, gizarte militarrek hizkuntza eranskariak zerabiltzatela eta, azkenean, industria garaiko gizarterik aurreratuenek hizkuntza malgukariez hitz egin
|
behar
zutela. Eta horren kariaz, euskara bigarren tipokoa denez gero, logika horrekin espero izateko ondorioa ateratzen zuen:
|
|
|
Halere, aurrera egin baino lehenago, uste dut zenbait gogoeta egin
|
behar
dugula Unamunoren jarreraz, gauzak, xehekiago begiratuz gero, beti korapilatsuagoak izaten dira eta. Hortaz, edozein giza hizkuntzak bere baitan garatzeko eta goi kulturako mintzaira bilakatzeko ahalmenak dauzkala onetsirik ere, gogoan izan behar dugu, aldi berean, hori ez dela berez lortzen.
|
|
|
Halere, aurrera egin baino lehenago, uste dut zenbait gogoeta egin behar dugula Unamunoren jarreraz, gauzak, xehekiago begiratuz gero, beti korapilatsuagoak izaten dira eta. Hortaz, edozein giza hizkuntzak bere baitan garatzeko eta goi kulturako mintzaira bilakatzeko ahalmenak dauzkala onetsirik ere, gogoan izan
|
behar
dugu, aldi berean, hori ez dela berez lortzen.
|
|
|
Hau guztiau, ordea, gure artean, batez ere 1968 urtetik aurrera hasi zen mamitzen. Beraz, giro hori erabat urrun zegoen Unamunok, bizi zenean, inguruan zuen gizarte egoeratik, eta horregatik oso ondo eduki
|
behar
dugu hori kontuan bilbotarrak euskara alde batera uzteko izan zuen jarrera epaitzeko orduan.
|
|
|
Garai hartan pil pilean ari ziren oraindik ortografiari buruzko eztabaidak, eta orduko idazleen artean nagusi azaltzen zen garbizalekeriak gure hizkuntza antzutasunaren irteera gabeko zulora zeraman noraezean. Hitz batez, idazle orok
|
behar
duen komunikazio tresna ez zen oraindik sortua. Alde horretatik, bidezkoa da, agian, Unamuno —eta Baroja ere bai— kritikatzea literatur euskara batu horren proiektuaren alde saiatu ere egin ez zirelako.
|
|
|
" Joan zoazen herria zara. Gizarte unibertsalaren bizitzari traba egiten diozu, alde egin
|
behar
duzu, hil behar duzu, gelditzen zaizun bizia zapaltzen eta inbaditzen zaituen herriari emanez". Horri gutxi iritziz, nonbait, azken gehigarri zaratatsu gisa, jai hartako erregina iraintzeko ausartzia barkaezina ere izan zuen, hari, lotsagabeki, ezjakina zela aurpegiratuz:
|
|
|
" Joan zoazen herria zara. Gizarte unibertsalaren bizitzari traba egiten diozu, alde egin behar duzu, hil
|
behar
duzu, gelditzen zaizun bizia zapaltzen eta inbaditzen zaituen herriari emanez". Horri gutxi iritziz, nonbait, azken gehigarri zaratatsu gisa, jai hartako erregina iraintzeko ausartzia barkaezina ere izan zuen, hari, lotsagabeki, ezjakina zela aurpegiratuz:
|
|
|
Zuk egiten duzun hizkuntza hori, jende euskalduna, euskara hori zurekin batera galtzen ari da: ez du ardura, zure antzera, hark ere galdu
|
beharra
duelako; beraz, hil ezazu bera lehenbailehen eta ehortz ezazu ohorez; mintza zaitez espainieraz! 2
|
|
|
Era berean, hirugarren munduko herri indigenen hizkuntzek, hango bizimodua apala eta gutxi garatua izaten delako, gramatika eta lexiko aldetik oso sinple izan
|
behar
zutelako uste okerra ere guztiz bazterturik dago gaur egun, Afrikako, Asiako, Amerikako, eta Ozeaniako herri jatorren mintzaira gehienek daukaten aberastasun eta garapen maila harrigarrien argitan. Hortaz, ezerk ez digu esaten mota honetako edo hartako hizkuntza bat gainerakoak baino hobea denik; aitzitik, guztiak tresna ezin egokiagoak izan daitezke giza komunikaziorako.
|
|
|
Estetika obrerista baten aldekoa dirudien deklarazio honek badu barnean egia sakon bat. Ez du agintzen nolakoa izan
|
behar
duen poesiak, honen izaeraz eginiko hausnarketa baizik ez da. Mailua lanabesa baita, poesia tresna da, ez helburu.
|
|
|
Baina lehenago ere behin baino gehiagotan esan dudan bezala, niri, askotan eta askotan, gustatu edo ez gustatu parametroa erabiltzea gustatzen zait artelan baten aurrean nagoenean, eta esan
|
behar
dut, ia baldintzarik gabe, niri Zurbaranen pintura gustatu egiten zaidala, eta edonori gomendatzen diodala bere koadroak ikustea, baita erakusketa berezia bukatu eta Bilboko Museoaren bilduma propiokoak besterik ez badaude ere ikusgai. Baina San Hu go jangelan (edo errefektorioan) koadroaren aurrean jartzeko paradarik izanez gero, begiratu une batez bazkaltzen ari diren fraideen atzealdean dagoen paretean zintzilik dagoen bigarren koadroari.
|
|
|
Lan bati, edozein lani, artistiko adjektiboa erantsi ahal izateko emozionatu egin
|
behar
duela iruditu zait beti, nolabaiteko emozioa sortu lan hori apreziatzen duenarengan, lan hori ikusi, entzun, irakurri edo ukitzen duenarengan. Ez guztiengan, noski, nahikoa baita pertsona bakar batek, edo artistak berak bakarrik nabaritzea lanak baduela eraginik berarengan, berria den zerbait sortarazi diola.
|
|
|
...da aurrerapauso eskasa, ideologiak finkatu eta garatzeko erabilitako tresna guztien aldamenean, gerraren edo zigorraren aldamenean esate baterako, arteak ere paper bat izatea; ez baitzait iruditzen arteak ere paper hori jokatzea maltzurra eta berez txarra irudituko zaion inozorik izango denik, edo bestela esanda, artearen balio absolutua ideologiaren nahitaezko bilakaeratik kanpo edo gainetik egon
|
behar
duela esaten duenik gelditzen denik gaur egun.
|
|
|
Okupez ari garen honetan, bere aurreko eleberrian giro hori ezin hobeto jasotzen zuen idazle bat aipatu
|
behar
dugu orain. Kronika hau idazten ari naizelarik ez dut oraindik Juan Luis Zabalaren eleberri berria mesanotxeratu, baina Agur, Euzkadi izenekoaren gaia edo hipotesia benetan zait erakargarri:
|
|
|
ezin dela titipuntarik erakutsi aldizkari azaletan! Mayor Oreja hiru probintzietako lehendakari egiten dugunean, ederto pasatu
|
behar
dugu taliban hauekin, bai.
|
|
|
Webgune honen zerbitzurik entzutetsuena" Clasificados" izenburupean azaltzen dena dela esan
|
behar
dugu; iragarki sailkatuak, alegia. Datu base baten bitartez etxebizitza bat aurki daiteke, aurretik definiturik dauden bilaketa eremuak erabiliz.
|
|
|
Elkarrekintzaren bidea jorratzea helburutzat duen beste egunkari digital bat ABC da. Webgune hau ere aurrenekoen multzo horretan sartu
|
behar
dugu. Merkatua zundatu eta bideragarritasun azterketa aurrera eraman ondoren, 1995eko irailean sareratu zuten lehendabiziko kazeta elektronikoa.
|
|
|
Publizitateari dagokionean, prentsa digitala oraindik bere hastapenetan dago. Tresna berriak eskaintzen dituen baliabideak garatu
|
behar
ditu. Bitxia gertatu arren, esan dezakegu mende hasieran gertatzen zen bezala, gaur egun ere publizitateak zabaltzen duela orrialdea, mantxetaren gainean azaltzen delarik.
|
|
|
Bitxia gertatu arren, esan dezakegu mende hasieran gertatzen zen bezala, gaur egun ere publizitateak zabaltzen duela orrialdea, mantxetaren gainean azaltzen delarik. Publizitateak erabili
|
behar
duen eremua ez dago oso definiturik, eta batzuetan informazioarekin nahastuta agertzen zaigu bakoitzaren mugak argi ikusten ez direlako.
|
|
|
Bai Expan sion ek baita Cinco Das ek ere erraz gainditzen dute Bartzelonako egunkari nagusien — La Vanguardia eta El Perio dico, alegia— edizio elektronikoen bisitari kopurua. Honi buruz, gogoratu
|
behar
dugu El Periodico k 230.724 ale banatzen baditu eta La Vanguardia k 212.202, Expansion ek 59.021" soilik" hedatzen dituela eta Cinco Das ek 28.581.
|
|
|
Estatu espainiarrean gertatutako aurrerapen digitalaren abiapuntua bilatzeko 1995 urtera jo
|
behar
dugu. Baliabide telematiko berrien informazio uholdea egunkarietako erredakzioetara ailegatzen den heinean, kazetariak behartuta sentitzen dira erantzun bat ematera.
|
|
|
lehenengo eskakizun multzoaren arabera, taldeak, barne desakordioak sor ditzakeen eragin ezegonkortzaileetatik babestu behar dira (esate baterako, arbasoengandik jasotako ohiturak jadanik errespetatzen ez dituzten gizabanakoek erakusten duten heterodoxia). Bigarren eskakizun multzoaren arabera, beste aldetik, gutxiengo kulturalek, kanpotik datozen eraginetatik babestu ahal izateko zenbait neurri hartu
|
behar
dituzte (esate baterako, gutxiengo kulturalak hezkuntza sistema bere hizkuntzan ezin duenean garatu). Babes mota biek helburu bera daukatela dio Kymlickak, komunitate nazionalen egonkortasuna eta izaera defendatzea, hain zuzen ere.
|
|
|
barne murrizketok gizabanakoaren autodeterminazioa oztopatzen dute, gizabanakoek antzinako autoritateak eta praktikak kolokan jarri ezin dituztelako eta, beraz, beraien bizitza onaren ikuskera ezin berrikus daitekeelako. Itsu itsuan onartu
|
behar
dituzte, beraien zentzu kritikoa alboratuz eta zapalketari bidea zabalik utziz. Indartsuago den kulturaren nagusitasunetik babestera bideratuta dauden eskakizunak, hots, kanpoko kulturekiko babesa (protecciones externas) bilatzen dituztenak, zilegi izango lirateke, Kymlickaren arabera beti ere, gizakiari bizimodu on ezberdinen artean iritzi informatua hartzea ahalbidetzen baitiote.
|
|
|
Konparazio batez baliatuz, imajina dezagun hizkuntza bat arabiar arrazako zaldia dela, gaztea eta osasuntsua; bestea, berriz, astoa, bere gain hamaika zama garraiatu duena. Animalia biek lasterketa batean parte hartu
|
behar
dute; biek toki berean dute bai irteera eta baita muga ere. Arauak berdinak dira bi lehiakideentzat.
|
|
|
Beste hitzetan esanda, gizartekideak hiritartasunaren idealera hurbildu daitezen kontsideratu behar zaie, ez indibiduo abstraktuak, isolatuak bezala, baizik eta giza talde ezberdinekin lotura estuak dituzten indibiduoak bezala. Estatuak esku hartu
|
behar
du aipaturiko talde horiek orohartzaileak direnean, defentsa premia larrian daudenean eta, aldi berean, bere kideen askatasuna eta errespetua babesten dutenean. Esku hartzeko modu bat (ez bakarra) ekintza positiboaren bidez burututakoa da.
|
|
|
Estatuak ezin du kasu horietan neutraltasunez jokatu. Esku hartu
|
behar
du gutxiengo kultural horien babesean. Modu horretan baino ezin du lagundu estatuak gizarte dezente bat eraikitzen, bere instituzioak bertan bizi diren gizabanako guztien errespetua irizpide nagusitzat duen gizartea, alegia10.
|
|
|
2 Dworkinen ustez, adibidez, liberalismoaren bereizgarri den berdintasunaren printzipioak zentzu bi dauzka. Lehenengo zentzuaren arabera, gobernuak bere bizilagunak" berdinak balira bezala" (as equals) tratatu
|
behar
ditu, hots, autoritateen aldetik errespetu bera merezi duten gizakiak dira. Berdintasunaren printzipioaren bigarren esanahiaren arabera, bestetik, gobernuak bere ardurapean dauden bizilagunen artean baliabideak edota aukerak banatzerakoan" berdintasunez" (equally) jokatzen saiatu behar du, inor arbitrarioki baztertu gabe.
|
|
|
Lehenengo zentzuaren arabera, gobernuak bere bizilagunak" berdinak balira bezala" (as equals) tratatu behar ditu, hots, autoritateen aldetik errespetu bera merezi duten gizakiak dira. Berdintasunaren printzipioaren bigarren esanahiaren arabera, bestetik, gobernuak bere ardurapean dauden bizilagunen artean baliabideak edota aukerak banatzerakoan" berdintasunez" (equally) jokatzen saiatu
|
behar
du, inor arbitrarioki baztertu gabe. Dworkinen arabera, berdintasunaren lehenengo zentzua berezkoa zaio liberalismoari, bigarrena deribatiboa zaion bitartean (hots, lehenengo zentzua lortzeko balio estrategikoa duen zerbait) (ikus Dworkin, 1986:
|
|
|
Liberalismo garaikidearen korronte nagusiaren arabera (Rawls edota Dworkin bezalako filosofo politiko eta moralek ordezkatzen duten korrontea, alegia), gizabanakoek beraien bizimodu onaren ikuspegiaz erabakitzeko askatasuna izan
|
behar
dute, kanpotik ezarritako inolako inposaketarik egon behar ez duelarik. Pentsalari hauen ustez, orduan, gizaki baten bizimoduak garapen egokia dauka baldin eta bere baitatik sorturiko baloreen arabera gidatua bada, inoiz ez kanpotik ezarritakoen arabera.
|
|
|
Beste hitzetan esanda, zilegi den bizimodu onaren ikuskera bakarra nork bere buruari ezarritakoa da, eginkizun horretan gizabanakoaren autonomia eta indibidualtasuna irizpide bakarrak direlarik. Ondorioz, haW Jesus Casquette EHUko Teoria Politikoaren Historia Saileko irakaslea da. rreman ekonomiko, erlijioso, kultural, sexual, eta abarrek ez dituzte gizabanakoak muga jakin batzuen barruan hesitu behar; aitzitik, hauek askeak izan
|
behar
dute aipaturiko edozein harreman mota kolokan jartzeko, honek erakargarria izateari uzten dion momentu beretik. Ideia hauek osatzen dute liberalismoaren muin morala, hots, liberalismoa gainerako ideologietatik bereizten duen ezaugarria.
|
|
|
Autodeterminazioak, zentzu honetan, merezi duten eta hutsalak diren bizitzen artean erabakitzeko ahalbidetzen gaitu gizakiok. ...imodu onaren ideia zehatz bat bultzatzea eta kanpotik gizabanakoei ezartzea(" ongi komunaren politika" bat bultzatzea, Taylorren —1997— hitzetan), autodeterminazio printzipioaren kontrakoa izango litzateke, inork ez baitaki gizabanakoak berak baino hobeto zer den bere onerako eta zer bere kalterako, zer den baliotsua eta zer garrantzirik gabekoa, zer komeni zaion eta zer ekidin
|
behar
duen.
|
|
|
Liberalismoaren bizitza onaren ikuspegia laburbildu ondoren, honako kezka hauek sortzen zaizkigu: zeinek izan
|
behar
du, ikuspuntu normatibo batetik, estatuaren jokabidea gizartean dauden bizitza onaren ikuskeren aniztasunaren aurrean?; bizimodu jakin baten aldeko apustua egin behar du ala denak balio moral berekoak balira bezala tratatu behar ditu. Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke:
|
|
|
Liberalismoaren bizitza onaren ikuspegia laburbildu ondoren, honako kezka hauek sortzen zaizkigu: zeinek izan behar du, ikuspuntu normatibo batetik, estatuaren jokabidea gizartean dauden bizitza onaren ikuskeren aniztasunaren aurrean?; bizimodu jakin baten aldeko apustua egin
|
behar
du ala denak balio moral berekoak balira bezala tratatu behar ditu. Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke:
|
|
|
Liberalismoaren bizitza onaren ikuspegia laburbildu ondoren, honako kezka hauek sortzen zaizkigu: zeinek izan behar du, ikuspuntu normatibo batetik, estatuaren jokabidea gizartean dauden bizitza onaren ikuskeren aniztasunaren aurrean?; bizimodu jakin baten aldeko apustua egin behar du ala denak balio moral berekoak balira bezala tratatu
|
behar
ditu. Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke:
|
|
|
Puntu honetan, liberalen arabera, autodeterminazio indibidualaren printzipioak eguneroko eginkizun politikoetan duen ondorioetariko bat zera dela esan daiteke: estatuak neutrala izan
|
behar
duela gizabanakoek dituzten bizimodu onaren ideien aurrean. Kontuan harturik gizarte modernoetan bizimodu onaren ideiak anitzak (eta sarritan elkarren kontrakoak) direla, estatuak hobe luke indibiduoek bultzaturiko egitasmo kultural, erlijioso edota beste mota bateko helburu jakin bati ez laguntzea.
|
|
|
Jokabide hori, helduak, adimentsuak eta balio moral berekoak diren gizakiak ezgauzak balira bezala tratatzea izango litzateke. Ideologia liberalaren zutabea den preskripzio honen arabera, gizabanakoak beraiek dira bizitza ona bilatzen dutenak; estatuak bilaketa hori antolatu eta zuzendu
|
behar
du, horretarako markoa eskaini behar du, baina inolako apusturik egin gabe, ez alde ez kontra. Aipaturiko zentzu honetan, beraz, estatuaren neutraltasunarena" neurritasunaren doktrina" dela esan daiteke (doctrine of restraint) (Raz, 1986:
|
|
|
Jokabide hori, helduak, adimentsuak eta balio moral berekoak diren gizakiak ezgauzak balira bezala tratatzea izango litzateke. Ideologia liberalaren zutabea den preskripzio honen arabera, gizabanakoak beraiek dira bizitza ona bilatzen dutenak; estatuak bilaketa hori antolatu eta zuzendu behar du, horretarako markoa eskaini
|
behar
du, baina inolako apusturik egin gabe, ez alde ez kontra. Aipaturiko zentzu honetan, beraz, estatuaren neutraltasunarena" neurritasunaren doktrina" dela esan daiteke (doctrine of restraint) (Raz, 1986:
|
|
|
Estatuak, bizimodu onei buruzko gizabanakoen ikuskera ezberdinen aurrean, neutrala izan
|
behar
duela defendatzeak ez du esan nahi, ordea, bere esparruan bizi diren hiritarren askatasun indibidual, segurtasun fisiko edota ongizateaz arduratu behar ez duenik. Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo bat hartu behar duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan behar du gidaritzat, ezin baitu bizimodu onaren ideia jakin bat edo beste bultzatu.
|
|
|
Estatuak, bizimodu onei buruzko gizabanakoen ikuskera ezberdinen aurrean, neutrala izan behar duela defendatzeak ez du esan nahi, ordea, bere esparruan bizi diren hiritarren askatasun indibidual, segurtasun fisiko edota ongizateaz arduratu behar ez duenik. Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo bat hartu
|
behar
duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan behar du gidaritzat, ezin baitu bizimodu onaren ideia jakin bat edo beste bultzatu. Neutraltasunaren ideiaren arabera orduan, estatuak bere jokabidean ezin du bataren gailentasuna edota gutxiagotasuna aditzera eman bere baliabideak hara zuzenduz, horrela jokatuz gero gizabanakoen bizimodu onaren ikuskeren gain eragina izango bailuke.
|
|
|
Estatuak, bizimodu onei buruzko gizabanakoen ikuskera ezberdinen aurrean, neutrala izan behar duela defendatzeak ez du esan nahi, ordea, bere esparruan bizi diren hiritarren askatasun indibidual, segurtasun fisiko edota ongizateaz arduratu behar ez duenik. Alderantziz, aztergai ditugun liberal hauek, arlo horietan estatuak jarrera aktibo bat hartu behar duela diote2 Horrela bada, estatu liberal batek, neutraltasunaren agindua errespetatzen duen neurrian behintzat, politika antiperfekzionista bat izan
|
behar
du gidaritzat, ezin baitu bizimodu onaren ideia jakin bat edo beste bultzatu. Neutraltasunaren ideiaren arabera orduan, estatuak bere jokabidean ezin du bataren gailentasuna edota gutxiagotasuna aditzera eman bere baliabideak hara zuzenduz, horrela jokatuz gero gizabanakoen bizimodu onaren ikuskeren gain eragina izango bailuke.
|
|
|
Liberalak eta bere kritikoak bat badatoz tesi sozialarekin, zertan datza orduan haien arteko desadostasuna? Esan daiteke desakordioa, besteak beste, estatuak jokatu
|
behar
duen paperean datzala, hau da, instituzio publikoek zein neurritan esku hartu behar duten gizabanakoen bizimodu onen aukeran4 Beste hitzetan esanda, eta guretzat dagoeneko ezaguna den terminologia erabiliz, bi autore multzo hauen arteko argumentuaren gatazka estatuaren neutraltasunaren auzian kokatzen da: liberalek, oro har, estatuaren neutraltasuna defendatzen duten bitartean, komunitaristak ideia honen aurkariak dira.
|
|
|
Liberalak eta bere kritikoak bat badatoz tesi sozialarekin, zertan datza orduan haien arteko desadostasuna? Esan daiteke desakordioa, besteak beste, estatuak jokatu behar duen paperean datzala, hau da, instituzio publikoek zein neurritan esku hartu
|
behar
duten gizabanakoen bizimodu onen aukeran4 Beste hitzetan esanda, eta guretzat dagoeneko ezaguna den terminologia erabiliz, bi autore multzo hauen arteko argumentuaren gatazka estatuaren neutraltasunaren auzian kokatzen da: liberalek, oro har, estatuaren neutraltasuna defendatzen duten bitartean, komunitaristak ideia honen aurkariak dira.
|
|
|
Laburbilduz, orain arte honako argudio hauek garatu ditugu: 1) liberalismoaren bereizgarri nagusietariko baten arabera, gizabanakoek beraientzako bizitza ona denaz aukeratu behar dute, kanpotik inork bere ikuskera partikularra inposatu behar ez dielarik; 2) hemendik ondorioztatzen da estatuak politika antiperfekzionista bat jarraitu behar duela, politika mota hori bermatzeko bizimodu onen aniztasunaren aurrean neutraltasunez jokatu
|
behar
duelarik; 3) gizabanakoa benetan autodetermina dadin, berau inguratzen dueneko ingurune kulturala babestu beharra dago, ingurune horrek eskaintzen baitio, hein handi batean, desiragarri eta gaitzesgarri diren bizimodu onen ikuskera.
|
|
|
• Zer motatako defentsa
|
behar
dute?
|
|
|
Laburbilduz, orain arte honako argudio hauek garatu ditugu: 1) liberalismoaren bereizgarri nagusietariko baten arabera, gizabanakoek beraientzako bizitza ona denaz aukeratu
|
behar
dute, kanpotik inork bere ikuskera partikularra inposatu behar ez dielarik; 2) hemendik ondorioztatzen da estatuak politika antiperfekzionista bat jarraitu behar duela, politika mota hori bermatzeko bizimodu onen aniztasunaren aurrean neutraltasunez jokatu behar duelarik; 3) gizabanakoa benetan autodetermina dadin, berau inguratzen dueneko ingurune kulturala babestu beharra dago, ingurune horrek ...
|
|
|
Laburbilduz, orain arte honako argudio hauek garatu ditugu: 1) liberalismoaren bereizgarri nagusietariko baten arabera, gizabanakoek beraientzako bizitza ona denaz aukeratu behar dute, kanpotik inork bere ikuskera partikularra inposatu behar ez dielarik; 2) hemendik ondorioztatzen da estatuak politika antiperfekzionista bat jarraitu
|
behar
duela, politika mota hori bermatzeko bizimodu onen aniztasunaren aurrean neutraltasunez jokatu behar duelarik; 3) gizabanakoa benetan autodetermina dadin, berau inguratzen dueneko ingurune kulturala babestu beharra dago, ingurune horrek eskaintzen baitio, hein handi batean, desiragarri eta gaitzesgarri diren bizimodu onen ikuskera.
|
|
|
Granja, J. Apalategi, S. de Pablo, L. Mees, M. Ugalde, F. de Meer, I. Chueca, J. Azcona, A. Martinez Peñuela, P. Waldmann, M. Heiberg, M. Ugalde Solano, M. Elizondo, I. Camino, L. de Guezala, M.X. Aizpuru, C. Landa, J. Zabalo, J.M. Tapiz...), hutsune eta gabezia nabariak antzematen nituen nazioarteko mailan izandako eraginari buruzko ikerkuntzan. Alderdi horri dagokionez aipatu
|
behar
ditut, besteak beste —idazkia asko ez luzatzeko asmoak mugaturik—, Jose Luis de la Granjak (Galeuzca hitzarmenaren eta" propaganda eta nazioarteko politika" bateratuak egiteko sinatzaileek hartu zuten erabakiaren analisia), Xose Estevezek (penintsulako periferiako nazionalismoen arteko harremanei buruz egindako analisian hitzarmenen" nazioarteko" osagaia aipatu zuen ... nazionalitateak Europako gerrarteko garaian; Katalunia, Galizia eta Euskadiko" protodiplomazia" Europako Nazionalitateen Biltzarrean), Daniele Conversik (nazioarteko gertaerek Euskadiko eta Kataluniako nazionalismoetan izandako eragina), Jose Maria Lorenzo Espinosak (Irlandako nazionalismoak Euskadikoan izandako eragina), Juan Carlos Jimenez de Aberasturik (Euzkadiko Batzar Nagusiak Londresen gauzatutako ekimenen bilduma dokumentala) eta Koldo San Sebastianek (New Yorkeko Euskal Ordezkaritzaren materialen bilduma) egindako ekarpenak, eta, horiez gain, Iñaki Agirre Zabalak Nazioarteko Harremanen ikuspegitik egindako lana ere (euskal eremu integratuaren eredu historikoak eta nazioarteko gainerako eremuekiko artikulazioa).
|
|
|
Gerra ondoren Euskal Herriaren giroa nahiko ahula zen; jendea ihes eginda eta beldurrik zegoen; hemen geratu zirenak ez zeukaten larregi egiteko betarik. Orduan bururatu zitzaidan euskal aldizkari soil bat
|
beharrezko
genuela. Horrela hasi nintzen.13
|
|
|
Alta, Gernika-ren desagertzearekin, erbesteko publikazio interesgarrienetariko bat galdu zen, dudarik gabe," uno de los mas grandes hitos vasquistas y universalistas", Miguel Pelay Orozcoren hitzetan11 Aldizkari honek aniztasuna eta unibertsaltasuna proiektu batean batzea lortu zituela azpimarratu
|
behar
dugu, gainerako aldizkariek azaldu ere egin ez zituzten helburuak. Horren arabera, esan ahal dugu esperientzia hori ez dela oraindik behar den adina ikertu eta estudiatu.
|
|
|
Produkzio horren barruan, esan daiteke batik bat aldizkariak direla gehienbat oraingo ahanzturaren beste erbeste horretan erori direnak. Hau ulertzeko, lan mota horien heterogeneotasuna eta haiek osotasunean biltzeko zailtasunak izan
|
behar
ditugu kontuan. Ondoko lerro hauetan, horri nolabait buelta emateko beste saiakera txiki bat egingo dugu, Europan garatu zen atzerriko hemerografia aztertuz, oroz gain Iparraldetik hasita, Frantzia eta Erresuma Batuan.
|
|
|
Aldizkari honek, eragile nagusi bezala, Juan Thalamas Labandibar eta Alberto Onaindia izan zituen, eta, kolaboratzaile bezala, Juan Gorostiaga, Rafael Picavea eta Pierre Lafitte aipatzen ziren. Ekimen honen helburu nagusia atzerriko erlijiosoekin komunikatzea bazen, laster zenbait idazle laikok ere proiektuan parte hartuko zutela esan
|
behar
dugu.
|
|
|
Poesiak badu bere zailtasuna, geometriak planoaren azpia ere jakin
|
behar
duen gisan azaldu nahi baitu ilargiaren ostea; are gehiago, poesia ezagupide modu berezia da. Den mendreneko ahalegina eskatzen eta bide laburrena eskaintzen duen gure egungo literatura prosaikotu honetan ez da harritzekoa" poesia hermetikoa" izeneko lelopean kokatu izana kritikoek Iñigo Aranbarriren lehen bi liburuak.
|
|
|
Esperantzaz —eta baita xalotasunez ere— beteriko garai batean (1978an) argitaratu zuen bere kasa Bernardo Atxagak liburu txiki, eder, eszeptiko eta ironiko bat, Etiopia. Gure kulturaren establishmenak jaramon handirik egin ez bazion ere, eragin berezia ukan
|
behar
zuen obra hark, esan bailiteke gure egungo poesian dabilen joeren aniztasuna eta noranahiko asmoa, ahalegin pertsonal hari zor zaizkiola.
|
|
|
Etiopiak abanguardia ekarri zuen, transgresioa, irudiaren nagusia, marginalitatearen edertasuna... Poeta gazteagoen aldarri eta eredu izan zen aldi berean, belaunaldi berriek
|
behar
zuten modernotasun literarioa. Etiopia eta haren area Arestiren harriari kontrajarri izan zaio.
|
|
|
Arantxa Urretabizkaiak aitortua du langintza lotsagarri bat balitz moduan idatzi zituela bere lehen poemak, ezkutuan, inori deus esan edo erakutsi gabe," poesia egitea" emeei —edo ez aski arrei— dagokien ahultasuna balitz bezala. Baina, zorionez, gizonen artean gizonezkoago azaldu
|
behar
zuen emakume gazte hark oso bestelako jarreraz idazten zituen poemak, defentsa artifizialik gabe, bere sena libre eta laxo isuriz. Naturaltasun zail hori da Urretabizkaiaren poesiaren balore nagusienetako bat.
|
|
|
[banau malko
|
behar
zuten urak abuztuak itotzen baditu nork aseguratuko dit ez dudala sekula santan trapuzko lorez egindako sonbrerorik eramango lau kanpai asper eta bigun bat zer egingo dut
|
|
|
Iratzederrek Beloken beneditarra sartzea erabaki zuenean halako gertakari historiko xume bat zen gertatu, bertan baitzegoen Aita Lertxundi musikaria kantika liburua osatu nahi eta ezinik. Orduan agertu zitzaion
|
behar
zuen letragilea, otoitza euskaraz ederren egiten zekien olerkaria. Horixe da, batez ere, Iratzederren poesia:
|
|
|
gogora dezagun Manex Erdozaintziren" Gure etxegibeleko haritza", edo Lizardiren" Zugaitz Etzana", garaikide zuen Amado Carballo poeta galegoaren" Os piñeiros mortos" oroitarazten didana beti... Baina orain Otañoren" Amerikako Panpetan" ekarri
|
behar
dut hona, bertako ombu zuhaitza eta etxeko atariko intxaurrondoa alderatzen dituenean:
|
|
|
Gizarte berrietan informazioa egitasmo estrategikoa bihurtu da etengabeko hezkuntzan murgildurik gaudelako. Beraz biblioteka publikoek informazioa ez ezik jakintza lortzeko bidean sakondu
|
behar
dute.
|
|
|
Komunitate baten izatea eta nortasuna gaur egunean ezagubide inmaterialean gero eta gehiago finkatzen da. Bibliografia urtero argitaratzeak helburu estrategikoa izan
|
behar
luke. Konsortzioa lortu litzateke erakunde guztien artean.
|
|
|
idazten ari naizen liburu baterako erabili nahi nituen sarrera gisa Bob Dylanen kanta baten letrak. Zehaztasunez buruz gogoratzen ez nituenez, nire bilaketa prozesuak pausu ezberdinak eman
|
behar
zituen, orokorretik zehatzera: musika folk eta pop musika Bob Dylan kantak.
|
|
|
Gaur egun jadanik liburutegien mikrokosmosa oso heterogeneoa da, baita bere publikoa, eta honen interesak eta beharrak ere. Beraz, orrialde labur honetan goiko galderari behar bezain sakonki erantzuteko gauza ez naizela aitortu
|
behar
dut. Auzo bateko liburutegi batek ez du ia zerikusirik unibertsitate batekoarekin, ezta azken honek Washington' Biblioteka goLibra ry of Congress ospetsuarekin.
|
|
|
Menturaz, aldatzekoa izango litzateke egiletzaren lan modua. Taldea ikusten dut nik hor ezinbesteko, talde lana baita, ene aburuz, egungo Euskal Herriak bibliografia kontuetan
|
behar
duena. Talde lana, baliabide teknikoez ondo hornitua.
|
|
|
Nor hori aintzat hartuz gero, bistan da, lehen esan legez, norbanakoarena baino gehiago, talde lana dela hori. Egileak nortzuek izan
|
behar
duten zehazteko abagunean, jakina, apartera joan beharrik ez, dagoeneko batzuk jardunbidean ari direlako: Joan Mari Torrealdairen lan eskerga, Eusko Ikaskuntza, Azkue Biblioteka edota besterik gabe sor daitekeen lan talde berria.
|
|
|
Eskura izatera, orrialdetxo hauetan zehar esandakoa errepikatzeko ausardia hartuko nuke beste behin ere, hauxe gogorarazteko: hiru horiek, alegia, Euskal eta Biblioteka eta Nazionalak, erro errotik bete
|
behar
dute euren tituluaren esana, eta Euskal Herriari buruzko oro bertara bildu, edozein euskarri tartean dela eta, zeresanik ez, Euskal Herriaren naziotasun hori ahaztu gabe.
|
|
|
Euskal liburugintza suspertu eta zabaltzeko urtero Euskadin antolatzen diren liburu azokak ere aipatu
|
behar
ditugu. Batetik, Ferien Komisioaren eskutik, urte osoan EAEko herrietan zehar liburu azokak egiten dira eta, bestetik, geurean hain ezaguna den Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokari ere laguntzen zaio.
|
|
|
Horrekin batera, erabiltzaileak bilaketak egiteko erabili
|
behar
duen terminologiaz, katalogoan eskaintzen den informazioaren egituraz eta erregistroak eskuratzeko sistemak eskaintzen dituen aukerez, informazio zehatza eskainiko da.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Kultura Sailak euskararen erabilpena normaltzea du xede. Gure erkidegoaren egoera soziolinguistikoa kontuan harturik, elebitasunari erantzun ahal izateko, euskarak
|
behar
dituen lan tresnak (deskribapen bibliografikorako terminologia, sarrera puntuak, nazioarteko katalogazio arauen egokitzapena eta datu bibliografikoak euskarri informatikoan emateko MARC formatura egokitzea) eskaini behar ditugu.
|
|
|
Gai horri dagokionez, Kultura Sailak euskararen erabilpena normaltzea du xede. Gure erkidegoaren egoera soziolinguistikoa kontuan harturik, elebitasunari erantzun ahal izateko, euskarak behar dituen lan tresnak (deskribapen bibliografikorako terminologia, sarrera puntuak, nazioarteko katalogazio arauen egokitzapena eta datu bibliografikoak euskarri informatikoan emateko MARC formatura egokitzea) eskaini
|
behar
ditugu.
|
|
|
Aukera desberdinak aztertu ondoren, erregistroak eta informazioa beste liburutegi batzuekin trukatzeko, euskarri informatikoan egin beharreko aldaketek albait gutxien izan
|
behar
dutela kontuan harturik, USMARC autoritate formatuko 7XX etiketak IBERMARC autoritate formatuan erabiliko ditugu. Era berean, IBERMARCek bere kontrolerako behar dituen etiketak errespetatu behar dira.
|
|
|
Aukera desberdinak aztertu ondoren, erregistroak eta informazioa beste liburutegi batzuekin trukatzeko, euskarri informatikoan egin beharreko aldaketek albait gutxien izan behar dutela kontuan harturik, USMARC autoritate formatuko 7XX etiketak IBERMARC autoritate formatuan erabiliko ditugu. Era berean, IBERMARCek bere kontrolerako
|
behar
dituen etiketak errespetatu behar dira.
|
|
|
Dagoeneko, jaso
|
behar
ditugun datuen deskribapena eta datu horiek aztertzeko erabiliko diren irizpideak ezarri dira. Orain informatikoekin" estatistiken programa" euskarri informatikoan jartzen ari gara, maiatzean martxan jartzeko asmoz.
|
|
|
Plangintza falta ohikoa eta iraunkorra bada ere, ez dira ahaztu
|
behar
duela zenbait urte, bereziki laurogeiko hamarkadan, eginiko pausoak. Bidezkoa da gestoreen lana aintzat hartzea, azken urteotan liburutegiak eta liburuzainen egoera (langileen egonkortasuna, zerbitzua irekita izateko orduak gehitzea, liburutegi barreneko lanak, etab.) pixkanaka hobetzeari lotu baitzaizkio.
|
|
|
Lan hori, garai hartan bulegoko burua zen Asun Maestrok prestatutako Liburutegien Sarearen Memoria zabal batekin batera, funtsezkoa izan da: egia da, halere, bi azterlan horiek aurreko urteetan egindako beste hainbat azterketa eta dokumenturi gehitu zaizkiola, eta guztiek
|
behar
zutela sistematizazio eta helburu argi bat, hara hurbiltzeko, eta arlo honentzako bilakaera esparru bat.
|
|
|
...re, hainbat tokitatik ohartarazi zaigu Liburutegi Publikoek eskainitako zerbitzuen zehazgabetasunaz; zenbait liburutegiren eta bereziki Nafarroako Liburutegi Nagusiaren egoera kaskarraz; antolaketa eta zuzendaritza egitura urriaz; Foru Erkidegoko arloen arteko desorekaz, liburutegiko dotazioei dagokienez (hiriburuan bertan, Iruñean, defizit nabarmena dago); XXI. mendearen atarian herritarrek jaso
|
behar
dituzten zerbitzuak zehaztu eta ba' Biblioteka teratu beharraz; eta, azken batez, eredu tradizional eta estu baten ordez eredu moderno eta berritzaile bat geureganatzearen egokitasunaz.
|
|
|
Legearen beste helburuetako bat da egoera antolatu eta egitura organikoa ezartzea. Gaurdaino Liburutegi Nagusia eta Liburutegi Publikoen Sarea izan direnak unitate bakar batean sartuko dira egituran, eta argi eta garbi zehaztuko da batera bete beharreko zereginak, egin daitezkeen lanak, etab. Legeak, gainera, aholkularitza organorik (bereziki Nafarroako Liburutegien Kontseilua) egon
|
behar
duen zehaztu eta horrek izanen lituzkeen osaketa eta eginkizunak finkatu lituzke; ondare bibliografikoa babesteko bete beharrekoak ezarri; eta Nafarroako Liburutegien Sistemako beste liburutegi batzuekin, baita beste eremu geografiko batzuetakoekin ere, lankidetzan aritzeko aukera zabalik utzi.
|
|
|
Lehenik eta behin, orrialde hauetan deskribatzen den eta liburutegi publiko nafarren antolaketa eredu berriaren diseinua agindu eta sustatu zuen zuzendaritza taldea aldatu egin da. Plan estrategikoak, jakina denez, erakundeek epe ertain eta luzera begira izan
|
behar
dituzten jomugak finkatzeko lantzen dira. Horregatik, landutako agiriak aztertzeko Vianako Printzea Erakundearen zuzendaritza talde berriak bere denbora hartu izanak, ez du inola ere horien bideragarritasuna baliogabetzen.
|
|
|
Ez da batere erraza aipatzea gure lanean egunero dauden aldaketak eta egitera behartuta gauden moldaketak zeintzuk diren. Kontuan izan
|
behar
dugu gure artean denak ez garela berdinak, zentro bakoitzak helburu ezberdin batzuk bete behar dituela, erabiltzaile ezberdinak ditugula, medio ekonomiko eskasak gustatuko litzaigukeen mailara iristeko, eta abar. Baina testu honetan zertzelada orokor batzuk besterik ezin izango ditugu aurkeztu, etxean beheko sua erabiltzetik mikrouhin labea erabiltzerako jauzia baino handiagoa ematen ari baikara liburutegi eta dokumentazio zentroetan.
|
|
|
Ez da batere erraza aipatzea gure lanean egunero dauden aldaketak eta egitera behartuta gauden moldaketak zeintzuk diren. Kontuan izan behar dugu gure artean denak ez garela berdinak, zentro bakoitzak helburu ezberdin batzuk bete
|
behar
dituela, erabiltzaile ezberdinak ditugula, medio ekonomiko eskasak gustatuko litzaigukeen mailara iristeko, eta abar. Baina testu honetan zertzelada orokor batzuk besterik ezin izango ditugu aurkeztu, etxean beheko sua erabiltzetik mikrouhin labea erabiltzerako jauzia baino handiagoa ematen ari baikara liburutegi eta dokumentazio zentroetan.
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen
|
beharra
dugu behar dugun hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta behar dugun hori zehazki eta behar dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen beharra dugu
|
behar
dugun hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta behar dugun hori zehazki eta behar dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen beharra dugu behar dugun hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta
|
behar
dugun hori zehazki eta behar dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen beharra dugu behar dugun hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta behar dugun hori zehazki eta
|
behar
dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
|
Hala ere gizarteak informazio munduko profesionalez duen irudia eta honekiko dituen konnotazio negatiboak ez ditugu ahantzi behar (tradizioa, kontrola, ordena, arauak...). Hau guztia gure formazio jarrai honetan kontuan izan
|
behar
dugu gure informazio kudeatzaile irudi berriaren barruan. Hau aldatzen ari da, erabiltzailea profesionalarekiko gero eta hurbilago dago, zentroko kolekzioa ez da propioa lehen maiz gertatzen zen bezala, gure lanean katalogazioa ez da helburua, bitartekoa baizik...
|
|
|
Aldaketa hauek guztiek ez dute esan nahi teknika eta teoria batzuk alde batera utzi
|
behar
ditugunik, errekonbertsio baten beharra daukagula baizik, eta horretan ari gara lanean gainera.
|
|
|
Liburutegiek1 gizartearen aurrean beraien benetako balioa azaltzen (saltzen) hasi
|
behar
dute, arazoak konpontzeko gaitasuna agertu behar dute, egoera ekonomiko berri honetan beharrak asetzen jakin behar dute.
|
|
|
Liburutegiek1 gizartearen aurrean beraien benetako balioa azaltzen (saltzen) hasi behar dute, arazoak konpontzeko gaitasuna agertu
|
behar
dute, egoera ekonomiko berri honetan beharrak asetzen jakin behar dute.
|
|
|
Liburutegiek1 gizartearen aurrean beraien benetako balioa azaltzen (saltzen) hasi behar dute, arazoak konpontzeko gaitasuna agertu behar dute, egoera ekonomiko berri honetan beharrak asetzen jakin
|
behar
dute.
|
|
|
Historikoki liburutegietan eremuak itxi egin dizkiogu gizarteari, azken honi arreta gehiegi egin gabe bizi izan garelarik. Orain informazio bir findegiak garenez, kontsumitzaileak edo/ eta erabiltzaileak
|
behar
duen ezagutza prestatzen aritzen gara. Cronin ek dioen bezala, ezagutza kudeatzailearen zereginak erakundearen kapital intelektuala lanean jartzea eta bere errekurtsoen konfigurazioa eta esplotazioa optimizatzea da.
|
|
|
Argi eduki
|
behar
dugu Internet erreferentziazko informazioaren iturri indartsu bat dela, galdera ezberdinei erantzuteko ahalmena duela eta erabiltzailea bideratzeko aukera izugarriak eskaintzen dituela, nahiz eta txanpon honen bestaldean kalitate eskaseko informazio asko ere sortu.
|