|
2000
|
|
|
Espainia bakarra hartzen dute kontuan, bere menpean hartzen dituen nazionalitate ezberdinak zanpatu nahian, hauen Historia ahantzi nahian. Oraindik ez dute ulertu lurralde bakoitzaren ezberdintasunak aberasgarriak direla,
|
pertsonen arteko
ezberdintasunen gisara, iritzi ezberdinek ez digutela beldurrik eman behar, baizik eta gauzak beste ikuspegi batetatik ikusteko lagungarriak direla, beste nazioenganako begirunea areagotuz, gizabanako bakoitza aberatsagoa bilakatuz.
|
|
|
(Egunkaria 1996-III-14) Bilaketa hau ere aurreko narrazioetan ageri da. Besteak beste, ipuin hauetan bidaiak,
|
pertsonen arteko
harremanak, zoriontasunaren bilaketa... aurkeztu dizkigu. Nahiz eta sei narrazio hauek gai beraren inguruan harilkatu dituen, ezaugarri ezberdinekoak dira.
|
|
|
kontzeptua5 erabiliz, honela azaltzen du Calhoun-ekauzia: alde batetik bizitzaren mundua edo lifeworld delakoa dugu, subjektuen artekoharremanak subjektuek berek eraikitakoak bailiren bizi direneko eremua alegia; bestetik sistema edo system, non
|
pertsonen arteko
harremanak beren borondatetik ateraikiak direla pertzibitzen baita. Zentzu honetan, gizarte estataletan egitura burokratikoek gure bizitzaren gero eta atal gehiagotan eskua sartzen dutenez, pertsonartekoharreman zuzenen mundua, batetik, eta gizarteko antolamenduaren maila gorenak, bestetik, gero eta urrunagotzen ari direla esan dezakegu.
|
|
|
Subjektuaren bizitzako egoerak eszenaratzearekin, ekintzan jartzen du berepsikismoa; beraz, psikodramak erreprimitutako sentimenduak askatzea ahalbidetzen du katarsiaren bidez, elkarreraginaz eta gizarte-rolez jabetu eta berrentrenatzearekin batera. Bestalde espontaneitatean egokiro entrenatzeak, gainerakoakhobeto ulertu eta onartzea dakar ondoriotzat, eta baita
|
pertsonen arteko
harremanhobea ere (Schutzenberger, 1979).
|
|
|
Taldea osotasuna da, oro bat eta osotasun horretan edonor taldekide izateagatik baldintzatuta dago, eta
|
pertsonen arteko
harremana berez aztertu beharrekofenomenoa da. Ondorioz, taldea da interpretazio ororen eta ulermenaren fenomenofuntsezkoa eta abiapuntua.
|
|
|
Irratitik ematen den komunikazioa,
|
pertsonen arteko
komunikazioarekin antzik handiena daukana da. Emisore eta hartzailearen arteko bitartekoek ia-ia ez dute ezer aldatzen mezuen aurkezpena:
|
|
|
1-Laguntasuna(
|
pertsonen arteko
erlazio-sentimendua).
|
|
|
Ezin legegilearena izan, legegilea baita justizia edo ekitate orokor horren ministraria. Justizia eta ekitate orokor horrek, bestalde ere, inguruabar zehatzik aintzat hartu gabe, gauza eta
|
pertsonen arteko
unibertsalitatea hartzen du bere barruan. Norbanakoen artean sorturiko legeak, alderdikeriaren susmagarri izateaz kanpo, beti atzera-eragingarriak eta ez-zilegiak izango lirateke batzuentzat, baldin eta horien arteko gatazkak lege horien parte-hartzearen aurrekoak badira.
|
|
|
Zergatik, bada, ondasun banantzea legezta dezaketen arrazoi berberek ezkontza desegin? Ezkontza
|
pertsonen arteko
batuketa da; senar-emazteak aske dira euren ogasuna kolokan ez jartzeko. Zergatik, beraz, ezkontza esekita utzi, arrotza zaion kari batetik?
|
|
|
|
pertsonen arteko
amildegiaz ohartuak dira.
|
|
2001
|
|
|
Edozein modutan, azpimarratu beharra daukagu esku artean izan ditugun nobelaren bigarren eta zazpigarren artigalpenetan horrela bada ere, gaztelaniazko eta ingelesezko itzulpenetan bigarren pertsonarekin hasten dela ihesaren kontaketa. Azken arazo hau alde batera utziz, aipatutako orrialdean bakarrik aurki daiteke lehenengo pertsona hori, eta bigarrenerako aldaketa progresiboa markatzen duela esango genuke (fokalizazioari dagokionez, bi
|
pertsonen arteko
desberdintasunik ez badago ere).
|
|
|
Adin, kezka, arazo eta zaletasun berdintsuak dituzten
|
pertsonen arteko
harremana errazten du.
|
|
|
Erakarpen fisikoak eragina du
|
pertsonen arteko
harremanetan eta norbere irudia osatzerakoan.
|
|
|
– Hizkuntza
|
pertsonen arteko
harremanetan.
|
|
|
a) bi muturren artekoa, mutur batean nortasunaren ezaugarrietan oinarritutako gizabanakoarteko harremanak kokatukolirateke, eta, bestean, talde-identitatean oinarritutako taldearteko harremanak (Tajfel, 1978); b) esklusiboak eta beren artean aurkakoak diren hiru muturren arteko continuuma: giza mailakoa, taldeartekoa eta gizabanakoa (Turner, 1987); taldearteko mailak gizabanakoen arteko harremanak definitzendituenean, despertsonalizazioa sortzen da, eta, horren ondorioz, harremanak homogeneoak izaten dira; eta gizabanako mailak
|
pertsonen arteko
harremanak definitzen dituenean, aldiz, gizabanakoen ezaugarriak mantentzen dira eta harremanak heterogeneoagoak dira; c) lau muturren artekoa: gizabanakoa (taldearen partaideen motibazio eta ezaugarri pertsonalak), taldekoa (taldearen sinesmenak eta helburuak), pertsonartekoa (pertsonenarteko interakzioaren ondorioz sortzen diren rol informalak) eta taldeartekoa (gizabanakoei esleitutako rol soz... 2) Identifikazio-maila ezberdinak batera erabiltzekoaukera (Lorenzi-Cioldi eta Doise, 1996); ikuspegi horretatik, aldiberekodesberdintzea, edo kontrakoa den aldibereko homogeneizazioa eta despertsonalizazioa (ardi beltzaren efektua) bezalako fenomenoak ikertzen dira.
|
|
|
Herritarrek indarkeriaren aurrean abiatua zuten arbuio-prozesu gero eta zabalago baten ondorioa zen. Euskal gizarteak indarkeria eta haren inguruko fenomenoak ez zituen arrotz eta urrun, zuzeneko esperientzian bizi izaniko fenomenoak baitziren; norberak bizi izaniko gauzak ziren edo
|
pertsonen arteko
harremanen bidez edo partaide zaren elkarte edo taldeen bidez gizartean zabalduriko iritziak. Esperientzia horretan zituen erroak herritarrak ETAren indarkeriaren aurrean erakusten ari ziren arbuio gero eta zabalagoak.
|
|
|
Haren muina hedabideen boterea bada ere, zuzeneko esperientzia ere pertzepzio horren jatorria izan daitekeela adierazten du, eta honenbestez, batzuetan, jende-sektore desberdinen artean lehian diharduen" iritzi-giro bikoitza" sortu ohi da: hedabideengandik jasotzen du jendeak bata eta
|
pertsonen arteko
harremanetan edo bestelako gizarte erreferentzia batzuetan (eliza, gizarte mugimenduak, eta abar) bestea.
|
|
|
Eragin honek indar handiagoa eduki zuen oraindik ere, Espainiako Estatuko gainerako lurraldeetan. Ulertzen erraza den moduan, jendeak gatazkan duen esperientzia eta esperientzia horren sozializazio maila?
|
pertsonen arteko
harremanen edo harreman sozioestrukturalen bidez?, Euskadin baino askoz ahulagoa da. Gainera, Euskadin gizarte zibileko beste instituzio batzuen interbentzioak gizarte errealitatearen kazetari-sorkuntzaren boterearen gainean zuzen-zuzeneko eragina badu ere, prozesu hori oso bestelakoa da Espainian.
|
|
|
Baina, era berean, eragin hori kontestatu, deuseztatu edo indartu (baina betiere kutsatu) egiten da beste faktore batzuengatik: sineste sistemak eta norberaren aldez aurreko jarrerak,
|
pertsonen arteko
sareen bitartez bideratzen diren talde praktikak edo esperientziak (familian, txokoan, lantokian, ikastetxean...), gizartea" iritzi erreferentzia" gisa zeharkatzen duten elkarte eta instituzio sareak (eliza, alderdiak, sindikatuak, mugimenduak, klubak edo bertsolarien mundua bera, euskal gatazkaren arlo honetan eragin-sare gisa diharduena).
|
|
|
Hau da, propietateberrien emergentzia sortzen da materiaren oinarrizko osagarrien arteko elkarrekintzen bidez, hain zuzen ere. " Oinarrizko" partikulez osaturiko aglomeratuaren portaera ezin da ulertu partikula gutxi batzuen estrapolazioaren bidez; era berean, futbol estadio bateko paniko egoerak ezin diraulertu bi
|
pertsonen arteko
elkarrekintzen bidetik. Propiet ate" emergente" berriak agertzen dira, sasoi batean marxistek, Engels aipatuz, esaten zutena:
|
|
2002
|
|
|
ALDERDI sozialistak martxoaren 23 eta 24an egingo duen ezohiko kongresuari begira barne eztabaida gogorra bizi du. Eztabaidak ideien inguruan izaten ohi dira, baina ideiak pertsonek barreiatzen eta gauzatzen dituzte, horregatik da hain gaitza sarritan ideien eta
|
pertsonen arteko
eztabaida horiek bereiztea. Ideien eztabaidak lehentasuna behar duela aipatzen dute PSE-EEn alde guztietatik, baina izenen dantza saihestezina da halakoetan, ikusi besterik ez bestela Redondo Terrerosen kudeaketa eta ildo politikoa babesteko sortzen ari diren sostengu zerrendak.
|
|
|
Eugene Ionescok 1950eko maiatzaren 11n estreinatu zuen lehendabiziko antzerki lana, «La Cantatrice Chauve», euskaratu du Jon Muñoz Otaegik «Abeslari burusoila» izenburuarekin. Ibaizabal argitaletxearen eskutik kaleratu den lan honekin ekin zion Ionescok «absurdoaren antzerkia» gisa ezagutzen den joerari, ordu arteko antzerkigintza tradizionala auzitan jarriz, absurdoaren sentimendua eta
|
pertsonen arteko
komunikazioaren ezintasuna egiaztatzeko borondatea agertuz, hizkuntzaren zentzugabetasuna hitzaren bidez frogatu nahia bezala. Parodiaren eta gehiegikeriaren bidez, Ionescoren antzerkia egiteko erak azpikoz gora jarri zituen antzerkigintzaren forma tradizionalak, mundu modernoa adierazteko desegokiak iruditzen baitzitzaizkion.
|
|
|
Barne gaitasun hauen garapenaz gain, joko dramatikoaren bidez umeek euren ahotsaren adierazkortasun ahalmena eta
|
pertsonen arteko
komunikazio zeinu ororen erabilera ere lantzen dute.
|
|
|
Horregatik, hondamendiak gertatzen direnean, elektrizitatearen hornikuntzak huts egiten badu ere,
|
pertsonen arteko
lotura telefonoak mantentzen du.
|
|
|
Ikastea gehien komeni zaigun trebetasun soziala kritika erabiltzeko gaitasuna da, kritika egin eta jasotzekoa, oinarrizko estrategia baita
|
pertsonen arteko
arazo eta gatazkak konpontzeko.
|
|
|
Ez ditzagun egoera horiek saihestu, aukera aparta baitira
|
pertsonen arteko
harremana sendotzeko, elkar hobeto ezagutzea bultzatzeko eta norbere buruarenganako estimua indartzeko.
|
|
|
Aire fresko eta garbia hartzen laguntzeaz gain, berdeguneak atseden-toki eta aisialdirako gune dira,
|
pertsonen arteko
harreman sozialak bultzatzeko ingurune egokiak.
|
|
|
Konkretuki, ondoko sistemenhausturak izan behar dira kontuan: integrazio hirikorra sustatzen duen sistema demokratikoaren haustura; baterabiltze ekonomikoa sustatzen duen lan-merkatuarenhaustura; gizarte-integrazioaren eragilea den ongizate-estatuaren haustura; eta
|
pertsonen arteko
integrazioa bultzatzen duen senitarteko sistemaren eta herritartasun-sistemaren haustura.
|
|
|
Hau da, patroia beste pertsona batzuenmenpeko bihurtzen zenean, aldi berean, bere menpeko klienteak patroi horrengainean zegoen jaun eta jabearekiko harreman-sarean sartzen ziren. Horrela, asmoberdinak zituzten
|
pertsonen arteko
bitartekariak izatera heltzen ziren harremanklientelar haiek, lagunen lagun bihurtuz. Bide hori jarraituz, gizartea zuzentzenzuen minoriak lurralde urrunetaraino heltzeko aukera zeukan, goi-mailako lekuhorretatik.
|
|
|
Modernizazioaren bilakaerek azken hamarkadetan izaera bereizlea dute, ezinbestekoa eginez euskarri eta muga berriak topatzea. Izan ere, arriskuaren gizarteak, klase-gizarteak ez bezala, ez du
|
pertsonen arteko
bereizketarik egiten, eta gaur egungo norbanakoaren eta taldeen zein ondorengo belaunaldien etorkizuna dago jokoan.
|
|
|
Helburu eta teknologia desberdinek eredu desberdinak izatea ahalbidetu dute beti
|
pertsonen arteko
komunikazioan. Ikastaldian aurrera egin baino lehen, eta teknologien munduan burubelarri sartu aurretik, pertsonen arteko komunikazioaren mailak eta eredu horiek zehazteko, hona hemen komunikatzaile-kopuruari, hurbilpen fisikoaren graduari, zentzumen-bideen kopuruari eta elkarreraginaren berehalakotasunari buruzko zenbait kategoria definitzaile:
|
|
|
Helburu eta teknologia desberdinek eredu desberdinak izatea ahalbidetu dute beti pertsonen arteko komunikazioan. Ikastaldian aurrera egin baino lehen, eta teknologien munduan burubelarri sartu aurretik,
|
pertsonen arteko
komunikazioaren mailak eta eredu horiek zehazteko, hona hemen komunikatzaile-kopuruari, hurbilpen fisikoaren graduari, zentzumen-bideen kopuruari eta elkarreraginaren berehalakotasunari buruzko zenbait kategoria definitzaile:
|
|
|
Euskarak haurrideak izendatzeko orduan, esate baterako, arreba--ahizpa eta neba-anaia berba-bikoteak dauzka. Izendapen bakoitzak bere esangura du, konkretu eta zehatza dena, izendapen bakoitzak argiro markatzen ditu haurrideen kolektiboa osatzen duten
|
pertsonen arteko
diferentziak. Desberdintasun horiek beharrezkotzat dauzkate euskarak eta euskal hiztunek; bestela zertarako sortu terminoak?
|
|
|
Egongelak antzoki itxura hartu du. Elkarrizketen erreferente nagusia telebista bera da, protagonistak ezezagunak dira, ez dago elkarrizketa posiblerik aparatuagaz,
|
pertsonen arteko
elkarrizketak ekidin egiten dira aparatua piztuta dagoenean, telebistaren adorazioa hauts dezakete eta!
|
|
|
Aro zibernetikoak sareartean integratu gaitu; gaur egun, haren menpekoak dira giza harreman komunikatiboak oro: bai pribatuak, lagunen arteko gutunak,
|
pertsonen arteko
harremanak, sexua, aisia, hobbyak, jolasa, jokoa..., eta bai publikoak ere, prentsaren bidezkoak, ikus-entzunezkoak, zuntzaren bidezkoak...?.
|
|
|
Ez dugu gaur egungo mundua ulertzerik komunikazio barik: mundua ez litzateke mundu,
|
pertsonen arteko
harremanik ez balego, makina eta enpresen arteko loturarik ez balego, giza taldeek beren artean erlaziorik ez balute. Komunikazioa, beraz, harremana da.
|
|
|
Erreferente kultural urrunak dituzten
|
pertsonen arteko
harreman komunikatiboa dugu kulturarteko komunikazioa; terminoa eta ideia garrantzitsuak dira globalizazioaren eta lokalismoaren arteko borroka latz mediatikoan, uniformismo latzaren arriskuaren aurrean.
|
|
|
Oinarri soziokultural desberdineko herrietako pertsonen artean garatzen den komunikazioa da kulturartekoa; alegia, kultura desberdina duten herrietako gizakien arteko harreman komunikatiboa. Esparru horretan egindako ikerketarik gehienek kultura desberdinen jabe diren
|
pertsonen arteko
ahalmen komunikatiboa aztertzen dute, hots, konpetentzia komunikatiboa. Gizaki heterogenoen arteko harremanen kopurua gora etorri da garraioen erosotasunak bultzatuta, behar ekonomikoak abiarazita edo aisiaren kontsumoak piztuta.
|
|
|
Kultura desberdinetako
|
pertsonen arteko
komunikazioaren erkaketa du helburu komunikazio zeharkulturalaren analisiak. Ez da elkarreraginik aztertzen; aitzitik, kultura bakoitzak dituen komunikatzeko joerak konparatzea da helburua, jakintza-arlo honetan.
|
|
|
Laburbilduz, kulturarteko komunikazioan, gehienbat, zentzurik orokorrenean, era bitako ardurak daude ikertzaleen arteko analisietan: batetik,
|
pertsonen arteko
komunikazioari dagozkionak, eta, bestetik, mediatutako komunikazioari dagozkionak.
|
|
|
Anaia txiki moduan kontsideratu izan da berbarik gabeko komunikazioa, komunikazioari eta informazioari buruzko ikerketetan. Aitzitik,
|
pertsonen arteko
komunikazioan garrantzia handikoa da berbarik gabeko harremana.
|
|
|
Aurreko guztiak ekarri du herrien arteko itxurazko hurbilketa fisiko-intelektuala gero eta handiagoa izatea; herrien eta
|
pertsonen arteko
desberdintasunak ezin dira jada urruntasunaren balkoitik kontenplatu. Ez dago, jada, film bati begira legez egoterik, bizitza ez baita zine-pelikula.
|
|
|
Abiapuntu gisa onartu beharko dugu, komunikazioa bera zaildu egin dela komunikazio-egintzan parte hartu behar duen balizko kolektibititatearen heterogeneotasuna handitu den heinean. Berdinago diren
|
pertsonen arteko
komunikazioa errazagoa da, desberdinen artean gertatzen dena baino; arrotzekiko komunikazioa beti da zailagoa (eta arrotz termino horren barruan, lehen urrats batean, desberdina den guztia onar genezake).
|
|
|
*
|
pertsonen arteko
espazioan;* mimikan...
|
|
|
Atal honetan,
|
pertsonen arteko
komunikazioa aztertuko
|
|
|
«Gure elkarrizketa eta komunikazioa emantzipazio-jarduera bihur daitezen, errespetuzko elkarbizitza eta garapena izan daitezen, beharrezkoa da solaskideek esperientzia pertsonal biziak partekatzea, beren buruari zerbait transmititzeko gai direnak», azaldu du Esmeraldo Cano doktoreak, Geriatrian espezialista. Horrela, sentimenduak, ilusioak, beldurrak, lorpenak, pozak, porrotak, proiektuak edo kezkak
|
pertsonen arteko
loturak sortzeko gai bihurtzen dira, komunikazio egokia ezartzen denean. Bizitzeko arrazoia Bizitzaz gozatzea da goizero ekiteko arrazoi nagusia.
|
|
|
Hala, elkarte horien alderdirik positiboenak hauek dira: «jende osasuntsua», defendatzen duten balio etikoak, defendatzen dituzten balio etikoak,
|
pertsonen arteko
harremana eta gizarte-egituraketa, gizarte-beharrekiko hurbiltasuna eta ekintzarako gaitasuna. Baina erakunde horien gizarte-ekintzak gauzatzeko beharrezkoak dira giza baliabideak eta baliabide ekonomikoak, gehienetan ez baitira nahikoak.
|
|
|
Carnivaleko langileek esan zuten oraindik ez dakitela zer ari den eragiten gaixotasuna, baina Norwalk birusa balitz bezala tratatzen ari dira, azken asteetan Holland America eta Disney lineen erabiltzaileak kutsatu dituen bera. Norwalk birusa duela 30 urte agertu zen Ipar Amerikako Ohio Estatuan, eta
|
pertsonen arteko
kontaktuaren bidez edo ur edo janari kutsatuaren kontsumoaren bidez transmiti daiteke. Kaltetuak bi edo hiru egunetan berreskuratzen dira normalean, epe luzera ondorio larririk izan gabe.
|
|
|
Sexu desberdineko
|
pertsonen arteko
lankidetzak mesfidantza pizten du gizartean. Herrialde batzuek espazio banatuak ezarri dituzte lokal eta garraio publikoetan.
|
|
2003
|
|
|
parte hartze gutxi erabakiak hartu behar direnean eta lanaren gaineko kontrol eza. Langileen laneko harremanei dagokienez, bakartze soziala edo fisikoa, goi karguekiko harreman txarrak,
|
pertsonen arteko
gatazkak eta babes sozial eza. Lana-etxea bikoaren erlazioan, laneko eta etxeko eskakizun kontrajarriak dira arrisku:
|
|
|
Maiatzaren bateko errebindikazioei dagokienez, sindikatu guztiak, abertzaleak eta gainerakoak, bat etorriko dira ondoko hauetan: kolektiboen eta
|
pertsonen arteko
diskriminazio laborala, prekariotasuna eta aparteko lanorduak salatuko dituzte eta laneko osasunaren defentsa eta negoziazio kolektiboa eskatuko dituzte. Sindikatu abertzaleek, aurreko horretaz guztiaz gainera, enpresetan euskara normalizatzeko eskaria egingo dute, eta «Egunkaria»ren eta hedabide horretako langileen aldeko aldarria ere eszenifikatuko dute berriro.
|
|
|
Mundu zabaleko
|
pertsonen arteko
komunikaziorako ateak zabaltzen dituen bezala, planetako zeinahi bazterretako saltzaile eta erosleak toki berean biltzeko ere tresna egokia da
|
|
|
Mundu zabaleko
|
pertsonen arteko
komunikaziorako ateak zabaltzen dituen bezala, planetako zeinahi bazterretako saltzaile eta erosleak toki berean biltzeko ere tresna egokia da.
|
|
|
Saminduak jeneralean biktimaren eginkizuna antzezten du;
|
pertsonen arteko
komunikazio-mota horretan hurrengo roletatik bat edo gehiago interpretatzen dutelarik (gehien-gehienetan, gainontzekoen energia eta arreta bereganatzeko xedez):
|
|
|
Bi
|
pertsonen arteko
mezu-trukatzean, hanka sartuko ez bada, begia argi ibili behar delarik, are eta arreta handiagoz jardun beharko banaketa-zerrenda (gai jakin bati buruzko posta-mezuak partekatzen dituzten internauta taldea), albiste-talde (newsgroup) edo eztabaida-foro bateko kide izatean: horrelakoetan, posta elektronikoari berez dagozkien arauez gainera beste batzuk ere bete behar dira, hauek urratzeak taldetik kanporatzea ondorioztatuko lukeelako.
|
|
|
Sailari egonkortasuna ematez gain, taldekideen arteko harreman eta adiskidetasunak
|
pertsonen arteko
txandatzea era egokian eta apurketarik gabe egitea ahalbideratu du, egitasmo koherentea osatuz, euskaraz lan egiteak suposatzen dituen mugak kontuan hartuz. Taldea Euskal Herrian euskaraz lan egiten duten historiagile guztiak UEUra hurbiltzen saiatu da, iritzi eta arlo desberdinetako ikerlari eta irakasleei ateak irekiz.
|
|
|
Globalizazioaz hausnartzen hasita, hori datorkit burura niri behintzat. Estreinako biderrez munduko hiritar izangogarela, mugak desagertuko direla, herri eta
|
pertsonen arteko
distantziak murriztueta harremanak areagotuko direla... Zer ez ote dute esan azken boladan prozesujakin bat justifikatu eta haren azpian dautzan kontraesan lazgarriak estaltzeko?
|
|
|
Joseba Intxausti, Jakin-ekoa zen, eta talde horrek euskalgintzan ari ziren eragile desberdinak elkarlanean jarri nahi zituen, orduko aldizkari baten hitzetan «ezker eta eskubiaren konfiantza» irabazten saiatzen ziren. Nire ustez, jarrera horiek izan zuten eragina UEUn, iritzi eta ideologia desberdinetako
|
pertsonen arteko
lankidetza bultzatu baitzen, UEUra irakasle etortzeko bereziki. Alde horretatik, UEUk bat egin zuen Joxe Azurmendik arestian aipatu dugun idazlanean idatzitakoarekin:
|
|
|
Hala ere, azken 10 -15 urteetan argitaratu diren ebidentzia zientifikoen arabera, antibiotikoen erabilera masiboak substantzia horien antimikrobio-ekintza jasateko gaitasuna duten mikroorganismoen hautaketa eragiten du azkenean. Beraz, ez da hondakinen arazoa soilik, baizik eta substantzia farmakologikoen, ingurumenaren, animalien eta
|
pertsonen arteko
elkarreragina, eta horrek izugarri zailtzen du konponbidea. Kasu horretan, paradoxa bat gertatzen da, orain arte ez zena.
|
|
|
Erabaki horren ondorio fiskalak, jakina, ez dira lehen ministro liberala, Guy Verhofstadt, bigarren exekutiboaren programan legeztatze hori sartzera bultzatu duen arrazoia. Aurreko legegintzaldian, liberalek, sozialistek eta ekologistek Herbehereek eutanasia-legea eta sexu bereko
|
pertsonen arteko
lehen ezkontzak egin zituzten. Beraz, prostituzioa legeztatzea, batez ere, beste urrats bat da norabide berean.
|
|
|
Ondorioz, giza zientziek ekartzen dizkiguten aukerabe rrian aurrean —gizakiaren funtzionamenduaren gakoa eta herrien eta
|
pertsonen arteko
bizikidetzan gertaturikohorrenbeste gatazka historikoen zergatia aurkituz—, begi-bistakoa dirudi saiatu behar dela arrazoimenari kasu egin eta lurraldea, kultura eta antolaketarako autonomia ematen ofizialki halakorik ez duten herriei. Prozesu horretan, natiboek lehentasuna izan behar dute euren lurral dearen gainean.
|
|
|
zailtasuna dena ezintasun bihurtzen duela. Onartu behar dugu zein zaila den marko orokor desberdinetan dauden ongi hezitako
|
pertsonen arteko
eztabaida. Baina ezer ez da eztabaida hori baino emankorragorik; iraultza intelektual handienetakoen suspergarri gisa balio izan duen kultur talka baino.
|
|
2004
|
|
|
Orain gutxi A -8 autobideko butxadura batean bi
|
pertsonen arteko
irrati eztabaida bat jarraitzeko aukera izan nuen. Gaintxurizketan eraiki nahi duten errauskailua zen eztabaidagaia eta aldeko jarrera zuenak datu tekniko ugari eman zituen, dioxina-kopurua ehuneko zero koma ez dakit zenbat baino txikiagoa, gauza bera karbono dioxidoaren emisioarekin, paisaia aldetik hainbat zuhaitz landatuko zituztela eta ez zela txikiziorik gertatuko, jendearenganako informazio-kanalak erabat zabalik zituztela web-orri eta guzti, eta abar.
|
|
|
The Economist aldizkari ospetsuak Trilaterala" intelektualen eta eragin handiko
|
pertsonen arteko
ezkontza" izendatu zuen. Beste batzuek, berriz, mundu kapitalistaren eta goi-mailako finantzen klubtzat dute.
|
|
|
Jokoaren ondorioz
|
pertsonen arteko
harreman garrantzitsuak, lana edo aukera profesionalak arriskuan jarri edo galdu egin dira.
|
|
|
Lortu nahi ditugun helburuetara iristeko bidean besteen jokamoldean eragozpenik topatzen dugunean gertatzen da
|
pertsonen arteko
liskarra.
|
|
|
Nola sortzen dira
|
pertsonen arteko
gatazkak?
|
|
|
Ondo kudeatutako gatazka lagungarria da: negoziatzeko trebezia zorrozten eta hobetzen laguntzeaz gainera,
|
pertsonen arteko
harremana sendotu egiten du.
|
|
|
Denak denen berdin bihurtzeko ahaleginean
|
pertsonen arteko
desberdintasunak ahantzi egin ziren.
|
|
|
Legeak ezarri du, ondasunak adierazi ezin izan dituen, edo betearazpena behar bezala gauzatzeko behar besteko eta kalitate egokiko ondasunik aurkitu ez dituen alderdi betearazleak hala eskatuta, auzitegiak herri-erakundeei eta pertsona juridikoei nahiz fisikoei eskatu ahal izatea alderdi betearaziak bere erantzukizunari aurre egiteko ondasun eta eskubideei buruzko datuak. Alderdi betearazleak azaldu behar du, labur bada ere, zeintzuk diren alderdi betearaziaren eta elkarlanean aritzeko agindeia jaso duten erakunde eta
|
pertsonen arteko
harremanak, ez litzatekeelako zentzuzkoa izango lege-agindu horiek oker erabiltzea, ondare-ikerketa generikoetarako edo oinarririk ez duten ikerketetarako.
|
|
|
Gure adimenaren bihotzean iltzaturik daukagun aurreiritzia aurreko atalean ere agertu zaigu: hau da, euskararen erabilera alde batera edo bestera makurtzen duen faktore-andana
|
pertsonen arteko
harreman-izaera duen auzigaia dela pentsatzea. Horretara, hiztunaren izaera eta testuinguru soziolinguistikoa erauzirik, hizkuntza pertsonen arteko mintzabide eta tresna mekaniko huts dela uste izanik, izozmendiaren eragin-pisua axaleko jarrera eta nahimen psikologikoen lanbropean estaltzen da.
|
|
|
hau da, euskararen erabilera alde batera edo bestera makurtzen duen faktore-andana pertsonen arteko harreman-izaera duen auzigaia dela pentsatzea. Horretara, hiztunaren izaera eta testuinguru soziolinguistikoa erauzirik, hizkuntza
|
pertsonen arteko
mintzabide eta tresna mekaniko huts dela uste izanik, izozmendiaren eragin-pisua axaleko jarrera eta nahimen psikologikoen lanbropean estaltzen da. Hiztunaren jarrera psikologikoa aztertzen ibiltzen gara zozoak bezala, jarrera horrek erabakiko balu bezala hizkuntza jakin baten ordez bestea erabiltzea.
|
|
|
MCC-ko nazioarteko eragiketan lehendakari-ordea den J.M. Herrastiren hitzetan: «Buruan nazioarteko Korporazioa badugu, industria-demokraziazko kutsuberezi batez garatu behar dugu mundu osoko enpresa eta
|
pertsonen arteko
lankidetza-eremua. Beste batzuekin elkarlanean aritzea, hau da,, multinazional pertsonalista?
|
|
|
Ekonomia sozialaren mugimenduak gizabanakoen artean komunitate berri batsortu nahi du, bertan
|
pertsonen arteko
elkartasunaz gain, belaunaldien artekoelkartasunak ere lekua izan behar duelarik. Enpresa eta tresna ekonomiko demokratikoen bidez burutu beharreko eginkizuna da hori ekonomia sozialarentzat, enplegua, ingurua, eta eskubidea sozial eta politikoak errespetatuz (Jeantet 2000).
|
|
|
Arizmendiarrietak klase-borrokaren inguruan darabilen hausnarketa bestelakoa da (Azurmendi 1984): bere pentsamendua ez da
|
pertsonen arteko
gatazkanoinarritzen, gatazka hori gainditzeko ahaleginetan baizik. Beraz, klase-borroka berefilosofiatik at agertzen zaigu; ez du inoiz kontzeptu hori erabili bere eraldaketaproiektua gorpuzteko, nahiz eta berari buruzko ezagupen sakona izan.
|
|
|
Ondorioz, klaseen arteko borroka baztertu eta klaseen arteko lankidetza (Azurmendi 1984) proposatzen digu:
|
pertsonen arteko
gatazkak gizartea zatitu etasuntsitu egin du. Arazo larri hori konpontzeko, eta, bide batez, pertsonalismoanoinarritutako ordena berria eraikitzeko, lankidetzaz baliatuko da Arizmendiarrieta.Izatez, klase-borrokak ez du guztien arteko partaidetza bermatzen, gutxi batzuekbaitute erabakitzeko ahalmena (Udaondo et al., 2000).
|
|
|
Orain, IDIBAPSeko adituek lan bat argitaratu dute Proteomics aldizkarian. Aldizkari horretan, olio toxikoa hartzeak dakartzan ondorioetan
|
pertsonen arteko
desberdintasunak daudela onartzen da. Adituek diotenez, teknologia berriek gertatutakoaren xehetasunak lehen aldiz ezagutzeko aukera ematen dute.
|
|
|
E rdozaintzik
|
pertsonen arteko
harremana ren eta elkarrizketa ren beharra azpimarratzen zuen, besteekiko jarrera ireki bat. Izan ere, besteak entzunez, ulertuz, maitatuz eta elkarlanean arituz gizateria aske eta ireki bat lor daiteke, gure herri edo eskualde mailan ez ezik, mundu mailan ere bai.
|
|
|
Etikari dagokionez, areago errealizazioaren etikaren ikuspegitik, geroz eta argiago dakusagu aipatu antagonismoak gainditu behar direla eta gaindi ahal daitezkeela, teorikoki bederen. Izan ere, azentuak eta ñabardurak gorabehera, etikak batera behar ditu materialtasun (eduki) minimo bat eta oinarrizko egitura formal bat; halaber, pertsonaren errealizazioaz adina arduratu behar da
|
pertsonen arteko
elkarbizitzaz eta komunitatearen errealizazioaz, gizabanako/ gizarte dialektikak berak hala eskatzen baitu, jokabide egolatrikoak eta totalitarioak saihestuko baditugu. Era berean, zinezko etika batek elementu subjektiboak eta objektiboak hartu behar ditu kontuan, batzuen eta besteen pisu eta eragin erreala aintzat hartuz, bai egoera bakoitzean nola orokorrean kontsideraturik.
|
|
|
Munduko" gauzen" artean, halere, gauza bizidunen eta bizigabeen arteko bereizketa egin behar litzatekeela dirudi, ikuspuntu etiko eta ontologikotik, zientifikotik ez ezik. Nolanahi ere, pertsonen baitako eta
|
pertsonen arteko
etika da orain hizpide duguna. Eta etikaren zeregina da errealitateaz arduratzea.
|
|
2005
|
|
|
Eta istorio bat kontatu nahi denean, rol zehatz batekin emozio bat sortu, hankekin bakarrik aski zaila da. Horren ordez eszena gainean diren
|
pertsonen arteko
harremanak lantzen ditugu, baina ez zaigu aski. Ikusi beharko da gorputzak gehiago parte hartzen duen teknikak gurera integratzen ahal direnentz.
|
|
|
Janak eta bizilekuak gure gorputza elikatzen eta babesten dute. Kontuek, berriz,
|
pertsonen arteko
adierazpena eta komunikazioa bultzatzeaz batera, errealitatea bizitzeko eta amesteko bidea eskaintzen digute, norbera eta bestea, dagoena eta duguna ikusteko edota imajinatzeko aukera.
|
|
|
Auzi historiko hori berretsi egin beharko litzateke. Berretsi edo ezetsi,
|
pertsonen arteko
bikote harremanetan legez. Gakoa hor dago.
|
|
|
Teknologia berriei esker antzeko zaletasun edo kezkak dituzten
|
pertsonen arteko
harremanak sortzen dira eta, areago, norbait isolamendutik ateratzeko ere balio izaten dute; bestetik, ordea, nahaste eta gezurrezko errealitatean murgil daiteke pertsona eta, okerrago, hor bizi denak frustrazio larri eta arriskutsuak nozi ditzake.
|
|
|
1 Diskriminazioaren debekuak esparru publikoan indar osoa badu ere, intentsitate gutxiago azaltzen du esparru pribatuan. Hau da, zuzenbide pribatuajokoan sartzen denean, hau da,
|
pertsonen arteko
erlazioa zuzenbide pribatuakxedatzen duenean, diskriminaziorako debekuaren efikazia mugatu egiten da.Arrazoia: esparru pribatuan borondatearen autonomia-printzipioak hartzen duengarrantzia, zeina KEren 1.1, 10.1 eta beste zenbait ataletan aurrezagutzen den.
|
|
|
Ebaluazioarenkontzeptuaren bilakaeran fase garrantzitsu batzuk egon dira eta kontzeptu nagusihau aldatzen joan da. 1920 baino lehen ebaluazioa
|
pertsonen arteko
ezberdintasunetan oinarritzen zen. Estatistika-metodoak erabiltzen ziren pertsonen artekodesberdintasunak azpimarratuz.
|
|
|
Ikastetxean gertatzen diren lan-prozesuak komunikazioaren bidezgauzatzen eta hobetzen dira. Azken finean, komunikazioa
|
pertsonen arteko
ideiaketa informazioak trukatzeko prozesua da. Komunikazioaren garrantzia honelajustifikatzen da:
|
|
|
Talde horiek modu heterogeneoan, hots, ikasleen aniztasunean oinarritutaosatzen badira, ikasleekin prestakuntza integrala egiteko aukera eskaintzen dute, eta gaitasun kognitiboak lantzeaz gain, beste hainbat gauza ere landu daitezke: ondokoak errespetatzea,
|
pertsonen arteko
diferentziak ulertzea, besteekikoharremanak lantzea eta elkarri laguntzea.
|
|
|
Taldekatze-modu honek
|
pertsonen arteko
harremanak eta integrazioa, adiskidetasuna eta lankidetza-harremanak, desberdintasunak onartzen ikastea... errazten ditu (talde finkoak zenbat eta heterogeneoagoak izan, ikasleek orduan etaerrazago antzematen dituzte desberdintasunak). Talde horietan lider gogor etazorrotzak sortuko balira, irakasleak esku hartu beharko luke.
|
|
|
2004an kutsatutako 44 pertsonetatik 32 hil ziren. Hala ere,
|
pertsonen arteko
kutsatzea posible bada ere, urtarrilaren 27ko The New England Journal of Medicine-k Thailandiako familia bateko hiru kiderekin dokumentatzen duen bezala, birus hori ez da gizakien artean modu eraginkorrean hedatzen. Aitzitik, H1N1 edo H3N3 giza anduiak ez dira hain agresiboak, baina oso kutsakorrak dira:
|
|
|
Elikagaien sektorean behar diren kontrolak aplikatzen ez badira (abeltegietatik hiltegietaraino eta banaketa zentroetaraino), ezin izango da gelditu animalien artean infekzioa barreiatzea. Infekzioa barreiatzea Zenbat eta handiagoa izan animalien eta
|
pertsonen arteko
kontaktua, orduan eta handiagoa izango da birusaren mutazioa gertatzeko probabilitatea, eta horrek erakusten du garrantzitsua dela kontrol egokia egitea animalien ustiategietan. Era berean, bereziki garrantzitsua da animalien osasuna zaintzeko sistemen eraginkortasuna, horiek egin baitezakete detekzio eta diagnostiko goiztiarra.
|
|
|
Balio erantsia hazkunde pertsonalarekin eta osasunaren autogestioarekin lotutako jardueren eskaintza da. Mendebaldeko bizimoduaren aurrean jarrera kritikoa dute kideek, eta ekologismoan, osasunaren autogestioan eta
|
pertsonen arteko
harreman gizatiarragoak eta berdintasunezkoagoak sustatzeko interesa dute. Hauek dira bezeroen helburu nagusiak:
|
|
|
Kataluniako Generalitateak, esperientzia horiei erantzunez, ikasleen eskubide eta betebeharrei buruzko eta unibertsitateaz kanpoko ikastetxeen bizikidetza arautzeko dekretu-proiektuaren ardatz bihurtu du eskola-bitartekaritza. Bitartekaritza gatazkak konpontzeko metodo bat da,
|
pertsonen arteko
harremanen eremu guztietan aplika daitekeena: eskolak, enpresak, familiak, etab. Bitartekaritzaren abiapuntua da indarkeria behar bezala bideratu ez diren gatazka txikien ondorio dela.
|
|
|
" Espirituarentzako ariketa egokienetako bat", honela dio Humboldtek," hizkuntza batean pentsatu dena beste batean adieraztea da", ze" honi esker pentsamendua espresio-era zehatz batekiko independenteagoa bihurtzen da" 150 Norbaitek gaitasuna badu ideia jakin bat bere jatorrizko hizkuntzan eta baita beste hizkuntzetan ere esateko, adiera ezberdinen arteko korrelazioa biribila ez dela ikustearekin batera, esamolde horietako bakoitzaren erlatibotasunaz kontziente izateko aukera irabazten du. Itzulpen moduko ariketa horretan, hala ere," ez dira hizkuntza horiek bertan elkarri eragiten diotenak" baizik eta, berez," mintzatzen denaren espiritua da, bi hizkuntzen erabileraren bitartez, taktu linguistiko batez eta, gainera, kontzientzia linguistiko orokorrago eta zuzenago batez jabetzen dena" 151 Horrela, bada, hizkuntza ezberdinak ezagutzea eta erabiltzea,
|
pertsonen arteko
informazio-trukea errazteko bitarteko praktikoa izateaz gain, bada ere pertsona ezberdinek euren burua era orekatu batean osatzeko bide bat.
|
|
|
Orain artean" gizakia" Humboldten pentsamenduaren erdigunea dela esan baldin badugu, hemendik aurrera" hizkuntzak" erdigune horren erdigunea osatzen duela ikusiko dugu. Egia da hizkuntzaren garrantzia askok aitortu izan dutela eta askotan izan dela ere hizpide; baina, gehienetan, garrantzi hori bere bitartekaritza lanetik bakarrik izan da ulertua, alegia, hura literatura eta kultura sortzeko edota
|
pertsonen arteko
komunikazioa ahalbidetzeko tresna den aldetik. Zeregin hau onartu beharrekoa bada ere, artekari-rol honetatik harago joan nahi du hark eta, espresuki, berezko garrantzi antropologikoa atxikitzen dio hizkuntzari ze, azken finean, honi esker bakarrik da posible gizakiaz hitz egitea.
|
|
|
Humboldten arabera" hizkuntza pentsamenduaren organo konfiguratzailea da" eta, zentzu honetan, ez da soilik gizakien arteko komunikazio tresna bat, baizik eta baita ere" bakarrik dagoen gizabanakoaren pentsatzearen ezinbesteko baldintza" 84 Pentsatzea, beste gauza askoren artean, kontzeptuak osatzea eta irudiak ekoiztea da, alegia, subjektuari objektu bezala itzultzen zaizkion adigaiak sortzea, eta hau ez da posible hizkuntzak prozesu mental horretan eskurik hartzen ez badu. Azken finean, gizakia bere izaeran eta bere humanitatean zehazten du hizkuntzak, hau da," hizkuntzak gizatasunaren naturan bertan hartzen du parte" eta, honengatik," bere ekoizpenak gizatasun horren barne-behar bati erantzuten dio" 85 Honek ez du esan nahi, ordea, hizkuntzak
|
pertsonen arteko
harremanetan jokatzen duen papera bigarren mailakoa denik; alderantziz, pentsatze eta hitz egitearen arteko korrelazioak berak agerian uzten du, garbi gainera, gizakiaren barne-izaera berez dela komunikatiboa.
|
|
|
Hizkuntzaren bidez gauzatutako Beste baten eta Nire arteko elkarketarekin bakarrik sortzen dira gizakia osorik eragiten duten sentimendu sakon eta noble guztiak, hau da, bi
|
pertsonen arteko
bat-egitea —adiskidetasunean, maitasunean eta elkartze espiritualean— lotura garaien eta barnekoiena bihurtzen duten sentimenduak.103
|
|
2006
|
|
|
Fenomeno mikrosoziolinguistikoak hobesten dituzte, adibidez hizkuntza harremanak aztertuz. Horren arabera, hizkuntza aldaketak
|
pertsonen arteko
harremanen egituran dauden funtsezko aldaketak adierazten ditu eta ez testuinguru makrosoziolinguistikoarenak. Haatik, errealitatean, deskribatzen dituzten gertakizun mikro-soziologikoek erakunde eta gertakizun makrosoziologikoei lotuak dira eta, ondorioz, gizarte osoari.
|
|
|
Teknologia berriek sortu eta sortarazi dituzten lanabesei esker, lanbide askotako profesionalek lantegirainoko bidaia egitea alferrikakoa dute: oraingo ordenagailu eramangarriak lehenago lan-mahai bat edo batzuk betetzen zituzten zereginak zentraliza ditzake; informazioa transmititzeko kanal seguruak ditugu eta
|
pertsonen arteko
urrutiko komunikazioak aurrez aurrekoak bezain azkar eta eraginkorrak izan daitezke.
|
|
|
Italian, esatebaterako, errurik gabeko dibortzio-ereduak areagotu egin ditu ezkontide ohienarteko ezberdintasun ekonomikoak; Pitch-en ustez (2003: 122) ezkontza formalkiberdinak diren
|
pertsonen arteko
itun gisa ikusteak kendu egiten baitio ekonomikoki eta sozialki ahulena den aldeari ezkontza-lotura desegiten den uneanbestearengandik ordain ekonomiko egokia jasotzeko aukera. Estatistikek erakustendutenez, adostasunezko dibortzioa sustatzen duen sistema ezarri zenetik, gutxituegin da Italian etxean seme-alabekin gelditzen diren emakumeei pentsio bat pasatzera behartuta dauden aita dibortziatuen kopurua.
|