|
2013
|
|
|
c. Andoniren proposamenaren inguruan iritzi bat
|
baino
gehiago egon daiteke. Zein da zurea?
|
|
|
a) Irratsaio honetako parte hartzaileek euskararen aldaera bat
|
baino
gehiago erabiltzen dute. Zer aldaera dira, eta nork erabiltzen ditu?
|
|
|
Zeregin hori azkar eta ondo burutzeko, bi pista emango dizkizugu: (1) Ezer
|
baino
lehen, irakurri galdera, eta borobildu galdetzailea. Horrek erantzuna ordenatzen lagunduko dizu.
|
|
|
1 Galdera egin
|
baino
lehen, garbi izango dut zein den behar dudan; hau da ez ditut galderak nolanahi egingo.
|
|
|
Lehenengo osagai honetan, informazioa eskatzeko eta emateko galdera erantzun zuzenak eta egokiak formulatzen ikasten aritu zara. Baina, aurrera egin
|
baino
lehen, egin ezazu eten bat bidean, eta azter ezazu zure ikasketa prozesua.
|
|
|
2 Mezu batean datorren fitxategi erantsia jaitsi edo exekutatu
|
baino
lehen, ziurtatu igorlea konfiantzazkoa dela.
|
|
|
berakatza
|
baino
finagoa
|
|
|
oilarra
|
baino
tenteago
|
|
|
gezurra astoak puzkerra
|
baino
merkeago
|
|
|
galbahea
|
baino
alferragoa
|
|
|
1 Baina, aurrera egin
|
baino
lehen, egin itzazu proposatzen dizkizugun honako hausnarketa hauek:
|
|
|
Sailka itzazu izenak hiru irizpide horien arabera. Kontuan izan izen batzuk zutabe batean
|
baino
gehiagotan jar daitezkeela.
|
|
|
Nola antolatuko dituzue galderak, kidearekin partekatu
|
baino
lehen?
|
|
|
Hasi
|
baino
lehen, jo posta elektronikora, eta eskuratu truke kidearengandik jaso duzun informazio guztia.
|
|
|
1 Kartela egiten hasi
|
baino
lehen, eredu bat izan duzu. Ikusi al duzu inoiz galdutako animalia bat iragartzen duen kartel edo oharrik?
|
|
|
Pertsona bati buruzko informazioa jasotzeko modu bat
|
baino
gehiago dago; horietako bat elkarrizketa da. Orain ikusiko duzun bideoan, Mertxe Arruti andreak bi elkarrizketatzaileren galderei erantzuten die.
|
|
|
Bidal dezagun, ni
|
baino
alperragoa da ta.
|
|
|
Kategoriak, ezaugarriak& hainbeste informaziorekin ez nahasteko, hona hemen lagungarri izango zaizkizun bi pista: batetik, kategoriak ezaugarriak
|
baino
orokorragoak dira; bestetik, kategoriek ordena adierazten duten adierazle nabarmen bat dute.
|
|
|
Aditzak, molde jokatuan, ekintzaz edo egoeraz gain, beste hainbat informazio ematen du: ekintzan parte hartzen duten pertsonak, ekintzaren denbora& Pertsonei dagokienez, euskaraz aditz jokatuak, berak bakarrik, beste hizkuntza batzuetan
|
baino
informazio gehiago ematen du; izan ere, euskarazko aditz jokatuak ematen duen informazioa emateko, elementu gehiago behar dira beste hizkuntza batzuetan. Hona adibide batzuk:
|
|
|
Olerki bat ekarri dugu hona, baina lerroak nahasirik daude, sarritan gure sentimenduak egoten diren bezala! Nahasitako sentimenduak ordenatzea
|
baino
errazagoa izango ahal da testu hau ordenatzea!
|
|
|
6 Frogatu, taldekideon artean, eskainitako hitz guztiak erabili dituzuela, eta ez duzuela hitz bera eraldatze batean
|
baino
gehiagotan erabili.
|
|
|
Zer aldatu da batetik bestera? Idatziz, sarritan, hitzen ondoan ageri diren ikur misteriotsu horiek
|
baino
ez: puntuazio markak.
|
|
|
2 Poema aukeratutakoan, presta ezazu haren irakurketa adierazkorra. Horretarako, modu bat
|
baino
gehiago landu duzue osagai honetan: banaka, binaka, taldean.
|
|
|
Eunatek eleketan pasatzen du denbora, alferkerian. Azken orduko ahaleginak egiten dituenez, ezusteko bat
|
baino
gehiago hartu izan du. Bakarkako lanak baino nahiago ditu taldekoak, entretenituta egoten delako eta, besteekin elkarlanean, nota onarekin gainditzea errazagoa zaiolako.
|
|
|
Azken orduko ahaleginak egiten dituenez, ezusteko bat baino gehiago hartu izan du. Bakarkako lanak
|
baino
nahiago ditu taldekoak, entretenituta egoten delako eta, besteekin elkarlanean, nota onarekin gainditzea errazagoa zaiolako.
|
|
|
nahi
|
baino
urrunago daudenek eman eta kendu didatena dago hemen. Nire pozak eta zorionak.
|
|
|
Bertan, beren iritzia ematen izan dira guraso batzuk, gazte bat, idazle bat, irakasle bat, aktore bat eta psikologo bat. Batek
|
baino
gehiagok azpimarratu dute zer nolako garrantzia eta onurak izan ditzakeen norberaren bizipenak eta sentimenduak jasotzen dituen koadernoa, egunerokoa, ohar liburua, grabazioa edo dena delakoa edukitzeak.
|
|
|
Angelo bekoz beko neukan, zutik niri begira. Zuri zuri zegoen, trantze estu bat pasatzen ariko balitz
|
baino
abailduago. (&) Kokotsa dardarka; begiek, berriz, lauso lauso nigan finkatuta segitzen zuten, baina ni ez nintzen beste norbait edo zerbait ikusten ariko balira bezala.
|
|
|
Bakardadea, bakarrik izatea
|
baino
gehiago da. Bakardadea, zure gelara eskailera bera ere igotzen ez denean da.
|
|
|
Gurasoek anaia zaharraren arrakastak nireak
|
baino
gehiago balioesten dituztelako.
|
|
|
Hori
|
baino
hobea izan zen ikustea nola zuzentzen zuten beren haserrea kalera protestara irtendako herritarrek bortxaketak eta sexu indarkeria justifikatzen dituen gizarte eta kultura baten aurka. Kaleko gizon eta emakume arruntek sexu indarkeriaren arrazoiei aurre egiteko eta amaiera ipintzeko
|
|
|
erakutsitako borondateak Parlamentuko diputatuen gar itxurako erretorikak
|
baino
itxaropen eta konfiantza gehiago eragiten du.
|
|
|
Ezagutzen al duzue dominojokoa? Ezer
|
baino
lehen, jokoaren oinarrizko arauak errepasatuko dituzue denon artean. Ondoren, binaka jarrita, hiru jokaldi egingo dituzue.
|
|
|
Adibidez: euria bezala erortzen diren malkoak; oilarra bezain harro dabil; nik zu zaitut maiteago arraintxoek ura
|
baino
.
|
|
|
Une batzuetan ni
|
baino
sendoagoa da bideko hautsa ere.
|
|
|
1 Informazio bera errepikatuta edo oso antzekoa behin
|
baino
gehiagotan ematea.
|
|
|
a) Informazio bat besteak
|
baino
osatuagoa bada, hura hobetsi eta besteak ezabatu.
|
|
|
B) Tradizio historikoak eta zentzuak baserriaren jabetza lur eta guzti oso osorik familiaren barruan eskualdatzea eskatu dute beti. Bidezko jokamolde horrek ahalbidetu zuen ustiapenen azalera ez zatikatzea eta nekazarien biziraupena ziurtatzeko beharrezkoa zena
|
baino
gehiago ez edukitzea, baina, halere, Gipuzkoako nekazarien artean lau gizatalde osatu ziren, lurraren jabetzaren arabera zuten kokapena zela medio.
|
|
|
Hiperonimoa: aurrez aipatutako hitza
|
baino
esanahi zabalagoa duena.
|
|
|
Euskal jainkosa herri bakoitzean ezagutzen da ustez bere bizilekua den mendi edo haitzuloaren izenarekin. Itxura bat
|
baino
gehiago hartzen ditu kanpora irteteko. Bestalde, lur azpian dagoenean, animalia itxura hartzen duela uste da.
|
|
|
Testua gainbegiratuz galdera batek eskatzen duen informazioa identifikatzeko, hauxe duzu ikasi beharreko lehenengo estrategia: galdera bakoitzean gako hitza zein den identifikatzea (bat
|
baino
gehiago izan daitezke).
|
|
|
4 Azpitituluak testu osoaren izenburua
|
baino
orokorragoak izaten dira.
|
|
|
3 Letrakera lodiz idatzita dauden izenburuen artean zergatik dago bat besteak
|
baino
letra tamaina handiagoan idatzita. Zein da gehien nabarmentzen dena?
|
|
|
1
|
baino
|
|
|
Animatu eta igo Mamarigara, hau
|
baino
plan ederragorik ez dago eta!
|
|
|
1 Ezer
|
baino
lehen, argi izan behar duzu zer nolako lan eskaera jaso duzun kazetari gisa: zer egin behar duzun, zergatik egin behar duzun, norentzat egin behar duzun eta zertarako egin behar duzun.
|
|
|
2 Kazetariek, errealitate jakin bat ezagutzera emateko, dibulgazio artikuluak idazten dituzte, baina, jakina, horiek ez dira goizetik gauera egiten; aldizkari bat osatzeak ere denbora luzea eskatzen du. Hainbat lan egin behar izaten dute azken emaitzara iritsi
|
baino
lehen. Izan ere, ez dute informazioa asmatzen, informazio hori ez da edozein modutara adierazten, eta, halaber, aldizkari bat ez da artikulu pilaketa soil bat.
|
|
|
2 Testuaren izenburua landarearen izena izango da. Zentratua, letrakera lodiz nabarmendua, eta gainerako testua
|
baino
3 puntu gehiagoko tamaina izango du.
|
|
|
Tamaina: testuarena
|
baino
3 puntu gehiago
|
|
|
2 Harro egoteko moduko aldizkaria egin duzue! Argitaratzea
|
baino
ez zaio falta. Ekin, bada, lanari, irakaslearen laguntzaz.
|
|
|
Informazio iturritzat darabiltzagun testuak osotasunean irakurri beharrik ez dugunean, estrategia bat
|
baino
gehiago erabil dezakegu:
|
|
|
1 Hurrengo ikaskuntzetan aurrera egin
|
baino
lehen, egin ezazu eten bat eta azter ezazu zure ikaskuntza prozesua. Horretarako, bete honako taula hau:
|
|
|
sortu nahi den testuaren komunikazioasmoaren baitan testuetan informazioa bilatzea, hautatzea eta erregistratzea. Orain, idazle lanetan hasi
|
baino
lehen, jasotako informazioa antolatzea komeni zaizu. Informazioaren antolaketa ere testuaren komunikazio asmoaren araberakoa da, gainera.
|
|
|
Eskuratutako informazioa antolatzeko, egituratzeko, modu bat
|
baino
gehiago dago. Jarraian ezagutuko duzu zein den, aukera ezberdin horietatik, sortu behar duzun dibulgazio artikuluari hobeto egokitzen zaiona:
|
|
|
Izenak dioen bezala, azpigaiak gaia
|
baino
hierarkia maila baxuagoan daude. Menderakotasun hori garbi ikusten da deskribapen egitura irudikatzeko erabiltzen den eskema grafikoan.
|
|
|
6 Azpigaiak gaia
|
baino
zehatzagoak izaten dira; gaia, azpigaiak baino orokorragoa.
|
|
|
6 Azpigaiak gaia baino zehatzagoak izaten dira; gaia, azpigaiak
|
baino
orokorragoa.
|
|
|
9 Azpigaiek, izenak dioen bezala, gaiak
|
baino
hierarkia maila altuagoa dute.
|
|
|
Txalapartaren testuarekin ikusi duzue iturri beretik eskura daitekeela komunikazio asmo bat
|
baino
gehiagoko testuak sortzeko informazioa. Orain, alderantziz, zuhaitzak hizpide dituzten hiru testutako informazioa baliatuz, beste testu bat sor daitekeela ikusiko duzue.
|
|
|
Lanak irailaren 15a
|
baino
lehen aurkeztu behar dira. Ez da onartuko irailaren 16tik aurrera aurkeztutako lanik.
|
|
|
Unitatearen hasieran aurkeztu zitzaizuen zereginari erantzuna emateko, urrats bat emana duzu dagoeneko. Aurrera jarraitu
|
baino
lehen, atal honetan ikasitakoaz hausnarketa egitea komeni zaizu.
|
|
|
c) Udan zergatik egiten du itsasertzean
|
baino
bero gehiago lurraldearen barrualdean?
|
|
|
Klima oso lehorra. Lurralde horren urteko prezipitazio kopurua 250 mm
|
baino
txikiagoa denean.
|
|
|
Dagoeneko ohituta zaude ikasitakoaz hausnarketak eta balioespenak egiten. Aurrera jarraitu
|
baino
lehen, azken atal honetakoa egingo duzu.
|
|
|
Biztanle bat
|
baino
gutxiago km2 ko 1 biztanle km2 ko
|
|
|
10.000.000 biztanle
|
baino
gehiago km2 ko
|
|
|
Itsasoan lehorrean
|
baino
zailagoa da orientatzea; beraz, itsas zeharkaldiak irudikatzeko, ezinbestean, koordenatuak erabiltzen dira. Horretaz jabetzeko, talde txikitan, hainbat nabigatzaile eta exploratzaile euskaldunen bidaiak mapa digital batean irudikatuko dituzue.
|
|
|
Askotan entzuten dugu klima aldatzen ari dela, aurreko urteetan
|
baino
euri, elur edo bero gehiago edo gutxiago egiten duela& Zer iruditzen zaizue. Horrela dela uste al duzue?
|
|
|
Oiassoko kokalekuaren izaera hiritarra ongi
|
baino
hobeto egiaztatuta geratu da adierazle arkeologikoen bidez. Topatutako janari aztarnek erakusten dute erromatarren produktu tipikoak kontsumitzen zirela Oiasson; adibidez: garia, olioa, ardoa, frutak, barazkiak eta animalien haragia.
|
|
|
Ostraka deitzen zaien buztin eta zeramika zatietan, ezohiko idazkiak eta marrazkiak agertu ziren, III. mendekoak, erromatarren garaikoak. Laurehun
|
baino
gehiago ziren; aurkikuntza ikaragarria. Idatziak latinez, grekoz, egiptoeraz eta euskaraz zeuden idatzita.
|
|
|
Gaur egungoa
|
baino
hotzagoa.
|
|
|
Gaur egungoa
|
baino
beroagoa.
|
|
|
5 Altamirako haitzuloan dauden bisonteen pintura ezagunak eta Mutrikuko burezurra garai bertsukoak direla esan dezakegu, nahiz eta Mutrikuko bisontea Altamirako margoak
|
baino
zaharragoa izan. Zer ondoriozta dezakegu biak kontuan hartuta?
|
|
|
Biek osatutako testuak guztiz berdinak ez badira, ez dio axola, ideia guztiak agertzea da garrantzitsua. Kidearena zurea
|
baino
osatuago badago, egin beharreko egokitzapenak.
|
|
|
3 Denbora lerroa blogera igo
|
baino
lehen, berrikus ezazue, honako irizpide hauen arabera.
|
|
|
Dagoeneko ohituta zaude ikasitakoaz hausnarketak eta balioespenak egiten; aurrera jarraitu
|
baino
lehen, azken atal honetakoa egingo duzu.
|
|
|
Hartzaileek zuek
|
baino
gutxiago dakitenez (7 urte dituzte), saia zaitezte edukia beraiek ulertzeko moduan adierazten, hitz zailen esanahia adieraziz, adibideak emanez
|
|
|
Badirudi zulo horiek baserria eraiki
|
baino
lehenagokoak direla, leku horretan etxola bat egongo zen.
|
|
|
" Badirudi zulo horiek baserria eraiki
|
baino
lehenagokoak direla; leku horretan etxola bat egongo zen".
|
|
|
Inguru hauetan
|
baino
ez zegoen bisonterik.
|
|
|
2 Aurrera jarraitu
|
baino
lehen, konpara itzazue zuen erantzunak beste bikote baten erantzunekin, hemendik aurrera egin behar duzuen ikerketan zalantzarik ez izateko.
|
|
|
Unitatearen hasieran aurkeztu zitzaizuen zereginari erantzuna emateko, dagoeneko urrats bat emana duzu. Aurrera jarraitu
|
baino
lehen, atal honetan ikasitakoaz hausnarketa egitea komeni zaizu.
|
|
|
Augustoren kalendak
|
baino
14 egun lehenago datatua, Tiberio Julio Capitonio eta Lucio Vitrasio Flaminio kontsulen garaian5.
|
|
|
Irudiak ordenagailuan hainbat eratara gorde daitezke, hainbat motatako artxibo digitalak sortuz; horietako batzuek kalitate hobea dute beste batzuek
|
baino
.
|
|
|
Nola irudika liteke hori guztia erraz ulertzeko moduan, d) Eskubideen inguruan, aldaketarik egon ote da antzinako garaietatik hona? Zertan aldatu dela uste duzue? 4 Saia zaitezte, talde handian, aurkeztutako egoeran zer eskatzen zaizuen adierazten, unitatean egingo duzuen lana hobeto ulertzeko.2 Kokatze jardueraUnitatearen hasieran, zer hoberik gaiarekin zerikusia duen jolas bat egitea
|
baino
! Jolas horren bitartez, posible izango da geroxeago landuko ditugun hainbat kontzeptu azaleratzea.
|
|
|
ergatik ez ar h eZer ezaugarri baztertuko zenituzkete derra a ke atzeko? Zergatik, e Z ir bide eman et) e g uen ko liderra edo ordezkaria aukeratu a duzue ki bat
|
baino
gehiagok nahi duelaegink un hori Z r eg n tek orrelakoetan, c) Z rren atu liderr au ze jarraitu beharreko pausoak) Zer ab ntaila du lider zateak. Eta zer eragozpen, f o t a n d gu e g ragintea?
|
|
|
Zifra hori 5 zenbakia
|
baino
txikiagoa bada, zenbakia besterik gabe ebaki behar da.
|
|
|
3,1416 zenbakia ehunenetara biribilduta 3,14 da. Izan ere, hurrengo dezimala 1 zenbakia da (5
|
baino
txikiagoa).
|
|
|
1,2635 zenbakia hamarrenetara biribilduta 1,3 da. Izan ere, hurrengo dezimala 6 zenbakia da (5
|
baino
handiagoa).
|
|
|
Esate baterako, 5 kilometro metrotara pasatzeko 5 km Â’ 5 10 hm= 50 hm Â’ 50 10 dam= 500 dam Â’ 500 10 m= 5.000 m katea sortzen da. Hala ere, urrats bat
|
baino
gehiago egin behar direnean, badago eragiketa bakarraren bidez egiteko aukera ere. Eta, hori nola egiten da?
|
|
|
Gogoratu bi adierazpen berdinak direla esateko= sinboloa erabiltzen dela; adierazpen bat bestea
|
baino
handiagoa edo txikiagoa dela esateko, aldiz,> eta
|
|
|
1 Unitatearen hasieran planifikatutakoa kontuan hartuz, urrats handia egina duzu jada. Aurrera jarraitu
|
baino
lehen, komeni zaizu atal honetan ikasitakoaz hausnartzea. Horretarako osa ezazu taula:
|
|
|
Eragiketa sinple horiek elkarren atzetik kateatuz, eragiketa konplexuagoak sortzen dira, eragiketa konposatuak, alegia. Azken horietan, maiz, eragiketen ordenari buruzko zalantza sortzen da; hau da, eragiketa bat
|
baino
gehiagoren aurrean, zein egin behar da lehenik. Hori guztia eragiketen lehentasunak arautzen du.
|
|
|
4.600
|
baino
txikiagoa
|
|
|
Bostetik bi erdia
|
baino
gutxiago denez, emaitza 4.600en erdia baino txikiagoa, hots, 2.800 baino txikiagoa.
|
|
|
Bostetik bi erdia baino gutxiago denez, emaitza 4.600en erdia
|
baino
txikiagoa, hots, 2.800 baino txikiagoa.
|
|
|
Lehen zutabekoak zenbaki osoak eta bikoitiak dira eta bigarren zutabekoak dezimaldunak eta bost zenbakia
|
baino
txikiagoak.
|
|
|
Lehen zutabekoak arruntak eta bikoitiak dira eta bigarren zutabekoak bost zenbakia
|
baino
txikiagoak diren zenbaki dezimaldunak.
|
|
|
Proban parte hartuko duten txirrindulari gazteek, 750 m dituen zirkuitu bati 16 itzuli eman dizkiote. Gazteen mailako txirrindularitza araudiak dioenez, maila horretako probak ezin dira 17 km
|
baino
luzeagoak izan. Betetzen al du araudia Maldagoitin antolatu den gazteen mailako txirrindularitza probak?
|
|
|
Bolada oso indartsuak izan ziren, eta ibilgailuei arazorik sortu ez arren, oinezkoen asmoak baldintzatu zituen une askotan. Une batzuetan 100 metro
|
baino
urrunago ez zen ikusten haizearen ondorioz. Horrenbestez, merkealdietako bigarren egunean ohi baino jende gutxiago ibili zen dendetan.
|