|
2000
|
|
|
Nik uste dut lau funtzio horiek ezin ditzazkeela poesiak bete, hizkuntzak bete, hizkuntzaren beraren kontrako borroka egin gabe.
|
Hizkuntzak
informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin dugu esan lehendik esanda dagoena baino. Neurri horretan, hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena, eta nik hala ulertzen ditut Maria Zambranoren hitz horiek, eta horregatik gustatzen zaizkit hainbeste.
|
|
|
"
|
Hizkuntzak
informazio mailan esan daitekeen guztia kodifikatuta dauka, baina bide kodifikatu horietatik ezin dugu esan lehendik esanda dagoena baino. Hizkuntzari esanarazi behar zaio dezakeena eta ez dezakeena".
|
|
2001
|
|
|
Euskara eta bere irakaskuntzari buruz esaten denari aurre egiteko egunero egin behar den ahalegina ikaragarria da. Azken hilabeteetan euskaltzaleen ahaleginak ez dira hainbeste euskararen sustapena eta berreskurapenalortzeko asmoz, baizik eta gure
|
hizkuntzaren kontrako
informazio nahiz eduki gaiztoak geldiarazten saiatzeko.
|
|
2002
|
|
|
Hizkuntzak funtzio desberdinak dauzka. Batetik,
|
hizkuntzak
informazioa elaboratzeko, igortzeko eta gordetzeko balio duela esan ohi da. Bestetik, hizkuntzak funtzio afektibo eta emozional garrantzitsua du.
|
|
2004
|
|
|
Giza entzumena ez da txinpantzeena eta beste antropoide batzuena bezalakoa. Alde hori soinu maiztasunetan gertatzen da, eta horiek garrantzitsuak dira ahozko
|
hizkuntzako
informazioa atzemateko; beraz, hominidoen entzumenaren azterketa izan daiteke hitz egiteko gaitasuna ezagutzeko zubia. Egitura bigunez osatua dagoenez, aparatu fonatzaileak ez du aztarna arkeologikorik uzten.
|
|
2008
|
|
|
Ezker hemisferioan daude
|
hizkuntza
informazioa prozesatzen duten eremu neurologiko gehienak. Baina ezin dira ahaztu gorputz kailukarak duen funtzioa (bi hemisferioak komunikatzea) eta hemisferio bien ekipotentzialitatea; izan ere, ezker hemisferioaren funtzio urritasun batzuk eskuin hemisferioak ordezka ditzake, garunak oraindik plastikotasuna duen adinetan behintzat.
|
|
|
Aldiz, en erabiliko bagenu, ingelesezko informazioa lortuko genuke.
|
Hizkuntzaren
informazioa locale13 izeneko informazioaren partea da, bertan hizkuntza, teklatu, karaktereak sailkatzeko irizpidea, diruaren unitatea, eta hainbat informazio biltzen baitira. Hain zuzen, locale komandoaren bidez lortzen da informazio hori.
|
|
|
Etiketek euskaraz egon behar dutela aldarrikatze aldera ere, Bartzelonan (Herrialde Katalanak) 1996an onartutako Hizkuntza Eskubideen Deklarazio Unibertsala aipatu du: «Hizkuntza komunitate propioa duten lurraldeetako gizaki orok eskubidea dauka bere
|
hizkuntzan
informazio osoa izateko, idatzia zein ahozkoa».
|
|
|
Horixe da hain zuzen ere Bartzelonako deklarazioaren 50.2 artikuluak adierazten duena: hizkuntz komunitate propioaren lurraldeen gizaki orok eskubidea dauka bere
|
hizkuntzan
informazio osoa izateko idatzia zein ahozkoa, lurraldean finkatutako merkataritza establezimenduek eskaintzen dituzten produktu eta zerbitzuez, hala nola erabiltze jarraibideak, etiketak, osagai zerrendak, publizitatea, bermeak eta gainerakoak.
|
|
2010
|
|
|
3. " Hizkuntza segurtasunaren" printzipioa ezartzea eta bermatzea ikasleentzat eta irakasleentzat, horrek ekar ditzakeen ondorioekin (funtsean, jarduera akademikoetarako erabiltzen den
|
hizkuntzari buruzko
informazioa eskuragarri egongo da edonorentzat, eta loteslea izango da). Horregatik, izena ematean, horri buruzko informazioa jasoko da web orriaren bidez.
|
|
|
Lehen mailako azterketari ekiteko, hots,
|
hizkuntzako
informazioa jasotzeko, azaleko egitura hartuko dugu kontuan; lan horretarako gramatika trarakziozkoa eta erreferentziala (edo diskurtsiboa), enuntziazio terminotan landuko dira, jada esan dugunez.
|
|
|
Horrela deskubritu zen" Schuchardten paradoxa" dei daitekeena. Hugo Schuchardtek hizkuntza baten gramatika berreraiki zuela, bi edo hiru
|
hizkuntzatako
informazioarekin. Eman dezagun:
|
|
2011
|
|
|
eskolan presente dauden kultura eta hizkuntza guztiak kontuan hartu eta ekimen inklusiboak bideratu behar dira: ikasleen
|
hizkuntzen gaineko
informazioa zabaldu eta eskolan hizkuntza horiek horma irudien edo bestelako bitartekoen bidez ikusaraztea izan liteke bide bat. Halaber, askotariko jatorriak dituzten ikasleak ezberdintasunak onartzeko hezi behar dira, eta hortik abiatuta, elkarrekintza komunikatiboetan irakasleek zein jatorriz bertakoak diren ikasleek euren jarduna etorri berrien hizkuntzagaitasunetara egokitzen ikasi behar dute.
|
|
|
2 Aipatu behar da lehen atal honetan aurkeztuko diren datu eta taulek munduko
|
hizkuntzen
informazio mugatua ematen dutela, ahozko hizkuntzak soilik hartzen baitira kontuan.
|
|
|
Eusko Jaurlaritzaren eta UNESCOren eskutik Unesco Etxeak koordinatuta 1996an hasitako egitasmoa da Hizkuntzen mundua izenburupean argitaratu den txosten hau. 800 bat
|
hizkuntzari buruzko
informazioa bildu da galdetegien bidez.
|
|
2012
|
|
|
Iruritako familien glotohistoriak3 (FG) osaturik herriko familien hizkuntza tipologia aztertu ahal izan dut. Familien glotohistorietan lau belaunaldiren gaineko
|
hizkuntza
informazioa bildu dut: berraitatxiamatxik, aitatxi amatxik, aita amak eta seme alabak.
|
|
|
Hortaz, hiru hedabideak elkartzeko kirolek kultur gaiek baino konbergentzia handiagoa egiaztatu zuten(% 58,7koa, hain zuzen), euskarazko hiru hedabideek komunean zituzten albisteek ez baitzuten euskararen inguruan informatzen. Beraz, hirurek osatutako Euskarazko Komunikazio Esparruaren ezaugarria ez litzateke
|
hizkuntzari buruzko
informazioa izango.
|
|
|
Hortaz, hiru hedabideak elkartzeko, kirolek kultur gaiek baino konbergentzia handiagoa egiaztatu zuten (%58, 7koa, hain zuzen), euskarazko hiru hedabideek komunean zituzten albisteek ez baitzuten euskararen inguruan informatzen. Beraz, hirurek osatutako Euskarazko Komunikazio Esparruaren ezaugarria ez litzateke
|
hizkuntzari buruzko
informazioa izango.
|
|
2013
|
|
|
Hiru herrietan, euskaraz hitz egiten ez duen pertsona bati galdetu zaio zer pentsatzen duen euskara batuari buruz. Pertsona hauek, nahiz eta euskaraz hitz egiten ez jakin,
|
hizkuntzari buruz
informazio pixka bat jakin behar izan dute.
|
|
2014
|
|
|
Lehenbiziko bost kapituluak dira gure helbururako interesgarrienak, alegia, bere haurtzaroa eta lehen gaztaroari buruzkoak. Hortik aurrera
|
hizkuntzei buruzko
informazioa askoz ere episodikoagoa da, nahiz eta beti aurkitzen den datu adierazgarririk. Baina datu guztiak laburbilduz, ondorio argi bat azaltzen zaigu, hau da, badakigu bere hizkuntza nagusia errusiera zela:
|
|
|
Kapitulua laburra da: gizartearen beraren hizkuntza gaitasunari eta eguneroko
|
hizkuntzari buruzko
informazioa ematen digu atal honek.
|
|
|
Erregeletan oinarritutako IA sistemetan, sorkuntzako modulua ahalik etagehien bideratzen da xede
|
hizkuntzako
informazioa soilik erabiltzera, birziklapenaukerak areagotzeko. Ikusi dugunez Matxinen kasua ere halakoa da.
|
|
2015
|
|
|
Morse
|
hizkuntzan
informazioa ondo helarazteko, oso garrantzitsua da seinaleen luzerari eustea. Puntu, marra eta tarte guztiek luzera bera eduki behar dute elkarren artean:
|
|
2016
|
|
|
2 Galzorian dauden
|
hizkuntzen
informazioa biltzea
|
|
|
2 Galzorian dauden
|
hizkuntzen
informazioa biltzea.
|
|
|
Bi aldeak Romaine ren 3 jarreratik hurbil daude, hau da," mehatxupean dauden hizkuntzak mantentzea/ indarberritzea"; eta hori da hain zuzen galzoriko hizkuntza komunitateetako kide askok eta askok nahi dutena (Grenoble 2009). Normalean, galzorian dauden hizkuntzentzat hezkuntza materialak ez dira
|
hizkuntzaren
informazioa biltzeko proiektuen zati izaten (Rice 2010; Mosel 2012), eta zaila da horri bideratutako finantzaketa lortzea.
|
|
|
Denak umeei zuzendutako hizkuntza interakzioak dira, zeinak biziberritze programetan baliotsuenak izan daitezkeen eta grabaketa biltzetik ateratzen diren. Ekintzaile batzuen arabera, hizkuntza biziberritzeko ahaleginek ez dute
|
hizkuntzaren
informazioa biltzeko beharrik: " hizkuntza bat biziberritzeko behar duzun guztia gela baten umeei hizkuntza hori hitz egiten dieten helduak dira" (Kipp 2009).
|
|
|
" gidari bikaina izan zaitezke zure autoaren motorrak nola funtzionatzen duen jakin gabe, eta, era berean, hizkuntza irakasle bikaina izan zaitezke analisi linguistikoak nola egiten diren jakin gabe" (Speas 2009). Hala eta guztiz ere, informazio biltze sistematikorik gabe (Dorian 1981) etorkizunean biziberritzearekin jardungo direnak
|
hizkuntzari buruzko
informaziorik gabe utz ditzake; eta hori Australiako hainbat hizkuntzarekin gertatu da.
|
|
|
Egoera horretan,
|
hizkuntzaren
informazioa biltzeak premiazko garrantzia du, eta hala, Guernesey-ko funtzionario batek dioen moduan," hizkuntzarentzako hesi" bihurtu da: epe luzerako bilketa da, gaur egun hizkuntza mantentzeko eta biziberritzeko egiten diren ahaleginek arrakastarik ez badute.
|
|
|
Beste arazoetako bat, Jersey-n biltzen den
|
hizkuntzaren
informazio falta da., Cambridgeko Unibertsitateko irakasle Mari Jones-ek, normandieraren ezaugarri linguistiko bereziak aztertzeko hizkuntzen transkripzio fonetiko saioak egin ditu Jersey-n, Sark en eta Normandian, eta kopiak eman dizkio l’Office du Jèrriais i. Hala ere, web orrian presentzia handia duen arren, gaur egun ez daude jerseyerako grabaketarik segurtasun eta eskuragarritasun ohiko irizpideak betetzen dituen artxiboetan.
|
|
|
Hala ere, web orrian presentzia handia duen arren, gaur egun ez daude jerseyerako grabaketarik segurtasun eta eskuragarritasun ohiko irizpideak betetzen dituen artxiboetan. Jerseyerako eskualde aldaerak bildu gabe desagertzeko zorian daude ez baitago
|
hizkuntzaren
informazioa biltzen duen inor. Arazo hori nahiko kezkagarria da, izan ere, hizkuntza irakasteko programarekin (oraindik) ez da inork hizkuntza menderatzea lortu.
|
|
|
Horietako bat erabiltzaileen hizkuntzaren lehentasunezko erregistroa da, zerbitzu erakunde bakoitzak burutuko duena.
|
Hizkuntzari buruzko
informazioa argi ikusteko moduan ageriko da informazio sistemetan, langileek erraz identifika dezaten paziente bakoitzarekin erabili beharreko hizkuntza.
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntza atxikimendua hizkuntza identitatearen mendeko tasuna da Txepetxen ustez, zeren eta, pentsamendu hizkuntzak atxikimendu natural bat sortzen du hiztunarengan, hizkuntza leialtasun zuzen bat, alegia. Aldiz,
|
hizkuntza
informazio trukerako tresna hutsa besterik ez denean, hizkuntzarekiko atxikimendua erabilera funtzional horrek baldintzatuko du? 322 Beste hitz batzuetan esateko, hizkuntzak hiztunaren baitan daukan sustraitze mailaren arabera, hizkuntza bere nortasunaren zimentarri izan liteke, edo hutsaren hurrengo kontua. Hiztunaren leialtasuna eta hautua323 hiztunak hizkuntzarekin daukan identitate eta sustraitze mailak determinatzen du.
|
|
|
Interneten bitartez ekoizten duen parte bat lehenago aipatua izan da. Euskaltzaindia engaiatzen da zerbitzu hauek modu eraginkorrago batean jartzera Ipar Euskal Herriko herritarrentzat, izan dadin toponimia arloan ala kodifikatze eta
|
hizkuntzari buruzko
informazio orokorreko arloetan. Beste erakunde berezituekilako lokarriak (unibertsitatea, ikerketa erakundeak, dokumentu artxiboak eta funtsak) tinkatuko dira.
|
|
|
Uneko
|
hizkuntzari buruzko
informaziorik izan gabe egitura prosodiko hau erauzteko, tradizio poetikoezberdinen azterketa tipologiko bat egitea beharrezkoa dela uste dugu. Bide horretan lehen pausuak emateko ikerlan hau aurkezten dugu, non poesiaren egitura prosodikoa automatikoki aztertzen dugun hizkuntzaren prozesamenduko oinarrizko algoritmo batzuk erabilita.
|
|
2018
|
|
|
Kapitulua laburra da: gizartearen beraren hizkuntza gaitasunari eta eguneroko
|
hizkuntzari buruzko
informazioa ematen digu atal honek.
|
|
2019
|
|
|
Hizkuntzekiko jarrerak lantzeko,
|
hizkuntzen inguruko
informazio" esanguratsua" ematen diete gazteei, soziolinguistika arloko zertzeladak... azken finean, hizkuntzekiko aurreiritzien aurrean, argudio sendoak izan ditzaten eskaintzen diete honako informazioa: zenbat hizkuntza dauden munduan, hizkuntzak eta kultura giza aniztasunaren isla direla, zein garrantzitsua den hizkuntzak erabiltzea (hizkuntza ekologiaren ikuspegitik), 7000 hizkuntzen artean zenbatgarrena den euskara, euskara modan dagoen hizkuntza dela (sare sozialak...).
|
|
2021
|
|
|
Gipuzkoako hizkuntzen mapa proiektuak jatorri atzerritarreko biztanleriaren hizkuntza aniztasun handia jarri zuen agerian 2018an eginiko lehen txostenean.
|
Hizkuntzei buruz
informazioa jasotzeko protokolo zehatzik ez dagoenez, proiektu horrek hipotesi mailan 120 hizkuntza baino gehiago hitz egin daitezkeela Gipuzkoan aurreikusi zuen, herrialdean erroldatutako biztanle atzerritarren jatorria aztertuta. Jatorri atzerritarreko biztanleen hizkuntzak, bizipenak eta jarrerak Gipuzkoan proiektuak horiengana hurbiltzeko ikerketa kualitatiboa egin du, ezagutzeko zein diren hizkuntza horiek, baita hiztunek euren hizkuntzekiko eta Gipuzkoan ofizialak diren euskara eta gaztelaniarekiko dituzten iritziak, jarrerak eta praktikak ere.
|
|
|
Horregatik, kategoria bakarrean kokatzeko joerari aurre egiteko modu bakarra, ezagutzan sakontzea da. Gainera, kontuan izan behar da oraingoz ez dagoela euren
|
hizkuntzen inguruko
informazioa biltzeko bide formal edo sistematikorik2 Beraz, herritar etorri berriekin elkarrizketek edo ikerketa kualitatiboek ahalbidetzen dute, soilik, hizkuntza horien berri izatea.
|
|
2022
|
|
|
Galdetegi bat diseinatu dugu, zeinaren bitartez Urola Kosta eskualdeko adineko pertsonen osasun arreta eta
|
hizkuntzaren inguruko
informazioa jaso nahi izan den.
|
|
|
Galdetegi bat diseinatu dugu, zeinaren bitartez Urola Kosta eskualdeko adineko pertsonen osasun arreta eta
|
hizkuntzaren inguruko
informazioa jaso nahi izan den. Bederatzi galderaz osatutako galdetegi bat prestatu dugu, hainbat elkarte eta komunikabideren bidez zabaldu dena, ahalik eta erantzun gehien bildu asmoz, betiere, parte hartzaileen anonimotasuna bermatuz (1.eranskinean topa daiteke galdetegia).
|