2000
|
|
Estrasburgon Europako Kontseiluak eskualdeetako edo gutxituriko
|
hizkuntzei buruzko
Eurogutuna 1992ko otsailaren 19 -21ean aurkeztu eta laster European Ombudsman Institute erakundeak batzarra antolatu zuen, bere eskualdean hizkuntza bat baino gehiago mintzatzen ziren herrietako arartekoak deituaz. Ombudsmanok, Bonn-eko Legebiltzarrean bildurik, Eurogutun horren aurrean, bakoitzak bere iritziak agertzea eskatzen zitzaigun.
|
2001
|
|
Lan honetan kontuan hartu dira, neurriren batean behintzat, ikusmira soziologikoa eta soziolinguistikoa: alde batetik, gehienbat ukipen-egoerako
|
hizkuntzei buruzko
–batipat euskara bezalakomenpeko hizkuntzari buruzko, egoerak aukeratuz horiekiko teoriak landudirelako; bestalde, erdi soziologikoa eta erdi psikosoziala den sare sozialaere aztertu delako, bien arteko lotura eginez; halaber, enpirikoki euskararenegoera aztertzean (aipatutako bi doktorego-Tesiak:
|
2002
|
|
Kontzertuek eta diskoek programazioaren tarte handia bete zuten arren, beste ekitaldi kultural batzuk ere eskaintzen ziren: hala nola, antzerkiari edo zinemari buruzko kritikak, eta, ahal zenean, protagonistei egindako elkarrizketak; gaztelania ez beste
|
hizkuntzei buruzko
eskolak, baita euskarari buruzkoak ere, batzuetan, eta ipuinen edo eleberrien irakurketa.
|
2004
|
|
Nire azterketak bi atal ditu eta politena hasierakoa da,
|
hizkuntzei buruzko
datuak azaltzen dituena, eta aspergarriena bigarrena, baina hain zuzen horrexek erakarri ninduen ni: non aurkitzen den une honetan euskarak dituen harremanen eta ahaidetasunen azterketa jakiteak.
|
|
Dauzat’ek ere, Europa’ko
|
hizkuntzei buruzko
bere jakinduriaz oso ezaguna, ongi ikusten du arazoa batzutan; baiña bere chauvinismoa gaillentzen da Fraintzia’ko mintzairei buruz hitzegiten hasten danean. Hunek itsutzen du.
|
|
Hizkuntza bat gizarte-hesi bat dala hitz hauetxetaz ez esanagatik ere, hizkuntzazko hesia eten gabe ari izan da kondairan zehar. Era berean, legeetan eta agirietan gobernuek berariazko hitzez
|
hizkuntzei buruzko
beren asmoak edo xedeak agertu ez arren (maiz oharrezko xederik ez zutelako) asmo edo xede nabarmenik ezagutarazten ez bada ere, erresumek eta gobernuek ba zuten aspaldidanik, nere ustez, hizkuntzari buruzko politika eta helburu bat.
|
|
Hitz batez gure iritzia biltzeko: hizkuntzaren gorabeherak ez dira oharrezkoak izan, ez dira herrien edo gobernamenduen kontzientzian ari izanak; baiña oharkabean, ageritasunez jantzirik, inkontzientean nahi bada, ba dira, eta betidanik izan dira,
|
hizkuntzei buruzko
atxikimenduak, herrak, maitasunak, arbuioak eta erresuma politikak.
|
|
2) Beren egiazko jokabideetan eta politikan, ordea, zinki arduratzen dirala
|
hizkuntzei buruzko
arazoaz".
|
2005
|
|
Erregio zein gutxiengoen
|
hizkuntzei buruzko
eurokarta: bere ezarpenaz ikuspegi bat/ Carta europea de las lenguas regionalesominoritarias:
|
|
Konparaketa hau, beti ere, oso gauza zaila da: ze, batetik, nik dakidala ez dago oraindik antzeko helburuarekin egindako herri-leinu bakar bati buruzko ikerketarik eta, bestetik, eskura ditugun
|
hizkuntzei buruzko
lanek ez dituzte konparaketa orokor egokiak eskaintzen. Hizkuntz-lan horiek, aldiz, bestelako gauzetara eta lanetara bidaltzen gaituzte ia beti:
|
|
Beti ere gogoratu beharrekoa da, bi fase hauen laburpenari amaiera emateko, teoria hau guztia zerbaitegatik ezaugarritzen baldin bada, egiaz, hizkuntzari buruzko erreflexio filosofikoa eta
|
hizkuntzei buruzko
ikerketa linguistikoa une oro uztartzeko ahalegina egiteagatik dela. Bestela ere aipatzekoa da, idazlan linguistiko-antropologiko garrantzitsuenen aurkezpen honetan, nahita eta espresuki utzi ditugula alde batera euskal gaiekin erlazionaturiko testu guztiak, ze, gure ustetan, hauek trataera propio eta apartekoa merezi dute.
|
2006
|
|
Travels among Threatened Languages liburua argitaratu zuen Mark Abley kazetari kanadarrak. Aurten, gaztelaniaz irakurtzeko modua izan dugu galtzeko arriskuan diren
|
hizkuntzei buruzko
lan hau. Soziolinguistika arloan sarrera dukeen liburua da, baina, oroz gain, dibulgaziozkoa, egileak baliatu duen bidea kontuan harturik behintzat:
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena. Leioa:
|
|
Immigratuen
|
hizkuntzei buruzko
hezkuntza elebidunaren arloan eraman izan den politikaz Europako Batasunak sortu duen lege-testurik garrantzitsuena 1977/ 486/ CEE Gidaraua da, berdin aplikatu beharrekoa Europako estatu guztietan. 1977ko Gidarau honetan langileen zirkulazio libreari buruzko baldintzak hobetu nahi ziren, batez ere langile horien harrerari eta horien umeen irakaskuntzari zegozkien baldintzak.
|
|
Hizkuntzen Mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena liburua (EHU, Bilbo, 2005). Bertan, txostenaren datuekin batera tartekatzen dira hainbat ikerlari eta adituren artikulu laburrak, tartean J. A. Fishman-ek idatzitako bat:
|
2008
|
|
Hitzaurre gisa biekin bizi diren 2 eta 29 urte bitarteko seme-alabek gurasoengandik jasotako hizkuntzari edo
|
hizkuntzei buruzko
azterketa eginez". Zuzenki, seme-alaben lehen hizkuntzaren banaketa aztertu du gurasoen zenbait ezaugarriren arabera elkartuz.
|
|
Erramun Baxokek historia horretan parte hartu, aitzindarietatik bat izanez (ikus bere biografia), eta hori buruz asko idatzi du. Beraz lerroalde hau labur izanen da12 2006ko" Eremu urriko hizkuntzak Europa Batuan" artikuluan, adibidez, Erramunek historia hori laburtzen du eta erakusten du Europako erakundeen
|
hizkuntzei buruzko
ideologiak zer eragin zuen eta duen Ipar Euskal Herriko euskalgintzan eta bai ere Frantziako botere publikoetan.
|
|
2006ko" Eremu urriko hizkuntzak Europa Batuan" artikuluan Erramun Baxokek erakusten du, testu europarrak zerrendatuz, Europako erakundeen
|
hizkuntzei buruzko
ideologiak zer eragin ukan zuen Frantzian eta nola, 1999an, Frantziak, izenpetua izanik ere, Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna berretsi ez zuen Konstituzio Kontseiluaren hizkuntza-legeriaren irakurketa hertsiarengatik.
|
|
Legeriari buruzko lerroalde hau bukatzeko ikus dezagun pixka bat zein (izan) diren lurraldeetako
|
hizkuntzei buruzko
jurisdikzio hori aldatzeko ahaleginak. Jakin behar da 1951eko urtarrilaren 11ko" Tokiko Hizkuntzei eta Dialektoei buruzko" legea, Deixonne legea deitua dena, bakarra dela frantsesetik kanpo Frantziako hizkuntzei osoki emana dena.
|
|
2006ko" Eremu urriko hizkuntzak Europa Batuan" artikuluan Erramun Baxokek erakusten du, testu europarrak zerrendatuz, Europako erakundeen
|
hizkuntzei buruzko
ideologiak zer eragin ukan zuen Frantzian eta nola.
|
|
Euskararen etorkizuna bermatzeko, belaunez belauneko familia bidezko transmisioa oinarrizko urratsa da. Hori horrela, artikulu honetan, Euskal Autonomia Erkidegokoan (EAEn) guraso biekin bizi diren 2 eta 29 urte bitarteko seme-alabek1 gurasoengandik jasotako hizkuntzari edo
|
hizkuntzei buruzko
azterketa egiten saiatuko gara. Beraz, analisiaren oinarrizko unitateak seme-alabak dira.
|
|
Ikuspegi orokorra duen gunea da, 14 hizkuntzatara itzulia, besteak beste, gaztelaniara, non taldeak hizkuntzaka eratu, zalantzak kontsultatu edo hitz egiteko pertsonak aurki daitezkeen. Gainera, Ezagutza atalak
|
hizkuntzei buruzko
wiki gisa funtzionatzen du. Atal honen abantaila nagusia da Sarearen potentzialtasunak aprobetxatzen direla eta pertsona bakoitzak bideoak, audioa edo testua erants ditzakeela hizkuntza bakoitzari buruzko datu-base oso bat sortzeko.
|
2009
|
|
" 1979ko Estatutuarekin alderatuz, hizkuntzen auzia arautuago dago 2006ko Estatutuan(...) 2006ko Estatutuan, 17 artikulutan jorratzen da hizkuntzen auzia(...) Universitat de Barcelonako Zuzenbide Konstituzionaleko irakasle Mar Aguilera Vaques doktoreak honako ondorio irmo hau atera du: ez dago arau horien konstituzionaltasuna zalantzan jartzeko arrazoi juridikorik(...) Aguilera irakaslearen ondorioak aintzat hartuta, esan daiteke Konstituzio Auzitegiak Estatutuan
|
hizkuntzei buruzko
artikuluetan murrizketak egiteko epaia emango balu, epai hori, arrazoi juridikoen ondorio izan beharrean arrazoi politikoen ondorio izango litzatekeela. Murrizketa horiek gertatuko balira (eta ez dut horrelakorik aurreikusi nahi), baieztatu egingo lirateke Kataluniako prentsan argitaratutako zenbait filtrazio, epaia eman aurretik Konstituzio Auzitegian izandako eztabaidei buruzkoak".
|
|
Hari honetatik... duela egun batzuk,
|
hizkuntzei buruzko
txosten interesgarri bat egin zuen Googlek, hiru hizkuntza aipatzen baitzituen: ingelesa, katalana eta estoniera.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, EHU-UPV-Unesco Etxea, Bilbao, 2005.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena (Zenbait autore, 2005)
|
|
Nik Hizkuntzalaritza aplikatuan nenbilen: hizkuntzen funtzioak, glotodidaktika,
|
hizkuntzei buruzko
motibazioak. Hots gure irakasgaiak bat bestearen osagarri ziren eta elkarrizketa askoren iturburu.
|
|
Alferrik arituko zarete, esaldi hori ez baitago euskarara itzultzerik, euskaraz dakizuenok ongi jabetuko zineten bezala? esan zuen hark behin batean klasean,
|
hizkuntzei buruzko
hitzaldian euskararen ajeak agerian agertzen ahalegintzen zela?, eta halaxe erantzun zion:
|
|
Irten ziren, bada, hirurak kanpora, txistuak eta ttunttunak Maria Bibianaren ardurapean utzita; kontatu zion Gabinok Feliperen osabari nola izan zuen Feliperen kartaren bitartez haren berri; kontatu zion, halaber, galerian gertatutakoa
|
hizkuntzei buruzko
eztabaidan, beste gaixoekin batera; eta gero esan zuen:
|
|
Urtero, 370.000 gazte eta helduk baino gehiagok erabakitzen dute
|
hizkuntzei buruzko
ezagutzak herrialde osoan banatzen diren 284 hizkuntza-eskola ofizialetako batean hastea edo osatzea. Erabaki hori hartzeko arrazoiak hauek dira:
|
|
Irten ziren, bada, hirurak kanpora, txistuak eta ttunttunak Maria Bibianaren ardurapean utzita; kontatu zion Gabinok Feliperen osabari nola izan zuen Feliperen kartaren bitartez haren berri; kontatu zion, halaber, galerian gertatutakoa
|
hizkuntzei buruzko
eztabaidan, beste gaixoekin batera; eta gero esan zuen:
|
|
Damasok, baina, Madrilera joan aurretik ere bazuen euskarari buruzko iritzi bat, debozionisten ikastetxeko azken ikasturtean gramatikako irakaslearengandik jasoa –" Nola esango zenukete euskaraz: ‘Las plantas angiospermas se subdividen en monocotiledóneas y dicotiledóneas? ’ Alferrik arituko zarete, esaldi hori ez baitago euskarara itzultzerik, euskaraz dakizuenok ongi jabetuko zineten bezala" esan zuen hark behin batean klasean,
|
hizkuntzei buruzko
hitzaldian euskararen ajeak agerian agertzen ahalegintzen zela–, eta halaxe erantzun zion:
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena (Félix MartÃ, Paul Ortega, Itziar Idiazabal, Andoni Barreña, Patxi Juaristi, Carme Junyent, Belen Uranga eta Estibaliz Amorrortu). Bilbo, Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua.
|
|
Artxiker (Euskarari eta tipologikoki honi hurbil diren
|
hizkuntzei buruzko
ikerketen artxiboa) (http://artxiker.ccsd.cnrs.fr/ index.php, langue= eu&halsid= hl3nk98nu616saolgdmlprt7r5)
|
|
Eta errepresentazioak, irudikapenak aztertzea ere bada soziolinguistikaren beste ikerketa alor bat. Soziolinguistikaren esparruan ez dira mota guztietako errepresentazioak aztertzen,
|
hizkuntzei buruzko
irudikapenak aztertzen dira bereziki; baina deskribapen hutsean geratu nahi ez badugu funtsezkoa da errepresentazioen funtzionamendua ezagutzea.
|
2010
|
|
• Euskal Herriko eleaniztasunari begiratuz, etorkinek ekarri dituzten
|
hizkuntzei buruzko
gogoeta eskaintzen duena.
|
|
...an ezarri zuela eta hori berrikuntza zen. lehen aldikoz gobernuak berak eta ez diputatu batek edo diputatu talde batek lege proiektua eztabaidara ekarten zuen. azkenean proiektua baztertu izan zen eta haren ordez konstituzioa aldatu. baina lege baten beharra ez zen desagertu eta aipatu den kultura eta komunikazioaren ministeritzaren kabineteko buruaren gutunean, 2009ko martxoan," eskualdetako
|
hizkuntzei buruzko
lege proiektua(...) aurten bi batzarrei aurkeztua izan zaie, gaur finkatu ez den data batean" baieztatzen zen oraino. azkenean 2010ko martxoaren 29an, Senatuan, lege berri proiektuaz galdetua kultura eta komunikazioaren ministro berriak (Frédéric Mitterand, eskuina) erantzun du" eskualdetako hizkuntzak Frantziako ondare" direla hitzartzen duen konstituzioaren artikuluak balizko l... 2010ko azaroan berriz bi diputatuk, bata eskuinekoa, bestea eskerrekoa, lege berri proiektu bat aurkeztu dute. eztabaidatu izan baino lehen batzar nazionalaren legeen batzordearen oztopoa gainditu beharko du eta ezaguna da lege proiektu askok etapa hori ez dutela gainditzen, gobernuak hor geldiarazten baititu.
|
|
...dezake. ausarta baldin bada, adibidez, indarrean den ideologia aldarazi dezake. oro har ideologia legeria bezain garrantzitsua da, garrantzitsuago behar bada. alabaina badakigu bozkatuak diren legeak ez direla beti aplikatzen edo partzialki, edo batzuetan batere. ideologiak aldiz ekintza bideratzen du, kontzienteki ala ez. ideologia ideia-sistema gisa ulertuko da eta ondorioz frantses estatuaren
|
hizkuntzei buruzko
ideologia estatuak daukan frantsesari eta beste hizkuntzei buruzko sineste, judizio eta aurreiritzi sistema litzateke. baina eskualdetako hizkuntzen kasuan nola ateratu ideologia ofiziala, frantses estatuaren ideologia nola agertarazi, uste dugu gobernuaren komunikazioaren bidez agertaraz dezakegula eta bai ere bere jardueren bidez. beraz, ministro-deklarazioetan, gobernamenduak ofizalki galdetu dituen txostenean aurkituko dugu. ideologia horri maila nazionalean eragin soziala duten presio-multzo ofizialenak gehi diezazkiogun, frantses akademiarena adibidez estatuaren ideologian eragin baitu. halere, azken hori gutxi gorabehera ofiziala izanik ere ez da estatuarena, baina bere eragina handia da iritzi publikoan eta herriaren ordezkariengan, hautetsiengan. ildo horretan, deputatuen eta senatarien ideologia estatuarena ez izanik ere garrantzitsua da ere bai, bereziki gehiengokoenak, haiek gobernuaren proposamenei segituz legea egiten baitute. erran behar lurralde honetan hizkuntza hauek baditugu:
|
|
...arazi dezake. oro har ideologia legeria bezain garrantzitsua da, garrantzitsuago behar bada. alabaina badakigu bozkatuak diren legeak ez direla beti aplikatzen edo partzialki, edo batzuetan batere. ideologiak aldiz ekintza bideratzen du, kontzienteki ala ez. ideologia ideia-sistema gisa ulertuko da eta ondorioz frantses estatuaren hizkuntzei buruzko ideologia estatuak daukan frantsesari eta beste
|
hizkuntzei buruzko
sineste, judizio eta aurreiritzi sistema litzateke. baina eskualdetako hizkuntzen kasuan nola ateratu ideologia ofiziala, frantses estatuaren ideologia nola agertarazi, uste dugu gobernuaren komunikazioaren bidez agertaraz dezakegula eta bai ere bere jardueren bidez. beraz, ministro-deklarazioetan, gobernamenduak ofizalki galdetu dituen txostenean aurkituko dugu. ideologia horri maila nazionalean eragin soziala duten presio-multzo ofizialenak gehi diezazkiogun, frantses akademiarena adibidez estatuaren ideologian eragin baitu. halere, azken hori gutxi gorabehera ofiziala izanik ere ez da estatuarena, baina bere eragina handia da iritzi publikoan eta herriaren ordezkariengan, hautetsiengan. ildo horretan, deputatuen eta senatarien ideologia estatuarena ez izanik ere garrantzitsua da ere bai, bereziki gehiengokoenak, haiek gobernuaren proposamenei segituz legea egiten baitute. erran behar lurralde honetan hizkuntza hauek baditugu:
|
|
4.1 euskarari buruzko hizpideak gure arteko prentsa idatzian euskararekiko herri jarrera ezberdin horien lekuko dira —alderdi politikoak ez ezik— komunikabide ezberdinen joera editorialak ere. gure ingurunean irakurrienak diren egunkarietako euskarari buruzko artikulu eta editorialak aztertzen jardunak gara azken urteetan. egin izan ditugun ikerketa batean eta baita bigarrengo beste batetan ere garbi agertzen da, herri edo gizarte asmoen eta euskararekiko jarreren arteko lotura. euskararen inguruan jarrera kontrajarriak agertzen dira egunkari batzuen eta besteen artean. komunikabideek hizkuntzaren inguruko gizarte banaketa eragiten dute. lehenengo ikerketan, guztira 18.592 artikulu eta editorial aztertu genituen, hainbat egunkaritan 1993/01/01 eta 2003/12/31 bitartean argitara emanak, horietatik 958 artikulu editorialak zirelarik. laginerako aukeratutako idazlan guztietan —bakoitzean, beraz— honakoren bat aipatzen da: EUSKARA edo EUSKERA edo EUSKEREA edo VASCUENCE( (LINGUA LENGUA IDIOMA) (EUSK VASC NAVARR)) edo HIKUNTZ. ikerlan honetako emaitzak ikusita, euskararen gaia arlo politikoari oso lotua agertzen da prentsako testuetan. oro-h -1 taulan ikusi dezakegunez, testu hauetako osagarri nagusienen artean, batez ere erakunde politiko ezberdinak agertzen dira, beste
|
hizkuntzei buruzko
aipamenekin batera: Eusko Jaurlaritza, Eusko Legebiltzarra, Madrilgo Kongresua, Gobernu Espainola, Nafarroako Gobernu eta Parlamentua nahiz Udaletxeak. euSkaldunon egunkariaren kasuan erakunde bat nagusitzen da, Jaurlaritza, euskarari buruz hitz egiterakoan erakunde hau aipatuz gehien. euskara bestalde, ideologia edo pentsaera abertzalearekin lotzen da, gai honen politizazioa indartuz, abertzaleak edo" nacionalismo vasco" ari buruz hitz egiteko joera dute egunkari ezberdinek. honekin batera herri identitate ezberdinak agertzen dira:
|
|
Hala, bada, iritsi ziren Felipe eta bere osaba sendategira halako batean, egun gogoangarria hura, zinez, niretzat!?, eskaini ziguten errepertorio aparta, ene arimaren zeruan, txistuaren nota alaiak, globo urdin txiki batzuen itxurapean?!?, baina nik zerbait gehiago nahi nuen, eta hala, hirurok kanpora irteten ginela, galerian gertatutakoaren berri eman nien,
|
hizkuntzei buruzko
eztabaidaren nondik-norakoak mintzagai: –Lorenzo eta Adolforen artekoan, ni Lorenzoren alde atera nintzen, baina gaizki atera zitzaidan jokaldia, Lorenzo, ezustean, aurka jarri baitzitzaidan.
|
|
Guztia ez da, bestalde, jakite-kontua. Hizkuntzaren erabilera eta
|
hizkuntzei buruzko
iritzi-jarrerak ere kontuan izan behar dira. Erabilera da, hasteko, hizkuntzen osasun-termometrorik zorrotzena.
|
|
Motibazio linguistikoa edo
|
hizkuntzei buruzko
interesa ahulena da bi multzoetan. Motibazio hau interes intelektual bat da eta hizkuntza berri bati interesatzeko hizkuntza hau menperatu behar da, literatura eta beste.
|
|
Hala, bada, iritsi ziren Felipe eta bere osaba sendategira halako batean —egun gogoangarria hura, zinez, niretzat! —, eskaini ziguten errepertorio aparta —ene arimaren zeruan, txistuaren nota alaiak, globo urdin txiki batzuen itxurapean...! —, baina nik zerbait gehiago nahi nuen, eta hala, hirurok kanpora irteten ginela, galerian gertatutakoaren berri eman nien,
|
hizkuntzei buruzko
eztabaidaren nondik-norakoak mintzagai: " Lorenzo eta Adolforen artekoan, ni Lorenzoren alde atera nintzen, baina gaizki atera zitzaidan jokaldia, Lorenzo, ezustean, aurka jarri baitzitzaidan.
|
2011
|
|
Onar ezazue, gazte batendako erabilgarriagoa dela ingelesa, espainola edo txinera jakitea, sekula mintzatuko ez den patois bat jakitea baino!». Catherine Morin-Desailly senatari zentrista ahoan bilorik gabe mintzatu berria da Frantziako eskualde
|
hizkuntzei buruzko
eztabaidan, Pariseko goi ganberan.Frantziako akademia hiztegiari so eginez gero, honela definitzen da patois: mintzaira rustikoa, zakarra, azpiko populuarena.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 287 or.
|
|
Gogoeta-lan hau egiteko franko baliagarria zaigun Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena bikaina argitaratu zuen Euskal Herriko ikerketa-talde batek Unescok eskatuta. Liburu mamitsu hori egiteko arrazoiak agertzerakoan, besteak beste, era honetako asmo eta xedeak aipatzen dizkigute egileek:
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 87 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 40 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 57 -58 or.
|
|
Askoren artean., Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 287 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena deritzan ikerlan mamitsuan datu eta joera biziki adierazgarriak ageri zaizkigu erabilerari buruz. Batetik, transmisio naturalaren jarraitasuna zer-nolakoa den azaltzen digu, eta, bestetik, berriz, belaunaldi gazteen hizkuntza-erabileraz informatzen gaitu.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 91 or.
|
|
Askoren artean: Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 92 or.
|
|
Hala, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena egin duen ikertaldea kontu baikor hauekin datorkigu: –Komunitate askotan beren hizkuntzaren eta kulturaren aldeko kontzientzia-suspertzea gertatu dela iruditu zaigu, eta susperraldi horri esker, kasu batzuetan, aurrekaririk gabeko ekimen nazionalak eta nazioartekoak mamitu dira.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 360 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 301 or.
|
|
Erlijioa eta jatorrizko mintzairen zoria dela eta: . Latindar Amerikako kolonizazio--historian, jakina denez, amerindiar
|
hizkuntzei buruzko
bi jokalmode nabarmendu ziren. Apaizeriaren multzo batek jatorrizko herri-mintzairen aldeko hautua egin zuen ebanjelizazio-lanetarako; apaizeria sekularrak, ordea, jatorrizko hizkuntzen erauzpena zuen helburu eta, ondorioz, espainieraren ezarpena jatorrizko herritarren artean.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 342 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 227 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena hizpide hartuta Belen Urangak hezkuntza-sistemaren lorpenok nabarmentzen ditu: –Indarrean jarri diren hezkuntza-eredu elebidunek harrera ona izan dute komunitate frankotan, eta ekimen horietako ugari arrakastatsuak izan dira jatorrizko hizkuntzen eta kulturen berreskurapenari bagagozkio.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 322 or.
|
|
gutxitan daude prest esfortzu hori (mendekoen hizkuntza ulertzeko ahalegina) egiteko?. Hizkuntzen mundua, munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 140 or.
|
|
–Zer galtzen dugu gure hizkuntza galtzean?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 335 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, 65 or.
|
|
Anvita Abbi,. Indiako tribu hizkuntzen esanahia?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, EHU, 2005, 62 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena. 2005, EHU, 113 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 111 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 125 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 116 or. Bigarrenik, gainbegira dezagun egoera jakin bat: Eslovakia.
|
|
Isaac Pianko Ashaninka,. Indigenen hezkuntza elebiduna?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 222 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, 32 or. Ildo berean: –Hizkuntza nagusiak jatorrizko hizkuntzaren kalterako ikasten direnean, hiltzaile bihurtzen dira?.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 29 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 303 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 314 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 355 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 59 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena egiteko izan dituzten informatzaileen artean atentzioa ematekoa izan omen da hedabideei eman dieten garrantzia: –Hedabieetatik kanpo egotea hizkuntzen herio-bidetzat jo izan dute informatzaileek?.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 249 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 152 or.
|
|
Atal honen izenburuak iradoki nahi duen bezala, galzorian dauden hizkuntzen panorama batzuk azaleratu nahi ditugu, hainbat informatzaile, aditu edo lekukoren eskutik. Hori egin aurretik, ordea, munduko
|
hizkuntzei buruzko
oinarrizko datu orokor batzuk aletu nahi ditugu. Lantxo honetan, ezinbestez eta hobe beharrez, munduko hizkuntza gutxiagotuen ikuspegi kualitatiboa ematea da gure helburua.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 334 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 306 or.
|
|
Romaine, Suzanne: . Pidgin eta kreolera
|
hizkuntzei buruzko
jarrerak?, Hizkuntzen mundua. Munduko hizkuntzei buruzko txostena, 2005, EHU, 309 or.
|
|
–Pidgin eta kreolera hizkuntzei buruzko jarrerak?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 309 or.
|
|
Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 343 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 129 or. Bestalde, estatuaren indarkeria fisikoa izan ohi da bortxaketa sinbolikoaren aurrekaria eta aurre-baldintza. Tibet, lekuko:
|
|
–Zer galtzen dugu gure hizkuntza galtzean??, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 336 or.
|
|
–Zer galtzen dugu gure hizkuntza galtzean??, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 337 or.
|
|
–Indigenen hezkuntza elebiduna?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 222 or. Etxera etorrita, hara nolako gogoeta egiten digun Roberto Manzón Lozoyak: –Diskurtso berriak eta horiei dagokien mintzaira pentsamenduan eta hizkuntzan txertatzen dira.
|
|
Andoni Barreña, Itziar Idiazabal, Patxi Juaristi, Belen Uranga. . Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena-ren inguruko zenbait jakingarri?, Bat soziolinguistika aldizkaria, 46 zenbakia, 2003, 47 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 364 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, EHU, 2005, 299 or.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 82 or. Kulturaren merkantilizazioa dela-eta, Antxon Mendizabal: –Halaber, kulturaren merkantilizazioak kapitalaren erreprodukzio hedatuaren adierazpen politiko-kulturala islatzen du, zeinak munduko herrien identitate kultural eta nazional guztiak ezabatzeko joera duen (munduan dauden 8.000 hizkuntza desagertzeko arriskuan ezarriz)?.
|
|
Askoren artean, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 299 or.
|
|
–Hizkuntz arauen estatusa?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 209 or.
|
|
Hizkuntza kontzeptua Papua Ginea Berrian?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, EHU, 2005, 126 or.
|
|
–Indiako tribu hizkuntzen esanahia?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 62 or.
|
|
Joaquin Mana,. Hizkuntza indigenetan heztea, eta zenbaterainoko garrantzia duen horrek, hizkuntza horiek indartzeko?, Hizkuntzen mundua. Munduko
|
hizkuntzei buruzko
txostena, 2005, EHU, 225 or.
|