|
2000
|
|
|
Ehun gertaera(...), ehun tolesdura historiaren ibilian non geure burua identifikatu, non arrotz ez sentitu behingoz» diozu liburuaren sarreran. Duela gutxi irakurri dugu halaber «Bazka» aldizkarian euskal kulturaz egiten zenuen hausnarketa; euskal kultura ez dela existitzen erdal medioetan, eta Israelgo herriarekin parekatzen zenuen, beti egon
|
behar
baitugu gure izaera bilatzen: «Badakigu ia existitzen ez den herri bati itxura eman nahian gabiltzala.
|
|
|
Baina niri gertatu izan zait, hurbildu gazte batengana eta ikusi testu-liburu bat daukala, ikasten ari delako, eta liburu horretan nire argazki bat, eta ez diot proportziorik ikusten, nik ez ditut 400 folio argitaratu urte guzti hauetan. Ulertzen dut
|
behar
ditugula gure erreferentziak, eta literatura baten historia batean zure halako argazki bat sartu behar dutela, itxusi askoa gainera, ez argazkia: ni argazki horretan.
|
|
|
Egia esan, nahi den guztia ez da aurrera eramaten, eta oraindik gauza asko dago egiteke. Edozein modutan, kontuan izan
|
behar
dugu gure inguruan orain dela urte gutxi arte ez zela ezer egiten eta orain, pixkanaka bada ere, ingurune babestuak kudeatzen hasi gara.
|
|
|
Horrek lana izugarri eragozten digu. Inoiz edo behin, bilkura bat izan eta ordu bat eman
|
behar
dut gure jarrera zein den argitzen. Bertako legebiltzarkideek Europako estatuetako prentsak gure arazoaz egiten duen irakurketa jasotzen dute.
|
|
|
Aurrera begira mugimendu euskaltzaleak kalitatezko eskaintza erakargarria luzatu behar dio gizarteari orain arte egin duen bezala. Etengabe aldarrikatu
|
behar
ditugu gure eskubideak, ez dagoelako askatasunaz hitz egiterik eskubide hauek bermatzen ez diren bitartean. Berreuskalduntzea gizarte prozesua da, gizartearen inplikazioa eskatzen duena eta ezinbestean protagonista bilakatzen duena.
|
|
|
XIX. mendeko ipuin bilketetan, Iparraldean batez ere, ipuin bat agertzen da Drakularen istorioa dena, maitemindu eta posesioaren gorabehera berbera kontatzen duena. Baina hortaz jabetzeko, lehendabizi ikusi behar dugu tradizio europearra ez dela guretzat arrotza, eta jakin
|
behar
dugu gure tradizioko gauzak beste herrialdeetan egiten den bezala irakurtzen. Zoritxarrez gure tradizioa zentzu linguistiko soilean irakurri dugu, edo zentzu etnografikoan, baina ez dugu oraindik ere gure tradizioaren irakurketa literariorik egin.
|
|
|
ONUk, Unescok eta bereziki Erret Dekretu horrek eskaintzen dizkiguten ahalmenez ondo baliaturik, zuhurki jokatu
|
beharra
dugu gure Hegoaldeko herriaren aurrean eta, premiazko deritzagunean, politikariei betearaztea eskatu (Horretarako ikus: Euskera, XXIV, 1978, 131 orrialdeak).
|
|
|
Horrexegatik, nire ustez, aurpegi bikoa izan
|
behar
du gure erantzunak.
|
|
|
Kulturan, gure bigarren naturan, aldiz, jaiotzearekin batera sortuak garen giltzabiologikoa genomatik bideratuta eta irentsita eutsi eta gureganatu ondoren ogiegituraturik, jasotzen ditugun sentsazioak eta haiek bidalitako mezuen ezagupenakmetatzen hasten gara. Lana egin
|
behar
du gure gorputzak horretarako. Gure gaingeratuko da, beraz, behin sortzez gero, gure bigarren izaria.
|
|
|
Hasteko, eta arestian adierazi dugunez, musika fenomeno oso konplexua da etaharen burutzapen akustikoa fenomenoaren ardatza baldin bada ere, hori ez da alderdiesanguratsuena2 Ekimen musikalean gauzatzen diren sentieren artean kode akustikoarekin erlazionatzen direnek osotasunaren zati bat osatzen dute beste batzuekin, kidetasun sentimenduarekin erlazionatzen dena, alegia. Izan ere, adierazpen musikalbaten eraginpean hunkituak izateko, aldez aurretik baldintza egokiak sorraraztendituen kidetasun sozialaren sentimenak egon
|
behar
du gure baitan. Kontzertu bat, iaberdina da musikaren nolakotasuna?
|
|
|
" Hastan kaliz hau eneganik...", harik eta, ihes egiterik izan ez zuenean, bertze hitz haiek erran zituen arte: " Egin bedi..." Baina, baldin bizitza, malda behera delarik ere, malda gora bada, zergatik bihurtu
|
behar
dugu guk are malda gorago...?
|
|
|
Behin huts egin huen, baina bitan ez. Urbiainerat etorri
|
behar
duk gurekin...
|
|
|
3 Noiz arte abusatu
|
behar
duzu gure pazientziaz, Martin? (Zizeronek Katilinari errana parodiatuz).
|
|
|
Ez zen erantzunaren zain egoten. Nik banekien bazekiela galdetutako gauza guztien erantzuna, baina zer edo zertaz hitz egin
|
behar
zuen gurekin, eta edonori atsegin zaio jakitea bere gainetik dagoen batek bere arazoen berri dakiela eta kezkatu egiten dela. Gaur, egia esan, ezin dut horrelakorik jasan, baina orduan bertute zoragarri, gizon zuzenaren ispilu iruditzen zitzaidan erretorearen galdetu behar etengabea.
|
|
|
Ez da posible nazioaren hiriburuak eta ibaiak behar bezalatxo ez ezagutzea. Presidenteak isilune bat egin du bere suminduraren gorenean, inork baino hobeto ezagutu
|
behar
du gure nazioa, eta buru belarri saiatu nazioaren handitasuna sendotzen. Malo, malo eta malo!
|
|
|
" Bakarrik?", besterik ez zitzaion atera orduan ere. " Bakarrik", erantzun nion tinko," denbora gehiago eta distantzia
|
behar
ditut gure artekoa argi ikusiko badut. Agian zuri ere on egingo lizuke...".
|
|
|
Ez da batere erraza aipatzea gure lanean egunero dauden aldaketak eta egitera behartuta gauden moldaketak zeintzuk diren. Kontuan izan
|
behar
dugu gure artean denak ez garela berdinak, zentro bakoitzak helburu ezberdin batzuk bete behar dituela, erabiltzaile ezberdinak ditugula, medio ekonomiko eskasak gustatuko litzaigukeen mailara iristeko, eta abar. Baina testu honetan zertzelada orokor batzuk besterik ezin izango ditugu aurkeztu, etxean beheko sua erabiltzetik mikrouhin labea erabiltzerako jauzia baino handiagoa ematen ari baikara liburutegi eta dokumentazio zentroetan.
|
|
|
Hala ere gizarteak informazio munduko profesionalez duen irudia eta honekiko dituen konnotazio negatiboak ez ditugu ahantzi behar (tradizioa, kontrola, ordena, arauak...). Hau guztia gure formazio jarrai honetan kontuan izan
|
behar
dugu gure informazio kudeatzaile irudi berriaren barruan. Hau aldatzen ari da, erabiltzailea profesionalarekiko gero eta hurbilago dago, zentroko kolekzioa ez da propioa lehen maiz gertatzen zen bezala, gure lanean katalogazioa ez da helburua, bitartekoa baizik...
|
|
2001
|
|
|
Baina horregatik ez dut uste gizakia gutxiago maitatzen dudanik. Ikasi egin
|
behar
dugu gure miseriak aitortzen eta onartzen. Maitasuna ere hor dago.
|
|
|
Gobernuan baldin gaude ez ditugu mezuak albora utziko. Ibarretxek baloratu
|
behar
du gu bere gobernuan egotea interesatzen zaion ala ez. Nolanahi den ere, bakerako bidean eta herri honen gehiengoak erabaki dezan puntuetan bat gatoz Ibarretxerekin.
|
|
|
Batasunak AB mantentzea eta elkarrekin lanean segitzea proposatzen du. Alta, ABk ez badu antolakunde nazional Batasuna batean sartzea egokia ikusten, onartu
|
behar
ditu gure nahia eta eskubidea. Kontua da inor ez baztertzea.
|
|
|
Beraz, diru berria eskaintzen digunak mesfidantza sortu
|
behar
du guregan.
|
|
|
Elkarrizketa horietan ikasleekin helburuakadostu behar genituela ikusi genuen; eta ikasturtearen hasieran egin behar genuenhori, helburu horien arabera klaseko jarduera markatzeko, eta hortik egunerokomartxa zehazteko. Ikasleen helburuen garrantziaz ohartzeak, ikas prozesuarenprotagonista nagusia ikaslea zela ikustera eraman gintuen; eta berak ebaluazioakontrolatu behar bazuen, berak izan
|
behar
zuela gure ardatz, eta ez beste ezerk.
|
|
|
Egia da gure iraganak lausoa izan
|
behar
duela gure inguruko jendearentzat, geuretzat ere den bezala, baina neska hori ez dut ezagutzen. Eta berak, ostera, hornidura bat bezala nabilela igartzeko beste ezagutzen nau.
|
|
|
Halaxe da, seme. Argi izan
|
behar
duzu gu lanabesa besterik ez garela, baliapide bat, eta agindu zaigun hori ahalik eta ondoen betetzea dela gure betebehar sakratua. Gu, hain justu, seme, sadikoen eta psikopaten antipodetan gaude.
|
|
|
Bejondeiola! Inora nahi badugu, horrelako buru argiak eta zentzudunak
|
behar
ditugu gure artean.
|
|
|
Ait’ama familiakoak, ezar barna gogoan, zuen haurreri behar duzuela eskuara irakatsi. Atchiki
|
behar
dugu gure mintzaira eder paregabea, atchiki ere gure ohidura guziak. Chede hortarat heltzen laguntzeko, esku menean ukanen duzue Petain Marechalaren bizia.
|
|
|
a) norberaren zentzumenek eta adimenak urri, ilun eta oker jaso eta ematen dizkiguten datuetatik; b) bakoitzaren gogo epailea ilun eta motel egotetik. a) puntuak zera esan nahi du: kontuz aritu
|
behar
dugula gure adimenak eta zentzumenek ematen diguten informazioak ontzat eta aldaezintzat ematean, batez ere besteek jasotakoen kontra datozenean. Informazio horiek gizakien ekintzei berrizkoak baldin badira, oso zaila izaten da ekintza horiek beren osotasunean jasotzea.
|
|
|
zuhurtzia. Zuhurtzia
|
behar
zuen gure lagunak dena kontrolpean edukitzeko. Ez zuen orain, azken unean, arriskurik hartuko.
|
|
2002
|
|
|
Baina horrekin batera, Euskal Herria denaz eta izan
|
behar
duenaz gure kontzeptua aldatu egin behar dugu. Baina ez teorian bakarrik, praktikan ere egin behar dugu.
|
|
|
Zeren eta euskaltzaletasunak, politikatik etorria izan arren, pertsona bezala osorik hartzen zaitu. Eta guk
|
behar
dugu gure nortasun hau hemen lehen mailakoa izatea, gehiengoan edo gutxiengoan, baina beste edozein aukera bezain lehen mailakoa.
|
|
|
Mezua, izenburuak dakar, arean, Irribarrea galtzen danean gizartea da galtzaile. Zuloen ganetik zubiak
|
behar
ditu gure herriak. Bere izpiritua itzali ezina dalako.
|
|
|
Geure lizentziak egin
|
behar
ditugu guk.
|
|
|
Horretarako, trebakuntza estrategikoa eta ikas estiloak kontuan hartzeak dibertsitatearen onarpenari emangodiote bide. Hori guzti hori, jakina, hizkuntzaren ikuspegi diskurtsiboa geure eginez.Hemen argi utzi nahi dugu autonomia eta ikasten ikastea ezin direla hizkuntzariburuzko ikuspegi estruktural batekin bateragarriak izan, eta, ezinbestez, giza komunikazioa aztertzen duten teoria linguistikoek gidatu
|
behar
dituztela gure hizkuntza analisiak.
|
|
|
eta batzuetan pieza horiek guztiak, militarrak nahiz politikoak? ez direla ezkontzen, ez direla kateatzen; horrek, gerraren arrazonamendu nagusian sumatzen dugun koherentziarik ezak, argi gorria piztu
|
behar
du gugan: ez dakigun zerbait ari da gertatzen; beraz, ez dezagun sinets bertsio ofiziala katixima balitz bezala.
|
|
|
Gorago aipatu dugun Latindar literaturaren hastapenak izeneko irakasgaiaren lehenengo eskola egunean, Sarrionandiaren Izkiriaturik aurkitu ditudan ene poemak liburua eramaten dugu gelara. Liburu horretan latin idazleek duten lekua izan
|
behar
baitute gure ustez gure egungo kulturan: eskimalen, araukanoen, tuaregen, miskitoen lanen ondoan, Baudelaire, Pessoa edo Kavafisen aldamenean.
|
|
|
Bizkarreko mina, belaunetakoa, muskuluetakoa, barizeak larriagotzea eta, are, zelulitisa ere, oinetako horiek etengabe erabiltzea bultzatzen duten patologietako batzuk dira. ‘Kontsulten kopurua nabarmen handitu da takoiaren moda itzuli orduko, eta asko borrokatu
|
behar
dugu gure pazienteekin’, dio Alfredo Velascok, Basurtuko Ospitaleko angiologian eta kirurgia baskularrean aditua denak. Ez da bakarra.
|
|
|
Euskal Herriak, bere nortasuna bermatzeko, herri guztiak bezala bere eskola nazionala
|
behar
du gure ikasleak justizia eta askatasun baloreetan heziko dituen eskola. Justizian beraien artean diferentziak egin gabe bakoitzari zor zaiona begirunez eskainiz.
|
|
|
Eta gure egoera ere antzekoa zen, Herioaren aurkako gerran murgildurik geundenez gero. Horregatik zaindu
|
behar
genuen guk ere, Leirerekin batera, bizitzak eskaini zion lur puska txikia. Geure hitz egokien euria eta sentimendu onen eguzkia eman behar genizkion, lur puska hura lorategi ezin ederrago bihur zekion gure nexkari.
|
|
|
Edo mintzo gaitezen ingelesez, Tourmaletera joaten garenean Frantziako itzulia ikustera, inguruko ostatuetako ostalertsekin platerean ahatea ekartzeko eskatzen diegunean. Ingelesez, edo eskuekin keinuka, baina ez espainolez edo frantsesez, horiek baztertu
|
behar
ditugu gure eguneroko hizkeran. " Euskaldunon jokabideak hauxe izan behar du:
|
|
|
Baina ez da gai izan arau horiek eta hiztegi hori patxadazko argitalpen egoki batean denon eskura jartzeko: zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili
|
behar
dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du, baina gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko.
|
|
|
Unibertsit atea rena hezkuntzaren beste maila bat da, nahiz eta, dudarik gabe, berezko ezaugarri eta berezitasunak izan, bai etaoroko rreko heziketa sistemaren barruan estatus zehatz batere. Ez baita ahaztu behar unibertsitateak izan
|
behar
duela gu re gizartea ren erre fe rente kulturalik nagusietariko bat.
|
|
2003
|
|
|
Huseinek ez du gure elkartasuna merezi, ezta ere bere erregimena babesten duen armadak eta poliziak. Herritarrek eta batez ere Iraken demokrazia eta askatasuna gailendu dadin lanean eta borrokan ari diren gizon emakumeek izan
|
behar
dute gure babesaren hartzaile nagusiak. Eta jarrera aktibo horrek ez luke bakarrik haiekiko elkartasun kontu huts bat izan behar.
|
|
|
Eta goldea, berriz, barrura doa, irauli egiten du lurra, eta goian zeuden belarrak azpian gelditzen dira. Epe askoz luzeagoko arnasa
|
behar
du gure bideak.
|
|
|
Eta ez pentsa auzitan har daitekeen erabakia dagoenik, auzitan tresna bera dago. Guk beti pentsatu izan dugu eskuetan ditugun tresna instituzionalak erabili
|
behar
ditugula gure herriaren askapen prozesua aurrera ateratzeko. Une honetan Lehendakariak egiten duen proposamenak Euskal Herri osoa hartzen du bere baitan, baina hiru zutabe hauek oinarri harturik:
|
|
|
Halakoetan hain argi badute herri kirolen garrantzia, lagundu dezatela benetan bizi dadin, bestela laster politikoek eurek jaso dute harria! Geuk zaindu
|
behar
dugu gurea, kanpotik ez dira etorriko gurea babestera.
|
|
|
Hona Cancunen garrantzia, lehen Seattle-koak izan zuena bezala. «Agintariek sentitu
|
behar
dute gure presioa, ohartu behar dute multinazionalekiko beren menpekotasuna ez zaiela doan aterako».
|
|
|
batetik oso jende gazteak, baina adituak hartu duela parte ale honetan, eta ziurrenik, etorkizunak esango du zer emango duten Iratxe Gutierrez, Idurre Alonso, Ibon Egaña, edo Alvaro Rabelli bezalako irakurleek. Bestetik, behin euskal herriko literaturaz ikuspegi orokorra ematen ari nintzelarik konturatu nintzen ohar haien bidez berdin definitzen zela euskal literatura zein Katalunyako poesia, beraz, zehaztasuna
|
behar
genuela gureaz ari ginenean.
|
|
|
Kulturaz ornitu
|
bear
ditugu gure euskal idaztiak, europear kulturaz. Benetako Europa kulturaduna ez diteke gure etsai izan, gure salbatzaille baino...
|
|
|
Ez genituen oraino irakurriak behin fraide xahar batek idatzi zituen hitz hauek: Elizarengatik paira daitekeena deus ez da, Elizarenganik pairatzen denaren aldean, eta, menturaz horrengatik, ikustearekin Loiolako, Xabierreko edo Garaikoetxeko semeen odol bereko zenbat eta zenbat seme eta alaba higatzen ziren munduan barna Eliza Amaren zerbitzutan, eta Eliza horren esker txarra jasan
|
behar
zutela gure herritar anitzek eta orobat gure Euskal Herriak, ez genezakeen nehondik onets.
|
|
|
Izan ere, landa esparruko biztanleak (baserritarrak) beren habitat etik bultzadaka baztertzen ari gara, eta, bestetik, naturarenkontserbazioak, ondare kulturala dela ahaztu gabe? erabaki eta estrategia tinkoak
|
behar
ditu gure gizartearen dinamika bortitzaren aurrean. Ekosistemak, biodibertsitatea eta naturaren prozesu naturalak neurri handi batean gure jardueraren eraginpean daude, onerako eta txarrerako.
|
|
|
dago gakoa. Egiabada azken hamarkadatan energia iturri garbiagoak erabiltzen ari garela, ezin duguukatu gero eta kutsadura gehiago sortzen dugula, atsedenik gabe eta gero eta iturrienergetiko gehiago
|
behar
baitugu gure hazkundeari eusteko. Onartzen baldinbadugu hazkunde ekonomikoak azken 50 urtean ez duela aberastu eta txirotuenarteko desberdintasunen gutxipenik ekarri, baizik eta alde jasangaitz hazkorragobat, eredu energetiko ekonomiko bera da, agian, kolokan jarri behar dena.
|
|
|
Bi izan ziren bertan hartutako erabakiak. Lehena, hausnarketa prozesu bat zabaltzea, «UEUren barruan aztertu
|
behar
dugu gure geroa». Bigarrena, Monreali eskutitza bidaltzea, eskainitako agiria idatz zezala eskatuz eta UEUra joango ziren EHUko irakasleen zerrenda bidaliz, beraien egoitza eta bidaia gastuak estaltzeko.
|
|
|
Zenbait arrazoirengatik gero eta ur gutxiago dago, eta aurrezteko eta aprobetxatzeko politikak ezinbestekoak dira. Lehenik eta behin esan
|
behar
dugu gure planetaren hiru laurdenak urez estalita egon arren, ur gehiena ez dela edangarria. Lurreko uraren %95 inguru itsasoetan kontzentratzen da.
|
|
|
Kasu hori ez bada, mesfidantza agertuko dugu haren bilakaeraz eta likidazioaz. Adibidez, errenta aldakorreko higigarrien inbertsio funts bat kontratatzen badugu, jakin
|
behar
dugu gure kapitala arriskutsua dela, burtsa merkatuen bilakaeraren mende egongo dela errentagarritasuna, eta inbertsioaren etorkizuna epe ertainekoa dela. Gure inbertsioetan kontuan hartu beharreko beste printzipio bat “dibertsifikazioa” da.
|
|
|
–Badakit Greta laga
|
behar
dudala gure artekoa salbatu nahi badut. Baina ez dut bazter batean abandonatu nahi.
|
|
|
Nire herria, Euskal Herria, libre ikustea da nire ametsik handiena, baina horregatik ez dut kolegarik baztertzen, ez dut inor paretaren kontra jartzen, ez dut inor mintzen eta mespretxatzen. Alderantziz, lagunak
|
behar
ditugu gure herriaren alde lan egiteko. Zenbat eta lagun gehiago, orduan eta indar gehiago.
|
|
|
Oso pozik nago. Uste dut azkenean ongi bukatu
|
behar
duela gureak. Laster udako oporrak ditugu, eta aukera hau ez dugu alferrik galdu behar.
|
|
|
Une hartantxe gogoratu nahi izan nuen gure kausa galdurik hurbilena eta presazkoena hantxe zegoela, gugandik apenas ehun berrehun metrora, eta hartara bideratu
|
behar
genituela gure indar guztiak. Hitza ahotik zintzilik utzi ninduten, ordea:
|
|
|
Intolerantziaren zelaian, ankerrena ur bedeinkatzailea da. " Predikatzen zaigun mestizaiak seguru asko esan nahi du, miseriarekin kontent egotea izan
|
behar
duela gure destinoak. Txikizio asko egin eta gero hasten da mestizaia aberastasun izaten, historian kalbario asko bezala2".
|
|
|
Erantzun egokia urgentziaz aurkitu beharra dago, dagoenekoz ondorioak oso larriak direlako ekologian (planeta osoan), ekonomian (Hirugarren Munduan, batez ere) eta gizartean (aurrerapena ren eragileen muinean berean ere). Argi izan
|
behar
dugu gure jokabideen ondorioak hobeak edo txarragoak izanen direla gure izaera indibidualera, sozialera eta anbientalera egokitzen dakigunaren arabera, egokiera horretan helburu antropologikoa mantenduz: pertsonaren onerako jardun, gizabanakoa den aldetik eta talde batean partaide den aldetik.
|
|
|
Guri ez digu balio demagogiaz aritzeak, ez dugu horretarako behar litzatekeen moduko bozgorailurik. Razionaltasunak izan
|
behar
du gure tresna.
|
|
|
–Zer egin
|
behar
zuten gureek, ba? –galdetu nion.
|
|
|
ahots eternalak
|
behar
ditugu gure artean. SOS.
|
|
2004
|
|
|
Bai. Baina premisa bat
|
behar
dugu guk gure proposamena, Eusko Jaurlaritzak Ibarretxe Plana edota ezker abertzaleak independentziaren proposamena aurkeztu baino lehen. Aurrera egiteko, lehendabizi, zein balore eta prozedura erabiliko ditugun adostu behar dugu elkarrekin.
|
|
|
Orduan, nik" nazio eraikuntza" delakoa gizartearen oinarrira ekarri nahi dut. Lehen lehenik, adostasuna
|
behar
dugu gure gizarte ekintzen inguruan. Partzuergoan ez badugu adostasunik euskaldunen artean, ez dugu zer egiterik.
|
|
|
Eurentzat gu amerikarrak ginen, eta ez zuten nahi arabierazko izenen arrastorik edukitzea kanpora begira. Urteak pasatu arte ez nuen jakin horren arrazoia, eta ez nuen ulertzen zergatik ezkutatu
|
behar
genituen gure benetako izenak.
|
|
|
Eta une honetan horietako momentu batean gaude. Hemen demostratu
|
behar
dugu gure maitasuna, elkar ulertuz eta elkarri konfiantza emanez.
|
|
|
Ez dut nahi zu ere oraingo indartsuen eta zaratatsuen antzekoa izaterik. Badakit oraingo gizartea primitibo berri horien eskuetan dagoela, baina guk zibilizatuak izan
|
behar
dugu gure harremanetan, neska. Nik bakarrik jakin nahi dut nirekin jarraitu nahi duzun.
|
|
|
Ez horixe. Hizkuntza horien legitimazioa mekanismo ideologiko batzuen bitartez burutzen bada, ideologia horien izaeran eta garapenean jarri
|
behar
genuke gure arreta, hauek modu naturalean txertatu baitzaizkigu gure adimenean. Aldiz, euskaraz eta euskalgintzaz dihardugun bezainbatean, indarrean daukagun ideologia biluzik eta bere burua nola zuritu ez dakien euskaltzale kikilduaren aho lumetan ageri zaigu.
|
|
|
Euskaldunon kontzientziak erradikala izan behar du, munduko milaka herrien artean gureak ere jasaten duen minorizazioaren prozesu historikoak dituen ezaugarriak ezagutzen dituena. Modernitatearen eta aurrerapenaren aroan Nazio estatuaren nazionalismoak ereindako hazi totalitarioaren erroetaraino iritsi
|
behar
du gure kontzientziak. Zehazki, hazi molde horretatik ernaldutako egungo munduaren nazio ordenamenduaren ezaugarri nagusiak gogoan ondo iltzatu behar ditugu, sarturik gauden ontzi historiko honen kapitain pilotuen jatorri zantzuak sekula ez ahanzteko.
|
|
|
–Ez dugu birreuskaldundu nahi, noizbait euskalduna izan omen zelako, afizio arkeologiko eta restaurazionista hutsez, eliza eta gaztelu zaharrak restauratzen diren moduan. Bururatzen dugun proiektu sozialean, euskara bakarrik ez, baina euskara ere inportantea delako baizik?. 298 Hori eta horrenbestez, etorkizunaren talaian ezarri
|
behar
genuke gure pentsaeraren ikusgunea: –Lehenari ez, baina uste dut azken finean geroari begira bakarrik legitima litekeela politikoki Euskadi birreuskalduntzeko programa.
|
|
|
Eta jakin daiteke zergatik kendu
|
behar
ditugun guk?
|
|
|
Eta jakin daiteke zergatik bilatu
|
behar
dugun guk, zuk galdu zenuen papera?
|
|
|
Zuen bezeroak izango garenez, leku bat bilatu
|
behar
dugu gure argazkia itsasteko.
|
|
|
Urtean pare bat aldiz aldatu
|
behar
dugu gure erlojuen ordua, eta aurreratu edo atzeratu, gauden garaiaren arabera. Ordu aldaketa horrek ondorio positiboak ditu energia aurrezteko.
|
|
|
" Tontorkeriak" eta" zokokeriak"," tontokeria" eta" zozokeria" baizik ez dira. Folklorekeria mota guziak arras erauzi
|
behar
ditugu gure herritik.
|
|
|
Eta ulertzekoa da, jasangaitz egingo bailitzaiguke, bestela, bizitza... Zergatik izan
|
behar
dugu guk, bada, lorategiko kaka lore bakarra?
|
|
|
Konplizitatea honela formulatzen da: euskal literatura delitua da; euskal nazioa eta euskal literatura eraikitzearen delituan partaideak garenez gero asumitu
|
behar
dugu gure errealitate politiko kultural berezia, dramatikoa, gure marginazioa, gure arteko elkartasun derrigorrezkoa.
|
|
|
d) Laugarren erantzunbidea" balioen etika eskolatik" etorriko zaigu. Max Scheler entzat balioen errealitatetik abiatu
|
behar
dugu gure egintzen moraltasuna juzgatu ahal izateko. Kantekin batera," ona" eta" txarra" beste balio guztietarik bereizten ditu, baina, Kanten kontra, balio estatutua ematen die" ona" ri eta" txarra" ri," legala" eta" ilegala" kontzeptuekin identifikatzen ez dituelarik.
|
|
|
Behi makalek ez zuten konprenitu nahi, ez zuten agur hura betirako despedida izan zela ikusi nahi, eta etengabe egiten zuten galde: Noiz itzuli
|
behar
du guregana. Ez al dugu beste pentsu banketerik egin behar?
|
|
2005
|
|
|
«Onartua dago guztiona dela, beraz inork ez du horretan ardurarik, eta ezin du bere defentsa egin». Horrek asko kezkatzen gintuen eta pentsatu genuen hobeto azaldu
|
behar
genuela gure ikuspuntua. Guk uste dugu denona dena norberarena ere badela, bestela ez dagoela modurik denona izateko.
|
|
|
Basque landscape tipikoa imajina daiteke, fabrika bat, tximiniatik kea dariola, bizikletaz lohihartzekoarekin itzultzen den langilea, han atzean mendia, landa berdean behi bat, albokari bat ere jar dezakezu hor Otxarkoagan balitz bezala, eta ez dakit, oso 70' s, ezta? Eta koadro horretan ba, ni, horretarako egin
|
behar
duzu gure eskola denborako mapetan egiten zutena Kanariak eta Ifni sartzeko, eta Fernando Poo, koadrotxo bat bazterrean. Euskal paisaiatik apur bat aparte eta ordu diferentearekin, eta ni ba hor izkina horretan trankil, in angulo cum libro, paper zahar batzuk leitzen.
|
|
|
Hori lortu ahal izateko bere bizitza laborala amaitzen ari diren pertsonek ekarpen handia egin dezakete ikerlari taldeetan kokatuz. Hau gertatu ahal izateko agian denok aldatu
|
behar
ditugu gure ikuspuntuak eta adibidez, horrelako txertaketen kostuaz hitz egin beharrean inbertsioaz hitz egin genuke, eta abar.
|
|
|
Adiskideen amodioaren
|
beharra
badu guk bezala. Bakar batzu ezagutzen ditugu:
|
|
|
– Zer lortu
|
behar
duzu gure etorkizuneko harremanak egokiak izateko?
|
|
|
Beharrezkoa da ficusak zer zainketa behar dituen jakitea, eta, batez ere, zenbait nozio izatea behar duenean inausi ahal izateko, dela arrazoi estetikoengatik, dela nahi duguna baino tamaina handiagoa hartu duelako, nahiz eta beti eraman ahal izango dugun balkoi batera. Kasu honetan, batez ere, lekualdaketa egin
|
behar
dugunean gure etxearen barrualdearen eta kanpoaldearen arteko tenperatura diferentzia handia bada, landarea babestu behar dugu lastoa jarriz, lurra biguntzeko, edo substratu geruza berri bat erantsiz, eta geruza horrek ere alea ongarritzeko balioko digu. Lehenik eta behin jakin behar du tamaina eta tamaina desberdinek inausketa mota markatzen dutela.
|
|
|
–Ondotxo dakizu zure politikoen interesen pean lan egiten dugula guk. Badirudi munduko egoera berotzen ari dela eta prestatu egin
|
behar
dugu gure herriaren interesak babesteko.
|
|
|
Izan ere, eta barkatu egidazue konfiantza: zergatik maitatu
|
behar
dugu gure herria eta gure hizkuntza. Zergatik izan behar diegu leialak?
|
|
|
Bi aste egin nituen hiri handi hartan nora ezik, edozelako autuak entzuten ziren, niri" ongi informatuak" zeuden lagunek esan zidaten gure portuan jendea urkatzen ari zirela, eta ikusgarri zeudela garabietan zintzilik ipinita, Soteroren temak bide egin zuen, antza. Errekisa txukun bat egiteko asmoan hartu genuen zenbait lagunek noizbait Eibarrera, kanoiak
|
behar
genituen gure baforeak artilatzeko. Gerrak halakoak ditu, jendea handik hona, urlia ikusi ote duzun, beste hura non ote dabilen, enpatxu handia bazter guztietan, halakoak ditu, gure armadorearen kontadorea iruditu zitzaidan han bertan, hogei pauso ez.
|
|
|
Bere senarrak hemen ibili behar zukeen orain, tabernaz taberna arno eta etzaleku bila, holandar alderraiaren antzera. Horrelaxe, bai, ibili
|
behar
zukeen gurean Mateo Taboadak, alegia, bere espektroak, baldin eta Nemesio Arozena, arrain kaxak egiten zituen zurgina enrolatu izan ez balitz mareaje hartarako, lanean aritzen zen sotoa erosi egin nahi zuela eta dirutxo baten afanean. Berrogei urtetik goitiko bakarra zen eskifaian, baina ongi moldatu zen bakailaoari burua tripak hezurra kentzen ontziko faktorian.
|
|
|
Ez huke laurdenik asmatuko. Telegrafista ontzi barruan gelditua baldin bazen, gure nondik norakoa ematen jarraitzeko gelditzea zen logikoena, hori erraza zeukaten konprobatzea doixtarrek, intertzeptatua eduki
|
behar
zuten gurea. Baina esadak, transmititu zitekek transmisio torreta birrindu diatenean?
|
|
2006
|
|
|
Pertsonak zaindu behar ditugu. Baliabideak jarri
|
behar
ditugu gure lankideek elkartea senti dezaten egunero pertsona bezala aberasten dituen elkarte bat dela. Formazio profesionala eman behar zaio langileari, baina baita pertsona bezala aseta sentitu dadin beste formazio bat ere, askoz ludikoagoa.
|
|
|
Bati baietz esateak zenbati ezetz esatea dakar une honetan? Non xahutu
|
behar
ditugu gure energiak. Baietz esatea ez da nahikoa, gero erantzun egin behar da maila horretan eta gu oso energia mugatuko elkartea gara.
|
|
|
Eta guk ez dugu hori nahi. Txapelketa Nagusia ez da anekdota bat gure jardunean, baina anekdotatik gehiago eduki
|
behar
luke gure jardun osoa hartzen badugu, eta tira, finean horrela dela uste dut.
|
|
|
Familiek askotan nahiago izaten dute gaixoari egia ezkutatzea, eta hori errespetatu egin
|
behar
dugu guk. Baina gauza bat da egia ezkutatzea eta bestea gezurra esatea.
|
|
|
Oier Araolazak garbi dauka zein izan behar den helburua dantza talde gehienentzat: «Izugarrizko kalitatea ez dugunok, hau da, gehienok, argi eduki
|
behar
dugu gure lekua, lehenik eta behin, gure herria dela. Eta nago alderantziz gaudela antolatuta, kanpora begira batez ere».
|
|
|
Euskaldunok jabetu
|
behar
dugu gu garela mundu honetan globalizatzaileenak. Begira non dauden kooperatibak, Mexikon, Txinan, Brasilen...
|
|
|
Garaian garaiko zailtasunei aurre egiten ikasten ez duen haurrari, gero eta malda pikoagoa gertatuko zaio bizitzan gainditu beharrekoa, bizitza bera, alegia. Nik ez dut esaten nahita zailtasunak eta zangalatrabak jartzen ari
|
behar
genukeenik gure umeei baina, garbi izan behar genuke, beren kasa gainditzen duten koxka bakoitzak, eragin positiboa izango duela beren auto-estiman eta nortasunean. Eta aukera horiek galarazten badizkiegu, nola bete hutsune hori?
|
|
|
Gainera, kontuan hartu behar da gaur egun komunikazioa askoz ere errazagoa dela. Lehen posta arrunta erabili
|
behar
zuten guregana iristeko, eta orain posta elektronikoa erabil dezakete».
|