|
2001
|
|
|
– Izan ere, maiz zaila izaten baita
|
pertsonon
jokaerei neurria hartzea.
|
|
2004
|
|
|
Ez da aski Giza Eskubideak aldarrikatzea, errealitatean gorpuztu behar ditugu, besteen eta Naturaren eskubideak ere aintzat hartuta,
|
pertsonon
eta ingurugiroaren arteko harmoniara heltzeko.
|
|
2007
|
|
|
Gauza jakina zen kutsadurak klimaren aldaketa eragiten zuela; gauza jakinazen
|
pertsonon
psikologiak etsipen mugak dituela; gauza jakina zen elkartasuneanpertsona duintzen dela; gauza jakina zen bizitza kulturala aldi eta alde orokobizitzaren adierazgarririk gorena zela; baina, ez lehen ez orain, ez da halakorikaintzat hartzen. Horrek paradoxa dakar:
|
|
2009
|
|
|
Ederra bezain gogorra. Bitasunak osatzen du
|
pertsonon
izaera. Mikelek eta Izaskunek Haize gorpuztu zuten.
|
|
|
Soinu unibertsoak
|
pertsonon
bizi erritmoa bera ere alda dezake?
|
|
|
Kanadarraren kantuek eredu paregabea osatu dute. Sexua, espiritualtasuna, erlijioa eta boterea bildu ditu abestietan,
|
pertsonon
bizitzako gai nabarmenenak aztertu ditu baina beti azpimarratu izan du oso zaila dela norberak planteatzen dituen galderen erantzunak topatzea. Gai horiek eta horiei aurre egiteko bilaketa dira beti aldakorra izaten den bere lanaren funtsa eta horregatik, Cohenen abestiek ez dute sekula indar emozionala galtzen.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, iruditzen zait ezinbestekoa dela gai horren garrantziaren inguruan gogoeta egitea eta kontzientzia handiagoa hartzea. Inoiz ez genuke ahantzi behar datuak tratatzeko sistemak gizakion zerbitzura egon behar direla, eta derrigor zaindu behar dituztela
|
pertsonon
oinarrizko askatasunak eta eskubideak, intimitatea batez ere. Datu baseak eta informazio sistemak ezagutza sortzeko eta, ondorioz, gure bizimodua errazteko izan behar dira, eta ez gure bizi kalitatea hondatzeko.
|
|
|
Batzuen iritzian, okerrago biziko ginateke Euskal Herri independentean. Espainiar Estatuak eta Frantziar Errepublikak zeharo baldintzatuta garatuko litzateke gure nazioa;
|
pertsonon
iritzian, zeharo mugatuta, alegia. Alderdi abertzale espainiarrek askotan erabili izan duten teknika da aipatutako hori.
|
|
|
Beste mito esplikatibo bat dabil lekua eskatzen; ukondokadaka lekua egiten, esan nuke: oinarri biologiko genetikoek azaltzen dituzte
|
pertsonon
biografiaren zenbait funtsezko aspektu, dela alkoholismoan erortzeko probabilitatea, dela kartzelan amaitzekoa.
|
|
|
Finean, gizakia jarri nahi da, bizitza bere osotasunean, arrazoi tekno ekonomikoaren zerbitzura,
|
pertsonon
barruak ere faktore produktibo bihurtuz: afektuak, identitatea, zentzu beharra, sormena, komunikazioa, inteligentzia, emozioak...
|
|
|
– Ez didazue esango letrek
|
pertsonon
tankera izugarria ez dutenik!
|
|
2010
|
|
|
Sare sozialetan aditu diren ehun bat euskal profesionalek bilera topaketa egingo dute ostegun honetan, irailak 9, Bilbon, FEIS food ekimenaren aitzakian. Antolatzaileen esanetan, egunero egunero Facebookeko ekosistema osatzen dugun
|
pertsonon
networkingerako bideratuta dagoen ekimena da FEIS food, maiztasun batekin eta hiri ezberdinetan ospatuko dena.
|
|
|
Bestalde, psikologiak diosku
|
pertsonon
izaera, zeharo taxututa edota finkatuta geratzen dela, hainbatean, sei, zazpi edo zortzi urte bete orduko. Hau da, bizitzako lehen urte horietan jartzen ditugula gure geroko norabideen oinarriak.
|
|
|
Gainera, emakumeok pairatzen dugun zapalkuntzak osasunerako eskubidearen eskuragarritasunean ere diskriminazio egoerak sortzen ditu (Besteak zaindu behar izatea, gure burua zaintzeko denbora falta, emakume pobreok dugun zailtasun ekonomikoa, lanaldi bikoitzaren ondorioak...). Gaixotasunen sintomak ekiditera bideratzen dira programa gehienak, prebentzioa albo batera utziz. Ez da heziketan oinarritzen eta horrek
|
pertsonon
autonomiaren galera dakar. Emakumeon osasuna amatasunarekin lotuta dago guztiz.
|
|
2011
|
|
|
Pertsonok ere makinaria produktibora lotu gaitu enpleguaren bidez; hasieran gizonezkoak, baina aspalditxotik ez du inongo sexurik mespretxatzen, guztiak nahi ditu bere logikapean. Enplegu izeneko jarduerak
|
pertsonon
denbora kolonizatu du, izan gizonezko, izan emakumezko?, eta zaintzari loturiko egitekoak baztertuta geratu dira, nahiz ezinbestekoak diren pertsonen ongizaterako, gizartearen birsortzerako, ekonomiarako, giza beharrizanak behar bezala asetzeko. Diru trukerik ametitu izan ez duten jarduerak (etxeko lanak edota zaintzari loturiko egitekoak) funtsezkoak izan dira sistema sozioekonomikoak funtziona dezan, baina gaur hutsune galanta dugu diru trukerik gabeko eremuan.
|
|
2012
|
|
|
Nire ustez, ziberespaziora gertatzen ari diren migrazioek gauza horiek guztiak aldatuko dituzte, aurreikus ezin ditzakegun eratan. Gizarteak
|
pertsonon
irudiari ematen dion garrantzia zure idatzietan errepikatzen den kezka da. Interneteko bizitza horrek eragin al du horretan?
|
|
|
Zehazki, galdetegiak neurtzen du zenbat lur eta ozeano eremu behar diren pertsona bakoitzak kontsumitutako energia, elikagaiak, ondasunak eta zerbitzuak mantentzeko eta sortutako hondakinak jasateko. Hektarea globaletan neurtzen du
|
pertsonon
aztarna ekologikoa, eta horretarako, kontuan hartzen da ingurua, alegia, gure kontsumoaren inpaktua jasotzen duen ekosistemaren produktibitate biologikoa (biogaitasuna). Hala, Ane Orion bizi beharrean Hendaian biziko balitz, eta Donostiara ez, baizik eta Bidartera bidaiatuko balu egunero, bizimodu berdina eramanda ere aztarna txikiagoa eragingo luke:
|
|
|
Komunitate berria egiteko gogoa, Arizmendiarrietak,
|
pertsonon
artekoduintasuna berrasmatuz, elkartasuna ardatz zuen komunitate berria eraikitzea lortuzuen esperientzia partekatu, plural eta ausarten bidez. Ondorioz, gizarte berri izan da emaitza. Ikasle izan zituen AKEren fundatzaileek, J. Azkarragarijarraiki:
|
|
|
Azken urteotan, eta batez ere herrialde, indarra hartu eta finkatu egin da elbarritasunari buruzko hizkuntza politikoki zuzena. Hizkuntza horrek elbarritasuna duen
|
pertsonon
duintasuna eta gizatasuna indartu nahi ditu; batez ere elbarriok (gu geu), pertsonak garela azpimarratu nahi du, gure ezintasunak alde batera utzita. Hori dela-eta, «elbarritasuna duen pertsona» esamoldea hobetsi du.
|
|
|
2012 hasieran 26 nazionalitatetako eskoriatzarrak zituzten, eta beraz, guztira 26 bandera jarriko dituzte, besteak beste, Argentinakoa, Boliviakoa, Frantziakoa edota Japoniakoa. " Eskoriatzan bizi garen
|
pertsonon
nazionalitate guztietako banderak jarriko ditugu; bai kanpokoenak, bai ikurrina bera ere eta Eskoriatzako bandera ere jarriko dugu. Horrela, legea betetzen dugu eta adierazten dugu Eskoriatza zein herri anitza den eta udaletxea denon erakundea dela islatzen dugu".
|
|
2013
|
|
|
Nerabezaroa sasoi bizia da
|
pertsonon
bizitzan; sentimenduak bor bor egoten dira. Gure burua ulertzeko eta onartzeko, garrantzitsua izaten omen da sentimenduak adierazteko bitartekoak izatea.
|
|
|
Lagunak ganbara hitza buru hitzaren baliokidetzat darabil esaldi horretan, burua
|
pertsonon
goiko atala delako, ganbara etxeetako goiko atala den bezala.
|
|
|
Gainera, gauza asko ikasi dituzu: bizidunak zer diren, haien dibertsitatea,
|
pertsonon
jarduerek bizidunengan dituzten eraginak, gure bizi ohiturek guregan
|
|
|
Esaterako: Zu, Unai, arkatza zara, eta zu, Ander, ezeztekoa… Hori baztertu eta
|
pertsonon
bizipen, oroitzapen eta esperientzietan oinarritzen da ikuskizuna; haurtzaroan bizitako esperientzietatik hasi eta gaurdaino bizitakoetan. Hortik dator emanaldiaren izena ere:
|
|
|
Ordu eta erdi inguruko emanaldia da eta orotariko 8 esketxek osatzen dute. Bada tartean
|
pertsonon
Ni-aren inguruko esketx bat: bertan bideo bat proiektatzen da, zeinean Asier Odriozolak, Amaia Vazquezek, Anjel Alkainek eta Pirritx eta Porrotx pailazoek hartzen duten parte.
|
|
|
Edonola ere,
|
pertsonon
pribatutasuna arriskuan dago, nik uste. Piloturik gabeko airekoak eragile pribatuek baliatzea ez dago araututa Europako herrialde gehienetan.
|
|
2014
|
|
|
Jarreraren konstrukto teorikoa lantzen lehenak William Isaac Thomas eta Florian Znaniecki soziologoak izan ziren, 1918 urtean, Amerikako Estatu Batuetara emigratutako nekazari poloniarrek eguneroko bizitzan zuten jokabideari buruzko azterlan klasikoa egin zutenean. Haien arabera, jarrerek dimentsio mental eta subjektibo bat dute, eta, era berean, dimentsio sozial bat ere badute, gizarteak zehaztutako balioen objektu sozial batenganako
|
pertsonon
adierazpentzat hartu behar baitira (Ibáñez, 2003: 186).
|
|
|
Horixe erakusten du Giles eta Johnsonen (1987) identitate etnolinguistikoaren teoriak, Tajfelen (1981) identitate sozialaren teoria oinarri hartuta eraikitakoak. Psikologo sozial horren arabera, kategorizazio eta konparazio sozialeko prozesu batetik eratzen da
|
pertsonon
identitatea. Kategoriak erabiltzen dira errealitatea ordenatzeko, sinplifikatzeko eta ulertzeko; horrelaxe kokatzen du norberak bere burua eta sailkatzen ditu besteak gizarte kategoriatan.
|
|
|
Jarrerek dimentsio mental eta subjektibo bat dute, eta, era berean, dimentsio sozial bat ere badute, gizarteak zehaztutako balioen objektu sozial batenganako
|
pertsonon
adierazpentzat hartu behar baitira.
|
|
|
Zinema
|
pertsonon
bizitzan erabateko eragina daukan fenomenoa da eta ideiahorri eutsirik ekin dio Aintzane Rincon ek testu honen idazketari. Diskurtsozinematrografikoa gorputz forma arautuak eraikitzeko errekurtsoa izan da eta, zinema gizarte eragile garrantzitsua den heinean, ikuslearen identitatearen etasubjektibotasunaren eraikuntza prozesuan eragiteko ahalmena dauka.
|
|
2015
|
|
|
Konta niezazueke azken boladan antza gehitzen ari direla eraso homofoboak, zeintzuk hipokresiaz salatzen baitituzten arestian aipaturiko debekuak gauzatzen dituztenek eurek. Hipokresiaz diot, zeren holako galarazteekin
|
pertsonon
askatasuna murrizteaz gain, gizarteari helarazten dioten mezua baita sexu berekoen arteko harremanak ez direla zilegi eta, nolabait, hainbati justifikazioa ematen baitiote iseka egiteko edota fisikoki erasotzeko ere.
|
|
|
Eta horrek, gehienez, garapen ekonomikoarekin du zerikusia, baina ez garapenarekin oro har edota ongizatearekin. Izan ere, oinarrizko beharrizanak behin aseta, oso zalantzagarria da ondasun eta zerbitzu gehiagok
|
pertsonon
ongizatea areagotzen dutelako ideia. Zenbait azterketak adierazi bezala, 15.000 dolar p/ c tik gorako errentetan gertatzen den hazkundeak ez du pertsonon ongizatea areagotzen (ikus Jackson, 2011).
|
|
|
Izan ere, oinarrizko beharrizanak behin aseta, oso zalantzagarria da ondasun eta zerbitzu gehiagok pertsonon ongizatea areagotzen dutelako ideia. Zenbait azterketak adierazi bezala, 15.000 dolar p/ c tik gorako errentetan gertatzen den hazkundeak ez du
|
pertsonon
ongizatea areagotzen (ikus Jackson, 2011).
|
|
|
Azaldu denez, BPGak ongizate materiala neurtzen du, baina ez du garapena neurtzen. Garapena ongizate materialaz haratago doan kontzeptua da, askotariko dimentsioak dituena eta
|
pertsonon
ongizatearekin zerikusia duena (ikus 4 gaia).
|
|
|
Bestalde,
|
pertsonon
garapenean garrantzitsuak diren zenbait dimentsio ez dituela aintzat hartzen ere argudia daiteke. Bi dimentsio bereziki ez ditu kontuan hartzen:
|
|
|
Hala, iraunkortasuna aintzat izatea ezinbestekoa da aurrerabide eredu alternatiboak eraikitzeko orduan, zeinak era berean Ipar Hego dialektika kontuan duen. Benetako ekonomia iraunkor bat eraikitzea, alderdi ekologikoa zein
|
pertsonon
ongizatea kontuan hartzen dituena, ikuspegi horri atxikita azaltzen zaigu. Baina horretarako, jardunbide ildo zein neurri ausartak azkar ezarri dira.
|
|
|
Teoria hau hazkundearen desmaterializazioaedo oinarri fisikoko hazkundearen desakoplamenduaideiatik jaio zen 1990eko hamarkadan Herman eta besteen eskutik65 Hala, teoria honek bat egiten du Brundtland Txostenarekin bai iraunkortasuna ingurumen dimentsioarekin identifikatzen duelako bai horrek dimentsio ekonomikoa baldintzatzen duelako ere; desmaterializazioak onartzen du ekonomiaren oinarri biofisikoaren narriadura dela iraunkortasun ezaren zioa. Aitzitik, ez dator bat Brundtland Txostenarekin hazkunde mugagabea defendatzen duen heinean, ezta dimentsio soziala baztertzen duen heinean ere, alegia,
|
pertsonon
oinarrizko beharrizanak asebetetzeko helburua alde batera uzten du.
|
|
|
– Ohikoak inposatutako eremutik aldentzeko joera naturala du
|
pertsonon
psikeak. Egunero parez pare duzunarekiko herra mutu bat garatzen du adimenak.
|
|
2016
|
|
|
Arlo horretan, desgaitasuna eta gaixotasuna dira kontuzko ildoetako bi, eta berorien tratamendua ezin da topikoetan erori. Informazioetan, pertsona desgaitu eta gaixoen ezagutza sustatuko da, eta
|
pertsonon
garapenaren, gainditze pertsonalaren eta integrazioaren berri emango da. Zentzu horretan, albistegietako azpidatziek eta eitb.eus eko albiste idatziak entzuteko aukerak informazioaren eskurapena bermatzen diete pertsona gorrei edo pertsona itsuei.
|
|
|
Ahozko erretorika Haur Literaturan
|
pertsonon
garapenenaren alde egin dezakeen baliabide erakargarria da. Belaunez belaun ahozkotasunaren bidez gure folklorea transmititu izan dugu, pertsonen arteko interakzioa eta harremana sortuz.
|
|
|
Belaunez belaun ahozkotasunaren bidez gure folklorea transmititu izan dugu, pertsonen arteko interakzioa eta harremana sortuz. Beraz, ahozko erretorika folklorearen transmisiorako eta iraupenerako, eta baita
|
pertsonon
ongizaterako ere, oinarrizkoa dela baiezta dezakegu.
|
|
|
Igerabidek (1993, 2003, 2011) dioenez,
|
pertsonon
lehenengo esperientziak garapen emozionalarekin lotuta daude, gure baitan eta interakzioaren bidez gertatzen den esperientzia emozionalean. Haurra jaiotzetik elkarrekintza batean bizi da, eta txikitatik kuriositatea sentitzen du, mundua ezagutzekodesioa du.
|
|
|
Gure hizkuntza, eta hizkuntza horretan bizi garen hiztunok orain arte sortu duguna eta hemendik aurrera ere sortu genezakeena. Gaur egungo globalizazio garai likidoetan, kaltegarri ere aldarrikatzen da herrion eta
|
pertsonon
alderdi identitarioak harrotzea. Soilik herri txikietakoak ordea.
|
|
2018
|
|
|
Baina bitartean eta paraleloan, gure haur eta gazteen etorkizuneko perspektiban ez ezik, beraien orainean ere kokatu beharrean gaudela uste dut. " Orain eta hemen" da haurtzaro eta gaztaroko bizipenen helduleku nagusia eta" orain" horri edukia ematen dion momentuko bizipenak eraikitzen du
|
pertsonon
nortasun eta ohitura multzoa hein handi batetan. Esango nuke hemen badagoela elefantearen beste bikotea edo lehoia, edo fauna esanguratsu honetan arreta berezia eskatzen duen animalia:
|
|
|
Horixe da niretzat ondoriorik garrantzitsuena:
|
pertsonon
bizi kalitatea hobetzeko teknologia bai, baina pertsonak ordezkatzeko, edota pertsonei min emateko teknologia, ez.
|
|
|
Jendartea eraldatuz joan da, horrekin batera jendartea osatzen dugun
|
pertsonon
beharrak, gabeziak eta bizimoduak ere aldatuz joan direlarik. Eraldaketa horien artean, gazteen inguruan gertatu direnak bereiz ditzakegu, itxura fisikotik sozializaziorako agertu diren esparru berrietara zabaltzen direnak.
|
|
2019
|
|
|
pertsona migranteen harrera sareekin, mugimendu feministarekin, sindikatuekin, prekaritatearen aurkako plataformekin... herriarekin. Bestetik, herrialde mailako estrategia bat behar du izan, Bizkaiko Foru Aldundiak dituelako ogasun, azpiegitura eta ongizate politiketarako eskumenak; eskumen horiek La Vueltari, MTVri eta abarri ateak irekitzeko erabiltzen dituzte, Bizkaiko eskualde eta
|
pertsonon
mesedetara jarri beharrean.
|
|
|
Snoezelen zentzumen anitzeko terapiaren (ZAT) ikuspegi bat da; 70eko hamarkadan Ad Verheul eta Jan Hulsegge terapeuta holandarrek sortutako zazpi zentzuak sakonki kitzikatzen edo erlaxatzen dituen terapia ez farmakologiko iraultzailea, hain zuzen ere (2). Snoezelenek
|
pertsonon
bizi kalitatea hobetzea du helburu nagusi. Hornikuntza bereziarekin zuzkitutako geletan gauzatzen da, eta funtsezko zazpi zentzumenen estimulazioa argiaren, soinuaren, hainbat ehunduren, lurrinen edo elikagaien bitartez bideratzen da (3).
|
|
|
Urtero, onddoen eraginez, 500milioi pertsona baino gehiagoren elikagai beharrak asetzeko adina jaki galtzen dela kalkulatzenda (Fisher et al., 2012). Bestalde,
|
pertsonon
osasuna ere arriskuan jartzeko gai dira, heriotzabera ere ekar dezaketelarik. Txanponaren beste aldean baina, beste zenbait espezie industrialkibaliatzen dira intereseko hainbat produkturen ekoizpenerako (azido organikoak, antibiotikoak,).
|
|
|
Horretarako, baina, beharrezkoa da herri ekimen eta gizarte antolatu indartsu bat, lehenbailehen, herri ekimenen erronkei buelta eman eta indartsuago erantzuteko. Gure gizartea gero eta injustuagoa da, osatzen dugun
|
pertsonon
nolakotasunaren eta jatorri, sexu genero eta abarren arabera larritzen da, ezberdintasunez beteta dago, dominazioak etengabeak dira eta horri aurre egiteko erreminta askatzaileak dira herri ekimenak.
|
|
|
Zinemagintzak eta literaturak asko dakite horretaz, asmatua den fikzioak egunero bizi dugunaz bestelako perspektiba batzuk eskaintzen baitizkigu. Mariasun Landari inoiz irakurri bezala,
|
pertsonon
bizialdia laburra delako behar dugu fikzioa: sekula izango ez naizen horiek guztiek zer pentsatzen sentitzen duten jakiteko, neurriren batean bizi ahal izateko.
|
|
2020
|
|
|
Filosofia da dena ez dakigula onartzearen eta jakiteko dugun gosearen arteko motorra;
|
pertsonon
berezko zerbait. Gure galderak, hutsuneak eta ahuleziak elkarrizketa filosofikoan partekatzeak balio politiko interesgarria du, bestela gaur egun ikusten dugun bezala adituek eta kudeatzaile ekonomikoek baino ez dute hitz egiten, beraiek balira bezala jakintzaren jabe.
|
|
2021
|
|
|
Aldiz, haratago doa arazoa, eta joera horrek badauka are arriskutsuagoa den alderdi bat. Begi bistakoa da gure komunikazio tresna nagusia menderatzen hasi dela, baina apunte hori are kezkagarriagoa izan liteke, lengoaia
|
pertsonon
mundu ikuskera eraikitzeko erreminta nagusia dela gaineratuko bagenu. Hizkuntzatik hizkerara doan gaia da hau, hitz sinpleetatik balioetara jauzi egiten duena.
|
|
|
Betea dator oporraldi ataria, eta nire Whatsappen zeresan gehien sortu duena Euskaltzaindiaren eskuzabaltasun ariketa izan da. Ni soziologoa ez banaiz ere, neurri batean,
|
pertsonon
eguneroko interesak eta gizarte joerak mugikorretako elkarrizketa eta Interneten sareetatik jaso daitezkeela esatera ausartzen naiz. Tabernetako solasaldietan baino ausartago eta askeago aritzen garen irudipena dut.
|
|
|
Ez du ematen, are gutxiago koronabirusaren hedapena ikusi eta gero. Gaixotasunak
|
pertsonon
hilkortasuna, ezjakintasuna eta hauskortasuna gogorarazi dizkigu.
|
|
|
Ekonomiatik psikologiara hedatu zaigu kapitalaren hazkundea etengabe bultzatu nahi duen agindu eroa, hazkunde pertsonalaren eta autorrealizazioaren lelopean. Enpresarien diskurtsoetako ekintzailetasuna
|
pertsonon
eguneroko bizitzaren esparru guztietara zabal daiteke. Geure burua enpresa hiztegiarekin deskribatzen dugu?
|
|
|
Baina neoliberalismoak amets bakar eta homogeneo bati buruz soilik hitz egiten digu;
|
pertsonon
konplexutasuna ezabatzen du, sormen eredu zehatz bat bultzatuz. Poetei, antzerkilariei, dantzariei... artistei, oro har, kontzeptua lapurtu nahi die eta oso bestelako zentzua eman.
|
|
|
Adibidez, begien zein aurpegien erreakzioen arabera iragarkiek sortutako zirrarak aztertu dituzte, kontsumorako bulkadak pizteko. Publizitatearen psikologian aitzindaria saguekin ikertzen hasitako Watson psikologo konduktista dugu eta, haren ustez, datu fisiologikoak soilik hartu behar dira aintzat
|
pertsonon
portaera ikertzerakoan. " Hitzezko portaera" –hala definitu baitzuen Watsonek hizkuntza– ekidin behar da, irizpide subjektiboa sartzea litzatekeelako.
|
|
|
Pandemia aurretik, Santiago Alba Ricok zioen moduan," hilezkortasuna zalantzarik gabeko eskubidetzat geneukan europar zuriek". Baina gaixotasunak
|
pertsonon
hilkortasuna, ezjakintasuna eta hauskortasuna gogorarazi dizkigu lehen munduko biztanleoi (askok oso presente bazeukaten ere).
|
|
|
Iragan mendearen erdialdera arte gutxi gorabehera nagusiki pentsatzen zen elebidun izatea oztopoa zela
|
pertsonon
garapen kognitiboan. Haurraren garapen intelektualerako kaltegarritzat jotzen zen bi hizkuntza jasotzea, eta XX. mende hasierako ikertzaileen esperimentuek ondorio horietara bideratzen zuten (Graham 1926; Jones & Stewart 1951; Manuel 1935).
|
|
|
Kanal horietan, arteak intzidentzia politikorako tresna gisa balio izan du beti. Kultura guztiak balio du
|
pertsonon
gizatasuna mahaigaineratzeko eta errealitate soziala adierazteko zein salatzeko (Ranciere, 2010). Manifestazio artistikoak, beraz, politikoak dira.
|
|
2022
|
|
|
Prozesu horiek guztiek pertsonongan eta gure kontsumo eta aisialdi ohituretan eragin nabaria izan dute, baina
|
pertsonon
aniztasunak pertzepzio aniztasuna dakar berekin, guztiok ez baitugu modu berean bizi errealitate bera. Gai horren bueltan interesgarria da Lasarteko parte hartze prozesu batean gertatutakoa5 Parte hartzaile ziren haurrei eta gurasoei —paraleloan— euria egiten zuenean gehien erabiltzen zituzten jolas guneak zeintzuk ziren zehazteko eskatu zitzaien.
|
|
|
Abuztuaren 3an inspektore soil gisa gogoratu zuen Meliton Manzanas, eta ez zuten ezer aipatu Manzanasek frankismo garaiko indarkerian izan zuen erantzukizunari eta dozenaka atxiloturi egin zizkien torturei buruz. Iaz ere adierazpen bertsuak egin zituen bi
|
pertsonon
inguruan.
|
|
|
Pertsonok gara gorrotatzen dugunak eta pertsonak gorrotatzen ditugu. Edo
|
pertsonon
jarduerekin zerikusia duten sinboloak dira gure gorrotoaren gai. Banderak eta abar.
|
|
2023
|
|
|
Gaineratu du desgaitasunen bat duten pertsonen sexualitatea ukatzea eskubide sexualak ukatzea dela: " Derrigorrezko gorputz gaitasunak eta derrigorrezko heterosexualitateak elkarri laguntzen diote dibertsitate funtzionala dugun
|
pertsonon
eskubide eta plazer sexualen ukazioan".
|
|
|
Internet bidez gauzatzen da norbanako gehienon pentsamendua. Zibernetika da
|
pertsonon
nortasuna estrukturatzen duen lanabesa.
|
|
|
“Gure borroka sakon sartu da gizartean. Izan ere, talde bakarra gara momentu honetan kalean zerbait aldarrikatzen dabilena; gainera, mugimendua osatzen dugun
|
pertsonon
adina kontuan hartzekoa da: 80 urtetik gorako lagunak ere plazetan daude”.
|
|
|
Eta, ados, ikasteko ezinbestekoa da memoria lantzea, baina memoriaren ikuspegi askoz zabalagoak eta gizatiarragoak proposa daitezke. Memoriak zerikusia dauka akatsak berriro ere modu berean ez errepikatzeko saiakerarekin,
|
pertsonon
biografiak duintzeko ahaleginarekin, denboraren poderioz gertatutakoa beste modu batera interpretatzeko aukerarekin, edo elkarrekin eraikitako memoria kolektiboarekin eta kontu batzuk ahazteko eskubidearekin.
|
|
|
loaren kalitatean eta harremantzeko moduetan pairatzen dira, besteak beste. Baina,
|
pertsonon
bizimoduan eragiteaz gain, beste izaki bizidunetan ere ondorio larriak dauzka: hegazti migratzaileek orientazioa galtzen dute; itsas planktonean eraldaketak sortzen dira; intsektuen ugalketa zikloa oztopatzen da eta, horrekin batera, landare batzuen polinizazioa gutxiagotu; hiriko farolen azpian dauden zuhaitzek gaueko karbono dioxidoaren prozesua betetzeari uzten diote...
|
|
|
Zygmunt Bauman filosofoak esan zuen Facebooken sortzaile Mark Zuckerbergen arrakastaren oinarria izan zela ohartzea
|
pertsonon
amesgaiztorik handiena bakardadea dela, abandonatuak izateko beldurra.
|
|
|
Hau da, jokabide bat hortik jasotako ondorio positibo edo negatiboaren bitartez ezarria izan daiteke, edota norbanako haren barne egoera psikoemozionalaren ondorio izan. Zentzu horretan ez gara batere hertsiak, eta, gure iritziz, orokorrean, biak uztartzetik etorri ohi dira
|
pertsonon
jokabideak, kasu batzuetan batek besteak baino pisu handiagoa izango duelarik, eta beste batzuetan alderantziz.
|