|
2005
|
|
|
Milaka
|
pertsonek
beldurra izateari utzi zioten eta erregimenaren kontra zeudela publikoki erakusten hasi ziren. Militante sozialistak eta komunistak, kristau progresistak, ikasleak, etab. bultzada handiko mugimenduen protagonsitak izan ziren Francoren diktaduraren azken bi urteetan.
|
|
2006
|
|
|
Astero zenbat familia autoan edo autobusean urrutiko espetxeetara. Egunero zenbat
|
pertsona
beldurrez zerbait egingo ote dieten. Ordu oro, minutu oro, asko eta asko oroitzapen gaiztoz edo gorrotoz oraindik.
|
|
2008
|
|
|
Nola lortu datuak ez galtzea itzalaldi elektrikoa gertatzen denean? Korronte elektrikoarekin izaten diren arazoak ordenagailuekin lan egiten duten
|
pertsonen
beldur handienetako bat dira. Erabiltzaileek hainbat modu dituzte datuak ahalik eta gutxien galtzeko.
|
|
2010
|
|
|
Leiho bat irekita ikusi eta etxean aurkitzen duena eramaten duen lapur baten kasua litzateke. Lapurretan, aldiz, gauzen gainean indarra dago ongia kentzeko ateak, sarrailak hausten dira…; espoliazioan edo lapurretan, aldiz,
|
pertsonarekiko
beldurra, erasoa edo indarkeria fisikoa dago. Kendutako objektuen zerrenda Poliziak etxebizitza ikuskatu eta egoiliarrei sartzen uzten dienean, etxea zehatz mehatz aztertu behar da eta falta diren objektuen zerrenda egin.
|
|
2011
|
|
|
31 Busturian lez Euskal Herriko beste paraje askotan be siniskera bera dago, eta horrexegaitik beharbada ez deutsee elaiek
|
pertsonei
bildurrik izan, eta baserri etxeetako atarteetan euren basa eta bedarsikuzko habiak egin dabez.
|
|
|
Bornas eta Tortella ren (1999) arabera, tratamendu psikologikoak bi helburu nagusi ditu: fobia soziala duen
|
pertsona
beldurra ematen dioten gizarte egoeretara apurka apurka moldatzea, eta, gizarte harremanetarako defizitak dituztenekin, pertsona arteko harreman asebetegarriak izateko trebetasunak lantzea. Helburu horiek lortzeko asmoz, teknika kognitibo jokabidezkoak erabili ohi dira.
|
|
|
Erantzunaren prebentzioarekin bilatu nahi da erritualen maiztasuna gutxitzea eta horiek desagertzea. Nahaste obsesibo konpultsiboa duen
|
pertsona
beldurra eragiten dioten egoeren aurrean jartzeko trebatzen da eta, ohiko errituala egiteko beharra sentitzen duenean, konpultsioak blokeatzeko eskatzen zaio, adibidez, eskuak garbitzea edota gehiegizko egiaztapena. Lehenik eta behin, konpultsioak egiteko beharra atzeratzen trebatzen da pertsona, eta, apurka apurka konpultsioak gutxitzeko eskatzen zaio horiek ezabatu arte.
|
|
|
Inguruneko
|
pertsonei
beldur pixka bat izatea egokitzailea izan daiteke, beldur apur horrek, besteak beste, bizirik irauten, bizi kalitate hobea izaten edota ezusteak ekiditen lagun baitezake. Arazoa sortzen da gizakiek tigre basati batek edo beste edozein piztiak eragin ditzaketen pentsamendu, sentimendu eta ekintzak sorrarazten dituztenean.
|
|
2012
|
|
|
Oro har, ospitaleratutako
|
pertsonak
beldurrez eta nahasita daude pairamenaren ondorioz, eta ingurunea berezitzat eta despertsonalizagarritzat hautematen dute. Gaixotasunari lotutako ondorio psikologikoak larriagotu daitezke.
|
|
|
garbia?,?
|
pertsonen arteko
beldur gutxiago, eta, unean unean bizitzearen sentsazio biziagotua?.
|
|
|
Estres postraumatikoa agertzen da
|
pertsonak
beldur, etsipen edo laztura biziz erantzuten duenean, heriotzak edo bere buruaren edo besteen segurtasun fisikorako mehatxuak (istripu larriak, bahiketak, torturak, bortxaketak, hondamen naturalak, etab.) bereizgarri dituzten gertakariak bizi, ikusi edo norbaitek azaldu izateagatik. Horiek gertatu eta hilabete igaro ondoren, behin eta berriz etengabe bizitzen dira, ametsen, eta oroitzapen errepikakor edo arrotzen bidez; edo gizabanakoak horiek berriro gertatzen ari direnaren sentsazioa du.
|
|
2014
|
|
|
Fobia soziala pairatzen duen
|
pertsonak
beldur iraunkor, irrazional eta neurrigabekoa agertzen du besteen aurrean zerbait egin behar duenean. Epaitua dela ez sentitzeko eta barne hersturako sintomak saihesteko, gizarte egoerak ekiditen ditu.
|
|
|
Egoera larri baten aurrean barne herstura sentitzea normala bada ere, gehiegizko hersturak eta urduritasunak eragotzi egiten dituzte portaera moldagarri eta eraginkorrak. Fobia duten
|
pertsonek
beldur handia diote egoera edo objektu bati, eta ekidin egiten dute egoera edo objektu hori, beldur horretarako arrazoirik ez dagoela jakin arren. Izu ikararen nahastea duen pertsonak bat bateko asalduak, dardarak, zorabioak, astinduak eta arnasketaren nahasteak jasaten ditu; izu ikararekin batera batzuetan agorafobia ere izaten du.
|
|
|
Izu ikararen nahastea duen pertsonak bat bateko asalduak, dardarak, zorabioak, astinduak eta arnasketaren nahasteak jasaten ditu; izu ikararekin batera batzuetan agorafobia ere izaten du. Barne herstura orokortua duen
|
pertsonak
beldurra eta herstura sentitzen du hainbat egoeraren aurrean. Estres eta trauma egoerek sarritan estres akutuko nahastea edo trauma osteko estresa eragin dezakete, batez ere traumak eragindako emozioen adierazpena ezabatzen denean.
|
|
|
Gertatu dena da orain arte ez zela kasurik egin eskualde horretan. «Jendeak ez du horrelako ezer gertatu, ez Gininean, ez Mendebaldeko Afrikako gainerako eskualdeetan», eta, «kutsatzeko eta kutsatzeko gaitasun handia duenez, birus eta kaltetutako
|
pertsonei buruzko
beldurra eta estigma ditu», azpimarratu du Gineako Gurutze Gorriko Osasun Departamentuko arduradunak, Facel doktoreak eta Diwara doktoreak. Prebentzio neurri gisa, gorpuak segurtasun neurri zorrotzekin maneiatzen dira, herritarrei aholkuak transmititzen zaizkie birusetik babesteko, eragindako familiei laguntza psikosoziala eskaintzen zaie eta biktimen etxebizitzak desinfektatzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Komikietako cyborga izan zitekeen ez hain manikeoa, baina azkenean atzera egin eta betiko onen eta gaiztoen estrategian erortzen da. Cyborg onaren biolentziak gizartearen eta
|
pertsonen
beldur askorekin bukatzen du, kriminaltasunarekin ikus daitekeen moduan. Ez da juzgatzen zein den kriminala, argi baitago.
|
|
|
Irudia: Helga Web a 1 Ebolaren birusaren aurkako laguntza José Antonio Bastos Médicos Sin Fronteras enpresako presidentea kameraren aurrean jarri da, Afrikako mendebaldean Ebolaren birusaren epidemiak dituen ondorioak azaltzeko; izan ere, 10.000 kasu baino gehiago eta «ehunka milaka
|
pertsona
beldurrez bizi dira, bertara joan behar duten edo zuzenean kutsatuta dauden zentrorik gabe». Astoak oso antzekoak dira, lurrikara edo gerra eragiten baitute.
|
|
2016
|
|
|
Dopamina gutxi badago garunaren zati batzuetan, zelula nerbiosoen komunikazioan etenak edo eraldaketak sortzen dira. Garuneko amigdalan dopamina kontzentrazio altua duten
|
pertsonek
beldur eta estres gehiagorekin erreakzionatzen dute. Garuneko amigdala eta aurreko zinguloa elkarlotuak daude fibra nerbioso batzuen bidez. Pertsonak zerbait ezkorra jasotzen duenean, bi atalak komunikatu egiten dira.
|
|
2017
|
|
|
Nahasmendu fobikoan
|
pertsonak
beldur irrazional eta gaindiezina jasaten du objektu, jarduera edo egoera zehatz batzuen aurrean.
|
|
2020
|
|
|
Juan Cruzek, Madrileko 11Mko atentatuetan familiei laguntzeko taldean lan egin zuenak, oso ondo daki besarkada bat izuaren kontrako terapia dela. “Psikologook larrialdietan parte hartzen dugunean, giza besarkada erabiltzen dugu
|
pertsonen arteko
beldurra, antsietatea, ziurgabetasuna edo bakardadea gehien baretu dezaketen afektu gisa”, zehaztu du. Hitzarekin jotzea edo urrutitik emozioak nola partekatu Dena gertatu eta berriro elkar ukitu arte, gure komunikatzeko modua indartzen saia gaitezke.
|
|
|
Hau da: tentsioa edo lasaitasun intelektuala; gure komunitateko
|
pertsonengan
beldurra/ zaintza edo konfiantza; eraldaketa sozio-ekonomiko/ politiko inklusiboa edo esklusiboa; hazkunde ekonomikoa edo Giza Garapen Sostengagarria. Agirre Lehendakaria Centerrek ezagutzaren eta esperimentazioaren alde egiten du.
|
|
|
|
Pertsonak
beldurra, lotsa, errua, tentsioa sentitzen du.
|
|
2021
|
|
|
Gehien maite ditugun
|
pertsonekiko
beldurrez, larritasunez, ahultasunez edo sentimenduz argi eta garbi hitz egitea, modu irekian eta aktiboki partekatzea eta entzutea, behar dugunean laguntza eskatzea… Eguneroko keinu errazak dira, eta askotan ez diegu merezi duten arreta eskaintzen. Baina egin behar dugu.
|
|
|
" Ez naiz fidatzen barrerik egiten ez duen jendearekin" esan ohi zuen Maya Angelou poetak, eta ondo egiten zuen. Barre gabeko
|
pertsonengan
beldurra ugaltzen da, bihotzak argaltzen dira. Gizatasun falta ikusten zuen Joyce irlandarrak umorerik gabeko gizonengan, eta umorearen desoreka fisikoak ziren greziarrentzat arimaren eritasunak esplikatzen zituztenak.
|