|
2004
|
|
|
Ez zen konturatzen, kasu, La Vacheri egiten ari nintzaion mespretxuaz. Zeren, jakina, beti etxe inguruetan geldituz ez bainuen
|
ikusi
ere egiten, ez baineukan berarekin traturik. Nik banekien non egongo zen La Vache, Antiaju Berde eta errotako hortzaundiak zaintzen alegia, eta bisita bat egin behar niola pentsatzen nuen egunero; ordea azkenean Balantzategiko lokatz eztian sartuta gelditzen zitzaizkidan lau hankak.
|
|
|
—Hau duk moja enanotxoa hau! Sekula ez nian
|
ikusi
holako moja enanotxorik! —hots egin zuen Rubiok.
|
|
|
Laster bukatu ziren Rubioren irainak, eta baita bere harrotasunak ere. Txabolatik ateratzen
|
ikusi
ninduenean, moja ttikiak puskatutako botila haietako bat hartu eta gizontxo portatu nahi izan zuen, erakutsi bere lagunei noraino zen ausart. Amenazu egin zidan botila puska harekin.
|
|
|
Nire aldetik,
|
ikusi
mugimendu hura eta pizten hasi nintzen, nire euli buruak eragindako ergeltasunetik ateratzen. La Vachek gerrari buruz esandakoa etorri zitzaidan gogora; eta errotan biltzen zen Antiaju Berderen talde hura, eta behioi ematen zizkiguten banketeena.
|
|
|
Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen ikusten; izarren bat, denez ere. Eta La Vache qui Ritek ere ezin zuen ezer handirik
|
ikusi
, nahiz bera ukuilu ateko zirrikitu batetik saiatu. Belarriz jakindakoarekin konformatu beharra zegoen.
|
|
|
Abioi eroriaren bila haranean gora eta behera nenbilela, sekula ez bezala sentitu nintzen, eta eskerrak ematen nituen ukuilua eta behi makalak begi aurretik kenduak nituelako. Udazkenaren erdi aldera harkaitz batzuetara iritsi eta abioia
|
ikusi
nuenean, berriz, oso ideia ona iruditu zitzaidan haren hego hautsi baten ondoan etzatea, gerrari buruz pentsatzen, han eroritako pilotoarengan pentsatzen, edozein gauzatan pentsatzen. Ez neukan presarik ezertarako.
|
|
|
Segitu egin nion begiratuari: bost basurde
|
ikusi
nituen berak arestian aipatutako sastraka hartatik ateratzen. Errezkadan zihoazen, arin eta zuzen, bost senide bezala.
|
|
|
Gauzak hola, komentu ingurutara elkhi eta bide bazterreko adar eta ezpal biltzen aritu ninduzun, eia egur mozkin haiekin negua iragan artino arranjatzen ginen. Hala, su egin behar zen azken egunetarik batetan, ezpal beltz eta ttipiño bat
|
ikusi
nizun lurrean, lehenago ere errerik zirudiena, eta hartuko dizut ez dizut hartuko egon ninduzun denbora batez. Azkenean, saskirat eman nizun eta errefektuarrera eraman.
|
|
|
Eta bazituzun mihi gehiago ere, thai gabe elkarrekin nahastekatzen zirenak. Egia erraiten deitzut, Mo, nik ez dizut ene bizian halako su pollitik
|
ikusi
. Iraun zueno, ez ninduzun mahaira bazkaitera joan.
|
|
|
Egia handia da Pauline Bernardettek egun hartan adierazi zidana, neronek
|
ikusi
nuen garbi asko mendi mendian pasatako bolada hartan. Hasiera batean, luze egiten zitzaidan denbora, eta ahal izan guztietan freskura zeukan txoko bat aurkitu eta bertan gelditzen nintzen lotan.
|
|
|
Kantuarekin bukatu zuenean gora begira gelditu zen, ea balkoian norbait azaltzen zen edo. Eta bai, balkoiko gortinen artean bazegoen errainu edo itzal bat, nik —gizona baino urrutixeago nengoenez— ondo
|
ikusi
ahal nuena. Zoritxarrez, itzal hark ez zuen balkoia irekitzekorik egiten, eta gizonak ostera kantatzeko premia sentitzen zuen:
|
|
|
Ez dakit zenbat gauza ikus daitezkeen batera, hamar ikus daitezkeen edo hamabost edo berrogeita bost, baina nik behintzat basotik errota zaharreraino jaitsi eta ikaragarri gauza pila
|
ikusi
nituen. Ilargia ikusi nuen arratseko zeru garbian, eta mendi handi bat urruti, ordurako erdi itzaletan zegoena; eta mendi horren aurrean, beste bat, ttikiagoa; eta mendi ttikiago horren aurrean, beste bat, are eta ttikiagoa; eta mendi are eta ttikiago horren aurrean, muino lerro luze bat.
|
|
|
Ez dakit zenbat gauza ikus daitezkeen batera, hamar ikus daitezkeen edo hamabost edo berrogeita bost, baina nik behintzat basotik errota zaharreraino jaitsi eta ikaragarri gauza pila ikusi nituen. Ilargia
|
ikusi
nuen arratseko zeru garbian, eta mendi handi bat urruti, ordurako erdi itzaletan zegoena; eta mendi horren aurrean, beste bat, ttikiagoa; eta mendi ttikiago horren aurrean, beste bat, are eta ttikiagoa; eta mendi are eta ttikiago horren aurrean, muino lerro luze bat. Ordea ez nuen hura bakarrik ikusi.
|
|
|
Ilargia ikusi nuen arratseko zeru garbian, eta mendi handi bat urruti, ordurako erdi itzaletan zegoena; eta mendi horren aurrean, beste bat, ttikiagoa; eta mendi ttikiago horren aurrean, beste bat, are eta ttikiagoa; eta mendi are eta ttikiago horren aurrean, muino lerro luze bat. Ordea ez nuen hura bakarrik
|
ikusi
. Ilargi, zeru eta mendi haiekin guztiekin batera, ni jaiotako harana ikusi nuen bere baso, belaze eta etxeekin; etxe bat errekaren ezkerraldean, beste bat eskuineko aldean, Balantzategi hurbilago, eta are eta hurbilago errota.
|
|
|
Ordea ez nuen hura bakarrik ikusi. Ilargi, zeru eta mendi haiekin guztiekin batera, ni jaiotako harana
|
ikusi
nuen bere baso, belaze eta etxeekin; etxe bat errekaren ezkerraldean, beste bat eskuineko aldean, Balantzategi hurbilago, eta are eta hurbilago errota. Ordea, ilargi, zeru, mendi, haran, baso, belaze, etxe eta errotarekin batera, nire begiek beste lau izaki ere ikusi zituzten aurrez aurre.
|
|
|
Ilargi, zeru eta mendi haiekin guztiekin batera, ni jaiotako harana ikusi nuen bere baso, belaze eta etxeekin; etxe bat errekaren ezkerraldean, beste bat eskuineko aldean, Balantzategi hurbilago, eta are eta hurbilago errota. Ordea, ilargi, zeru, mendi, haran, baso, belaze, etxe eta errotarekin batera, nire begiek beste lau izaki ere
|
ikusi
zituzten aurrez aurre. Lehenengoa, zaldi gorri bat, oso fina, oso dotorea, kopetan lauki txuri baten antzeko mantxa zeukana; bigarrena, gizon gazte eta hortzaundi bat, igeltseroa edo, errotaren teilatuan lanean ari zena; hirugarrena, aurrekoaren anaia bixkia zen beste hortzaundi bat, hori ere teilatuan; laugarrena, Antiaju Berde.
|
|
|
Ez dakit zenbat gauza ikus daitezkeen batera, ez dakit zenbat
|
ikusi
nituen nik basotik jaitsi eta errota aurrean gelditu nintzenean; dakidana da gauza haiek guztiak ahaztu egin zitzaizkidala kolpetik, eta nire begiratua antiajuen kristal berdeari erantsita bezala gelditu zela. Ez nuen besterik ikusten, soilik antiajuen kristal berdea, eta errotaren teilatuko bi anaia hortzaundi haiek ez zuten, nahiz oihuka ari, nire arretarik lortzen.
|
|
|
Eta, alde batera, hori izan zen nire suertea. Zeren, harridura zela eta, askatu egin baitzitzaizkidan begiak antiajuen kristal berdetik, eta hartara bi anaia hortzaundi haiek
|
ikusi
ahal izan bainituen niregana korrika.
|
|
|
Denek ahaztua nindutela konturatu nintzen orduan, eta La Vache qui Riten etsenplua jarraitzea erabaki nuen. Alde batera, zaldiarena
|
ikusi
eta neure behitasunaz harrotzen hasia nengoen, eta bestera, zer ikara eta zer ikaraondo, ez neukan batere ikararik, bueltatu egin nahi nien hortzaundiei pasarazitako memento txarra.
|
|
|
—Ondo, ondo —esan zuen La Vachek berarekin gelditzen nintzela
|
ikusi
zuenean— Ez dirudi behi makaletakoa zarenik. Eskerrak.
|
|
|
Belarra jan, ukuiluan egon, beti ordutan ibili, puaf!, nazka ematen du pentsatzeak ere. Zu ordea,
|
ikusi
gaua datorrela eta halere nirekin gelditu zara. Ondo, oso ondo.
|
|
|
Kanpotarra da, inondik ere, eta izugarri gustatzen zaizkio eztenak. Eztenarekiko bastoia dauka,
|
ikusi
duzu zuk ere. Jende gaiztoa, benetan.
|
|
|
La Vache qui Ritek eten egin zuen bere hizketaren haria, eta isilaldi bati ekin zion. Nire aldetik, amore emanez, begira jarri nintzen, eta ilargi handi bat
|
ikusi
nuen zeruan. Harana isil isilik zegoen, hego haizeak han eta hemen ateratako txintak besterik ez ziren entzuten.
|
|
|
—Bai, orain isilik eta baketsu dago den dena —jarraitu zuen La Vachek— Baina
|
ikusi
egin behar zenuen orain dela urtebete edo gutxiago. Egunez fusilak tiraka, gauaz fusilak tiraka.
|
|
|
—galdetu nion pixka bat piztuz. Abioirik
|
ikusi
gabea nintzen artean.
|
|
|
—Karral! —entzun nuen orduan, eta Antiaju Berderen aho okerra
|
ikusi
nuen leihoan. Handik gutxira, eta atzetik joka neuzkan gazte moxkortuen kolpeekin batera, bigarren zauri bat egin zidan eztenak, oraingoa lepoan.
|
|
|
Burua lurrera botatzen nuen bakoitzean, beraiek altxa eta segitzera behartzen ninduten. Une batez, La Vache
|
ikusi
nuen kalean gora, jendea alde guztietatik zuela eta itobeharrean: bera ere odoletan zegoen, berak ere probatua zuen Antiaju Berderen eztena.
|
|
|
Ez nintzen nire lau hanketan egoteko gauza. Eskerrak azkenean, guri are burla gehiago egiteko, zakur jende hark iturrira bota gintuela; eta ez bakarrik uraren freskotasunarekin suspertu egin ginelako, baita ihesbidea
|
ikusi
genuelako ere. Izanez ere, zuhaitz enbor batzuk zeuden han inguruan pilatuta, eta eskailera moduko bat osatzen zuten, plazaren murru gaineraino iristen zena.
|
|
|
—esan nion— Oraindik ez naiz Balantzategiko ukuiluan sartu ere egin! Ez al duzu
|
ikusi
mendian ibili naizela?
|
|
|
Eta bai ikusi ere. Ametsetan bezala, zakuz kargatutako Chevrolet kamioia
|
ikusi
nuen gure haranean sartzen, berarekin korrika apustuak egiten nituenean bezalaxe.
|
|
|
Ez dakit zer sentitu nuen, hotz pittina edo haizearen azkura edo soinuren bat, baina, edozein modutara, zerbait berriaren aurrean nengoela iruditu zitzaidan, eta agian mundu honetara etorria nintzela. Ordea, une hartan ez nekien zer animalia mota nintzen, eta
|
ikusi
ere ezin nuen neure burua ikusi: itsututa nengoen, eta nahiz begiak zabalik eduki, argitasun bat besterik ez nuen sumatzen, aurrean maindire txuri bat jarri izan balidate bezala.
|
|
|
Ez dakit zer sentitu nuen, hotz pittina edo haizearen azkura edo soinuren bat, baina, edozein modutara, zerbait berriaren aurrean nengoela iruditu zitzaidan, eta agian mundu honetara etorria nintzela. Ordea, une hartan ez nekien zer animalia mota nintzen, eta ikusi ere ezin nuen neure burua
|
ikusi
: itsututa nengoen, eta nahiz begiak zabalik eduki, argitasun bat besterik ez nuen sumatzen, aurrean maindire txuri bat jarri izan balidate bezala.
|
|
|
Burua jiratu eta jakin egin beharra neukan. Eta jiratu nuen burua,
|
ikusi
nuen ikusi nuena, ikusi nituen neure isats, bizkar eta abarrak, eta errai erraietatik marru erdiragarria atera zitzaidan:
|
|
|
Burua jiratu eta jakin egin beharra neukan. Eta jiratu nuen burua, ikusi nuen
|
ikusi
nuena, ikusi nituen neure isats, bizkar eta abarrak, eta errai erraietatik marru erdiragarria atera zitzaidan:
|
|
|
Burua jiratu eta jakin egin beharra neukan. Eta jiratu nuen burua, ikusi nuen ikusi nuena,
|
ikusi
nituen neure isats, bizkar eta abarrak, eta errai erraietatik marru erdiragarria atera zitzaidan:
|
|
|
Bada, basoan barneratu nintzen, haserre bizian, muinak kixkaltzen, eta urrutiratzeari ekin nion. Ez nuen Balantzategirekin ezer jakin nahi, ez nuen gehiago
|
ikusi
nahi. Eta, nork daki, agian halaxe gertatuko zen nik indarra edukitzera, neure jaiotetxea galtzeraino urrutiratuko nintzela.
|
|
|
Aurreratua nengoen Bakardade desertuan, eta, elurtean otsoen zain egondakoan bezala, erabat hartua neukan burua, harlauza batek galarazi egiten zidan zuzen pentsatzea. Esate baterako,
|
ikusi
katalexu hura, gogoratu gure bankete gauean Balantzategira jaitsitako zaldizkoak, eta ondorio garbia atera nezakeen:
|
|
|
La Vache qui Riten begietan bere ohizko gorritasun hura
|
ikusi
nuen. Behi harroa zen, basurde bihotza zeukan, eta, berriro, nire laguna ere bazen.
|
|
|
Begiak arrozaren zuritasunean neuzkan jarriak, ea han zerbait ikusten nuen. Eta bai
|
ikusi
ere. Ametsetan bezala, zakuz kargatutako Chevrolet kamioia ikusi nuen gure haranean sartzen, berarekin korrika apustuak egiten nituenean bezalaxe.
|
|
|
Handik bospasei ordura, begiak zabaldu eta La Vache
|
ikusi
nuen ondoan.
|
|
|
—Bai,
|
ikusi
dut arroza dagoela. Baina lasai.
|
|
|
—suspiriatu zuen gero— Zenbat gustatuko litzaidakeen otsoekin neurtzea! Non
|
ikusi
zenituela esan duzu?
|
|
|
Guardiek Balantzategiko argi guztiak piztu zituzten etxearen txokorik txokoena ere aztertzeko, eta dozenaka linterna erabili zituzten basoan azterketa berdina egiteko. Baina etxeko txokoetan hautsa besterik ez zuten
|
ikusi
, eta basokoetan, berriz, zomorroa besterik ez. Antiaju Berde gero eta haserretuago zegoen:
|
|
|
aurrenekoa Bizkarrokerrek ematen zuena, edo hobeto esanda Usandizagak. Zeren,
|
ikusi
duzu horrek bizkar okerrik ez daukala. Baina itxura egiten zuen, ezertarako balio ez zuen agurea zela, eta hartara informazioa ekartzen zuen herritik Balantzategira.
|
|
|
Orduantxe esan genion agur Genovevari, eta harrezkero —eta lehen mementoetako poza kenduta—, oso sosegu gutxi izan genuen ukuiluan. Behi makalek ez zuten konprenitu nahi, ez zuten agur hura betirako despedida izan zela
|
ikusi
nahi, eta etengabe egiten zuten galde: Noiz itzuli behar du guregana?
|
|
|
Goiz batez, oharra jaso eta handik astebetera izango zen, traktore ttiki bat
|
ikusi
nuen karretera utzi eta Balantzategiko haran aldera egiten. Traktore berri berria zen, kolore gorrikoa, egun hartako eguzkiarekin izugarri ondo ematen zuena, eta bi gizon zekartzan gainean.
|
|
|
Segituan
|
ikusi
zenez, hortzaundiek Balantzategiri ahalik eta zuku gehiena ateratzeko asmoa zekarten. Hala zirudien, hustu egin nahi zutela guztia:
|
|
|
—Non ote dabil Bidani makal hori? Bada astebete
|
ikusi
ez dudala.
|
|
|
Hantxe geunden, zubipe hartan sartuta, hiru mutil gazte bidean hurbiltzen
|
ikusi
genituenean. Kontu kontari zetozen, aldika barre algarak eginez, eta ez zuten arriskutsuak ematen, ezta inondik ere.
|
|
|
—Zuek
|
ikusi
, baina nik ez dizuet xentimo bat jaitsiko. Ganadu ona duk, ganadu paregabea festa jartzeko.
|
|
2010
|
|
|
Kasu honetan, hurrenez hurren, bulkada sekularra eta balore erlijiosoak politikara zabaltzea izan ziren bi muturrak. Mutur hauek, ordea, ezin ziren erlijio desberdinen arteko talka gisa
|
ikusi
, txanpon bereko, hau da, erlijio bereko bi alderdi gisa baizik. Denak ziren sinestunak.
|
|
|
Okerrena eskakizunei legitimitatea kentzea izango litzateke, eta, kanpotik datozela eta, gizarte honetan nahasian eta asimilatuak behar dutela agintzea. Laster eskakizun horiek aldarrikapen tinko bihurtzeko bidea har dezakete eta gizarte oparoetan gertatzen diren eztanda sozialak
|
ikusi
.
|
|
|
1521ean Pietro Babiriori idatzitako gutunean argiki azaltzen du: " nork ez luke nahiago anaia damutua
|
ikusi
, hilotz baino?". Inoiz oker zegoena konbentzitzeko eta berriz ere denak biltzeko grina hutsarengatik, batzuk batzuk iritzi desberdina zuenaren mintzatzeko eskubidea defenditzen hasi ziren.
|
|
|
Zahartzarorako, lanez itotako gurasoek, sendo eta osasuntsu Ameriketara joaten
|
ikusi
zituzten semeen laguntza itxaroten zuten, eta horren ordez zer, bada, gaixorik eta behartsu iristen zaizkie, ahalegin eta neke berriak eskatuz hain justu bizitzaren azken unetan.
|
|
|
Izatez, zuria zen ia osorik, salbu eta beltzak ziren lau soin adarrak, belarriak eta begi inguruak. Armand Davidek espezie berritzat jo zuen
|
ikusi
eta atoan, eta areago, urtsidoen taldekotzat jo zuen, hau da, hartzen ahaidetzat. Esan gabe doa, panda maitagarria zen animalia aurkitu berria.
|
|
|
Daviden laginketa mota agortzailea zen, hots, denetarik biltzen zuen eta kopuru handitan zakuratzen, Charles Darwinek edota Alfred Wallacek egin bezala. Edozelan ere, Armand David irus sentituko zen halako leku batean non hainbeste bizidun apart eta eder
|
ikusi
baitzituen lehen aldiz, eta seguru pozez beteko zitzaiola bihotza, ze, bai horixe, edozein naturalistarentzat arras gogo atsegingarria izan behar du esploratu gabeko lurralde batean murgiltzeak, zeinean egun birik behin eskuratzen duen altxor berriren bat, edo egunero ia.
|
|
|
Horrez gainera, ingelesezko natural selection famatua election naturelle bilakatu zen frantsesez, halatan non" aukeraren" ideia faltsua inkorporatu baitzion Darwinen liburuari. Itzulpen distortsionatu horren oihartzuna esparru politikoraino iritsi zen, eta Bigarren Inperioko jendalde zabala urrundu egin zen Darwinen ideietatik hurbildu beharrean, materialismorik arriskutsuenarekin asoziaturik
|
ikusi
baitzuten. Darwinismoak, esan gabe doa, ez zuen atarramendu onik atera garai horretako polarizazio politikoaren borroka eta liskarretatik:
|
|
|
Plazido Muxikaren hiztegiak, 1965ean argitaratu zena, ordura arteko hutsune itzela bete nahi zuen, alegia, erdaratik euskararakoa, eta evolucionismo sarrera dakar besteak beste. Aspaldi batean, ni neu basaltotuta geratu nintzen Muxikak proposaturiko euskarazko ordaina
|
ikusi
eta asimilatutakoan: zein eta darbinkeri da, hots, darwinkeria.
|
|
|
Eboluzioa gertatu izanaren egia geroago eta frogatuago eta begi bistakoago bilakatu zen biologiaren diziplina guztietan, eta horrenbestez askoz zailagoa zen kontra agertzea. Ebidentzia hori elizaren magisterioraino iritsi zen, eta berori eboluzioa irentsi beharrean aurkitu zen, hautespen naturala eta horrelakoak onartuz, baina beti ere jainkoari" eskualditxo" ren bat erreserbatuz, aurreko epigrafean
|
ikusi
dugunez.
|
|
|
Bigarren honetan, lauki handi bat zegoen lurreko zementuan marra beltzez markatuta, eta bere baitan, letra erraldoi eta halaber beltzekin, Maderas de Obaba jartzen zuen. Martin
|
ikusi
nuen laukian sartuta, letra haien gainetik joan eta etorri.
|
|
|
Moro
|
ikusi
nuen, Pantxok basora janariak eramateko ibiltzen zuen astoa. Errepideaz bestaldeko sail batean zegoen burua altxatuta.
|
|
|
Zenbat eta hurbilago Virginiagandik, orduan eta handiagoa zen nire nahia. Ez nuen arratsaldeko seietan bakarrik
|
ikusi
nahi, tximeleta bat bezala pasatzen lokatzaren eta burdinaren artean; ez nuen berarekin emandako paseoak hiru mila pausotan erabakitzerik nahi: hogeita hamar mila pauso eman nahi nituen bere alboan, hirurehun mila, laurehun mila.
|
|
|
Hurrengo egunean atzerritar batzuk
|
ikusi
nituen toldo hori eta zuriaren itzalpean eserita, urteko lehen udatiarrak. Baina Teresa ez.
|
|
|
Teresak argia piztu zuen, bonbilla soil bat, eta bost edo sei metro karratu besterik izango ez zituen esparru batean nengoela konturatu nintzen; mantak ia erabat estaltzen zuen lurra. Fusil bat
|
ikusi
nuen, zutik txoko batean, eta soldadu kasko bat eta prismatiko batzuk haren oinean. Inguruan, kartoizko kaxak zeuden, paperez beteak, eta beste hainbat traste:
|
|
|
Bazirudien beste kezka batzuetako pertsona izan behar zuela, bere itxuraz arduratua soil soilik; baina, Martinek esan izango zukeen bezala," gerra galdutako pertsona" baten alaba zen, eta ez alferrik. " Arrazoi guztia du Susanak —esan nuen— Obaban fusilatuta hil zirenen izenek behintzat bertan egon lukete." Esaldia bukatu orduko, koadernoko zerrenda
|
ikusi
nuen, begien aurrean baneuka bezala: Humberto, Goena zarra, Goena gaztia, Eusebio, Otero, Portaburu," maisuak"," amerikanoa".
|
|
|
Egunak aurrera, gero eta gehiago tematuko zen ama gai harekin. Ez ninduen beti etxe zuloan
|
ikusi
nahi. Atera egin behar omen nuen, dibertitu.
|
|
|
Ez segituan. Bidean, zerrategiaren paretik pasatzean, Virginia
|
ikusi
nuen. Tximeleta bat bezain arin zihoan orduan ere, eta ia ukitu gabe zeharkatu zuen Maderas de Obaba zioen zerrategi sarrerako laukia; ez zen bertan trabatuta geratu, nola Martin Teresaren gaitza adierazi zigun egunean.
|
|
|
Haien munstro itxurak aginduaz bestera, zotina, kantua, goxoa zen, delikatua, apur bat infantila, eta batzuetan, hitz modukoak sortzen zituen, edo hala iruditzen zitzaion behintzat entzuten zienari, kantuak zerbait adierazten zuela. Villa Lecuonako terrazatik ere entzuten zitzaien batzuetan, eta, amari sinestera,"
|
ikusi
eta ikasi" i ku si e ta i ka si— zioten, zentzuzko mezu hori zabaltzen zuten mundura.
|
|
|
Nire Lehen Begiek han egon nahi zuten:
|
ikusi
egin nahi zuten la paysanne rasozko soineko zuri batekin jantzita.
|
|
|
Miradorerantz abiatu ginen lehenik, baina udatiarrez betea
|
ikusi
genuen, eta Teresak nahiago izan zuen lorategira jo. Oinez, bera alboan nuela, sentitu egiten nuen metro bakoitza, eta eskaileretara iritsi ginenean inoiz baino pikoagoak iruditu zitzaizkidan.
|
|
|
Berari estilo klasikoa bakarrik gustatzen zaio."" Oso ondo gelditzen zaizu. Behin ere ez zaitut hain guapa
|
ikusi
." Hurbildu eta musu eman zidan. " Zer ondo ari zaren portatzen gaur!
|
|
|
Herman Hesseren liburua irakurtzen utzi nau ni." Eseri egin nintzen ohearen ertzean. Iruditu zitzaidan Genevievek
|
ikusi
egiten ninduela telefonoan barrena, eta bere errezeloa nire biluztasunagatik zela. Izerditan jarri nintzen.
|
|
|
Kemenez ebaki nuen esaldia, eta berak burua atera zuen tapakien azpitik zer aurpegi ote neukan ikustearren. " Ezin dut begi aurrean
|
ikusi
—jarraitu nuen— Etxean pasa dudan azken bolada honetan konturatu naiz ondo. Ahal bezain azkar Iruainera itzuliko naiz." Nire hitzak gorabehera, orduantxe hartutako erabakia zen.
|
|
|
Bertako bost etxe haiek isilik zeuden, bakea zen nagusi. Guztietan txakur etxolak
|
ikusi
zituen, baina animalien arrastorik gabe. Errota zaharraren ondokoan, oiloak zebiltzan atarian batera eta bestera, zizare bila bezala.
|
|
|
Mutil gazte bat atera zen bailarako azken etxe zuritik eta bi zaldi gorriztengana joan zen. Don Pedrok begiekin jarraitu zion, eta
|
ikusi
zuen, arreta handirik jarri gabe, ordurako bere buruari tiro eman balio bezala eta ikuslea bere espiritua bailitzan, mutila mintzatzen ari zela animaliekin, eta ferekatu egiten zituela, eta hesitik atera, eta errekarantz gidatu, etxe parean zegoen ibi batera. Zutitu egin zen kolpetik, eta bere nagitasunetik atera.
|
|
|
Don Pedrok baiezko erantzuna espero zuen, Obabako eraikin askok mantentzen zituztelako XIX. mendeko gerretan egindako gordelekuak; baina gaztea buruarekin baiezka
|
ikusi
zuenean zorabiatzeko zorian jarri zen urduritasunez. Preso hartu zutenetik lehenengoz, bere esperantza ez zen guztiz funtsik gabea.
|
|
|
Ez zuen bere burua ezagutu. Ispiluan gizon arrunt bat
|
ikusi
zuen, aurpegi maiztukoa eta bizar zuria, ez gizena eta ez argala, bera baino zaharragoa itxuraz. " Patruilak gizon lodi eta dotore jantzitako baten bila dabiltza.
|
|
|
Nahastu egin gara hirugarren aldiz". " Nik
|
ikusi
ditiat, Txanberlain zehaztu zuen Pirpok. Hirurogeita hamar urte ingurukoak dituk biak.
|
|
|
Eta edozein gauza esaten zuela. Eta bere ustez inork ez zekiela zer gertatu zen gau hartan Iruainen, eta berak basomutil bati sinesten ziola gehien, basomutil hark guardiak
|
ikusi
zituela hemendik ez oso urruti, gau hartan alegia. Eta Carmen lasaituta joan zen."" Asko dakin, Adela!", hots egin zuen Ubanbek.
|
|
|
" Zein gehiago etorri da, Lubis?", esan nion leihoa pixka bat zabalduz. Urrutian basoaren zati bat
|
ikusi
nuen, erabat gorritua, kolpetik kolore hura hartu izan balu bezala. " Adelak esandakoa dakit.
|
|
|
Don Pedro egoera zail askotan suertatutakoa zen. Behin, Asturiaseko lagun batekin, abiatu Prince Rupertera elurpean eta izozturik hiltzeko zorian ibilia zen, eta ederki gogoratzen zuen zuritasunean etxola bat
|
ikusi
zuten une zoragarria eta barrura sartzean aurkitutako estufa, burdina gori gori zeukana eta une hartan hamaika gizonez inguratua zegoena; denak zigarro erretzen eta Biblia irakurtzen ari zitzaien gizon bizar zuri bati entzuten. Baina, 1936ko uztailaren 18 hartan, maisua bere bizikletan ezkutatu eta gero, ikara ezezagun batek hartu zuen, eta galduta sentitu zen.
|
|
|
" Fray Victor esan zion kapitainak lasaitasunez. Ez dut pistola hori zure gerrian
|
ikusi
nahi. Badakit beste leku batzuetan militarrek ez ikusia egiten dutela, baina nik ez dut horrelakorik ametituko.
|
|
|
Ezagutzen zituen, hotelerako lanen bat egindakoak zirelako, faxisten aldekoak izan behar zuten familia batzuk, eta haiekin egokitzea zuen asmo, zer harrera egiten zioten ikustea. Baina, abiatu aparkalekura autoa hartzeko, eta hamabi bat soldadu
|
ikusi
zituen: armak beragana apuntatzen, belauna lurrean zutela batzuk, zutik haien atzekoak; fusilamendu batean bezala.
|
|
|
Bere bizitza gogoratu zitzaion orduan don Pedrori: eta Winnipegen
|
ikusi
zuen bere burua Jolinshua cheff indiarrarekin kafea hartzen; Alice Armen ikusi zuen meatoki barru barruan sartuta eta ruglar silver deitzen zitzaion zilar gorriaren zain zabala aztertzen; Prince Ruperten ikusi zuen egun oso batez elurretan galduta ibili ondoren. Eta erabaki zuen:
|
|
|
Bere bizitza gogoratu zitzaion orduan don Pedrori: eta Winnipegen ikusi zuen bere burua Jolinshua cheff indiarrarekin kafea hartzen; Alice Armen
|
ikusi
zuen meatoki barru barruan sartuta eta ruglar silver deitzen zitzaion zilar gorriaren zain zabala aztertzen; Prince Ruperten ikusi zuen egun oso batez elurretan galduta ibili ondoren. Eta erabaki zuen:
|
|
|
Bere bizitza gogoratu zitzaion orduan don Pedrori: eta Winnipegen ikusi zuen bere burua Jolinshua cheff indiarrarekin kafea hartzen; Alice Armen ikusi zuen meatoki barru barruan sartuta eta ruglar silver deitzen zitzaion zilar gorriaren zain zabala aztertzen; Prince Ruperten
|
ikusi
zuen egun oso batez elurretan galduta ibili ondoren. Eta erabaki zuen:
|
|
|
Sentipen hark ez zeukan egonkortasunik, halere. Merkeko dendetan saltzen dituzten hologrametan bezala, zeinetan pertsona baten irudia
|
ikusi
ahal den lepotik orkatiletaraino jantzita eta hurrengo unean pertsona berbera erabat biluzik, basoa etengabe itxuraldatzen zitzaidan: hasi oina mudatzen pausoa emateko eta, bat batean, joan egiten zitzaidan kobazulo eder batean nengoelako sentipen hura, eta horren ordez, pausoa burutzean, beste kobazuloan ikusten nuen neure burua, errainuz betetako hartan, ilunean.
|
|
|
Programan jarrita zaude". " Ez dut
|
ikusi
", esan nion pixka bat harrituta. " Argazki eta guzti."" Bai?" Teresak bere aitari egindako eskaera izango zela pentsatu nuen.
|
|
|
Bera zain geratu zitzaidan. " Nire aita ez duzula
|
ikusi
nahi konturatu naiz behin baino gehiagotan. Izuti jokatzen duzula berarekin.
|
|
|
Algarak entzun nituen gelatik, garrasi alaiak, kristal hotsa, eta leihora jo nuenean Ubanbe eta Opin
|
ikusi
nituen galtza motxetan eta benetako boxeo goanteekin jantzita, eta Lubis, Pantxo, bikiak, Sebastian eta zerrategiko hiru basomutil borrokalarien inguruan. Sebastianek botila huts bat zeukan eskuan, koilara batekin jotzen zuena.
|
|
|
Zer ehiztarik, ordea! Zeinek
|
ikusi
zuen hemen ehiztaririk?" Erdi etzanda zegoen besaulkian, bizkarra horman jarrita. " Guardiak izan zirela ere esan zuten", atera zen Adela.
|
|
|
" Guardiak? Eta zeinek
|
ikusi
zuen hemen guardiarik. Hemen soinujolea ikusi genuen, beste inor ez.
|
|
|
Eta zeinek ikusi zuen hemen guardiarik? Hemen soinujolea
|
ikusi
genuen, beste inor ez. Galdetu horri." Lubis seinalatu zuen.
|
|
|
" Zer esango dizut ba nik, David? —Adelak bi eskuak magalean bildu zituen— Paul eder hura hilda azaldu zenean tximistak jo ote zuen pentsatu genuen aurrena, baina gero
|
ikusi
zen tiro bat zeukala buruan. Nik ere ikusi nion.
|
|
|
—Adelak bi eskuak magalean bildu zituen— Paul eder hura hilda azaldu zenean tximistak jo ote zuen pentsatu genuen aurrena, baina gero ikusi zen tiro bat zeukala buruan. Nik ere
|
ikusi
nion. Hementxe zeukan." Adelak belarri ondora eraman zuen hatza.
|
|
|
Angel izango zela pentsatu nuen, haserretuta berriro ere Iruainen nengoelako. Leihotik begiratzean, ordea, bi auto
|
ikusi
nituen, ez Mercedesa bakarrik. Bigarrena Peugeot gorrizta bat zen.
|
|
|
Zoragarria da, aita. Aspaldi
|
ikusi
dudan ederrena!", esan zuen erabakitasunez. " Ez zaitez kezkatu.
|
|
|
Hipok berriro esertzeko baimena eman zigun. Sabaiko fluoreszenteak, itzaliak proiekzioak iraun bitartean, piztu egin ziren bat batean, eta aldizkari pornografikoaren azaleko kolore biziak dizdizka
|
ikusi
nituen nire esku artean. Magalerantz erakarri nuen, eta pupitrearen kaxoirantz bultzatu.
|
|
|
Ez dauka karnetik, baina karnetadun askok baino hobeto manejatzen du", gaineratu zuen. " Berarekin haserretuta nago, Lubis —aitortu nion— Ez dut
|
ikusi
nahi." Lubisek pentsu zaku bat zeukan bularraren parean bi besoekin hartuta, eta zalantza egin zuen, zaldi gelara jarraitu edo nire azalpenaren zain gelditu. " Saldu egin ninduen kolegiotik bota ninduten egunean." Lubisek lurrean utzi zuen pentsu zakua.
|
|
|
Pabiloira itzuli nintzenean, Pantxo
|
ikusi
nuen Avaren gela barruan eserita. Alboan, Lubis zaldia zepillatzen ari zen.
|